Η διαλεκτική μπορεί να γίνει πολλές φορές λάστιχο στα χέρια όσων την επικαλούνται. Αλλά η απλή πρόσληψή της, σε ένα πρώτο επίπεδο τουλάχιστον, είναι σπουδαία υπόθεση. Κι ας τα κάνουμε καμιά φορά μούσκεμα. Έτσι κι αλλιώς, το νερό μαζί με το λάστιχο πηγαίνει.
Πώς μπορείς όμως να εξηγήσεις απλά τη διαλεκτική; Η μάχη για να πεις απλά το αυτονόητο, είναι ίσως η μεγαλύτερη δυσκολία για να πει κανείς την αλήθεια. Αν θεωρήσουμε δηλαδή ότι την κατέχουμε. Ένα κομμάτι της έστω.
Διαλεκτική πχ, είναι να καταλάβουμε ότι η αλήθεια δεν είναι απόλυτη, ούτε διαχρονική. Και από την άλλη είναι πάντα συγκεκριμένη, και δεν είναι πολύ φρόνιμο να την κρύβουμε πίσω από αφηρημένα σχήματα και να περιπλέκουμε τα πράγματα, για να θολώσουμε τα νερά και να πετύχουμε τη συνδικαλιά μας, για παράδειγμα.
Ταυτόχρονα βέβαια η πραγματικότητα είναι αντιφατική και περίπλοκη. Η αλήθεια κρύπτεσθαι φιλεί. Με άλλα λόγια της αρέσει το κρυφτούλι, δηλ να κρύβει την ουσία πίσω από τα φαινόμενα. Γι’ αυτό δεν πρέπει να μένουμε στην άμεση εμπειρία, τα πέντε πράγματα που βλέπει ο καθένας γύρω του, αλλά να μπορούμε να τη γενικεύουμε, τη δική μας και των υπολοίπων.
Να γενικεύουμε, χωρίς γενικεύσεις, ισοπεδωτικές κι άδικες. Ή αλλιώς να κάνουμε αφαίρεση, πέρα από τον εαυτό μας και την κοσμάρα μας, χωρίς να είμαστε όμως αφηρημένοι, γιατί έτσι χάνουμε την ουσία.
Κι αν αυτό φαίνεται αντιφατικό, είναι ένας πολύ καλός τρόπος να εξηγήσεις σε έναν αρχάριο τι είναι η διαλεκτική που εξετάζει τις αντιφάσεις ως τη βασική πηγή της κίνησης. Να είσαι και να μην είσαι, το άλφα που είναι και –άλφα, η διαφορά μες στην ταυτότητα κι η πάλη των αντιθέτων.
Αυτό το τελευταίο μπορείς να το δεις καλύτερα στη σχέση των δύο φύλων. Τη θηλυκή πλευρά ενός άνδρα, και αντιστρόφως. Τον κοινωνικό και τον βιολογικό παράγοντα –περιβάλλον και γονίδια- που διαπλέκονται αξεδιάλυτα, αλλά διατηρούν την αυτονομία τους, κι εσύ καλείσαι να εντοπίσεις ποιο είναι το πρωτεύον, όχι ξεκομμένο απ΄ το δευτερεύον, αλλά μες στο προτσές του αμοιβαίου καθορισμού και της αλληλεπίδρασής τους.
Και αν χρησιμοποιούμε συχνά την λέξη προτσές, δεν είναι γιατί έτσι το μάθανε οι κούτβηδες στα ρώσικα και μας έμεινε συνήθειο. Αλλά για να τονίσουν ότι δεν είναι μια απλή, στατική υπόθεση, παρά μια εξελικτική διαδικασία σε συνεχή κίνηση.
Αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό μέσα από τη σταδιακή ωρίμανση ενός ανθρώπου που ξεκινά βρέφος, ως συνέχεια της μητέρας του, κι εξαρτάται σε απόλυτο βαθμό από την οικογένειά του, μετά αναπτύσσεται σωματικά και νοητικά, ως οργανισμός κι ως προσωπικότητα, περνάει την μετάβαση της εφηβείας και φτάνει σε ένα σημείο ωρίμανσης, όπου αυτονομείται πλήρως και μπορεί να σταθεί στα πόδια του, να ακολουθήσει δική του πορεία, να φτιάξει οικογένεια όταν νιώσει έτοιμος και να ξεκινήσει ο ίδιος κύκλος. Που δεν είναι φαύλος, αλλά διαλεκτικός. Και γι’ αυτό πρέπει να τον φανταζόμαστε περισσότερο ως μια σειρά από σπείρες. Το τετράδιο της ιστορίας είναι σπιράλ κόκκινο και δεν τελείωσαν οι σελίδες του ό,τι κι αν λέει ο φουκουγιάμα
Υπάρχει επίσης κι η άρνηση της άρνησης, που είναι εύκολο –στα όρια του απλοϊκού- να την εξηγείς σε επίπεδο ανθρωποκοινωνιογένεσης, δηλ πώς φτιάχτηκε κι εξελίχτηκε η ανθρώπινη κοινωνία. Η οποία ξεκίνησε αταξική, όπως ξεπρόβαλε από τα σπλάχνα του ζωικού βασιλείου, χωρίς κράτος κι εκμεταλλευτές. Εξελίχτηκε σε ταξική, βάσει (και) του καταμερισμού εργασίας, ως απαραίτητου όρου για την ανάπτυξή της. Κι έφτασε στο σημείο, όπου τα παλιά καλούπια τη στενεύουν σαν κορσές και την κρατάν δέσμια, ενώ έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την προοδευτική άρση του ταξικού παρελθόντος και τη σταδιακή μετάβαση στην κομμουνιστική κοινωνία.
Χους ει κι εις χουν απελεύσει. Ή στην περίπτωσή μας, αταξική ήταν και τέτοια θα ξαναγίνει. Αλλά σε ένα ανώτερο επίπεδο, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αλλιώς θα τα μπλέξουμε με τον πρωτόγονο κομμουνισμό, όπως την έπαθαν στην καμπότζη. Ή στις «αναρχικές ουτοπίες» για επιστροφή στη φύση. Η οποία τα πάντα εν σοφία εποίησε και μας τα δίνει όλα έτοιμα, μακριά από την εργασία και τον πολιτισμό, που είναι οι πηγές της σύγχρονης δυστυχίας.
Στο κεφάλαιο του μαρξ, η αλυσίδα χρήματος-εμπορεύματος, δεν είναι χ-ε-χ, αλλά χι τονούμενο, κι αυτό πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα. Ο δεύτερος κρίκος περιέχει τον πρώτο μετασχηματισμένο, σε υπηγμένη μορφή, ο τρίτος το δεύτερο κοκ, μέχρι να βρούμε τον αδύναμο στην άλλη αλυσίδα, την ιμπεριαλιστική, κι αρχίσουμε το δικό μας, κοινωνικό μετασχηματισμό.
Αν αυτά μπορεί να τα εκλαϊκεύσει κανείς και να τα κάνει κτήμα του, μέσα από το τρίπτυχο θέση-αντίθεση-σύνθεση, εμένα δε με ενοχλεί ιδιαίτερα, κι ας μην το ανέφερε ποτέ ο χέγκελ στην πραγματικότητα. Αρκεί να μη μπλέξει με τον πρωτόγονο συνδικαλισμό και μπει για να γεφυρώσει τα λογικά χάσματα και γενικώς κάθε τι αγεφύρωτο.
Και ποτάμια θα σας φτιάξουμε. Λαϊκής οργής, που δε γυρίζουν πίσω πια.
Ας μάθει πρώτα τα απλά ο κόσμος. Τη σφαιρική ανάλυση, τη διαλεκτική σύνδεση, ποσότητα και ποιότητα, τους τρεις νόμους του ένγκελς, ή κι αυτά που λέει ο μπογιόπουλος –εάν μιλάμε πχ περί κρίσης και πολιτικής οικονομίας, πέρα από τη διαλεκτική. Να τα έχει εργαλεία για τη σκέψη του, να μην του τη ζωγραφίζουν παύλα-τελεία, όπως θέλουν.
Αυτές είναι οι βάσεις που πρέπει να μπουν, και τα υπόλοιπα έπονται. Οι διαλεκτικές κατηγορίες του χέγκελ –είναι, ουσία, φαινόμενο- το οργανικό όλο, το δίπολο αφηρημένο-συγκεκριμένο κι η ανάβαση από το ένα στο άλλο, και σε τόσο δύσκολες έννοιες.
Όποιος τις κατέχει πλήρως –και δε συμπεριλαμβάνω τον εαυτό μου σε αυτούς- πρέπει να τις εκλαϊκεύσει στις μάζες, να είναι σε θέση να τις εξηγεί απλά και κατανοητά. Να καταστήσει τη γνώση προσιτή και συναρπαστική, όπως πρέπει να είναι. Όχι στρυφνή και μυστικοποιημένη, σαν το φιλοσοφικό λόγο και τα σχήματα της πλειοψηφίας των διανοούμενων.
Όχι για να πέσει στο επίπεδο του μέσου όρου, που θα τον καταπιεί. Αλλά για να μπορέσει να το πιάσει και να το ανεβάσει. Αλλιώς μπορεί να μείνει στη μοναξιά της αυταρέσκειάς του και να γκρινιάζει για τους αντιπνευματικούς καιρούς που ζούμε.
Η γνώση είναι μαγική, γιατί μπορείς να τη μοιράζεσαι. Να τη δίνεις, χωρίς να την χάνεις. Για αυτό ξεφεύγει και από τα εμπορευματικά καλούπια. Και δείχνει το δρόμο για το μέλλον. Που δε θα ‘ναι μια μεταβιομηχανική κοινωνία της γνώσης αλλά μια κοινωνία χωρίς εμπορεύματα και πάνω απ’ όλα γεμάτη γνώση, μόρφωση και καλλιέργεια.
Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2011
Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2011
Μπολσεβίκος θα πει
Μπολσεβίκος θα πει κατά βάση πλειοψηφία κι -αν δεν κάνω λάθος- έχει την ίδια ρίζα με τα μπολσόι, από τη ρώσικη λέξη больше, που θα πει περισσότερο.
Αλλά η πορεία των μπολσεβίκων ήταν πολυκύμαντη και διαλεκτική. Ξεκίνησαν ως πλειοψηφία στη διάσπαση του σδεκρ, για να γίνουν πολύ γρήγορα μειοψηφία στα 1903, και να επιστρέψουν το 17' στην αρχική κατάσταση αλλά σε ανώτερο επίπεδο, με τον οκτώβρη στον ορίζοντα.
Η ιστορική ειρωνεία ήταν διαρκώς παρούσα, σε όλη αυτήν την πορεία. Γιατί οι μπολσεβίκοι πήραν εντελώς συγκυριακά την πλειοψηφία στο συνέδριο της διάσπασης, με την προσωρινή στήριξη του πλεχάνοφ, που έγινε στη συνέχεια επιφανής μενσεβίκος, ενάντια στην ομάδα του λένιν. Κι έτσι μας έμεινε η πίκρα για τον πλεχάνοφ -που η νιότη του έδειχνε πως θα γινόταν άλλος- και το όνομα των μπολσεβίκων, αλλά χωρίς την χάρη της πλειοψηφίας.
Έμεινε και στην ονομασία του κόμματος, για ιστορικούς λόγους, όταν μετονομάστηκε το κόμμα σε κομμουνιστικό. Πανενωσιακό κομμουνιστικό κόμμα κι ένα (μπ) σε παρένθεση για τους μπολσεβίκους. Όπως σε παρένθεση θέλησαν να τους βάλουν κι οι ιμπεριαλιστές της δύσης, χωρίς να το καταφέρουν –τουλάχιστον εξ αρχής. Και μόλις τώρα που έκλεισε η παρένθεση, καταλαβαίνουν οι λαοί εκείνων των χωρών τι ήταν αυτό που έχασαν και το εκτιμούν νοσταλγώντας το.
Όπου νόστος σημαίνει η επιθυμία για επιστροφή στην πατρίδα. Κι οι προλετάριοι μπορεί να μην έχουνε πατρίδα, αλλά τη σοβιετική την ένιωθαν για δική τους, ανεξαρτήτως υπηκοότητας. Πέρα από τη μόσχα και το βλαδιβοστόκ, είναι κι εκεί πατρίδα με σοσιαλισμό. Αυτά τα πατριωτικά θα τα δούμε όμως σε δεύτερο πλάνο.
Ο βλαδίμηρος λοιπόν έγινε ηγέτης των μπολσεβίκων, χωρίς ποτέ να εκλεχθεί γραμματέας ή σε κάποιο άλλο πόστο που να το πιστοποιεί –πέρα από τη θέση του στο πολιτικό γραφείο. Αλλά η πλειοψηφία της γνώμης του δεν ήταν ποτέ δεδομένη, κι έτσι βρέθηκε αρκετές φορές να μειοψηφεί. Όπως στην ψηφοφορία για τη συμφωνία του μπρεστ-λιτόφσκ, όπου επικράτησε ο ασυμβίβαστος αριστερός ενθουσιασμός του τρότσκι και του μπουχάριν και στη συνέχεια τον ακριβοπληρώσαμε με ακόμα μεγαλύτερο τίμημα.
Παρόλα αυτά ο λένιν κέρδισε τις κρίσιμες αναμετρήσεις το 17’, μολονότι ξεκίνησε μειοψηφώντας, όπως τις ψηφοφορίες για τις θέσεις του απρίλη και την εξέγερση του οκτώβρη. Και προς το τέλος της ζωής του έγραψε το άρθρο, κάλλιο καλύτερα αλλά λιγότερα, για να δείξει ότι δεν είχε κάποιο φετίχ με τη νόρμα του «περισσότερου» για τη δουλειά των μπολσεβίκων.
Σε εκείνη την ψηφοφορία για την οκτωβριανή είχε μειοψηφήσει το δίδυμο ζηνόβιεφ-κάμενεφ. Που πλειοψήφησαν εν είδει τριανδρίας, όταν συμμάχησαν με το σύντροφο με το μουστάκι εναντίον του τρότσκι, για να συμμαχήσουν ύστερα με τον τελευταίο και να μειοψηφήσουν εκ νέου ως ενωμένη αντιπολίτευση. Από εκεί έμεινε στους τροτσκιστές κι η αντίληψη ουκ εν τω πολλώ το ευ, όταν πρόκειται για τις πρωτοπορίες και τη δικαίωσή τους στην πραγματικότητα.
Οι ζηνόβιεφ-κάμενεφ καταδικάστηκαν από τον παλιό μενσεβίκο βισίνσκι, που ήταν εισαγγελέας στις περιβόητες δίκες της μόσχας. Μετά τη νίκη του οκτώβρη, είδε το φως το αληθινό και πέρασε στο πλευρό των μπολσεβίκων. Κι είναι να αναρωτιέσαι για το ειλικρινές της στάσης και των κινήτρων. Αν όχι του βισίνσκι, τότε για μια σειρά άλλους, που πέρασαν με τους νικητές, όχι για τις ιδέες τους, αλλά ακριβώς επειδή ήταν νικητές. Κι από την άλλη παραμένει η ιστορική ειρωνεία, όταν δυο μέλη της παλιάς φρουράς των μπολσεβίκων καταδικάζονται από έναν παλιό μενσεβίκο.
Παρόμοια περίπτωση ήταν κι ο ιβάν μάισκι, που τη δεκαετία του 30’ ήταν ο σοβιετικός πρέσβης στο λονδίνο, κι αργότερα έγραψε πολύ ενδιαφέροντα βιβλία για τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Κι αν οι οδηγίες του λένιν προς τους σοβιετικούς διπλωμάτες –να βγάζουν στη δημοσιότητα όλες τις μυστικές συμφωνίες που είχαν συνάψει οι τσάροι- είναι ευρύτερα γνωστές, σχετικά πρόσφατα ανακάλυψα μια φράση που αποδίδει στο στάλιν, ο γραφικός αντικομμουνιστής χονδροκούκης.
Διπλωματία ειλικρινής είναι τόσο δυνατή όσο το αποξηραμένο νερό ή ο ξύλινος χάλυβας.
Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός στα καλύτερά του. Ακόμα κι αν δεν το 'πε ο στάλιν.
Κλείνει η παρένθεση και συνεχίζουμε με αυτή των μπολσεβίκων. Οι οποίοι πήραν την πλειοψηφία στα εργατικά σοβιέτ και τις μεγάλες πόλεις, αλλά αναγκάστηκαν να κάνουν τακτικό ελιγμό για να κερδίσουν τη στήριξη των εσέρων, σε μια χώρα που ήταν αγροτική κατά τα εννιά δέκατα κι η εργατική τάξη ήταν συγκεντρωμένη στα μεγάλα αστικά κέντρα. Και η κατάσταση έγινε χειρότερη μετά τον ‘εμφύλιο’ με τους λευκούς, όπου έπεσαν τα καλύτερα, ταξικά και κομματικά στοιχεία. Οι μπολσεβίκοι έγιναν η πολιτική έκφραση μιας δικτατορίας του προλεταριάτου, που έμεινε εκ των πραγμάτων χωρίς πολλούς προλετάριους κι αναγκάστηκε να τους «εισάγει» από τη ρωσική ύπαιθρο στις πόλεις και το κόμμα της.
Η ιστορική ειρωνεία ενυπάρχει και στο ελληνικό παράδειγμα, όπου το εαμ αγκάλιασε παλλαϊκά τη συντριπτική πλειοψηφία, αλλά (αντίθετα με ό,τι λέει η παροιμία) δεν πήγε για τα πολλά κι έχασε και τα λίγα. Μετά η πλειοψηφία στριμώχτηκε στο 9,3 της αποχής και τη στρεβλή εφαρμογή του δσ στο λάθος της βάρκιζας. Κι αντί για την υποταγή της μειοψηφούσας άποψης στην πλειοψηφία πετύχαμε να υποτάξουμε την πλειοψηφία του λαού σε μια χούφτα εκμεταλλευτών.
Μεταπολεμικά το κόμμα έδωσε τη μάχη με τους αναθεωρητές, που δύο φορές είχαν πλειοψηφία κι ένιωθαν σίγουροι για τη νίκη τους, αλλά την έχασαν μέσα απ’ τα χέρια τους. Για παράδειγμα το 91, στα μέλη της επιτροπής θέσεων για το 13ο συνέδριο, ο «πιο αριστερός» ήταν ο λαφαζάνης –όπως και σήμερα στο συνασπισμό. Ενώ μετά τη διάσπαση, οι μενσεβίκοι είχαν τους διπλάσιους βουλευτές από εμάς.
Αλλά στις επόμενες εκλογές έμειναν κάτω από το πλαφόν του 3% κι έγιναν δύναμη του εξωκοινοβουλίου.
Σήμερα κάποιοι από αυτούς αναρωτιούνται αν το σύγχρονο προλεταριάτο είναι πλειοψηφία μες στο σύνολο του πληθυσμού. Άλλοι θεωρούν την εργατική τάξη ξεπερασμένη ή ενσωματωμένη κι ελπίζουν στις οργισμένες μειονότητες για επαναστατικά ξεσπάσματα. Άλλοι εκστασιάζονται με το κίνημα της γουόλ στριτ, που εκπροσωπεί το 99% των πολιτών, ως αριθμητική έννοια κι όχι ταξικά.
Ενώ εμείς μελετάμε κριτικά την ιστορική μας πορεία, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, με τα πρώτα να υπερέχουν σαφώς. Και φτιάχνουμε «δυναμικές μειοψηφίες» όπως τις λένε οι αστοί, πρωτοπορίες δηλ στη δική μας διάλεκτο, που ζυμώνουν τις ιδέες μας στον κόσμο και ξέρουν ότι θα μπορέσουν να γίνουν υλική δύναμη, μόνο όταν κατακτήσουν πλατειά τις μάζες.
Θα φροντίσουμε εμείς γι’ αυτό.
Αλλά η πορεία των μπολσεβίκων ήταν πολυκύμαντη και διαλεκτική. Ξεκίνησαν ως πλειοψηφία στη διάσπαση του σδεκρ, για να γίνουν πολύ γρήγορα μειοψηφία στα 1903, και να επιστρέψουν το 17' στην αρχική κατάσταση αλλά σε ανώτερο επίπεδο, με τον οκτώβρη στον ορίζοντα.
Η ιστορική ειρωνεία ήταν διαρκώς παρούσα, σε όλη αυτήν την πορεία. Γιατί οι μπολσεβίκοι πήραν εντελώς συγκυριακά την πλειοψηφία στο συνέδριο της διάσπασης, με την προσωρινή στήριξη του πλεχάνοφ, που έγινε στη συνέχεια επιφανής μενσεβίκος, ενάντια στην ομάδα του λένιν. Κι έτσι μας έμεινε η πίκρα για τον πλεχάνοφ -που η νιότη του έδειχνε πως θα γινόταν άλλος- και το όνομα των μπολσεβίκων, αλλά χωρίς την χάρη της πλειοψηφίας.
Έμεινε και στην ονομασία του κόμματος, για ιστορικούς λόγους, όταν μετονομάστηκε το κόμμα σε κομμουνιστικό. Πανενωσιακό κομμουνιστικό κόμμα κι ένα (μπ) σε παρένθεση για τους μπολσεβίκους. Όπως σε παρένθεση θέλησαν να τους βάλουν κι οι ιμπεριαλιστές της δύσης, χωρίς να το καταφέρουν –τουλάχιστον εξ αρχής. Και μόλις τώρα που έκλεισε η παρένθεση, καταλαβαίνουν οι λαοί εκείνων των χωρών τι ήταν αυτό που έχασαν και το εκτιμούν νοσταλγώντας το.
Όπου νόστος σημαίνει η επιθυμία για επιστροφή στην πατρίδα. Κι οι προλετάριοι μπορεί να μην έχουνε πατρίδα, αλλά τη σοβιετική την ένιωθαν για δική τους, ανεξαρτήτως υπηκοότητας. Πέρα από τη μόσχα και το βλαδιβοστόκ, είναι κι εκεί πατρίδα με σοσιαλισμό. Αυτά τα πατριωτικά θα τα δούμε όμως σε δεύτερο πλάνο.
Ο βλαδίμηρος λοιπόν έγινε ηγέτης των μπολσεβίκων, χωρίς ποτέ να εκλεχθεί γραμματέας ή σε κάποιο άλλο πόστο που να το πιστοποιεί –πέρα από τη θέση του στο πολιτικό γραφείο. Αλλά η πλειοψηφία της γνώμης του δεν ήταν ποτέ δεδομένη, κι έτσι βρέθηκε αρκετές φορές να μειοψηφεί. Όπως στην ψηφοφορία για τη συμφωνία του μπρεστ-λιτόφσκ, όπου επικράτησε ο ασυμβίβαστος αριστερός ενθουσιασμός του τρότσκι και του μπουχάριν και στη συνέχεια τον ακριβοπληρώσαμε με ακόμα μεγαλύτερο τίμημα.
Παρόλα αυτά ο λένιν κέρδισε τις κρίσιμες αναμετρήσεις το 17’, μολονότι ξεκίνησε μειοψηφώντας, όπως τις ψηφοφορίες για τις θέσεις του απρίλη και την εξέγερση του οκτώβρη. Και προς το τέλος της ζωής του έγραψε το άρθρο, κάλλιο καλύτερα αλλά λιγότερα, για να δείξει ότι δεν είχε κάποιο φετίχ με τη νόρμα του «περισσότερου» για τη δουλειά των μπολσεβίκων.
Σε εκείνη την ψηφοφορία για την οκτωβριανή είχε μειοψηφήσει το δίδυμο ζηνόβιεφ-κάμενεφ. Που πλειοψήφησαν εν είδει τριανδρίας, όταν συμμάχησαν με το σύντροφο με το μουστάκι εναντίον του τρότσκι, για να συμμαχήσουν ύστερα με τον τελευταίο και να μειοψηφήσουν εκ νέου ως ενωμένη αντιπολίτευση. Από εκεί έμεινε στους τροτσκιστές κι η αντίληψη ουκ εν τω πολλώ το ευ, όταν πρόκειται για τις πρωτοπορίες και τη δικαίωσή τους στην πραγματικότητα.
Οι ζηνόβιεφ-κάμενεφ καταδικάστηκαν από τον παλιό μενσεβίκο βισίνσκι, που ήταν εισαγγελέας στις περιβόητες δίκες της μόσχας. Μετά τη νίκη του οκτώβρη, είδε το φως το αληθινό και πέρασε στο πλευρό των μπολσεβίκων. Κι είναι να αναρωτιέσαι για το ειλικρινές της στάσης και των κινήτρων. Αν όχι του βισίνσκι, τότε για μια σειρά άλλους, που πέρασαν με τους νικητές, όχι για τις ιδέες τους, αλλά ακριβώς επειδή ήταν νικητές. Κι από την άλλη παραμένει η ιστορική ειρωνεία, όταν δυο μέλη της παλιάς φρουράς των μπολσεβίκων καταδικάζονται από έναν παλιό μενσεβίκο.
Παρόμοια περίπτωση ήταν κι ο ιβάν μάισκι, που τη δεκαετία του 30’ ήταν ο σοβιετικός πρέσβης στο λονδίνο, κι αργότερα έγραψε πολύ ενδιαφέροντα βιβλία για τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Κι αν οι οδηγίες του λένιν προς τους σοβιετικούς διπλωμάτες –να βγάζουν στη δημοσιότητα όλες τις μυστικές συμφωνίες που είχαν συνάψει οι τσάροι- είναι ευρύτερα γνωστές, σχετικά πρόσφατα ανακάλυψα μια φράση που αποδίδει στο στάλιν, ο γραφικός αντικομμουνιστής χονδροκούκης.
Διπλωματία ειλικρινής είναι τόσο δυνατή όσο το αποξηραμένο νερό ή ο ξύλινος χάλυβας.
Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός στα καλύτερά του. Ακόμα κι αν δεν το 'πε ο στάλιν.
Κλείνει η παρένθεση και συνεχίζουμε με αυτή των μπολσεβίκων. Οι οποίοι πήραν την πλειοψηφία στα εργατικά σοβιέτ και τις μεγάλες πόλεις, αλλά αναγκάστηκαν να κάνουν τακτικό ελιγμό για να κερδίσουν τη στήριξη των εσέρων, σε μια χώρα που ήταν αγροτική κατά τα εννιά δέκατα κι η εργατική τάξη ήταν συγκεντρωμένη στα μεγάλα αστικά κέντρα. Και η κατάσταση έγινε χειρότερη μετά τον ‘εμφύλιο’ με τους λευκούς, όπου έπεσαν τα καλύτερα, ταξικά και κομματικά στοιχεία. Οι μπολσεβίκοι έγιναν η πολιτική έκφραση μιας δικτατορίας του προλεταριάτου, που έμεινε εκ των πραγμάτων χωρίς πολλούς προλετάριους κι αναγκάστηκε να τους «εισάγει» από τη ρωσική ύπαιθρο στις πόλεις και το κόμμα της.
Η ιστορική ειρωνεία ενυπάρχει και στο ελληνικό παράδειγμα, όπου το εαμ αγκάλιασε παλλαϊκά τη συντριπτική πλειοψηφία, αλλά (αντίθετα με ό,τι λέει η παροιμία) δεν πήγε για τα πολλά κι έχασε και τα λίγα. Μετά η πλειοψηφία στριμώχτηκε στο 9,3 της αποχής και τη στρεβλή εφαρμογή του δσ στο λάθος της βάρκιζας. Κι αντί για την υποταγή της μειοψηφούσας άποψης στην πλειοψηφία πετύχαμε να υποτάξουμε την πλειοψηφία του λαού σε μια χούφτα εκμεταλλευτών.
Μεταπολεμικά το κόμμα έδωσε τη μάχη με τους αναθεωρητές, που δύο φορές είχαν πλειοψηφία κι ένιωθαν σίγουροι για τη νίκη τους, αλλά την έχασαν μέσα απ’ τα χέρια τους. Για παράδειγμα το 91, στα μέλη της επιτροπής θέσεων για το 13ο συνέδριο, ο «πιο αριστερός» ήταν ο λαφαζάνης –όπως και σήμερα στο συνασπισμό. Ενώ μετά τη διάσπαση, οι μενσεβίκοι είχαν τους διπλάσιους βουλευτές από εμάς.
Αλλά στις επόμενες εκλογές έμειναν κάτω από το πλαφόν του 3% κι έγιναν δύναμη του εξωκοινοβουλίου.
Σήμερα κάποιοι από αυτούς αναρωτιούνται αν το σύγχρονο προλεταριάτο είναι πλειοψηφία μες στο σύνολο του πληθυσμού. Άλλοι θεωρούν την εργατική τάξη ξεπερασμένη ή ενσωματωμένη κι ελπίζουν στις οργισμένες μειονότητες για επαναστατικά ξεσπάσματα. Άλλοι εκστασιάζονται με το κίνημα της γουόλ στριτ, που εκπροσωπεί το 99% των πολιτών, ως αριθμητική έννοια κι όχι ταξικά.
Ενώ εμείς μελετάμε κριτικά την ιστορική μας πορεία, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, με τα πρώτα να υπερέχουν σαφώς. Και φτιάχνουμε «δυναμικές μειοψηφίες» όπως τις λένε οι αστοί, πρωτοπορίες δηλ στη δική μας διάλεκτο, που ζυμώνουν τις ιδέες μας στον κόσμο και ξέρουν ότι θα μπορέσουν να γίνουν υλική δύναμη, μόνο όταν κατακτήσουν πλατειά τις μάζες.
Θα φροντίσουμε εμείς γι’ αυτό.
Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2011
Η Αγία Οικογένεια των Κιμ*
(Μανιφέστο υπεράσπισης)
@) Το παρόν κείμενο δεν ασχολείται με το πένθος για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ως τρόπο εξωτερίκευσης συναισθηματικών διεργασιών που συμβαίνουν κατά τον αποχαιρετισμό. Κυρίως επειδή απευθύνεται σε ανθρώπους, θεωρώντας ότι τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους έχασαν κάποιον αγαπημένο και υπέφεραν. Έχω σχηματοποιήσει το πένθος ως κάτι κυρίως προσωπικό, ατομικό, εν αντιθέσει με το θρήνο στον οποίο η συλλογική, κοινωνική συνιστώσα βαραίνει περισσότερο.
@) Οι σχολιασμοί που δέχθηκε η εικόνα του θρήνου των κορεατών για τον ηγέτη τους εμφανίζουν οπωσδήποτε μια ποικιλία, μόνο που όλο το φάσμα της βρίσκεται στο πεδίο του αρνητισμού και της απόρριψης: από χλευασμό μέχρι οίκτο, από οργή μέχρι καχυποψία.
@) Η κυρίαρχη ηθική θα χαρακτήριζε στην καλύτερη περίπτωση τρελό οποιονδήποτε τολμούσε να παρατηρήσει τις αντιδράσεις αυτές με δέος, περιέργεια, πνεύμα φιλέρευνο, ίσως και λίγο θαυμασμό κάπου στην άκρη του μυαλού, μια και στη δικιά μας γωνιά του κόσμου δεν ευτυχήσαμε τα τελευταία 50 χρόνια να γνωρίσουμε κάποιον πολιτικό ηγέτη, μαζικής αποδοχής, που να μας εμπνεύσει και να μας συντρίψει η απώλειά του.
@) Οι δικές μας αλήθειες πατούν γερά πάνω στα μεταφυσικά θεμέλια της τεχνοκρατίας και των αριθμών, και είναι δεδομένο ότι δεν χωρούν άλλους τρόπους σκέψης και άλλους τύπους αισθημάτων, ατομικών ή μαζικών. Μάλιστα οι πιο ισχυροί εξ "ημών", πέρα-δώθε του Ατλαντικού, φροντίζουν συχνά να εκδημοκρατίσουν με τις μπόμπες τους τις όποιες παραφωνίες και να εκπολιτίσουν τους βάρβαρους.
@) Στις αντιδράσεις αυτές, λοιπόν, αναγιγνώσκω δύο συνιστώσες με κοινή ρίζα.
@) Η πρώτη είναι ο ρατσισμός. Αυτοί οι άλλοι, οι διαφορετικοί, μακριά από εμάς, μα πώς κάνουν έτσι τελοσπάντων, τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί. Κι όμως στο μυαλό κανενός δεν έρχονται οι εικόνες πλήθους βρετανών να κλαίνε γοερά στην κηδεία της πριγκίπισσας Νταϊάνα, ευρωπαίων να θρηνούν το χαμό του Πάπα Ιωάννη-Παύλου, ακόμα και ... ελλήνων να σπαράζουν στην κηδεία του Ανδρέα Παπανδρέου (πού να 'ταν δηλαδή και κανένας σοβαρός λαϊκός ηγέτης!). Όχι, τα δικά μας κλάματα είναι διαφορετικά, είναι πολιτισμένα, και το κυριότερο απ' όλα είναι "ελεύθερα".
@) "Μα εκεί αν δεν κλάψεις το καθεστώς θα σε διώξει".
Δεν βρήκα κάποιο επίσημο κείμενο που να το βεβαιώνει. Προφανώς οι τηλεοπτικές εικόνες δείχνουν αυτούς που θρηνούν. Αφενός γιατί αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία. Αφετέρου γιατί, επίσημα μέσα προπαγάνδας είναι, τι περιμένατε να δείξουν, αυτούς που κάνουν πάρτυ; Και στα δικά μέρη μας ακόμα, όταν πέθανε ο Χαρίλαος που δεν ήταν καν δικός τους, είδατε κανένα αστικό ΜΜΕ να προβάλει χουντογλέντια και πανηγύρια;
@) Ναι αγαπητέ/ή μου, το ξέρω, δεν είσαι ρατσιστής. Αυτό έλειπε να το δεχόσουν κιόλας. Ρατσιστές είναι οι άλλοι, εσύ ποτέ. Εδώ που τα λέμε, λογικό είναι, αν είχαμε φτάσει στο σημείο να παραδεχόμαστε ανοιχτά και υπερήφανα ότι είμαστε ρατσιστές, οι θάλαμοι αερίων θα είχαν ήδη αρχίσει τη μαζική παραγωγή.
@) "Μα δεν τους βλέπεις όμως και αυτούς, επίσημο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων και γράφει ότι η φύση πενθεί το χαμό του ηγέτη, χιονοθύελλες και φωτεινά σημάδια τον αποχαιρετούν, είναι τώρα σοβαρά πράγματα αυτά για ανθρώπους του 21ου αιώνα;"
@) Θα έλεγα, σε πρώτη προσέγγιση, όχι δεν είναι. Όπως δεν είναι και η υποδοχή του "Αγίου Φωτός" κάθε χρόνο με.. τιμές αρχηγού κράτους. Όπως δεν είναι και η έκθεση για προσκύνημα σάπιων κουφαριών ντεμέκ "αγίων" (Βησσαρίων!) με κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Οι τίμιες ζώνες, τα θαυματουργά παπούτσια, το άγιο ξύλο, τα διαβασμένα νερά. Όπως δεν είναι και η ανάγκη που ένιωσε ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας μας (κι αυτός με μπαμπά και παππού πρωθυπουργό, όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν!) να απαγγείλει το "Σύμβολον της Πίστεως" σε προεκλογικό του εκκλησιασμό, για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις περί της φημολογούμενης αθεΐας του και να κερδίσει ταλαντευόμενες, θρησκευτικά ανήσυχες ψήφους.
@) Σε δεύτερη προσέγγιση, σε κανένα από τα επίσημα κείμενα της ΛΔΚ δεν είδα να αποδίδονται θεϊκές ιδιότητες στον Κιμ Γιονγκ Ιλ - ούτε καν στον πατέρα του, τον Κιμ Ιλ Σουνγκ, που ελάχιστα αν ασχοληθεί κάποιος με αυτό το λαό θα καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έπαιξε ως προσωπικότητα λαϊκού και εθνικού ηγέτη. Αυτό που διαβάζω είναι την κυριαρχία μιας φυσιοκρατικής αντίληψης για τον κόσμο, με έντονο το στοιχείο της αρμονίας στη συνύπαρξη των φυσικών φαινομένων και των ανθρώπινων πράξεων.
Αναχρονισμός; Ναι, σίγουρα για τα δικά μας δεδομένα-κεκτημένα. Ωστόσο, ούτε κεραυνούς απεικονίστηκε να κρατάει ποτέ ο Μεγάλος Στρατηγός, ούτε και προσπάθησαν ποτέ τα πλήθη να του φιλήσουν το χέρι για να πάρουν την ευλογία του και να θεραπευτούν απ' τον καρκίνο, όπως εμείς τους παπάδες και τους "φωτισμένους" γέροντες - οι οποίοι κάνουν και προφητείες! Υπάρχουν άραγε πουθενά λαοί του κόσμου χωρίς ανορθόλογα στοιχεία στις παραδόσεις τους; Έστω κι αν αυτές, οι παραδόσεις, αναφέρονται αποκλειστικά και μόνο στις αγορές, τη "μαγική" τους ικανότητα να αυτορρυθμίζονται και άλλα τέτοια.. σύγχρονα.
@) Η δεύτερη συνιστώσα των αντιδράσεων είναι ο αντικομμουνισμός. Οτιδήποτε κι αν συμβαίνει σ' ένα καθεστώς μαρξιστικών αναφορών, είτε σοσιαλιστικό, είτε λαϊκοδημοκρατικό, είτε ακόμα και απλώς αντι-ιμπεριαλιστικής γραμμής, είναι απορριπτέο και άξιο χλευασμού.
@) Ναι, χαρακτήρισα επίτηδες "μαρξιστικών αναφορών", το καθεστώς της ΛΔΚ. Η Juche, όπως ονομάζουν την κεντρική κρατική τους πολιτικο-ϊδεολογική γραμμή, έχει εντονότατα στοιχεία ιδεαλισμού και βουλησιαρχίας (προϊόντα μαοϊκών επιδράσεων) κι επιπλέον αυτή η επικεφαλής οικογενειοκρατία δεν είναι συμβατή με τη μαρξιστική κοσμοθεωρία. Ήδη από την εποχή της παντοκρατορίας του Κιμ Ιλ Σουνγκ, τότε που η Βόρεια Κορέα έστελνε επισιτιστική βοήθεια στη λιμοκτονούσα, δικτατορική Νότια, τότε που μπήκε κρατικό πλάνο δημιουργίας στρατιάς διανοουμένων, μέσω της ανάδειξης της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε υποχρεωτική για όλο τον πληθυσμό -δυστυχώς τους πρόλαβαν οι ανατροπές και οι φυσικές καταστροφές- ήδη από τότε λοιπόν ο "Μεγάλος Ηγέτης και Αιώνιος Πρόεδρος" Κιμ Ιλ Σουνγκ αναφέρονταν σε "ανεπάρκειες" του μαρξισμού-λενινισμού, αντικαθιστώντας στοιχεία του με ιδεολογήματα περί "παντοδυναμίας των μαζών", εξυψώνοντας δηλαδή τον υποκειμενικό παράγοντα σε βαθμό που να υποσκελίζει τον αντικειμενικό (παραγωγικές δυνάμεις).
@) Η προπαγάνδα μιλάει για "συγκυβέρνηση" του "Μεγάλου Διαδόχου" με το στρατό. Οι αμόρφωτοι γραφιάδες όμως λησμονούν ότι η πολιτική Songun, εξειδίκευση της Juche και προσαρμογή της στις έκτακτες συνθήκες απώλειας των συμμάχων μετά τις ανατροπές, πολιτική "military first" δηλαδή προηγεσίας του στρατού, έχει τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από τις αρχές της δεκαετίας του '90, πριν πεθάνει ο Κιμ Ιλ Σουνγκ. Και οι λίγοι που το ξέρουν, το παραβλέπουν επίτηδες. Για να δείξουν ότι τάχα υπάρχει κοινωνικός αναβρασμός και ο διάδοχος θα χρειαστεί στρατιωτική επιβολή για να κυβερνήσει.
@) Ας δούμε τα πράγματα αντικειμενικά. Η Βόρεια Κορέα είναι πλέον μια τρύπα στο χάρτη. Μία αυτή και μία η Κούβα. Είναι όμως τόσο έντονο το φως που αναδύεται απ' αυτή τη μικρή τρυπίτσα, που τυφλώνει με μίσος τους απολογητές των ιμπεριαλιστικών εγκλημάτων και θέλουν να τη δουν να σβήνει.
@) Τέλος, θα κλείσω με μια προκλητικότατη σύγκριση (αν τα παραπάνω σάς φάνηκαν προκλητικά και σας ενόχλησαν, καλύτερα να σταματήστε να διαβάζετε). Βρήκα σε πολλές φιλο-κορεάτικες ιστοσελίδες μια δήλωση του Κιμ Γιονγκ Ιλ, σχετικά με το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων τους. Δεν μπόρεσα να εντοπίσω κάποια πρωτογενή αναφορά, επομένως ίσως να μην είναι έγκυρη. Σε ερώτηση λοιπόν, δημοσιογράφου, για το αν τα πυρηνικά της ΛΔΚ αποτελούν κίνδυνο για την ανθρωπότητα, ο αείμνηστος Κιμ Γιονγκ Ιλ φέρεται να απάντησε "Αυτός ο πλανήτης δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας." Το σκέφτομαι, το κλωθογυρίζω, δύσκολη δήλωση και μυστηριώδης, το μυαλό πάει αμέσως σε ψυχασθενείς κακούς των ταινιών του James Bond. Αλλά μετά θυμάμαι έναν δικό μας, υπερπατριώτη ..φύρερ, να δηλώνει πριν λίγες μέρες "Ας διαλυθεί η Ελλάδα για να σωθεί η Ευρώπη". Και δεν εννοούσε την ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΣτΠ
*Άρθρο συνεργάτη μας
@) Το παρόν κείμενο δεν ασχολείται με το πένθος για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ως τρόπο εξωτερίκευσης συναισθηματικών διεργασιών που συμβαίνουν κατά τον αποχαιρετισμό. Κυρίως επειδή απευθύνεται σε ανθρώπους, θεωρώντας ότι τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους έχασαν κάποιον αγαπημένο και υπέφεραν. Έχω σχηματοποιήσει το πένθος ως κάτι κυρίως προσωπικό, ατομικό, εν αντιθέσει με το θρήνο στον οποίο η συλλογική, κοινωνική συνιστώσα βαραίνει περισσότερο.
@) Οι σχολιασμοί που δέχθηκε η εικόνα του θρήνου των κορεατών για τον ηγέτη τους εμφανίζουν οπωσδήποτε μια ποικιλία, μόνο που όλο το φάσμα της βρίσκεται στο πεδίο του αρνητισμού και της απόρριψης: από χλευασμό μέχρι οίκτο, από οργή μέχρι καχυποψία.
@) Η κυρίαρχη ηθική θα χαρακτήριζε στην καλύτερη περίπτωση τρελό οποιονδήποτε τολμούσε να παρατηρήσει τις αντιδράσεις αυτές με δέος, περιέργεια, πνεύμα φιλέρευνο, ίσως και λίγο θαυμασμό κάπου στην άκρη του μυαλού, μια και στη δικιά μας γωνιά του κόσμου δεν ευτυχήσαμε τα τελευταία 50 χρόνια να γνωρίσουμε κάποιον πολιτικό ηγέτη, μαζικής αποδοχής, που να μας εμπνεύσει και να μας συντρίψει η απώλειά του.
@) Οι δικές μας αλήθειες πατούν γερά πάνω στα μεταφυσικά θεμέλια της τεχνοκρατίας και των αριθμών, και είναι δεδομένο ότι δεν χωρούν άλλους τρόπους σκέψης και άλλους τύπους αισθημάτων, ατομικών ή μαζικών. Μάλιστα οι πιο ισχυροί εξ "ημών", πέρα-δώθε του Ατλαντικού, φροντίζουν συχνά να εκδημοκρατίσουν με τις μπόμπες τους τις όποιες παραφωνίες και να εκπολιτίσουν τους βάρβαρους.
@) Στις αντιδράσεις αυτές, λοιπόν, αναγιγνώσκω δύο συνιστώσες με κοινή ρίζα.
@) Η πρώτη είναι ο ρατσισμός. Αυτοί οι άλλοι, οι διαφορετικοί, μακριά από εμάς, μα πώς κάνουν έτσι τελοσπάντων, τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί. Κι όμως στο μυαλό κανενός δεν έρχονται οι εικόνες πλήθους βρετανών να κλαίνε γοερά στην κηδεία της πριγκίπισσας Νταϊάνα, ευρωπαίων να θρηνούν το χαμό του Πάπα Ιωάννη-Παύλου, ακόμα και ... ελλήνων να σπαράζουν στην κηδεία του Ανδρέα Παπανδρέου (πού να 'ταν δηλαδή και κανένας σοβαρός λαϊκός ηγέτης!). Όχι, τα δικά μας κλάματα είναι διαφορετικά, είναι πολιτισμένα, και το κυριότερο απ' όλα είναι "ελεύθερα".
@) "Μα εκεί αν δεν κλάψεις το καθεστώς θα σε διώξει".
Δεν βρήκα κάποιο επίσημο κείμενο που να το βεβαιώνει. Προφανώς οι τηλεοπτικές εικόνες δείχνουν αυτούς που θρηνούν. Αφενός γιατί αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία. Αφετέρου γιατί, επίσημα μέσα προπαγάνδας είναι, τι περιμένατε να δείξουν, αυτούς που κάνουν πάρτυ; Και στα δικά μέρη μας ακόμα, όταν πέθανε ο Χαρίλαος που δεν ήταν καν δικός τους, είδατε κανένα αστικό ΜΜΕ να προβάλει χουντογλέντια και πανηγύρια;
@) Ναι αγαπητέ/ή μου, το ξέρω, δεν είσαι ρατσιστής. Αυτό έλειπε να το δεχόσουν κιόλας. Ρατσιστές είναι οι άλλοι, εσύ ποτέ. Εδώ που τα λέμε, λογικό είναι, αν είχαμε φτάσει στο σημείο να παραδεχόμαστε ανοιχτά και υπερήφανα ότι είμαστε ρατσιστές, οι θάλαμοι αερίων θα είχαν ήδη αρχίσει τη μαζική παραγωγή.
@) "Μα δεν τους βλέπεις όμως και αυτούς, επίσημο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων και γράφει ότι η φύση πενθεί το χαμό του ηγέτη, χιονοθύελλες και φωτεινά σημάδια τον αποχαιρετούν, είναι τώρα σοβαρά πράγματα αυτά για ανθρώπους του 21ου αιώνα;"
@) Θα έλεγα, σε πρώτη προσέγγιση, όχι δεν είναι. Όπως δεν είναι και η υποδοχή του "Αγίου Φωτός" κάθε χρόνο με.. τιμές αρχηγού κράτους. Όπως δεν είναι και η έκθεση για προσκύνημα σάπιων κουφαριών ντεμέκ "αγίων" (Βησσαρίων!) με κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Οι τίμιες ζώνες, τα θαυματουργά παπούτσια, το άγιο ξύλο, τα διαβασμένα νερά. Όπως δεν είναι και η ανάγκη που ένιωσε ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας μας (κι αυτός με μπαμπά και παππού πρωθυπουργό, όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν!) να απαγγείλει το "Σύμβολον της Πίστεως" σε προεκλογικό του εκκλησιασμό, για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις περί της φημολογούμενης αθεΐας του και να κερδίσει ταλαντευόμενες, θρησκευτικά ανήσυχες ψήφους.
@) Σε δεύτερη προσέγγιση, σε κανένα από τα επίσημα κείμενα της ΛΔΚ δεν είδα να αποδίδονται θεϊκές ιδιότητες στον Κιμ Γιονγκ Ιλ - ούτε καν στον πατέρα του, τον Κιμ Ιλ Σουνγκ, που ελάχιστα αν ασχοληθεί κάποιος με αυτό το λαό θα καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έπαιξε ως προσωπικότητα λαϊκού και εθνικού ηγέτη. Αυτό που διαβάζω είναι την κυριαρχία μιας φυσιοκρατικής αντίληψης για τον κόσμο, με έντονο το στοιχείο της αρμονίας στη συνύπαρξη των φυσικών φαινομένων και των ανθρώπινων πράξεων.
Αναχρονισμός; Ναι, σίγουρα για τα δικά μας δεδομένα-κεκτημένα. Ωστόσο, ούτε κεραυνούς απεικονίστηκε να κρατάει ποτέ ο Μεγάλος Στρατηγός, ούτε και προσπάθησαν ποτέ τα πλήθη να του φιλήσουν το χέρι για να πάρουν την ευλογία του και να θεραπευτούν απ' τον καρκίνο, όπως εμείς τους παπάδες και τους "φωτισμένους" γέροντες - οι οποίοι κάνουν και προφητείες! Υπάρχουν άραγε πουθενά λαοί του κόσμου χωρίς ανορθόλογα στοιχεία στις παραδόσεις τους; Έστω κι αν αυτές, οι παραδόσεις, αναφέρονται αποκλειστικά και μόνο στις αγορές, τη "μαγική" τους ικανότητα να αυτορρυθμίζονται και άλλα τέτοια.. σύγχρονα.
@) Η δεύτερη συνιστώσα των αντιδράσεων είναι ο αντικομμουνισμός. Οτιδήποτε κι αν συμβαίνει σ' ένα καθεστώς μαρξιστικών αναφορών, είτε σοσιαλιστικό, είτε λαϊκοδημοκρατικό, είτε ακόμα και απλώς αντι-ιμπεριαλιστικής γραμμής, είναι απορριπτέο και άξιο χλευασμού.
@) Ναι, χαρακτήρισα επίτηδες "μαρξιστικών αναφορών", το καθεστώς της ΛΔΚ. Η Juche, όπως ονομάζουν την κεντρική κρατική τους πολιτικο-ϊδεολογική γραμμή, έχει εντονότατα στοιχεία ιδεαλισμού και βουλησιαρχίας (προϊόντα μαοϊκών επιδράσεων) κι επιπλέον αυτή η επικεφαλής οικογενειοκρατία δεν είναι συμβατή με τη μαρξιστική κοσμοθεωρία. Ήδη από την εποχή της παντοκρατορίας του Κιμ Ιλ Σουνγκ, τότε που η Βόρεια Κορέα έστελνε επισιτιστική βοήθεια στη λιμοκτονούσα, δικτατορική Νότια, τότε που μπήκε κρατικό πλάνο δημιουργίας στρατιάς διανοουμένων, μέσω της ανάδειξης της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε υποχρεωτική για όλο τον πληθυσμό -δυστυχώς τους πρόλαβαν οι ανατροπές και οι φυσικές καταστροφές- ήδη από τότε λοιπόν ο "Μεγάλος Ηγέτης και Αιώνιος Πρόεδρος" Κιμ Ιλ Σουνγκ αναφέρονταν σε "ανεπάρκειες" του μαρξισμού-λενινισμού, αντικαθιστώντας στοιχεία του με ιδεολογήματα περί "παντοδυναμίας των μαζών", εξυψώνοντας δηλαδή τον υποκειμενικό παράγοντα σε βαθμό που να υποσκελίζει τον αντικειμενικό (παραγωγικές δυνάμεις).
@) Η προπαγάνδα μιλάει για "συγκυβέρνηση" του "Μεγάλου Διαδόχου" με το στρατό. Οι αμόρφωτοι γραφιάδες όμως λησμονούν ότι η πολιτική Songun, εξειδίκευση της Juche και προσαρμογή της στις έκτακτες συνθήκες απώλειας των συμμάχων μετά τις ανατροπές, πολιτική "military first" δηλαδή προηγεσίας του στρατού, έχει τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από τις αρχές της δεκαετίας του '90, πριν πεθάνει ο Κιμ Ιλ Σουνγκ. Και οι λίγοι που το ξέρουν, το παραβλέπουν επίτηδες. Για να δείξουν ότι τάχα υπάρχει κοινωνικός αναβρασμός και ο διάδοχος θα χρειαστεί στρατιωτική επιβολή για να κυβερνήσει.
@) Ας δούμε τα πράγματα αντικειμενικά. Η Βόρεια Κορέα είναι πλέον μια τρύπα στο χάρτη. Μία αυτή και μία η Κούβα. Είναι όμως τόσο έντονο το φως που αναδύεται απ' αυτή τη μικρή τρυπίτσα, που τυφλώνει με μίσος τους απολογητές των ιμπεριαλιστικών εγκλημάτων και θέλουν να τη δουν να σβήνει.
@) Τέλος, θα κλείσω με μια προκλητικότατη σύγκριση (αν τα παραπάνω σάς φάνηκαν προκλητικά και σας ενόχλησαν, καλύτερα να σταματήστε να διαβάζετε). Βρήκα σε πολλές φιλο-κορεάτικες ιστοσελίδες μια δήλωση του Κιμ Γιονγκ Ιλ, σχετικά με το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων τους. Δεν μπόρεσα να εντοπίσω κάποια πρωτογενή αναφορά, επομένως ίσως να μην είναι έγκυρη. Σε ερώτηση λοιπόν, δημοσιογράφου, για το αν τα πυρηνικά της ΛΔΚ αποτελούν κίνδυνο για την ανθρωπότητα, ο αείμνηστος Κιμ Γιονγκ Ιλ φέρεται να απάντησε "Αυτός ο πλανήτης δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας." Το σκέφτομαι, το κλωθογυρίζω, δύσκολη δήλωση και μυστηριώδης, το μυαλό πάει αμέσως σε ψυχασθενείς κακούς των ταινιών του James Bond. Αλλά μετά θυμάμαι έναν δικό μας, υπερπατριώτη ..φύρερ, να δηλώνει πριν λίγες μέρες "Ας διαλυθεί η Ελλάδα για να σωθεί η Ευρώπη". Και δεν εννοούσε την ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΣτΠ
*Άρθρο συνεργάτη μας
Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2011
Η φαντασία στην εξουσία
Πριν από δέκα περίπου μέρες ήταν η επέτειος της δολοφονίας του τζον λένον, του δημιουργού κι ερμηνευτή του Imagine. Οι στίχοι του οποίου είναι ένας μικρός ύμνος του κομμουνισμού, που τον εκλαϊκεύει ως έννοια προς τις μάζες, με λόγια απλά, όμορφα και κατανοητά από τον καθένα. Να μην υπάρχουν θρησκείες, πόλεμοι, κράτη κι ιδιοκτησία. Ή έστω ύμνος του ουτοπικού σοσιαλισμού, που επανέκαμψε δριμύτερος την εποχή των χίπις, ως άρνηση του υπαρκτού σοβιετικού και της –κατ’ αυτούς- εκφυλισμένης μετεξέλιξης του οκτώβρη.
Στην ανάλυση του ποιήματος, ο σύντροφος άβερελ είχε σταθεί στην κλιμάκωση των νοημάτων κάθε στροφής.
Φαντάσου ότι δεν υπάρχει παράδεισος, είναι εύκολο αν προσπαθήσεις.
Φαντάσου ότι δεν υπάρχουν χώρες, δεν είναι δύσκολο να το κάνεις.
Φαντάσου ότι δεν υπάρχει ιδιοκτησία, αμφιβάλλω αν μπορείς να το κάνεις.
Ο φόβος κάθε μικροαστού που είναι χαμένος από χέρι στον καπιταλισμό, αλλά τρέμει μην έρθουν οι κομμουνιστές και του πάρουν την περιουσία. Και για να καταλαγιάσουν οι φόβοι του, του μιλάμε για λαϊκή εξουσία, ή μεταβατικό πρόγραμμα, αναλόγως την πολιτική ένταξη.
Εκεί που το χάνει λίγο ο στιχουργός είναι στο ρεφραίν. Μπορεί να λες ότι είμαι ονειροπόλος αλλά δεν είμαι ο μόνος και ελπίζω να έρθεις μαζί μας. Ας δώσει ο παντοδύναμος λαός!
Μπορεί δηλ να μας λες ουτοπικούς, αλλά η απάντησή μας είναι ότι είμαστε πολλοί. Όχι, ξέρω ‘γω ρεαλιστές, απ’ τη σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού, κι άλλα τέτοια ξύλινα. Αλλά πολλοί.
Είμαστε το 99% όπως έλεγε και το κίνημα εναντίον της wall street στην πόλη όπου δολοφόνησαν τον λένον. Μαζί με την ελπίδα της ουτοπίας που πεθαίνει πάντα τελευταία κι ανασταίνεται κάθε φορά στο τέλος της ιστορίας του φουκουγιάμα.
Ενώ αν έβαζες τον ίδιο αριθμό επί τοις εκατό, σε οτιδήποτε σχετικό με τους κομμουνιστές, θα έφριτταν άπαντες με τα σταλινικά ποσοστά. Που αν τα αναλύσεις είναι αντεστραμμένα τα τρία εξάρια του αντίχριστου και σχηματίζουν το σατανικό 999, με το κόμμα στο ρόλο της υποδιαστολής. Τέτοιοι ήταν πάντα τους οι εβραιομπολσεβίκοι και ας έχουν το θράσος να παρουσιάζονται με αξιώσεις –κομμουνιστικής- ορθοδοξίας.
Θα μου πεις βέβαια, για στάσου ρε σύντροφε, τραγούδι έγραφε ο άνθρωπος, όχι μανιφέστο. Κι έπειτα είναι κι ένα άλλο ζήτημα. Πού να τα χωρέσεις τόσα νοήματα σε ένα τραγούδι; Ο στίχος δε μου φτάνει δεκατρείς συλλαβές. Πού να μπει η ανάλυση για το δια-ματ και τις ζιου-ζίτσου λαβές;
Σαν εκείνο το σύνθημά μας που λέει αγώνας-(μετά το δεκέμβρη βγήκε και δεύτερη εκδοχή που έλεγε οργάνωση)-ρήξη-ανατροπή, η ιστορία γράφεται με πάλη ταξική (παλιότερα λέγαμε και με ανυπακοή, αλλά έτσι είναι πιο μεστό κι επιστημονικό).Το σωστό –λέω εγώ- θα ‘ταν να λέμε ότι η ιστορία γράφεται με ταξική πάλη, που δρα σε ένα αντικειμενικό πλαίσιο που ορίζει η διαλεκτική σχέση μεταξύ παραγωγικών δυνάμεων, παραγωγικών σχέσεων. Φαντάσου τώρα να το λέμε όλο αυτό στο σύνθημα έμμετρα. Αμφιβάλλω, αν μπορείς να το κάνεις.
Το ίδιο πρόβλημα είχαμε και με το θέμα της τελευταίας διεθνούς συνάντησης των κκ στην αθήνα. Στη σύντομη εκδοχή του ήταν «ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον». Στην πλήρη ανάπτυξή του όμως, φτάνει τη μία παράγραφο* και μοιάζει με εκφώνηση θέματος στις πανελλήνιες. Δεν είναι ακριβώς εύκολο να το πεις, αν σε ρωτήσει κανείς.
(*σσ: «Ο Σοσιαλισμός είναι το μέλλον. Η διεθνής κατάσταση και η εμπειρία των κομμουνιστών 20 χρόνια μετά την αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ. Τα καθήκοντα για την ανάπτυξη της ταξικής πάλης σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, ιμπεριαλιστικών πολέμων, των σύγχρονων λαϊκών αγώνων και εξεγέρσεων, για τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, την ενίσχυση του προλεταριακού διεθνισμού και του αντιιμπεριαλιστικού μετώπου, για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του Σοσιαλισμού»)
Όπως και να ‘χει, το φαντασιακό –κι η θέσμισή του- είναι σπουδαία υπόθεση. Ο κόσμος βρίσκει στη φαντασία του καταφύγιο από τη μίζερη πραγματικότητα, που είναι ποτισμένη από την ήττα και μας τυλίγει, σαν υγρασία. Οι ιδέες μας αρχίζουν να μουχλιάζουν και στις πιο προχωρημένες περιπτώσεις πρασινίζουν εμφανώς και πέφτουν στην αγκαλιά της σοσιαλδημοκρατίας. Πολλοί σύντροφοι –με την ευρεία έννοια- νιώθουν έντονα την ανάγκη να αποδράσουν και φαντάζονται νίκες, ασφαλείς νησίδες κι εκδίκηση από τον ταξικό εχθρό, που μένει στο επίπεδο του θυμικού.
Στη σοβιετία πειραματίστηκαν με την έννοια του χρήσιμου μύθου. Όπως το 1941 με την επίκληση της τσαρικής άμυνας εναντίον του ναπολέοντα, για να συσπειρώσουν τους ρώσους μουζίκους στο μεγάλο, πατριωτικό πόλεμο κατά του φασισμού. Ή με τη θεωρία του σοσιαλισμού σε μια χώρα. Που εκτός από θεωρητική επεξεργασία, ήταν κι ένα άκρως αποτελεσματικό σύνθημα που κέντρισε το φαντασιακό των λαών της σοβιετικής ένωσης και τους έδωσε έναν στόχο. Και αυτοί που έλεγαν ότι όλα αυτά είναι παραμύθια της χαλιμάς, είδαν τις μάζες να γίνονται ο ήρωας του παραμυθιού, και να κατορθώνουν με μυθικές προσπάθειες, τον ένα άθλο μετά τον άλλο.
Το εικοστό συνέδριο του νικήτα, εκτός από σημείο καμπής για τη ρεβιζιονιστική στροφή, είχε και μια άλλη πτυχή, σχετικά δευτερεύουσα, αλλά όχι τελείως ασήμαντη. Ο σοβιετικός κυριούλης λέει ότι κατάφερε να πληγώσει τη συλλογική, ιστορική μνήμη ενός ολόκληρου λαού, αφήνοντας στο φαντασιακό του ένα μεγάλο κενό, που δεν αντικαταστάθηκε.
Αυτή η σύνδεση του υπαρκτού (σοσιαλισμού) με το μυθικό στην περίπτωση της σοβιετίας, φέρνει συνειρμικά στο νου την φρουτοπία, που –όπως και η εσσδ- είναι μοναδική, η μόνη υπαρκτή –δεν υπάρχει άλλη καμία. Εκεί ο αγώνας των φρούτων –και των σύμμαχων ζαρζαβατικών- απέδωσε καρπούς, κι έτσι έγινε πράξη το σύνθημα, φρούτο μπορείς χωρίς αφεντικά, και μανάβηδες να σε δυναστεύουν.
Εκεί τα φρούτα μαζεύονται στις προεκλογικές συγκεντρώσεις και φωνάζουν αντι-ιμπεριαλιστικά συνθήματα: άνθρωποι-ψυγεία η ίδια συμμορία. Κι ο αιμίλιος το μήλο διοργανώνει προεκλογική φιέστα για να σιγουρέψει το τελικό αποτέλεσμα μολονότι είναι ο ένας και μοναδικός υποψήφιος. Εκλέγεται με σταλινικά ποσοστά, βάζοντας ακόμα και τα δέντρα να ψηφίσουν και δίνει συνεντεύξεις σε δυτικούς δημοσιογράφους, όπως στον πίκο απίκο.
Εκεί οι προδότες, σαν το σωτήρη το καρπούζι που ήταν τροτσκιστής κι ήθελε να δώσει τον χάρτη στους μανάβηδες, παρά τις τύψεις του, αποτυγχάνουν στο σχέδιό τους και μετανοούν.
Εκεί τα βλίτα δεν είναι κουτά, και τα παντζάρια δεν είναι δειλά.
Εργατιά κι αγροτιά σφιχταγκαλιάζονται με τη διανόηση κι οικοδομούν απερίσπαστες το σοσιαλισμό. Ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός λειτουργεί ομαλά κι απαρέγκλιτα. Οι αντιφρονούντες ούτε καν διαφωνούν. Δε φραξιονίζουν και δε διαγράφονται. Κι ό, τι άλλο φανταστεί ο καθένας, σαν στίχος από το imagine της νέας εποχής και του νέου κόσμου, του σοσιαλισμού.
Κάθε κρεμμύδι μοσχοβολά, τα κολοκύθια είναι δυνατά.
Κολοκύθια τούμπανα, δηλ. Άμαξες για την έφοδο στο σοσιαλισμό, που τα μεσάνυχτα ξανάγιναν κολοκύθες. Και μένει ένα φάντασμα που πλανάται πάνω από την ευρώπη –και όχι μόνο- και τις νύχτες τρυπάει τους τοίχους και τα απομεινάρια από το τείχος του βερολίνου.
Αλλά οι μνήμες από τα κατορθώματά της μένουν ζωντανές κι επίκαιρες.
Όσο κι αν τα χρόνια θα περνούν, δεν πρόκειται ποτέ να μαραθούν
Στην ανάλυση του ποιήματος, ο σύντροφος άβερελ είχε σταθεί στην κλιμάκωση των νοημάτων κάθε στροφής.
Φαντάσου ότι δεν υπάρχει παράδεισος, είναι εύκολο αν προσπαθήσεις.
Φαντάσου ότι δεν υπάρχουν χώρες, δεν είναι δύσκολο να το κάνεις.
Φαντάσου ότι δεν υπάρχει ιδιοκτησία, αμφιβάλλω αν μπορείς να το κάνεις.
Ο φόβος κάθε μικροαστού που είναι χαμένος από χέρι στον καπιταλισμό, αλλά τρέμει μην έρθουν οι κομμουνιστές και του πάρουν την περιουσία. Και για να καταλαγιάσουν οι φόβοι του, του μιλάμε για λαϊκή εξουσία, ή μεταβατικό πρόγραμμα, αναλόγως την πολιτική ένταξη.
Εκεί που το χάνει λίγο ο στιχουργός είναι στο ρεφραίν. Μπορεί να λες ότι είμαι ονειροπόλος αλλά δεν είμαι ο μόνος και ελπίζω να έρθεις μαζί μας. Ας δώσει ο παντοδύναμος λαός!
Μπορεί δηλ να μας λες ουτοπικούς, αλλά η απάντησή μας είναι ότι είμαστε πολλοί. Όχι, ξέρω ‘γω ρεαλιστές, απ’ τη σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού, κι άλλα τέτοια ξύλινα. Αλλά πολλοί.
Είμαστε το 99% όπως έλεγε και το κίνημα εναντίον της wall street στην πόλη όπου δολοφόνησαν τον λένον. Μαζί με την ελπίδα της ουτοπίας που πεθαίνει πάντα τελευταία κι ανασταίνεται κάθε φορά στο τέλος της ιστορίας του φουκουγιάμα.
Ενώ αν έβαζες τον ίδιο αριθμό επί τοις εκατό, σε οτιδήποτε σχετικό με τους κομμουνιστές, θα έφριτταν άπαντες με τα σταλινικά ποσοστά. Που αν τα αναλύσεις είναι αντεστραμμένα τα τρία εξάρια του αντίχριστου και σχηματίζουν το σατανικό 999, με το κόμμα στο ρόλο της υποδιαστολής. Τέτοιοι ήταν πάντα τους οι εβραιομπολσεβίκοι και ας έχουν το θράσος να παρουσιάζονται με αξιώσεις –κομμουνιστικής- ορθοδοξίας.
Θα μου πεις βέβαια, για στάσου ρε σύντροφε, τραγούδι έγραφε ο άνθρωπος, όχι μανιφέστο. Κι έπειτα είναι κι ένα άλλο ζήτημα. Πού να τα χωρέσεις τόσα νοήματα σε ένα τραγούδι; Ο στίχος δε μου φτάνει δεκατρείς συλλαβές. Πού να μπει η ανάλυση για το δια-ματ και τις ζιου-ζίτσου λαβές;
Σαν εκείνο το σύνθημά μας που λέει αγώνας-(μετά το δεκέμβρη βγήκε και δεύτερη εκδοχή που έλεγε οργάνωση)-ρήξη-ανατροπή, η ιστορία γράφεται με πάλη ταξική (παλιότερα λέγαμε και με ανυπακοή, αλλά έτσι είναι πιο μεστό κι επιστημονικό).Το σωστό –λέω εγώ- θα ‘ταν να λέμε ότι η ιστορία γράφεται με ταξική πάλη, που δρα σε ένα αντικειμενικό πλαίσιο που ορίζει η διαλεκτική σχέση μεταξύ παραγωγικών δυνάμεων, παραγωγικών σχέσεων. Φαντάσου τώρα να το λέμε όλο αυτό στο σύνθημα έμμετρα. Αμφιβάλλω, αν μπορείς να το κάνεις.
Το ίδιο πρόβλημα είχαμε και με το θέμα της τελευταίας διεθνούς συνάντησης των κκ στην αθήνα. Στη σύντομη εκδοχή του ήταν «ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον». Στην πλήρη ανάπτυξή του όμως, φτάνει τη μία παράγραφο* και μοιάζει με εκφώνηση θέματος στις πανελλήνιες. Δεν είναι ακριβώς εύκολο να το πεις, αν σε ρωτήσει κανείς.
(*σσ: «Ο Σοσιαλισμός είναι το μέλλον. Η διεθνής κατάσταση και η εμπειρία των κομμουνιστών 20 χρόνια μετά την αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ. Τα καθήκοντα για την ανάπτυξη της ταξικής πάλης σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, ιμπεριαλιστικών πολέμων, των σύγχρονων λαϊκών αγώνων και εξεγέρσεων, για τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, την ενίσχυση του προλεταριακού διεθνισμού και του αντιιμπεριαλιστικού μετώπου, για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του Σοσιαλισμού»)
Όπως και να ‘χει, το φαντασιακό –κι η θέσμισή του- είναι σπουδαία υπόθεση. Ο κόσμος βρίσκει στη φαντασία του καταφύγιο από τη μίζερη πραγματικότητα, που είναι ποτισμένη από την ήττα και μας τυλίγει, σαν υγρασία. Οι ιδέες μας αρχίζουν να μουχλιάζουν και στις πιο προχωρημένες περιπτώσεις πρασινίζουν εμφανώς και πέφτουν στην αγκαλιά της σοσιαλδημοκρατίας. Πολλοί σύντροφοι –με την ευρεία έννοια- νιώθουν έντονα την ανάγκη να αποδράσουν και φαντάζονται νίκες, ασφαλείς νησίδες κι εκδίκηση από τον ταξικό εχθρό, που μένει στο επίπεδο του θυμικού.
Στη σοβιετία πειραματίστηκαν με την έννοια του χρήσιμου μύθου. Όπως το 1941 με την επίκληση της τσαρικής άμυνας εναντίον του ναπολέοντα, για να συσπειρώσουν τους ρώσους μουζίκους στο μεγάλο, πατριωτικό πόλεμο κατά του φασισμού. Ή με τη θεωρία του σοσιαλισμού σε μια χώρα. Που εκτός από θεωρητική επεξεργασία, ήταν κι ένα άκρως αποτελεσματικό σύνθημα που κέντρισε το φαντασιακό των λαών της σοβιετικής ένωσης και τους έδωσε έναν στόχο. Και αυτοί που έλεγαν ότι όλα αυτά είναι παραμύθια της χαλιμάς, είδαν τις μάζες να γίνονται ο ήρωας του παραμυθιού, και να κατορθώνουν με μυθικές προσπάθειες, τον ένα άθλο μετά τον άλλο.
Το εικοστό συνέδριο του νικήτα, εκτός από σημείο καμπής για τη ρεβιζιονιστική στροφή, είχε και μια άλλη πτυχή, σχετικά δευτερεύουσα, αλλά όχι τελείως ασήμαντη. Ο σοβιετικός κυριούλης λέει ότι κατάφερε να πληγώσει τη συλλογική, ιστορική μνήμη ενός ολόκληρου λαού, αφήνοντας στο φαντασιακό του ένα μεγάλο κενό, που δεν αντικαταστάθηκε.
Αυτή η σύνδεση του υπαρκτού (σοσιαλισμού) με το μυθικό στην περίπτωση της σοβιετίας, φέρνει συνειρμικά στο νου την φρουτοπία, που –όπως και η εσσδ- είναι μοναδική, η μόνη υπαρκτή –δεν υπάρχει άλλη καμία. Εκεί ο αγώνας των φρούτων –και των σύμμαχων ζαρζαβατικών- απέδωσε καρπούς, κι έτσι έγινε πράξη το σύνθημα, φρούτο μπορείς χωρίς αφεντικά, και μανάβηδες να σε δυναστεύουν.
Εκεί τα φρούτα μαζεύονται στις προεκλογικές συγκεντρώσεις και φωνάζουν αντι-ιμπεριαλιστικά συνθήματα: άνθρωποι-ψυγεία η ίδια συμμορία. Κι ο αιμίλιος το μήλο διοργανώνει προεκλογική φιέστα για να σιγουρέψει το τελικό αποτέλεσμα μολονότι είναι ο ένας και μοναδικός υποψήφιος. Εκλέγεται με σταλινικά ποσοστά, βάζοντας ακόμα και τα δέντρα να ψηφίσουν και δίνει συνεντεύξεις σε δυτικούς δημοσιογράφους, όπως στον πίκο απίκο.
Εκεί οι προδότες, σαν το σωτήρη το καρπούζι που ήταν τροτσκιστής κι ήθελε να δώσει τον χάρτη στους μανάβηδες, παρά τις τύψεις του, αποτυγχάνουν στο σχέδιό τους και μετανοούν.
Εκεί τα βλίτα δεν είναι κουτά, και τα παντζάρια δεν είναι δειλά.
Εργατιά κι αγροτιά σφιχταγκαλιάζονται με τη διανόηση κι οικοδομούν απερίσπαστες το σοσιαλισμό. Ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός λειτουργεί ομαλά κι απαρέγκλιτα. Οι αντιφρονούντες ούτε καν διαφωνούν. Δε φραξιονίζουν και δε διαγράφονται. Κι ό, τι άλλο φανταστεί ο καθένας, σαν στίχος από το imagine της νέας εποχής και του νέου κόσμου, του σοσιαλισμού.
Κάθε κρεμμύδι μοσχοβολά, τα κολοκύθια είναι δυνατά.
Κολοκύθια τούμπανα, δηλ. Άμαξες για την έφοδο στο σοσιαλισμό, που τα μεσάνυχτα ξανάγιναν κολοκύθες. Και μένει ένα φάντασμα που πλανάται πάνω από την ευρώπη –και όχι μόνο- και τις νύχτες τρυπάει τους τοίχους και τα απομεινάρια από το τείχος του βερολίνου.
Αλλά οι μνήμες από τα κατορθώματά της μένουν ζωντανές κι επίκαιρες.
Όσο κι αν τα χρόνια θα περνούν, δεν πρόκειται ποτέ να μαραθούν
Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2011
Ω νάτη μας προσμένει
Αν θέλουμε να μιλήσουμε για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, πρέπει πρώτα να πούμε κάποια πράγματα για την περίφημη ελληνική ιδιαιτερότητα (ε.ι.).
Το κκε στέκει αρκετά σκαλιά ψηλότερα από τα άλλα κκ στην κλίμακα τηςσυνέπειας και της σοβαρότητας. Και δεν πρόκειται για κάποια προέκταση σε διεθνές επίπεδο της λογικής εμείς εμείς οι μόνοι συνεπείς. Ούτε για κάποιο ιδιότυπο σωβινισμό του τύπου πας μη έλλην βάρβαρος.
Αν και η αλήθεια είναι ότι οι έλληνες κομμουνιστές διάλεξαν τη σωστή πλευρά στο δίλημμα σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα, υπερασπιζόμενοι σε πέτρινα χρόνια τον υπαρκτό που γνωρίσαμε. Ενώ η πλειοψηφία των κκ κοιμήθηκε (το 89’) κομμουνιστική για να ξυπνήσει (το 90’) μεταλλαγμένη. Και τάχθηκε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,στο πλευρό της σύγχρονης βαρβαρότητας, που προελαύνει.
Ακόμα και το πορτογαλικό κκ, που πολλοί το θεωρούν σοβιετικό αδερφάκι του κκε και τελευταίο απομεινάρι του είδους του στην ευρώπη, έχει εσωτερική διαπάλη και παλαντζάρει ανάμεσα σε δύο γραμμές, οι οποίες είχαν φανεί ανάγλυφα στην αντιπροσωπεία του στο συνέδριο της ΠΣΟ που φιλοξένησε το παμε στο ελληνικό.
Και στην τσεχία,όπου οι κομμουνιστές έχουν μεγάλη δύναμη και οι αρχές έχουν θέσει εκτός νόμου τη νεολαία του, το κκ (βοημίας-μοραβίας, όπως λέγεται) συμμετέχει στο αντιδραστικό μόρφωμα του κεα μαζί με διάφορους ευρωλιγούρηδες, μεταλλαγμένους και το δικό μας συριζα.
Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν και στην υπόλοιπη ευρώπη. Στη γαλλία προσπαθούμε να βρούμε συμμαχίες και επιμέρους διαφοροποιήσεις στα διαμερίσματα του παρισιού και τις τοπικές οργανώσεις του κκγ. Στην ιταλία, αν έχω καταλάβει καλά, έχουμε επαφές με κάποια διάσπαση της επανίδρυσης που ήταν διάσπαση του κκι, και σε συνδικαλιστικό επίπεδο με τους «αναρχίζοντες» cobas.
Στη μητέρα ρωσία το μπρεζνιεφικό κκρο ακολουθεί κκρούκου σοσιαλδημοκρατική γραμμή, πασπαλισμένη με εθνική υπερηφάνεια,νοσταλγία για το σοβιετικό μεγαλείο και διηγώντας τα να κλαις. Η οποία σημείωσε άνοδο στις τελευταίες εκλογές αλλά δυσκολεύεται να διαφοροποιηθεί σαφώς από τον πούτιν, που μπορεί να την εκφράσει κι αυτός εν μέρει.
Το πιο ορθόδοξο, σταλινικό κεκρ, είναι πιο αδύναμο και αποκλείστηκε από τις εκλογές, ενώ υπάρχουν και κάποια υπολείμματα του κκσε, που εμφανίζονται κυρίως σε διεθνείς συναντήσεις, όπως αυτή που έγινε το περασμένο σ/κ στην αθήνα.
Το ακελ έχει γίνει το πασοκ της κύπρου κι είναι απ’ τα βασικά ζητήματα που θα ακούσεις να θέτουν οι σφοι σε μεταξύ τους συζητήσεις και στα όργανα, ή κάποιος αριστεριστής που ψάχνει κάτι εύκολο για να στην πει (αν και ούτε αυτοί έχουν ακριβώς αδελφά κόμματα-με εξαίρεση τις περιθωριακές ενώσεις των μ-λ και των τροτσκιστών,κι αυτό από μια άποψη επιβεβαιώνει από άλλη πλευρά την ε.ι.). Το ερώτημα είναι αν κρατάμε επαφές με το ακελ λόγω των στενών σχέσεων που είχαμε κατά το παρελθόν, ή αν αποσκοπούμε τακτικά σε κάτι άλλο, πχ κάποια διαφοροποίηση, συνολική ή επιμέρους στη γραμμή ή τις γραμμές του.
Κι ενώ αυτά συμβαίνουν στην –λέμε τώρα- κούβα της μεσογείου, στο πραγματικό νησί της επανάστασης κάποιοι φαίνεται πως ζήλεψαν τη δόξα του χριστόφια και του γκόρμπι και ετοιμάζουν ένα είδος δικής τους περεστρόικα. Εκτός κι αν τα φαινόμενα απατούν και πρόκειται απλώς για τακτικούς ελιγμούς που επιβάλλονται από τις συνθήκες. Συνήθως όμως οι απατημένοι σύντροφοι είμαστε εμείς, αφελείς και καλοπροαίρετοι, που καταλήγουμε εν τέλει κερατάδες και δαρμένοι, βουλιάζοντας στις αυτ-απάτες μας.
Το κκε παραμένει κατά βάση κόμμα ανάδελφο, που αναζητά διεθνή οικογένεια, μακρινούς συγγενείς ή άλλα χαμένα αδελφά κόμματα που αγνοούνταν εδώ και καιρό. Η ιδιαιτερότητα του κκε δεν είναι σπορά της τύχης αλλά τέκνο της ε.ι. που κρατά απ’ τα χρόνια του εαμ και κατατρέχει ακόμα και σήμερα τους αστούς δημοσιολόγους που μιλάνε για την τελευταία σοβιετική χώρα της ευρώπης και στρέφουν τα βέλη τους ενάντια στο τελευταίο σοβιετικό κόμμα της ευρώπης, διότι δε συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις και τις επιταγές των καιρών.
Το θέμα βέβαια δεν είναι να μείνεις ο τελευταίος των μοικανών αλλά πως θα γίνεις ο πρώτος κρίκος της επόμενης αλυσίδας. Ή για την ακρίβεια, ο αδύναμος κρίκος στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα, που θα σπάσει (τον πάγο) και θα παρασύρει τους υπόλοιπους εν είδει ντόμινο.
Κάτι παρόμοιο έκαναν κι οι μπολσεβίκοι εξάλλου. Η τρίτη διεθνής δημιουργήθηκε στη βάση της διεθνούς ακτινοβολίας του οκτώβρη, με επίκεντρο τους σοβιετικούς που έθεσαν τις βάσεις- μαζί με τους 21 όρους, ως προυπόθεση για την ένταξη των μελών- και καθόρισαν την πορεία της.
Δηλαδή για στάσου ρε απολίθωμα, είναι σήμερα το κκε σε θέση να παίξει το ρόλο των μπολσεβίκων; Όχι σφε αναγνώστη,δεν είναι. Ούτε κατά διάνοια. Κι η ε.ι. απέχει αρκετά ακόμα απ΄το να γίνει στην πράξη αδύναμος κρίκος και να χαράξει το δρόμο στους υπόλοιπους.
Θες να μας πεις ότι...
Θέλω να πω ότι αυτό το ρόλο καλούμαστε εκ των πραγμάτων να παίξουμε σήμερα.
Οι αδυναμίες και τα κουσούρια του –όποιου- κκε είναι υπαρκτά και γνωστά. Μπορεί να μην εντοπίζουμε ακριβώς τα ίδια- κι αυτό είναι μεγάλο ζήτημα- αλλά αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν.
Αν παρόλαυτα το κκε ξεχωρίζει, αυτό δε συμβαίνει γιατί στέκει στο ύψος των μπολσεβίκων,όσο επειδή οι υπόλοιποι έχουν κατρακυλήσει στο επίπεδο της κίτρινης διεθνούς. Κι η πολιτική τους χρεωκοπία γίνεται ακόμα πιο φανερή και επώδυνη σήμερα που χρεωκοπεί οικονομικά και ιστορικά ο καπιταλισμός.
Το κόμμα έχει αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλίες για την ύπαρξη ενός στοιχειώδους συντονισμού σε ένα πρώτο στάδιο, με τάσεις μετεξέλιξής του σε κάτι συνολικό, με κοινές τακτικές και θεωρητικές επεξεργασίες, που να αρχίζει να θυμίζει ενιαίο, καθοδηγητικό κέντρο, τύπου κομιντέρν. Σε αυτά τα πλαίσια εντάσσονται οι διεθνείς συναντήσεις –που είναι πάντα πιο μαζικές όταν γίνονται στην αθήνα- οι κοινές ανακοινώσεις και η έκδοση της διεθνούς κομεπ, που δεν είναι θεωρητικό όργανο κάποιου ενιαίου φορέα, αλλά μπορεί να συμβάλει στη συγκρότησή του –το παράδειγμα της ίσκρα είναι ενδεικτικό για το ρόλο που μπορεί να παίξει ένα τέτοιο έντυπο.
Αλλά αν κάποιος περιμένει να δει εδώ και τώρα αυτόν το φορέα, ή έστω μια εμβρυακή του μορφή, πιθανότατα θα απογοητευτεί. Εάν δούμε τα πράγματα ως έχουν, θα δούμε αρκετά κόμματα που ταλαντεύονται και θυμίζουν χαλαρά μετωπικά σχήματα, παρά κόμματα νέου τύπου. Για αυτό θα δει κανείς δηλώσεις σαν της αλέκας, στη συνέντευξη τύπου για την τελευταία διεθνή συνάντηση, περί ανταλλαγής κοινών και διαφορετικών απόψεων.
Κανονικά η ανταλλαγή απόψεων είναι σαν τα αυτοκόλλητα χαρτάκια που ανταλλάσουν τα παιδιά. Αν έχεις τα ίδια με τον άλλο, δεν έχει νόημα να κάνεις ανταλλαγή, γιατί τα έχεις ήδη. Σε μια διεθνή όμως, ο τελικός σκοπός είναι διαφορετικός. Αλλιώς θα κατέληγε σαν τον πύργο της βαβέλ, όχι στη γλώσσα, αλλά στο περιεχόμενο.
Το σύγχρονο κομουνιστικό κίνημα, ζαλισμένο από τις ανατροπές και τη ρεβιζιονιστική σκουριά που οδήγησε σε αυτές, έχει την εξής ιδιαιτερότητα. Ψάχνεται για ένα καινούριο ξεκίνημα, όπως περίπου οι ιδρυτές της πρώτης διεθνούς. Έχει στις γραμμές του κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα που κράτησαν το όνομα, αλλά έχασαν την χάρη, όπως η παλιά δεύτερη διεθνής –που αναγεννάται από τις στάχτες της σήμερα, υπό τη στιβαρή καθοδήγηση του παπανδρέου. Κι έχει ως ζητούμενο, ένα ποιοτικό άλμα, ανάλογο με αυτό της ίδρυσης της τρίτης διεθνούς, το 1919.
Διότι ζητούμενο σήμερα δεν είναι μία ακόμα διεθνής, η πέμπτη, η έκτη, ή η 31/2 του τσίμερβαλντ, αλλά η κομμουνιστική, που θα βαδίσει στα χνάρια της κομιντέρν, μελετώντας τη θετική κι αρνητική πείρα της.
Το ενθαρρυντικό είναι ότι το κόμμα κάνει βήματα προς αυτή την τελευταία κατεύθυνση. Ποια είναι αυτά; Η συγκρότηση του τε-κα-πε (ΤΚΡ) στην τουρκία, που ουσιαστικά έγινε με ενέργεις του κκε. Το ξεσκαρτάρισμα κι η διακοπή σχέσεων με διάφορα κόμματα, και κυρίως με τους κινέζους –ενώ πριν από μερικά χρόνια, θα άκουγες το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να είμαστε αφοριστικοί για ένα τέτοιο μεγάλο κόμμα, με εκατομμύρια μέλη. Κι η ανοιχτή, δημόσια κριτική σε κάποια άλλα, όπως το κκρο, το κκ ηπα, η ενωμένη αριστερά στην ισπανία κτλ.
Αντί επιλόγου, δύο ερωτήματα εν είδει κουίζ για τους σφους αναγνώστες.
Ποια είναι η δράση του κκ γκουαγϊάνας που αναφέρεται στο ρίζο της τρίτης, και πού βρίσκεται αυτή η χώρα;
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του ΚΚΣΕ και της Ένωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων-ΚΚΣΕ, και για ποιο λόγο διατηρούν αυτό το όνομα;
Όποιος γνωρίζει περισσότερα και τα μοιραστεί με τους υπόλοιπους, κερδίζει κείμενο-παραγγελιά από την κε του μπλοκ, με θεματολογία της αρεσκείας του.
Το κκε στέκει αρκετά σκαλιά ψηλότερα από τα άλλα κκ στην κλίμακα τηςσυνέπειας και της σοβαρότητας. Και δεν πρόκειται για κάποια προέκταση σε διεθνές επίπεδο της λογικής εμείς εμείς οι μόνοι συνεπείς. Ούτε για κάποιο ιδιότυπο σωβινισμό του τύπου πας μη έλλην βάρβαρος.
Αν και η αλήθεια είναι ότι οι έλληνες κομμουνιστές διάλεξαν τη σωστή πλευρά στο δίλημμα σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα, υπερασπιζόμενοι σε πέτρινα χρόνια τον υπαρκτό που γνωρίσαμε. Ενώ η πλειοψηφία των κκ κοιμήθηκε (το 89’) κομμουνιστική για να ξυπνήσει (το 90’) μεταλλαγμένη. Και τάχθηκε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,στο πλευρό της σύγχρονης βαρβαρότητας, που προελαύνει.
Ακόμα και το πορτογαλικό κκ, που πολλοί το θεωρούν σοβιετικό αδερφάκι του κκε και τελευταίο απομεινάρι του είδους του στην ευρώπη, έχει εσωτερική διαπάλη και παλαντζάρει ανάμεσα σε δύο γραμμές, οι οποίες είχαν φανεί ανάγλυφα στην αντιπροσωπεία του στο συνέδριο της ΠΣΟ που φιλοξένησε το παμε στο ελληνικό.
Και στην τσεχία,όπου οι κομμουνιστές έχουν μεγάλη δύναμη και οι αρχές έχουν θέσει εκτός νόμου τη νεολαία του, το κκ (βοημίας-μοραβίας, όπως λέγεται) συμμετέχει στο αντιδραστικό μόρφωμα του κεα μαζί με διάφορους ευρωλιγούρηδες, μεταλλαγμένους και το δικό μας συριζα.
Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν και στην υπόλοιπη ευρώπη. Στη γαλλία προσπαθούμε να βρούμε συμμαχίες και επιμέρους διαφοροποιήσεις στα διαμερίσματα του παρισιού και τις τοπικές οργανώσεις του κκγ. Στην ιταλία, αν έχω καταλάβει καλά, έχουμε επαφές με κάποια διάσπαση της επανίδρυσης που ήταν διάσπαση του κκι, και σε συνδικαλιστικό επίπεδο με τους «αναρχίζοντες» cobas.
Στη μητέρα ρωσία το μπρεζνιεφικό κκρο ακολουθεί κκρούκου σοσιαλδημοκρατική γραμμή, πασπαλισμένη με εθνική υπερηφάνεια,νοσταλγία για το σοβιετικό μεγαλείο και διηγώντας τα να κλαις. Η οποία σημείωσε άνοδο στις τελευταίες εκλογές αλλά δυσκολεύεται να διαφοροποιηθεί σαφώς από τον πούτιν, που μπορεί να την εκφράσει κι αυτός εν μέρει.
Το πιο ορθόδοξο, σταλινικό κεκρ, είναι πιο αδύναμο και αποκλείστηκε από τις εκλογές, ενώ υπάρχουν και κάποια υπολείμματα του κκσε, που εμφανίζονται κυρίως σε διεθνείς συναντήσεις, όπως αυτή που έγινε το περασμένο σ/κ στην αθήνα.
Το ακελ έχει γίνει το πασοκ της κύπρου κι είναι απ’ τα βασικά ζητήματα που θα ακούσεις να θέτουν οι σφοι σε μεταξύ τους συζητήσεις και στα όργανα, ή κάποιος αριστεριστής που ψάχνει κάτι εύκολο για να στην πει (αν και ούτε αυτοί έχουν ακριβώς αδελφά κόμματα-με εξαίρεση τις περιθωριακές ενώσεις των μ-λ και των τροτσκιστών,κι αυτό από μια άποψη επιβεβαιώνει από άλλη πλευρά την ε.ι.). Το ερώτημα είναι αν κρατάμε επαφές με το ακελ λόγω των στενών σχέσεων που είχαμε κατά το παρελθόν, ή αν αποσκοπούμε τακτικά σε κάτι άλλο, πχ κάποια διαφοροποίηση, συνολική ή επιμέρους στη γραμμή ή τις γραμμές του.
Κι ενώ αυτά συμβαίνουν στην –λέμε τώρα- κούβα της μεσογείου, στο πραγματικό νησί της επανάστασης κάποιοι φαίνεται πως ζήλεψαν τη δόξα του χριστόφια και του γκόρμπι και ετοιμάζουν ένα είδος δικής τους περεστρόικα. Εκτός κι αν τα φαινόμενα απατούν και πρόκειται απλώς για τακτικούς ελιγμούς που επιβάλλονται από τις συνθήκες. Συνήθως όμως οι απατημένοι σύντροφοι είμαστε εμείς, αφελείς και καλοπροαίρετοι, που καταλήγουμε εν τέλει κερατάδες και δαρμένοι, βουλιάζοντας στις αυτ-απάτες μας.
Το κκε παραμένει κατά βάση κόμμα ανάδελφο, που αναζητά διεθνή οικογένεια, μακρινούς συγγενείς ή άλλα χαμένα αδελφά κόμματα που αγνοούνταν εδώ και καιρό. Η ιδιαιτερότητα του κκε δεν είναι σπορά της τύχης αλλά τέκνο της ε.ι. που κρατά απ’ τα χρόνια του εαμ και κατατρέχει ακόμα και σήμερα τους αστούς δημοσιολόγους που μιλάνε για την τελευταία σοβιετική χώρα της ευρώπης και στρέφουν τα βέλη τους ενάντια στο τελευταίο σοβιετικό κόμμα της ευρώπης, διότι δε συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις και τις επιταγές των καιρών.
Το θέμα βέβαια δεν είναι να μείνεις ο τελευταίος των μοικανών αλλά πως θα γίνεις ο πρώτος κρίκος της επόμενης αλυσίδας. Ή για την ακρίβεια, ο αδύναμος κρίκος στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα, που θα σπάσει (τον πάγο) και θα παρασύρει τους υπόλοιπους εν είδει ντόμινο.
Κάτι παρόμοιο έκαναν κι οι μπολσεβίκοι εξάλλου. Η τρίτη διεθνής δημιουργήθηκε στη βάση της διεθνούς ακτινοβολίας του οκτώβρη, με επίκεντρο τους σοβιετικούς που έθεσαν τις βάσεις- μαζί με τους 21 όρους, ως προυπόθεση για την ένταξη των μελών- και καθόρισαν την πορεία της.
Δηλαδή για στάσου ρε απολίθωμα, είναι σήμερα το κκε σε θέση να παίξει το ρόλο των μπολσεβίκων; Όχι σφε αναγνώστη,δεν είναι. Ούτε κατά διάνοια. Κι η ε.ι. απέχει αρκετά ακόμα απ΄το να γίνει στην πράξη αδύναμος κρίκος και να χαράξει το δρόμο στους υπόλοιπους.
Θες να μας πεις ότι...
Θέλω να πω ότι αυτό το ρόλο καλούμαστε εκ των πραγμάτων να παίξουμε σήμερα.
Οι αδυναμίες και τα κουσούρια του –όποιου- κκε είναι υπαρκτά και γνωστά. Μπορεί να μην εντοπίζουμε ακριβώς τα ίδια- κι αυτό είναι μεγάλο ζήτημα- αλλά αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν.
Αν παρόλαυτα το κκε ξεχωρίζει, αυτό δε συμβαίνει γιατί στέκει στο ύψος των μπολσεβίκων,όσο επειδή οι υπόλοιποι έχουν κατρακυλήσει στο επίπεδο της κίτρινης διεθνούς. Κι η πολιτική τους χρεωκοπία γίνεται ακόμα πιο φανερή και επώδυνη σήμερα που χρεωκοπεί οικονομικά και ιστορικά ο καπιταλισμός.
Το κόμμα έχει αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλίες για την ύπαρξη ενός στοιχειώδους συντονισμού σε ένα πρώτο στάδιο, με τάσεις μετεξέλιξής του σε κάτι συνολικό, με κοινές τακτικές και θεωρητικές επεξεργασίες, που να αρχίζει να θυμίζει ενιαίο, καθοδηγητικό κέντρο, τύπου κομιντέρν. Σε αυτά τα πλαίσια εντάσσονται οι διεθνείς συναντήσεις –που είναι πάντα πιο μαζικές όταν γίνονται στην αθήνα- οι κοινές ανακοινώσεις και η έκδοση της διεθνούς κομεπ, που δεν είναι θεωρητικό όργανο κάποιου ενιαίου φορέα, αλλά μπορεί να συμβάλει στη συγκρότησή του –το παράδειγμα της ίσκρα είναι ενδεικτικό για το ρόλο που μπορεί να παίξει ένα τέτοιο έντυπο.
Αλλά αν κάποιος περιμένει να δει εδώ και τώρα αυτόν το φορέα, ή έστω μια εμβρυακή του μορφή, πιθανότατα θα απογοητευτεί. Εάν δούμε τα πράγματα ως έχουν, θα δούμε αρκετά κόμματα που ταλαντεύονται και θυμίζουν χαλαρά μετωπικά σχήματα, παρά κόμματα νέου τύπου. Για αυτό θα δει κανείς δηλώσεις σαν της αλέκας, στη συνέντευξη τύπου για την τελευταία διεθνή συνάντηση, περί ανταλλαγής κοινών και διαφορετικών απόψεων.
Κανονικά η ανταλλαγή απόψεων είναι σαν τα αυτοκόλλητα χαρτάκια που ανταλλάσουν τα παιδιά. Αν έχεις τα ίδια με τον άλλο, δεν έχει νόημα να κάνεις ανταλλαγή, γιατί τα έχεις ήδη. Σε μια διεθνή όμως, ο τελικός σκοπός είναι διαφορετικός. Αλλιώς θα κατέληγε σαν τον πύργο της βαβέλ, όχι στη γλώσσα, αλλά στο περιεχόμενο.
Το σύγχρονο κομουνιστικό κίνημα, ζαλισμένο από τις ανατροπές και τη ρεβιζιονιστική σκουριά που οδήγησε σε αυτές, έχει την εξής ιδιαιτερότητα. Ψάχνεται για ένα καινούριο ξεκίνημα, όπως περίπου οι ιδρυτές της πρώτης διεθνούς. Έχει στις γραμμές του κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα που κράτησαν το όνομα, αλλά έχασαν την χάρη, όπως η παλιά δεύτερη διεθνής –που αναγεννάται από τις στάχτες της σήμερα, υπό τη στιβαρή καθοδήγηση του παπανδρέου. Κι έχει ως ζητούμενο, ένα ποιοτικό άλμα, ανάλογο με αυτό της ίδρυσης της τρίτης διεθνούς, το 1919.
Διότι ζητούμενο σήμερα δεν είναι μία ακόμα διεθνής, η πέμπτη, η έκτη, ή η 31/2 του τσίμερβαλντ, αλλά η κομμουνιστική, που θα βαδίσει στα χνάρια της κομιντέρν, μελετώντας τη θετική κι αρνητική πείρα της.
Το ενθαρρυντικό είναι ότι το κόμμα κάνει βήματα προς αυτή την τελευταία κατεύθυνση. Ποια είναι αυτά; Η συγκρότηση του τε-κα-πε (ΤΚΡ) στην τουρκία, που ουσιαστικά έγινε με ενέργεις του κκε. Το ξεσκαρτάρισμα κι η διακοπή σχέσεων με διάφορα κόμματα, και κυρίως με τους κινέζους –ενώ πριν από μερικά χρόνια, θα άκουγες το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να είμαστε αφοριστικοί για ένα τέτοιο μεγάλο κόμμα, με εκατομμύρια μέλη. Κι η ανοιχτή, δημόσια κριτική σε κάποια άλλα, όπως το κκρο, το κκ ηπα, η ενωμένη αριστερά στην ισπανία κτλ.
Αντί επιλόγου, δύο ερωτήματα εν είδει κουίζ για τους σφους αναγνώστες.
Ποια είναι η δράση του κκ γκουαγϊάνας που αναφέρεται στο ρίζο της τρίτης, και πού βρίσκεται αυτή η χώρα;
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του ΚΚΣΕ και της Ένωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων-ΚΚΣΕ, και για ποιο λόγο διατηρούν αυτό το όνομα;
Όποιος γνωρίζει περισσότερα και τα μοιραστεί με τους υπόλοιπους, κερδίζει κείμενο-παραγγελιά από την κε του μπλοκ, με θεματολογία της αρεσκείας του.
Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2011
Σωκράτη εσύ Super Star
Η ανάρτηση αυτή έχει ως αφορμή τον πρόσφατο θάνατο του βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή σόκρατες. Ο τίτλος δεν είναι πολύ πρωτότυπος, αλλά το κείμενο ελπίζω ότι έχει να πει κάτι παραπάνω στους ερασιτέχνες της μπάλας, δηλ αυτούς που αγαπούν την τέχνη του ποδοσφαίρου. Αν και είναι ζήτημα, κατά πόσο μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το ποδόσφαιρο ανήκει στις τέχνες, όπως η ζωγραφική κι ο κινηματογράφος. Αυτό όμως θα το δούμε εν καιρώ.
Δε μπορώ να πω ότι πρόλαβα τον σόκρατες να παίζει. Έχω μόνο μια θολή ανάμνηση ενός μουσάτου με κοντό παντελονάκι, που ήταν σαν μέλος των bee gees, όπως ο best θεωρούνταν ο πέμπτος μπητλ. Ενώ τα μούσια και το σορτσάκι ήταν σημεία άλλων καιρών, πιο προοδευτικών, που αγαπούσαν το τρίχωμα και τους ανδρικούς μηρούς, αντίθετα με τους σημερινούς, όπου μπλέξαμε τα μπούτια μας κι ασχολούμαστε με τρίχες.
Τι μπορεί να είναι λοιπόν η απώλεια του σόκρατες για μια γενιά που δεν τον πρόλαβε; Καταρχάς, μια απόδειξη, ότι οι καλοί φεύγουν πρώτοι. Όπως πχ ο λένιν, ο γκεβάρα και τόσοι άλλοι. Κι είναι εντελώς σίγουρο, σα νομοτέλεια, ότι ο πελέ θα πεθάνει σε βαθιά γεράματα, ή ότι ο μακάρτνεϊ θα είναι ο τελευταίος μπητλ που θα επιζήσει.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η βραζιλία του σόκρατες το 82’, ήταν ίσως η καλύτερη σελεσάο όλων των εποχών, αλλά έπεσε πάνω στην ιταλία του ρόσι κι έμεινε βασίλισσα χωρίς στέμμα, για να θυμίζει τον αγώνα του συντρόφου, που παλεύει για κάποια ιδανικά, χωρίς να περιμένει προσωπική ανταμοιβή. Για τη φανέλα, που λένε και στο ποδόσφαιρο, για την ομορφιά του αγώνα, εντός κι εκτός γηπέδων, και κατά βάση εκτός, κι όχι για τη νίκη πάση θυσία.
Αλλά υφίσταται κάθε θυσία, με πνεύμα αυταπάρνησης, χωρίς ποτέ σχεδόν να βλέπει κάποια νίκη (εξαιρούνται ίσως οι σεκίτες, που βλέπουν με τα μάτια της ψυχής τους, κάνοντας την επιθυμία τους πραγματικότητα. Αλλά αυτοί δεν πιάνονται, γιατί έπεσαν στην χύτρα μικροί, όταν ήταν τροτσκιστές). Κι αυτή είναι η βασική μας διαφορά με τους χριστιανούς, που περιμένουν τη μετά θάνατον δικαίωση όπως είχε πει κι ο μπελογιάννης. Αν και υπάρχουν κάποιοι που αγοράζουν τη νίκη στα χαρτιά, με τα συχωροχάρτια και τα κουπόνια ενίσχυσης.
Αλλά το βασικό δίδαγμα από το μουντιάλ του 82’ είναι ότι δε νικάει πάντα ο καλύτερος, ή έστω ο πιο θεαματικός. Το ποδόσφαιρο μοιάζει με τη ζωή, κυρίως γιατί είναι κατά κανόνα άδικο κι αναπαράγει, σχεδόν σαν καθρέφτης, την κοινωνική ανισότητα σε άλλο επίπεδο.
Οι παίκτες γίνονται μηχανές γκολ και κερδών, ανθρώπινο κεφάλαιο που υπάγεται στο νόμο της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης στα μεγάλα κλαμπ της ευρώπης, που μαζεύουν όλα τα μεγάλα αστέρια. Αλλιώς οι συμπατριώτες του σόκρατες, θα έπαιζαν ακόμα με πορτοκάλια στις αμμουδιές του ρίο, ή στις φαβέλες της γειτονιάς τους και δε θα τους μαθαίναμε ποτέ.
Ακόμα και στη σοβιετία κράτησε εν μέρει την ισχύ του αυτός ο νόμος. Μόνο που εκεί είχε ρυθμιστικό χαρακτήρα, εκτός εμπορίου, κι οι καλοί παίκτες πήγαιναν στην ομάδα του στρατού, της αστυνομίας, των σιδηροδρομικών κοκ. Ο σοσιαλισμός δεν είναι ακριβώς κατά του συγκεντρωτισμού, αλλά υπέρ μιας διαφορετικής ποιότητας, με άλλο περιεχόμενο, στη βάση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.
Ώσπου ήρθαν οι άνεμοι της αλλαγής και σκόρπισαν στους πέντε ανέμους τα μινγκ του λομπανόφσκι και τις λοιπές κόκκινες αρμάδες, φέρνοντας στον πειραιά τον ούγγρο ντέταρι και λίγο αργότερα την τρόικα σαβίτσεφ-λιτόφτσενκο-προτάσοφ, ως καρπό της περεστρόικα και των ανοιγμάτων της.
Την ίδια περίπου χρονιά, ο σόκρατες πήρε μεταγραφή για την ευρώπη (φιορεντίνα), αλλά δεν άντεξε περισσότερο από έναν χρόνο. Μερικά χρόνια αργότερα κατέληξε κι αυτός στο λιμάνι, ως βετεράνος, για να γραφτεί μέλος της πειραϊκής, συμμετοχικής δημοκρατίας του άλλου σωκράτη, με την ιντρακόμ. Ένα απλό κακέκτυπο της αρχαίας αθηναϊκής και της σύγχρονης κορινθιακής, που είχε καθιερώσει ο ίδιος ο σόκρατες, στην ομάδα της κορίνθιανς.
Ο σόκρατες έλεγε για τους ποδοσφαιριστές πως διαθέτουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στους εργοδότες τους, που δεν υπάρχει σε άλλους χώρους: είναι οι κύριοι πρωταγωνιστές που φαίνονται προς τα έξω. Έτσι, έκανε πράξη το σύνθημα, ‘εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά’ κι εφάρμοσε για μια τριετία στην κορίνθιανς ‘σύστημα αυτοδιαχείρισης’, όπου όλες οι αποφάσεις παίρνονταν από τους ίδιους τους παίκτες, με ψηφοφορίες. Ενώ οι φανέλες τους είχαν γραμμένο το σύνθημα «δημοκρατία», ως σύμβολο αντίστασης στη βραζιλιάνικη δικτατορία.
«Δημοκρατία για ποιον, όμως;» ίσως πουν κάποιοι πούροι μαρξιστές, κι από μια άποψη θα ‘χουν δίκιο. Όπως στην χρυσή δεκαετία με τις βάτες, όπου κάποιοι δικοί μας σκέφτονταν. Χαιρετίσματα σε ποια εξουσία, σύντροφε βασίλη; Και στη σοσιαλιστική δηλαδή;
Ακόμα κι αν ο ορίζοντας του αριστερού σόκρατες δεν πήγαινε πολύ μακριά, αυτό δε μειώνει σε κάτι το εγχείρημα της κορινθιακής δημοκρατίας του σόκρατες. Ο χώρος του ποδοσφαίρου φτιάχνει ως επί το πλείστω παίκτες-στρατιωτάκια, χωρίς προσωπικότητα, που δεν ξέρουν καλά-καλά να πουν δυο κουβέντες. Μακάρι να είχε κι άλλους, τέτοιους καλλιεργημένους, σαν τον σόκρατες, κι ας ήταν και μαοϊκοί σαν το μπράιτνερ.
Το σύστημα έχει βρει στο ποδόσφαιρο την κότα με τα χρυσά αυγά. Οι σύλλογοι μετεξελίσσονται κατ’ εικόνα κι ομοίωση των επχιειρήσεων. Η κρίση δεν αφήνει περιθώρια για ρομαντισμούς, καθαρές φανέλες χωρίς διαφήμιση κι αυτοδιαχειριστικά πειράματα. Κι ίσως ο σόκρατες να έφυγε, γιατί δεν άντεχε να πίνει καθημερινά αυτό το κώνειο, βλέποντας το ποδόσφαιρο που αγάπησε να αργοπεθαίνει.
Κι άφησε πίσω του μεγάλα ερωτήματα, χωρίς απάντηση. Μπορεί να χωρέσει η άμιλλα στο σύγχρονο πρωταθλητισμό; Μπορούν να υπάρξουν ερασιτεχνικές νησίδες στον καπιταλισμό; Οι ομάδες λαϊκής βάσης είναι απλώς μια αντιδραστική ουτοπία; Και ποια πρέπει να είναι η παρέμβασή μας στα γήπεδα και τους φιλάθλους, για να μην τους αφήνουμε βορά στους φασίστες και τους χουλιγκάνους;
Αλλά αυτό είναι ένα άλλο, ξεχωριστό κεφάλαιο.
Δε μπορώ να πω ότι πρόλαβα τον σόκρατες να παίζει. Έχω μόνο μια θολή ανάμνηση ενός μουσάτου με κοντό παντελονάκι, που ήταν σαν μέλος των bee gees, όπως ο best θεωρούνταν ο πέμπτος μπητλ. Ενώ τα μούσια και το σορτσάκι ήταν σημεία άλλων καιρών, πιο προοδευτικών, που αγαπούσαν το τρίχωμα και τους ανδρικούς μηρούς, αντίθετα με τους σημερινούς, όπου μπλέξαμε τα μπούτια μας κι ασχολούμαστε με τρίχες.
Τι μπορεί να είναι λοιπόν η απώλεια του σόκρατες για μια γενιά που δεν τον πρόλαβε; Καταρχάς, μια απόδειξη, ότι οι καλοί φεύγουν πρώτοι. Όπως πχ ο λένιν, ο γκεβάρα και τόσοι άλλοι. Κι είναι εντελώς σίγουρο, σα νομοτέλεια, ότι ο πελέ θα πεθάνει σε βαθιά γεράματα, ή ότι ο μακάρτνεϊ θα είναι ο τελευταίος μπητλ που θα επιζήσει.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η βραζιλία του σόκρατες το 82’, ήταν ίσως η καλύτερη σελεσάο όλων των εποχών, αλλά έπεσε πάνω στην ιταλία του ρόσι κι έμεινε βασίλισσα χωρίς στέμμα, για να θυμίζει τον αγώνα του συντρόφου, που παλεύει για κάποια ιδανικά, χωρίς να περιμένει προσωπική ανταμοιβή. Για τη φανέλα, που λένε και στο ποδόσφαιρο, για την ομορφιά του αγώνα, εντός κι εκτός γηπέδων, και κατά βάση εκτός, κι όχι για τη νίκη πάση θυσία.
Αλλά υφίσταται κάθε θυσία, με πνεύμα αυταπάρνησης, χωρίς ποτέ σχεδόν να βλέπει κάποια νίκη (εξαιρούνται ίσως οι σεκίτες, που βλέπουν με τα μάτια της ψυχής τους, κάνοντας την επιθυμία τους πραγματικότητα. Αλλά αυτοί δεν πιάνονται, γιατί έπεσαν στην χύτρα μικροί, όταν ήταν τροτσκιστές). Κι αυτή είναι η βασική μας διαφορά με τους χριστιανούς, που περιμένουν τη μετά θάνατον δικαίωση όπως είχε πει κι ο μπελογιάννης. Αν και υπάρχουν κάποιοι που αγοράζουν τη νίκη στα χαρτιά, με τα συχωροχάρτια και τα κουπόνια ενίσχυσης.
Αλλά το βασικό δίδαγμα από το μουντιάλ του 82’ είναι ότι δε νικάει πάντα ο καλύτερος, ή έστω ο πιο θεαματικός. Το ποδόσφαιρο μοιάζει με τη ζωή, κυρίως γιατί είναι κατά κανόνα άδικο κι αναπαράγει, σχεδόν σαν καθρέφτης, την κοινωνική ανισότητα σε άλλο επίπεδο.
Οι παίκτες γίνονται μηχανές γκολ και κερδών, ανθρώπινο κεφάλαιο που υπάγεται στο νόμο της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης στα μεγάλα κλαμπ της ευρώπης, που μαζεύουν όλα τα μεγάλα αστέρια. Αλλιώς οι συμπατριώτες του σόκρατες, θα έπαιζαν ακόμα με πορτοκάλια στις αμμουδιές του ρίο, ή στις φαβέλες της γειτονιάς τους και δε θα τους μαθαίναμε ποτέ.
Ακόμα και στη σοβιετία κράτησε εν μέρει την ισχύ του αυτός ο νόμος. Μόνο που εκεί είχε ρυθμιστικό χαρακτήρα, εκτός εμπορίου, κι οι καλοί παίκτες πήγαιναν στην ομάδα του στρατού, της αστυνομίας, των σιδηροδρομικών κοκ. Ο σοσιαλισμός δεν είναι ακριβώς κατά του συγκεντρωτισμού, αλλά υπέρ μιας διαφορετικής ποιότητας, με άλλο περιεχόμενο, στη βάση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.
Ώσπου ήρθαν οι άνεμοι της αλλαγής και σκόρπισαν στους πέντε ανέμους τα μινγκ του λομπανόφσκι και τις λοιπές κόκκινες αρμάδες, φέρνοντας στον πειραιά τον ούγγρο ντέταρι και λίγο αργότερα την τρόικα σαβίτσεφ-λιτόφτσενκο-προτάσοφ, ως καρπό της περεστρόικα και των ανοιγμάτων της.
Την ίδια περίπου χρονιά, ο σόκρατες πήρε μεταγραφή για την ευρώπη (φιορεντίνα), αλλά δεν άντεξε περισσότερο από έναν χρόνο. Μερικά χρόνια αργότερα κατέληξε κι αυτός στο λιμάνι, ως βετεράνος, για να γραφτεί μέλος της πειραϊκής, συμμετοχικής δημοκρατίας του άλλου σωκράτη, με την ιντρακόμ. Ένα απλό κακέκτυπο της αρχαίας αθηναϊκής και της σύγχρονης κορινθιακής, που είχε καθιερώσει ο ίδιος ο σόκρατες, στην ομάδα της κορίνθιανς.
Ο σόκρατες έλεγε για τους ποδοσφαιριστές πως διαθέτουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στους εργοδότες τους, που δεν υπάρχει σε άλλους χώρους: είναι οι κύριοι πρωταγωνιστές που φαίνονται προς τα έξω. Έτσι, έκανε πράξη το σύνθημα, ‘εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά’ κι εφάρμοσε για μια τριετία στην κορίνθιανς ‘σύστημα αυτοδιαχείρισης’, όπου όλες οι αποφάσεις παίρνονταν από τους ίδιους τους παίκτες, με ψηφοφορίες. Ενώ οι φανέλες τους είχαν γραμμένο το σύνθημα «δημοκρατία», ως σύμβολο αντίστασης στη βραζιλιάνικη δικτατορία.
«Δημοκρατία για ποιον, όμως;» ίσως πουν κάποιοι πούροι μαρξιστές, κι από μια άποψη θα ‘χουν δίκιο. Όπως στην χρυσή δεκαετία με τις βάτες, όπου κάποιοι δικοί μας σκέφτονταν. Χαιρετίσματα σε ποια εξουσία, σύντροφε βασίλη; Και στη σοσιαλιστική δηλαδή;
Ακόμα κι αν ο ορίζοντας του αριστερού σόκρατες δεν πήγαινε πολύ μακριά, αυτό δε μειώνει σε κάτι το εγχείρημα της κορινθιακής δημοκρατίας του σόκρατες. Ο χώρος του ποδοσφαίρου φτιάχνει ως επί το πλείστω παίκτες-στρατιωτάκια, χωρίς προσωπικότητα, που δεν ξέρουν καλά-καλά να πουν δυο κουβέντες. Μακάρι να είχε κι άλλους, τέτοιους καλλιεργημένους, σαν τον σόκρατες, κι ας ήταν και μαοϊκοί σαν το μπράιτνερ.
Το σύστημα έχει βρει στο ποδόσφαιρο την κότα με τα χρυσά αυγά. Οι σύλλογοι μετεξελίσσονται κατ’ εικόνα κι ομοίωση των επχιειρήσεων. Η κρίση δεν αφήνει περιθώρια για ρομαντισμούς, καθαρές φανέλες χωρίς διαφήμιση κι αυτοδιαχειριστικά πειράματα. Κι ίσως ο σόκρατες να έφυγε, γιατί δεν άντεχε να πίνει καθημερινά αυτό το κώνειο, βλέποντας το ποδόσφαιρο που αγάπησε να αργοπεθαίνει.
Κι άφησε πίσω του μεγάλα ερωτήματα, χωρίς απάντηση. Μπορεί να χωρέσει η άμιλλα στο σύγχρονο πρωταθλητισμό; Μπορούν να υπάρξουν ερασιτεχνικές νησίδες στον καπιταλισμό; Οι ομάδες λαϊκής βάσης είναι απλώς μια αντιδραστική ουτοπία; Και ποια πρέπει να είναι η παρέμβασή μας στα γήπεδα και τους φιλάθλους, για να μην τους αφήνουμε βορά στους φασίστες και τους χουλιγκάνους;
Αλλά αυτό είναι ένα άλλο, ξεχωριστό κεφάλαιο.
Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2011
Σκούπισε τα μάτια σου
Ή αλλιώς, μια εκδήλωση στην ασοεε για το δεκέμβρη, με ομιλητή τον αναστάση γκίκα, συνεργάτη του τμήματος ιστορίας της κετουκε, δηλ της κε του κόμματος. Πριν αρχίσει, κάναμε βόλτες στον πάγκο με τα βιβλία με τον ολόφρεσκο τόμο του δοκιμίου και στο φουαγιέ με τη διακριτική περιφρούρηση, γιατί οι αναρχικοί έχουν δυνατό στέκι στην ασοεε.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την απαγγελία ενός σύντομου ποιήματος για το κόμμα και το δεκέμβρη όπου ξεχώριζε ο λυρικός στίχος: Κάπα-Κάπα-Έψιλον, σκούπισε τα μάτια σου...!
Προσωπικά ομολογώ ότι μου θύμισε τη διαφήμιση με το σλόγκαν, όχι πια δάκρυα. Αλλά εγώ, έτσι κι αλλιώς, δε σκαμπάζω πολλά περί τέχνης και δεν έχω βαρύνουσα άποψη επί του θέματος.
Στη συνέχεια είδαμε ένα πολύ ωραίο βιντεάκι για το δεκέμβρη και τον ένοπλο αγώνα του δσε, με την βραχνή αφήγηση του θανάση παπαρήγα και τους συντρόφους να χειροκροτάνε σε διάφορα σημεία, μέχρι να τελειώσει το βίντεο. Το κακό με τα βιντεάκια βέβαια, σε αντίθεση με τις ομιλίες, είναι ότι δε μπορείς να τα διακόψεις όσο κρατάει το χειροκρότημα και να βάλεις μετά να παίξει η συνέχεια. Κι έτσι χάσαμε δυο-τρία σημεία.
Κρατήσαμε όμως το σηματάκι του δσε, πάνω δεξιά στα πλάνα, σα να ήταν ένδειξη καταλληλλότητας του προγράμματος (αυστηρά ακατάλληλο για αστούς και ρεφορμιστές, απαραίτητη η έγκριση του πολιτικού φορέα). Ένα εξώφυλλο απ’ το ρίζο της εποχής με τον πρωτοσέλιδο τίτλο: Σκοτώθηκε ο άρης! Κι ένα τραγούδι του ξυλούρη, σε σύνθεση λεοντή, για τους νεκρούς της πλατείας, που κάποιοι σφοι το συνέδεσαν συνειρμικά με τον κοτζαρίδη και το ανέβασαν αφιερωμένο στη μνήμη του στο youtube.
Κι ύστερα άρχισε η ομιλία, με γκολ απ’ τα αποδυτήρια, και το γκίκα να καλωσορίζει φίλους και σφους, λέγοντας στους πρώτους να γίνουν γρήγορα σύντροφοι, γιατί δεν επιτρέπεται –από τις συνθήκες- να έχουν δισταγμούς. Και τους προέτρεψε να πάρουν και να μελετήσουν το δεύτερο τόμο του δοκιμίου ιστορίας, χωρίς να τρομάζουν από το βάρος του, γιατί το πολιτικό του βάρος είναι μεγαλύτερο.
Γενικώς ο γκίκας είναι ένας ωραίος τύπος, σχετικά νέος, που δεν χάνει ευκαιρία να αστειευτεί. Μια με τα φώτα που χαμήλωσαν ξαφνικά για να φτιάξουν ατμόσφαιρα, μία με την ηλικία του, όταν κάποιος του μίλησε στον πληθυντικό, ή και με πιο πολιτικά πράγματα. Όπως σε κάποια φάση που μιλούσε για το συνασπισμό του εαμ και το κκε ως βασική του συνιστ... εεε... ας μην πούμε συνιστώσα καλύτερα, γιατί παραπέμπει αλλού.
Ξεκίνησε την ομιλία του με την καίρια παρατήρηση ότι η ιστορία γράφεται από τους λαούς, αλλά καταγράφεται από τους νικητές. Οι οποίοι προσπαθούν, ιδιαίτερα σε καιρούς κρίσης, να ελέγξουν τις συνειδήσεις, και να ανακατασκευάσουν την ιστορική μνήμη, ειδικά τις σελίδες που έχουν να κάνουν με την ιστορία του κόμματος. Έτσι ο αντάρτης βαφτίζεται κόκκινος τρομοκράτης κτλ. Κατά συνέπεια η ιστορική αλήθεια δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα.
Λίγες σελίδες της ιστορίας έχουν δεχτεί τόση σπέκουλα, όσο τα δεκεμβριανά. Αλλά το σημαντικό είναι να δούμε πώς φτάσαμε ως εκεί. Μας ανέλυσε λοιπόν την χρεοκοπία του αστικού, πολιτικού κόσμου και την άνοδο του εαμ και του κουκουέ –που κάποιοι τείνουν να υποβαθμίζουν το ρόλο του. Πριν τον δεκέμβρη, το κόμμα είχε φτάσει τα 400 χιλιάδες μέλη κι ο ελας αριθμούσε 120 χιλιάδες στρατιώτες. Ενώ μόνο οι απώλειες της κοα σε έμψυχο δυναμικό, κατά τη διάρκεια της αντίστασης, έφταναν τις πέντε χιλιάδες. Μια βρετανική έκθεση του 43’, αναγνώριζε ότι δεν υπήρχε ουσιαστική αντιπολίτευση στο εαμ.
Ποιοι ήταν όμως αυτοί που πολέμησαν στα δεκεμβριανά;
Το νοέμβρη του 44' ο παπανδρέου έστελνε αγωνιώδη έκκληση στον τσώρτσιλ για στρατιωτική βοήθεια, λέγοντας ότι τα πολιτικά μέσα δεν ήταν πλέον επαρκή. Στις εκθέσεις των βρετανών ήταν φανερό ότι αντιλαμβανόντουσαν πολύ καλά τον ταξικό χαρακτήρα του ελληνικού, εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα –ίσως μόνο σε εμάς να μην ήταν τόσο καθαρό τελικά.
Οι άγγλοι απέσπασαν 60 χιλιάδες στρατιώτες από το ιταλικό μέτωπο ενώ βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη οι επιχειρήσεις κατά των χιτλερικών. Αυτό πρέπει να ιδωθεί παράλληλα με τη –μοναδική στα χρονικά του β ππ- συμφωνία με τους ναζί για την ειρηνική αποχώρηση των δεύτερων από τη θεσσαλονίκη, που θύμιζε τελετή παραλαβής-παράδοσης υπουργείων. Ο ελας τους χάλασε ως ένα βαθμό τα σχέδια αλλά οι ναζί είχαν την ευκαιρία να μεταφέρουν στρατιωτικές μονάδες στο μέτωπο εναντίον των σοβιετικών, που μόνο στις μάχες στη γερμανική επικράτεια, είχαν τριακόσιες χιλιάδες νεκρούς.
Ποιους άλλους είχαμε στο αστικό στρατόπεδο;
Το βασιλιά, ο οποίος κλωτσούσε αρχικά στο ενδεχόμενο να μείνει μακριά από την ελλάδα, αλλά τελικά παρέμεινε στην βρετανία, για λόγους τακτικής. Παρόλα αυτά ορκίστηκε αντιβασιλέας ο δαμασκηνός, χωρίς να υπάρχει καν βασιλιάς!
Τον παπαδόπουλο και τον μακαρέζο.
Και τους μισούς από τους αιχμάλωτους ταγματασφαλίτες, όπως παραδέχτηκε σε ένα άρθρο του, με τριάντα χρόνια καθυστέρηση, ο λέων σπαής, που αν σημείωσα καλά ήταν υπουργός στρατιωτικών σε εκείνη την κυβέρνηση.
Ο γκίκας μας εξήγησε επίσης το ρόλο του διευθυντή χωροφυλακής άγγελου έβερτ και του υιού μιλτιάδη, που ήταν αρχηγός της εκοφ.
Και για όσους δεν ξέρουν τι είναι η εκοφ... εδώ μπορεί να στενοχωρήσω τον φίλο μου τον κοντόχοντρο, αλλά όχι δεν είπε για τα εαακ. Άρχισε όμως να τραγουδάει ένα σύνθημα, εκοφίτες, χίτες... και το έκοψε στη μέση γιατί αυτολογοκρίθηκε.
Αυτά ήταν λοιπόν τα μπουμπούκια που πολέμησαν το δεκέμβρη εναντίον του ελας. Ή όπως λέει κι ο σύγχρονος μπουμπούκος, απέκρουσαν τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Σε αυτό το σημείο ο γκίκας άρχισε ένα μονόλογο, που μόνο αυτολεξεί μπορεί να μεταφερθεί.
Πέτυχα μια βιβλιοπαρουσίαση με τον... εμ... χμ... πώς να τον πούμε... εμ... με τον αξιότιμο υφυπουργό ναυτιλίας, που μιλούσε για το δεκέμβρη. Και ξέρετε πώς φουσκώνει όταν μιλάει για την χωροφυλακή, εκείνη η φλέβα με το μωβ χρώμα, ε; Θα μου πεις, τι κάθεσαι και βλέπεις τον γεωργιάδη; Μαζοχισμός, αλλά πρέπει να ξέρεις τι λέει κι ο εχθρός.
Μετά από τα γεγονότα περάσαμε στα διδάγματα του δεκέμβρη.
Αντίθετα με ό,τι μας πλασάρουν πολλοί ακαδημαϊκοί για το κουκουέ που έκρυβε σατανικά τα σχέδιά του για βίαια κατάληψη της εξουσίας, πίσω από απελευθερωτικά κι αντιφασιστικά μέτωπα, το κόμμα δεν έκρυψε ποτέ τη στρατηγική του, και δε θα άξιζε να λέγεται κομμουνιστικό, αν το έκανε. Μελετάει τη στρατηγική του πάλη και βγάζει διδάγματα από αυτήν, από την θετική κι αρνητική του πείρα.
Τον οκτώβρη του 44' υπήρχε επαναστατική κατάσταση στην ελλάδα, όπου οι από πάνω δε μπορούσαν και οι από κάτω δεν ήθελαν, κατά τον ορισμό του βλαδίμηρου. Με άλλα λόγια είχε μπει το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας. Ουσιαστικά, το θέμα ποιος-ποιον είχε τεθεί για όλη σχεδόν την ευρώπη, μετά το 43’ και τη μάχη του στάλινγκραντ.
Το κουκουέ είχε την εξουσία στα χέρια του και μπορούσε να αξιοποιήσει τις εσωτερικές αντιθέσεις μεταξύ ηπα και αγγλίας, για να την κρατήσει. Αλλά δεν το έκανε. Συνεπώς, ένα βασικό δίδαγμα είναι ότι δεν υπάρχει ενδιάμεση εξουσία, ανάμεσα στην αστική και την εργατική. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι αν είχαμε σωστή στρατηγική, σώνει και καλά θα κερδίζαμε, γιατί υπήρχαν κι άλλες προϋποθέσεις για την τελική νίκη. Θα είχαμε όμως περισσότερες πιθανότητες.
Αυτό το τελευταίο ειδικά μας το είπε με τη λατρεμένη μορφή των αντιρητορικών ερωτήσεων. Μήπως αυτό σημαίνει ότι αν είχαμε εντοπίσει σωστά το ζήτημα της εξουσίας, η τελική νίκη θα ήταν σίγουρη; Όχι, σύντροφοι. Έτσι το βάλαμε στην καρδιά μας, ως μορφή κι ως περιεχόμενο.
Τα επόμενα διδάγματα ήταν:
-η αυτοτελής οργανωτική ύπαρξη της πρωτοπορίας, ως προϋπόθεση για τη δράση της (να ανεβάζει το επίπεδο της συνείδησης των μαζών, να οξύνει την ταξική πάλη κτλ)
-ο πρωτοπόρος ρόλος της εργατικής τάξης στη λαϊκή πάλη –που γενικά σωστό είναι, αλλά νομίζω ότι εν προκειμένω, μάλλον η σημασία της συμμαχίας με τα άλλα λαϊκά στρώματα ήταν που αναδείχτηκε.
-ο ταξικός χαρακτήρας του κράτους, που δε μπορεί να κρυφτεί και να καλλωπιστεί με δημοκρατικούς μανδύες. Στη γερμανία οι ίδιοι επιχειρηματικοί όμιλοι έκαναν κουμάντο τόσο στα χρόνια των ναζί, όσο και μεταπολεμικά. Και στη σύγχρονη εε, οι «δημοκρατικές», εκλεγμένες κυβερνήσεις είναι αυτές που απαγορεύουν τα κκ και το σφυροδρέπανο ως σύμβολο.
-τέταρτο και τελευταίο, ότι η αστική τάξη δεν αποδυναμώνεται, αλλά τουναντίον ισχυροποιείται όταν συμμετέχει σε διεθνείς, ιμπεριαλιστικές ενώσεις.
Για να κλείσει με αυτό που είπε και στην αρχή, διαλεκτικά αντεστραμμένο. Η ιστορία μπορεί να καταγράφεται από τους νικητές, αλλά δεν παύει να γράφεται από τους λαούς. Που ως γνωστόν, όταν έρχονται αντιμέτωπο με την τυραννία, επιλέγουν: τις αλυσίδες ή τα όπλα.
Ένα ιστορικό σύνθημα του εαμ, που παραμένει επίκαιρο. Κι έτσι κάποιοι αναρχικοί σκέφτηκαν να το (αντι)γράψουν στο πανό τους, στη φετινή πορεία του πολυτεχνείου. Αλλά αντέδρασαν οι σύντροφοί τους, από θέση αρχής, γιατί αναπαρήγαν τα συνθήματα των κομμουνιστών...
Εμένα πάλι μου έρχεται στο νου ένας γίγαντας αναλυτής, να επαναλαμβάνει το σύνθημα, να λέει ότι οι λαοί έχουν να επιλέξουν τις αλυσίδες ή τα όπλα, και να επεξηγεί: και οι λαοί έχουν τα δικά τους όπλα, τις εκλογές, την απεργία κλπ. Δυστυχώς δε θυμάμαι ποιος ήταν και πού τον είχα πετυχει.
Στο δεύτερο γύρο με τις ερωτήσεις, ξαναμπήκε με διάφορες μορφές το βασικό ερώτημα για τους λόγους της ήττας. Το πιο σημαντικό από τις απαντήσεις του γκίκα ήταν μια εκπληκτική προτροπή, με αφορμή μια ερώτηση: μην παίρνετε τοις μετρητοίς όσα λέμε εμείς εδώ. Ψάχτε το και μόνοι σας. Οι κομμουνιστές φτάσαμε όπου φτάσαμε αμφισβητώντας.
Να αγιάσει το στόμα του. Αλλά σε αυτό που λέει υπάρχει κι αντίστροφη ανάγνωση. Όσες λίγες φορές τα κάναμε μούσκεμα, εμείς οι κομμουνιστές, την πατήσαμε γιατί δεν είχαμε πνεύμα αμφισβήτησης. Συμφωνώντας άκριτα, φτάσαμε εκεί που φτάσαμε.
Στο τέλος ο γκίκας έκλεισε με μια ευχή, που έμοιαζε με στίχο από το imagine του λένον, λόγω και της ημέρας (8 δεκέμβρη). Να είμαστε στο ίδιο αμφιθέατρο, σε 30-40 χρόνια, και να μελετάμε την τωρινή στρατηγική του κόμματος, του 10’ και του 20’, κάτω από άλλε, νικηφόρες συνθήκες.
Και κάπου εκεί το κλείσαμε, για να πάμε για κανονική τροφή, μετά από τόση τροφή για σκέψη. Γιατί όπως λέει κι ο αναστάσης, νηστικό αρκούδι δεν χορεύει –κι ας είναι σοβιετικό, προσθέτω εγώ. Αν και ο ραφαηλίδης, θα είχε πολύ διαφορετική άποψη επ’ αυτού. Φωνάξαμε για επίλογο το σύνθημα εαμ-ελάς-επόν-οπλα-δσε –μαζί κι ο γκίκας- και στο καπάκι μας είπε: έτοιμους για αντάρτικο σας βλέπω..
Κι έτσι φύγαμε με το χαμόγελο, και το όπλο παρά πόδα. Κι ανανεώσαμε το ραντεβού μας, σε τριάντα-σαράντα χρόνια από τώρα, στο ίδιο αμφιθέατρο, σε μια λεύτερη, σοσιαλιστική ελλάδα.
Venceremos…
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την απαγγελία ενός σύντομου ποιήματος για το κόμμα και το δεκέμβρη όπου ξεχώριζε ο λυρικός στίχος: Κάπα-Κάπα-Έψιλον, σκούπισε τα μάτια σου...!
Προσωπικά ομολογώ ότι μου θύμισε τη διαφήμιση με το σλόγκαν, όχι πια δάκρυα. Αλλά εγώ, έτσι κι αλλιώς, δε σκαμπάζω πολλά περί τέχνης και δεν έχω βαρύνουσα άποψη επί του θέματος.
Στη συνέχεια είδαμε ένα πολύ ωραίο βιντεάκι για το δεκέμβρη και τον ένοπλο αγώνα του δσε, με την βραχνή αφήγηση του θανάση παπαρήγα και τους συντρόφους να χειροκροτάνε σε διάφορα σημεία, μέχρι να τελειώσει το βίντεο. Το κακό με τα βιντεάκια βέβαια, σε αντίθεση με τις ομιλίες, είναι ότι δε μπορείς να τα διακόψεις όσο κρατάει το χειροκρότημα και να βάλεις μετά να παίξει η συνέχεια. Κι έτσι χάσαμε δυο-τρία σημεία.
Κρατήσαμε όμως το σηματάκι του δσε, πάνω δεξιά στα πλάνα, σα να ήταν ένδειξη καταλληλλότητας του προγράμματος (αυστηρά ακατάλληλο για αστούς και ρεφορμιστές, απαραίτητη η έγκριση του πολιτικού φορέα). Ένα εξώφυλλο απ’ το ρίζο της εποχής με τον πρωτοσέλιδο τίτλο: Σκοτώθηκε ο άρης! Κι ένα τραγούδι του ξυλούρη, σε σύνθεση λεοντή, για τους νεκρούς της πλατείας, που κάποιοι σφοι το συνέδεσαν συνειρμικά με τον κοτζαρίδη και το ανέβασαν αφιερωμένο στη μνήμη του στο youtube.
Κι ύστερα άρχισε η ομιλία, με γκολ απ’ τα αποδυτήρια, και το γκίκα να καλωσορίζει φίλους και σφους, λέγοντας στους πρώτους να γίνουν γρήγορα σύντροφοι, γιατί δεν επιτρέπεται –από τις συνθήκες- να έχουν δισταγμούς. Και τους προέτρεψε να πάρουν και να μελετήσουν το δεύτερο τόμο του δοκιμίου ιστορίας, χωρίς να τρομάζουν από το βάρος του, γιατί το πολιτικό του βάρος είναι μεγαλύτερο.
Γενικώς ο γκίκας είναι ένας ωραίος τύπος, σχετικά νέος, που δεν χάνει ευκαιρία να αστειευτεί. Μια με τα φώτα που χαμήλωσαν ξαφνικά για να φτιάξουν ατμόσφαιρα, μία με την ηλικία του, όταν κάποιος του μίλησε στον πληθυντικό, ή και με πιο πολιτικά πράγματα. Όπως σε κάποια φάση που μιλούσε για το συνασπισμό του εαμ και το κκε ως βασική του συνιστ... εεε... ας μην πούμε συνιστώσα καλύτερα, γιατί παραπέμπει αλλού.
Ξεκίνησε την ομιλία του με την καίρια παρατήρηση ότι η ιστορία γράφεται από τους λαούς, αλλά καταγράφεται από τους νικητές. Οι οποίοι προσπαθούν, ιδιαίτερα σε καιρούς κρίσης, να ελέγξουν τις συνειδήσεις, και να ανακατασκευάσουν την ιστορική μνήμη, ειδικά τις σελίδες που έχουν να κάνουν με την ιστορία του κόμματος. Έτσι ο αντάρτης βαφτίζεται κόκκινος τρομοκράτης κτλ. Κατά συνέπεια η ιστορική αλήθεια δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα.
Λίγες σελίδες της ιστορίας έχουν δεχτεί τόση σπέκουλα, όσο τα δεκεμβριανά. Αλλά το σημαντικό είναι να δούμε πώς φτάσαμε ως εκεί. Μας ανέλυσε λοιπόν την χρεοκοπία του αστικού, πολιτικού κόσμου και την άνοδο του εαμ και του κουκουέ –που κάποιοι τείνουν να υποβαθμίζουν το ρόλο του. Πριν τον δεκέμβρη, το κόμμα είχε φτάσει τα 400 χιλιάδες μέλη κι ο ελας αριθμούσε 120 χιλιάδες στρατιώτες. Ενώ μόνο οι απώλειες της κοα σε έμψυχο δυναμικό, κατά τη διάρκεια της αντίστασης, έφταναν τις πέντε χιλιάδες. Μια βρετανική έκθεση του 43’, αναγνώριζε ότι δεν υπήρχε ουσιαστική αντιπολίτευση στο εαμ.
Ποιοι ήταν όμως αυτοί που πολέμησαν στα δεκεμβριανά;
Το νοέμβρη του 44' ο παπανδρέου έστελνε αγωνιώδη έκκληση στον τσώρτσιλ για στρατιωτική βοήθεια, λέγοντας ότι τα πολιτικά μέσα δεν ήταν πλέον επαρκή. Στις εκθέσεις των βρετανών ήταν φανερό ότι αντιλαμβανόντουσαν πολύ καλά τον ταξικό χαρακτήρα του ελληνικού, εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα –ίσως μόνο σε εμάς να μην ήταν τόσο καθαρό τελικά.
Οι άγγλοι απέσπασαν 60 χιλιάδες στρατιώτες από το ιταλικό μέτωπο ενώ βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη οι επιχειρήσεις κατά των χιτλερικών. Αυτό πρέπει να ιδωθεί παράλληλα με τη –μοναδική στα χρονικά του β ππ- συμφωνία με τους ναζί για την ειρηνική αποχώρηση των δεύτερων από τη θεσσαλονίκη, που θύμιζε τελετή παραλαβής-παράδοσης υπουργείων. Ο ελας τους χάλασε ως ένα βαθμό τα σχέδια αλλά οι ναζί είχαν την ευκαιρία να μεταφέρουν στρατιωτικές μονάδες στο μέτωπο εναντίον των σοβιετικών, που μόνο στις μάχες στη γερμανική επικράτεια, είχαν τριακόσιες χιλιάδες νεκρούς.
Ποιους άλλους είχαμε στο αστικό στρατόπεδο;
Το βασιλιά, ο οποίος κλωτσούσε αρχικά στο ενδεχόμενο να μείνει μακριά από την ελλάδα, αλλά τελικά παρέμεινε στην βρετανία, για λόγους τακτικής. Παρόλα αυτά ορκίστηκε αντιβασιλέας ο δαμασκηνός, χωρίς να υπάρχει καν βασιλιάς!
Τον παπαδόπουλο και τον μακαρέζο.
Και τους μισούς από τους αιχμάλωτους ταγματασφαλίτες, όπως παραδέχτηκε σε ένα άρθρο του, με τριάντα χρόνια καθυστέρηση, ο λέων σπαής, που αν σημείωσα καλά ήταν υπουργός στρατιωτικών σε εκείνη την κυβέρνηση.
Ο γκίκας μας εξήγησε επίσης το ρόλο του διευθυντή χωροφυλακής άγγελου έβερτ και του υιού μιλτιάδη, που ήταν αρχηγός της εκοφ.
Και για όσους δεν ξέρουν τι είναι η εκοφ... εδώ μπορεί να στενοχωρήσω τον φίλο μου τον κοντόχοντρο, αλλά όχι δεν είπε για τα εαακ. Άρχισε όμως να τραγουδάει ένα σύνθημα, εκοφίτες, χίτες... και το έκοψε στη μέση γιατί αυτολογοκρίθηκε.
Αυτά ήταν λοιπόν τα μπουμπούκια που πολέμησαν το δεκέμβρη εναντίον του ελας. Ή όπως λέει κι ο σύγχρονος μπουμπούκος, απέκρουσαν τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Σε αυτό το σημείο ο γκίκας άρχισε ένα μονόλογο, που μόνο αυτολεξεί μπορεί να μεταφερθεί.
Πέτυχα μια βιβλιοπαρουσίαση με τον... εμ... χμ... πώς να τον πούμε... εμ... με τον αξιότιμο υφυπουργό ναυτιλίας, που μιλούσε για το δεκέμβρη. Και ξέρετε πώς φουσκώνει όταν μιλάει για την χωροφυλακή, εκείνη η φλέβα με το μωβ χρώμα, ε; Θα μου πεις, τι κάθεσαι και βλέπεις τον γεωργιάδη; Μαζοχισμός, αλλά πρέπει να ξέρεις τι λέει κι ο εχθρός.
Μετά από τα γεγονότα περάσαμε στα διδάγματα του δεκέμβρη.
Αντίθετα με ό,τι μας πλασάρουν πολλοί ακαδημαϊκοί για το κουκουέ που έκρυβε σατανικά τα σχέδιά του για βίαια κατάληψη της εξουσίας, πίσω από απελευθερωτικά κι αντιφασιστικά μέτωπα, το κόμμα δεν έκρυψε ποτέ τη στρατηγική του, και δε θα άξιζε να λέγεται κομμουνιστικό, αν το έκανε. Μελετάει τη στρατηγική του πάλη και βγάζει διδάγματα από αυτήν, από την θετική κι αρνητική του πείρα.
Τον οκτώβρη του 44' υπήρχε επαναστατική κατάσταση στην ελλάδα, όπου οι από πάνω δε μπορούσαν και οι από κάτω δεν ήθελαν, κατά τον ορισμό του βλαδίμηρου. Με άλλα λόγια είχε μπει το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας. Ουσιαστικά, το θέμα ποιος-ποιον είχε τεθεί για όλη σχεδόν την ευρώπη, μετά το 43’ και τη μάχη του στάλινγκραντ.
Το κουκουέ είχε την εξουσία στα χέρια του και μπορούσε να αξιοποιήσει τις εσωτερικές αντιθέσεις μεταξύ ηπα και αγγλίας, για να την κρατήσει. Αλλά δεν το έκανε. Συνεπώς, ένα βασικό δίδαγμα είναι ότι δεν υπάρχει ενδιάμεση εξουσία, ανάμεσα στην αστική και την εργατική. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι αν είχαμε σωστή στρατηγική, σώνει και καλά θα κερδίζαμε, γιατί υπήρχαν κι άλλες προϋποθέσεις για την τελική νίκη. Θα είχαμε όμως περισσότερες πιθανότητες.
Αυτό το τελευταίο ειδικά μας το είπε με τη λατρεμένη μορφή των αντιρητορικών ερωτήσεων. Μήπως αυτό σημαίνει ότι αν είχαμε εντοπίσει σωστά το ζήτημα της εξουσίας, η τελική νίκη θα ήταν σίγουρη; Όχι, σύντροφοι. Έτσι το βάλαμε στην καρδιά μας, ως μορφή κι ως περιεχόμενο.
Τα επόμενα διδάγματα ήταν:
-η αυτοτελής οργανωτική ύπαρξη της πρωτοπορίας, ως προϋπόθεση για τη δράση της (να ανεβάζει το επίπεδο της συνείδησης των μαζών, να οξύνει την ταξική πάλη κτλ)
-ο πρωτοπόρος ρόλος της εργατικής τάξης στη λαϊκή πάλη –που γενικά σωστό είναι, αλλά νομίζω ότι εν προκειμένω, μάλλον η σημασία της συμμαχίας με τα άλλα λαϊκά στρώματα ήταν που αναδείχτηκε.
-ο ταξικός χαρακτήρας του κράτους, που δε μπορεί να κρυφτεί και να καλλωπιστεί με δημοκρατικούς μανδύες. Στη γερμανία οι ίδιοι επιχειρηματικοί όμιλοι έκαναν κουμάντο τόσο στα χρόνια των ναζί, όσο και μεταπολεμικά. Και στη σύγχρονη εε, οι «δημοκρατικές», εκλεγμένες κυβερνήσεις είναι αυτές που απαγορεύουν τα κκ και το σφυροδρέπανο ως σύμβολο.
-τέταρτο και τελευταίο, ότι η αστική τάξη δεν αποδυναμώνεται, αλλά τουναντίον ισχυροποιείται όταν συμμετέχει σε διεθνείς, ιμπεριαλιστικές ενώσεις.
Για να κλείσει με αυτό που είπε και στην αρχή, διαλεκτικά αντεστραμμένο. Η ιστορία μπορεί να καταγράφεται από τους νικητές, αλλά δεν παύει να γράφεται από τους λαούς. Που ως γνωστόν, όταν έρχονται αντιμέτωπο με την τυραννία, επιλέγουν: τις αλυσίδες ή τα όπλα.
Ένα ιστορικό σύνθημα του εαμ, που παραμένει επίκαιρο. Κι έτσι κάποιοι αναρχικοί σκέφτηκαν να το (αντι)γράψουν στο πανό τους, στη φετινή πορεία του πολυτεχνείου. Αλλά αντέδρασαν οι σύντροφοί τους, από θέση αρχής, γιατί αναπαρήγαν τα συνθήματα των κομμουνιστών...
Εμένα πάλι μου έρχεται στο νου ένας γίγαντας αναλυτής, να επαναλαμβάνει το σύνθημα, να λέει ότι οι λαοί έχουν να επιλέξουν τις αλυσίδες ή τα όπλα, και να επεξηγεί: και οι λαοί έχουν τα δικά τους όπλα, τις εκλογές, την απεργία κλπ. Δυστυχώς δε θυμάμαι ποιος ήταν και πού τον είχα πετυχει.
Στο δεύτερο γύρο με τις ερωτήσεις, ξαναμπήκε με διάφορες μορφές το βασικό ερώτημα για τους λόγους της ήττας. Το πιο σημαντικό από τις απαντήσεις του γκίκα ήταν μια εκπληκτική προτροπή, με αφορμή μια ερώτηση: μην παίρνετε τοις μετρητοίς όσα λέμε εμείς εδώ. Ψάχτε το και μόνοι σας. Οι κομμουνιστές φτάσαμε όπου φτάσαμε αμφισβητώντας.
Να αγιάσει το στόμα του. Αλλά σε αυτό που λέει υπάρχει κι αντίστροφη ανάγνωση. Όσες λίγες φορές τα κάναμε μούσκεμα, εμείς οι κομμουνιστές, την πατήσαμε γιατί δεν είχαμε πνεύμα αμφισβήτησης. Συμφωνώντας άκριτα, φτάσαμε εκεί που φτάσαμε.
Στο τέλος ο γκίκας έκλεισε με μια ευχή, που έμοιαζε με στίχο από το imagine του λένον, λόγω και της ημέρας (8 δεκέμβρη). Να είμαστε στο ίδιο αμφιθέατρο, σε 30-40 χρόνια, και να μελετάμε την τωρινή στρατηγική του κόμματος, του 10’ και του 20’, κάτω από άλλε, νικηφόρες συνθήκες.
Και κάπου εκεί το κλείσαμε, για να πάμε για κανονική τροφή, μετά από τόση τροφή για σκέψη. Γιατί όπως λέει κι ο αναστάσης, νηστικό αρκούδι δεν χορεύει –κι ας είναι σοβιετικό, προσθέτω εγώ. Αν και ο ραφαηλίδης, θα είχε πολύ διαφορετική άποψη επ’ αυτού. Φωνάξαμε για επίλογο το σύνθημα εαμ-ελάς-επόν-οπλα-δσε –μαζί κι ο γκίκας- και στο καπάκι μας είπε: έτοιμους για αντάρτικο σας βλέπω..
Κι έτσι φύγαμε με το χαμόγελο, και το όπλο παρά πόδα. Κι ανανεώσαμε το ραντεβού μας, σε τριάντα-σαράντα χρόνια από τώρα, στο ίδιο αμφιθέατρο, σε μια λεύτερη, σοσιαλιστική ελλάδα.
Venceremos…
Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2011
Ένας λόγος του Καραγιώργη
Ένας λόγος του καραγιώργη θα μπορούσε να έχει και από μόνος του ενδιαφέρον. Αλλά αποκτά ακόμα περισσότερο εξαιτίας μιας σειράς στοιχείων που τον καθιστούν ιδιαίτερο. Πρώτα και κύρια επειδή έλαβε χώρα στα πλαίσια των διαλέξεων-συζητήσεων μεταξύ του κκε και των τροτσκιστών του κδκε -που ήταν τμήμα της 4ης διεθνούς- σε ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό πλαίσιο: τέλη του 46’, λίγους μήνες μετά την αποχή από την εκλογική παρωδία και την επίσημη έναρξη του εμφυλίου. Και λίγους μήνες πριν την κλιμάκωση του και την κήρυξη του κόμματος ως παράνομου.
Κι επιπλέον γιατί ο λόγος του έχει άκρως ενδιαφέρουσες αποστροφές και φράσεις, όπως η ακόλουθη: εμείς οι σταλινικοί, δηλαδή οι μαρξιστές-λενινιστές, που ακριβώς επειδή είμαστε μαρξιστές-λενινιστές, είμαστε και σταλινικοί (…) Η οποία αποκτά ίσως διαστάσεις τραγικής ειρωνείας, αν αναλογιστεί κανείς το τέλος του καραγιώργη στις φυλακές της ρουμάνικης ασφάλειας.
Γιατί έγιναν όμως αυτές οι συζητήσεις; Τι το ιδιαίτερο σηματοδοτούσαν;
Η ερμηνεία των τροτσκιστών -που έβγαλαν σε ξεχωριστή μπροσούρα τα πρακτικά των συζητήσεων- είναι ότι η ηγεσία του κουκουέ φοβόταν την εσωτερική αμφισβήτηση και ήθελε να προλάβει τυχόν διεργασίες και διαφοροποιήσεις της βάσης από τη γραμμή της. Το οποίο μου θυμίζει ένα σχόλιο σφου αναγνώστη από την προηγούμενη ανάρτηση. Δεν ασχολείσαι με το (εκάστοτε) κδκε, φοβάσαι την αντιπαράθεση. Ασχολείσαι με το κδκε, τότε σίγουρα έχεις διεργασίες στο εσωτερικό σου.
Ο καραγιώργης λέει πάντως σχετικά: εμείς οι σταλινικοί θα είμαστε ευχαριστημένοι αν όλοι οι οπαδοί μας περνούσαν από μια τέτοια συζητητική συνάντηση με όλες τις παρατάξεις του πολυκέφαλου τροτσκισμού, γιατί έχουμε την πεποίθηση ότι θα έβγαιναν από τη συνάντηση πιο σταλινικοί.
Επισήμανση που διατηρεί στο ακέραιο τη σημασία της και σήμερα. Κι αν το σκεφτόμασταν καλύτερα εμείς οι σταλινικοί (που πλέον δε λεγόμαστε έτσι, αλλά μας λένε οι άλλοι, οπότε το ίδιο κάνει) θα έπρεπε να ακολουθήσουμε την ίδια ακριβώς τακτική. Ο πιο σύντομος δρόμος σήμερα για να γίνουν όλοι σταλινικοί είναι να σκεφτούν ότι έτσι θα γλίτωναν μια και καλή πχ από τους σεκίτες.
Ας δούμε μερικά ακόμα αποσπάσματα από τη διάλεξη του καραγιώργη με θέμα: Η σημερινή εσωτερική κατάσταση και τα καθήκοντα της εργατικής τάξης. Η διάλεξη ξεκινά με μια μάλλον αισιόδοξη εκτίμηση για τη μεταπολεμική κατάσταση, η οποία δεν αντιστοιχούσε πλήρως στην πραγματικότητα.
Σε όλες τις χώρες της ευρώπης είναι διαμορφωμένη μετά τον πόλεμο μια κατάσταση που όπως είναι φυσικό, είναι ακόμα γερά δεμένη με την κληρονομιά του πολέμου. Αλλά παντού έχει αποκατασταθεί μια σχετικά ομαλή , εσωτερική εξέλιξη και αντιπροσωπευτικές κυβερνήσεις που προσπαθούν να αμβλύνουν τις συνέπειες του πολέμου. Σε όλες σχεδόν τις χώρες η δημοκρατική αριστερά, συγκεντρωμένη γύρω από την εργατική τάξη, βρίσκεται μες στις κυβερνήσεις ή κυριαρχώντας σε αυτές, όπως στις χώρες της ανατολικής ευρώπης ή παίζοντας σοβαρό ρόλο σ’ αυτές όπως στη γαλλία, την ιταλία κλπ. Η εργατική τάξη σαν άξονας των εθνικών κινημάτων εξασφάλισε ή τον αποφασιστικό ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας, στην ανατολική ευρώπη ή τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την ταξική πάλη, στις χώρες της δυτικής.
Ο κομμουνισμός δεν είναι πια το μακρινό φάντασμα που τριγύριζε την ευρώπη και ήταν ο εφιάλτης του μέτερνιχ και της ιερής συμμαχίας. Ο κομμουνισμός είναι σήμερα μια πραγματικότητα, είτε σαν εξουσία είτε σαν άμεση διεκδίκηση εξουσίας. (Μια φράση που θυμίζει κάπως το σκεπτικό με το οποίο ο σουσλόφ εισηγήθηκε τον όρο υπαρκτός σοσιαλισμός, είκοσι χρόνια αργότερα).
Η ελληνική κατάσταση αποτελεί μια ιδιομορφία. Όπως στα 1918-22, όταν για όλες τις χώρες είχε τελειώσει ο παγκόσμιος πόλεμος, για την ελλάδα κρατούσε ακόμα, για να καταλήξει στη μικρασιατική πανωλεθρία, έτσι και τώρα η πολεμική ανωμαλία ούτε τελείωσε και το χειρότερο δεν μπήκαν καν οι βάσεις για να τελειώσει. Η ξένη φασιστική κατοχή αντικαταστάθηκε από μια νέα στρατιωτική κατοχική, συμμαχική, την εγγλέζικη που έχει την έγκριση και των αμερικανών. Αυτό το κεφαλαιώδες γεγονός της ξένης κατοχής δεν χρειάζεται πια περιγραφές και θεωρητικές αναλύσεις.
Ο καραγιώργης το εντοπίζει σε τρεις βασικούς άξονες:
- στρατιωτικά: (γιατί οι άγγλοι δεν άφησαν να διαμορφωθεί εθνικός στρατός από τις ένοπλες δυνάμεις της αντίστασης και χρησιμοποίησαν τα χιτλερικά τάγματα ασφαλείας)
- πολιτικά: (έφεραν στην επιφάνεια από τα υπόγεια όπου είχε καταφύγει το δεκέμβρη όλη τη σαβούρα του παλιού πολιτικού κόσμου και διαμόρφωσαν από αυτήν τη μεταδεκεμβριανή εξουσία της αγγλοκρατίας)
- κι οικονομικά (η ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου δε γίνεται ανοικοδόμηση. Η βιομηχανία δουλεύει όπως επί της άλλης κατοχής. Το εσωτερικό εμπόριο χαντακώνεται, ενώ το 10% του εξωτερικού που ξαναμπήκε μπρος, προσανατολίζεται αποκλειστικά στις αγγλοσαξονικές αγορές).
Σε αυτούς προσθέτει και την παράμετρο της «εθνικής χρεωκοπίας» της ελλάδας στο διεθνή στίβο ως προς τις εθνικές της διεκδικήσεις (εδαφικές και οικονομικές αποζημιώσεις). Και καταλήγει: όποιος δεν χωνέψει αυτές τις βασικές διαπιστώσεις για τη σημερινή κατάσταση της ελλάδας και το συσχετισμό των εθνικών και ταξικών δυνάμεων ή κλείνει μόνος του τα μάτια μπρος στα γεγονότα γιατί του τα τσουρουφλίζουν, ή απλούστατα είναι στραβός και ανάξιος για κάθε ιδεολογική συζήτηση.
Τι πρέπει να κάνει η εργατική τάξη στην κατάσταση αυτή;
Αφού η χώρα βρίσκεται κάτω από ξένη κατοχή, στόχος της εργατικής τάξης είναι και δε θα μπορούσε να είναι άλλος από τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, ‘να φύγουν οι άγγλοι’. Φεύγοντας οι άγγλοι με το καλό ή με το κακό, αφήνουν το έδαφος ελεύθερο για την ανάπτυξη του λαϊκοδημοκρατικού αγώνα με βάση τις ελληνικές πια δυνάμεις κι αξίες, προοδευτικές ή αντιδραστικές. Κι ο εσωτερικός αυτός αγώνας θα γίνει ή ομαλά, αν θέλουν οι αντίπαλοι μας ομαλά, ή ανώμαλα, αν θέλουν ανώμαλα. Την τέχνη την ξέρουμε έτσι κι αλλιώς.
Και συνεχίζει: Ο αγώνας για την εσωτερική δημοκρατία με προϋπόθεση τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, αποτελεί τη βάση για τον ταξικό, οικονομικό και πολιτικό αγώνα της εργατιάς. Γιατί η εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στην ελλάδα θα ανοίξει πλατύ δρόμο στην εργατική τάξη και για την ιδιαίτερη ταξική της πάλη.
Σήμερα η πολιτική αυτή του κουκουέ έχει βρει θριαμβευτική επιβεβαίωση στην πράξη. Περισσότερο από αυτό, το σύνθημα «να φύγουν οι άγγλοι» έχει περάσει σε πλατύτερη λαϊκή μάζα, όχι μόνο της αριστεράς ή του λεγόμενου κέντρου, αλλά και σε μάζα της δεξιάς. Δεν είναι χωρίς σημασία η ενδεικτική λεπτομέρεια των μοναρχικών διαδηλωτών που απογοητευμένοι από το ναυάγιο των εθνικών διεκδικήσεων φασκέλωναν τους άγγλους. Δε χρειάζεται να είναι κανείς προφήτης για να δει ότι το σύνθημα γίνεται συνείδηση μες σε τεράστια στρώματα πληθυσμού που δεν είναι επηρεασμένα από εμάς.
Αν κάποιοι μπαίνουν στον πειρασμό να κάνουν παραλληλισμούς με τα φάσκελα, τις πλατειές λαϊκές μάζες και τον πολιτικό αγώνα, ας κρατήσουν λίγη αντιδιαλεκτική διάθεση και για τον επίλογο της διάλεξης του καραγιώργη, που παρατίθεται ολόκληρος.
Η τροτσκιστική γραμμή είναι αντίθετη από το κκε και με συνθήματα ταξικό μέτωπο και δικτατορία του προλεταριάτου οδηγεί θαυμάσια στην απομόνωση της ιδεολογικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, του κόμματος, από κάθε μαζική σύνδεση με την ίδια την εργατική τάξη, με τη δήθεν επαναστατική φλυαρία για επανάσταση και δικτατορία προλεταριάτου.
Ο τροτσκισμός πάει να σκεπάσει τη βασική του εσφαλμένη πολιτική γραμμή ή μάλλον την ανυπαρξία κάθε πολιτικής γραμμής στο βασικό, στο κεφαλαιώδες ζήτημα του χθες, την αγγλική κατοχή. Μη βάζοντας ζήτημα να φύγουν οι άγγλοι, οι τροτσκιστές μένουν πολύ πίσω και από το σοφιανόπουλο, ακόμα και από οπαδούς του μοναρχισμού και αντικειμενικά (αν όχι και υποκειμενικά) στηρίζουν έτσι την πολιτική κατοχή από τα αριστερά και βοηθούν τη διαιώνιση της.
Το βασικό συγκεκριμένο ζήτημα στην επανάσταση, είναι το πώς θα πιάσεις το πρωταρχικό ζήτημα που πονάει τώρα και όχι στο μέλλον την εργατική τάξη και όλα τα στρώματα των εργαζομένων. Όποιος σήμερα δε βάζει ζήτημα να φύγουν οι άγγλοι και δε δουλεύει πρακτικά για να φύγουν, αυτός βοηθάει τους άγγλους να μείνουν. Κι αν αυτό το σκεπάζει με υπερεπαναστατικά συνθήματα, δεν παύει να κάνει αντεπαναστατική φλυαρία. Αυτό κάνει σήμερα ο πολυκέφαλος τροτσκισμός, που όσο κι αν είναι αλληλομπλεγμένος σαν τα μαλλιά της τρελής, ωστόσο σε ένα συμφωνάει: στο να μη θίγει την αγγλική κατοχή.
Συμπέρασμα
Στην πολιτική υπάρχει ένα αξίωμα. Κάτι που είναι σήμερα αίνιγμα και προοπτική, αύριο, όταν τα γεγονότα έχουν αποκρυσταλλωθεί πια σε ιστορία και τα μικρά παιδιά ακόμα καταλαβαίνουν ποια έπρεπε να είναι τότε η ορθή γραμμή.
Αλλά ποια κόμματα αμείβονται από τη μάζα με την υποστήριξη της και γίνονται δικά της; Εκείνα που δεν έχουν την εκ των υστέρων πολιτική σοφία των μικρών παιδιών αλλά την εκ των προτέρων ορθή πολιτική γραμμή που βρίσκει την επιβεβαίωση της μες στα πράγματα. Μια τέτοια πολιτική γραμμή δημιουργεί τα μεγάλα, μαζικά, επαναστατικά κόμματα του προλεταριάτου που γίνονται μαζικά ακριβώς γιατί η μάζα είδε με τη δική της πείρα επιβεβαιωμένη στην πράξη, τη γραμμή του μαρξισμού-λενινισμού.
Η κε του μπλοκ αφήνει ελεύθερους τους συνειρμούς για τον αναγνώστη και προτείνει ως λέξεις-κλειδιά τις εξής: τακτική, νέο εαμ, κατοχή, μηχανιστικές αναγωγές, στρατηγικό έλλειμμα, β’ τόμος δοκιμίου. Ας δούμε όμως πώς κλείνει το λόγο του ο καραγιώργης.
Κοντεύει τριάντα χρόνια η ιστορία του εργατικού-επαναστατικού κινήματος στην ελλάδα. Από τότε υπάρχει και δρα το κκε, αλλά από τότε σχεδόν υπάρχει ο τροτσκισμός μαζί με το αρχειομαρξιστικό του παρακλάδι. Κι ο πιο στραβός μπορεί να δει τα αποτελέσματα της μιας και της άλλης γραμμής, όπως παρουσιάζονται σήμερα στη δύναμη των δύο ιδεολογικών παρατάξεων.
Οι ίδιοι οι τροτσκιστές μιλούν για την τεράστια και «τερατώδη» ανάπτυξη του κκε. Δεν μπορούμε να τους ανταποδώσουμε το κομπλιμέντο. Μετριούνται περίπου στα δάχτυλα και οι ισχνές, άμαζες, τροτσκιστικές ομάδες τρώγονται άγρια μεταξύ τους, όπως άλλωστε και παντού αλλού όπου υπάρχει ακόμα κάποια τροτσκιστική κίνηση.
Εδώ οι συνειρμοί με το σήμερα είναι προφανείς κι επιβαλλόμενοι. Γιατί κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ. Προτεινόμενες λέξεις κλειδιά: σεκ, δεα, οκδε σπάρτακος, οκδε σκέτο, και λοιπά σύμμαχα σχήματα που μαλλιοτραβιούνται μεταξύ τους.
Ας κλείσουμε αυτήν την ανάρτηση με την ευχή για ανάληψη αντίστοιχων πρωτοβουλιών στο άμεσο μέλλον. Μια συζήτηση-αντιπαράθεση με μαΐλη, μπογιό, κωνσταντίνου, γκαργκάνα και σία ξεπερνά ακόμα και την πιο νοσηρή φαντασία στην εξουσία.
*Πηγή: Διαλέξεις-Συζητήσεις του ΚΚΕ και του ΚΔΚΕ, εκδόσεις Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη.
Κι επιπλέον γιατί ο λόγος του έχει άκρως ενδιαφέρουσες αποστροφές και φράσεις, όπως η ακόλουθη: εμείς οι σταλινικοί, δηλαδή οι μαρξιστές-λενινιστές, που ακριβώς επειδή είμαστε μαρξιστές-λενινιστές, είμαστε και σταλινικοί (…) Η οποία αποκτά ίσως διαστάσεις τραγικής ειρωνείας, αν αναλογιστεί κανείς το τέλος του καραγιώργη στις φυλακές της ρουμάνικης ασφάλειας.
Γιατί έγιναν όμως αυτές οι συζητήσεις; Τι το ιδιαίτερο σηματοδοτούσαν;
Η ερμηνεία των τροτσκιστών -που έβγαλαν σε ξεχωριστή μπροσούρα τα πρακτικά των συζητήσεων- είναι ότι η ηγεσία του κουκουέ φοβόταν την εσωτερική αμφισβήτηση και ήθελε να προλάβει τυχόν διεργασίες και διαφοροποιήσεις της βάσης από τη γραμμή της. Το οποίο μου θυμίζει ένα σχόλιο σφου αναγνώστη από την προηγούμενη ανάρτηση. Δεν ασχολείσαι με το (εκάστοτε) κδκε, φοβάσαι την αντιπαράθεση. Ασχολείσαι με το κδκε, τότε σίγουρα έχεις διεργασίες στο εσωτερικό σου.
Ο καραγιώργης λέει πάντως σχετικά: εμείς οι σταλινικοί θα είμαστε ευχαριστημένοι αν όλοι οι οπαδοί μας περνούσαν από μια τέτοια συζητητική συνάντηση με όλες τις παρατάξεις του πολυκέφαλου τροτσκισμού, γιατί έχουμε την πεποίθηση ότι θα έβγαιναν από τη συνάντηση πιο σταλινικοί.
Επισήμανση που διατηρεί στο ακέραιο τη σημασία της και σήμερα. Κι αν το σκεφτόμασταν καλύτερα εμείς οι σταλινικοί (που πλέον δε λεγόμαστε έτσι, αλλά μας λένε οι άλλοι, οπότε το ίδιο κάνει) θα έπρεπε να ακολουθήσουμε την ίδια ακριβώς τακτική. Ο πιο σύντομος δρόμος σήμερα για να γίνουν όλοι σταλινικοί είναι να σκεφτούν ότι έτσι θα γλίτωναν μια και καλή πχ από τους σεκίτες.
Ας δούμε μερικά ακόμα αποσπάσματα από τη διάλεξη του καραγιώργη με θέμα: Η σημερινή εσωτερική κατάσταση και τα καθήκοντα της εργατικής τάξης. Η διάλεξη ξεκινά με μια μάλλον αισιόδοξη εκτίμηση για τη μεταπολεμική κατάσταση, η οποία δεν αντιστοιχούσε πλήρως στην πραγματικότητα.
Σε όλες τις χώρες της ευρώπης είναι διαμορφωμένη μετά τον πόλεμο μια κατάσταση που όπως είναι φυσικό, είναι ακόμα γερά δεμένη με την κληρονομιά του πολέμου. Αλλά παντού έχει αποκατασταθεί μια σχετικά ομαλή , εσωτερική εξέλιξη και αντιπροσωπευτικές κυβερνήσεις που προσπαθούν να αμβλύνουν τις συνέπειες του πολέμου. Σε όλες σχεδόν τις χώρες η δημοκρατική αριστερά, συγκεντρωμένη γύρω από την εργατική τάξη, βρίσκεται μες στις κυβερνήσεις ή κυριαρχώντας σε αυτές, όπως στις χώρες της ανατολικής ευρώπης ή παίζοντας σοβαρό ρόλο σ’ αυτές όπως στη γαλλία, την ιταλία κλπ. Η εργατική τάξη σαν άξονας των εθνικών κινημάτων εξασφάλισε ή τον αποφασιστικό ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας, στην ανατολική ευρώπη ή τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την ταξική πάλη, στις χώρες της δυτικής.
Ο κομμουνισμός δεν είναι πια το μακρινό φάντασμα που τριγύριζε την ευρώπη και ήταν ο εφιάλτης του μέτερνιχ και της ιερής συμμαχίας. Ο κομμουνισμός είναι σήμερα μια πραγματικότητα, είτε σαν εξουσία είτε σαν άμεση διεκδίκηση εξουσίας. (Μια φράση που θυμίζει κάπως το σκεπτικό με το οποίο ο σουσλόφ εισηγήθηκε τον όρο υπαρκτός σοσιαλισμός, είκοσι χρόνια αργότερα).
Η ελληνική κατάσταση αποτελεί μια ιδιομορφία. Όπως στα 1918-22, όταν για όλες τις χώρες είχε τελειώσει ο παγκόσμιος πόλεμος, για την ελλάδα κρατούσε ακόμα, για να καταλήξει στη μικρασιατική πανωλεθρία, έτσι και τώρα η πολεμική ανωμαλία ούτε τελείωσε και το χειρότερο δεν μπήκαν καν οι βάσεις για να τελειώσει. Η ξένη φασιστική κατοχή αντικαταστάθηκε από μια νέα στρατιωτική κατοχική, συμμαχική, την εγγλέζικη που έχει την έγκριση και των αμερικανών. Αυτό το κεφαλαιώδες γεγονός της ξένης κατοχής δεν χρειάζεται πια περιγραφές και θεωρητικές αναλύσεις.
Ο καραγιώργης το εντοπίζει σε τρεις βασικούς άξονες:
- στρατιωτικά: (γιατί οι άγγλοι δεν άφησαν να διαμορφωθεί εθνικός στρατός από τις ένοπλες δυνάμεις της αντίστασης και χρησιμοποίησαν τα χιτλερικά τάγματα ασφαλείας)
- πολιτικά: (έφεραν στην επιφάνεια από τα υπόγεια όπου είχε καταφύγει το δεκέμβρη όλη τη σαβούρα του παλιού πολιτικού κόσμου και διαμόρφωσαν από αυτήν τη μεταδεκεμβριανή εξουσία της αγγλοκρατίας)
- κι οικονομικά (η ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου δε γίνεται ανοικοδόμηση. Η βιομηχανία δουλεύει όπως επί της άλλης κατοχής. Το εσωτερικό εμπόριο χαντακώνεται, ενώ το 10% του εξωτερικού που ξαναμπήκε μπρος, προσανατολίζεται αποκλειστικά στις αγγλοσαξονικές αγορές).
Σε αυτούς προσθέτει και την παράμετρο της «εθνικής χρεωκοπίας» της ελλάδας στο διεθνή στίβο ως προς τις εθνικές της διεκδικήσεις (εδαφικές και οικονομικές αποζημιώσεις). Και καταλήγει: όποιος δεν χωνέψει αυτές τις βασικές διαπιστώσεις για τη σημερινή κατάσταση της ελλάδας και το συσχετισμό των εθνικών και ταξικών δυνάμεων ή κλείνει μόνος του τα μάτια μπρος στα γεγονότα γιατί του τα τσουρουφλίζουν, ή απλούστατα είναι στραβός και ανάξιος για κάθε ιδεολογική συζήτηση.
Τι πρέπει να κάνει η εργατική τάξη στην κατάσταση αυτή;
Αφού η χώρα βρίσκεται κάτω από ξένη κατοχή, στόχος της εργατικής τάξης είναι και δε θα μπορούσε να είναι άλλος από τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, ‘να φύγουν οι άγγλοι’. Φεύγοντας οι άγγλοι με το καλό ή με το κακό, αφήνουν το έδαφος ελεύθερο για την ανάπτυξη του λαϊκοδημοκρατικού αγώνα με βάση τις ελληνικές πια δυνάμεις κι αξίες, προοδευτικές ή αντιδραστικές. Κι ο εσωτερικός αυτός αγώνας θα γίνει ή ομαλά, αν θέλουν οι αντίπαλοι μας ομαλά, ή ανώμαλα, αν θέλουν ανώμαλα. Την τέχνη την ξέρουμε έτσι κι αλλιώς.
Και συνεχίζει: Ο αγώνας για την εσωτερική δημοκρατία με προϋπόθεση τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, αποτελεί τη βάση για τον ταξικό, οικονομικό και πολιτικό αγώνα της εργατιάς. Γιατί η εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στην ελλάδα θα ανοίξει πλατύ δρόμο στην εργατική τάξη και για την ιδιαίτερη ταξική της πάλη.
Σήμερα η πολιτική αυτή του κουκουέ έχει βρει θριαμβευτική επιβεβαίωση στην πράξη. Περισσότερο από αυτό, το σύνθημα «να φύγουν οι άγγλοι» έχει περάσει σε πλατύτερη λαϊκή μάζα, όχι μόνο της αριστεράς ή του λεγόμενου κέντρου, αλλά και σε μάζα της δεξιάς. Δεν είναι χωρίς σημασία η ενδεικτική λεπτομέρεια των μοναρχικών διαδηλωτών που απογοητευμένοι από το ναυάγιο των εθνικών διεκδικήσεων φασκέλωναν τους άγγλους. Δε χρειάζεται να είναι κανείς προφήτης για να δει ότι το σύνθημα γίνεται συνείδηση μες σε τεράστια στρώματα πληθυσμού που δεν είναι επηρεασμένα από εμάς.
Αν κάποιοι μπαίνουν στον πειρασμό να κάνουν παραλληλισμούς με τα φάσκελα, τις πλατειές λαϊκές μάζες και τον πολιτικό αγώνα, ας κρατήσουν λίγη αντιδιαλεκτική διάθεση και για τον επίλογο της διάλεξης του καραγιώργη, που παρατίθεται ολόκληρος.
Η τροτσκιστική γραμμή είναι αντίθετη από το κκε και με συνθήματα ταξικό μέτωπο και δικτατορία του προλεταριάτου οδηγεί θαυμάσια στην απομόνωση της ιδεολογικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, του κόμματος, από κάθε μαζική σύνδεση με την ίδια την εργατική τάξη, με τη δήθεν επαναστατική φλυαρία για επανάσταση και δικτατορία προλεταριάτου.
Ο τροτσκισμός πάει να σκεπάσει τη βασική του εσφαλμένη πολιτική γραμμή ή μάλλον την ανυπαρξία κάθε πολιτικής γραμμής στο βασικό, στο κεφαλαιώδες ζήτημα του χθες, την αγγλική κατοχή. Μη βάζοντας ζήτημα να φύγουν οι άγγλοι, οι τροτσκιστές μένουν πολύ πίσω και από το σοφιανόπουλο, ακόμα και από οπαδούς του μοναρχισμού και αντικειμενικά (αν όχι και υποκειμενικά) στηρίζουν έτσι την πολιτική κατοχή από τα αριστερά και βοηθούν τη διαιώνιση της.
Το βασικό συγκεκριμένο ζήτημα στην επανάσταση, είναι το πώς θα πιάσεις το πρωταρχικό ζήτημα που πονάει τώρα και όχι στο μέλλον την εργατική τάξη και όλα τα στρώματα των εργαζομένων. Όποιος σήμερα δε βάζει ζήτημα να φύγουν οι άγγλοι και δε δουλεύει πρακτικά για να φύγουν, αυτός βοηθάει τους άγγλους να μείνουν. Κι αν αυτό το σκεπάζει με υπερεπαναστατικά συνθήματα, δεν παύει να κάνει αντεπαναστατική φλυαρία. Αυτό κάνει σήμερα ο πολυκέφαλος τροτσκισμός, που όσο κι αν είναι αλληλομπλεγμένος σαν τα μαλλιά της τρελής, ωστόσο σε ένα συμφωνάει: στο να μη θίγει την αγγλική κατοχή.
Συμπέρασμα
Στην πολιτική υπάρχει ένα αξίωμα. Κάτι που είναι σήμερα αίνιγμα και προοπτική, αύριο, όταν τα γεγονότα έχουν αποκρυσταλλωθεί πια σε ιστορία και τα μικρά παιδιά ακόμα καταλαβαίνουν ποια έπρεπε να είναι τότε η ορθή γραμμή.
Αλλά ποια κόμματα αμείβονται από τη μάζα με την υποστήριξη της και γίνονται δικά της; Εκείνα που δεν έχουν την εκ των υστέρων πολιτική σοφία των μικρών παιδιών αλλά την εκ των προτέρων ορθή πολιτική γραμμή που βρίσκει την επιβεβαίωση της μες στα πράγματα. Μια τέτοια πολιτική γραμμή δημιουργεί τα μεγάλα, μαζικά, επαναστατικά κόμματα του προλεταριάτου που γίνονται μαζικά ακριβώς γιατί η μάζα είδε με τη δική της πείρα επιβεβαιωμένη στην πράξη, τη γραμμή του μαρξισμού-λενινισμού.
Η κε του μπλοκ αφήνει ελεύθερους τους συνειρμούς για τον αναγνώστη και προτείνει ως λέξεις-κλειδιά τις εξής: τακτική, νέο εαμ, κατοχή, μηχανιστικές αναγωγές, στρατηγικό έλλειμμα, β’ τόμος δοκιμίου. Ας δούμε όμως πώς κλείνει το λόγο του ο καραγιώργης.
Κοντεύει τριάντα χρόνια η ιστορία του εργατικού-επαναστατικού κινήματος στην ελλάδα. Από τότε υπάρχει και δρα το κκε, αλλά από τότε σχεδόν υπάρχει ο τροτσκισμός μαζί με το αρχειομαρξιστικό του παρακλάδι. Κι ο πιο στραβός μπορεί να δει τα αποτελέσματα της μιας και της άλλης γραμμής, όπως παρουσιάζονται σήμερα στη δύναμη των δύο ιδεολογικών παρατάξεων.
Οι ίδιοι οι τροτσκιστές μιλούν για την τεράστια και «τερατώδη» ανάπτυξη του κκε. Δεν μπορούμε να τους ανταποδώσουμε το κομπλιμέντο. Μετριούνται περίπου στα δάχτυλα και οι ισχνές, άμαζες, τροτσκιστικές ομάδες τρώγονται άγρια μεταξύ τους, όπως άλλωστε και παντού αλλού όπου υπάρχει ακόμα κάποια τροτσκιστική κίνηση.
Εδώ οι συνειρμοί με το σήμερα είναι προφανείς κι επιβαλλόμενοι. Γιατί κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ. Προτεινόμενες λέξεις κλειδιά: σεκ, δεα, οκδε σπάρτακος, οκδε σκέτο, και λοιπά σύμμαχα σχήματα που μαλλιοτραβιούνται μεταξύ τους.
Ας κλείσουμε αυτήν την ανάρτηση με την ευχή για ανάληψη αντίστοιχων πρωτοβουλιών στο άμεσο μέλλον. Μια συζήτηση-αντιπαράθεση με μαΐλη, μπογιό, κωνσταντίνου, γκαργκάνα και σία ξεπερνά ακόμα και την πιο νοσηρή φαντασία στην εξουσία.
*Πηγή: Διαλέξεις-Συζητήσεις του ΚΚΕ και του ΚΔΚΕ, εκδόσεις Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη.
Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2011
Πώς πήραμε το ΣΜΤ
Μερικές εντυπώσεις από την προχτεσινή απεργιακή συγκέντρωση.
Η συμμετοχή ήταν σχετικά πεσμένη. Όλοι μαζί οι άλλοι άντε να ‘ταν καμιά τρεις χιλιάδες κι ο κούκος της γσεε, μονός και μόνος του. Ο ήλιος του κοινωνικού πασόκ οδεύει προς την δύση και τα ποντίκια εγκαταλείπουν με σχεδίες το κατάστρωμα και καταστρώνουν σχέδια για το καινούριο πασοκ και τις ενσωματώσεις της νέας εποχής. Κήρυξαν και μια εθιμοτυπική απεργία για τον προϋπολογισμό, που δεν την έτρεξαν καν, και δεν έπεισαν ούτε τους δικούς τους στις δεκο, για να δικαιολογήσουν κάπως την ύπαρξή τους. Και τιμωρήθηκαν σε απομόνωση.
Εμείς κινηθήκαμε σε γνώριμα επίπεδα, χωρίς μέγα πλήθος και πάθος, αλλά με σταθερούς δεσμούς σε κάποιους χώρους και καινούρια πρόσωπα σε κάποιους άλλους. Πχ όπως στο μπλοκ των μισθωτών τεχνικών, όπου η μεγάλη είδηση ήταν η ειρηνική συνύπαρξη και συμπόρευση με την λαϊκή βάση του αριστερισμού στην πορεία του παμε. Που ήρθε μαζί μας υλοποιώντας την απόφαση της τελευταίας συνέλευσης του σωματείου του (σμτ), σε μια σκηνή από την ενότητα του μέλλοντος.
Τι είναι όμως αυτό το σου μου του; Γιατί έχασαν τη συνέλευση οι αριστεριστές; Και γιατί είναι τόσο μεγάλη υπόθεση που την πήραμε εμείς; Ας τα δούμε ένα-ένα.
Καταρχάς, σχετικά με το αποτέλεσμα της συνέλευσης. Που ήταν 87-72, με οριακή απαρτία, δύο ψήφους κάτω απ’ τον απόλυτο συμβολισμό του 89’. Μία άποψη –ενός δικού τους- το αποδίδει στην –ελαφρώς- μικρότερη συμμετοχή και τη διασπορά δυνάμεων στο μέτωπο της κατάληψης της δεη στον χολαργό, που γινόταν ταυτόχρονα. Αλλά η διασπορά αυτή αφορά εξίσου και εμάς. Πολλοί δικοί μας δε μπόρεσαν για διάφορους λόγους να δώσουν το «παρών» στη συνέλευση –μεταξύ άλλων κι ο μάκης παπαδόπουλος, που είναι συνήθως ο κεντρικός μας ομιλητής.
Μία άλλη άποψη –δικού μας- λέει ότι τη συνέλευση την πήραμε, επειδή για πρώτη φορά στα χρονικά τελείωσε νωρίς, δηλ στην ώρα της και δεν τράβηξε όπως οι άλλες ως τα μεσάνυχτα, κατά τα συνήθη φοιτητικά πρότυπα.
Και μία τρίτη –δικού τους πάλι- υπενθυμίζει τη διδακτική παραβολή με εκείνο τον τσοπάνη που έλεγε ψέματα στους συγχωριανούς του και στο τέλος δεν τον πίστευε κανένας. Ελάτε στη συνέλευση, γιατί αλλιώς θα την πάρει το κουκουέ, έλεγαν στους δικούς τους. Κι αυτοί τους πίστευαν και ερχόντουσαν να ψηφίσουν. Μια, δυο, τρεις, ώσπου κάποιοι κουράστηκαν και δεν πήγαν. Και όταν τελικά ήρθε ο λύκος του παμε, καλούσαν απεγνωσμένα οι βοσκοί σε βοήθεια, αλλά το ποίμνιο δεν ήταν εκεί, για να ψηφίσει. Κι έτσι χάθηκε το σου μου του.
Τούτες οι απόψεις περί ποιμενικής είναι δικές τους και δικές μας. Δε μπορεί κανείς να μας τις πάρει. Υπάρχει όμως κι η παράμετρος του εργατικού κέντρου όπου έγινε εκτάκτως η τελευταία συνέλευση κι έπαιξε το ρόλο της. Η μία πλευρά λέει ότι ο χώρος δεν ήταν αμφιθεατρικός, ώστε να αντιληφθούν με το μάτι τους συσχετισμούς της αίθουσας και να κάνουν εγκαίρως τις απαραίτητες ειδοποιήσεις. Ενώ η άλλη είναι λιγότερο (μισθωτή) τεχνική και προτιμά να σταθεί στον ιδιαίτερο συμβολισμό του χώρου. Το σωματείο προσέγγισε την εργατική τάξη, αρχικά χωρικά με τη διεξαγωγή της συνέλευσης στο εργατικό κέντρο και στη συνέχεια πολιτικά με την απόφαση που πήρε. και το συνεπές ρεύμα της
Πάμε σε ερωτήματα γενικότερης φύσης. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του σου μου του; Θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε δύο στοιχεία.
Πρώτο χαρακτηριστικό. Ο πιο δεξιός χώρος που δραστηριοποιείται στο σωματείο είναι ο συνασπισμός –που κι αυτός μέχρι πρότινος δεν υπήρχε. Όλες οι άλλες δυνάμεις εντάσσονται, με την αρχή του αυτοπροσδιορισμού, στην κομμουνιστική και την επίδοξη (wanna be) αριστερά. Έτσι κάθε συνέλευση θυμίζει αμφιθέατρο του πολυτεχνείου στους ρυθμούς, το περιεχόμενο, τη λειτουργία κτλ.
Δεύτερο βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι οι φορείς του πολυκέφαλου οπορτουνισμού (sic) ενώνουν τις δυνάμεις τους και συνασπίζονται σε ένα κοινό πλαίσιο, για να υπερκεράσουν το πάμε. Συνήθως το καταφέρνουν. Όλοι εναντίον λακεδαιμονίων.
Γι’ αυτό κι είναι σημαντικό που πήραμε την συνέλευση. Κι επιπλέον γιατί την πήραμε σε ένα κάστρο του εξωκοινβουλίου, που είναι το βασικό στήριγμα του συντονισμού των πρωτοβάθμιων, μαζί με το σωματείο βιβλίου-χάρτου. Αλλά στο ένα έχασαν τη συνέλευση, ενώ το άλλο αλληθωρίζει προς την αναρχία κι είναι φορές που μοιάζει να κινείται με το ένα πόδι εκτός συντονισμού.
Κατά τα άλλα δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία. Αν θέλαμε τους συσχετισμούς στο σωματείο, θα μπορούσαμε πιθανότατα να τους έχουμε υπέρ μας. Αλλά η βασική μας επιλογή είναι να φτιάξουμε περισσότερο «κλαδικά» σωματεία και να γράψουμε κόσμο λχ στο σετηπ, που πιάνει όλο τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής.
Στην πορεία της πέμπτης κάποιοι εξωκοινοβουλευτικοί τηρώντας το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, που δεν ισχύει κατά βάση στις περισσότερες οργανώσεις του χώρου, υλοποίησαν την απόφαση του σωματείου κι ήρθαν στη συγκέντρωση του παμε, πίσω απ’ το πανό του σου μου του. Μπορεί να μην ήρθαν βασικά στελέχη, όπως ο πι μαυροειδής κ.ά., αλλά το κλιμάκιό τους ήταν εκλεκτό κι ευάριθμο.
Μπήκαμε προτελευταίο μπλοκ, μπροστά από τους οικοδόμους –αν και τιμής ένεκεν έπρεπε να μπει πρώτο- συνυπήρξαμε ειρηνικά και συμπορευτήκαμε ως το σύνταγμα. Σταματήσαμε για πέντε λεπτά μπροστά στο μεγάλη βρετανία και προλάβαμε να κάνουμε τον αναπόφευκτο συνειρμό με το διήμερο του περασμένου οκτώβρη. Αν ερχόταν κανείς πίσω μας και γινόταν καμιά στραβή, εμάς θα έπαιρναν πρώτους τα σκάγια. Κι οι αλυσίδες του ηρωικού σου μου του θα ‘ταν αυτές που θα είχαν κλείσει στα παιδιά το δρόμο για την έφοδο στη βουλή και τα χειμερινά ανάκτορα.
Παλιότερες ενωτικές στιγμές της κε του μπλοκ μπροστά από τη βουλή
Τελικά τίποτα απ’ όλα αυτά δε συνέβη. Προχωρήσαμε και διαλυθήκαμε συγκροτημένα, ενώ οι φίλοι μας έμειναν πίσω να περιμένουν τους δικούς τους –αν κι οι πιο πολλοί είχαν ήδη φυλλορροήσει στη διαδρομή. Φεύγοντας πετύχαμε τους έλληνες γιουτιούμπερς κι έναν δημοσιογράφο του αλ τζαζίρα, που έπαιρνε δηλώσεις από τους διαδηλωτές. Ο οποίος μου θύμισε μια ιστορία που μου είπανε στο πολυτεχνείο, για έναν έλληνα ανταποκριτή της ελληνικής τηλεόρασης, που του έκοβαν το 90% των ρεπορτάζ που τους έστελνε. Κι όταν ρώτησε να μάθει το λόγο η απάντηση ήταν αφοπλιστική. Επειδή στα πλάνα φαίνοhttp://www.blogger.com/img/blank.gifνταν γυναίκες ακάλυπτες.
Την ίδια μέρα μάθαμε και τους επόμενους σταθμούς για το κίνημα. Συλλαλητήριο ανέργων -που είναι ανάγκη των καιρών, καθώς η κατάσταση με την κρίση έχει γίνει εκρηκτική. Απογευματινή πορεία στη δεη, στις 6 δεκέμβρη, που θα συμπέσει χρονικά –κι ίσως όχι μόνο- με αυτή για τον γρηγορόπουλο. Κι αύριο κυριακή συναυλία αλληλεγγύης που διοργανώνει το σωματείο των απεργών της χαλυβουργίας.
Για τον ίδιο σκοπό σήμερα, το αδελφό blog Γκράνμα διοργανώνει πάρτι οικονομικής ενίσχυσης, στον χολαργό. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε πατώντας εδώ. Όσοι πιστοί προσέλθετε.
Υγ: ο Χ.Μ. προσφέρει μέσω της κε του μπλοκ 5 ευρώ για τους απεργούς της χαλυβουργίας.
Η συμμετοχή ήταν σχετικά πεσμένη. Όλοι μαζί οι άλλοι άντε να ‘ταν καμιά τρεις χιλιάδες κι ο κούκος της γσεε, μονός και μόνος του. Ο ήλιος του κοινωνικού πασόκ οδεύει προς την δύση και τα ποντίκια εγκαταλείπουν με σχεδίες το κατάστρωμα και καταστρώνουν σχέδια για το καινούριο πασοκ και τις ενσωματώσεις της νέας εποχής. Κήρυξαν και μια εθιμοτυπική απεργία για τον προϋπολογισμό, που δεν την έτρεξαν καν, και δεν έπεισαν ούτε τους δικούς τους στις δεκο, για να δικαιολογήσουν κάπως την ύπαρξή τους. Και τιμωρήθηκαν σε απομόνωση.
Εμείς κινηθήκαμε σε γνώριμα επίπεδα, χωρίς μέγα πλήθος και πάθος, αλλά με σταθερούς δεσμούς σε κάποιους χώρους και καινούρια πρόσωπα σε κάποιους άλλους. Πχ όπως στο μπλοκ των μισθωτών τεχνικών, όπου η μεγάλη είδηση ήταν η ειρηνική συνύπαρξη και συμπόρευση με την λαϊκή βάση του αριστερισμού στην πορεία του παμε. Που ήρθε μαζί μας υλοποιώντας την απόφαση της τελευταίας συνέλευσης του σωματείου του (σμτ), σε μια σκηνή από την ενότητα του μέλλοντος.
Τι είναι όμως αυτό το σου μου του; Γιατί έχασαν τη συνέλευση οι αριστεριστές; Και γιατί είναι τόσο μεγάλη υπόθεση που την πήραμε εμείς; Ας τα δούμε ένα-ένα.
Καταρχάς, σχετικά με το αποτέλεσμα της συνέλευσης. Που ήταν 87-72, με οριακή απαρτία, δύο ψήφους κάτω απ’ τον απόλυτο συμβολισμό του 89’. Μία άποψη –ενός δικού τους- το αποδίδει στην –ελαφρώς- μικρότερη συμμετοχή και τη διασπορά δυνάμεων στο μέτωπο της κατάληψης της δεη στον χολαργό, που γινόταν ταυτόχρονα. Αλλά η διασπορά αυτή αφορά εξίσου και εμάς. Πολλοί δικοί μας δε μπόρεσαν για διάφορους λόγους να δώσουν το «παρών» στη συνέλευση –μεταξύ άλλων κι ο μάκης παπαδόπουλος, που είναι συνήθως ο κεντρικός μας ομιλητής.
Μία άλλη άποψη –δικού μας- λέει ότι τη συνέλευση την πήραμε, επειδή για πρώτη φορά στα χρονικά τελείωσε νωρίς, δηλ στην ώρα της και δεν τράβηξε όπως οι άλλες ως τα μεσάνυχτα, κατά τα συνήθη φοιτητικά πρότυπα.
Και μία τρίτη –δικού τους πάλι- υπενθυμίζει τη διδακτική παραβολή με εκείνο τον τσοπάνη που έλεγε ψέματα στους συγχωριανούς του και στο τέλος δεν τον πίστευε κανένας. Ελάτε στη συνέλευση, γιατί αλλιώς θα την πάρει το κουκουέ, έλεγαν στους δικούς τους. Κι αυτοί τους πίστευαν και ερχόντουσαν να ψηφίσουν. Μια, δυο, τρεις, ώσπου κάποιοι κουράστηκαν και δεν πήγαν. Και όταν τελικά ήρθε ο λύκος του παμε, καλούσαν απεγνωσμένα οι βοσκοί σε βοήθεια, αλλά το ποίμνιο δεν ήταν εκεί, για να ψηφίσει. Κι έτσι χάθηκε το σου μου του.
Τούτες οι απόψεις περί ποιμενικής είναι δικές τους και δικές μας. Δε μπορεί κανείς να μας τις πάρει. Υπάρχει όμως κι η παράμετρος του εργατικού κέντρου όπου έγινε εκτάκτως η τελευταία συνέλευση κι έπαιξε το ρόλο της. Η μία πλευρά λέει ότι ο χώρος δεν ήταν αμφιθεατρικός, ώστε να αντιληφθούν με το μάτι τους συσχετισμούς της αίθουσας και να κάνουν εγκαίρως τις απαραίτητες ειδοποιήσεις. Ενώ η άλλη είναι λιγότερο (μισθωτή) τεχνική και προτιμά να σταθεί στον ιδιαίτερο συμβολισμό του χώρου. Το σωματείο προσέγγισε την εργατική τάξη, αρχικά χωρικά με τη διεξαγωγή της συνέλευσης στο εργατικό κέντρο και στη συνέχεια πολιτικά με την απόφαση που πήρε. και το συνεπές ρεύμα της
Πάμε σε ερωτήματα γενικότερης φύσης. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του σου μου του; Θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε δύο στοιχεία.
Πρώτο χαρακτηριστικό. Ο πιο δεξιός χώρος που δραστηριοποιείται στο σωματείο είναι ο συνασπισμός –που κι αυτός μέχρι πρότινος δεν υπήρχε. Όλες οι άλλες δυνάμεις εντάσσονται, με την αρχή του αυτοπροσδιορισμού, στην κομμουνιστική και την επίδοξη (wanna be) αριστερά. Έτσι κάθε συνέλευση θυμίζει αμφιθέατρο του πολυτεχνείου στους ρυθμούς, το περιεχόμενο, τη λειτουργία κτλ.
Δεύτερο βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι οι φορείς του πολυκέφαλου οπορτουνισμού (sic) ενώνουν τις δυνάμεις τους και συνασπίζονται σε ένα κοινό πλαίσιο, για να υπερκεράσουν το πάμε. Συνήθως το καταφέρνουν. Όλοι εναντίον λακεδαιμονίων.
Γι’ αυτό κι είναι σημαντικό που πήραμε την συνέλευση. Κι επιπλέον γιατί την πήραμε σε ένα κάστρο του εξωκοινβουλίου, που είναι το βασικό στήριγμα του συντονισμού των πρωτοβάθμιων, μαζί με το σωματείο βιβλίου-χάρτου. Αλλά στο ένα έχασαν τη συνέλευση, ενώ το άλλο αλληθωρίζει προς την αναρχία κι είναι φορές που μοιάζει να κινείται με το ένα πόδι εκτός συντονισμού.
Κατά τα άλλα δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία. Αν θέλαμε τους συσχετισμούς στο σωματείο, θα μπορούσαμε πιθανότατα να τους έχουμε υπέρ μας. Αλλά η βασική μας επιλογή είναι να φτιάξουμε περισσότερο «κλαδικά» σωματεία και να γράψουμε κόσμο λχ στο σετηπ, που πιάνει όλο τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής.
Στην πορεία της πέμπτης κάποιοι εξωκοινοβουλευτικοί τηρώντας το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, που δεν ισχύει κατά βάση στις περισσότερες οργανώσεις του χώρου, υλοποίησαν την απόφαση του σωματείου κι ήρθαν στη συγκέντρωση του παμε, πίσω απ’ το πανό του σου μου του. Μπορεί να μην ήρθαν βασικά στελέχη, όπως ο πι μαυροειδής κ.ά., αλλά το κλιμάκιό τους ήταν εκλεκτό κι ευάριθμο.
Μπήκαμε προτελευταίο μπλοκ, μπροστά από τους οικοδόμους –αν και τιμής ένεκεν έπρεπε να μπει πρώτο- συνυπήρξαμε ειρηνικά και συμπορευτήκαμε ως το σύνταγμα. Σταματήσαμε για πέντε λεπτά μπροστά στο μεγάλη βρετανία και προλάβαμε να κάνουμε τον αναπόφευκτο συνειρμό με το διήμερο του περασμένου οκτώβρη. Αν ερχόταν κανείς πίσω μας και γινόταν καμιά στραβή, εμάς θα έπαιρναν πρώτους τα σκάγια. Κι οι αλυσίδες του ηρωικού σου μου του θα ‘ταν αυτές που θα είχαν κλείσει στα παιδιά το δρόμο για την έφοδο στη βουλή και τα χειμερινά ανάκτορα.
Παλιότερες ενωτικές στιγμές της κε του μπλοκ μπροστά από τη βουλήΤελικά τίποτα απ’ όλα αυτά δε συνέβη. Προχωρήσαμε και διαλυθήκαμε συγκροτημένα, ενώ οι φίλοι μας έμειναν πίσω να περιμένουν τους δικούς τους –αν κι οι πιο πολλοί είχαν ήδη φυλλορροήσει στη διαδρομή. Φεύγοντας πετύχαμε τους έλληνες γιουτιούμπερς κι έναν δημοσιογράφο του αλ τζαζίρα, που έπαιρνε δηλώσεις από τους διαδηλωτές. Ο οποίος μου θύμισε μια ιστορία που μου είπανε στο πολυτεχνείο, για έναν έλληνα ανταποκριτή της ελληνικής τηλεόρασης, που του έκοβαν το 90% των ρεπορτάζ που τους έστελνε. Κι όταν ρώτησε να μάθει το λόγο η απάντηση ήταν αφοπλιστική. Επειδή στα πλάνα φαίνοhttp://www.blogger.com/img/blank.gifνταν γυναίκες ακάλυπτες.
Την ίδια μέρα μάθαμε και τους επόμενους σταθμούς για το κίνημα. Συλλαλητήριο ανέργων -που είναι ανάγκη των καιρών, καθώς η κατάσταση με την κρίση έχει γίνει εκρηκτική. Απογευματινή πορεία στη δεη, στις 6 δεκέμβρη, που θα συμπέσει χρονικά –κι ίσως όχι μόνο- με αυτή για τον γρηγορόπουλο. Κι αύριο κυριακή συναυλία αλληλεγγύης που διοργανώνει το σωματείο των απεργών της χαλυβουργίας.
Για τον ίδιο σκοπό σήμερα, το αδελφό blog Γκράνμα διοργανώνει πάρτι οικονομικής ενίσχυσης, στον χολαργό. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε πατώντας εδώ. Όσοι πιστοί προσέλθετε.
Υγ: ο Χ.Μ. προσφέρει μέσω της κε του μπλοκ 5 ευρώ για τους απεργούς της χαλυβουργίας.