Η Μεγάλη Στροφή

’Το Πεντάχρονο πλάνο αποτελεί σημαντικό τμήμα της επίθεσης του παγκόσμιου προλεταριάτου ενάντια στον καπιταλισμό, είναι ένα πλάνο που στοχεύει στην υπονόμευση της καπιταλιστικής σταθερότητας, είναι το μεγάλο πλάνο της παγκόσμιας επανάστασης’’

(Πράβντα, 29/8/1929)

Έτσι ονομάστηκε συμβατικά η ριζική στροφή στην οικονομική πολιτική της ΕΣΣΔ το 1928/1929 με την εγκατάλειψη της ΝΕΠ και την επιτάχυνση της κολεκτιβοποίησης και της εκβιομηχάνισης. Ο όρος προέρχεται από τον τίτλου ενός άρθρου του Ι. Στάλιν ‘Ο Χρόνος της Μεγάλης Στροφής’ που δημοσιεύτηκε στην Πράβντα στις 7 Νοεμβρίου του 1929 στη 12η επέτειο της Οκτωβριανής επανάστασης

1. Η προετοιμασία

Όλα τα βασικά στοιχεία του προγράμματος της εκβιομηχάνισης έχουν τις ρίζες τους στα τελευταία γραφτά του Λένιν. Η πολιτική της εκβιομηχάνισης αποτελούσε τον δρόμο για τον σοσιαλισμό και την υπεράσπιση της σοβιετικής εξουσίας και ήταν η βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση και ενίσχυση της εργατο-αγροτικής συμμαχίας και για τυ σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της υπαίθρου.

Η περίοδος της αποκατάστασης εξασφάλισε την ελάχιστη βάση για να εκπονηθεί το 1^ο 5χρονο. Η πολιτική του εξηλεκτρισμού της ΕΣΣΔ είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία 30 ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών και τον τριπλασιασμό της παραγόμενης ισχύς μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1920. Τα εργοστάσια αυτά έπαιξαν σημαντικότατο επαναστατικό ρόλο σαν μέσα συγκέντρωσης και ορθολογικοποίησης της παραγωγής κατεδαφίζοντας την παλιά οικονομική τάξη και εξασφαλίζοντας μια ελάχιστη παραγωγική βάση για την σοσιαλιστική κοινωνία.

Από την άλλη η παραγωγικότητα του παλιού κεφαλαιακού αποθέματος είχε εξαντληθεί ενώ μεγάλα προβλήματα σχετικά με το βαθύ μετασχηματισμό της οικονομίας έπρεπε να λυθούν. Έπρεπε να ξεκινήσουν νέα μεγάλα κατασκευαστικά έργα ενώ αναγκαίος ήταν ο ριζικός μετασχηματισμός του παραδοσιακού τρόπου παραγωγής στη γεωργία. Κι όλα αυτά σε ένα περιβάλλον ανοικτής εχθρότητας του καπιταλιστικού κόσμου και αυξανόμενης αντίδρασης των καπιταλιστικών στοιχείων στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ.

Το πλαίσιο του σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης διαμορφώθηκε μεταξύ των ετών 1925-1928 και αποτέλεσε την κατευθυντήρια αρχή της σοβιετικής οικονομικής πολιτικής. Απαιτήθηκε τεράστια διανοητική προσπάθεια αλλά και σκληρή πολιτική πάλη, πριν το πρόγραμμα της σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης κερδίσει τη γενική αποδοχή. Οι πρώτες απόπειρες εκπόνησης κεντρικού πλάνου ξεκίνησαν την εποχή της ΝΕΠ με την δημιουργία επιμέρους πλάνων ανά σημαντικό κλάδο της οικονομίας (καύσιμα, τρόφιμα, μεταφορές κλπ) μέχρι να γίνει δυνατή η εκπόνηση ενός πλάνου που θα κάλυπτε την οικονομία στο σύνολό της. Η πολυδιάσπαση του αγροτικού τομέα έκανε το σύστημα αυτό του οικονομικού προγραμματισμού να είναι περισσότερο ενδεικτικό και λιγότερο αποφασιστικό.

Το 1927, όταν ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της οικονομίας από τις πολεμικές καταστροφές κι είχε συγκεντρωθεί πείρα στον κρατικό μηχανισμό, έγινε εφικτή η εκπόνηση ενός συνολικού πλάνου. Η προετοιμασία του α’ πεντάχρονου κράτησε περίπου 3 χρόνια και έγινε με βάση τις κατευθύνσεις του 15ου συνεδρίου (1927). Κατατέθηκε στη 16η συνδιάσκεψη του Κόμματος καθώς και στο 5ο Πανενωσιακό Συνέδριο των Σοβιέτ (1929).

Η διάρκεια του πλάνου αποφασίστηκε να είναι πενταετής, γιατί η ανάγκη του ριζικού μετασχηματισμού της εθνικής οικονομίας σε μια σύγχρονη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη κλίμακα χρειάζονταν τεράστια έργα υποδομής, μεγάλο αριθμό νέων εργοστασίων, κρατικών και συνεταιριστικών αγροκτημάτων. Όλα αυτά δεν μπορούσαν να χωρέσουν στα όρια ενός ετήσιο πλάνου. Η προετοιμασία του πλάνου έγινε σε κάθε εργοστάσιο και παραγωγική μονάδα όπου οι εργάτες συζήτησαν τις προοπτικές και τη συνεισφορά τους στο πλάνο όπως και σε κάθε τοπικό και ενωσιακό σοβιέτ. Έτσι το πεντάχρονο ήταν ένα πλάνο σοσιαλιστικής οικοδόμησης που δημιουργήθηκε από το λαό και ενσωμάτωνε την ταξική συνείδηση, την επιστημονική σκέψη, τη μεγάλη επαναστατική πείρα και την ακλόνητη αποφασιστικότητα των εργαζομένων της ΕΣΣΔ να χτίσουν μια σοσιαλιστική κοινωνία.

2. H λογική και οι στόχοι του 1ου πεντάχρονου.

Οι βασικές προϋποθέσεις που έκαναν εφικτό τον κεντρικό σχεδιασμό ήταν:

• Η δικτατορία του προλεταριάτου δηλ. η καταστροφή του αστικού κράτους και η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια του προλεταριάτου που αυτόματα έγινε ο οργανωτής και ο ηγέτης της εθνικής οικονομίας.
• Η εθνικοποίηση της γης των εργοστασίων των υποδομών των τραπεζών κλπ
• Το μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου

Ο στόχος του πεντάχρονου πλάνου ήταν η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της ΕΣΣΔ μέσω της ταχείας εκβιομηχάνισης και της σταθερής ενίσχυσης των σοσιαλιστικών στοιχείων στην οικονομία, έτσι ώστε η χώρα να φτάσει και να ξεπεράσει το τεχνολογικό και οικονομικό επίπεδο των καπιταλιστικών χωρών.

Με τη βοήθεια των κολοσσιαίων φυσικών πόρων της ΕΣΣΔ, τα πλεονεκτήματα που έδινε το σύστημα της οργανωμένης και σχεδιασμένης εθνικής οικονομίας, τη λαϊκή δυναμική που απελευθέρωσε η Οκτωβριανή επανάσταση και τα τελευταία επιτεύγματα της επιστήμης έγινε εφικτός ένας ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης μεγαλύτερος από αυτόν που θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία.

Ήδη η ΝΕΠ είχε δείξει τα όριά της και τόσο η παραγωγή πρώτων υλών όσο ακόμη και η παραγωγή μέσων κατανάλωσης, αν και είχε φτάσει στα προπολεμικά επίπεδα, δεν μπορούσε να λύσει την αυξανόμενη ζήτηση με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις. Στον αγροτικό τομέα οι βιομηχανικές καλλιέργειες και η παραγωγή τροφίμων είχαν φτάσει κοντά στα προπολεμικά επίπεδα και αποτελούσαν τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη. Η παραγωγικότητα στον αγροτικό τομέα ήταν εξαιρετικά χαμηλή όπως και το βιοτικό επίπεδο. Η ορθολογική λύση στο αγροτικό πρόβλημα ήταν από τη μία η βελτίωση των μεθόδων καλλιέργειας με την εκμηχάνιση, τη χρήση λιπασμάτων, την ορθολογική οργάνωση της δουλειάς, και από την άλλη η ενίσχυση του σοσιαλιστικού τομέα της γεωργίας.

Τα προηγούμενα χρόνια στο σοβιετικό τύπο διεξήχθη μια θεωρητική διαμάχη μεταξύ των κομμουνιστών και των αστών ειδικών για το αν προηγούταν η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων από την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Δεν επρόκειτο φυσικά για μα θεωρητική διαμάχη αλλά για την μορφή που πήρε η πολιτική πάλη ανάμεσα στον καπιταλιστικό και στο σοσιαλιστικό δρόμο οικονομικής ανάπτυξης. Η κεντρική ιδέα που καθόρισε την οικονομική πολιτική της σοβιετικής κυβέρνησης ήταν ότι η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων έπρεπε να οδηγεί στη συνεχή πρόοδο του σοσιαλισμού, στην αποφασιστική εξάλειψη των καπιταλιστικών στοιχείων και στη σταθερή ενίσχυση των σοσιαλιστικών στοιχείων σε όλο το εύρος της οικονομίας.

Ο μόνος δρόμος ήταν η ενίσχυση της σοσιαλιστικής βιομηχανίας. Αυτό που χρειαζόταν ήταν να αυξηθεί σημαντικά η συμμετοχή της βιομηχανίας στο συνολικό προϊόν αλλά ακόμη πιο σημαντικό, ο ρυθμός ανάπτυξης στις βιομηχανίες που διαμορφώνουν την πρώτη υποδιαίρεση του συστήματος της διευρυμένης αναπαραγωγής του Μαρξ (δηλ. στις βιομηχανίες που παράγουν μέσα παραγωγής) έπρεπε να είναι υψηλότερος από κάθε άλλο τομέα της οικονομίας. Αυτός ήταν ο πρώτος κρίκος που θα πρέπει να πιάσει η σοβιετική οικονομία για να τραβήξει ολόκληρη την αλυσίδα της σοσιαλιστικής ανάπτυξης. Μια χώρα αγροτική με υπανάπτυκτη βιομηχανία και καθυστερημένο αγροτικό τομέα, έπρεπε να μετασχηματιστεί σε χώρα βιομηχανική με εκμηχανισμένο αγροτικό τομέα. Η ανάπτυξη της βαριάς βιομηχανίας ήταν εκ των πραγμάτων ο μόνος και άμεσος στόχος μιας στρατευμένης πολιτικής αν λάβουμε επίσης υπόψη ότι ο καπιταλιστικός κόσμος οργάνωνε σταυροφορία ενάντια στην ΕΣΣΔ.

Οι πηγές της αρχικής επένδυσης ήταν τα πλεονάσματα των κρατικών επιχειρήσεων και των σοβχόζ και κολχόζ, η έκδοση κρατικών ομολόγων που καλύφθηκαν με τα χρήματα των εργατών και των κολχοζνίκων και τα έσοδα από τις εξαγωγές πρώτων υλών και μέρους του εμπορικού πλεονάσματος της γεωργίας.

Αναφορικά με το ρυθμό της εκβιομηχάνισης, αυτός συνδέθηκε με τον αντίστοιχο ρυθμό ανάπτυξης των καπιταλιστικών χωρών. Η ΕΣΣΔ υιοθέτησε ένα τολμηρό πρόγραμμα για να φτάσει και να ξεπεράσει σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα το τεχνικό και οικονομικό επίπεδο των προηγμένων καπιταλιστικών χωρών. Αυτή ήταν η πολεμική κραυγή που ενέπνευσε εκατομμύρια στη καθημερινή τους πάλη και δράση. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης είχαν τεράστια σημασία για την ενίσχυση του σοσιαλισμού στο εσωτερικό.

Εξίσου σημαντική στα πλαίσια του πεντάχρονου πλάνου ήταν η αποδέσμευση της σοβιετικής οικονομίας από την εξάρτησή της από τις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις. Αυτό δεν σήμαινε ότι η ΕΣΣΔ θα μείωνε τις οικονομικές της σχέσεις με τον καπιταλιστικό κόσμο αλλά ότι οι σχέσεις αυτές θα έπρεπε να ενισχύουν την ανεξαρτησία της και την ικανότητά της για βιομηχανική ανάπτυξη άρα και την εθνική της άμυνα. Η αυξανόμενη οικονομική ανεξαρτησία της ΕΣΣΔ και η αυξανόμενη ετοιμότητά της να αμυνθεί είχαν αποφασιστική σημασία για την επιλογή και αξιολόγηση όλων των οικονομικών πλάνων και έργων.

Τέλος μεγάλη σημασία για το πρόγραμμα της σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης είχε η ανάπτυξη της γεωργίας καθώς και ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της οικονομίας του χωριού. Το συγκεκριμένο θέμα συζητήθηκε για πολλά χρόνια στα κομματικά όργανα. Δύο εναλλακτικές υπήρχαν για να λυθεί το πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας του μικρού ατομικού κλήρου που αδυνατούσε λόγω του μεγέθους του να αφομοιώσει την τεχνολογία αλλά και τις μεθόδους και αρχές της επιστημονικής καλλιέργειας. Η πρώτη ήταν με τη δημιουργία μεγάλων καπιταλιστικών αγροκτημάτων και η άλλη με την κολεκτιβοποίηση του κλήρου των φτωχών και μεσαίων αγροτών, δηλ. τη συνένωσή τους σε μεγάλη κλίμακα που θα επέτρεπε τη χρήση μηχανών και την εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων. Η δεύτερη εναλλακτική οδηγούσε στην εξάλειψη των κουλάκων σαν τάξη.

Το πρόγραμμα σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης δεν θα μπορούσε να πετύχει αν το αγροτικό ζήτημα έμενε χωρίς λύση. Θα ήταν αδύνατο να αναπτυχθεί μια μεγάλη σοσιαλιστική βιομηχανία, να συγκεντρωθεί και να εκπαιδευτεί το σοσιαλιστικό προλεταριάτο και να εκδιωχθούν τα καπιταλιστικά στοιχεία από τις πόλεις και παράλληλα να αναπτύσσονται τα μεγάλα καπιταλιστικά αγροκτήματα στην ύπαιθρο. Το ένα απέκλειε το άλλο, ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός του χωριού ήταν αδιάσπαστα ενωμένος ενότητα με τη οικοδόμηση της σοσιαλιστικής βιομηχανίας. Και όπως ο ρυθμός εκβιομηχάνισης και το πρόβλημα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού του χωριού βρέθηκε στο κέντρο της πολιτικής διαμάχης.

3. Η διαμάχη

Ο Κεντρικός Σχεδιασμός και το πρώτο πεντάχρονο πλάνο συνάντησαν σφοδρή αντίσταση από την αντισοβιετική αντιπολίτευση μέσα κι έξω από το ΠΚΚ(μπ). Στο διάστημα 1925-1926, έκανε την εμφάνισή της η ιδέα της ‘αγροτοποίησης’, οι υποστηρικτές της οποίας ήθελαν τη μεγάλη προσπάθεια να κατευθύνεται στην ανάπτυξη της γεωργίας με τη δημιουργία μεγάλων ιδιωτικών αγροκτημάτων που θα αποτελούσαν τη βάση που θα εξασφάλιζε τα μέσα για τη εκβιομηχάνιση στις πόλεις. Αυτή η πολιτική τοποθετούσε το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της γεωργίας στο απώτερο μέλλον. Σύμφωνα με αυτούς οι αυξημένες εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ήταν αναγκαίες για την εισαγωγή του απαραίτητου τεχνικού εξοπλισμού της γεωργίας. Αυτή η πολιτική θα αύξανε φυσικά τη σύνδεση της σοβιετικής οικονομίας με τον καπιταλιστικό κόσμο με δυσμενείς όρους για το σοβιετικό κράτος. Με θεμέλιο μια ισχυρή γεωργική παραγωγή θα ακολουθούσε η σταδιακή ανάπτυξη της βιομηχανίας. Οι ιδέες αυτές των Κοντρατίεφ, Βαϊνστάιν, Μακάροφ και άλλων εξέφραζαν τα συμφέρονταν των κουλάκων και των νεπμεν και είχαν μια μικρή επίδραση και μέσα στο ΠΚΚ(μπ). Οι απόψεις αυτές ηττήθηκαν στο 14ο συνέδριο.

Εξίσου σημαντική ήταν η αντιπαράθεση με τον τροτσκισμό. Η τροτσκιστική επίθεση υποτίθεται ότι γινόταν από τα αριστερά της γραμμής του κόμματος. Οι τροτσκιστές ζητούσαν υπερβολικά υψηλούς ρυθμούς εκβιομηχάνισης και πίστευαν, σύμφωνα με τον Πρεομπαζένσκι και το νόμο του της αρχικής σοσιαλιστικής συσσώρευσης, ότι η βάση για την εκβιομηχάνιση θα προερχόταν από τη εντατική εξαγωγή του πλεονάσματος της γεωργίας. Θεωρούσαν, χωρίς να κάνουν εισοδηματικές διακρίσεις, την αγροτιά σαν μια εσωτερική αποικία. Η πλειοψηφία του ΠΚΚ(μπ) στην πάλη της ενάντια στον τροτσκισμό, υπερασπίστηκε την εργατο-αγροτική συμμαχία, αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση της δικτατορίας του προλεταριάτου, που με τη σειρά της ήταν η αναγκαία προϋπόθεση για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της υπαίθρου. Οι τροτσκιστές ηττήθηκαν στο 15ο συνέδριο του ΠΚΚ(μπ) και τα περισσότερα στελέχη τους απομακρύνθηκαν από τις θέσεις ευθύνης τους.

Τέλος έπρεπε να αντιμετωπιστεί η δεξιά παρέκκλιση όπως ονομάστηκε η φράξια των Μπουχάριν, Ρυκόφ, Τόμσκι στο ΠΚΚ(μπ) που στον αντίποδα των τροτσκιστών θεωρούσε ότι ο ρυθμός εκβιομηχάνισης ήταν υπερβολικά γρήγορος, ενώ στην αγροτική πολιτική παλινδρομούσε μεταξύ της κολεκτιβοποίησης και των ισχυρών μεγάλων ιδιωτικών αγροκτημάτων. Υποτιμούσε την αντίσταση των καπιταλιστικών στοιχείων και επέμεινε ότι η ενότητα του χωριού και της πόλης μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της ελεύθερης αγοράς.

4. Τα αποτελέσματα και οι αντικομουνιστικοί μύθοι

Η οικονομική πολιτική του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους είχε σαν αποτέλεσμα τη συνεχή αριθμητική αύξηση του προλεταριάτου, την εξάλειψη της ανεργίας, τη μείωση του εργάσιμου χρόνου και την αύξηση των πραγματικών μισθών. Βελτίωσε θεαματικά το επίπεδο ζωής της εργατικής τάξης από χρόνο σε χρόνο ενώ ταυτόχρονο αύξησε το βιοτικό επίπεδο των φτωχών και μεσαίων αγροτών, μειώνοντας σημαντικά την απόσταση μεταξύ του επιπέδου ζωής του χωριού και της πόλης.

Τόσο η εκβιομηχάνιση όσο και η κολεκτιβοποίηση απαιτούσαν τη μεγαλύτερη δυνατή προώθηση της επιστημονικής γνώσης και την πλήρη αφομοίωση της τεχνολογίας από τους εργαζόμενους. Σαν συνέπεια, από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 εκατομμύρια εργάτες και φτωχοί αγρότες παρακολούθησαν τεχνικές σχολές είτε έγιναν δεκτοί στα πανεπιστήμια της χώρας, ενώ τα παιδία τους γίνονταν δεκτά στα πανεπιστήμια κατά προτεραιότητα από όλες τις άλλες κοινωνικές ομάδες. Με τον τρόπο αυτό η στελέχωση τόσο της οικονομίας όσο και του κράτους συνολικότερα έγινε από εργάτες και φτωχούς αγρότες.

Τέλος, η νίκη της ΕΣΣΔ στον Β’ΠΠ πέρα από τον ηρωισμό του σοβιετικού λαού και στρατού βασίστηκε στην οικονομική βάση και τα τεχνολογικά επιτεύγματα των τριών πρώτων πεντάχρονων σχεδίων.

Αντίθετα από την αντικομουνιστική φιλολογία σε καμία χρονική στιγμή, ούτε ακόμη στο πρώτο πεντάχρονο, δεν προβλεπόταν μείωση της λαϊκής κατανάλωσης. Και για τις 2 υποδιαιρέσεις της οικονομίας οι ρυθμοί αύξησης ήταν θετικοί. Η διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου εξασφαλιζόταν στην υποδιαίρεση ΙΙ (μέσα κατανάλωσης) ανεξάρτητα από τις επιδόσεις της υποδιαίρεσης Ι, αφού οι προβλεπόμενοι ρυθμοί ανάπτυξης κάλυπταν τόσο τις αποσβέσεις όσο και τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες. Ούτε φυσικά η εκβιομηχάνιση έγινε απομυζώντας δήθεν την αγροτιά. Μαζί με τις σημαντικές επενδύσεις που κατευθύνθηκαν στον αγροτικό τομέα για την εκμηχάνισή του, η κολεκτιβοποίηση απελευθέρωσε εκατομμύρια αγρότες από μια ζωή στα όρια της επιβίωσης οδηγώντας τους στις πόλεις και στα νέα εργοστάσια.

Ιστορικά τα πεντάχρονα πλάνα αποτέλεσαν την ολοκλήρωση της νίκης των μπολσεβίκων, την υλοποίηση των οραμάτων της Οκτωβριανής επανάστασης. Έφεραν στο προσκήνιο την εργατική τάξη και έδειξαν το δρόμο για το μέλλον.

Άναυδος – Δεκέμβριος 2017

Ματωμένα Χριστούγεννα 89' - Η εκτέλεση του Τσαουσέσκου

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Η Ρουμανία του Τσαουσέσκου ήταν αρκετά ιδιότυπη περίπτωση. Ανήκε μεν στη σοσιαλιστική κοινότητα, αλλά ήταν απ’ τα “αγαπημένα παιδιά” της καπιταλιστικής Δύσης, παρουσιάζοντας φυγόκεντρες τάσεις απ’ το σοβιετικό κέντρο. Το 1968 αρνήθηκε να πάρει μέρος στη στρατιωτική επέμβαση του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, εναντίον της αντεπανάστασης. Και το 1984 ήταν από τις λίγες σοσιαλιστικές χώρες (μαζί με τη Γιουγκοσλαβία και την Κίνα που εντάσσονται ωστόσο σε άλλη κατηγορία) που δεν απείχε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Ήταν επίσης η πρώτη χώρα που είχε καταφύγει στον εξωτερικό δανεισμό από τις τράπεζες της Δύσης, και βρέθηκε υπερχρεωμένη, αλλά και η μόνη που δε χρωστούσε τίποτα το 89′, όταν ξέσπασε το ντόμινο των αντεπαναστατικών εξελίξεων στην Κεντρικο-Ανατολική Ευρώπη.


Αυτή η δεδομένη τάση μερικής αυτονόμησής της ήταν που καθιστούσε ιδιαίτερα συμπαθή τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου στους δυτικούς αλλά και στο ευρωκομμουνιστικό κίνημα -για να θυμηθούμε τις πολύ καλές σχέσεις που διατηρούσε με το “ΚΚΕ εσωτερικού”. Ενώ δεν ήταν ασφαλώς τυχαία και χωρίς πολιτική σκοπιμότητα, η ανάδειξη της Έλενας Τσαουσέσκου σε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, το 1976 -στα χρόνια της… “σοσιαλμανίας” του Καραμανλή και βασικά των ανοιγμάτων του Τσαουσέσκου προς τη Δύση.

Αυτή η ίδια τάση όμως γύρισε μπούμερανγκ στα χρόνια της Περεστρόικα και της επιχειρούμενης βελούδινης αντεπανάστασης, καθώς ο Τσαουσέσκου δεν ήταν διατεθειμένος να πέσει αμαχητί και να αποχωρήσει οικειοθελώς από το πολιτικό προσκήνιο, όπως έγινε με τους ηγέτες άλλων ΛΔ -Χόνεκερ, Ζίβκοφ κτλ. Έτσι η αντεπανάσταση χρειάστηκε να δείξει το “δημοκρατικό” της πρόσωπο και να παίξει όλα τα βρώμικα χαρτιά που είχε στο οπλοστάσιό της.



Έπαιξε το συνηθισμένο χαρτί της πτωματολογίας, με σκηνοθετημένες εικόνες μαζικής σφαγής στην Τιμισοάρα και πτώματα που ξεθάβονταν για να παρουσιαστούν ως οπτικά ντοκουμέντα κι “αποδείξεις” του μακελειού. Οργάνωσε επεισόδια κι αποδοκιμασίες στη μαζική συγκέντρωση υποστήριξης του Τσαουσέσκου που ετοίμασαν οι ρουμανικές αρχές. Ανέτρεψε τον Τσαουσέσκου, συνέλαβε τον ίδιο και τη γυναίκα του και τους οδήγησε με συνοπτικές διαδικασίες και μια παρωδία δίκη-εξπρές στο εκτελεστικό απόσπασμα, χωρίς να σεβαστεί καν την επιθυμία τους να μην τους δέσουν τα χέρια -λες και θα μπορούσαν να αποδράσουν.

Σύμφωνα με μια μαρτυρία, λίγο πριν την εκτέλεση της θανατικής ποινής τους, ο Τσαουσέσκου φώναξε “Θάνατος στους προδότες! Η ιστορία θα μας δικαιώσει” και τραγούδησε τη Διεθνή. Σε κάθε περίπτωση, οι εικόνες από τη δίκη και αμέσως μετά την εκτέλεση είναι σκληρές και προκαλούν συναισθηματική φόρτιση.



Η βελούδινη αντεπανάσταση ήταν αποφασισμένη να επιβληθεί με το αίμα και κάθε αθέμιτο μέσο, όπου συναντούσε αντίσταση. Η περίπτωση της Ρουμανίας μοιάζει εξάλλου με εικόνα από τα προσεχώς διάφορων παρδαλών (αντ)επαναστάσεων, σε άλλες χώρες. Τα περισσότερα θύματα που χρησιμοποίησαν οι δυνάμεις της αντεπανάστασης για να φτιάξουν κλίμα ενάντια στην “αιματηρή δικτατορία του Τσαουσέσκου”, φαίνεται να προκλήθηκαν από τις ίδιες, μετά την ανατροπή του ρουμάνου ηγέτη. Κάτι που μπορεί να διαπιστώσει κανείς και στο ρεπορτάζ της ΕΡΤ -με την καλτ παρουσία του δεξιού Αργύρη Ντινόπουλου- όπου γίνεται λόγος για ελεύθερους σκοπευτές και αδέσποτες σφαίρες, μετά την εκτέλεση των Τσαουσέσκου.



Τα παραπάνω δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση αγιογραφία του Τσαουσέσκου, και δεν αναιρούν τις στρεβλώσεις, τις αντισοβιετικές παλινωδίες του και τις αντιφάσεις της κοινωνίας που οικοδομούνταν στη Ρουμανία. Παρόλα αυτά, μόνο τυχαίο δεν είναι το κύμα νοσταλγίας που κατακλύζει τη μεγάλη πλειοψηφία του ρουμάνικου λαού, μετά απ’ την παταγώδη διάψευση των προσδοκιών του, την επικράτηση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και τις συνθήκες ακραίας φτώχιας, που βιώνει μαζικά τις δύο τελευταίες δεκαετίες.

Υστερόγραφο


Στην Ελλάδα, όπως είπαμε, ο Τσαουσέσκου έχαιρε της εκτίμησης, τόσο του αστικού κράτους (πριν αλλάξουν τα κόζια και περάσει στην ιστορία ως “δικτάτορας”), όσο και του αναθεωρητισμού. Ο τελευταίος όμως είχε παρεισφρήσει και στο κομμουνιστικό κόμμα, που είχε βγάλει τότε ανακοίνωση με την οποία χαιρέτιζε τις εξελίξεις, τον ξεσηκωμό του ρουμάνικου λαού και την πτώση του δικτάτορα. Σύντομα, ωστόσο, έβγαλε σωστά συμπεράσματα, κολύμπησε ενάντια στο ρεύμα και τη λαίλαπα της αντεπανάστασης, κι αυτό αποτυπώνεται, μεταξύ πολλών άλλων, και στη μετάφραση αυτού του κατατοπιστικού άρθρου, που δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη, το 2000.

Το σοβιετικό θαύμα της φύσης που έγινε ορκισμένος αντισοβιετικός

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Ο Άρβιντας Σαμπόνις, με αυτό το αρχοντικό όνομα, γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1964 (είχε γενέθλια την ίδια μέρα με τον Μπρέζνιεφ) και ήταν μια μοναδική περίπτωση παίκτη. Ένας γίγαντας που ξεπερνούσε τα 220 εκατοστά και σκέπαζε την μπασκέτα, ενώ παράλληλα μπορούσε να σουτάρει με άνεση έξω από τη γραμμή του τριπόντου και να μοιράσει παιχνίδι σαν οργανωτής (πλέι-μέικερ) αού το βασικό του πλεονέκτημα δεν ήταν τα τρομερά σωματικά του προσόντα, αλλά η μπασκετική του ευφυία.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, ονομάστηκε θαύμα της φύσης, ένας εκπληκτικός περιφερειακός στο σώμα ενός απροσπέλαστου ψηλού σέντερ. Κι άφησε πίσω του να εκκρεμεί και να ιντριγκάρει το ερώτημα τι παραπάνω θα μπορούσε να πετύχει, αν δεν είχε χτυπηθεί από τόσους τραυματισμούς στην καριέρα του.



Για άλλους, το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα είχε πετύχει αν είχε πάει νωρίτερα στο ΝΒΑ, όπου πρωτόπαιξε ως ρούκι, έχοντας πατήσει τα 30. Κι εδώ μπαίνει πάντα μια αντισοβιετική αιχμή ενάντια στο σύστημα που δεν τον άφησε να φύγει νωρίτερα και να μεγαλουργήσει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το “στρατηγό” (προπονητή) Γκομέλσκι που τον κράτησε με τις συμβουλές του κτλ. Έχει γραφτεί μάλιστα ότι ο Σαμπόνις το 88′ είχε ταξιδέψει, με άδεια των Σοβιετικών, στο Πόρτλαντ, για να τον παρακολουθήσει το ιατρικό επιτελείο των Μπλέιζερς, που τον είχαν επιλέξει δύο χρόνια πριν στα ντραφτ, αλλά επιδείνωσε την υγεία του, γιατί πιέστηκε να επισπεύσει την επιστροφή του στα γήπεδα και να παίξει στους Ολυμπιακούς της Σεούλ με τη σοβιετική ομάδα, που πήρε το χρυσό μετάλλιο.

Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που δεν κολλάνε πολύ στο παραπάνω αφήγημα: από το σοβιετικό σύστημα υγείας, που δεν είχε πολλά να ζηλέψει από την καπιταλιστική δύση, και τη χαρά του ίδιου του Σαμπόνις στη διάρκεια αυτών των αγώνων, μέχρι τους ανέμους της Περεστρόικα, που άφησαν διάφορους παίκτες να φύγουν στο εξωτερικό πριν καν δρομολογηθούν οι ανατροπές και η διάλυση της ΕΣΣΔ (ας θυμηθούμε την ποδοσφαιρική τρόικα Λιτόφτσενκο, Σαβίτσεφ, Προτάσοφ, που ντύθηκε στα ερυθρόλευκα το 90′).

Ο ίδιος ο Σαμπόνις πάντως μισούσε οτιδήποτε σοβιετικό. Έλεγε πως έμενε σιωπηλός στην ανάκρουση του σοβιετικού ύμνου, όχι για να συγκεντρωθεί, αλλά γιατί δεν ήθελε να τραγουδήσει τους στίχους. Ενώ σε ένα Τρίποντο της εποχής, μπορεί να βρει κανείς μια δήλωσή του ότι ο κομμουνισμός του κατέστρεψε την καριέρα…!
Αν με αυτό εννοεί πως δεν του επέτρεψε να κερδίσει περισσότερα χρήματα, πιθανότατα έχει δίκιο. Αλλά ως προς την μπασκετική παιδεία και τις βάσεις που πήρε, θα κατάλαβε κι ο ίδιος πόση αξία είχε η σοβιετική του “θητεία”, όταν πήγε στο ΝΒΑ κι οι Μπλέιζερς του έδωσαν ένα πρόγραμμα συστηματικής εκγύμνασης, για να αυξήσει τον όγκο του, κι αυτός τους απάντησε σκωπτικά πως “το μπάσκετ δεν είναι σούμο”.

Ο Σαμπόνις ξεκίνησε την καριέρα του στη Ζαλγκίρις (ή μάλλον Ζάλγκιρις) Κάουνας κι έχουν μείνει στην ιστορία οι μονομαχίες του με το Βλαντίμιρ Τκατσένκο, τον άλλο μεγάλο σέντερ της εποχής, που ήταν πιο “συμβατικό μοντέλο”. Εξίσου ιστορικές ήταν κι οι τελικοί μεταξύ της Ζαλγκίρις και της ΤΣΣΚΑ Μόσχας -της ομάδας του Τκατσένκο- με τον τίτλο να καταλήγει τρεις σερί χρονιές στο Κάουνας.

Την ίδια περίοδο, κατακτούσε διάφορα μετάλλια και διακρίσεις με τη φανέλα της Σοβιετικής Ένωσης, από τους οποίους ξεχωρίζει το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στη Σεούλ και η τρομερή παράσταση του Σάμπας απέναντι στις ΗΠΑ και το “ναύαρχο” Ντέιβιντ Ρόμπινσον, στον ημιτελικό. Λέγεται πως αυτή η ήττα σφράγισε την ήδη ειλημμένη απόφαση των Αμερικάνων να αρχίσουν να χρησιμοποιούν επαγγελματίες παίκτες από το επόμενο ολυμπιακό τουρνουά στη Βαρκελώνη -όπου έκανε την εμφάνισή της η Ομάδα Όνειρο.

Εκεί ο Σαμπόνις αγωνίστηκε για πρώτη φορά με τα χρώματα και την -πέραν κάθε φαντασίας κιτς- στολή της Λιθουανίας, και πήρε το χάλκινο μετάλλιο, νικώντας στο μικρό τελικό για την τρίτη θέση, τα υπολείμματα της Σοβιετικής Ένωσης, την Κοινοπολιτεία (ή ΚΑΚ) που ήταν μια ιδιότυπη ένωση της Ρωσίας με κάποιες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες έκανε μία και μοναδική εμφάνιση στην ιστορία των αγώνων -αν και τυπικά δεν έπαψε να υπάρχει ποτέ.

Ο θρίαμβος του κιτς και της αντεπανάστασης

Στο μυαλό του Άρβιντας μπορεί να ήταν κάποιας μορφής γλυκιά εκδίκηση. Λένε πάντως πως το ίδιο βράδυ έλειπε από την απονομή, γιατί έπινε βότκα, και μέθυσε τόσο άσχημα, που τον βρήκαν την επόμενη μέρα στους αθλητικούς κοιτώνες των γυναικών. Κανείς δυτικός δημοσιογράφος, πάντως, δεν απόρησε ποτέ τι καριέρα θα μπορούσε να έχει κάνει ο Σάμπας αν δεν είχε τέτοια αγάπη για το ποτό…

Μετά τις ανατροπές στην ΕΣΣΔ, ο Σαμπόνις -που αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα- κατέληξε στην άσημη Βαγιαδολίδ και από εκεί στη Ρεάλ του Ομπράντοβιτς, με την οποία στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης, νικώντας στον τελικό τον Ολυμπιακό του Ιωαννίδη.

Στα 31 του χρόνια, έφυγε για να δοκιμάσει την τύχη του και τις δυνάμεις του στο ΝΒΑ και το Πόρτλαντ, όπου ο γιατρός της ομάδας είπε μεταξύ σοβαρού και αστείου πως η ακτινογραφία του θα αρκούσε για να του δώσει μια θέση αναπήρων στο πάρκινγκ.

Παρόλα αυτά, ο Σαμπόνις έμεινε κι έκανε πράγματα και θαύματα -όσο τον βαστούσαν τα πόδια του και το κορμί του- για επτά χρόνια, κερδίζοντας με την ομάδα του ισάριθμες φορές το εισιτήριο για τα πλέι-οφ, όπου θα μπορούσε να πετύχει περισσότερα πράγματα αν δεν έπεφτε πάνω στην κυριαρχία των Λέικερς. Την ομάδα του Σακίλ -με τον οποίο έδιναν ομηρικές μάχες- και του Κόμπε Μπράιαντ, που είδε χτες τους Λέικερς να αποσύρουν τη φανέλα του, για να τιμήσουν την προσφορά του.

Η σχέση του με την Ελλάδα

Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε δύο μέρη: σε επίπεδο συλλόγων και εθνικών ομάδων.

Το 89′ η Ζαλγκίρις ήρθε στην Ελλάδα, για να παίξει εναντίον της ΑΕΚ, για το Κύπελλο Κόρατς. Από τον αγώνα αυτό έχουν μείνει κάποιες καλτ δηλώσεις του Μάκη Ψωμιάδη που ήθελε να φέρει το Σάμπας στο δικέφαλο.



Το 92′ ο Ιωαννίδης τον απέρριψε λόγω των τραυματισμών του, αλλά το μετάνιωσε τρία χρόνια αργότερα, στον τελικό της Μαδρίτης, όπου “και πέντε μέρες να παίζαμε, δε θα κερδίζαμε, όσο ήταν ο Σαμπόνις στο γήπεδο”.

Το 87′ ήταν τραυματίας και δεν είχε έρθει με τη σοβιετική ομάδα στο μεγάλο έπος του Ευρωμπάσκετ της Αθήνας (το λεγόμενο “τιρινίνι”). Δυο χρόνια αργότερα όμως, ήταν παρών στον ημιτελικό του Ζάγκρεμπ, τη μεγάλη νίκη της Εθνικής και τη ραψωδία του Γκάλη, που πέτυχε τους 45 από τους 81 πόντους της ομάδας.

Το 95′ δε βρεθήκαμε αντίπαλοι με τους Λιθουανούς, αλλά ο Σάμπας άκουσε ένα ολόκληρο στάδιο να υποστηρίζει την ομάδα του και να φωνάζει ρυθμικά “Λιέ-του-βα”, προδίδοντας την παραδοσιακή φιλία με τους “ομόδοξους” Γιούγκους, που είχαν την εύνοια της διαιτησίας και της FIBA του Στάνκοβιτς.

Το 96' στην Ατλάντα, θεωρούσαμε τη Λιθουανία συγκριτικά πιο προσιτό αντίπαλο και χάσαμε καμιά τριανταριά πόντους.

Το 99′ τέλος έβαλε με τη Λιθουανία το τελευταίο καρφί στο Γολγοθά της Εθνικής στη Ντιζόν, όπου μετά από 11 χρόνια (σχεδόν) αδιάλειπτων επιτυχιών, έμεινε τελευταία και καταϊδρωμένη, εγκαινιάζοντας μια σύντομη περίοδο παρακμής.



Ποιο είναι λοιπόν το ηθικό δίδαγμα;
Σάμπας, σε ευχαριστούμε για τις αθλητικές αναμνήσεις που μας χάρισες -και μόνο για αυτές. Και θα μείνουμε με την απορία τι θα γινόταν αν ένας τέτοιος παίκτης, το “σοβιετικό θαύμα της φύσης”, εκτός από το μπασκετικό του μυαλό, είχε και μια στάλα γνήσιας, σοβιετικής συνείδησης, όπως αυτοί που τον αγάπησαν…

Διαδηλωτής με φανέλα Σαμπόνις και CCCP στη φετινή διαδήλωση της Πρωτομαγιάς

Απεργιακός απολογισμός

Η απεργιακή συγκέντρωση της Πέμπτης στην Ομόνοια ήταν μία από τις μαζικότερες κινητοποιήσεις του τελευταίου διαστήματος, που όλα τα σκιάζει η ροζ Πασοκάρα και τα πλακώνει η σκλαβιά. Την ώρα που κάποιοι ψάχνουν να βρουν το χριστουγεννιάτικο μήνυμα της καταναλωτικής αγαλλίασης, η μαζική διαδήλωση έδινε ένα διαφορετικό μήνυμα προς δύο κατευθύνσεις: α) δε θα βάλετε στο γύψο την απεργία και β) κάτω τα χέρια από την Παλαιστίνη.

Για το τελευταίο σημειώνω ως πολύ θετικό το πύκνωμα των πορειών προς την πρεσβεία (μία είναι η πρεσβεία, άλλο αν κάποιες παρέες παίρνουν από αλλού γραμμή) και το αντι-ιμπεριαλιστικό αίσθημα που ξανατονώνεται. Να μυρίσει στον αέρα "Go home, killers" και ημέρες 99', όπωςγια παράδειγμα με τους μαθητές πχ και τα πολύ μαζικά μπλοκ τους.

Αν είχαμε σοβιέτ, μπορεί ο Δρίτσας να έβαζε και θέμα αποδέσμευσης από το ΝΑΤΟ -που δε γίνεται έτσι νέτο-σκέτο, επειδή το θέλει μια κυβέρνηση. Να δεις που οι Συριζαίοι είναι τελικά κομμουνιστές και τα παραπέμπουν όλα στη δευτέρα παρουσία του σοσιαλισμού και τη σοβιετική-εργατική εξουσία. Αλλά αν είμαστε η τελευταία σοβιετική χώρα-γωνιά της Ευρώπης πώς γίνεται να μην έχουμε σοβιέτ; Λες να απονεκρώθηκαν, ως όργανα άσκησης της εξουσίας, και να περάσαμε στον κομμουνισμό;

Στα αξιοσημείωτα της ημέρας, ο λόγος ενός παλιού χαλυβουργού, από την εποχή που το κράτος επιχειρούσε να καταργήσει την πάλη των τάξεων. Όχι όπως τώρα που την προωθεί -για να μη μένει ιστορικά αδικαίωτη- και στέλνει παρακρατικούς, ταξικούς παλαιστές-μπράβους, για να την τιμήσουν από τη δική τους πλευρά. Εδώ αλήθεια παρεμβαίνει αυτεπάγγελτα καμιά αρχή ή όλα είναι σύννομα -σε αντίθεση με τις απεργίες πχ, που κρίνονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία παράνομες και καταχρηστικές;

Κι είχε ενδιαφέρον να βλέπεις το χαλυβουργό να βάζει το διαχρονικό ζήτημα της δημοκρατίας στους χώρους δουλειάς και την ίδια ώρα, μια περιπτερού στην Αθηνάς να διαβάζει επιδεικτικά τη φυλλάδα με το ίδιο όνομα (Δημοκρατία) που εσχάτως δίνει ρεσιτάλ και ό,τι αντικομμουνιστικό βιβλίο-λίβελο κυκλοφορεί. Κι αυτοί να φανταστείς, είναι οι καλοί, οι μετριοπαθείς, οι καραμανλικοί, που έρχονται σε συνεννόηση με το Σύριζα...

Η εικόνα της ΓΣΕΕ ήταν κάτι ανάμεσα σε φαιδρή και καταθλιπτική, χωρίς το ένα να αποκλείει το άλλο. Η μόνη διαφορά με άλλες φορές ήταν το "λατρεμένο" ΣΕΚ, που δεν ήταν στημένο εξ αρχής στο Μουσείο, για να την κάνει με ελαφριά (μετατόπιση) προς το Πεδίο του Άρεως, και πιθανότατα άλλαξε προσυγκέντρωση, αφήνοντας το Μουσείο (και τη συγκέντρωσή του).

Οι δυνάμεις καταστολής ήταν πάνοπλες κι ετοιμασμένες, έχοντας στην πλάτη τους ένα καλό μάθημα από τις 5 Δεκέβρη και δείχνοντας έτοιμες για ρεβάνς. Αφορμής δοθείσης, γράφω ετεροχρονισμένα ορισμένες εντυπώσεις από τότε, σε συνδυασμό με τα τωρινά, και τον απόηχό τους.

Σε αρκετούς έκανε εντύπωση η δυναμική έφοδος του ΠΑΜΕ στο κτίριο της Σταδίου. Κάποιοι σοκαρίστηκαν με την εικόνα του τραυματισμένου Ματατζή κι άλλοι το χάρηκαν με την ψυχή τους, θεωρώντας πως ήταν καιρός να αρχίσουν τέτοιες ενέργειες, ενώ υπάρχουν κι αυτοί που το βλέπουν αφ' υψηλού ως μια επικοινωνιακή ενέργεια. Τα κριτήρια εδώ είναι λίγο ελαστικά και περίεργα: όταν οι μαύροι (βασικά το "τμήμα κρούσης" της Ζωής) κάνουν τηλεοπτική έφοδο με όρους κοινωνίας του θεάματος, ενθουσιάζονται με την ανάθεση στους σύγχρονους Ρομπέν των Δασών. Όταν το κάνουν οργανωμένα εργατικά σωματεία που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, εκεί το πράγμα αλλάζει και λένε πως γίνεται προς άγραν εντυπώσεων. Εντυπωσιακή ευελιξία σε σταθμά και κριτήρια...

Αυτό που δυσκολεύονται ή μάλλον δε θέλουν να καταλάβουν είναι πως εκείνη τη μέρα υπήρχε αυθόρμητη κι ανυπόκριτη συσσωρευμένη οργή για την άθλια μεθόδευση της κυβέρνησης που πήγε να περάσει στα μουλωδτά το νέο συνδικαλιστικό νόμο. Με φαστ-τρακ διαδικασίες, σε ένα νόμο, με ένα άρθρο ή μάλλον με μια τροπολογία σε άσχετο νομοσχέδιο. Η καλύτερη -και σίγουρα πιο χυδαία- κυβέρνηση που είχε στα χρόνια της μεταπολίτευσης, στην υπηρεσία της η αστική τάξη. Κι οι θεσμοί βεβαίως-βεβαίως, για να μην ξεχνάμε την εκπληκτική παραδοχή-ομολογία του Βούτση στη Βουλή.

Πόσο πιο απλά να το πει ο άνθρωπος; Η σοσιαλδημοκρατία κάνει τη βρώμικη δουλειά καλύτερα, γι' αυτό και την προτιμάνε. Επειδή μπορεί να βγάλει το Χατζηαβάτη που κρύβεις μέσα σου, να δεις την εξουσία σαν πολυχρονεμένο αγά, και να εύχεσαι να σου κόβει μισθούς, για να του δίνει κέρδη και να φέρει την ανάπτυξη. Καλύτερα χαμηλούς μισθούς, παρά καθόλου. Κάλλιο σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή, παρά περιπέτειες εκτός του κυρίαρχου πλαισίου. Σκέψη γνήσιου συριζοτρόλ -που και αυτά εξάλλου χαμηλή ταρίφα έχουν.

Η οργή ήταν γνήσια, ξεχείλιζε κι αυτό φάνηκε κι από τη μαζικότητα της συγκέντρωσης, μολονότι έγινε με ειδοποιήσεις της μιας βραδιάς, τελευταία στιγμή, και με το γενικό σύνθημα "όλοι κάτω" (πάνω κανείς, που λέει κι ένα άλλο σύνθημα). Και δεν ξεθύμανε ούτε με τον ελιγμό της κυβέρνησης (την προσωρινή υποχώρηση), που μες στην αθλιότητά της μπορεί να ξαναφέρει την τροπολογία μες στα Χριστούγεννα, όπως ο ψαλιδοχέρης Κατρούγκαλος.

Αυτό το τελευταίο είναι φράση αυτούσια παρμένη από το λόγο του Πέρρου, που είχε ωραίες μπηχτές για αυτούς που έκαναν μάρμπεκιου με αντάρτικα και φορτισμένες στιγμές, πχ με το "άι σιχτίρ" που πρέπει να πούμε στην κυβέρνηση, την ΕΕ, τα μονοπώλια και την εξουσία τους. Και μας έδωσε στο τέλος το σύνθημα για να ξηλώσουμε την πινακίδα του υπουργείου, που "δεν είναι εργασίας, είναι της κυβέρνησης και της εργοδοσίας".

Ο for Οικοδόμοι

Αυτό που ακολούθησε είναι βγαλμένο από τις καλύτερες σκηνές του Γκοσινί, ό,τι πιο κοντινό έχω δει στις εφόδους του γαλατικού χωριού (στον ουρανό, αρκεί να μην τους πέσει στο κεφάλι, όπως λέει κι Μαζεστίξ, που ‘χει διαλεκτική σχέση και σύνδεση με τις μάζες). Οι αστυνομικοί που ‘ταν μπροστά έφυγαν με οριζόντια φορά από ένα ωστικό κύμα -σα λεγεωνάριοι μετά από γαλατική μπούφλα. Αλλά η λαμαρίνα της εισόδου αντιστάθηκε περισσότερο από ό,τι ένα συνηθισμένο γαλατικό οχυρό (Μπαμπαορούμ, Πετιμπονούμ κτλ) και άνοιξε στον αδύναμο κρίκο της, μετά από κάνα πεντάλεπτο και συντονισμένες ενέργειες κυματοειδούς πίεσης, που άσκησαν οι σύντροφοι στις πρώτες αλυσίδες.

Η είσοδος στο υπουργείο έγινε με αλαλαγμούς χαράς, αλλά δεν είχε τίποτα το επεισοδιακό, πέραν της κεκτημένης φόρας των διαδηλωτών. Ασφαλώς βρέθηκαν στο δρόμο κάτι άτυχα αγριογούρουνα, κάτι μηχανές που έπεσαν και τις ξανασηκώσαμε αμέσως, κι ένας ματατζής που μάτωσε βασικά μόνος του, σαν παράπλευρη απώλεια, αλλά χαμογελά μόνος του στο φακό, για να δείξει πως δεν τρέχει τίποτα. Εξάλλου, αν έπεφτε κάνα χημικό μες στη στοά, που είναι κλειστός χώρος, θα θρηνούσαμε θύματα, και δεν πήραμε αυτό το ρίσκο. Οι γαλατικοί συνειρμοί θα ολοκληρώνονταν αν έπεφτε κι η κλούβα στο Μαξίμου -όπως οι πύργοι στα γαλατικά οχυρά- αλλά αφήσαμε κάτι ακόμα για την άλλη φορά.

Κι αυτό το ματωμένο χαμόγελο ήταν η καλύτερη απάντηση στα συντονισμένα συριζοτρόλ που βγήκαν παγανιά να μιλήσουν για βία, πρωτοφανή σκηνικά και χρησιμοποιούσαν νηφάλια κίτρινα δημοσιεύματα του τύπου "το ΠΑΜΕ καίει το κέντρο της Αθήνας" από i-efimerida και λοιπό συρφετό.
Καθείς εφ ω ετάχθη. Αλλά αυτά τα λέτε γιατί θέλετε να έρθει ο Κούλης...

Σε κάθε περίπτωση, πήραν το μήνυμα πως δε θα περάσουν το σχεδιασμό τους αμαχητί, χωρίς να ανοίξει μύτη. Κι είναι ζήτημα τι άλλο θα γινόταν, αν δεν είχαν υποχωρήσει την τελευταία στιγμή και είχαμε περαιτέρω κλιμάκωση.

Ένα μήνυμα που φαίνεται πως το πήραν καλά υπόψη τους και βγήκαν στην αντεπίθεση, επιστρατεύοντας μπράβους, παρακρατικούς μηχανισμούς, αλλά και την καλή διευθύντρια που δεν άφηνε τα παιδιά να φύγουν τη μέρα της απεργίας και μοίραζε αποβολές προς γνώση, συμμόρφωση και διαμόρφωση υποταγμένων συνειδήσεων.
Γίνονται πράγματα γενικά, στην πόλη που έχει το κακέκτυπο του πύργου της Διεθνούς...

Ένας ολοκληρωμένος απολογισμος φυσικά χρειάζεται άλλα στοιχεία, σφαιρική εικόνα, ποσοστά συμμετοχής, κτλ. Αυτά αποτυπώνουν απλώς έναν απόηχο και δίνουν τον τόνο για τις επόμενες μέρες, αφού το μέτωπο παραμένει ανοιχτό και μπορεί να το φέρουν για κλείσιμο μες στις γιορτές, σαν τους κλέφτες ή μάλλον σαν τους καλικάντζαρους...

Πώς τα βλέπεις τα πράγματα;

Αναδημοσίευση από Κατιούσα

Η απάντηση συνήθως είναι «σκούρα» κι η ερώτηση, συνήθως, αναφέρεται στα πολιτικά, εννοώντας κυρίως τις εκλογές.

Κάποιοι λένε θα νικήσει ο Κούλης. Το φωνάζουν οι δημοσκοπήσεις, δεν τραβάει η κυβέρνηση, φθείρεται, της τελειώνουν οι ζωές και δεν έχει από πού να πιαστεί.

Κάποιοι λένε θα νικήσει ο Αλέξης. Το παίζουν έξυπνα, ελέγχουν την ατζέντα, χτίζουν αφήγημα, κοινωνικό μέρισμα. Κι έχουν αντίπαλο που μπορεί να τρέχει μόνος του και να έρθει δεύτερος…
Άλλοι βλέπουν να χτίζεται το δίπολο του μέλλοντος: ο Μπακογιάννης και η Ζωή που θεωρούνται τα επόμενα άλογα στην κούρσα.


Κι η ατμόσφαιρα μυρίζει έντονα κάλπες – σα να είναι οι κάλτσες του ΓΑΠ, – κι ας μην είμαστε ακόμα σε προεκλογική περίοδο.

Κάποιοι φοβούνται ότι θα έρθει ο Κούλης και θα κατεδαφίσει ό,τι έχει μείνει όρθιο. Κάποιοι έχουν βαρεθεί τον μπαμπούλα του Κούλη, τη στιγμή που οι τωρινοί περνάνε τα ίδια και χειρότερα, γιατί μόνο αυτοί θα μπορούσαν να τα περάσουν, χωρίς να κουνιέται φύλλο, πέρα απ’ τους συνήθεις ύποπτους. Και αν δουν πως αυτοί περνάνε 3^ο μνημόνιο, απαγόρευση απεργιών, πετσόκομμα συντάξεων και ο κόσμος συνεχίζει να τους ψηφίζει (για να μην έρθει ο Κούλης) φαντάσου τι θα κάνουν μετά.

Κι εμείς τι κάνουμε;
Ποιοι είμαστε εμείς; Οι κόκκινοι. Ο λαός… Οι καλοί! Τι κάνουμε γενικά ή τι κάνουμε στις εκλογές; Και στο ένα και στο άλλο, χρειαζόμαστε κλίμα, αλλιώς θα πάμε άκλαφτοι. Και το κλίμα χρειάζεται κλιμάκωση, δεν πρόκειται να έρθει από μόνο του, ουρανοκατέβατο, αν δεν στοχεύσουμε εμείς προς τους ουρανούς.


Και γενικώς, όσο μας ρωτάνε «πώς τα βλέπεις τα πράγματα;» και σκεφτόμαστε κυρίως τις εκλογές, τόσο θα είναι σκούρα τα πράγματα και στις κάλπες και γενικώς.

Όταν ο Μαρξ γνώρισε τον Ένγκελς

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Ο πρωτότυπος τίτλος της ταινίας είναι “Ο νεαρός Μαρξ”, αλλά η ελληνική μετάφραση κάνει μια ουσιαστική προσθήκη κι είναι από τις λίγες φορές που δεν κάνει του κεφαλιού της, αλλάζοντας τα φώτα στον τίτλο μιας ταινίας. Γιατί όσο αλήθεια είναι πως ο μαρξισμός δε θα υπήρχε προφανώς χωρίς το Μαρξ, άλλο τόσο καθοριστική ήταν και η συμβολή του Ένγκελς, τόσο στο θεωρητικό κομμάτι, όσο κι από την άποψη της υλικής, οικονομικής στήριξης στον αχώριστο σύντροφό του, για να προχωρήσει απερίσπαστος στη συγγραφή του Κεφαλαίου.

Αυτό όμως έρχεται πολύ αργότερα από την περίοδο που πιάνει η ταινία. Η οποία αφορά τα νεανικά χρόνια του Μαρξ και του Ένγκελς, την περίοδο της γνωριμίας τους, τις πρώτες κοινές συγγραφικές τους προσπάθειες, την επίδραση του νεοχεγκελιανισμού, τη φιλία και την αμοιβαία εκτίμηση που είχαν αρχικά με τον Προυντόν. Και φτάνει στα χρόνια της ωριμότητάς τους, τη σύγκρουσή τους με το φιλοσοφικό κατεστημένο (Αγία Οικογένεια) της εποχής, την απομάκρυνσή τους από τον Προυντόν -που ο φλογερός φανφαρόνος Μπακούνιν λάτρευε σα θεό- όταν κριτίκαραν τις αναρχικές ιδέες του, και το επαναστατικό 1848. Εκεί όπου ωριμάζουν και συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα μιας κομμουνιστικής οργάνωσης -κι όχι ενός γενικά κι αόριστου αγωνιστικού συλλογικού φορέα- οπότε οργανώνονται στην Ένωση των Δικαίων και συγγράφουν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο ως προγραμματική διακήρυξη του νέου φορέα, που αποκτά νέο όνομα, ακριβώς τη στιγμή που η εργατική τάξη εμφανίζεται αυτοτελώς στο ιστορικό προσκήνιο.
Σε αυτά τα χρόνια, οι δύο σύντροφοι συνειδητοποιούν πως το ζητούμενο δεν είναι να ερμηνεύουμε με διάφορους τρόπους τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε.

Η μεγαλύτερη αρετή της ταινίας είναι ότι παρακολουθεί κι αναπαριστά γλαφυρά αυτή τη διαδρομή, χωρίς να κάνει πολιτικές εκπτώσεις, για να γίνει αρεστή-προσιτή σε ένα ευρύτερο κοινό ούτε καταλήγει να είναι μια στεγνή πολιτική προκήρυξη χωρίς καλλιτεχνική αξία.

Σκιαγραφεί τους χαρακτήρες, δείχνει την ανθρώπινη πλευρά τους, τις καθημερινές τους ανησυχίες: την αγωνία του Μαρξ που πρέπει να θρέψει την οικογένειά του με τα δημοσιογραφικά του κείμενα αλλά αρνείται σθεναρά να τα αμβλύνει και να τα προσαρμόσει στις βουλές των άλλων. Τη γενναία στάση ζωής της συντρόφου του, Τζένης, που άφησε πίσω της την εύκολη διαδρομή που της εξασφάλιζε η οικογενειακή της καταγωγή, γιατί η ευτυχία είναι συνδυασμένη με την εξέγερση. Την αντίστοιχη προσπάθεια του Ένγκελς να απαρνηθεί την τάξη του, να σπάσει το τείχος της καχυποψίας, να προσεγγίσει τους εργάτες της βιομηχανίας του πατέρα του και τη μετέπειτα σύντροφο της ζωής του. Τη φιλία των δύο ανδρών που δεν είναι πουριτανοί μικροαστοί αλλά ζουν έντονα κι επικίνδυνα, μεθάνε, ερωτεύονται, τρέχουν να το σκάσουν από τους αστυνομικούς που τους κυνηγάνε…

Ίσως βρει κανείς μικρές παραφωνίες στους τίτλους τέλους και την αναδρομή σε όσα ακολούθησαν ιστορικά, όπου υπάρχουν εικόνες από την “άνοιξη της Πράγας” κι ίσως από τις σύγχρονες πλατείες των αγανακτισμένων, αλλά αυτά δεν ακυρώνουν την ουσία και την εύστοχη πολιτική ματιά της ταινίας. Η οποία είναι πανταχού παρούσα, από την πρώτη σκηνή που παρουσιάζει την καταφάνερη κοινωνική αδικία, ως τις τελευταίες με την κομμουνιστική οργάνωση και την προοπτική της διεξόδου. Και καταφέρνει κάτι δύσκολο και σημαντικό: να απευθύνεται εξίσου στους μυημένους και απαιτητικούς θεατές -που βλέπουν πώς έφτασαν οι κλασικοί στη διατύπωση των θέσεών τους- όσο και στο ευρύ κοινό που έχει να κερδίσει πολλά, ακόμα κι αν δεν είχε την παραμικρή επαφή με τη μαρξιστική ιδεολογία -μπορεί να το δει όμως σαν μια καλή εισαγωγή.



Στην Ελλάδα οργανώθηκαν διάφορες μαζικές επισκέψεις από την ΚΝΕ για να δουν φίλοι και μέλη της οργάνωσης την ταινία και να πάρουν ερεθίσματα να συζητήσουν. Κι ίσως αυτό να εξηγεί εν μέρει γιατί πολλά σινεμά βιάστηκαν να την αποσύρουν παρά το σχετικό ενδιαφέρον του κόσμου.

Αν δεν υπήρχε το ΚΚΕ, θα έπρεπε να το ξαναφτιάξουμε

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα (εν όψει της απογευματινής γιορτής στο ΣΕΦ)

Έστιν ουν κόμμα…

Κόμμα είναι η οργανωμένη πρωτοπορία, το συνειδητοποιημένο κομμάτι της εργατικής τάξης που τραβάει μπροστά και ξέρει πως δεν αρκεί να μάχεσαι, αλλά να νικάς. Και αυτό απαιτεί να οργανώνεις την τάξη σου, τους αγώνες της, να μπαίνεις μπροστά, να μην αφήνεις τις ριζοσπαστικές διαθέσεις να ανεβοκατεβαίνουν σαν παλίρροια, ανάλογα με την αυθόρμητη συνείδηση. Να δένεις το ατσάλι και να στύβεις την πέτρα και στις πιο αντίξοες συνθήκες, με τους πιο αρνητικούς συσχετισμούς. Να δείχνεις την προοπτική μες στο πιο βαθύ σκοτάδι, που θα το διαδεχτεί η αυγή.

Το ΚΚΕ είναι το κόμμα της εργατικής τάξης στην Ελλάδα, με βαθιές ρίζες στο λαό, τις διεκδικήσεις, τις παραδόσεις του. Όποια πέτρα και αν σηκώσεις σε αυτόν τον τόπο, σε όποια γωνιά του κι αν βρεθείς, είναι συνδεμένη με το ΚΚΕ, το ιστορικό του χνάρι, από τα βουνά του αντάρτικου, ως τις βραχονησίδες της εξορίας, απ’ τα μεγάλα αστικά κέντρα με τη συγκεντρωμένη εργατική τάξη, ως την επαρχία με τους φτωχούς αγρότες και τους προλετάριους της υπαίθρου.

Το ΚΚΕ είναι συνδεμένο με κάθε σύγχρονη εργατική διεκδίκηση, με κάθε λαϊκό αγώνα, από τους πιο μεγάλους, ως τους πιο “μικρούς”, από το ένοπλο αντάρτικο της δεκαετίας του 40 -την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στη χώρα μας- ως τις κινητοποιήσεις σήμερα, τις εργατικές απεργίες, τα αγροτικά μπλόκα, τις μαθητικές καταλήψεις, την άμεση κινητοποίηση ενάντια σε κάθε απόλυση, κάθε κρούσμα εργοδοτικής αυθαιρεσίας, οπουδήποτε υπάρχει εργαζόμενος λαός. Δίνει το χέρι του σε όποιον σηκώνεται, σε όποιον σηκώνει ανάστημα ενάντια στον κόσμο της εκμετάλλευσης και τη σαπίλα του.

Το ΚΚΕ είναι το κόμμα της εργατικής τάξης. Όσοι το χτύπησαν και το χτυπάνε ως σήμερα -και προφανώς με αυτό δεν εννοούμε όσους διαφωνούν μαζί του, είναι σαφής η διαφοροποίηση- στόχευαν σε αυτό το χαρακτηριστικό του, προσπάθησαν ακόμα και να το διαλύσουν κατά καιρούς, να το διαχύσουν σε μια ενωτική σούπα, να το μεταλλάξουν για να “προσαρμοστεί” στη νέα εποχή και τα δεδομένα της, να το κάνουν κάτι άλλο από αυτό που είναι, με όλες τις αδυναμίες του και τυχόν ανεπάρκειές του: η οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης και των αγώνων της. Γι’ αυτό το εχθρεύονται και το έχουν διαρκώς στο στόχαστρο, αλλιώς θα περίσσευαν οι “γλύκες” και τα καλά λόγια.

Αν το είχαν πετύχει λοιπόν, αν είχαν πετύχει να μην υπάρχει ΚΚ -όπως δεν υπάρχει στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου, εξαιτίας της αντεπαναστατικής λαίλαπας- το βασικό καθήκον θα ήταν να το φτιάξουμε ξανά από την αρχή. Κι είναι ευτύχημα πως δε χρειάζεται σήμερα να ξεκινήσουμε από το μηδέν, πως το ΚΚΕ άντεξε και πήγε κόντρα στο ρεύμα της αντεπανάστασης, της ενσωμάτωσης, της (παλιάς και σύγχρονης) Πασοκιάς, πως τελικά δεν έγινε σαν τα μούτρα τους, μία από τα ίδια.

Αυτό δείχνει πως οι ρίζες του δέντρου είναι γερές, πως μπορεί ξανά να θεριέψει, να πετάξει φύλλα και να δώσει καρπούς, πως είναι αειθαλές, παντός καιρού, δεν το τρομάζει η βαρυχειμωνιά. Κι αυτό δεν έχει μόνο ιστορική αξία και διάσταση, περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις, αλλά πρωτίστως για το μέλλον, για την προοπτική και για την επανάσταση που έρχεται…

Σήμερα το ΚΚΕ κλείνει 99 χρόνια αδιάλειπτης ύπαρξης και επαναστατικής δράσης, και στρέφει το βλέμμα του όχι μόνο στη μεγάλη επέτειο των δικών του εκατό χρόνων, αλλά σε αυτήν ακριβώς την προοπτική, για να μεγαλώσει το δέντρο και να καρπίσει ο σπόρος που έπεσε σαν σήμερα, το 1918, στα γραφεία του Πειραιά.

Ο Σύριζα και το Πολυτεχνείο

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Η “κατάληψη Πολυτεχνείου” δανείστηκε το όνομα, το χώρο και τα σύμβολα της εξέγερσης του 73′, για να τα προστατέψει -λέει- από τις οργανώσεις που τα καπηλεύονται. Στις ανακοινώσεις της ζητάει “τρόφιμα και τσιγάρα” από τον κόσμο, με την ιστορία να επαναλαμβάνεται ως φάρσα και τραγωδία μαζί. Και το πιο σημαντικό: οδηγεί την κουβέντα στην ουσία, τα κρίσιμα ζητήματα που καίνε τον κόσμο.

–Πότε θα έρθει ο Μαλάμης κι οι οικοδόμοι; Τι θα γράφει η Πανσπουδαστική νο 9; Πότε θα βγάλει νέο τραγούδι ο Πανούσης για το Χημείο; Θα πούμε επιτέλους κάτι για το ΚΚΕ; Ως πότε θα κρατάει αυτή η ασυλία του;

Και το πιο εντυπωσιακό είναι πως δεν υπάρχει καμία αναφορά -παρά μόνο κάτι ξώφαλτσες για ξεκάρφωμα- στην κυβέρνηση και το Σύριζα. Μα ποιος κυβερνάει τέλος πάντων αυτόν τον τόπο;
Η σχέση του Σύριζα -από όταν έγινε κυβέρνηση- με το Πολυτεχνείο πετάει από κορυφή σε κορυφή και σκάβει όλο και πιο βαθιά στον πάτο.

Μια χρονιά είχε απαλειφθεί εντελώς τυχαία -κοίτα να δεις- κάθε αναφορά στις ΗΠΑ και το ρόλο που έπαιξαν για την επικράτηση της χούντας.
Τη δεύτερη χρονιά έστειλαν στα κλεφτά τον Τσίπρα στο Πολυτεχνείο, μαζί με τους ασφαλίτες της προσωπικής του φρουράς, να καταθέσει στα μουλωχτά στεφάνι, για να πουλήσει μούρη ως ο πρώτος πρωθυπουργός που τολμάει να το κάνει -που ακόμα κι αυτό λαθροχειρία ήταν, αλλά ποιος ασχολείται με λεπτομέρειες.

Στην πορεία που ακολούθησε, τα μπλοκ του Σύριζα ήρθαν κι αυτά σχεδόν incognito, έσκασαν μύτη κάπου προς το τέλος και μπήκαν πίσω από τα μπλοκ των κομμουνιστών, για να γλιτώσουν τη γιούχα. Ούτε δεξιά, ούτε αριστερά, ο μόνος δρόμος είναι πίσω απ’ τα παιδιά.

Φέτος, με τις αναμνήσεις από το ταξίδι στις ΗΠΑ ακόμα νωπές, κανείς Συριζαίος δε θα τολμούσε να σκάσει μύτη στο τριήμερο του Πολυτεχνείου. Εκτός κι αν έκαναν το σύστημα-λαγός, σαν τη νεολαία ΠΑΣΟΚ, που έχει καπηλευτεί τη ματοβαμμένη σημαία, έρχεται περίπου κατά τις δύο-τρεις το μεσημέρι κι ολοκληρώνει τη διαδρομή σε χρόνο ρεκόρ, με χαλαρό τζόκινγκ.

Ακόμα κι η φετινή εκδήλωση της νεολαίας Σύριζα για το Πολυτεχνείο, με ομιλητή τον Τσίπρα, είχε προγραμματιστεί να γίνει στο…  εναλλακτικό Γκάζι, σε απόσταση ασφαλείας από τους υπόλοιπους. Και τελικά δεν έγινε καν, λόγω της κακοκαιρίας και των θυμάτων, γιατί δεν ήταν καλή μέρα για πανηγυρικούς λόγου της δεκάρας.

Από τη στιγμή λοιπόν που οι Συριζαίοι δεν πρόκειται να πατήσουν στο Πολυτεχνείο, το καλύτερο σενάριο θα ήταν να μη γίνουν καν οι καθιερωμένες εκδηλώσεις του τριήμερου εορτασμού. Και -ω του θαύματος- κοίτα να δεις πόσο βολικά ήρθαν τα πράγματα, με αυτήν την κατάληψη από μια χούφτα άτομα που δεν ανήκουν σε καμία οργάνωση, καμία συλλογικότητα, λες και φύτρωσαν από το έδαφος.

Έσβησαν μάλιστα και τα ιστορικά συνθήματα από την πύλη του Πολυτεχνείου (έξω αι ΗΠΑ, έξω το ΝΑΤΟ), μάλλον γιατί καπηλεύονταν το γνήσιο εξεγερσιακό πνεύμα τους και το πραγματικό μήνυμα της επετείου:
Το Πολυτεχνείο ζει, έξω τα κόμματα κι οι οργανώσεις…

Μα γιατί κάνετε αυτή τη σύνδεση, έχετε αποδείξεις; θα ρωτήσει κανείς.
Αστυνομικά τεκμήρια, όχι. Υπάρχει όμως καλύτερη απόδειξη από το ότι ένα τσούρμο κουκουλοφόρων όπου δε συμμετέχει καμία αναρχική ομάδα-συλλογικότητα, καπελώνει το τριήμερο για να ακυρώσει τις εκδηλώσεις τιμής και δρα σαν το μακρύ χέρι της κυβέρνησης; Σαν “αριστερό” παρακράτος -που θα έλεγαν και κάποιοι γραφικοί Δεξιοί, οι οποίο ωστόσο έχουν λουφάξει τώρα στη γωνιά τους.


Ο Σύριζα μπορεί να μην πατήσει ποτέ ξανά στο Πολυτεχνείο με τις οργανώσεις του και τα άμαζα μπλοκ του. Είναι όμως μέσα στο Πολυτεχνείο δια αντιπροσώπων και προσπάθησε να ακυρώσει τις εκδηλώσεις και πάνω από όλα το μήνυμα της επετείου. Μόνο με μια “αριστερή κυβέρνηση” τύπου Σύριζα θα μπορούσε να γίνει αυτό. Και αυτή είναι μία ακόμα απόδειξη για το βρώμικο ρόλο της “ροζ αριστεράς”, της πιο βρώμικης κυβέρνησης της Μεταπολίτευσης, του πιο καλού υπηρέτη της αστικής τάξης και του ευρωνατοϊκού ιμπεριαλισμού.

Χτες η κατάληψη τερματίστηκε -μετά από πορεία αναρχικών κι εξωκοινοβουλευτικών οργανώσεων, αλλά κι εσωτερικές συνεννοήσεις- αλλά το πουλάκι -για φέτος τουλάχιστον- μάλλον πέταξε. Και το χειρότερο είναι πως τα πολιτικά του αφεντικά, σε κράτος και κυβέρνηση, παραμένουν κυρίαρχα και παίζουν μπάλα σχεδόν ανενόχλητοι…

Κεμάλ, ο κόσμος αυτός θα αλλάξει

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Συζήτηση με μια συνάδελφο στη δουλειά, τις προάλλες.

-Τι γιορτάζουμε σε λίγες μέρες;
-Τους Μιχάληδες;
-Όχι, στις 7 Νοέμβρη.
-Στις 7 του Νοέμβρη; Δεν ξέρω.
-Δεν είναι θρησκευτική γιορτή, αλλά ιστορικό γεγονός, επέτειος.
-Επέτειος; Μμ, δε μου έρχεται κάτι.

Αρχίζουν οι βοήθειες στο τηλεπαιχνίδι.
-Βασικά, επειδή ήταν με το παλιό ημερολόγιο, δεν έπεφτε Νοέμβρη.
-Α δηλ τον Οκτώβρη. Εε… τα Οκτωβριανά;
-Στον εμφύλιο εννοείς; Αυτό που λες ήταν τα Δεκεμβριανά, όχι Οκτώβρης.
-Α ναι, ε τότε δεν ξέρω. Για πες…

Ας πάρουμε και τις επόμενες βοήθειες.
-Για σκέψου τι έγινε πριν από 100 χρόνια, το 1917;
-Εε… ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος;
-Όχι ακριβώς. Ήταν επιμέρους επεισόδιο του πολέμου.
-Ε τότε η μάχη… η μάχη…
-Όχι, δεν ήταν μάχη, μην το ψάχνεις έτσι.
-Ε τότε να το πάρει το ποτάμι.
-Ε μην τα παρατάς. Είχε πρωταγωνιστή το Λένιν;
-Το Λένιν; Ε… Ε… Δεν ξέρω.

Καληνύχτα Κεμάλ, ο κόσμος αυτός ποτέ δε θα αλλάξει.

Αλλά για στάσου, Κεμάλ. Αυτό δεν είναι κριτήριο. Σάμπως ήξεραν οι Ρώσοι εργάτες που έκαναν τη δική τους έφοδο στον ουρανό, τι είχε γίνει μισό αιώνα πριν στην Παρισινή Κομμούνα; Ήταν ίσως πιο υποψιασμένοι από τους δικούς μας, που πνίγονται σε έναν ωκεανό άχρηστων πληροφοριών, αλλά ήταν γνωστά αυτά τα πράγματα στις μάζες; Τους εμπόδισε αυτό μήπως να δράσουν και να έχουν σωστό ταξικό κριτήριο;

νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί,
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί

Και στη φωτιά της μάχης είναι που αλλάζουν μαζικά οι συνειδήσεις, όχι πριν, όχι έξω από το χορό. Καληνύχτα Κεμάλ, το ζήτημα δεν είναι να εξηγούμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε. Και μπορούμε να το κάνουμε, όσο κι αν φαίνεται πως μένει ακίνητος. Κι όμως κινείται…

Ο Άδωνις Γεωργιάδης και η Οχτωβριανή Επανάσταση

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Σήμερα (σ.σ.: χτες) ο Μπουμπούκος της ΝΔ έχει γενέθλια και γίνεται 45 χρονών, κάτι που σημαίνει πως αν δεν αλλάξουν δραματικά τα πράγματα, θα ακούμε τη γλυκιά τσιρίδα του για αρκετά χρόνια ακόμα. Αν είχε αργήσει πάντως να γεννηθεί μια μέρα, θα είχε γενέθλια μαζί με την Οχτωβριανή Επανάσταση και θα έσκουζε χειρότερα από το κακό του. Ακόμα κι έτσι όμως υπάρχει μια ωραία σημειολογία. Ο Άδωνις και τα γενέθλιά του φεύγουν, οι μπολσεβίκοι έρχονται…

Και να ‘ταν μόνο αυτή η σύμπτωση που ιντριγκάρει.

Στις 7 Νοεμβρίου είχε γενέθλια και ο Λέων Τρότσκι που ήταν πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης την περίοδο που ξέσπασε η επανάσταση. Οι τροτσκιστές καμαρώνουν για αυτή τη σύμπτωση αλλά υπάρχει κι η αντίστροφη ανάγνωση, αν σκεφτούμε πχ πως στις 7 Νοεμβρίου είχε γενέθλια και ο Νέστωρ Μάχνο που συνεργάστηκε προς στιγμήν με τους μπολσεβίκους αλλά έστρεψε σύντομα τα όπλα ενάντια στη σοβιετική εξουσία.

Στις 7 Νοεμβρίου είχε γενέθλια και ο Καμί που έγινε υπαρξιστής και γιόρταζε την ίδια μέρα με τον υπαρκτό σοσιαλισμό -αλλά στην πορεία απέρριψε τον κομμουνισμό.

Αυτός που γεννήθηκε όμως ακριβώς την ίδια μέρα και χρονιά με την επανάσταση είναι ο ηθοποιός Τίτος Βανδής: 7 Νοεμβρίου του 1917. Πώς να μη βγει μετά αγωνιστής και κομμουνιστής;

Ακόμα κι οι θάνατοι αυτής της μέρας έχουν ιδιαίτερη σημειολογία. Ο Άγης Στίνας που ήταν μέλος του ΚΚΕ αλλά μετά έγινε τροτσκιστής, αναρχικός και σφοδρός πολέμιος του ΕΑΜ, πέθανε το 87′ στα 70χρονα της επανάστασης που έπνεε κι αυτή τα λοίσθια αλλά λίγοι το καταλάβαιναν τότε.
Και το 92’ στις 7 Νοεμβρίου, πέθανε ο Αλεξάντερ Ντούπτσεκ, πρωτοστάτης της Άνοιξης της Πράγας που διεκδικούσε θεωρητικά ένα δημοκρατικό σοσιαλισμό αλλά είδε τους κόπους του να δικαιώνονται με την παλινόρθωση του καπιταλισμού και έζησε ακριβώς τόσο ώστε να δει τη σοσιαλιστική κοινότητα της Ευρώπης να διαλύεται.

Τυχαίο κι αυτό λοιπόν; Μπείτε για λίγο κι εσείς στην παρανοϊκή λογική του τηλεβιβλιοπώλη που γιορτάζει σήμερα κι αναρωτηθείτε τι κρύβεται πίσω από τόσες συμπτώσεις.

Τι μας κρύβουν σύντροφοι…;

Η απάντηση ενός ΟΑΚνίτη... ΟΑΚΚίτη.. απ' αυτό τέλος πάντων

Αν έχετε σύνδρομο προλεκάλτ στέρησης, τώρα που αραίωσαν τα κείμενα της κε του μπλοκ, μπορείτε να δοκιμάσετε την τύχη σας και τα νεύρα σας, ακολουθώντας αυτόν τον αμφιλεγόμενο σύνδεσμο. Και να διαβάσετε -με δική σας πολιτική ευθύνη- την απάντηση ενός Οαακίτη στο τρίτο μέρος του ΛΣ για τον αριστερισμό -όπου ούτε καν σωστά το σύνδεσμο για την ανάρτηση δεν έβαλε, αλλά θα μου πεις, αυτό να ήταν το πρόβλημα.

Παραθέτω μόνο την εισαγωγή και τον επίλογο με τα συμπεράσματα, όπου αναφέρει και την αφεντιά μου -σε ένα από τα πιο ανόητα και διασκεδαστικά τσουβαλιάσματα της ιστορίας- και τα υποδέλοιπα ανήκουν στην ιστορία και σε κάποια πτέρυγα -όχι της ΦΛΣ, όχι πολιτική, ξέρεις εσύ...

Αναρτήθηκε στο ιστολόγιο «Φιλολαϊκό» ένα «άρθρο» με τίτλο «Αριστερισμός. Μέρος 3^ο. Οι μικροί (και θαυματουργοί)».

Στο άρθρο αυτό υποτίθεται ότι γίνεται μια κριτική στις  πολιτικές  οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς.

Στο μέρος που αφορά την ΟΑΚΚΕ,  ο κνίτης «Λαϊκό στρώμα», ξεπέρασε κάθε όριο γιατί εξαπέλυσε ένα λίβελο εναντίον της με διαστρεβλώσεις και ψέματα που ο χαρακτηρισμός «πολιτική αλητεία» δεν είναι αρκετός.
Ένας φίλος ΟΑΚΚιτης μπήκε στο κόπο να απαντήσει σ’ αυτό το λιβελογράφημα για τα σημεία που αφορούν στην ΟΑΚΚΕ.

Δημοσιεύουμε παρακάτω την απάντηση η οποία περιέχει σε link και το άρθρο από το ιστολόγιο «Φιλολαϊκό».

(...)

Οι «γραφικοί» και οι «ασφαλίτες»

Ο κνίτης «Λαϊκό Στρώμα» στο κλείσιμο του σχολίου του για την ΟΑΚΚΕ μας κάνει αυτή τη φορά τη «χάρη» να μας θεωρεί «γραφικούς» και όχι ασφαλίτες, όπως μας χαρακτήριζε στο πρώτο του πιο σύντομο πόνημα για την ΟΑΚΚΕ το 2011. Η γραμμή ότι οι αντισοσιαλφασίστες αρχικά εκείνοι του ΕΚΚΕ και στη συνέχεια εκείνοι της ΟΑΚΚΕ είναι ασφαλίτες ήταν και παραμένει η γραμμή του ψευτοΚΚΕ και είναι μια γραμμή φτιαγμένη για να νομιμοποιήσει την άσκηση βίας των τραμπούκων του απέναντι στους εχθρούς του. Πώς εξηγείται λοιπόν αυτή η φαινομενική διαφοροποίηση του “λαϊκό στρώμα” από τη γραμμή του κόμματός του; Εξηγείται απ’ το ότι το μπλογκ του είναι ειδικής απεύθυνσης, συγκεκριμένα απευθύνεται σε ακροατήρια της λεγόμενης εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, δηλαδή της «ακροαριστερής» ουράς του ψευτοΚΚΕ.

Ο χώρος αυτός έχει δοκιμάσει και δοκιμάζει συχνά τη βία των τραμπούκων κνιτών, όπως και την κατηγορία του «ασφαλίτη», που χρησιμοποιείται για να δώσει πολιτική νομιμοποίηση σε αυτή τη βία. Μια επανάληψη αυτής της κατηγορίας ενάντια στην ΟΑΚΚΕ σε ένα κοινό που έχει δεχθεί την ίδια αυτή κατηγορία άδικα θα έκανε όλη την επίθεση του κνίτη στην ΟΑΚΚΕ άδικη και ύποπτη στα μάτια του εξωκοινοβουλευτικού κοινού του. Το ψευτοΚΚΕ φροντίζει το χώρο της εξωκοινοβουλευτικής «αριστεράς» να τον κρατάει υπό την πολιτική-ιδεολογική κηδεμονία του πότε με το μαστίγιο (ξύλο και συκοφαντίες) και πότε με το καρότο (χάιδεμα τύπου Μπογιόπουλου, «λαϊκό στρώμα», «σφυροδρέπανο» κτλ).

Περάστε από τον κ. Πρόεδρο για τα διαπιστευτήρια

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Σήμερα ο Τσίπρας γίνεται αισίως ο δέκατος Έλληνας πρωθυπουργός, που περνά το κατώφλι του Λευκού Οίκου, και μια ιστορική αναδρομή μας δίνει χρήσιμα ιστορικά συμπεράσματα.

Από το Δεκέμβρη του 1946, με τον Τσαλδάρη να εξασφαλίζει “ευγενή χορηγία” για τον εμφύλιο που βρισκόταν σε εξέλιξη, εγκαινιάζοντας την αλλαγή φρουράς μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας…
…στην επίσκεψη του Καραμανλή το 61′ -με την ΕΔΑ αξιωματική αντιπολίτευση ακόμα, λίγους μήνες πριν το εκλογικό όργιο βίας και νοθείας- και τον… Γκωλισμό του αρχηγού της ΕΡΕ να δείχνει το ‘ανεξάρτητο πνεύμα’ του, επικροτώντας την εισβολή στον κόλπο των Χοίρων, που γινόταν εκείνες τις μέρες…

Ο οποίος ξαναπήγε το 78′ ανεπίσημα και με την Ελλάδα έξω από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ -για τα μάτια του κόσμου. Ενώ μεσολάβησε το 64′ η επίσκεψη του Γ. Παπανδρέου του πρεσβύτερου -του πρώτου από τους τρεις- και το παζάρι για την Κύπρο, με το σχέδιο Άτσεσον, που το χάλασε η κυβέρνηση του Μακάριου.


Ο Μητσοτάκης πήγε το 90′ κι έγινε φίλος με τον Μπους, στο τέλος του “Ψυχρού Πολέμου’ με τα Βαλκάνια να είναι πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί. Το 94′ ήταν η σειρά του Ανδρέα, 13 χρόνια μετά την πρώτη εκλογή του, αφού στην οκταετία της Αλλαγής ήταν ακόμα νωπό το “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ” (το ίδιο συνδικάτο) και η θεωρητική εναντίωση στην πολιτική μιας χώρας, της οποίας ήταν υπήκοος. Κι όσο πολέμησε τελικά την πρώτη, πολέμησε και το δεύτερο.



Ο Σημίτης πήγε το 96′, αμέσως μετά τα Ίμια, για να ευχαριστήσει από κοντά τους Αμερικανούς -η δική μας εκδοχή thanksgiving… Και άλλη μία φορά το 2002, στον απόηχο της 11ης Σεπτέμβρη, για να πάρει οδηγίες αντιμετώπισης της τρομοκρατίας. Ακολούθησε ο δεύτερος Καραμανλής, αφού είχε θαφτεί το σχέδιο Ανάν, και προτού αρχίσει να χτίζει την  αφήγηση πως τον έφαγαν οι ΗΠΑ, όταν προσέγγισε τη Ρωσία για το φυσικό αέριο.

Οι Παπανδρέου τρίτωσαν με το ΓΑΠ το 2010, λίγο πριν πάει στο Καστελόριζο να ανακοινώσει το πρώτο μνημόνιο, με τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Κι ακολούθησε ο Σαμαράς με το δεύτερο μνημόνιο, για να τριτώσει κι εδώ το καλό με τον Αλέξη, που ντύθηκε για λίγο Τομ Κρουζ, μες στο F-16, για να μπει στο κλίμα.

Έτοιμοι για υπόκλιση; Πάμε

Κρατήστε λοιπόν ένα ωραίο στατιστικό, που δεν μπορεί να είναι σύμπτωση: στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, όλοι οι πρωθυπουργοί -εξαιρώντας φυσικά τους υπηρεσιακούς- πέρασαν σε κάποια φάση της θητείας τους -αν όχι από την πρώτη τετραετία τους, για να πάρουν τα διαπιστευτήρια από τον πρόεδρο, μαζί με την ευλογία της Ουάσιγκτον και να κλείσουν παράλληλα μερικές μπίζνες.

Κι η “περήφανη Αριστερά” του Αλέξη δε θα μπορούσε φυσικά να λείπει από το κάδρο.

10 τύποι που συναντήσαμε στο φεστιβάλ Σπούτνικ

Δεν είναι δικό μου κείμενο αλλά νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να διαβαστεί και να διαδοθεί σε κάθε ραχούλα κάθε καλύβα κάθε τόπο δουλειάς το πόνημά του Γιάννη Α-γιαννη.

Αναδημοσίευση από Κατιούσα

Εμείς στην Κατιούσα έχουμε μάτια κι αυτιά παντού. Είμαστε παντού και μέσα σας που θα λεγε και ο λαϊκός βάρδος. Στα πιο απομακρυσμένα χωριά, στα πιο ανήλιαγα υπόγεια, διάολε ακόμα και σε Φεστιβάλ που κρύβουν τους διοργανωτές τους, είμαστε.

Το πλήρωμα της Κατιούσα μπήκε λοιπόν με δημοσιογραφική κάρτα στο Φεστιβάλ Σπούτνικ για να μην αφήσει ούτε λεπτό του σεντ στους διοργανωτές και σας μεταφέρει το κλίμα. Ποιο κλίμα δηλαδή, που οι ζωντανοί οργανισμοί που έχουν ταξιδέψει στο διάστημα είναι περισσότεροι απ’ όσους βρέθηκαν στο εν λόγω φεστιβάλ.

Σε κάθε περίπτωση προτιμότερη από την (κατά)χρηση ονομάτων που παραπέμπουν σε σοβιετικά επιτεύγματα, θα ήταν η χρησιμοποίηση κάποιου πιο κοντινού στην κυβερνώσα αριστερά. Φεστιβάλ Challenger ας πούμε, που θα έκανε και τους σωστούς συνειρμούς για τη… ζωντάνια του εγχειρήματος -μετά την έκρηξη (too soon?).

Συναντήσαμε πολλούς και ωραίους τύπους και σας τους παρουσιάζουμε:
1. Το μέλος της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

Σπάνιο είδος. Απαντώνται λιγότερα από 100 τέτοια θηλαστικά σε όλη την Ελλάδα κυρίως σε χώρους πέριξ υπουργείων. Δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν Λένιν, Λένον και Λίνεν, αλλά είναι βέβαιοι πως οι “θέσεις του Απρίλη” του τελευταίου οδήγησαν την ΑΕΚ στον ιστορικό συμβιβασμό. Ή η ΑΕΚ είχε τον υποβιβασμό και ο ΣΥΡΙΖΑ τον συμβιβασμό; Τέλοσπάντων, το σημαντικό είναι πως είναι χολωμένος με το κόμμα. Όλοι έχουν βρει δουλειά κι εκείνος συντηρείται ακόμα με τον πενιχρό μισθό του επαγγελματικού στελέχους. Ραπάρει τον πόνο του.

2. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος

Δηλαδή ο Γιώργος ο Παπανδρέου, που σκούπιζε το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ήταν πιο μάγκας; Ο Ευκλείδης, σερβίρει ποτά στο μπαρ, σαν τους θείους που στο πασχαλινό τραπέζι “θα κάτσουν με τη νεολαία”. Από το μπαρ βέβαια δεν περνάει κανείς και ο υπουργός Οικονομικών, πίνει μόνος τα ποτά που φτιάχνει, έχοντας γίνει “ντέφι” από τις 10 το βράδυ. Η Εύη η Καρακώστα, κάνει μια στάση στο μπαρ, ο Ευκλείδης με μια απότομη κίνηση παρασύρει 2 τσόνι κόκκινα, αλλά λεφτά έχουμε θα πάρουμε άλλα, και της φωνάζει τρελαμένος “Εύη με ξύδια, σε βλέπω Σκάρλετ ίδια”. Η Εύη κολακεύεται κι οι δυο τους καταλήγουν αγκαλιασμένοι, με τον Ευκλείδη να διηγείται ιστορίες από τότε που “έσκισε” τον Ντάισελμπλουμ με το “Ουάου”, πως πήγε με δερμάτινη καμπαρντίνα στην Αγγλία και ο Guardian τον παρομοίαζε με νταβατζή από το Μάντσεστερ και πόσο καλά πάει το καινούργιο του βιβλίο. Κυκλοθυμικός ων, τα γυρνάει. Αρχίζει να κλαίει με αναφιλητά στην αγκαλιά της και να αναρωτιέται σε άπταιστα Greeklish γιατί εκείνος δεν καραφλιάζει, γιατί φοβάται τις μοτοσυκλέτες και γιατί το όνομά του δεν έχει πολλά “ν” να κόψει το ένα από άποψη; Είναι όμως κάθετος, αν το αφορολόγητο πέσει κάτω από τις 9 χιλιάδες θα παραιτηθεί και δεν θα ξανακάνει χρέωση σε φεστιβάλ. Άλλωστε όπως έλεγε και ο Μάρξ τον οποίο έχει μελετήσει ενδελεχώς, “ΠΑΟΚ είσαι, αφού”.





3. Τα τρολάκια

Φασαριόζοι στα social media, ανθρωπάκια από κοντά. Ο “στρατός των ατάκτων” όπως αρέσκεται να λέει ο επικεφαλής τους. Έχουν 3_3_33 προβλήματα καθώς η “διαφημιστική” στην οποία τους προσλαμβάνουν, τους πληρώνει όποτε το θυμάται. Και να πεις ότι παίρνουν κανένα μισθό της προκοπής; Σαν το ανέκδοτο με το πρώτο συμβόλαιο του Καραγκούνη. “Τι θα τα κάνεις τα λεφτά Γιώργο; Θα πάρω μηχανάκι. Και τα υπόλοιπα; Ε, τα υπόλοιπα θα τα βάλει η μάνα μου”. Έχουν κόντρα, αγενή άμιλλα θα την έλεγε κάποιος λιγότερο κακεντρεχής, με τον Periodista και τον FAQ και δεν κάθονται ποτέ μαζί. Αλλά και με την Ομάδα Μνήμης, δεν τα πάνε καλύτερα. Τοποθετούν τις καρέκλες τους σε κύκλο, σαν σε ψυχοθεραπεία, πίνουν από το νεράκι που τους κέρασε ο επικεφαλής, γουλιά – γουλιά για να βγει το βράδυ και γελάνε με τα αστεία τους για τον Άδωνι που τσιρίζει, τον Κούλη με τα πεταχτά μάτια και άλλα τέτοια βαθιά πολιτικά. Το κόμμα όμως τους έχει κι αυτούς πληγώσει. Γιατί δεν φέρνουν την Άντζυ τη Σαμίου κύριε ράπερ μου;





4. Το ΦΕΚόσιτο

Με διαφορά ο χειρότερος απ’ τις φυλές που κυκλοφορούν στο κυβερνητικό φεστιβάλ. Όταν βρίσκεται με παρέα που όντως δεν ψηφίζει την κυβέρνηση, δηλώνει -χαμηλόφωνα πάντα- πως εκείνος δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ, αλλά βιοπορίζεται από τη δουλειά στο υπουργείο ή και στο Μαξίμου για τα δόλια τα παιδάκια του. Άλλωστε όπως του αρέσει να λέει κοπιάροντας κάθε μπάτσο ή ΕΠΟΠ με τύψεις «καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή». Και καμιά ντροπή δεν είναι δουλειά από την άλλη. Και αν και δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ, κάνει χρέωση από… υποχρέωση στον υπουργό, που είναι καλό παιδί κατά βάθος και ούτε κι εκείνος είναι ΣΥΡΙΖΑ καλά-καλά. Και σε τελική ανάλυση, με τον Μητσοτάκη δηλαδή θα είναι καλύτερα;

5. Ο δημοσιογράφος

Πριν το 2012, δεν ήταν σίγουρος αν είναι ο ή το ΣΥΡΙΖΑ και το έγραφε με μικρά γιατί δεν είχε καταλάβει ότι πρόκειται για αρκτικόλεξο. Διάβασε τα 20 χρόνια που χρειάστηκαν του Γιάννη του Μπαλάφα και αν και δουλεύει στο γραφείο τύπου του Νίκου Παππά, (όχι του καλού, του άλλου), της ΕΥΔΑΠ και έχει θέση σχολιαστή σε ένα-δυο δελτία ειδήσεων, δεν το κάνει για τα χρήματα αλλά για τις ιδέες του, τις οποίες αν η ζωή το απαιτήσει, θα καταδικάσει χωρίς περιστροφές. Αρνείται να συνομιλήσει με οτιδήποτε κατώτερο από γραμματέα υπουργείου.

6. Ο ΕΣΠΑτζης

Αγαπημένο του κομμάτι το dΕΣΠΑcito, ακούει στα κρυφά και Θεοδωράκη (όχι Μίκη, Σταύρο). Τον συνεπήραν τα αγνά κίνητρα του κινήματος ανεξαρτησίας της Καταλονίας από την Ισπανία, την οποία για κάποιο λόγο προτιμά να γράφει ΕΣΠΑνια. Είδωλό του, ο Αλέξης. Χαρίτσης. Πήρε λεφτά από πρόγραμμα για κατασκευαστικά έργα και ανέλαβε υπεργολαβία το περίπτερο της Αυγής στο Φεστιβάλ, δηλώνοντάς το ως παρεκκλήσι για να γλιτώσει τον ΕΝΦΙΑ. Αγαπημένη του ατάκα, το “Ξέρεις από ΕΣΠΑ;”. Γυρνά κάνοντας παράπονα σε υπουργούς για την απορρόφηση του τρέχοντος κοινοτικού προγράμματος χρηματοδότησης που έχει φτάσει μόλις στο 99,8%.


7. Οι 53+

Οι 53+ είναι περίπου 20-. Εντάξει, ούτε οι τρεις σωματοφύλακες ήταν όσοι ισχυρίζονταν ο Αλέξανδρος Δουμάς. Κάνουν τις χρεώσεις στο Φεστιβάλ, γιατί δεν είναι “τίποτα ξεπουλητάρια σαν τους άλλους που ψηφίζουν τα Μνημόνια κι έχουν αστικοποιηθεί”. Πιέζουν για να εφαρμοστεί το παράλληλο πρόγραμμα. Που το εξειδίκευσαν στο πλαίσιο του φεστιβάλ στην πρόταση να παίζει παράλληλα με τον Μαργαρίτη (που θα έπαιζε αν δεν έβρεχε) και οι Gadjo Dillo, για να μην τους πουν και σκυλάδες. Ζητούν τεστ DNA για την πατρότητα του προγράμματος, γιατί όπως λέει και ο εκ των στελεχών της τάσης Χρήστος Καραγιαννίδης “Παιδιά να οργανωθούμε, έχω εισηγηθεί ένα και έχω ψηφίσει άλλο ένα”. Δηλαδή, δύο περισσότερα από τον επόμενο κύριο.





8. Ο Φώτης Κουβέλης

Θυμάστε εκείνη την ταινία με το Μίμη τον Φωτόπουλο, που επιστρέφει από το θάνατο να δει την οικογένειά του, προσπαθεί να παρέμβει και κανείς δεν τον καταλαβαίνει – προφανώς γιατί είναι φάντασμα; “Ο ουρανοκατέβατος”. Ε, αυτό. Δεν τον χαιρετά κανείς. Δεν τον αναγνωρίζει κανείς. Σιγοτραγουδά την “Κόκκινη γραμμή” της Θεοδωρίδου, μήπως και πάει κανενός το μυαλό, αλλά δεν… Έχει πια απαγκιστρωθεί πλήρως από τη δημοσιότητα. Πλησιάζει παρέες-παρέες και τις ρωτά: “Μισθούς-συντάξεις, τα έκανα κουρέλι, ποιός είμαι;”. Διάολε, ούτε καρέκλα ελεύθερη να ξαποστάσει δεν μπορεί να βρει, σε ένα χώρο που και πολυσύχναστο, δεν τον λες. Πίνει ένα κουβά και φεύγει νωρίς μονολογώντας “Σταύρος Δήμας, γαμώ το ξεσταύρι μου, Σταύρος Δήμας”.

9. Ο περαστικός

Μένει στο Γουδή και κατεβάζει κάθε βράδυ τον σκύλο του για βόλτα στο πολυσύχναστο πάρκο. Φτάνοντας στην είσοδο, αναρωτιέται “που πήγαν όλοι;” βλέποντας τη νέκρα που επικρατεί. Κι όμως φώτα, τραπέζια, ποτά, μουσική μαρτυρούν ότι κάτι σημαντικό πρέπει να έχει συμβεί. Ούτε ψυχή ζώσα όμως για να του δώσει τις απαντήσεις που ζητά και ο σκύλος γαβγίζει, εμφανώς εκνευρισμένος. Φοβούμενος τα χειρότερα -ότι η περιοχή έχει χτυπηθεί από κάποιου τύπου Zombie Apocalypse– ανοίγει το βήμα του, επιστρέφοντας προς το σπίτι, ενώ το σκυλί συνεχίζει να γαυγίζει χωρίς σταματημό. Έχουν ένστικτο τα ζώα.

10. Ο εργάτης

Άνθρωποι να στήσουν εθελοντικά το φεστιβάλ δεν υπάρχουν -εδώ δεν υπάρχουν να το επισκεφθούν θα μου πείτε- οπότε το έργο ανέλαβε ιδιωτική εταιρεία. Ο εργάτης, ο μοναδικός που βρέθηκε στο φεστιβάλ Σπούτνικ, περιμένει καρτερικά να τελειώσει η -σεμνή το δίχως άλλο- τελετή, να πάει σπίτι του. Πίνει μια μπύρα που του κέρασαν από το μπαρ που έστηνε και συζητά με το νέο προϊστάμενο του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, που του εξηγεί γιατί ο Ιβάν είναι τρομερός και πως ο Στάλιν δεν τρώγεται. Ο μισθός του μετακλητού όμως;

Το ροκ κι ο κομμουνισμός είναι η νιότη του κόσμου

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Κάποιοι προτιμούν να βλέπουν την Αριστερά σαν ένα μεγάλο οικογενειακό δέντρο, με παρακλάδια και συγγενείς ομάδες, που έχουν κοινή ρίζα. Κάπως έτσι μπορείς να βάλεις στο ίδιο τσουβάλι το Μαρξ με το σημερινό SPD, αφού σε αυτό το κόμμα ανήκε κι ο Κάρολος, ή τον άνθρωπο με τον πίθηκο -εξάλλου συμπίπτει ένα μεγάλο κομμάτι του γενετικού μας υλικού. Κι αν κάποιοι μιλάνε για “το δέντρο που πληγώναμε”, υπάρχει κι η οπτική που λέει πως θέλει ένα καλό ξεκαθάρισμα από καταβολάδες, παραφυάδες και παρασιτικούς κισσούς που το λυμαίνονται.

Η μουσική έχει παρόμοιους ειδολογικούς διαχωρισμούς και προσφέρεται για μια σειρά συνειρμούς. Πχ αυτούς που ακούνε τα πάντα και μοιάζουν με όσους δεν ανήκουν συγκεκριμένα σε κάποιο χώρο, δε θέλουν ταμπέλες-κουτάκια κι είναι επιρρεπείς σε έναν ιδεολογικό αχταρμά, από τον οποίο θα επιλέξουν μόνο τα άξια και συνετά πρόσωπα, που βρίσκονται σε όλους τους χώρους, σε όλα τα μουσικά είδη, σε κάθε πεζούλι, κάθε ρεματιά. Αυτούς που του λένε καλύτερα, τέλος πάντων.
Αλλά πώς καταλήγουν κάθε φορά, με κάποιον τρόπο, να πηγαίνουν με τα πολιτικά και μουσικά σουξεδάκια του συρμού…


Το ζήτημα είναι να είσαι σταθερός σα βράχος -που διαβρώνεται ενίοτε, αλλά δε λυγάει ποτέ- σις απόψεις σου, σαν τον Ντιμιτρόφ μπροστά στους δικαστές του (βράχος γρανίτινος στέκει ορθός) και τον ροκά -εκ του rock (=βράχου). Κι ο νοσταλγός του ροκ-εν-ρολ, που λέει ο Γιοκαρίνης, παραπέμπει στο μαζικό κύμα της Ostalgie για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε.

Ναι αλλά ήταν ο Γιοκαρίνης ροκάς; Ήταν σοσιαλισμός αυτό που είχε η Σοβιετική Ένωση κι οι άλλες ΛΔ; Είναι νομοτέλεια να ξεπουλιούνται οι επαναστάσεις, σαν τα ροκ συγκροτήματα μετά τους πρώτους δίσκους τους που συγκλόνισαν τον κόσμο; Ως πότε θα είμαστε κολλημένοι στις παλιές, αθάνατες επιτυχίες, που τρέφουν ακόμα το παρόν μας; Γιατί δε γραφεται σήμερα ποιοτική, επαναστατική μουσική του μέλλοντός μας; Δεν πρέπει να σκύψουμε σε αυτά τα ερωτήματα και τις αιτίες της υποχώρησης;

Η κλασική ροκ είναι σαν τους κλασικούς του μαρξισμού. Χρειάζεται επικαιροποίηση στην εποχή μας, αλλά παραμένει αξεπέραστη, η καλύτερη μουσική που γράφτηκε ποτέ. Και τα πρωτοπόρα συγκροτήματα ήταν μπροστά από την εποχή τους, ακριβώς γιατί την εξέφραζαν κι είχαν συλλάβει το πνεύμα της, όπως οι μεγάλοι διανοητές-επαναστάτες της οργανωμένης πρωτοπορίας.

Η παρακμή τους οδήγησε στον εκφυλισμό και τη στροφή σε ρεφορμιστικές, αγοραίες λύσεις, με AOR κι ασυγχώρητες παραχωρήσεις στην ποπ κι άλλα είδη, που επιχειρούσαν πάντως να λύσουν υπαρκτά προβλήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και του μουσικού εποικοδομήματος.

Οι σκληροπυρηνικοί χεβιμεταλάδες θεωρούν ρεφόρμες όλους τους άλλους, που μολύνουν τη θεωρία, την πρακτική, τη μουσική και ιδεολογική τους καθαρότητα, με πλήκτρα, συνθεσάιζερ, ραπάρισμα, νέους ήχος και τέτοιες φλωριές. Αλλά όσο πιο “καθαροί” γίνονται, τόσο σε πιο περιθωριακές πολιτικές γκρούπες και μουσικά γκρουπ καταλήγουν -που δεν τα ξέρει ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τους- και για αυτό δεν πρόκειται να αλλάξουν τον κόσμο -όπως δεν τον άλλαξαν κι οι Πασόκοι που τους έμαθε ο θυρωρός τους, εξαιτίας του Ανδρέα.


Οι επικριτές λένε πως τα πράγματα και η μουσική εξελίσσεται, αλλά αυτό δε γίνεται πάντα προς το καλύτερο, όπως αποδεικνύει το πισωγύρισμα της αντεπανάστασης κι η πλήρης επικράτηση της μουσικής βιομηχανίας -που αυτή σκοτώνει τη μουσική, όχι η πειρατία και το δωρεάν κατέβασμα τραγουδιών κι αρχείων από το διαδίκτυο, που το ‘χαν παρομοιάσει με τος σατανάδες τους μπολσεβίκους…

Η έννοια ροκ όμως έχει ξεχειλώσει, σαν την έννοια της αριστεράς, για να χωρέσει τους πάντες, όταν ήταν μόδα, και τώρα χρειάζεται συμπληρωματικές διευκρινίσεις δίπλα στους αυτοπροσδιορισμούς (ό,τι δηλώσεις είσαι) για το gendre και του μουσικό είδος.

Ενώ κάποιοι ακούν τον όρο “ελληνικό ροκ”, χαμογελάνε ειρωνικά κι αμφιβάλλουν αν υπήρξε ποτέ, σε αντίθεση με την ελληνική πολιτική ιδιαιτερότητα, που κάνει πολλούς να πιστεύουν πως ζούμε σε μια σοβιετική χώρα -την τελευταία της Ευρώπης και του κόσμου ίσως.

Σήμερα, αναρωτιέται κανείς τι έχει μείνει από τα μοντέρνα αριστουργήματα του εικοστού αιώνα, το σοσιαλισμό και το ροκ, γιατί οι πιο πολλοί -κατ’ όνομα- ροκομεταλλάδες και πολλά ΚΚ δεν έχουν τη χάρη κι είναι σχεδόν αντιδραστικά.

Κι αν είμαι ροκ, μη με φοβάσαι, θα γίνω σε λίγο εκατό χρονών…
Αλλά είμαστε ακόμα ζωντανοί, σα ροκ συγκρότημα, παρά την αντεπανάσταση.

Ο κομμουνισμός και το ροκ είναι η νιότη του κόσμου.
Κι η αλήθεια είναι στο Μαρξ και -δευτερευόντως- στους Σεξ Πίστολς. Γκέγκε;

Ένας σοβιετικός Ροβινσώνας

(των Ηλία Ιλφ και Ευγενίου Πετρόφ)

Σήμερα η κε του μπλοκ αναδημοσιεύει ένα πολύ ενδιαφέρον δείγμα σοβιετικής σάτιρας. Τη μετάφραση την βρήκε στο ιστολόγιο γνωστού υποστηρικτή της μνημονιακής κυβέρνησης, με μια μάλλον κακόπιστη αναφορά (μου φάνηκε να υστερεί) στο αφιέρωμα της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση και ειδικότερα σε μια ανάρτηση που αναφερόταν στη σοβιετική σάτιρα. Και την θεωρώ μάλλον κακόπιστη, με την έννοια πως στην Κατιούσα ποτέ δε γράψαμε πως κάναμε κάποια συνολική ή εξαντλητική αναφορά στη σοβιετική σάτιρα. Κι επειδή στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνονται πολλά σχόλια, όπως το υπ' αριθμόν 88, που λέει πως χρησιμοποιήσαμε στοιχεία της εφημερίδας του Ραχόι (της Ελ Παΐς), για να δείξουμε ποιος στηρίζει την ανεξαρτησία στην Καταλονία, κι ας αναφέρουμε στη δεύτερη κιόλας παράγραφο πως η έρευνα διενεργήθηκε από καταλανικό ινστιτούτο.

Σε κάθε περίπτωση, τα παραπάνω μικρή σημασία έχουν κι αναφέρονται απλώς παρεμπιπτόντως. Αυτό που έχει σημασία αντιθέτως είναι το ζουμί, δηλαδή το σατιρικό διήγημα των Ιλφ και Πετρόφ, που δημοσιεύτηκε πιθανότατα στην Πράβδα -όπως προκύπτει από σχόλια της ίδιας ανάρτησης- και αν μη τι άλλο καταρρίπτει σε μεγάλο βαθμό το εύκολο δυτικό στερεότυπο, για τους Σοβιετικούς που δεν μπορούσαν να εκφραστούν ελεύθερα και να κριτικάρουν τα κακώς κείμενα της κοινωνίας τους και του κράτους τους. Καλή ανάγνωση.

Η συντακτική επιτροπή του δεκαπενθήμερου εικονογραφημένου περιοδικού Ο κόσμος της περιπέτειας παραπονιόταν για έλλειψη λογοτεχνικής ύλης. Έλειπαν τα λογοτεχνήματα που θα τραβούσαν και θα διατηρούσαν την προσοχή των νεαρών αναγνωστών.

Τους έστελναν βέβαια πολλά χειρόγραφα, αλλά κανένα δεν ταίριαζε: παραήταν σοβαρά και βαρετά. Για να λέμε την αλήθεια, το πιθανότερο ήταν να προκαλέσουν κατάθλιψη στους νεαρούς αναγνώστες αντί να τους συναρπάσουν. Ο αρχισυντάκτης όμως ήθελε να συναρπάσει το κοινό του.

Τελικά, αποφάσισαν να παραγγείλουν ένα μυθιστόρημα που θα το δημοσίευαν σε συνέχειες.

Ένας κλητήρας έτρεξε να ειδοποιήσει τον συγγραφέα Μολδαβάντσεφ, και την επόμενη μέρα ο Μολδαβάντσεφ καθόταν στον άνετο καναπέ στο γραφείο του αρχισυντάκτη.

— Καταλαβαίνετε, είπε με έμφαση ο αρχισυντάκτης, θέλουμε κάτι φρέσκο, ζωντανό, που να αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με συναρπαστικές περιπέτειες. Θα θέλαμε, με δυο λόγια, έναν σοβιετικό Ροβινσώνα Κρούσο. Θέλουμε μια ιστορία που ο αναγνώστης να μη μπορεί να την αφήσει πριν την τελειώσει.

— Ροβινσώνα Κρούσο; Ναι, γίνεται, απάντησε λακωνικά ο συγγραφέας.

— Αλλά όχι έναν οποιονδήποτε Ροβινσώνα –έναν σοβιετικό Ροβινσώνα.

— Μα φυσικά! Ένας Ρουμάνος Ροβινσώνας δεν θα ταίριαζε.

Ο συγγραφέας δεν σπαταλούσε τα λόγια του. Φαινόταν με την πρώτη ματιά πως ήταν άνθρωπος της δράσης.

Και πράγματι, ετοίμασε το μυθιστόρημα ακριβώς σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Ο Μολδαβάντσεφ δεν ξέφυγε πολύ από το διάσημο πρωτότυπό του. Στο κάτω κάτω, ο Ροβινσώνας είναι Ροβινσώνας.

Λοιπόν, ένας σοβιετικός νέος ναυαγεί. Ένα κύμα τον ρίχνει σε ένα έρημο νησί. Βρίσκεται μόνος, ανυπεράσπιστος, απέναντι στην παντοδύναμη φύση. Κάθε λογής κίνδυνοι τον περιτριγυρίζουν: άγρια ζώα, πυκνή βλάστηση, οι μουσώνες που πλησιάζουν. Αλλά ο σοβιετικός μας Ροβινσώνας, γεμάτος ζήλο και ενέργεια, ξεπερνάει όλους τους κινδύνους, ακόμα κι όσους μοιάζουν ανυπέρβλητοι. Κι ύστερα από τρία χρόνια, μια σοβιετική εξερευνητική αποστολή τον βρίσκει να χαίρει άκρας υγείας. Έχει δαμάσει τη φύση, έχει χτίσει μια καλύβα, με παρτέρια ολόγυρα, εκτρέφει κουνέλια, έχει ράψει μια μπλούζα τύπου Τολστόι από τις ουρές των πιθήκων κι έχει διδάξει έναν παπαγάλο να τον ξυπνάει κάθε πρωί με το παράγγελμα: «Προσοχή! Πέταξε το πάπλωμα! Πέταξε το πάπλωμα! Ώρα για την πρωινή γυμναστική!»

— Πολύ καλό! αναφώνησε ο αρχισυντάκτης. Αυτό με τα κουνέλια είναι τέλειο, απολύτως επίκαιρο. Ξέρετε, όμως, δεν καταλαβαίνω πολύ καλά ποιο είναι το κεντρικό θέμα του έργου σας.

— Ο αγώνας του ανθρώπου κόντρα στη φύση, απάντησε ο Μολδαβάντσεφ με τη συνηθισμένη του λακωνικότητα.

— Ναι, αλλά δεν βλέπω κάτι που να είναι ειδικά σοβιετικό.

— Αλλά ο παπαγάλος; Αντικαθιστά το ραδιόφωνό μας –ένας τέλειος εκφωνητής.

— Ναι, ο παπαγάλος είναι καλή ιδέα. Κι αυτό με τα παρτέρια, πολύ καλό. Αλλά στο έργο σας δεν υπάρχει η αίσθηση της σοβιετικής κοινωνίας. Πού είναι, αίφνης, η τοπική επιτροπή; Πού αναδείχνεται ο καθοδηγητικός ρόλος των συνδικάτων μας;

Ο Μολδαβάντσεφ ξαφνικά ζωντάνεψε. Μόλις διαισθάνθηκε ότι το μυθιστόρημά του μπορεί να μη γίνει δεκτό, η επιφυλακτικότητά του έδωσε τη θέση της στην ευγλωττία.

— Μα, τι σχέση έχει η τοπική επιτροπή; Αφού το νησί είναι ακατοίκητο!

— Ναι, έχετε δίκιο. Είναι ακατοίκητο. Πρέπει όμως να υπάρχει μια τοπική επιτροπή των συνδικάτων. Εγώ δεν είμαι βέβαια λογοτέχνης, αλλά στη θέση σας θα έβαζα την επιτροπή. Είναι κάτι το σοβιετικό, καταλαβαίνετε.

— Μα, είπαμε ότι όλο το μυθιστόρημα στηρίζεται ακριβώς στο γεγονός ότι το νησί είναι ακατ….

Τη στιγμή εκείνη, ο Μολδαβάντσεφ έτυχε να κοιτάξει κατάματα τον αρχισυντάκτη. Η φράση του έμεινε μισή. Τα μάτια εκείνα έλαμπαν με μια τέτοια κενή αθωότητα, με εκείνο το άδειο γαλάζιο του πρωινού μαρτιάτικου ουρανού, που ο Μολδαβάντσεφ αποφάσισε αμέσως να συμβιβαστεί.

— Φυσικά, έχετε δίκιο, είπε, ανασηκώνοντας τους ώμους. Μα βέβαια, πώς δεν το σκέφτηκα αμέσως; Από το ναυάγιο σώζονται δύο άνθρωποι: ο Ροβινσώνας μας και ο πρόεδρος της τοπικής επιτροπής των συνδικάτων.

— Και δυο εξωκομματικοί, πρόσθεσε ψυχρά ο αρχισυντάκτης.

— Όι, αναφώνησε ο Μολδαβάντσεφ.

— Δεν θέλω «Όι». Δυο εξωκομματικοί και μια κοπέλα, δραστήριο κομματικό μέλος, που θα εισπράττει τις συνδρομές.

— Μα γιατί να βάλουμε και την εισπρακτόρισσα; Ποιανού συνδρομές θα εισπράττει;

— Του Ροβινσώνα, φυσικά.

— Μα, θα μπορούσε ο Πρόεδρος να εισπράττει τη συνδρομή του Ροβινσώνα. Τι θα πάθει;

— Κάνετε λάθος, σύντροφε Μολδαβάντσεφ, μεγάλο λάθος. Κάτι τέτοιο είναι εντελώς ανεπίτρεπτο. Ο πρόεδρος της τοπικής επιτροπής δεν πρέπει να χάνει τον καιρό του με ασήμαντες λεπτομέρειες και να τρέχει αριστερά δεξιά να μαζεύει τις συνδρομές των μελών. Είμαστε αντίθετοι σε κάτι τέτοιο. Πρέπει να αφιερώνει όλες του τις δυνάμεις στα σοβαρά ηγετικά του καθήκοντα.

— Ωραία, να βάλουμε και την εισπρακτόρισσα, υποχώρησε ο Μολδαβάντσεφ. Καλύτερα έτσι, θα έλεγα. Θα παντρευτεί τον πρόεδρο –ή ακόμα και τον Ροβινσώνα. Αυτό θα μας έδινε γουστόζικα επεισόδια.

— Δεν χρειάζεται κάτι τέτοιο. Μην ξεπέσουμε σε φτηνή χυδαιότητα ή σε νοσηρό ερωτισμό. Αρκεί να εισπράττει τις συνδρομές των μελών και να τις κρατάει σε ένα αλεξίπυρο χρηματοκιβώτιο.

Ο Μολδαβάντσεφ μετατοπίστηκε νευρικά πάνω στον καναπέ.

— Συγγνώμη, αλλά πώς θέλετε να βρεθεί αλεξίπυρο χρηματοκιβώτιο σ’ ένα ακατοίκητο νησί;

Ο αρχισυντάκτης έμεινε για λίγο σκεφτικός.

— Μισό λεπτό, αναφώνησε. Στο πρώτο κεφάλαιο του μυθιστορήματος έχετε μια πολύ ωραία σκηνή. Εκτός από τον Ροβινσώνα και τα μέλη της τοπικής επιτροπής των συνδικάτων, το κύμα ρίχνει στην ακρογιαλιά και διάφορα αντικείμενα…

— Ένα τσεκούρι, ένα ντουφέκι, έναν διαβήτη, ένα βαρελάκι ρούμι κι ένα μπουκαλάκι με αντισκορβουτικό φάρμακο, απαρίθμησε θριαμβικά ο συγγραφέας.

— Το ρούμι ξεχάστε το, τον έκοψε ο αρχισυντάκτης. Και τι είναι πάλι αυτό το αντισκορβουτικό; Τι το χρειαζόμαστε; Καλύτερα βάλτε ένα μπουκαλάκι μελάνι. Και βέβαια, ένα αλεξίπυρο χρηματοκιβώτιο.

— Μα γιατί στην ευχή χρηματοκιβώτιο; Οι συνδρομές των μελών της τοπικής συνδικαλιστικής επιτροπής θα μπορούσαν μια χαρά να φυλάγονται στην κουφάλα ενός κοκοφοίνικα. Ποιος θα τις κλέψει;

— Ποιος; Γιατί όχι ο Ροβινσώνας; Ή ο πρόεδρος της τοπικής επιτροπής; Ή οι εξωκομματικοί; Ή και τα μέλη της επιτροπής;

— Επέζησαν και τα άλλα μέλη της επιτροπής από το ναυάγιο; ρώτησε με αγωνία ο Μολδαβάντσεφ.

— Ναι, κι αυτά.

Ακολούθησε σιωπή.

— Μήπως να βάλουμε το κύμα να ξεβράζει στην ξηρά κι ένα τραπέζι, για τις συνεδριάσεις της επιτροπής; ρώτησε με σαρκασμό ο συγγραφέας.

— Ο-πωσ-δή-πο-τε! Οι κατάλληλες συνθήκες εργασίας είναι απαραίτητες. Γιά να δούμε, χρειάζεται ακόμα μια καράφα νερό, ένα κουδούνι κι ένα τραπεζομάντηλο. Το τραπεζομάντηλο μπορεί να είναι όποιο χρώμα θέλετε, κόκκινο ή πράσινο. Δεν θέλω να επέμβω στη δημιουργική δουλειά σας. Αλλά, αγαπητέ μου, πρώτ’ απ’ όλα πρέπει να δώσουμε στον αναγνώστη μια εικόνα από τις μάζες, τα πλατιά στρώματα του εργαζόμενου λαού.

— Το κύμα δεν μπορεί να ρίξει στην ακτή μάζες, αντέτεινε ο Μολδαβάντσεφ. Αυτό πάει κόντρα στην πλοκή. Γιά φανταστείτε ένα κύμα που να ρίχνει στην ακτή καμιά δεκαριά χιλιάδες ανθρώπους –θα γελάσει και το παρδαλό κατσίκι.

— Αυτό ακριβώς μας λείπει, λίγο υγιές, αισιόδοξο, ζωογόνο γέλιο, τον έκοψε ο αρχισυντάκτης.

— Μα δεν γίνεται ένα κύμα να κάνει τέτοιο πράγμα.

— Κύμα; Και γιατί να είναι κύμα; ρώτησε έκπληκτος ο αρχισυντάκτης.

— Πώς αλλιώς θα βρεθούν οι λαϊκές μάζες στο νησί; Δεν είναι ακατοίκητο;

— Ποιος σας είπε πως είναι ακατοίκητο; Με μπερδέψατε. Α, να το ξεκαθαρίσουμε. Υπάρχει ένα νησί –ή, καλύτερα, μια χερσόνησος, είναι πιο σίγουρα έτσι. Και συμβαίνουν μια σειρά από διασκεδαστικές, πρωτότυπες, συναρπαστικές περιπέτειες. Οργανώνεται η δουλειά των συνδικάτων, αλλά υπάρχουν πολλές αδυναμίες. Η κοπέλα, το κομματικό μέλος, αποκαλύπτει μερικά ελαττώματα –ας πούμε σε σχέση με την είσπραξη των συνδρομών. Οι εργατικές μάζες τη στηρίζουν. Το ίδιο και ο πρόεδρος, που μετανιώνει για τα λάθη του. Προς το τέλος του μυθιστορήματος μπορείτε να βάλετε μια γενική συνέλευση. Θα είναι πολύ αποτελεσματική, εννοώ από λογοτεχνική άποψη. Αυτό ήταν –τελειώσατε.

— Και ο Ροβινσώνας; τραύλισε ο Μολδαβάντσεφ.

— Χμ, ναι. Καλά που μου τον θυμίσατε. Δεν μου αρέσει και πολύ αυτός ο Ροβινσώνας. Καλύτερα βγάλτε τον εντελώς. Παράξενος χαρακτήρας, απροσάρμοστος, κλαψιάρης πεσιμιστής.

— Κατάλαβα το πνεύμα σας, είπε πένθιμα ο Μολδαβάντσεφ. Αύριο θα έχετε το μυθιστόρημα.

— Ωραία λοιπόν. Πηγαίνετε σπίτι σας και δημιουργήστε. Απροπό, στην αρχή του μυθιστορήματος έχετε βάλει ένα ναυάγιο. Δεν το βγάζετε καλύτερα; Χωρίς ναυάγιο θα είναι πιο συναρπαστική η ιστορία. Σύμφωνοι; Πολύ ωραία, καλή σας μέρα.

Όταν βρέθηκε μόνος του, ο αρχισυντάκτης χαμογέλασε ικανοποιημένος.

— Επιτέλους, αναφώνησε, επιτέλους θα έχουμε μια συναρπαστική περιπέτεια –κι ένα γνήσιο λογοτεχνικό έργο.