Φόροι, θάνατος, Πολυτεχνείο... - Σχεδόν πενήντα χρόνια

 Κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ και εμφανίζονται σχεδόν νομοτελειακά στη ζωή, σαν ατσάλινες νομοτέλειες και ατσάλινο τείχος, που αλύγιστο ορμάει.

Φόροι, θάνατος... και ό,τι θέλει κανείς, συμπληρώνει.

Οι φόροι, και βασικά η αύξηση των έμμεσων φόρων, που είναι δίκαιοι γιατί οι πλούσιοι αγοράζουν πολλά πακέτα μακαρόνια, για να γεμίζει το φιλόπτωχο ταμείο του Κυρανάκη.

Ο θάνατος, που είναι όμως διαλεκτικά δεμένος με τη ζωή, και έτσι και αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη, είτε από ζωή είτε από θάνατο.

Και τα "έθιμα" του Πολυτεχνείου. Τα δικά μας, με τον τριήμερο εορτασμό, τα τραπεζάκια έξω, και την κορύφωση με την πορεία. Και βασικά αυτών που το μισούν ακόμα και είναι απείρως πιο γραφικά. Ναι αλλά υπήρχαν νεκρές μαρμότες μέσα στο Πολυτεχνείο;

Έχουμε και λέμε.

Φόροι, θάνατος και...

-Το φεστιβάλ σκατοψυχιάς για το αν υπήρχαν νεκροί μέσα στο ΕΜΠ και το προαύλιο. Λες και έξω από την περιοχή είναι απλό φάουλ. Λες και είναι τόσο δύσκολο στις μέρες μας να παραδεχτούν ανοιχτά πως είναι φασίστες.

-Οι φασίστες με πολιτικά (δημοκρατικό μανδύα), που θέλουν τα Πανεπιστήμια στον γύψο -για να μην τους προκύψει άλλο Πολυτεχνείο, εκεί που δεν το περιμένουν.

Αλλά αρρωσταίνουν όταν βλέπουν τέτοιους φαντάρους στο Πολυτεχνείο...

-Η Σώτη και οι φίλοι της που λένε πως δεν είναι ζωντανό το Πολυτεχνείο και κάνουν σαν υστερικοί για να καταργηθεί.

-Η Πανσπουδαστική νο8 ξανά στο επίκεντρο των ΜΚΔ. Και ο Μίμης να ζητιανεύει απεγνωσμένα την προσοχή μας, από τα αζήτητα της πολιτικής ιστορίας.

Φόροι, θάνατος και...

-Η ΕΛΑΣ Ελλήνων Πραιτωριανών που κατεβάζει τη μισή οργανωτική της στον δρόμο -σταθερή αξία κάθε χρόνο, από τα... πιο μαζικά μπλοκ. Και οι αστείες ανακοινώσεις της για τα μπλοκ των φοιτητών και των διαδηλωτών.

-Τα άκαιρα χριστουγεννιάτικα στολίδια, λες και είμαστε Αυστραλία, με τον καιρό να θυμίζει ακόμα καλοκαίρι.

-Το ελικόπτερο της ΕΛΑΣ πάνω από τα κεφάλια μας, να μην ακούμε τι λέμε, σαν άστρο λαμπρό που τους οδηγεί και περιμένει να μπει στο έλατο του δήμου.

Φόροι, θάνατος και...

-Η Νεολαία ΠΑΣΟΚ σαν σιδερόφρακτος λαγός, να τρέχει μες στο καταμεσήμερο να τερματίσει πρώτη, περπατώντας προσεκτικά μα τον Ιανό, σαν ρωμαϊκή περίπολος στο δάσος πριν το γαλατικό χωριό...

-Τα μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ, στο τέλος και σε απόσταση ασφαλείας από όλους τους άλλους, να έχουν την ψευδαίσθηση της λαοθάλασσας, επειδή τριψήφιο αριθμό πλήθους μετά από καιρό, και να μην έχουν ούτε έναν Μπιρσίμ να τους μάθει σωστά τη δουλειά. 

-Απλή διαφορά φάσης από το κανονικό ΠΑΣΟΚ, όπως δείχνουν και οι αφίσες της νεολαίας τους, που κάθε χρόνο βρίσκει νέο τρόπο για να κρύβει τα ιστορικά συνθήματα της πύλης του Πολυτεχνείου.

Και κάπου εκεί, στο βάθος αριστερά, μπορεί να υπάρχει ένα σύνθημα "έξω το ΝΑΤΟ".
Κάμερα σε αυτόν.

Φόροι, θάνατος και...

-Τα γενέθλια του κόμματος, την ίδια μέρα. Και το ΑΠΕ να μην το αναφέρει καν στο "ρεπορτάζ" για την πορεία. Αλλά να κάνει διορθωτική αναφορά, με μια φράση για το ξεκάρφωμα:

"Παράλληλα μαζική πορεία πραγματοποίησε το ΚΚΕ..."

Παράλληλα, περπατάμε παράλληλα...
Αλλά αυτός που το τραγουδά, έχει τουλάχιστον το θάρρος της φασιστικής του γνώμης και δεν κρύβεται παρά μόνο στην τρύπα του...

-Στο ίδιο ρεπορτάζ, σημειωνόταν για την ΠΑΣΠ

Φοιτητές – μέλη της ΠΑΣΠ που τη συνόδευσαν πέρασαν έξω από τη Βουλή και κατευθύνθηκαν μέσω της Βασιλίσσης Σοφίας προς την αμερικανική πρεσβεία, όπου και έφθασαν -sic...

Αφενός θεωρείται επίτευγμα ότι έφτασαν. Αφετέρου, μετά τη στροφή του Τσίπρα στο Χίλτον, πριν από μερικά χρόνια, δεν μπορείς να 'σαι σίγουρος για τίποτα. Τουλάχιστον δεν έστριψε στα λουλουδάδικα...

Φόροι, θάνατος και...

-Όλες οι γενιές παρούσες, από τους μικρούς πιονέρους του Κόκκινου Αερόστατου -που πλέον όμως δε λέγονται "Νέοι Πρωτοπόροι", αλλά "Σκίουροι", αν δεν κάνω λάθος, θυμίζοντας ίσως Τσιπ και Ντέιλ. Μέχρι τη γενιά του Πολυτεχνείου και τους ακόμα παλιότερους.

Γιατί ο αγώνας χρόνια δεν κοιτά και βασικά δεν έχει γενιές, αλλά αγωνιστές που εκπροσωπούν πάντα τη νιότη του κόσμου και δε συμβιβάστηκαν, σε αντίθεση με όσα λέγονται για τη "γενιά" τους.

-Η Αλέκα στην πορεία, με τη βοήθεια του πι. Όχι για να γίνει viral, αλλά γιατί θεωρεί αυτονόητη την παρουσία της.

Και αυτό που δεν μπόρεσαν να καταλάβουν όσοι ξεσπαθώνουν ενάντια στα επαγγελματικά στελέχη ως θεσμό (χωρίς να διαφέρουν ιδιαίτερα, κάποιοι από αυτούς, από τις φασίζουσες άναρθρες κραυγές για τους "ανεπάγγελτους, επαγγελματίες πολιτικούς" που δεν έχουν κολλήσει ποτέ τους ένα ένσημο) είναι πως για τους κομμουνιστές τουλάχιστον, η επανάσταση δεν είναι επάγγελμα και για αυτό δε βγαίνουν ποτέ στη σύνταξη, αλλά συνεχίζουν όσο βαστάνε τα πόδια τους. Και ενίοτε και ακόμα παραπάνω...

Φόροι, θάνατος και...

Και έχει σαν στάμπα τις ψυχές μας σημαδέψει. Κάθε χρόνο, τέτοιο καιρό, οι μέρες του Νοέμβρη, του Μάη, η αυθόρμητη συγκίνηση, το συναίσθημα που ξεχειλίζει, που μας έχει σημαδέψει.

Και δεν το βλέπεις μόνο σε εμάς, στους δικούς μας ή σε αυτούς που είναι κοντά. Το βλέπεις ακόμα και σε αυτούς που πέρασαν κάποτε και κράτησαν κάτι, ακόμα και αν αποδείχτηκαν "περαστικοί"...

Το βλέπεις ακόμα και στον Ανδρέα Μικρούτσικο, που κάποτε λένε πως αρνούνταν να κάνει εκπομπή στην τηλεόραση στις 17 Νοέμβρη, και τώρα σαν πανελίστας σε κάτι δεύτερο, μεσημβρινό, θυμήθηκε τα νιάτα του και άρχισε να διηγείται τα γεγονότα και όσα έζησε, μαζί με τον αδερφό του Θάνο.

Γιατί το αίμα νερό δε γίνεται. Κι ας νερώσεις στην πορεία τα ιδανικά της νιότης σου, για να βγάλεις εύκολο χρήμα.

Τα παιδιά του Νοέμβρη

Η χτεσινή εκδήλωση της ΚΝΕ στο Πολυτεχνείο ήταν κατά μία έννοια ιστορική: η πρώτη που έγινε μες στο ΕΜΠ, μετά από 13 χρόνια. Τότε που ήταν ομιλητής ο Τραβασάρος για τη ΓΛΔ και τα 20χρονα από την πτώση του τείχους, και παρενέβη η Σαριγκούλη που είχε πέσει στη χύτρα με τη νιότη του κόσμου όταν ήταν μικρή, για να ξεσπαθώσει ενάντια στον ρεβιζιονιστή Νικήτα και την αποσταλινοποίηση.

Τώρα μιλούσε ο Αμπατιέλος, με θέμα αντι-ιμπεριαλιστικό, στο εντυπωσιακό αίθριο του ΕΜΠ, με εξίσου εντυπωσιακά πλάνα, σαν και αυτό...

Αλλά δεν ήταν αυτά τα καλύτερα - πιο συγκινητικά πλάνα της χτεσινής εκδήλωσης...

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του Κουβανού από το ΠΓ της Κούβας και αντιπροέδρου της ΠΣΟ, που ήταν ζωντανός και χαρούμενος σαν τον λαό του, χόρευε σχεδόν στα συνθήματα παρά το εμπόδιο της γλώσσας (αν και δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις τι λέει το σύνθημα "το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός...) και θύμιζε τα πρώτα χρόνια του Κουτσούμπα ως ΓΓ, που ήθελε να φωνάζει και αυτός τα συνθήματα από το μικρόφωνο, σαν οργανωτής κερκίδας -και πέρασαν λίγοι μήνες μέχρι να το κόψει...

Αλλά το βασικό είναι άλλο. Το ΚΚΕ μπορεί να μη συμφωνεί πλήρως σε όλα με το ΚΚ Κούβας, μπορεί να του ασκεί κριτική σε επιμέρους ζητήματα (και αντίστροφα) κτλ, όπως έχει διαφωνίες αντίστοιχα και με το ΚΕΚΡ για τον πόλεμο, την έννοια του ιμπεριαλισμού, του φασισμού κτλ. Και παρεμπιπτόντως, η οπτική σκοπιά των Κουβανών, που τα φιλτράρουν όλα μέσα από το πρίσμα του made in USA εμπάργκο, μπορεί να μη διαφέρει πολύ από αυτή των Ρώσων.

Πού είναι όμως η διαφορά σε αυτές τις διαφορές -που καθιστά τη μια απλή διαφωνία, με συντροφικό διάλογο, και την άλλη αντίθεση με οξυμένη πολεμική; Η διαφορά αφορά ακριβώς το μείζον ζήτημα της στάσης απέναντι στον ιμπεριαλισμό. Γιατί η Κούβα ενώ παραμένει στο στόμα του λύκου, εξακολουθεί να τον περιγελά και να αγωνίζεται. Ενώ κάποιοι Ρώσοι κομμουνιστές συντάσσονται ανοιχτά, οικειοθελώς και χωρίς προσχήματα με τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, μολονότι αναγνωρίζουν στις θεωρητικές επεξεργασίες τους πως η Ρωσία είναι ιμπεριαλιστική δύναμη...

Ο Αμπατιέλος σημείωσε πως σε αυτόν τον πόλεμο διαψεύστηκε με τραγικό τρόπο η θεωρία ότι σήμερα οι πολεμικές συγκρούσεις γίνονται-κρίνονται ακαριαία, με το πάτημα ενός κουμπιού (Κιμ, το γνωστό!). Μια εκτίμηση που πνίγηκε στο ποτάμι αίματος που χύνεται εδώ και εννιά μήνες στην Ουκρανία.

Μια ενδιαφέρουσα προέκταση αυτού του συλλογισμού θα ήταν ενάντια στο παρεμφερές αφήγημα πως η επανάσταση είναι περίπου αδύνατη στις σύγχρονες συνθήκες, γιατί το εχθρικό στρατόπεδο έχει υπερσύγχρονο εξοπλισμό (καταστολής, παρακολούθησης κοκ), οπότε δε μας αφήνει πολλά περιθώρια αντίδρασης. Αλλά ας το κρατήσουμε για κάποια άλλη φορά.

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο της ομιλίας αφορούσε τη φασιστική μπόχα που αποπνέει το σάπιο πτώμα της αστικής δημοκρατίας (προς αποφυγή παρανόησης, οι διατυπώσεις αυτές είναι δικές μου). Χωρίς να υποτιμά κανείς τα θύματα της χούντας που υπέφεραν και βασανίστηκαν, και τα δημοκρατικά δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί με αίμα, μπορεί σήμερα να μην έχουμε χούντα αλλά έχουμε δικτατορία του κεφαλαίου, με τη μία ή την άλλη μορφή. Και προϊόντος του χρόνου, δεν ταυτίζονται μόνο στην ταξική τους ουσία, αλλά αρχίζουν να μοιάζουν και σε διάφορα άλλα -όχι ακριβώς εξωτερικά- χαρακτηριστικά.

Είναι η ελληνική αστική δημοκρατία που βάζει στο στόχαστρο έναν φαντάρο, γιατί εξέφρασε φιλειρηνικές απόψεις. Είναι στην αστική δημοκρατία που γίνονται τόσο εκτεταμένες παρακολουθήσεις πολιτικών -άλλο αν κάποιοι έκαναν την πάπια όταν το ΚΚΕ κατήγγειλε τις συνακροάσεις. Είναι η σημερινή ΕΕ, το "λίκνο της αστικής δημοκρατίας", που έχει ως περίπου επίσημη ιδεολογία του τον αντικομμουνισμό, όπως ακριβώς έκανε -με πιο πρωτόγονο και χοντροκομμένο τρόπο- η χούντα, μισό αιώνα πριν.

Εκτός και αν κάποιοι πιστεύουν πως αυτά γίνονταν-αι μόνο επί χούντας και επί Μητσοτάκη... -οπότε να το γυρίσουμε στο stand up comedy. Έχουν όμως "αριστερή" εφεδρεία και τον Μαραντζίδη, να τους αναλύει "τις Ζωές των άλλων" στη ΓΛΔ, και να αγνοεί τις δικές μας και τι γίνεται στην καπιταλιστική Ελλάδα του 2022. Μπορεί και αυτός όμως να είχε καλύτερη τύχη ως stand-up κωμικός ή λογογράφος του Τσίπρα...

Δεν ξέρω αν ο Αμπατιέλος γράφει μόνος ή με βοήθεια λογογράφου τα κείμενα των ομιλιών του, αλλά ο δημόσιος λόγος του είναι αξιοπρόσεκτος. Δεν είναι μόνο η μεστή, συγκροτημένη σκέψη ή ότι είναι πάντα ετοιμόλογος υπό πίεση (χρόνου ή ενός εχθρικού τηλεοπτικού πάνελ). Είναι κυρίως ο φρέσκος λόγος -μακριά από τα αβάσταχτα ξύλινα στερεότυπα για την ξύλινη γλώσσα- το στοχευμένο χιούμορ, η λεπτή ειρωνεία, οι φαρμακερές ατάκες, πχ για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη σοσιαλδημοκρατική μούσα που του ενέπνευσε μεταξύ άλλων τα παρακάτω...

-Για αυτούς που νομίζουν ότι όλα αυτά (σ.σ.: οι παρακολουθήσεις) γίνονταν μόνο επί χούντας και Μητσοτάκη, παραγνωρίζοντας ότι έχουμε μνήμη και google search...
-Για τον Ζελένσκι και τους ναζί του Αζόφ, που οι της ΝΔ τον χειροκροτούσαν όρθιοι και οι του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τα πόδια τους...
-Για τη θετική τους ψήφο στον εξοπλισμό της Ουκρανίας, ξεχνώντας τους τσακωμούς τους αν θα στείλουμε στον Ζελένσκι πυραύλους ή σταφίδες...
-Για τον μύθο του "φιλειρηνικού ΝΑΤΟ" και αυτούς που θα πορευτούν στο Πολυτεχνείο με τέτοια συνθήματα, εκτός και αν στρίψουν πάλι στο Χίλτον, για να μην τους πάρει κάνα μάτι...

Με λίγες, μικρές αλλαγές θα μπορούσαν να γίνουν σκετσάκι στη stand up σκηνή του Φεστιβάλ. Και μάλλον θα έβγαζαν πιο πολύ γέλιο από μερικούς άλλους που ανέβηκαν εκεί τον Σεπτέμβρη...

Και όχι, δεν είναι θέμα ατάκας -για να βγάζει βιντεάκια το luben- αλλά εξόχως πολιτικό. Αλλά η καλή ατάκα βοηθάει να αναδειχθεί και η πολιτική ουσία.
Και όχι, δεν είναι προσωπικό χάρισμα, δεινότητα κτλ. Αλλά το προσωπικό βοηθάει σαφώς με τη σειρά του να αναδειχθεί καλύτερα το πολιτικό.

Ο Αμπατιέλος φύλαξε μια μπηχτή και για τον γυρολόγο Μίμη, που πασχίζει να γαντζωθεί στο άρμα της επικαιρότητας, ανασύροντας τους μύθους για την Πανσπουδαστική Νο8, και αναρωτήθηκε φωναχτά: από πότε είναι αυτή η εφημερίδα; (σ.σ.: από τον Γενάρη - Φλεβάρη του '74, για να μαθαίνουν οι πιο νέοι).

Τον γνωστό και μη εξαιρετέο Μίμη, που γράφει στο πολυδιαφημισμένο βιβλίο του πως στη μεταπολίτευση είχε ετοιμάσει ένα πόρισμα που έπαιρνε αποστάσεις από το φύλλο 8, αλλά του το άλλαξε αριστοτεχνικά ο Φαράκος. Τον γνωστό Μίμη, που είχε την ατυχία να 'ναι... πολύ μπροστά από την εποχή του, γιατί ήθελε να κάνει τον ενιαίο Συνασπισμό -και το ΚΚΕ- αυτό που είναι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Και κατέληξε νωρίς στην αγκαλιά του ΠΑΣΟΚ (γιατί ό,τι δεν μπορείς να πολεμήσεις-αντικαταστήσεις αγάπησέ το) και του Κόκκαλη (με διαφορά φάσης και μιας γενιάς από τον ΣΥΡΙΖΑ που έκανε ευρωβουλευτή τον Πετράν) και τώρα είναι στα αζήτητα της πολιτικής ιστορίας, σε λίγο χειρότερη φάση από τις προοπτικές της σοσιαλδημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Που ακόμα και αυτό έβγαλε για αρχηγό έναν Ανδρουλάκη, αλλά με καμιά 15αριά χρόνια τουλάχιστον καθυστέρηση, από όταν ήταν δηλαδή ακόμα στα πράγματα ο Μίμης...

Λίγη ώρα μετά, στον ίδιο χώρο, είχε εκδήλωση για το Πολυτεχνείο το ΝΑΡ, μεταξύ άλλων με τον Χάγιο -που και αυτός αναφέρεται στο επίμαχο κεφάλαιο του βιβλίου του Ανδρουλάκη. Αλλά οι πιο πολλοί Ναρίτες εξοργίστηκαν με άλλο απόσπασμα που κατονόμαζε τον Κώστα Τζιαντζή (μετέπειτα στέλεχος και ιδεολογικό σημείο αναφοράς του ΝΑΡ) ως συγγραφέα του περιβόητου φύλλου.

Το ΝΑΡ έβγαλε μια σωστή και τίμια ανακοίνωση που δεν εστίασε στο προσωπικό για τον Τζιαντζή, αλλά απάντησε συνολικά για όλους τους αγωνιστές της τότε ΚΝΕ. Πολύ καλά αυτά, αλλά εμένα η απορία μου είναι άλλη: Αν εξαιρέσουμε την αναφορά του Ανδρουλάκη στον Τζιαντζή, και διαβάσουμε το επίμαχο κεφάλαιο του βιβλίου για το νο8, πού ακριβώς διαφωνούν μαζί του οι Ναρίτες που επαναφέρουν κάθε χρόνο σχεδόν τέτοια εποχή το γνωστό αφήγημα;

Αλλά η χτεσινή βραδιά ανήκε δικαιωματικά σε άλλους.
Στα παιδιά του Νοέμβρη -ή μήπως του Φλεβάρη;
Τα παιδιά που ήταν κάποτε στο Πολυτεχνείο, ήταν μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης, μπήκαν μπροστά στον αγώνα και την οργάνωσή του, υπέφεραν στα κελιά της χούντας και βασανίστηκαν. Τα παιδιά της ΚΝΕ και του παράνομου κλιμακίου του ΚΚΕ, που συνελήφθησαν από τη χούντα του Ιωαννίδη τον Φλεβάρη του '74 -και κάποιοι μίλησαν αργότερα στον Λάμπρο Τόκα, που επιμελήθηκε το βιβλίο με τις μαρτυρίες τους ("Τα παιδιά του Φλεβάρη", εκδόσεις Καστανιώτη).

Και αν τότε που έδιναν τις μαρτυρίες, είχε πάρει ο καθένας άλλο δρόμο (άλλος για ΣΥΡΙΖΑ τράβηξε πήγε και άλλος για Εργ. Αγώνα) και μόνο ο Ορφανός απ' την Κρήτη είχε μείνει στο Κόμμα, σήμερα είναι και άλλοι που φαίνεται να το επαναπροσεγγίζουν (δεν εννοώ μόνο από τη λίστα με τα ονόματα του βιβλίου αλλά ευρύτερα). Από την Αλαβάνου -που θα είναι και στο πάνελ της βιβλιοπαρουσίασης του Ρούση σε λίγες μέρες- μέχρι τη χτεσινή μεγάλη παρέα. Ποιοι είναι αυτοί; Αντιγράφω από το ρεπορτάζ του 902.

Στέργιος Βασιλείου, Χρήστος Καραπάνος, Γιώργος Καραγιάννης, Ντίνα Κούκου, Σπύρος Κουρσάρης, Σταμάτης Νικολάου, Αλκης Παπαδήμας, Θεολόγος Πατερέλης, Θανάσης Παναγιωτόπουλος, Στέφανος Πάντος, Κώστας Σεφέρης, Σταύρος Σκουρτόπουλος, Γιώργος Σορολοπίδης, Δημήτρης Τόκας, Λάμπρος Τόκας, Βαγγέλης Τούντας, Νίκος Τριανταφύλλου, Διονύσης Τσακνής και Νίκος Τσιώκος. (Και κάπου κοντά σε αυτούς και ο γιος του Κάππου, που μας άφησε νωρίς...)

Και ήταν όλοι τους εκεί -κάπου κοντά τους και ο γιος του Κάππου, αν είδα καλά. Ήταν εκεί ακόμα και αυτός που ερωτεύτηκε μια χρονολογία και λίγα χρόνια αργότερα μια θέση στην εξουσία με αριστερό προσωπείο. Αλλά τελευταία δείχνει μετανοημένος και μας ξαναπροσεγγίζει κι αυτός... Ελπίζω μόνο να μην παίρνει ιδέες ο Μίμης για τα δικά του γεράματα...

Και η συγκίνηση ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής, σαν συνάντηση παλιών συμμαθητών. Τα παιδιά του Νοέμβρη έκαναν σαν μικρά παιδιά, έβγαζαν φωτογραφίες, δάκρυζαν, χαμογελούσαν με βουρκωμένα μάτια, θέλαν να γυρίσουν στα παλιά, έκαναν πηγαδάκι με τον Κουτσούμπα όσο έπαιζε το συγκρότημα της ΚΝΕ. Και δεν ξέρω πόσο στενοί είναι οι πολιτικοί δεσμοί που (ξανα)χτίζονται, αλλά στον ύμνο της ΚΝΕ στο τέλος, σήκωσαν συγκινημένοι τη γροθιά τους και τραγούδησαν (γιατί το αίμα νερό δε γίνεται). 

Και αν ο Θανάσης δε μιλάει στον Στέφανο (ξέρει λέει αυτός γιατί) που ήταν συγκρατούμενος του Κώστα με τα δύο πι στο Μπογιάτι, δεν έχει και τόση σημασία, ξέρεις. Γιατί τα παιδιά του Νοέμβρη και γενικώς όλοι όσοι έπεσαν μικροί στη χύτρα με τη νιότη του κόσμου, παλεύοντας να τον αλλάξουν, έχουν δικαίωμα να μείνουν για πάντα παιδιά, όσο βαστάν τα πόδια τους και το μυαλό τους. Ακόμα και να κρατάνε μερικά παιδικά -ή όχι και τόσο- πείσματα.

Και αν η σκεπή στην κεφαλή ασπρίζει ή έχει αραιώσει λίγο, αυτοί θα αισθάνονται κάπως έτσι, όπως τα παιδιά στη φωτογραφία: η σπορά των παιδιών του Νοέμβρη...