Κρουαζιέρα θα σε πάω

Πριν γίνει υπουργός εξωτερικών της ΕΣΣΔ, ο (συμπατριώτης του στάλιν τρομάρα του) Έντβαρντ Σεβαρντνάτζε μιλώντας για το ρυθμό ανάπτυξης της χώρας δήλωσε: κάποιες επιχειρήσεις είχαν συνηθίσει να προχωράνε με ρυθμούς κρουαζιέρας...

Το είχαν, εννοείται, αναφέρεται στο πριν την εθνοσωτήριο περεστρόικα.

.

Ο έντβαρντ αν και καθήκι, το έβαλε πολύ σωστά το θέμα -έστω κι απ' την ανάποδη. Για μένα αυτό ήταν η ΕΣΣΔ. Μια όμορφη, ειρηνική -πάντα- κρουαζιέρα, όπου τα πάντα ήταν ειδυλλιακά κι όλοι περνούσαν υπέροχα, ακόμα κι οι μούτσοι, όπως στις ελληνικές βιντεοταινίες του 80. Ήταν μια υπέροχη κρουαζιέρα, όπου καταναλώναμε περισσότερα απ' όσα παράγαμε κι ας μην καταναλώναμε τίποτα βασικά. Ήταν ένα αξέχαστο ταξίδι, ακόμα κι αν ήταν κατά μήκος του αρχιπελάγους γκούλαγκ. Ήταν ένα μικρό καράβι, που το λέγαν σοβιετία, αλλά στο τέλος πήγε αταξίδευτο.

Όσοι ζήσαν όμως το ταξίδι ένιωσαν πολύ καλά τι ήθελε να πει ο καβάφης και θέλουν να το ξανακάνουν -κι ας μην πλησίασαν ποτέ την ιθάκη, άσχετα τι έλεγε ο υπερφίαλος χρουτσόφ.

.

Εμάς μας αρέσουν οι αργοί σοβιετικοί ρυθμοί, γιατί είμαστε μουζίκοι και έχουμε ανασφάλειες. Όποιου τροτσκιστή και αντιφρονούντα δεν του αρέσει και θέλει τυχοδιωκτισμούς και περιπέτειες, μπορεί να πάει να ζήσει στον καπιταλισμό. Εκεί όπου οι δέκα (και πολλούς βάζω) έχουν ιδιωτικό γιοτ και οι άλλοι ενενήντα είναι στο γουότσινγκ και μένουν με την χαρά ότι κάποτε θα γυρίσει ο τροχός και θα έχουν κι αυτοί λεφτά για να αγοράσουν σκάφος. Ή πότε-πότε μαζεύουν λεφτά για μια βόλτα με το κρις κραφτ, ανεβάζουν αδρεναλίνη και τους περνάνε ότι γι' αυτό ζουν καλύτερα σε σχέση με τους άλλους στο κρουαζιερόπλοιο που δεν ανεβάζουν ποτέ αδρεναλίνη, ούτε έχουν δικαίωμα κατοχής κρις κραφτ. Που είναι η βασική ανάγκη του ανθρώπου, για να μην ξεχνιόμαστε.

Δε πα' να επιπλέουν εν τω μεταξύ ένα σωρό πτώματα στο νερό, που μείναν χωρίς σκάφος και πνίγηκαν ή τους κόψαν στα δύο τα σκούτερ... Τι σημασία έχει; Αυτοί δεν ήταν αρκετά έξυπνοι και ικανοί, γι' αυτό πάθαν ό,τι πάθαν.

.

Αυτές είναι δύο βασικές διαφορές των δύο συστημάτων.

Πρώτον ότι σε εμάς το κρουαζιερόπλοιο είναι συλλογική ιδιοκτησία, ανήκει σε όλη την κοινωνία (κάποιοι βέβαια έχουν ρεζερβέ καμπίνα πρώτη θέση, ενώ κάποιοι άλλοι κοιμούνται στο κατάστρωμα, αλλά αυτά δεν χρειάζεται να τα λέμε παραέξω).

Και δεύτερον ότι σε εμάς η βασική αξία δεν είναι η αδρεναλίνη που δημιουργούν οι ψευδαισθήσεις και οι ψεύτικες ανάγκες, αλλά η κοινωνική ασφάλεια. Να φτάσουμε σώοι κι αβλαβείς και να περάσουμε καλά. Και να φτάσουμε όλοι, όχι να φτάσουμε πρώτοι.

.

Έτσι είχαν τα πράγματα στην μαμά πατρίδα, τον επίγειο σοσιαλιστικό παράδεισο. Αυτό δεν ήταν κρουαζιερόπλοιο, ήταν το πλοίο της αγάπης, έτσι ειδυλλιακά που περνούσε ο καιρός για το σοβιετικό λαό.

Και τώρα που το πλοίο της αγάπης βούλιαξε σαν τιτανικός, ένας κόμπος ανεβαίνει στο λαιμό, λύνεται και γίνεται τραγούδι νοσταλγίας:

Πού πας χωρίς αγάπη, στο κρύο στη βροχή...