Άξιον εστί

Ένα σχετικά ενδιαφέρον σημείο –όπου το σχετικά είναι όσο δεν πάει σχετικό- σχετικά με το κίνημα των αγανακτισμένων, είναι η ορθογραφία του. Έχω ακούσει πχ το επιχείρημα ότι θα έπρεπε να γράφεται με η, όπως κι η αγανάκτηση, γιατί το αγανακτώ δεν είναι όπως τα ρήματα που καταλήγουν σε -ίζω, για να σχηματίζει με γιώτα το θέμα του αορίστου κι όλα τα παράγωγά του. Ξέρω ότι δεν έχουν δίκιο, αλλά δεν μπορώ να το αποδείξω.

Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα –σχετικά πάντα- είναι η ετυμολογία της λέξης στα ισπανικά. Το indignados είναι μετοχή –όπως κι οι αγανακτισμένοι στα ελληνικά- που βγαίνει από το ρήμα indignar. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει «προσβάλλω» και προέρχεται από το επίθετο indigno που είναι το αντίθετο του digno και σημαίνει ανάξιος. Από το digno βγαίνει το ουσιαστικό dignidad που ‘ναι η αξιοπρέπεια. Η οποία ετυμολογικά στέκει στον αντίποδα των αγανακτισμένων, ιδανικών κι ανάξιων εραστών της εξέγερσης, που δεν έχουν πολλές αξιώσεις κι αιτήματα, μονάχα απαξίωση για τα κόμματα και τα συνδικάτα, όλα μαζί στο ίδιο τσουβάλι.

Ας επιχειρήσουμε μια σύνδεση με το αυριανό. Η συμμετοχή στην απεργία είναι πάνω απ’ όλα θέμα αξιοπρέπειας. Θέμα αρχής για όσους δε μπορούν να συνυπάρξουν με τις τύψεις και τη ρετσινιά του απεργοσπάστη. Το επόμενο βήμα όμως είναι να αποκτήσει πρακτικό αντίκρισμα, να γίνει κάτι παραπάνω από (εκ)δήλωση (αξιοπρεπούς) φρονήματος, την οποία οι παλαίμαχοι κομμουνιστές υπέγραφαν καθημερινά, αρνούμενοι να υπογράψουν μια δήλωση μετανοίας και να λυγίσουν στα βασανιστήρια.

Όσοι δεν απεργούν δηλαδή είναι αναξιοπρεπείς; Όχι βέβαια. Παλεύουν σκληρά με τους φόβους, τη συνείδησή τους, αλλά τις περισσότερες φορές χάνουν. Σαν τον ισοβίτη του αρκά, που παλεύει με την δυστυχία του κι ο μοντεχρήστος του λέει: περιττό να ρωτήσω ποιος κερδίζει.
Αλλά αφού ήρθαν έτσι τα πράγματα στη ζωή τους και δεν τη ζουν όπως τους αξίζει, μπορούν τουλάχιστον να μην την ευτελίζουν. Το πιο άμεσο πρακτικό αντίκρισμα μιας απεργίας, είναι η ανάκτηση της χαμένης (ταξικής) συνείδησης κι αξιοπρέπειας.

Το προπατορικό αμάρτημα ήταν όταν δέχτηκες –αναγκαστικά- να μπεις στον κόσμο της μισθωτής σκλαβιάς, κι άφησες την αξιοπρέπεια στην είσοδο της φυλακής, μαζί με τα υπόλοιπα προσωπικά σου αντικείμενα. Σκυφτός στα καφενεία, στους δρόμους σκεπτικός... αν κι έχεις σταυρουδάκι φυλαχτό για να σε φυλάει από τις δυσάρεστες σκέψεις και τη σκέψη γενικώς. Μα χτες μες στην πορεία... εγώ πάλι σκεφτικός ήμουν, αλλά δεν έχει να κάνει, εγώ δε μετράω. Κατά βάθος όμως χάρηκα που σε είδα εκεί. Κι ίσως να σκέφτομαι αν βρω κι εγώ το θάρρος σου, όταν βρεθώ στη θέση σου. Γιατί έξω από τον χορό, πολλά τραγούδια λέμε, και δεν κοστίζουν τίποτα.

Το επάγγελμά σου –λένε- δεν πρέπει να το κάνεις για τα χρήματα, να το βλέπεις σαν εκ-βιασμό, ή ως μια διεκπεραίωση στην καλύτερη. Αλλά να το απολαμβάνεις, με το χαμόγελο στα χείλη. Κι αφού δεν το κάνεις για τα χρήματα δηλ, τότε γιατί το κάνεις; Μήπως για τη δόξα; Κι έρχεται στη συνέντευξη πριν την πρόσληψη η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου. Τι φιλοδοξίες έχετε;

Έλα ντε. Τι τους λες τώρα; Να βγάλω χρήματα για να ζήσω. Όχι, δεν είναι σωστή απάντηση. Να πω ότι θέλω να πετύχω; Να γίνω πλούσιος και δυνατός; Μη φανεί ότι δεν έχω και στόχους στη ζωή μου. Μα τι ερώτηση είναι αυτή; Ούτε σε καλλιστεία να ‘μασταν.

Η βασική μου φιλοδοξία κύριε λάτσιο μου, είναι να επικρατήσει παγκόσμια ο κομμουνισμός. Έστω η δημοκρατική διχτατορία του προλεταριάτου και της νέας βάρδιας της ιντελιγκέντσιας, γιατί αγροτιά είναι εντελώς αμφίβολο αν θα έχει μείνει μέχρι τότε, όπως πάει το πράγμα.
Σε προσωπικό επίπεδο έχω τη φιλοδοξία να δουλέψω σε κάτι σχετικό με τις γνώσεις μου, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά μου. Αυτό κι αν είναι φιλόδοξο. Εντάξει, ήξερα ότι το πτυχίο μου είναι τελείως άχρηστο για την εύρεση εργασίας, και το μεταπτυχιακό επίσης. Αλλά δε φανταζόμουν ότι θα ‘ναι κι εμπόδιο, σε μερικές αγγελίες.

Προσπαθώ λοιπόν να μπω στην ψυχολογία σου, να καταλάβω πώς σκέφτεσαι, Γιατί σκύβεις το κεφάλι και βλέπεις μόνο μυρμήγκια. Και πρέπει να ‘ρθουμε στο δικό σου επίπεδο, να σε προσεγγίσουμε με δουλειά μυρμηγκιού, για να μπούμε στο οπτικό σου πεδίο και να ακούσεις τι λέμε.

Μαζί κι αυτοί που τα βλέπουν όλα από θέση αρχής, ακόμα και τους τακτικισμούς τους. Αρχές χωρίς αρχή και τέλος, που δεν πατάνε στην πραγματικότητα. Κοιτάνε ψηλά τον ουρανό, κι ονειρεύονται εφόδους, ενώ πάνε ντουγρού για τον γκρεμό, και λένε πως θα πετάξουν. Ξέχασαν πίσω και το καπέλο τους, το κομματικό και την πολιτική τους ταυτότητα, που έμεινε στο σπίτι. Σιγά μην φτιάξουνε έτσι ποτέ οργάνωση. Αλλά εμείς θα τη φτιάξουμε την οργάνωση, χαμένε, α χαμένε.

Βάζεις λοιπόν μέσο για να την βολέψεις, ρίχνεις τον εγωισμό σου, κλείνεις αυτιά και μάτια και σωπαίνεις, μαθαίνεις να είσαι ραγιάς, υποτελής –κι εγώ μαζί σου δηλ, μη νομίζεις ότι το δεύτερο πρόσωπο, είναι αφ’ υψηλού. Κι οι αγάδες μας είναι κλέφτες, κι έχουν κι αρματολούς να τους προστατεύουν.

Βασικά πρέπει να ρίξεις τον εγωισμό σου από την ανάποδη, να βρεις το συλλογικό σου εαυτό, την τάξη σου, τη δύναμή της, συνείδηση κι αυτοπεποίθηση. Για να αρχίσεις να ανακτάς την χαμένη ατλαντίδα, δικαιώματα, κατακτήσεις κι αξιοπρέπεια. Που δε θα την ανακτήσεις ατομικά, αλλά συλλογικά, σε έναν κόσμο που δε θα είναι πια κοιλάδα των δακρύων.

Όσο γίνεσαι εμπόρευμα, ανταλλακτική αξία, θα νιώθεις τη ζωή σου άδεια, χωρίς καμιά αξία χρήσης, πέρα από αυτές που σου πλασάρουν. Αξίζει να το δεις, να το αγοράσεις, να καταναλώσεις. Μα πάνω απ’ όλα να υπάρχεις για ένα όνειρο –κι ας είναι η φωτιά του κτλ. Γιατί πραγματική αξία έχουν μόνο αυτά που δεν έχουν αξία, ανταλλακτική. Κι οι μόνες θυσίες που έχουνε αξία είναι στον αγώνα για άλλη εξουσία. Ενώ οι πλαστές αξίες σε κάνουνε θυσία στον βωμό του κέρδους.

Σκέψου το σαν εκείνη τη διαφήμιση, που τα μετρούσε όλα με το χρήμα.
Απλήρωτη υπερωρία: μηδενική αξία. Χαμένο μεροκάματο σε μέρα απεργίας: αξία 30 ευρώ. Συλλογικός αγώνας κι ανάκτηση της χαμένης αξιοπρέπειας. Αξία ανεκτίμητη. Μη ανταλλακτική και ανταλλάξιμη.