ΕΑΑΚ - Το πρώτο αίμα

Αφού χάσαμε την επιλογή κωστόπουλου, με το κλείσιμο της ιμακο, η κε του μπλοκ επιστρέφει στα "εμπορικά κείμενα" με το πρώτο μέρος του αφιερώματος για τα 20χρονα εαακ, που αναφέρεται στα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της. Το δεύτερο μέρος, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα ανέβει μέσα στον επόμενο μήνα. Καλή ανάγνωση.

Εν αρχή ην η διάσπαση. Μετά η κατάρρευση ή η ανατροπή για τους συντρόφους που έμειναν στο κουκουέ. Και μετά το χάος. Ή μάλλον το οργανωμένο χάος των εν ελλάδι σχημάτων. Και η ανάμνηση μιας κάποτε ενιαίας κνε με τις μπαχαλεμένες οργανωτικές που χαώθηκαν. Κι έμειναν ονόματα επί χάρτου, εκ των οποίων τα περισσότερα απογοητεύτηκαν κι ιδιώτευσαν.

 

Σχήματα χωρίς ιστορία όμως είναι σχήματα χωρίς μέλλον. Γι’ αυτό αφήνουμε τα ανιστόρητα λεκτικά σχήματα και περνάμε στην πρώτη μαρτυρία που παρατίθεται σε μορφή διαλόγου χάριν ευκολίας και της καλύτερης ροής του κειμένου.

.

Η πρώτη μου εικόνα είναι απ’ τις αρχές του '88, στην 7η παναθηναϊκή συνδιάσκεψη, η οποία αν θυμάμαι καλά πρέπει να εξέλεγε αντιπροσώπους για το 4ο συνέδριο. Υπήρχε όμως ήδη σε εξέλιξη η διαμόρφωση κι η διαμάχη των διάφορων τάσεων που δυστυχώς έφτανε και μέχρι το ξεκατίνιασμα. Πχ ο τάδε κεράτωσε τη δείνα, ή ο άλλος είναι ασταθές στοιχείο στην προσωπική του ζωή, να μην τον ψηφίσουμε.

Αλλά εγώ ήμουν πιτσιρικάς τότε και δεν έδινα σημασία. Αυτά τα κατάλαβα αργότερα, που τα είδα από άλλο πρίσμα. Ήδη από τότε όμως, υπήρχαν τάσεις εντός της κνε, οι μεν αργότερα ονομάστηκαν "γραψαίοι" ή "κνε-γράψα", οι δε "κωτσαντήδες", από το όνομα του σήφη κωτσαντή που ήταν ο υπεύθυνος της προσυνεδριακής επιτροπής της κνε, την οποία διόρισε η κε του κκε μετά την καθαίρεση του κσ.

.

-Σα να λέμε φουρτουνάκηδες και βροντάκηδες.

-Για πολλά μέλη που δεν καταλάβαιναν τη φύση της διαπάλης, πες το κι έτσι. Εδώ να πω πως πάρα πολλά μέλη της κνε δεν είχαν ιδέα για τη διαπάλη που γίνονταν εντός της οργάνωσης. Κι αν θες τη γνώμη μου, όταν υπάρχουν διαφωνίες, η εσωκομματική κουλτούρα πρέπει να επιβάλλει να συζητώνται ανοιχτά και χωρίς υπεκφυγές, χαρακτηρισμούς κι αποκλεισμούς μπροστά στα μέλη όλης της οργάνωσης και αυτή να αποφασίζει. Ο γιώργος γράψας ήταν ο γραμματέας και μαζί του έφυγε το μεγαλύτερο κομμάτι της νεολαίας. Κι ο κωτσαντής είναι σήμερα στέλεχος του κουκουέ κι ήταν τότε με τη γραμμή του κόμματος για τον ενιαίο συνασπισμό. Αλλά πολλοί κωτσαντήδες έφυγαν αργότερα με τη διάσπαση του '91.

.

Μια δεύτερη εικόνα που έχω είναι από το φεστιβάλ του 89’. Είχα αναλάβει που λες από το σύντροφο που με καθοδηγούσε να πάρω ένα μαγνητοφωνάκι και να ηχογραφήσω την ομιλία του σύντροφου γράψα.

-Ιστορική ομιλία. Και πώς ήταν;

-Εντάξει, έχουν περάσει πολλά χρόνια και δε θυμάμαι τι έλεγε. Θυμάμαι όμως τις αντιδράσεις του κόσμου, που ήταν ανάμικτες. Κάποιοι τον αποδοκίμασαν, πολλοί όμως τον χειροκρότησαν επιδοκιμάζοντας.

-Κι ο καθοδηγητής σου; Έχει ακόμα την κασέτα;

-Δεν ξέρω. Υποθέτω πως ναι. Αλλά έχω χάσει τα ίχνη του. Έφυγε το 91’ με το συνασπισμό, αλλά μετά ξαναγύρισε στο κουκουέ. Σε εκείνο το φεστιβάλ, το 15ο αν δεν απατώμαι, είχα μείνει και μετά, για το ξεστήσιμο, κι είχα πετύχει την αλέκα –γραμματέα της κοα τότε και πολύ πιο γεμάτη- να συζητάει σε έντονο ύφος με στελέχη της νεολαίας σχετικά με το συνασπισμό. Τότε είχε γίνε και μεγάλος ντόρος για το σύνθημα του φεστιβάλ. Ενώ ήταν να λέει με το συνασπισμό για την αριστερά, ή κάτι παρόμοιο, τελικά μπήκε -αν θυμάμαι καλά- το σύνθημα που έλεγε περίπου το εξής: "η νεολαία αναζητά την αριστερά..." για να μην υπάρχει αναφορά στο συνασπισμό, με την συγκρότηση του οποίου υπήρχαν πολλές διαφωνίες.

-Αυτά έγιναν σεπτέμβρη του 89. Πιο νωρίς είχε σχηματιστεί κι η κυβέρνηση τζανετάκη.

-Ναι, αλλά δεν είχα φύγει τότε. Θυμάμαι ότι οι γονείς μου –που ήταν κι αυτοί του κόμματος- είχαν στραβώσει κάπως, και γενικά ο κόσμος μας είχε μουδιάσει, αλλά δεν μπορούσα να αντιληφθώ περισσότερα πράγματα σαν πιτσιρικάς που ήμουν, είχα και την αντίληψη πως το κόμμα ξέρει.  Έφυγα το 91’ στη διάσπαση με το συνασπισμό, στον οποίο όμως επί της ουσίας δεν οργανώθηκα ποτέ.

-Πριν πεις πώς και γιατί, ανοίγω παρένθεση, για να πω εδώ δυο σκηνικά από αυτές τις εκλογές που έχω ακούσει από άλλους. Ό,τι θες το διορθώνεις ή το επιβεβαιώνεις.

Όταν έκλεισε η συμφωνία για την κυβέρνηση τζανετάκη, ο γράψας ήταν με την αποστολή της κνε στο φεστιβάλ της ποδν, στη βόρειο κορέα, όπου ήταν προσκεκλημένοι κι οι ρηγάδες. Κι ένας μη αστικός μύθος λέει ότι οι κορεάτες διοργανωτές είχαν μπερδέψει την προσφώνηση ‘σύντροφος’ με τη γνωστή ελληνική λέξη με τα τρία άλφα. Κι έτσι κάλεσαν στο βήμα να μιλήσει τον μαλ... τάδε. Που μάλλον ήταν από τους άλλους, οπότε ούτε γάτα ούτε ζημιά.

.

Το δεύτερο παραλειπόμενο είναι από την προεκλογική συγκέντρωση του ενιαίου συνασπισμού στο σύνταγμα, τον ιούνη, που έπιανε όλη σχεδόν τη σταδίου κι έφτανε μέχρι την ομόνοια, όπου είχε την ίδια ώρα συγκέντρωση μια τραβεστί.

-Μάλλον ήταν η.. αλόμα. Έκανε κι αυτή προεκλογικές συγκεντρώσεις!

-Κι είχαμε μια ενδιαφέρουσα ειρηνική συνύπαρξη. Το νοέμβρη όμως οι περισσότεροι είχαν χάσει τον αρχικό ενθουσιασμό μετά την ψυχρολουσία, κι η συγκέντρωση μόλις έφτανε ως το άγαλμα του κολοκοτρώνη.

.

-Το περιστατικό με το φεστιβάλ της ποδν στη β. κορέα, η αλήθεια είναι πως δεν το γνωρίζω, οπότε δεν μπορώ να πω κάτι για αυτό! Ας γυρίσουμε στα δικά μας. Μετά από τη διάσπαση του 89' αφενός άρχισε η κνε να παραλύει (οι όβες μαζεύονταν αραιά και χωρίς ουσιαστικό επίδικο), αφετέρου άρχισε να αλλάζει σταδιακά η φυσιογνωμία της, σε κάποια πράγματα. Θυμάμαι για παράδειγμα ότι είχαμε προσπαθήσει να στήσουμε θεματικές όβες (λόγου χάρη υπήρχε σκέψη για οβες... ενδιαφερόντων όπως αθλητικές, ηλεκτρονικών υπολογιστών κλπ)... Θυμάμαι επίσης χαρακτηριστικά την καθοδήγηση να μας λέει πως η κνε έχει...γεράσει, χρειάζεται να το ρίξουμε στα πάρτυ και άλλα τέτια...  

Τότε είχαν βγει κι εκείνα τα συλλεκτικά πρωτοσέλιδα του οδηγητή με  "ο"  ένα φαγωμένο μήλο, σαν το σήμα της apple, για να δείξει ότι η κνε περνάει στη νέα εποχή. Κάπου πρέπει να  έχω κρατήσει κάποια από αυτά τα φύλλα. Έβαζε κι η κνε ναρ τότε τον οδηγητή της νεολαίας, αλλά το κουκουέ έκανε ασφαλιστικά μέτρα κι αναγκαστικά άλλαξε όνομα. Άρχισε να βγαίνει ως αριστερή παρέμβαση –νομίζω- και μετά το 92’ ως αναιρέσεις.

-Και τελικά πώς έφυγες;

-Εγώ κλονίστηκα το καλοκαίρι του 91’, με το πραξικόπημα στη σοβιετική ένωση. Εδώ επικρατούσε αμηχανία και πλήρης σύγχυση, που την έβλεπες να περνάει και στην εφημερίδα. Αν και ο ρίζος κράτησε μάλλον μια στάση διακριτικής υποστήριξης στην όλη υπόθεση. Εν πάση περιπτώσει όταν βλέπεις το κκ να τίθεται εκτός νόμου στην χώρα που πίστευες ότι οικοδομούσε σοσιαλισμό τόσα χρόνια, κάτι γκρεμίζεται μέσα σου. Και μπορεί να μην είχαν πολλοί τέτοια πολιτική μετατόπιση, όπως εγώ –προς το ναρ- με αυτήν την αφορμή, αλλά νομίζω ότι πολλοί σύντροφοι ένιωσαν μέσα τους αυτή την αποκαθήλωση.

.

Εν τω μεταξύ γίνεται και η διάσπαση με το συνασπισμό και  φεύγει άλλο ένα κομμάτι της νεολαίας με τον τάκη θεοδωρικάκο. Αλλά το κομμάτι αυτό διαλύθηκε πάνω στο μήνα, δεν κράτησε για να φτιάξει κάτι συγκροτημένο, αντίστοιχο της κνε-ναρ για παράδειγμα. Είχα κρατήσει κάποιες επαφές από τη συνοικία με μερικά παιδιά από την κνε-ναρ που μου έδιναν να διαβάσω παλιότερα τεύχη του πριν, γιατί τότε, το πριν κυκλοφορούσε ως μηνιαίο περιοδικό, και μετά βγήκε ως κυριακάτικη εφημερίδα. Κι εκεί έβρισκα κάποιες αναλύσεις –του δελαστίκ, μια συνέντευξη του βαζιούλιν κτλ- που προέβλεπαν ένα χρόνο πριν, ακριβώς όσα ζούσαμε τότε.

Φτάνουμε λοιπόν φθινόπωρο του 91’. Φεύγω στην πάτρα για να γραφτώ στο τει κι από την αθήνα φεύγουν δύο συνδέσεις. Μία από την κνε που άρχιζε να αναδιοργανώνεται και μία από τους συντρόφους της κνε ναρ που είχα επαφή. Τους πρώτους μήνες κράτησα αποστάσεις απο παντού, γιατί ήμουν μπερδεμένος κι ήθελα να κατασταλάξω κάποια πράγματα μέσα μου.

Πρώτη φορά έδωσα το «παρών» σε μια αντιπολεμική επιτροπή, στον απόηχο του πολέμου στον περσικό. Μαζεύουμε υπογραφές, βάζω το όνομά μου, και έτσι γνωρίστηκα με τους συντρόφους της κνε και της κνε-ναρ.

.

-Και τελικά πώς έγειρε η πλάστιγγα προς το ναρ;

-Ίσως φανεί περίεργο με τα σημερινά δεδομένα, αλλά τότε η κνε-ναρ ήταν πιο κοντά στην εικόνα της παλιάς κνε, όπως την είχα εγώ στο μυαλό μου, με την οργάνωση,τις δουλειές, τις χρεώσεις κλπ. Σταδιακά και όσο αυτά που σκεφτόμουν ωρίμαζαν, έβλεπα πως η αντίληψη του ενιαίου μετώπου πάλης της νεολαίας της κνε που πέρασε μετέπειτα στην κνε-ναρ, μπόλιασε την εαακ σε αει και τει και αυτό σαν κεντρική αντίληψη συμμαχιών στη νεολαία με έβρισκε σύμφωνο. Ηταν και η γενικότερη αντίληψη-κριτική  του ναρ για τη συγκυβέρνηση του ενιαίου συνασπισμού με τη νδ και το πασοκ, όπως κι η διάθεσή του για γενικότερη συζήτηση για τον σοσιαλισμό και τι πήγε στραβά που με έβρισκε σύμφωνο.

.
-Κι οι συσχετισμοί γιατί άλλαξαν; Πως μαζικοποιήθηκε η ΚΝΕ στο ΤΕΙ;

-Αυτό είναι μεγάλη κουβέντα. Σίγουρα όμως έπαιξε ρόλο και το μαθητικό, όπου η κνε είχε δυνάμεις και της έρχονταν έτοιμος κόσμος στα πανεπιστήμια. Αν θέλω όμως σαν κομμουνιστής να είμαι τίμιος και ειλικρινής, θα πρέπει να σου πω πως εδώ ευθύνεται και η κνε-ναρ.  Η οποία τότε, πέρα από την σωστή κατά τη γνώμη μου αντίληψή της για τα μέτωπα, την εκπαίδευση,  την καπιταλιστική αναδιάρθρωση και τις συνέπειες στη ζωή της νεολαίας συνολικά, στην προσπάθειά της να εξηγήσει την κατάρρευση του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, υιοθέτησε σοβαρές λαθεμένες αντιλήψεις, ειδικά όσον αφορά τον ρόλο και τον χαρακτήρα μιας σύγχρονης κομμουνιστικής οργάνωσης νεολαίας τον οποίο υποτίμησε για πολύ καιρό.

 .

-Κι η εαακ πότε ιδρύθηκε;

-Στις εκλογές του ’91 υπήρχε σίγουρα εαακ, είχε κατέβει με αυτό το όνομα. Το ’89 είχε κατέβει η πανσπουδαστική, με τα παλιά της αρχικά ως πσκ. Και το ’90 ήταν μεταβατική χρονιά, που κατέβηκαν τα αριστερά, αντισυναινετικά ψηφοδέλτια, αν θυμάμαι καλά το όνομα. Μες στη χρονιά που ακολούθησε, ’90-91, είχε γίνει μια συνάντηση μεταξύ ρήγα-συσπειρώσεων και κνε-ναρ και δημιουργήθηκε η εαακ.

 .

-Δε σου φαίνεται κάπως αντιφατικό που δημιουργήσατε την εαακ μαζί με το ρήγα, που είχε παραδοσιακά κόντρα με την κνε, συνεπώς και με το κομμάτι εκείνο που αργότερα θα συγκροτούνταν ως κνε-ναρ;

-Από μία άποψη ναι, αλλά είχε γίνει ήδη μια προεργασία, με την αντίληψη για το ενιαίο μέτωπο παλης της νεολαίας που είχε διαμορφωθεί ως γραμμή της κνε στην 7η σύνοδο του κσ το '87 και αποτέλεσε την απόφαση του 4ου συνέδριου, το ’88.

.

-Ποιες ήταν μετά οι σχέσεις με την πανσπουδαστική στο τει;

-Δεν είχαμε το σημερινό κλίμα που δυστυχώς επικρατεί ανάμεσα στην εαακ και την πκσ σε πανελλαδικό επίπεδο. Συνήθως κατεβάζαμε διαφορετικά πλαίσια βέβαια, αλλά πολλές φορές συνεργαζόμασταν στις συνελεύσεις ανάλογα την περίπτωση. Κι αυτό το πνεύμα κράτησε τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του '90 που έφυγα από το τει και που για αυτό μπορώ να μιλήσω.

-Τι θυμάσαι έντονα από τις εμπειρίες σου στα συνδικαλιστικά;

-Θυμάμαι την πρώτη φορά που βγήκα να μιλήσω ως εαακίτης και βγήκε ένας πασόκος και μου έκανε προσωπική επίθεση, για να ψαρώσω. Μετά είδα ότι το έκανε κατά σύστημα σε κάθε πρωτοετή που έβγαινε να μιλήσει, για να του σπάσει τον τσαμπουκά και να τον φέρει στα μέτρα του.

-Νόμιζα ότι στην πάτρα, λόγω και του τεμπονέρα, είχατε κάπως καλύτερες σχέσεις με τους πασόκους.

-Όχι, δεν πήγαινε έτσι. Αυτό που έγινε όμως ήταν ότι στις επόμενες εκλογές το '93 αν θυμάμαι καλά το εαμ, η οργάνωση του τεμπονέρα στήριξε το πασοκ! Εντελώς λαθεμένη γραμμή κατά τη γνώμη μου.

.

-Κάτι άλλο που θυμάσαι;

-Θυμάμαι τον πρόεδρο του τει, έναν δεξιό, πανέξυπνο αλλά αντιπαθέστατο, που όταν γύρισε από ένα ταξίδι στην κούβα, μέσα 90’, μας έδειχνε ένα χαρτονόμισμα κι έλεγε χαιρέκακα: τις πήδηξα όλες τις κουβανές με ένα τέτοιο. Και στο λέω αυτό, γιατί τότε αυτή η κριτική καφενείου ήταν πολύ διαδεδομένη για τις χώρες του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, και το να υπερασπίζεσαι την κομμουνιστική σου αναφορά και στράτευση ήταν στην καλύτερη μια...γραφική συμπεριφορά για τον πολύ κόσμο.

.

Σε κάποια άλλη φάση που αντιδρούσαμε για τα erasmus, έρχεται στα τραπεζάκια και μας λέει: γιατί αντιδράτε; Αύριο κιόλας μπορώ να στείλω όποιον από εσάς θέλει στο πρόγραμμα. Και γιατί το έλεγε αυτό; Εμείς αντιδρούσαμε συνολικά στον έρασμο γιατί ήταν πρόγραμμα της εοκ. Αλλά βάζαμε κοντά στα άλλα ζήτημα ότι είναι μόνο για λίγους κι εκλεκτούς. Οπότε σου λέει: μπορώ να στείλω όποιον θέλετε στο πρόγραμμα, τι αντιδράτε; Μετά όμως ο έρασμος έπαψε σταδιακά να είναι ζήτημα αιχμής, και δεν το έβλεπες καν σε φοιτητικά πλαίσια.

.

Αντί επιλόγου... μια αναφορά σε μια ιστορία από εκείνα τα χρόνια, που τη μάθαμε από άλλη σφισσα και θα είναι κριμα να μην καταγραφεί. Ο αχμμετ –το σχήμα εαακ στους μεταλλειολόγους- δημιουργήθηκε με τη συνδρομή ναριτών, συσπειρωσάδων και της κνε! Όχι της κνε-ναρ, της αυθεντικής. Γι’ αυτό κι ονομάζεται αριστερός χώρος κι όχι ανεξάρτητος, αυτόνομος ή κάτι παρόμοιο.

Τι είχε συμβεί;

Ήταν μια κίνηση τακτικής, επειδή δε θέλαμε να αφήσουμε ζωτικό χώρο στο πολυτεχνείο για τους συνασπισμένους, που είχαν κάποιες δυνάμεις στους μεταλλειολόγους. Γι’ αυτό κατεβήκαμε εκείνη την χρονιά με τον αχμμετ και την επόμενηκανονικά ως πανσπουδαστική. Ενώ ο συν μπήκε τελικά στο πολυτεχνείο το 92’ με τον τσίπρα, που έφτιαξε στους πολιτικούς μηχανικούς τον εγκέλαδο.

Υγ: η κε του μπλοκ, παρακαλεί γονυπετής τον κάτοχο της κασέτας με την ομιλία του γράψα από το φεστιβάλ του 89', να επικοινωνήσει μαζί της, ή να ανεβάσει ο ίδιος το υλικό που έχει στο διαδίκτυο.