Η τρίτη μέρα ήταν η τελική...

... μοβόρα νικηφόρα και βροχερή (ανταπόκριση από το φεστιβάλ- ημέρα τρίτη).

Τελικά ο καιρός μας έκανε το χατίρι και η τρίτη μέρα του φεστιβάλ έγινε ΚΑΝΟΝΙΚΑ, όπως τόνιζαν κι οι ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα τις προηγούμενες ημέρες. Ο ουρανός έριξε μόνο μερικές απειλητικές ψιχάλες, για να τρομάξει τους δύσπιστους και τους λιπόψυχους που έμειναν σπίτι τους και επιβράβευσε τους τολμηρούς που ήρθαν στο χώρο – και δεν ήταν και λίγοι. Οι πιο πονηροί άρχισαν να σκέφτονται το ενδεχόμενο της κρατικής προβοκάτσιας από την εμυ και άλλες μετεωρολογικές ιστοσελίδες που προέβλεπαν από βροχή μέχρι καταιγίδα για τις ώρες του φεστιβάλ. Μέχρι που έπιασε μια βροχούλα εκεί κατά τις 3 τη νύχτα, για να αποδείξει το ασύλληπτο: ότι για μια φορά τα στοιχεία της φύσης ήταν με το μέρος μας και δε γίναμε μούσκεμα, σαν τα παπιά στη λιμνούλα, που παρεμπιπτόντως πρέπει να έφαγαν του σκασμού και με υπερωρίες αυτό το τριήμερο.

Εκείνη την ώρα όμως όλα είχαν τελειώσει στο χώρο του φεστιβάλ. Και είναι κρίμα από μια άποψη, γιατί ο κόσμος καθόταν στη λαϊκή σκηνή και δεν έλεγε να φύγει, περιμένοντας ένα ανκόρ από τον κορακάκη και το φεστιβάλ συνολικά.

Κι αυτό είναι ένα από τα λίγα αρνητικά του καινούριου χώρου. Το πρόγραμμα δεν τραβάει μακριά ως το πρωί, γιατί πρέπει να σεβαστούμε τους γείτονες στις γύρω πολυκατοικίες. Άντε να προσθέσεις και τα «διαφυγόντα έσοδα» από τους πλανόδιους με τους λουκουμάδες και τις καντίνες. Ή ότι το ίλιον πέφτει πολύ μακριά για κάποιες περιοχές – μέχρι και το κάλεσμα από τα μεγάφωνα κάποιες φορές απευθυνόταν ειδικά στο λαό της δυτικής αθήνας.

Κατά τα άλλα όμως είναι ένας μεγάλος και πολύ όμορφος χώρος που η ανάδειξή του έχει ειδική σημασία. Κι αυτό μπορούσε να το καταλάβει κανείς κι από τη διαδρομή προς το πάρκο τρίτση, από τα πανό των γειτονικών δημοτικών αρχών με συνθήματα ενάντια στην απαξίωση του χώρου.

Τι κάναμε αυτήν την τελευταία μέρα του φεστιβάλ; Κανονικά θα ακούγαμε τη συζήτηση με την μπέλλου, που πρέπει να είχε ενδιαφέρον. Ομολογώ όμως ότι εκείνη την ώρα πιάσαμε την κουβέντα, συσφίγγοντας τους ακατάλυτους μπλογκερικούς δεσμούς με άλλα αδερφά ιστολόγια κι έτσι δεν την προσέξαμε αρκετά, ώστε να μπορέσω να την αναπαράγω σήμερα. Ελπίζουμε να την πετύχουμε κάπου (κανάλι, εφημερίδα, portal, οπουδήποτε) και να έχουμε μια δεύτερη ευκαιρία.

Είδαμε όμως θέατρο σκιών και την παράσταση με τον καραγκιόζη που ήθελε να γλιτώσει από τα χρέη του και προσποιήθηκε τον πεθαμένο, πιθανότατα γιατί δεν είχε σκεφτεί τη λύση της επιτροπής λογιστικού ελέγχου – η περιβόητη ελε. Και κάναμε μια βόλτα από τα ταμπλό με την έκθεση για την ιστορία του κκε και του κομμουνιστικού κινήματος, που ήταν και πέρσι στο χώρο του φεστιβάλ, αλλά φέτος είχαν εμπλουτιστεί. Εκεί ξεχωρίσαμε το σύστημα με τους συντρόφους από τη νεολαία, που έπαιζαν ρόλο ξεναγού με αρκετή επιτυχία. Ένα στιγμιότυπο από την αντεπανάσταση στην ουγγαρία το 56, με έναν ούγγρο κομμουνιστή που είχε σκοτωθεί με ένα εικόνισμα του λένιν στην αγκαλιά του. Και ένα ποίημα του μπρεχτ για το κόμμα που βρίσκεται σε κίνδυνο με το στίχο το κόμμα είναι σε κίνδυνο, στάσου όρθιος (ή κάτι τέτοιο). Κι εκεί είπαμε μεταξύ μας με κομμουνιστική αισιοδοξία ότι αν όλα πάνε φέτος τόσο καλά όσο το 12, μπορεί του χρόνου να είναι αυτό το σύνθημα του φεστιβάλ.

Είδαμε το αφιέρωμα στο λοΐζο, που ήταν ωραίο και προσεγμένο και έκλεισε με το ακορντεόν κι όλο τον κόσμο να τραγουδά με πάθος: δε θα περάσει ο φασισμός. Κι ήταν ίσως η πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια που δεν το έλεγε μηχανικά, αλλά επειδή το ένιωθε και έχει σα στάμπα τη ζωή του σημαδέψει.

Και μετά... θα θέλαμε να καθίσουμε και για το μικρούτσικο αλλά...

Εντάξει, δεν ωφελεί να κρυβόμαστε. Όλοι ξέρουμε ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που ήμασταν εκεί και για τον οποίο έγινε κι όλο το φεστιβάλ στην πραγματικότητα: η hip hop συναυλία στο μαθητικό στέκι. Και δεν υπήρχε καμία περίπτωση να ακυρωθεί από τη βροχή, γιατί όταν όλος ο κόσμος θέλει κάτι τόσο πολύ, θα συνωμοτήσει όλο το σύμπαν για να γίνει πράξη, όπως λέει κι ο αλχημιστής. Ή μήπως ο ισορροπιστής; Τέλος πάντων...

Αρχικά βγήκαν στη σκηνή ο μέγας με τον dj rico, που μάλλον είναι και οργανωμένο μέλος του κόμματος. Ο μέγας είπε ότι γράφτηκαν κάποια πράγματα με τα οποία γελάνε κι οι πέτρες κι ότι αυτοί συμμετέχουν πολλά χρόνια στο φεστιβάλ, άλλο αν κάποιοι το ανακάλυψαν τώρα. Ξεκίνησε τη συναυλία με το τραγούδι επανάσταση όπου μεταξύ άλλων δίνει συμπυκνωμένα έναν πολύ εύστοχο ορισμό του σοσιαλφασιμού: δημοκρατία ίσον χούντα φιλελεύθερα δοσμένη και τους φασίστες με τη μάσκα δημοκράτη-σοσιαλιστή.

Τραγούδησε επίσης το στα όπλα, που τo αναφέραμε και σε προηγούμενη ανάρτηση, ένα άλλο που μιλούσε για την ιστορία ενός μετανάστη, ένα τρίτο με τον τίτλο λόμπι που είχε και μια ξώφαλτση αναφορά στον καπιταλισμό. Είπε ένα τραγούδι που έδενε με τη μνήμη του καββαδία και ένα άλλο που το αφιέρωσε στη μνήμη του μητροπάνου ο οποίος τίμησε πολλές φορές το φεστιβάλ με την παρουσία του. Και γενικώς είχε ενδιαφέρον ρεπερτόριο. Στο τέλος είπε μαζί με τους νεβμα και το τραγούδι για μια μέρα βασιλιάς για αυτούς που τους ενδιαφέρει μόνο να κυβερνάνε, αλλά κόπηκε στη μέση γιατί έπεσε το ρεύμα – το σαμποτάζ της αυγής που περιμέναμε.

Οι νεβμα είπαν ότι θα έπαιζαν μερικά τραγούδια τους που δεν ακούγονται πολύ συχνά και πως όταν βγαίνει ένας δίσκος καλό είναι να τον ακούμε από την αρχή ως το τέλος. Ενημέρωσαν το κοινό για κάποια κομμάτια τους που είχαν ανέβει δωρεάν στο διαδίκτυο. Και τόνισαν πολλές φορές πως ήταν τιμή τους η παρουσία τους στο θεσμό.

Και μετά ανέβηκαν οι goin through.

Τραγούδησαν το μαζί μου ασχολείσαι, κερασμένο στην αυγή και το καλημέρα ελλάδα που το έγραψαν οκτώ χρόνια πριν όταν όλοι πανηγύριζαν και τώρα με την πουτάνα την εε δικαιώνεται. Ο βουρλιώτης είπε να δυναμώσει η μουσική για να μας ακούσουν ως την αυγή, αναφέρθηκε στους χαλυβουργούς, στους μαθητές που έπαιξαν στη σκηνή πριν από αυτούς και που έστησαν αυτό το θεσμό και κουνούσε ρυθμικά το κεφάλι όταν ο κόσμος φώναζε συνθήματα: το χωρίς εσένα και το εννιά δεκαετίες για το κκε. Ήταν σχεδόν συγκινημένος με τον κόσμο που ήρθε και γέμισε ασφυκτικά το χώρο της μαθητικής και ευχαρίστησε την κεντρική επιτροπή (!) για την πρόσκληση και την τιμή που τους έκανε.

Αυτά ως προς το ρεπορτάζ για το τι έγινε επί σκηνής. Περνάμε και στην αποτίμηση επί της ουσίας. Μήπως μπορούμε να αρνηθούμε ότι οι goin through είναι life style συγκρότημα; Όχι σύντροφοι, δεν μπορούμε να το πούμε αυτό. Όπως δεν μπορούμε να το αρνηθούμε για τη συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών που εμπλέκονται αναγκαστικά (λιγότερο ή περισσότερο) σε αυτό, ακόμα και για όσους αποτελούν το λεγόμενο εναλλακτικό life style, που καταλήγουν να είναι απλώς η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος.

Το ζητούμενο λοιπόν σε αυτή την περίπτωση είναι να μη σε καταπίνει το life style, αλλά να το κατακτάς εσύ κατά μία έννοια. Όταν πχ ο μάριος αθανασίου ρωτούσε για τους χαλυβουργούς σε μια life style εκπομπή και άφηνε το πάνελ ξερό από την αμηχανία, είναι προφανές ποια πλευρά βγαίνει κερδισμένη. Και είναι εξίσου προφανές ότι αν κάποιος μουσικός σήμερα ήθελε να πάει με το ρεύμα και να πουλήσει φιγούρα, δε θα ερχόταν στο δικό μας φεστιβάλ. Άλλους χώρους θα προσέγγιζε – ονόματα δε λέμε, (οπορτουνιστικές) συνειδήσεις δε θίγουμε.

Υπάρχουν επίσης δύο πολύ βασικά ζητήματα. Καταρχάς ότι η νεανική σκηνή φέτος έγινε μαθητικό στέκι, για να δοθεί βάρος στη δουλειά με τους μαθητές. Έναν χώρο όπου έχουμε σημαντικές ελλείψεις και προκύπτει επιτακτικά η ανάγκη να ανοίξουμε μέτωπο ενάντια στη χρυσή αυγή και την επιρροή της στα σχολεία. Καθόλη τη διάρκεια του τριημέρου έπαιξαν πολλά μαθητικά ερασιτεχνικά συγκροτήματα και υπήρχαν λίγα εμπορικά ονόματα. Αν λοιπόν αυτά τα ονόματα μπορούν να φέρουν τους σημερινούς μαθητές στο φεστιβάλ και σε επαφή με την κνε, αν μπορούν να τους περάσουν πέντε – απλοϊκά έστω- μηνύματα για τον αγώνα και την επανάσταση, τότε έχουν – από μένα τουλάχιστον- την ανοχή μου και κάτι παραπάνω. Πόσο μάλλον που το πρόγραμμά τους ήταν σχετικά προσεγμένο και αξιοπρεπές.

Δεύτερο ζήτημα. Αυτή τη στιγμή το κκε περνά από στενωπό και μετράει τους φίλους του, ακόμα και στον καλλιτεχνικό χώρο. Κι επειδή οι δυσκολίες αυτές έχουν σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, είναι δεδομένο ότι όποιος έρχεται να παίξει στο φεστιβάλ το κάνει σχεδόν αφιλοκερδώς, ειδικά φέτος.

Από αυτήν την άποψη λοιπόν μπορώ να πω προσωπικά ότι γουστάρω τους goin through και τους νεβμα και ας μην έβαζα ποτέ να ακούσω κάτι δικό τους στο σπίτι μου. Όπως γουστάρω τις βαρετές εντεχνίλες που έρχονται χρόνο παρά χρόνο, τα πολυφωνικά που σε μεγάλη ποσότητα νιώθω πως μου ξύνουν τα σωθικά, το λάκη που η κοιλιά του μεγαλώνει σταθερά κάθε χρόνο και πλέον σέρνεται πάνω στη σκηνή... γουστάρω ακόμα και τη σούλα βαζούρα. Κι ειδικά όσους ήρθαν φέτος για πρώτη φορά, όπως το μηλιώκα.

Τι μας έμεινε ως γεύση στο τέλος της ημέρας και του φεστιβάλ; Η απορία για το αν τελικά έχουμε τη σοβιετική τεχνογνωσία και τεχνολογία που διέλυε τα σύννεφα στους ολυμπιακούς της μόσχας και τις ημέρες των παρελάσεων. Και η εικόνα από τη δεύτερη μέρα με τον μπόμπιρα στο καροτσάκι που δεν μπορούσε να μιλήσει καλά καλά, αλλά ήξερε να σηκώνει το χέρι του στο άκουσμα της διεθνούς κι όποιον έβλεπε έκτοτε τον χαιρετούσε με σφιγμένη τη γροθιά. Οι σωστές βάσεις μπαίνουν από τα μικράτα μας. Άντε και επανιδρυτικό στέλεχος των νέων πρωτοπόρων.