Οι δύο όψεις του νομίσματος

Την περασμένη φορά είχαμε μείνει στο θέμα των προσώπων προαναγγέλλοντας το ζήτημα της κάλυψης του συνεδρίου από τα αστικά μμε. Αυτά τα δύο υπό προϋποθέσεις συνδέονται όπως είδαμε στην πρόσφατη ανάρτηση με τον τουριστικό γκόρμπι, το παιχνίδι του με τα μίντια και το μανιπουλάρισμα των τηλεοπτικών μαζών.

Αφορμής δοθείσης λοιπόν θέλω να προσθέσω στα προηγούμενα ότι η τέως γγ ήταν ένας καθ’ όλα αντιτουριστικός πόλος έλξης, όσο κι αν αυτό μοιάζει αντίφαση εν τοις όροις. Εντελώς αντισυμβατική –έως και αναχρονιστική- δηλ με τα ισχύοντα τηλεοπτικά πρότυπα, αλλά γι’ αυτό ακριβώς αυθεντική. Κάτι που αποτελούσε έναν ιδιότυπο πόλο έλξης μες σε ένα πολιτικό σκηνικό γενικευμένης υποκρισίας. Η αλέκα ήταν τρόπον τινά μια πιστή εικόνα της πολιτικής του κκε: ευθεία, ειλικρινής κι αφτιασίδωτη, χωρίς τακτικούς –ή τακτικίστικους- καλλωπισμούς. Αυτό είναι που σέβεται διαχρονικά ο λαός στο κόμμα, ασχέτως αν παρασέρνεται απ’ την αστική βιτρίνα και το άλλο πρωί των εκλογών που ξυπνάει πλάι σε αυτό που ψήφισε, το βλέπει χωρίς πολιτικό μέικ απ και τρομάζει. Θα αναλάβουν όμως τα μίντια να τον εφησυχάσουν και να του γλυκάνουν τον πόνο ή να κατευθύνουν το φόβο του στο μη χειρότερα, για να δεχτεί τα πάντα χωρίς αντίδραση.

Κι ερχόμαστε στο συνέδριο. Όπου αν υπήρχε μια αμυδρή ελπίδα να γραφτούν κάποια σοβαρά άρθρα που να προσεγγίζουν πολιτικά τις εργασίες του, αυτή θάφτηκε κάτω από τη διαδοχολογία για την αλλαγή γραμματέα. Που με τη σειρά της δεν έμεινε σε μια απλή ονονοματολογία με φαβορί και αουτσάιντερ, αλλά προχώρησε σε βαθυστόχαστες αναλύσεις και περιγραφές αντικρουόμενων στρατοπέδων. Με αίλουρους που χοροπηδάν ευέλικτα από το ένα στο άλλο, δελφίνους, υπαρχηγούς και ακροβάτες που ισορροπούν μεταξύ των ομάδων και τα έχουν καλά με όλους.

Πρόλαβαν μάλιστα να βαφτίσει –ακόμα δεν τον είδε- τον κουτσούμπα αντιτουριστικό, σκληροπυρηνικό γραφειοκράτη κι άνθρωπο του μηχανισμού. Λες και υπήρχε περίπτωση να γράψουν ποτέ για ηγετικό στέλεχος του κκε ότι είναι γλυκούλης και μαλακοπυρηνικός ή ότι κινείται σαν ηλεκτρόνιο στην περιφέρεια.

Συνέχισαν με την εκλογή της νέας κε και εμβριθή συμπεράσματα περί αποχώρησης του παμε από το κκε, χωρίς ωστόσο να αξιοποιήσουν την ιδέα κάποιων αδελφών κόκκινων ιστολογίων για αποχώρηση και του ριζοσπάστη από το κόμμα, δεδομένης της μη επανεκλογής του διευθυντή του στο νέο πολιτ μπιρό.

Ο φώτης παπούλιας προχώρησε μάλιστα ένα βήμα παραπέρα συμπεριλαμβάνοντας και το μακαρίτη τον τσιόγκα στα στελέχη που δεν επανεκλέχτηκαν στη νέα κε. Αλλά τέτοιοι είναι αυτοί οι σταλινικοί του κκε. Σκοτώνουν τα άλογα, όταν πεθάνουν. Αντί να κρατήσουν τον τσιόγκα εσαεί μέλος της κε τιμής ένεκεν.

Κατά τα άλλα η εφημερίδα των συντακτών διαμαρτυρήθηκε για τον αποκλεισμό του δημοσιογράφου της (του παπούλια συγκεκριμένα όχι της εφημερίδας). Λες και είναι αποτέλεσμα ρεπορτάζ τα τέρατα που βγάζει από την κοιλιά του.

Έτσι είναι όμως. Αστική δημοκρατία έχουμε, ο καθένας έχει δικαίωμα να πει το μακρύ του και το κοντό του και να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του, τζάμπα είναι. Πόσο μάλλον όταν είναι έμμισθες και εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα.

Εξίσου μακάβριο ήταν και το αφιέρωμα μιας ειδησεογραφικής ιστοσελίδας στην αλέκα, πριν καν οριστικοποιηθεί η αποχώρησή της από τη θέση της γγ, που έμοιαζε περισσότερο με επικήδειο ή με επιμνημόσυνη δέηση, έχοντας φωτογραφίες μέχρι και από την κηδεία του παπαρήγα, για να γίνει ακόμα πιο άμεσος ο υποσυνείδητος συνειρμός περί τέλους.

Κατά τη γνώμη μου όμως, το πιο ωραίο με την αλέκα ήταν ο τρόπος που μεταφέρθηκε η περίφημη αποστροφή της περί «αγράμματων στελεχών» από την ομιλία της σε μια κομματικής συνδιάσκεψη. Ο αστικός τύπος την πήρε και τη μετέφρασε ως εξής: η αλέκα λέει αγράμματους όσους διαφωνούν με τις θέσεις στον προσυνεδριακό διάλογο. Κι έτσι δυστυχώς το αναπαρήγαγαν αυτούσιο, κι αρκετά μέσα που αυτοπροσδιορίζονται ως μη αστικά –μέχρι αποδείξεως του εναντίου.

Η αλέκα όμως είπε κάτι πολύ διαφορετικό στην πραγματικότητα. Κριτίκαρε πολιτικά την θέση πως ο καπιταλισμός στην ελλάδα υποχώρησε εξαιτίας της κρίσης. Κι έκλεισε λέγοντας πως «τα στελέχη δε δικαιολογούμαστε να είμαστε αγράμματα», χωρίς καμία προσωπική αιχμή, ούτε καν αιχμηρό λόγο, πέραν της πολιτικής κριτικής. Και σε αυτό έχει απόλυτο δίκιο. Γιατί είναι μαρξιστικά αναλφάβητος όποιος αγνοεί πως η οικονομική κρίση είναι μια νομοτελειακή στιγμή στον κύκλο ανάπτυξης του κεφαλαίου, με καταστροφή και απαξίωση ενός μέρους του, για να συνεχίσει απρόσκοπτα την κερδοφορία και τη διευρυμένη αναπαραγωγή του. Κι είναι αυτό ακριβώς που βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της διαμάχης, με τη φιλολογία περί κατοχής, εθνικής υποτέλειας, κτλ.

Αυτά βέβαια είναι ψιλά γράμματα για τον αστικό τύπο που νόμισε πως έπιασε λαβράκι και το ‘δειχνε παντού, σαν περήφανος ψαράς. Για να περάσει με εξαιρετική ευκολία μερικές μέρες αργότερα απ’ τα δημοσιεύματα για «εμφύλιο στο κουκουέ», στην εκτίμηση περί άνευρου και αδιάφορου συνεδρίου, με διαδικασίες εξπρές. Μονά-ζυγά, δικά τους.

Αυτό ήταν ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας καθ’ όλα ανέντιμης στάσης –ειδικά από τα μέσα που επιδιώκουν αντιμνημονιακή κυβέρνηση και στηρίζουν το σύριζα. Η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με δημοσιογραφική δεοντολογία και μπορεί να συνοψιστεί στα εξής: χονδροειδής παραποίηση δηλώσεων και γεγονότων, σενάρια επιστημονικής φαντασίας βγαλμένα από την κοιλιά πωρωμένων συντακτών, αυταπόδεικτα υπονοούμενα για πράγματα ή καταστάσεις που δεν υφίστανται (μετοχές στο γερμανό για παράδειγμα), ασχετοσύνη που πλασάρεται ως ειδημοσύνη ψευδοαναλύσεις βασισμένες σε ευρέως στερεωμένα στερεότυπα και πάει λέγοντας –τελικά δεν συνοψίζονται εύκολα..

Τι μας δείχνουν όλα αυτά; Καταρχάς αυτό που έχει σημειώσει επανειλημμένα το κόμμα μιλώντας για χυδαίο αντικομμουνισμό, που δεν ενδιαφέρεται για μια ουσιαστική (κι απόλυτα θεμιτή) πολιτική αντιπαράθεση, αλλά για την κατασκευή μύθων και ψευδοεπιχειρημάτων –για να τρωθεί με κάθε μέσο ο αντίπαλος- που επαναφέρουν με νέα μορφή το αλήστου μνήμης «θα ‘ρθουν οι κομμουνιστές να σας πάρουν τα σπίτια και τις γυναίκες;». Ενώ τώρα τι να τους πεις; Θα ‘ρθουν να μας πάρουν τις τράπεζες και τους καναπέδες;

Αυτά είναι μες στο παιχνίδι κι αναμενόμενα, μπορεί να αντιτείνει κάποιος. Πιθανόν ναι. Όλα μαζί συσσωρευμένα όμως φτιάχνουν μια καινούρια ποιότητα. Ένα σύνολο μύθων και στερεότυπων που απευθύνονται κατευθείαν στο θυμικό κι αποκτούν σχεδόν διαστάσεις μόδας, που καθιστούν σχεδόν αδύνατη την απόκρουσή τους. Κι έχουν φτάσει πλέον σε τέτοιο επίπεδο κωδικοποίησης και γενικής αποδοχής που αρκεί να πεις απλώς μια φράση για να νιώσει ο καλοπροαίρετος συνομιλητής σου πίκρα κι οδύνη για το προδοτικό κκε και την κατάντια του.
Μπογιόπουλος, στάλιν, πλουμπίδης, τυποεκδοτική, χαρίλαος, 89’ και πάει λέγοντας.

Όλα τους ακαταμάχητα κι αήττητα, σαν τη βλακεία. Κυριεύουν τον χυλό της κοινής γνώμης κι ανατροφοδοτούνται κάθε τόσο από ατράνταχτες αποδείξεις, που μεταδίδονται όπως η πυρκαγιά στα ξερόχορτα. Και καταλήγουν σε εξίσου ακλόνητα συμπεράσματα, τύπου «το κουκουέ έχει ξοφλήσει», «ανήκει σε άλλο αιώνα», «καλά μωρέ, ριζοσπάστη διαβάζεις, οχού…»

Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Ποια είναι η άλλη όψη;

Ότι η δύσκολη πάλη ενάντια στον αστικό οχετό και τα πλοκάμια του, θα ακυρώνεται και δε θα έχει κανένα αποτέλεσμα, αν ο κόσμος πληροφορείται τα καθέκαστα και τις εξελίξεις στο κόμμα από τον παραμορφωτικό φακό των αστικών μέσων. Αν δεν τσακιστούν δηλαδή οι εσωτερικές τους πηγές και οι κατά καιρούς διαρροές, ντοκουμέντων ή ειδήσεων. Ή αν ο κομματικός τύπος δίνει πάτημα στους αστούς αναλυτές και δημοσιολόγους με άστοχες επιλογές κειμένων –όχι ως προς την πολιτική ουσία τους απαραίτητα, αλλά ως προς τη σκοπιμότητα και τον τρόπο με τον οποίο την εξυπηρετούν.

Είναι πλήγμα για παράδειγμα να έχει την είδηση της επίσπευσης του κλεισίματος των εργασιών του συνεδρίου η ηλεκτρονική έκδοση του βήματος και το καθίκι ο σταυρόπουλος, και να μην το έχει ο 902 ή ο ρίζος της επόμενης ημέρας, που κυκλοφορούσε με τα προηγούμενα δεδομένα.

Κι είναι ζήτημα πώς είχε η καθημερινή, την τρίτη πριν το συνέδριο, το θέμα της αλλαγής της αλέκας –κι ενώ ο αστικός κυριακάτικος τύπος εισέπραττε ως κλίμα ότι η αλέκα θα συνεχίσει τη θητεία της. Και δεν στοιβάζω το κομμάτι της καθημερινής με άλλα σενάρια δημοσιογραφίσκων –που είχαν πει σχεδόν τα πάντα, οπότε όλο και κάτι θα πετύχαιναν- γιατί ήταν ανυπόγραφο και αυτό σημαίνει πως αναλαμβάνει την ευθύνη η διεύθυνση της εφημερίδας. Δηλ ο παπαχελάς.

Θα μου πεις, δεν ήταν δα τόσο δύσκολο να γνωρίζει κανείς πως η αλέκα είχε κουραστεί και ότι είχε σκεφτεί, καιρό τώρα, να μην παραμείνει στο τιμόνι του κόμματος. Άλλο οι εικασίες όμως κι άλλο να επικαλείσαι ασφαλείς πληροφορίες.

Εν πάση περιπτώσει, πιθανόν να μην εκτιμώ κάτι καλά στα παραπάνω –δεν το αποκλείω καθόλου ως ενδεχόμενο. Αλλά το βασικό συμπέρασμα, που ανέφερα και παραπάνω, παραμένει: οι διαρροές στον τύπο ακυρώνουν σε μεγάλο βαθμό την πάλη του κόμματος εναντίον της αστικής προπαγάνδας και αυξάνουν το κύρος διάφορων καλαμαράδων κουκουεδολόγων. Πρέπει λοιπόν να αναζητηθούν και να χτυπηθούν αμείλικτα, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται. Είτε πρόκειται για κάποιο μέλος, είτε για κάποιον από τους αντιπροσώπους στο πρόσφατο συνέδριο.

Το παιχνίδι των αστών με το νόμισμα είναι σικέ και προκαθορισμένο. Κορόνα κερδίζουν, γράμματα χάνουμε. Μία ή η άλλη φράγκο δύο, που λέγανε κι οι παλιότεροι. Αλλά αν εξαλείψουμε τη δεύτερη όψη του, θα είμαστε σε θέση να του δείξουμε πως νιψονανομηματαμημονανοψιν. Και να τους πληρώσουμε με το ίδιο νόμισμα.