Γιατί (όχι) Χούντα;

Η κε του μπλοκ αξιοποιεί σήμερα ένα μεστό τριπλό σχόλιο του σεχτάρ του τρομερού σε παλιότερη ανάρτηση, μετά τις συλλήψεις ηγετικών στελεχών της χρυσής αυγής, που αξίζει κατά τη γνώμη μου να προβληθεί ξεχωριστά εν όψει της επετείου του πολυτεχνείου και των ερωτημάτων που προκύπτουν από την ιστορική μελέτη της επιβολής και της πτώσης της χούντας. Υπενθυμίζω ότι σε εκείνη την ανάρτηση εξετάζαμε το ερώτημα τι είχε καθορίσει την επιβολή της χούντας κι αν αυτοί οι λόγοι συντρέχουν υποθετικά και σήμερα. Αν θέλετε μπορείτε να ακολουθήσετε εδώ το σύνδεσμο που θα σας κατευθύνει στη συγκεκριμένη ανάρτηση, για να θυμηθείτε τα προλεγόμενα του σχολίου που άφησε στη συνέχεια ο σεχτάρ.

Αφού τότε μάλλον δε ζούσες, Κάπταιν, αυτό το "τι ήταν αυτό που καθόρισε την επιβολή της χούντας;", δείχνει καλή μελέτη εκείνης της εποχής, και μου ξυπνάει στη μνήμη θυελλώδεις συζητήσεις του '71. 
Η γνώμη μου: Το "γιατί Χούντα;" θάπρεπε να αντικατασταθεί με το "γιατί όχι Χούντα;" Λυτά ήταν τα χέρια τους, ό,τι θέλανε κάνανε. Πάντα ο φασισμός, στις ποικίλες εκδοχές του, βολεύει καλύτερα τον Καπιταλισμό από οικονομικής πλευράς. [Και η "απελευθέρωση" του Κεφαλαίου επί χούντας παραμένει ακόμη ασυναγώνιστη τηρουμένων των αναλογιών...]. Το αν θα τον εφαρμόσουν είναι θέμα πολιτικών συσχετισμών. Και όποιος δεν είχε παρωπίδες τότε, τώβλεπε, πως σαν κόμμα, άρα και σαν λαϊκό κίνημα, είμασταν ξεβράκωτοι. Οργανωτικά, αλλά κυρίως, (όπερ και χείρον), ιδεολογικά. Και αντανάκλαση της ιδεολογικής γύμνιας ήταν η πεποίθηση, πως, για τον Καπιταλισμό, το ιδανικότερο εποικοδόμημα είναι η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, ξεχνώντας, πως απέχουμε πολύ πια από τα χρόνια του Ανταμ Σμιθ. Πεποίθηση, που βλέπουμε μια χαρά να επιβιώνει στην "Αριστερά", ενώ ευτυχώς υποχωρεί στο Κόμμα... 

Tέσπα, αντίπαλος αξιόλογος στο εσωτερικό δεν υπήρχε. Υπήρχε μόνο η κοινή γνώμη, που, σε Δύση και Ανατολή, και μόλις ~22 χρόνια μετά τη φρίκη, ούτε να ακούσει ήθελε για δικτατορίες και φασισμούς, βάλε και τον Κευνσιανισμό, που ακόμη τότε μεσουρανούσε και σκόρπιζε απλόχερα "κοινωνικό κράτος", αρνητικό περιβάλλον λοιπόν. Ομως, αυτούς τους ενδοιασμούς των δυτικών "δημοκρατών" βραχυκύκλωνε εύκολα η ψυχροπολεμική προπαγάνδα για τον βλοσυρό επεκτατικό μπολσεβίκο, βάλε και την γεωστρατηγική θέση (είχε αρχίσει να σκάει και ο Σοβιετικός Στόλος έξω από τα Δαρδανέλια), την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι οι "δημοκράτες" περιορίστηκαν σε φραστικές καταδίκες. Αλλωστε, δεν έσπαγε και καμιά παρθενιά, στην Ιβηρική είχαν ξεμείνει ακόμη δυό δικτατορίες, από τον μεσοπόλεμο, "ξεχασμένες"....

Εγινε λοιπόν η Χούντα, ήρθε και ο Αγκνιου, πλάκωσε και το μονοπωλιακό κεφάλαιο, δόστου "ανάπτυξη", τότε έγιναν και οι πύργοι, που στέκουν σαν μπαμπούλες πάνω από την Αθήνα, ...αλλά η δουλειά σκάλωσε στις ενδοκαπιταλιστικές κόντρες και ήρθε καπάκι και η κρίση του '73, κι εκεί ...σκάτωσε! Οι δυτικοευρωπαίοι κεφαλαιοκράτες δε βλέπανε με καλό μάτι την αμερικανική επέκταση στην Ελλάδα (και την Ευρώπη...), και θυμήθηκαν, πως γι αυτούς ο Κέυνς ήταν καλύτερος από τον Χάγιεκ. Ανέλαβαν λοιπόν οι σοσιαλιστές να βγάλουν τα κάστανα από την φωτιά, ρίξανε κάποια λεφτά για υποστήριξη αντιστασιακών, κλείνοντας προσωρινά τα μάτια ακόμη και σε κουμμουνιστές, κι έτσι, βρεθήκαμε, το '71, καμιά διακοσαριά "τσογλάνια" κύρια σε ΕΜΠ, Νομική-Φιλοσοφική και Εμπορική, να ξεκινάμε ανοιχτό κίνημα με μαζικούς όρους, όχι πια "βομβιστές" κι έτσι. Η γνώμη μου επίσης είναι, πως οι "δυτικοί" παρακινήθηκαν γιατί πολύ φοβήθηκαν, εκείνο, που μέχρι τότε δεν φοβούνταν: Το κόμμα, που μετά το '68 άρχισε να γίνεται και πάλι απειλητικό και επιθετικό. Η κάθοδος καθοδηγητικών στελεχών του "εξωτερικού" στην Ελλάδα, γνωστή και από τις αναπόφευκτες συλλήψεις, άρχισε να τους μυρίζει, πως κάτι "ψήνεται", κι έτρεξαν να προλάβουν. Αλλωστε, ήταν φανερό πως ανάμεσα στα "διακόσια τσογλάνια" υπήρχαν και πολλοί φρεσκο-οργανωμένοι κνίτες (άσχετο αν σήμερα οι περισσότεροι δε θέλουν ούτε να το θυμούνται...), που θύμιζε πολύ το "οκνίτες", προς φρίκη των ασφαλιτών και των αλήστου μνήμης Λαμπράκη-Κωνσταντόπουλου (του Σάββα, όχι αυτουνού του κεφτέ). Και ήταν πολύ πιο πλατειά η διάχυτη, μη οργανωμένη, επιρροή του ΚΚΕ, που περιβαλλόταν και με την αχλύ ενός ολοζώντανου μύθου. Να θυμίσω, πως το '72-'73 έκαναν την εμφάνισή τους στον μαζικό αντιδικτατορικό αγώνα και οι οικοδόμοι του αλησμόνητου Τερζάκη, και ήταν σκέτο ΚΚΕ αυτοί... Πάνω από την Ελλάδα πλανιόταν το φάντασμα του ΚΚΕ. Από εκεί και πέρα, τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους, κι όπως είπα, ήρθε καπάκι και η κρίση το '73 και την έστειλε την Χούντα.

Να προσθέσω, πως την πρόσεχαν ιδιαίτερα την Ελλάδα γιατί συνόρευε με το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και τυχόν επανάσταση μπορούσε να υποστηριχτεί από την ΕΣΣΔ, με πολύ καλύτερους πια όρους από το '47-'49. Τώρα υπήρχε στρατιωτική ισορροπία, και το μόνο αντίμετρο, ο πυρηνικός πόλεμος, ήταν πολύ βαρύ, ένας δε συμβιβασμός, αλα Κούβα (="ούτε ΝΑΤΟ-ούτε Βαρσοβία", που φώναζαν οι Εκκετζήδες τότε!), δε συζητιόταν από τους ιμπεριαλιστές, γιατί θα έκανε την Μέση Ανατολή μαλλιά-κουβάρια καθώς θα ανάγκαζε το ΝΑΤΟ να τραβηχτεί πίσω από την Σικελία. Αντίο Τουρκία-Περσία-Ισραήλ, αντίο Αραβία, αντίο πετρέλαια, μήπως και αντίο Καπιταλισμός; Παίχτηκαν πολλά τότε...

Το ρεζουμέ είναι, όπως σωστά υπογραμμίζεις, πως το κίνημα, και βασικά το ΚΚΕ "εξ", τότε ακύρωσαν την "φιλελευθεροποίηση", (που υποστήριζαν και οι "ρηγάδες" της ΕΑΔΕ, πολιτικοί πρόγονοι του Ανταρσυριζοπασόκ, μην ξεχνιόμαστε....) και εξεβίασαν, εκ των ενόντων, μια πιο μαχητική λύση, που βασικά συμπυκνώθηκε στην ντε φάκτο νομιμοποίηση του ΚΚΕ, μια που η "αποχουντοποίηση" έμεινε στα χαρτιά. Συγκριτικά, την ίδια περίπου εποχή, η φιλελευθεροποίηση του φρανκισμού πέρασε άνετα στην Ισπανία, με τις ευλογίες της Ντολορές Ιμπαρούρι (και των φοβερών-τρομερών ισπανών αναρχικών, που ήδη από το '39 είχαν γίνει κότες και σήμερα επανδρώνουν όλα τα αστικά και μικροαστικά η αποσχιστικά κινήματα), ενώ στην Πορτογαλία το ΚΚ του Αλβάρο Κουνιάλ αιφνιδίασε τους πάντες, Ιμπεριαλισμό και μικροαστούς, διαβρώνοντας τον φασιστικό στρατό και αχρηστεύοντας έτσι το βασικότερο εργαλείο καταστολής της αστικής τάξης. Η επανάσταση, που φυσικά ακολούθησε, πολεμήθηκε με απίστευτη λύσσα κύρια από τους "συντρόφους" της ευρωκομμουνιστές, αλλά και από τους πορτογάλλους μικροαστούς, και πνίγηκε εν τη γενέσει της...

Το "γιατί όχι Χούντα" λοιπόν του ΄67, έγινε "αρκετά με την Χούντα" το '73, και η πρωτοβουλία των άμεσων κινήσεων ανήκε στους αστούς -έτσι στρώσαμε (ήδη από τον "Λίβανο", που δεν καταφέραμε να ανατρέψουμε το '49) έτσι θα πλαγιάζαμε. Και το "Πολυτεχνείο" θα πείς, τι ρόλο έπαιξε; Ηταν κλασσική περίπτωση "συμπαράταξης" (αναγκαστικής...) κομμουνιστών με μικροαστούς. Καθένας είχε τις προοπτικές του, και γίνονταν συμβιβασμοί. Αυτοί βιάζονταν για μια γρήγορη "ανατροπή" της Χούντας, (όπως καληώρα, τώρα βιάζονται για μια γρήγορη ανατροπή του Σαμαρά, η σε παραλλαγή, με "μεταβατικό πρόγραμμα") σε καπιταλιστικά πλαίσια κι ας μην τώλεγαν ρητά. Τότε αντισοβιετισμός σήμαινε καπιταλισμός, έστω και γιουγκοσλάβικος, όλοι τώξεραν. Εμάς μας ξύνιζε να χαθεί τέτοια ευκαιρία αποσταθεροποίησης του αστικού καθεστώτος χωρίς ουσιαστικά επαναστατικά κέρδη, θέλαμε βαθύτερη δουλειά ζύμωσης, ίσως γιατί ψυχανεμιζόμασταν, πως αυτό, που θα προέκυπτε τελικά με τις βιασύνες (συνήθως προβοκαρισμένες, η "Πανσπουδαστική Νο8" είχε απόλυτο δίκηο επί της ουσίας) θα ήταν ένας "Ανδρέας", όπερ και εγένετο. Το "Πολυτεχνείο" δεν έρριξε την Χούντα, απλά ήταν η μοιραία, και γι αυτό τελευταία, εκδήλωση ενός κινήματος, που έκοψε τις γέφυρες Μαρκεζίνη-Παρτσαλίδη-Βασιληά, χωρίς, εξ αιτίας του "Πολυτεχνείου", να δίνει λύση. Το κίνημα τις έκοψε, και μάλλον τις είχε ήδη κόψει τον Νοέμβριο του '73, η ΕΑΔΕ και οι αστοί το είχαν χάσει αυτό το παιχνίδι. Αλλά δεν πρέπει να μας διαφεύγει από την άλλη, ότι μετά το "Πολυτεχνείο" και μέχρι τις 24 Ιουλίου 1974, ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΙΑ ΜΑΖΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ. Νέκρωσαν τα πάντα και ξαναγυρίσαμε σε μια κατάσταση όπως πριν το '71, τρόμου και βασανιστηρίων, αλλά σε ακόμη βαθύτερο χάσμα με τον Λαό, λόγω και της σφαγής της 17ης, που αδυνάτισε τα μικροαστικά ερείσματα της χούντας. Η όπως-όπως εκπαραθύρωση της χούντας έδοσε τέλος σε μια εκκρεμότητα, που οι αστοί δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να παραταθεί και αυτό συνδυάστηκε με την καταστροφή της Κύπρου. Ισως η 8-μηνη παράταση της εκκρεμότητας να σχετίζεται με τις λεπτομέρειες του διαμελισμού της Κύπρου. Ο καθένας πήρε ό,τι μπορούσε: Οι Αμερικανοί την "Κύπρο", οι Ευρωπαίοι την "Μεταπολίτευση" στην Ελλάδα, οι έλληνες μικροαστοί και οι αστοί τον Παπαντζή ΙΙ, όλοι μαζί την ακεραιότητα του ΝΑΤΟ, όλοι ευχαριστημένοι.

Συμπέρασμα; Το προλεταριάτο να μην ελπίζει σε συμμαχίες με πολιτικούς εκπροσώπους των μικροαστών. Η Επανάσταση θα γίνει κόντρα και σ' αυτούς η θα είναι αντ-επανάσταση. Αν σήμερα μπορούν να βγάλουν έναν παπαντζή ΙV μόνοι τους, ακόμη καλύτερα, και να τον λουστούν μόνοι τους. Αν δεν μπορούν, ας στριγγλίζουν σαν γεροντοκόρες. Η ελπίδα αυτή την φορά δεν πρέπει να πεθάνει, ξέρουμε πια τόσα και τόσα. 

Και όσο για την επικαιρότητα, να θυμώμαστε πως η Χρυσαυγή είναι Φασισμός, αλλά ο Φασισμός είναι κάτι πολύ περισσότερο από την Χρυσαυγή. Και δεν είναι καν σίγουρο, πως θα απαλλαγούμε, έστω κι από αυτήν....