Χρόνια περιμένω να φανείς

Ας μιλήσουμε λοιπόν με αριθμούς. Φέτος κλείνουν εκατό χρόνια από τον πρώτο παγκόσμιο (ιμπεριαλιστικό) πόλεμο. Προτού δούμε όμως τι θα μας δώσει αυτή η στρόγγυλη επέτειος...

Ή μάλλον όχι, ας το πάμε αλλιώς.

Σε ένα επεισόδιο στις τρεις χάριτες, οι αδελφές χαρίτου εγκαθιστούν στο σπίτι τους ένα σύστημα ασφαλείας, αλλά η όλγα ξεχνάει συνεχώς τον κωδικό που το απενεργοποιεί και ο συναγερμός βαράει αλύπητα. Οπότε ψάχνουν να βρουν μια μέθοδο για να τη βοηθήσουν στην αριθμομνημόνευση και της προτείνουν να συνδέει κάθε αριθμό με σημαντικές χρονολογίες κι ιστορικά γεγονότα: το 39’ με το β’ παγκόσμιο πόλεμο, το 12’ με τον πρώτο (αν και για λόγους ακριβείας, θα έπρεπε να πουν τους βαλκανικούς, αλλά δεν πειράζει) και το 480 με τη ναυμαχία της σαλαμίνας. Αλλά η όλγα δεν μπορεί να θυμηθεί πότε ακριβώς έγινε η ναυμαχία και στο τέλος τους κάνουν νομοτελειακά ριφιφί κάτι κλεφτρόνια.

Αυτό που έχει σημασία ωστόσο είναι να κρατήσουμε τη μέθοδο, που μπορεί να εφαρμοστεί και για ευκολότερη αποστήθιση τηλεφώνων –αν και μπορεί να βολεύει περισσότερο τους θεσσαλονικείς πχ, που έχουν συνηθίσει να θυμούνται εξαψήφια νούμερα, που χωρίζονται ευκολότερα σε ζευγάρια, για να συνδυαστούν με κάποια χρονολογία.

Ας φτιάξουμε έναν αναλυτικό πίνακα με παραδείγματα.

Το 15’ μπορεί να συνδεθεί με την απαρχή του ‘εθνικού διχασμού’ και με τα χρόνια δυο δολοφονημένων παιδιών, του καλτεζά και του γρηγορόπουλου.

Το 16’ με την κορύφωση του διχασμού, με τις δύο κυβερνήσεις, και με τη δολοφονία του δαιμόνιου ρα-ρα-ράσπουτιν.

Το 17’ πηγαίνει αυτονόητα με την οκτωβριανή επανάσταση –για τους πιο… ήπιους μεταρρυθμιστές, υπάρχει κι αυτή του φλεβάρη.

Το 18’ ιδρύθηκε το κουκουέ και σχεδόν παράλληλα η γσεε, εκατό χρόνια μετά τη γέννηση του μαρξ –οπότε, βάση ακολουθίας, κάτι καλό θα προκύψει οσονούπω.

Το 19’ είχαμε τη δολοφονία της ρόζας και του λίμπκνεχτ, αλλά και την ίδρυση της κομιντέρν.

Το 20’ συνδέεται με την ουσιαστική επικράτηση των μπολσεβίκων στο πολεμικό μέτωπο του «εμφυλίου», εκατό χρόνια μετά τη γέννηση του ένγκελς. Ή και με τη συνθήκη των σεβρών ως έπαθλο της ελληνικής αστικής τάξης για τη συμμετοχή του ελληνικού στρατού στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στη σοβιετική ρωσία.

Το 21’ μεθάει με το αθάνατο κρασί της ελληνικής επανάστασης, έναν αιώνα πριν από την εξέγερση της κρονστάνδης.

Το 22’ είναι δεμένο με την καταστροφή της σμύρνης (ή συνωστισμό κατά το νεοταξικότερον), με την ίδρυση της εσσδ και το βαρναλικό «φως που καίει».

Το 23’ με τη συνθήκη της.. κοζάνης και τη φανέλα του τζόρνταν, καθώς και με το δεύτερο χαμένο επαναστατικό κύμα στη γερμανία.

Ενώ το 24’ θα συμπληρωθεί ένας αιώνας από το θάνατο του λένιν.

Το 25’ έγινε η δικτατορία του (παππού) πάγκαλου και ένα χρόνο αργότερα η πρώτη οικουμενική κυβέρνηση στην ιστορία της ελλάδας, αν δεν κάνω λάθος.

Το 27’ είχαμε την οργανωμένη αντίδραση της τροτσκιστικής αντιπολίτευσης, στις εκδηλώσεις για τα 10χρονα του οκτώβρη, με τη διαγραφή του αρχηγού της από το κόμμα.

Το 28’ καταρτίζεται το πρώτο πεντάχρονο πλάνο στη σοβιετική οικονομία.

Ενώ το 29’ ήταν η χρονιά του οικονομικού κραχ και του ιδιώνυμου που πέρασε ο βενιζέλος για τους κομμουνιστές.

Το 30’ καταγράφεται ο τελευταίος σοβιετικός άνεργος και διοργανώνεται το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου (μουντιάλ).

Το 31’ ο ‘κούτβης’ ζαχαριάδης γίνεται γενικός γραμματέας του κουκουέ –την ίδια χρονιά που στην ουκρανία γεννιέται ο μιχαήλ ισκαριώτεβιτς γκορμπατσόφ.

Στο 32’ καιγόμαστε, με την χρεοκοπία του ελληνικού κράτους και το ξεκίνημα του μεγάλου λιμού στην ουκρανία, που δε στάθηκε ωστόσο ικανός να εξολοθρεύσει τον γκόρμπι.

Το 33’ έχουμε τον εμπρησμό του ράιχσταγκ και την κοινοβουλευτική άνοδο του χίτλερ στην εξουσία.

Το 34’ γίνεται η περίφημη 6^η ολομέλεια του κκε, που καθορίζει τον χαρακτήρα της επανάστασης και τα πολιτικά καθήκοντα του κόμματος.

Ενώ το 35’ το 7^ο συνέδριο της κομιντέρν, επεξεργάζεται την τακτική των λαϊκών αντιφασιστικών μετώπων. Ο ίδιος αριθμός παραπέμπει και στους 35 συλληφθέντες συνδικαλιστές του παμε, που αθωώθηκαν πρόσφατα.

Το 36’ είναι ο μάης της θεσσαλονίκης, η 4^η αυγούστου και μια σειρά από περίεργους θανάτους πολιτικών, που ευνόησαν την επιβολή της.

Το 37’ ξεχωρίζουν τα γεγονότα του μάη στη βαρκελώνη, ένα είδος εμφυλίου μες στον εμφύλιο.

Και το 38’ υπογράφεται η συμφωνία του μονάχου, ενώ βγαίνει η καταδικαστική απόφαση για τον μπουχάριν κι άλλα στελέχη των μπολσεβίκων κι ολοκληρώνεται η εκκαθάριση που έχει μείνει στην ιστορία ως «οι δίκες της μόσχας».

Το 39’ ο φράνκο τελειώνει νικηφόρα τον πόλεμο στην ισπανία και ξεκινάει ο «περίεργος πόλεμος», όπως ονομάστηκε αυτή η πρώτη φάση, μέχρι να μπει στο κόλπο κι η σοβιετική ένωση, που αγόρασε πολύτιμο χρόνο με την υπογραφή του συμφώνου μολότοφ-ρίμπεντροπ.

Το 40’ έχουμε το γράμμα του ζαχαριάδη και το όχι του ελληνικού λαού, ενώ είχε προηγηθεί η δολοφονία του τρότσκι από την ορειβατική αξίνα του ραμόν μερκαντέρ.

Το 41’ είναι η απαρχή της ναζιστικής κατοχής και η συγκρότηση του εαμ.

Το 42’ η ανατίναξη της γέφυρας στο γοργοπόταμο κι η μεγάλη καμπή στη μάχη του στάλινγκραντ, για να γείρει οριστικά πια η πλάστιγγα το 43’, χρονιά που ιδρύεται κι η επόν, τη μέρα των γενεθλίων του κόκκινου στρατού.

Το 44’ έχουμε την απελευθέρωση και τα δεκεμβριανά (μετά το λίβανο και την καζέρτα)

Και το 45’ τη βάρκιζα, την αυτοκτονία του άρη, την επιστροφή του ζαχαριάδη. Και σε διεθνές επίπεδο την κόκκινη σημαία να ανεμίζει στο ράιχσταγκ και τους αμερικάνους να προχωρούν στο διπλό πυρηνικό έγκλημα σε χιροσίμα και ναγκασάκι, ως δείγμα καλής θέλησης για την ίδρυση του οηε.

Το 46’ έχουμε την επίθεση στο λιτόχωρο, την αποχή από τις εκλογές και την έναρξη του δεύτερου αντάρτικου.

Το 47’ το κόμμα τίθεται εκτός νόμου.

Το 48’ ο δημοκρατικός στρατός προχωρά στον ελιγμό γράμμος-βίτσι.

Αλλά το 49’ ηττάται οριστικά από συντριπτικά υπέρτερες δυνάμεις.

Και το 50’ αρχίζει η κρίση και ο πόλεμος στην κορεατική χερσόνησο.

Αλλά ας βάλουμε άνω τελεία κι ας το πάρουμε αλλιώς, από το περιβόητο μιλένιουμ.

Ακολούθησαν το 01’ οι δίδυμοι πύργοι της 11^ης σεπτέμβρη, εκατό χρόνια μετά τα ευαγγελικά στην ελλάδα.

Το 02’ είχαμε τη σύλληψη του ηγετικού πυρήνα της 17Ν και την επίσημη είσοδο της χώρας στο ευρώ –που εμπνέει σε κάποιους χώρους το αίτημα για διπλή έξοδο της ελλάδας από την ευρωζώνη και των πολιτικών κρατούμενων από τις φυλακές. Ωωω σαν αερικό, κτλ, κτλ

Το 03’ ήταν ο πόλεμος στο ιράκ και τα μεγάλα συλλαλητήρια στη θεσσαλονίκη, έναν αιώνα μετά το συνέδριο της διάσπασης μεταξύ μπολσεβίκων και μενσεβίκων.

Το 04’ ήταν το «μεγάλο καλοκαίρι» της ελλάδας (λίγο πριν το μεγάλο χειμώνα) με το euro και τους ολυμπιακούς της γιάννας. Και την παπαρίζου και το δεύτερο ευρωμπάσκετ ένα χρόνο αργότερα, οπότε πέθανε και ο χαρίλαος.

Το 06’ ξεκίνησε ένα κινηματικό γαϊτανάκι με το φοιτητικό μαϊούνη για το άρθρο 16.

Το 07’ ήταν οι πυρκαγιές στην ηλεία και οι πρώτες «διαδικτυακά οργανωμένες» κινητοποιήσεις, μακριά από κόμματα.

Ενώ το 08’ ακολούθησαν οι μέρες του αλέξη.

Το 09’ ήταν ο θάνατος του ασπρόμαυρου μάικλ τζάκσον και της λογικής μετά τον εκλογικό θρίαμβο του γιωργάκη. Έναν αιώνα μετά από το κίνημα στο γουδή, που ξανάρθε στη μόδα δύο χρόνια μετά, στις πλατείες κι ενώ είχε μεσολαβήσει μες στο 10’ ο λόγος στο καστελόριζο, το πρώτο μνημόνιο και η προβοκάτσια στη μαρφίν.

Το 12’ είχαμε την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη λιβύη και το τέλος του καντάφι –έναν αιώνα μετά τους βαλκανικούς.

Ενώ πέρσι ήταν η χρονιά του μαύρου στην ερτ και της αλλαγής φρουράς στο κόμμα, από την αλέκα στον κουτσούμπα.

Τι είχε γίνει όμως πριν από το μιλένιουμ και τα εκκλησιαστικά συλλαλητήρια για τις ταυτότητες, που έκαναν τον μπίστη να φαίνεται ντεμέκ προοδευτικός; Ας τα πάρουμε από το τέλος, αντίστροφα.

Το 99’ είχαμε τους βομβαρδισμούς στη γιουγκοσλαβία.

Το 98’ το θάνατο του εθνάρχη τριανταφυλλίδη και το μαθητικό κίνημα ενάντια στη ‘μεταρρύθμιση’ αρσένη.

Το 97’ παραπέμπει κυρίως στον 19^ο αιώνα και τον καταστροφικό πόλεμο με την τουρκία, που κατέληξε στη διεθνή εποπτεία της χώρας (το αντίστοιχο δντ της εποχής).

Το 96’ ήταν τα ίμια και το ευχαριστώ τους αμερικάνους του σημίτη, που πλασαρίστηκε ως συνεχιστής του τρικούπη, εκατό χρόνια μετά το θάνατό του, κι ως υπεύθυνη διάδοχη πολιτική λύση στο λαϊκισμό του παπανδρέου, που πέθανε την ίδια χρονιά.

Το 95’ έγινε το 15^ο συνέδριο του κόμματος, για το οποίο κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι θα αποκτούσε τόσους όψιμους πολιτικούς θαυμαστές. Λαϊκή εξουσία, ρε..

Το 94’ ήταν το πρώτο μουντιάλ της εθνικής –και η αρχή της keep walking ιστορίας του ρομπέρτο μπάτζιο- το τελευταίο πρωτάθλημα της αεκ, που φέτος παίζει στη γάμα, και ο θάνατος του σένα, που μπορεί να τον ακολουθήσει φέτος ο σουμάχερ.

Το 93’ ο φασούλας κατέβαινε στον πειραιά και ο γέλτσιν βομβάρδιζε το κτίριο των (κατ’ όνομα μόνο) σοβιέτ, με τις ευλογίες της δημοκρατικής δύσης.

Το 92’ ήταν η χρονιά της φυγής του γκάλη από τον άρη, και του μάαστριχτ, που τυπικά όμως υπογράφτηκε τις τελευταίες μέρες του 91, μαζί με την υποστολή της κόκκινης σημαίας από το κρεμλίνο. Την ίδια χρονιά δηλ με τη διάσπαση του κκε, μετά το 13^ο συνέδριο, και με τη δολοφονία του νίκου τεμπονέρα.

Το 90’ πεθαίνει ο γιάννης ρίτσος, με όσα έχουν προλάβει να δουν τα μάτια του μες στο 89’: πτώση του τείχους, κρίση στην κνε, κυβερνήσεις τζανετάκη και ζολώτα (με αντίστροφη σειρά από αυτήν με την οποία αναφέρονται).

Το 88’ κορυφώνεται το σκάνδαλο κοσκωτά (που φέρνει στην ελλάδα τον ντέταρι), με την αελ να παίρνει το μοναδικό της πρωτάθλημα και την ολλανδία το μόνο της τίτλο στο ποδόσφαιρο. Ενώ το 87’ ήταν η χρονιά του μεγάλου καύσωνα και του τιρινινί στο στάδιο ειρήνης και φιλίας ενάντια στην περεστρόικα στον τελικό.

Ένα χρόνο πριν είχαμε το ατύχημα στο τσέρνομπιλ.

Και το 85’ την ανάδειξη του γκόρμπι και του σαρτζετάκη, το πραξικόπημα στη γσεε αλλά και τη δολοφονία του καλτεζά στο πολυτεχνείο από τα ματ της αλλαγής.

Το 84’ παραπέμπει αυτομάτως στο μυθιστόρημα του όργουελ.

Το 83’ έκλειναν εκατό χρόνια από το βιολογικό θάνατο του μαρξ.

Ενώ το 82’ παρέδιδε η μπρεζνιεφική φρουρά με το θάνατο του αντρόποφ και πιο πριν του σουσλόφ.

Το 81’ ήταν η περίφημη χρονιά της αλλαγής, που αποδείχτηκε τυπική εναλλαγή στα πλαίσια του συστήματος, με κατεύθυνση τον τρίτο δρόμο προς τον καπιταλισμό.

Το 80’ στους ολυμπιακούς της μόσχας ο μίσα άφηνε ένα δάκρυ και για τη σωτηρία βασιλακοπούλου, που την ακολούθησαν μερικούς μήνες μετά ο κουμής κι η κανελλοπούλου.

Αλλά εκείνους τους αγώνες τους μποϊκόταρε η δύση εξαιτίας της διεθνιστικής επέμβασης των σοβιετικών στο αφγανιστάν το 79’, για να βοηθήσουν την επανάσταση που είχε νικήσει τον προηγούμενο χρόνο –στα εκατό χρόνια από τη συνθήκη του αγίου στεφάνου.

Το 77’ ψηφίστηκε το μπρεζνιεφικό σοβιετικό σύνταγμα.

Το 76’ πέθανε στην κίνα ο μάο τσε τουνγκ.

Το 75’ τελείωνε ο δεκαετής πόλεμος στο βιετνάμ και ψηφιζόταν στην ελλάδα νέο σύνταγμα, που κρατούσε το σκελετό του συντάγματος του 52’.

Το 74’ είχαμε τον αττίλα, τη μεταπολίτευση και το δημοψήφισμα που κατάργησε τη βασιλεία και έδωσε στο βάρναλη τη στερνή χαρά, προτού φύγει πλήρης ημερών.

Και το 73’ είχαμε το νοέμβρη του πολυτεχνείου, τη νομική του φλεβάρη και το τραγικό τέλος του ηρωικού ιδεαλιστή αγιέντε στο ενδιάμεσο.

Το 72’ είναι η ολυμπιακή τραγωδία στο μόναχο και η ανάδειξη του χαρίλαου σε γραμματέα του κόμματος.

Το 71’ ο τελικός του παναθηναϊκού στο ουέμπλεϊ.

Το 70’ συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τη γέννηση του βλαδίμηρου.

Το 69’ έχουμε ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα με την προσελήνωση του άρμστρονγκ και το φεστιβάλ του γούντστοκ.

Το 68’ είναι ο γαλλικός μάης και η «άνοιξη» της πράγας.

Το 67’ η «άνοιξη» των συνταγματαρχών και ο πόλεμος των επτά ημερών.

Και το 66’ το ξεκίνημα της πολιτιστικής επανάστασης στην κίνα.

Το 65’ έρχονται τα ιουλιανά κι η δολοφονία του πέτρουλα, μαζί με τις μεταρρυθμίσεις κοσίγκιν στη σοβιετική οικονομία.

Ένα χρόνο νωρίτερα είχε καθαιρεθεί ο νικήτας από το πολίτ μπιρό του κκσε.

Το 63’ δολοφονείται στη θεσσαλονίκη ο γρηγόρης λαμπράκης.

Το 62’ ξεσπάει η κρίση των πυραύλων στην κούβα κι εξορίζεται στο σοργκούτ ο νίκος ζαχαριάδης.

Ένα χρόνο πριν είχε προηγηθεί η απόπειρα των ιμπεριαλιστών να επέμβουν στον κόλπο των χοίρων. Και το μεγαλύτερο βήμα στην ιστορία της ανθρωπότητας με το διαστημικό περίπατο του γκαγκάριν και το τείχος του βερολίνου. Ενώ στην ελλάδα ο καραμανλής κερδίζει τις εκλογές βίας και νοθείας, με το σχέδιο περικλής.

Το 60’ κηρύσσεται τυπικά ανεξάρτητη η κυπριακή δημοκρατία κι εκδηλώνεται κάπως πιο ανοιχτά το λεγόμενο σινοσοβιετικό σχίσμα.

Την πρωτοχρονιά του 59’ ο επαναστατικός στρατός του κάστρο μπαίνει θριαμβευτής στην αβάνα. Και δεν είναι σημειολογικά τυχαίο ότι την ίδια ακριβώς χρονιά κυκλοφορούν οι πρώτες περιπέτειες του αστερίξ και του γαλατικού χωριού, που αντιστέκεται για πάντα στους ιμπεριαλιστές.

Το 58’ η εδα γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση και το κκε διαλύει τις παράνομες οργανώσεις του με απόφαση της 8^ης ολομέλειας. Ο δεκαετής κατήφορος μόλις άρχιζε.

Ένα χρόνο πριν η 7^η ολομέλεια είχε διαγράψει τον ζαχαριάδη από μέλος του κόμματος, ως συνέχεια της καθαίρεσής του στην 6^η ολομέλεια του 56’, που αποτύπωνε το πνεύμα του εικοστού συνεδρίου του κκσε κι επιχειρούσε να εκμεταλλευτεί πολιτικά τα γεγονότα της τασκένδης, το φθινόπωρο του 55’.

Το 54’ εκτελέστηκε ο νίκος πλουμπίδης, δύο χρόνια μετά την εκτέλεση του μπελογιάννη και των συντρόφων του.

Ενώ ενδιάμεσα πέθαινε ο σύντροφος με το μουστάκι, την χρονιά που συμπληρώνονταν πεντακόσια χρόνια από την άλωση της πόλης κι ετοιμαζόταν μια άλωση νέου τύπου στο κομμουνιστικό κίνημα. Λίγους μήνες αργότερα εκτελέστηκε κι ο μπέρια.

Το 51’ τέλος –όπου αρχικά είχα κολλήσει και μου περίσσευε, σα να έλειπε ένα φύλλο της τράπουλας και να είχαν μείνει μόνο 51- βρισκόταν σε έξαρση ο μακαρθισμός, με τη δίκη των ρόζενμπεργκ για το μυστικό της ατομικής βόμβας.

Ο κατάλογος αυτός είναι απλώς ενδεικτικός και περιμένει τις δικές σας προσθήκες, διορθώσεις και παρατηρήσεις.

Αν και είναι εύλογο πως όσοι δεν είναι καλοί αριθμομνήμονες, πιθανότατα δε θα τα πάνε πολύ καλά και με τις χρονολογίες, συνεπώς δε θα βοηθηθούν ιδιαίτερα. Μένει ωστόσο η χαρά της συμμετοχής και του παιχνιδιού.