Λόγω της ημέρας

Για να μην περάσει απαρατήρητη η σημερινή επέτειος, λόγω των εκλογών και της ελπίδας που έρχεται, η κε του μπλοκ αντιγράφει μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του λάσζλο γκιούρκο «ο λένιν τον οκτώβρη», που κυκλοφόρησε πέρυσι από τη σύγχρονη εποχή.

«Η ζωή είναι προικισμένη με μια τέτοια διαβολική επιδεξιότητα, που όσοι είναι ανίκανοι να μισούν είναι ανίκανοι και να αγαπούν αληθινά. Ήδη η βία στην οποία υποτάσσεται και που διχάζει την ψυχή μας παραμορφώνοντας ριζικά τον άνθρωπο και που επιτρέπει ν’ αγαπάμε μόνο μέσα από το μίσος, από μόνη της καταδικάζει σε αφανισμό τις σημερινές συνθήκες ζωής.

Στη Ρωσία, στην χώρα όπου η γενική μέθοδος διάσωσης των ψυχών συνίσταται στον απεριόριστο πόνο, δε συνάντησα κανένα, δε γνωρίζω κανέναν που να μισούσε, να σιχαινόταν και να περιφρονούσε τόσο τη δυστυχία, τον πόνο και τα βάσανα των ανθρώπων όσο ο Λένιν…

Στα μάτια μου ο Λένιν είναι μεγάλος ακριβώς γιατί αμετάκλητα κι αλύγιστα μισούσε τις συμφορές των ανθρώπων, πίστευε με πάθος ότι οι κακουχίες δεν είναι η φυσικά προϋπόθεση της ύπαρξης, αλλά βάσανο που οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι και μπορούν να πετάξουν από πάνω τους».

«Καθετί το ασυνήθιστο εμποδίζει τους ανθρώπους να ζήσουν όπως θα ήθελαν. Οι άνθρωποι δεν επιθυμούν καθόλου τη ριζική αλλαγή των συνηθειών τους, αλλά την επέκτασή τους, αν γενικά επιθυμούν κάτι. Ο πόθος και ο αναστεναγμός της πλειοψηφίας είναι: «Μη μας ενοχλείτε στο να ζούμε, όπως έχουμε μάθει.

Ο Λένιν ήταν ένας άνθρωπος που έφερε μια τέτοια αναταραχή στη συνηθισμένη ζωή των ανθρώπων, όση κανένας πριν από αυτόν».

Γκόρκι

-.-.-

Ας μη μείνουμε όμως στα εκ των υστέρων εγκωμιαστικά αποσπάσματα. Ας δούμε κάποιες κρίσεις κι εκτιμήσεις από την περίοδο των θέσεων του απρίλη και την επαναστατική κατάσταση που διαμορφωνόταν στη ρωσία πριν τον οκτώβρη.

Ο Λένιν την ίδια κιόλας νύχτα της επιστροφής του, βραχνιασμένος, εξαντλημένος από την κούραση, εξέθεσε το πρόγραμμά του στους μπολσεβίκους ηγέτες που είχαν μαζευτεί στο παλάτι Κσεσίνσκαγια. Θα ήταν δύσκολο να φανταστείς πιο παράξενη σκηνή. Στην καλυμμένη με λευκό μάρμαρο αίθουσα υποδοχής των εραστών μεγαλοπριγκίπων, ανάμεσα σε φοίνικες κι ένα σιντριβάνι σπηλιάς, ακούστηκαν για πρώτη φορά οι θέσεις με αίτημα τη σοσιαλιστική επανάσταση. Την επόμενη μέρα τις ξαναείπε στους μπολσεβίκους ανιπροσώπους του σοβιέτ, μετά στην κοινή συνεδρίαση των μπολσεβίκων και των μενσεβίκων.

Η εντύπωση ήταν τρομακτική. «Θυμάμαι τον Μπογκντάνοφ, που καθόταν δύο βήματα από το βάθρο», γράφει ένας που ήταν παρών. «Αυτό είναι εφιάλτης», διέκοψε το Λένιν, «ο εφιάλτης ενός τρελού! Είναι ντροπή ακόμα και να συζητάμε για τέτοιες ανοησίες», φώναξε απευθυνόμενος προς το ακροατήριο, κατάχλωμος από το μίσος και την περιφρόνηση. «Ντροπιάζετε τον εαυτό σας! Μαρξιστές!»

Ακόμα και ανάμεσα στα στελέχη του κόμματός του δε βρέθηκε σχεδόν κανένας να το στηρίξει. Στην Επιτροπή της Πετρούπολης μόλις δύο στήριξαν το πρόγραμμά του. Δεκατρείς ψήφισαν εναντίον του. Όταν επέστρεψε, νόμιζε ότι θα τον συλλάβουν. Τον υποδεχόταν ένα κατενθουσιασμένο πλήθος, το συνόδεψε με μια θριαμβευτική πορεία μέσα στην πρωτεύουσα. Την επόμενη μέρα η μισή πόλη συζητούσε για την πτώση του.

-.-.-

«Όποιος λέει τέτοιες σαχλαμάρες δεν είναι επικίνδυνος. Ευτυχώς που γύρισε, τουλάχιστον αποκάλυψε τον εαυτό του» (Στάνκεβιτς, σοσιαλεπαναστάτης).

«Όταν βγήκαν οι θέσεις του Λένιν, πολλοί σύντροφοι είπαν: ο Λένιν ανήκει στη γραμμή της συνδικαλιστικής παρέκκλισης, δε γνωρίζει πια τη Ρωσία, δεν υπολόγισε τη δοσμένη στιγμή, κλπ» (Τσίχον, μπολσεβίκος).

«Ο Λένιν σήμερα ήρθε να πάρει το θρόνο που για τριάντα χρόνια είναι άδειος στην Ευρώπη –το θρόνο του Μπακούνιν. Οι καινούριες εκφράσεις του Λένιν απλά αντηχούν κάτι παλιό –τις ξεπερασμένες αλήθειες του πρωτόγονου αναρχισμού» (Γκόλντμπεργκ, μενσεβίκος).

«Ας ζει έξω από την επανάσταση, ώσπου εμείς, οι υπόλοιποι, θα πορευτούμε παραπέρα, στο δρόμο της επανάστασης» (Τσχέιντζε, μενσεβίκος, πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης).

«Ο Λένιν χτες στο σοβιέτ απέτυχε πλήρως. Τις θέσεις του για ειρήνη τις υπερασπίστηκε τόσο ξεδιάντροπα, που έπρεπε να αποχωρήσει μέσα σε κραυγές και βρισιές. Μετά από αυτό το χτύπημα, ποτέ δε θα συνέρθει πια. (Μιλιούκοφ, συνταγματικός δημοκράτης, Υπουργός Εξωτερικών).

«Το πρόγραμμά του το δέχτηκαν περισσότερο ειρωνικά, παρά με αγανάκτηση, το ένιωθαν όλοι τόσο ακαταλαβίστικο κι επινοημένο… Ακόμα και οι δικοί του σύντροφοι, οι μπολσεβίκοι, του γύρισαν ταραγμένοι την πλάτη» (Ζενζίνοφ, επαναστάτης σοσιαλιστικής).

«Αποτυχημένος άνθρωπος, που το κίνημα τον πέταξε στην άκρη» (Σκόμπελιεφ, μενσεβίκος).

«Ο λόγος του Λένιν είναι ένα αφηρημένο κατασκεύασμα που δείχνει ότι δεν κατάλαβε τη ρώσικη επανάσταση. Αν ο Λένιν γνωρίσει την πραγματική κατάσταση στη Ρωσία, ο ίδιος θα απαρνηθεί το κατασκεύασμά του» (Στεκλόφ, μπολσεβίκος).

«Ζει τελείως απομονωμένος, δεν ξέρει τίποτα, όλα τα βλέπει μέσα από το φανατισμό του, δεν υπάρχει γύρω του κανένας που να μπορούσε έστω και λίγο να τον βοηθήσει να προσανατολιστεί στα γεγονότα» (Κερένσκι, σοσιαλιστής επαναστάτης, Υπουργός Δικαιοσύνης).

«Τον Λένιν τον αγνοούν τόσο, που στην παρούσα φάση είναι τελείως ακίνδυνος» (Σουχάνοφ, μενσεβίκος).

«Τη μέρα εκείνη ο σύντροφος Λένιν δε βρήκε ούτε ανάμεσά μας κάποιον που να τον στηρίξει ανοιχτά» (Ζαλέζσκι, μπολσεβίκος).

«Ανάμεσα στους νεοαφιχθέντες αναρχικούς, ο Λένιν ταξίδεψε με σφραγισμένο βαγόνι από τη Γερμανία. Για πρώτη φορά εμφανίστηκε σε μια συγκέντρωση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στο κοινό και απέτυχε». (Μπιουκάναν, Βρετανός πρέσβης στην Πετρούπολη).

«Στο χτεσινό φύλλο της Πράβντα ο σύντροφος Λένιν δημοσίευσε τις «θέσεις» του. Αυτές αντανακλούν τις προσωπικές απόψεις του… Η πολιτική της Πράβντα έχει διατυπωθεί με σαφήνεια… στις προτάσεις που υποβλήθηκαν για την Προσωρινή Κυβέρνηση και τον πόλεμο, που τις επεξεργάστηκε το Γραφείο της ΚΕ και οι σύνεδροι μπολσεβίκοι τις αποδέχτηκαν. Ωσότου η ΚΕ και η Πανρωσική Ολομέλεια ενδεχομένως αλλάξει απόφαση, αυτές οι αποφάσεις αποτελούν το πρόγραμμά μας, που θα υπερασπιστούμε τόσο εναντίον του επαναστατικού οπορτουνισμού όσο και της κριτικής του συντρόφου Λένιν» (Κάμενεφ, μπολσεβίκος, συντάκτης της Πράβντα).

-.-.-

Ο Τσερνόφ έγραφε για τον Λένιν, τον Απρίλη του 1917:

«Ο Λένιν με βάση τις ικανότητές του είναι ένας μεγάλος άνθρωπος, όμως οι αφύσικες συνθήκες της παράνομης δουλειάς τον κατέστρεψαν και τον σακάτεψαν. Και ο ίδιος μπορεί να πει για τον εαυτό του τη γνωστή φράση: ‘Δεν ξέρω προς τα πού πάω τόσο βιαστικά, αλλά πηγαίνω αποφασιστικά’. Ο Λένιν είναι αναμφίβολα πιστός στο σοσιαλισμό, αλλά αυτή η πίστη ενσαρκώνεται στην προσωπικότητά του («το κράτος είμαι εγώ»), γι’ αυτόν δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της προσωπικής πολιτικής και των συμφερόντων του Κόμματος, του σοσιαλισμού. Έχει ασυνήθιστες ικανότητες, αλλά η θέλησή του είναι τόσο μονόπλευρη, που καταπνίγει το ηθικό αίσθημά του. Ο σοσιαλισμός του Λένιν είναι ένας άξεστος σοσιαλισμός. Ο Λένιν χρησιμοποιεί ένα τσεκούρι, όταν χρειάζεται χειρουργικό νυστέρι.

Επιμύθιο

Κανείς μας δε στέκεται στο ύψος του λένιν και των μπολσεβίκων. Πολλοί είναι αυτοί όμως που ζήλεψαν και αντιγράφουν τους μενσεβίκους της εποχής του. Κάθε συνειρμός με τη σημερινή εποχή, από όσα διαβάσατε παραπάνω, επιτρέπεται και επιβάλλεται.