Βουλευτικές εκλογές 2015 – Μια αγοραία ανάλυση των αποτελεσμάτων

Άναυδος – Φεβρουάριος  2015

Η κε του μπλοκ παρουσιάζει σήμερα, χωρίς δικές μου αχρείαστες εισαγωγές, την (καθιερωμένη σχεδόν) μετεκλογική στατιστική ανάλυση του άναυδου για το αποτέλεσμα της 25ης γενάρη και τους ποιοτικούς του δείκτες. Καλή ανάγνωση και κάθε παρατήρηση καλόπιστη.

1. Εισαγωγή.

Η ανάλυση που ακολουθεί είναι μια επανάληψη της αντίστοιχης που κάναμε για τις Ευρωεκλογές. Όπως και η προηγούμενη δεν σκοπεύει να βγάλει πολιτικά συμπεράσματα από το εκλογικό αποτέλεσμα. Υπάρχει για κάθε ενδιαφερόμενο η εκτίμηση της ΚΕ του ΚΚΕ στην οποία δεν έχουμε κάτι να προσθέσουμε.

Η ανάλυση βασίστηκε στα στοιχεία του κοινού exit-poll που πραγματοποίησαν 6 εταιρίες ερευνών την ημέρα των εκλογών  (25/1). Ο λόγος για την επιλογή ήταν διπλός: καταρχήν το μεγάλο δείγμα της έρευνας (περίπου 6,000 ερωτώμενοι), κατά δεύτερο η προσέγγιση έγινε πρόσωπο με πρόσωπο στα εκλογικά τμήματα την ίδια μέρα. Δυστυχώς δεν είχα πρόσβαση στα πρωτογενή στοιχεία της έρευνας και υποχρεώθηκα να καταφύγω σε ορισμένες παραδοχές που, όπως εξηγώ στο μικρό παράρτημα για τη μεθοδολογία στο τέλος του προηγούμενου κειμένου, δεν επηρεάζουν σημαντικά την ανάλυση. Να σημειώσω ότι τα δεδομένα τέτοιου είδους ερευνών είναι κατά δήλωση, βασίζονται δηλαδή στις απαντήσεις των ερωτώμενων οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν για την ακρίβεια τους με κανέναν τρόπο (εκτός πιθανά από το φύλο).

2. Το προφίλ των ψηφοφόρων

Το κοινωνικό και δημογραφικό προφίλ των ψηφοφόρων του κάθε κόμματος δείχνει από ποιες ηλικιακές ή κοινωνικές ομάδες αντλεί το κάθε κόμμα την εκλογική του δύναμη. Η ανάλυση που ακολουθεί βασίζεται στη δεικτοποίηση των αρχικών ποσοστών ως προς  το εκλογικό ποσοστό του κάθε κόμματος:

2.1. Ηλικιακή διάρθρωση.

ΚΛΙΚ στην εικόνα για μεγαλύτερη ευκρίνεια

Πιν.1. Ηλικιακή διάρθρωση της ψήφου.

Πηγή: Κάπα Research. Βήμα 1/2/2015

Φαίνεται ότι το ΚΚΕ αντλεί κατά αναλογία μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων τους από τις πολύ νέες ηλικίες και από τους 48+. Αντίστοιχα ο Σύριζα έχει καλύτερη αντιπροσώπευση στις ηλικίες άνω των 48 ετών. ΝΔ-ΠΑΣΟΚ αντιπροσωπεύονται καλύτερα στις ηλικίες άνω των 60 ετών ενώ ακριβώς αντίστροφο είναι το προφίλ της ΧΑ. Ισχυρότερη η θέση του Ποταμιού στις μεσαίες ηλικίες.

2.2. Επίπεδο μόρφωσης.

	Στοιχειώδης	Μέση	Ανώτερη
ΣΥΡΙΖΑ	111	99	97
ΝΔ	101	102	94
ΧΑ	97	121	78
ΠΑΣΟΚ	128	96	111
ΠΟΤΑΜΙ	50	81	147
ΚΚΕ	101	104	95
ΑΝΕΛ	82	103	101
ΚΙΔΗΣΟ	106	81	118
ΆΛΛΟ	72	96	111

Πιν.2. Διάρθρωση της ψήφου ανά επίπεδο μόρφωσης.

Πηγή: Κάπα Research. Βήμα 1/2/2015

Από τον Πίνακα 2 βλέπουμε ότι το ΚΚΕ αντλεί τις ψήφους του αναλογικά από κάθε ομάδα ενώ ο Σύριζα από τους απόφοιτους δημοτικού. ΝΔ- ΠΑΣΟΚ αντλούν αναλογικά μεγαλύτερο μέρος των ψήφων του από τους απόφοιτους λυκείου όπως και η ΧΑ ενώ το Ποτάμι υπεραντιπροσωπεύεται από τους απόφοιτους ΑΕΙ.

2.3 Κοινωνική διάρθρωση.

Πηγή: Κάπα Research. Βήμα 1/2/2015Πιν.3. Κοινωνική διάρθρωση.

Από τον πίνακα 3 φαίνεται ότι το ΚΚΕ είναι κυρίως το κόμμα των συνταξιούχων, των ανέργων και των φοιτητών αν και με εξαίρεση τους επιχειρηματίες και σε λιγότερο βαθμό τους αγρότες η ψήφος του κατανέμεται σχετικά ομαλά. Ο Συριζα είναι το κόμμα των δημοσίων υπαλλήλων, ανέργων, αγροτών και φοιτητών. Η ΝΔ είναι το κόμμα των επιχειρηματιών, νοικοκυρών και των συνταξιούχων ενώ το ΠΑΣΟΚ των αγροτών και των συνταξιούχων. Η ΧΑ έχει ποσοστά υψηλότερα του μέσου όρου της στους επιχειρηματίες, τους ανέργους και τους ιδ. υπαλλήλους ενώ το Ποτάμι σε ιδ. υπαλλήλους και φοιτητές. 

2.4. Ψήφος κατά φύλο

	Ανδρες	Γυναίκες
ΣΥΡΙΖΑ	97	103
ΝΔ	95	105
ΧΑ	127	72
ΠΑΣΟΚ	105	94
ΠΟΤΑΜΙ	89	112
ΚΚΕ	99	102
ΑΝΕΛ	109	88
ΚΙΔΗΣΟ	130	69
ΆΛΛΟ	103	98

Πιν.4. Διάρθρωση της ψήφου ανά φύλο.

Πηγή: Κάπα Research. Βήμα 1/2/2015

Οι ψήφοι του ΚΚΕ κατανέμονται ισομερώς στα δύο φύλα ενώ από ότι φαίνεται οι γυναίκες ψηφίζουν κυρίως Ποτάμι, ΝΔ και Σύριζα. Σημαντική ανισοκατανομή της ψήφου υπέρ των ανδρών παρουσιάζει η ΧΑ αλλά και ΚΙΔΗΣΟ, ΑΝΕΛ.

3. Εισροές/εκροές ψηφοφόρων.

Η ανάλυση που ακολουθεί βασίστηκε στον πίνακα με τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων μεταξύ των Ευρωεκλογών 2014 και των Βουλευτικών 2015 που προήλθε από το exit-poll.

ΚΛΙΚ στην εικόνα για μεγαλύτερη ευκρίνεια

Πηγή: Κάπα Research. Βήμα 1/2/2015Πιν.4. Μετακινήσεις ψηφοφόρων.

Γενικά ένα 62,7% (3.874.317 ψηφοφόροι) των 6.181.274 ψηφοφόρων που έριξαν έγκυρο ψηφοδέλτιο στις κάλπες του Ιανουαρίου ψήφισε το ίδιο κόμμα που είχε ψηφίσει στις ευρωεκλογές του 2014.  Αυτό σημαίνει ότι 2.306.957 ψηφοφόροι είτε έκαναν άλλη επιλογή 7 μήνες μετά τις Ευρωεκλογές είτε ψήφισαν τον Ιανουάριο ενώ δεν είχαν ψηφίσει τον Μάιο του 2014. Το παραπάνω ποσοστό μια ένδειξη της μεγάλης ρευστότητας της εκλογικής συμπεριφοράς του εκλογικού πληθυσμού.

Με την προσθήκη των απόλυτων αριθμών ψήφων Μαΐου 2014 και Ιανουαρίου 2015 και χρησιμοποιώντας την διαδικασία IPF (Iterative proportional fitting) στα ποσοστά του  παραπάνω πίνακα υπολογίστηκαν οι πραγματικές εισροές και εκροές ψηφοφόρων για το ΚΚΕ, τον Συριζα, τη ΝΔ και τη ΧΑ. Τα συμπεράσματα μια τέτοιας ανάλυσης είναι πολλά αλλά εδώ θα περιοριστούμε στα πιο βασικά.

ΚΚΕ	Εισροές	Εκροές	Ισοζύγιο	Αθροισμα Εισ+Εκρ	%
Νέοι/Παλιοί  ψηφίσαντες	28.881	2.444	26.437
ΣΥΡΙΖΑ	19.604	71.096	-51.493	90.700	51,9%
ΝΔ	2.579	8.323	-5.744	10.903	6,2%
ΧΑ	4.265	1.734	2.531	5.999	3,4%
ΠΑΣΟΚ	9.104	2.428	6.676	11.532	6,6%
ΠΟΤΑΜΙ	750	6.589	-5.840	7.339	4,2%
ΑΝΕΛ	393	347	46	739	0,4%
Λοιπά	31.876	15.607	16.269	47.482	27,2%
Συν Εισροών/Εκροών	97.451	108.568	-11.117	174.694	51,7%
Συσπείρωση			240.687
Συνολο Ψηφων			338.138

Πιν.5 Εισροές εκροές ψηφοφόρων του ΚΚΕ

Ο Πίνακας 5. διαβάζεται ως εξής:

Το ΚΚΕ το Μάιο του 2014 είχε πάρει 349.255 ψήφους. Από αυτούς 2.444 δεν ψήφισαν τον Ιανουάριο του 2015 ενώ 240.687 ξαναψήφισαν το κόμμα. Έχασε συνολικά 108.568 ψήφους προς τα άλλα κόμματα αλλά κέρδισε από αυτά  97.451 ψήφους (28.881 ήταν ψηφοφόροι που δεν ψήφισαν το Μάιο  του 2014). Τα κέρδη του ΚΚΕ προήλθαν κατά σειρά από τα λοιπά κόμματα, τους νέους ψηφοφόρους, το Σύριζα και το ΠΑΣΟΚ. Το ΚΚΕ κέρδισε 19.604 ψηφοφόρους του Σύριζα αλλά έχασε προς το κόμμα αυτό 71.092. Ο Σύριζα αποδείχτηκε η μεγαλύτερη πηγή απωλειών για το ΚΚΕ με αρνητικό ισοζύγιο ανταλλαγών 51.493 ψήφους. Ακολούθησαν η ΝΔ και το Ποτάμι όπου οι καθαρές απώλειες του ΚΚΕ ήταν πάνω από 5.000 ψήφους από το καθένα. Θετικό ήταν το ισοζύγιο του ΚΚΕ ως προς το ΠΑΣΟΚ (6.676) και τη ΧΑ (2.531). Η μεγάλη πηγή καθαρής εισροής μετά τους νέους ψηφοφόρους ήταν τα λοιπά κόμματα με θετικό ισοζύγιο 16.269 ψήφους.

Δύο είναι τα συμπεράσματα από την παραπάνω ανάλυση:

-          Η μεγαλύτερη απειλή για διαρροές  αλλά και η μεγαλύτερη δεξαμενή ψήφων για το ΚΚΕ είναι ο Σύριζα. Το 52% των συνολικών ανταλλαγών του ΚΚΕ πραγματοποιείται με τον Σύριζα). Σημαντικά είναι τα κέρδη του ΚΚΕ από τα λοιπά κόμματα.

-          174.649 ψηφοφόροι είτε ψήφισαν το ΚΚΕ το 2014 και όχι το 2015 ή το αντίστροφο. Αυτό δείχνει ότι η επίδραση του ΚΚΕ στο εκλογικό σώμα είναι αρκετά μεγαλύτερη από το 5,47% των εκλογών. Ο πυρήνας των ψηφοφόρων του κόμματος είναι περίπου 240.000 ψηφοφόροι. Αν το ΚΚΕ είχε καταφέρει να μηδενίσει τις εκροές του προς τα άλλα κόμματα (διατηρώντας τα κέρδη του) το ποσοστό του θα ήταν  7.2%.

ΣΥΡΙΖΑ	Εισροές	Εκροές	Ισοζύγιο	Αθροισμα Εισ+Εκρ	%
Νέοι/Παλιοί  ψηφίσαντες	196.104	10.626	185.478
ΝΔ	110.908	39.208	71.700	150.115	17,5%
ΧΑ	57.047	6.032	51.015	63.079	7,4%
ΠΑΣΟΚ	111.068	7.540	103.528	118.608	13,9%
ΠΟΤΑΜΙ	76.833	28.652	48.182	105.485	12,3%
ΚΚΕ	71.096	19.604	51.493	90.700	10,6%
ΑΝΕΛ	47.116	27.144	19.973	74.260	8,7%
Λοιπά	224.739	28.652	196.088	253.391	29,6%
Συν Εισροών/Εκροών	894.912	167.456	727.456	855.638	38,1%
Συσπείρωση			1.351.152
Συνολο Ψηφων			2.246.064

Πιν.6 Εισροές εκροές ψηφοφόρων του Συριζα

Η ανάλυση για τον Σύριζα δείχνει ότι τα κέρδη του προήλθαν κυρίως από τα λοιπά κόμματα τους νέους ψηφοφόρους αλλά και το ΠΑΣΟΚ. Το ισοζύγιο του ήταν θετικό απέναντι σε όλα τα κόμματα.

ΝΔ	Εισροές	Εκροές	Ισοζύγιο	Αθροισμα Εισ+Εκρ	%
Νέοι/Παλιοί  ψηφίσαντες	156.859	9.088	147.771
ΣΥΡΙΖΑ	39.208	110.908	-71.700	150.115	24,1%
ΧΑ	81.572	6.448	75.124	88.021	14,1%
ΠΑΣΟΚ	56.899	6.448	50.451	63.348	10,2%
ΠΟΤΑΜΙ	77.958	19.344	58.613	97.302	15,6%
ΚΚΕ	8.323	2.579	5.744	10.903	1,7%
ΑΝΕΛ	28.859	11.607	17.252	40.465	6,5%
Λοιπά	154.901	18.055	136.846	172.955	27,8%
Συν Εισροών/Εκροών	604.579	184.477	420.102	623.109	36,3%
Συσπείρωση			1.114.236
Συνολο Ψηφων			1.718.815

Πιν.7 Εισροές εκροές ψηφοφόρων της; ΝΔ

Η ΝΔ είχε και αυτή θετικό ισοζύγιο ψηφοφόρων γενικά και με όλα τα κόμματα εκτός του Σύριζα όπου οι καθαρές της απώλειες ήταν 71.70 ψήφοι. Τα μεγαλύτερα κέρδη της προήλθαν κατά σειρά από τους νέους ψηφοφόρους, τα λοιπά κόμματα, τη ΧΑ και το Ποτάμι. Οι μεγαλύτερες απώλειες της ΝΔ ήταν προς το Σύριζα και Ποτάμι.

ΧΑ	Εισροές	Εκροές	Ισοζύγιο	Αθροισμα Εισ+Εκρ	%
Νέοι/Παλιοί  ψηφίσαντες	29.913	3.757	26.156
ΣΥΡΙΖΑ	6.032	57.047	-51.015	63.079	27,5%
ΝΔ	6.448	81.572	-75.124	88.021	38,4%
ΠΑΣΟΚ	910	2.666	-1.755	3.576	1,6%
ΠΟΤΑΜΙ	1.499	7.464	-5.965	8.963	3,9%
ΚΚΕ	1.734	4.265	-2.531	5.999	2,6%
ΑΝΕΛ	1.767	28.790	-27.023	30.557	13,3%
Λοιπά	9.055	20.260	-11.204	29.315	12,8%
Συν Εισροών/Εκροών	57.359	205.822	-148.463	229.511	59,1%
Συσπείρωση			331.088
Συνολο Ψηφων			388.447

Πιν.8 Εισροές εκροές ψηφοφόρων της ΧΑ

Η ΧΑ είχε μεγάλες απώλειες ψήφων τον Ιανουάριο. Οι περισσότεροι χαμένοι ψήφοι κατευθύνθηκαν κατά σειρά σε ΝΔ, Συριζα και ΑΝΕΛ ενώ ο παραπάνω πίνακας αποδεικνύει ότι το ΚΚΕ είναι (μαζί με το ΠΑΣΟΚ) το κόμμα με τις λιγότερες ανταλλαγές ψηφοφόρων με τη ΧΑ  παρόλη τη λάσπη περί αυτού και το θρήνο για την ισχύ του νεοναζιστικού μορφώματος σε δήμους με μεγάλο ποσοστό εργατικής τάξης.

Τέλος το νέο φρούτο των εκλογών το ΚΙΔΗΣΟ  όπως δείχνει και ο πιν.9 προκάλεσε σημαντική αιμορραγία στο ΠΑΣΟΚ αλλά και μικρή ζημιά στο Σύριζα. Στην πραγματικότητα οι 24.000 ψηφοφόροι του 2014 του Σύριζα που ψήφισαν ΚΙΔΗΣΟ το 2015 στέρησαν από τον Σύριζα μία επιπλέον βουλευτική έδρα.

ΣΥΡΙΖΑ	16%
ΝΔ	5%
ΧΑ	2%
ΠΑΣΟΚ	30%
ΠΟΤΑΜΙ	6%
ΚΚΕ	4%
ΑΝΕΛ	4%
ΆΛΛΟ	20%
Νεοι	12%

Πιν 9. Προέλευση των ψηφοφόρων του ΚΙΔΗΣΟ