Τι γυρεύει ο σύντροφος στο παζάρι;

Με αγώνες έχει γίνει η ασφάλιση, δεν είναι για παζάρια και για διάλυση. Κι αυτό ας το έχουμε καλά στο νου μας το επόμενο διάστημα, που θα βρεθεί στο επίκεντρο το ασφαλιστικό (να το ακούει κι ο σεχτάρ, που έχει υποσχεθεί καιρό τώρα να γράψει κάτι σχετικά).

Τα βιβλία όμως (που αφορούν κι αυτά έναν ιδιαίτερο κλάδο, με μονοπώλια, απλήρωτους υπαλλήλους και το σπάσιμο της ενιαίας τιμής) εννοείται πως προσφέρονται για παζάρια (χωρίς διάλυση, γιατί αυτό είναι κανιβαλισμός). Παζάρια παραδοσιακά κι ανατολίτικα, που δεν εξευρωπαΐζονται επιτηδευμένα σε μπαζάαρ, για να φαίνονται κυριλέ και σαλονάτα.

Τι γυρεύει όμως ο σύντροφος στο παζάρι (και δεν εννοώ το παζάρι των βρυξελλών, όπου δεν υπάρχει κανείς απολύτως σύντροφος, εταίρος ή σύμμαχος); Έλα ντε. Αυτό ωστόσο δεν είναι ένα συνηθισμένο παζάρι, αλλά το μόνο είδος αγοράς, όπου ο σφος μπορεί να βγάλει ανερυθρίαστα την καταναλωτική του μανία και να πάρει χωρίς τύψεις το καλάθι, για να το φορτώσει με ψώνια και πνευματικά εφόδια. Και επειδή σχεδόν κανείς σφος, όσο μαζικό στοιχείο κι αν είναι, δε νιώθει στο στοιχείο του με το εμπόριο και τις δοσοληψίες, τόσα δίνω πόσα θες, τα κομπρεμί και το παζάρεμα για το πόσα θα χάσουμε (αλλά θα λέμε ότι κερδίσαμε), για να επιδοθεί στη βασική, σχεδόν εθιμική και τελετουργική διαδικασία της διαπραγμάτευσης στο παζάρι, ο θεσμός έχει προνοήσει κι έχει ήδη από πριν φιξαρισμένες, χαμηλές τιμές, για κάθε βαλάντιο, από 50 λεπτά έως... 15 ευρώ για την επίτομη βιογραφία του στάλιν από το γάλλο μαρί και τις εκδόσεις οδυσσέας (πολλά στοιχεία, αλλά μούφα η πολιτική σκοπιά του).

Παρακάτω ακολουθεί μια ενδεικτική λίστα με προτάσεις κι «ενδιαφέροντα ευρήματα», που δε φιλοδοξεί προφανώς ούτε κατά προσέγγιση να αποτελέσει έναν εξαντλητικό κατάλογο. Κι η οποία είναι προσαρμοσμένη στο κοινό και τη θεματολογία του μπλοκ, οπότε παρακάμπτει αρκετές ενδιαφέρουσες προτάσεις: από κλασική ξένη λογοτεχνία (ζαχαρόπουλος) μέχρι τα λαογραφικά του φιλιππότη, που έχει επίσης το δίτομο έργο του γάτου με το χρονικό του πολυτεχνείου (στοιχεία, μαρτυρίες πρωταγωνιστών και άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες).

Χωρίς άλλες εισαγωγικές σάλτσες λοιπόν, για να χωρέσουν όσο το δυνατόν πιο πολλά, έχουμε και λέμε: τα βιβλία του σκαμπαρδώνη απ’ τις εκδόσεις παρασκήνιο –προσοχή μην το μπερδέψετε με το προσκήνιο που έχει επίσης αξιόλογα βιβλία. Στην αντεπίθεση του μαρξισμού πχ ο συγγραφέας δίνει εξηγήσεις για τα «αριστερίστικα» πλην εξίσου αντιμαοϊκά κι αντιρεβιζιονιστικά συνάμα νιάτα του· για την (ούτε ιμπεριαλιστική, ούτε κι εξαρτημένη, αλλά) ενδιάμεση θέση της ελλάδας και τον χαρακτήρα της επικείμενης επανάστασης –και όλα αυτά σε ένα μόλις πυκνό υποκεφάλαιο.

Τα πολιτικά κείμενα του λδκορεάτη κιμ ιλ σουνγκ, για να ‘ρθετε επιτέλους σε επαφή με την περιβόητη φιλοσοφία του juche –όχι πως χάνετε τίποτα δηλ, αν δεν έχετε έρθει.

Διάφορες εκδόσεις των κλασικών, ένα βιβλίο της τζένης βεστφάλεν, το δικαίωμα στην τεμπελιά από το γαμπρό του μαρξ, λαφάργκ, αλλά και μια εκλαΐκευση του κεφαλαίου από τον κάουτσκι, τον καιρό που ήταν ακόμα μαρξιστής. Όπου γενικά με τον κάρολο (όχι τον μαρξ, τον άλλο) δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν και να τον ακολουθούν ως χαρακτηρισμοί: ή που θα ‘ναι λακές και κουτεντές ή αλλιώς αναφερόμαστε στον καιρό που ήταν ακόμα μαρξιστής. Τρίτος καουτσκικός δρόμος δεν υπάρχει.

Πολλά βιβλία του μωραΐτη που τα ‘χει τετρακόσια κι ένα του φοίβου τσέκερη, που τα ‘χει και αυτός άλλα τόσα, από τις εκδόσεις εντός. Οι εκδόσεις ειρήνη με τις πολιτικές βιογραφίες της νίτσας λουλέ (κορυφαία καλτ στιγμή αυτή του λεωνίδα κύρκου), τους λόγους του γιαρουζέλσκι, το βιβλίο του τολούδη περί τασκένδης και της χρουτσοφικής επέμβασης, μελέτες του χατζηαργύρη κι άλλα πολλά, κατά κανόνα σπάνια κι αξιόλογα.

Την ιστορία του κομμουνιστικού-εργατικού κόμματος αλβανίας. Βιβλία του μάξιμου, του κορδάτου από τον μπουκουμάνη (για την ιστορία του αγροτικού ζητήματος και για την παλαιά διαθήκη), το πρώτο μισό από τον πρώτο τόμο της... τετραλογίας του βλαντά, που φτάνει ως το 1940 (δεύτερος και τρίτος πιάνουν αντίσταση και δεύτερο αντάρτικο του δσε, ενώ ο τέταρτος την περίοδο ως την χούντα). Ευρωκομμουνιστικές νότες από στοχαστή και θεμέλιο, πχ του μπενά για το ελληνικό 68’ και το κκε εσ., αλλά κι ένα του εκσυγχρονιστή συριζαίου κωνσταντίνου τσουκαλά. Το ασίγαστο πάθος του μακαρίτη πρέβε από τις εκδόσεις στάχυ –που προσωπικά μου άρεσαν πιο πολύ απ’ το «διάδοχό» τους κψμ. Κι οι οποίες είχαν πέρυσι ένα λογοτεχνικό πόνημα της βαλαβάνη, που δεν μπόρεσα να βρω φέτος, με μια πρόχειρη ματιά.

Οι εκδόσεις ασυνέχεια με το πρακτικά ανεξάντλητο στοκ κι ένα θεματικό εύρος που εκτείνεται: από μια συλλογή άρθρων της αναγέννησης της δεκαετίας του 60’, ως μια απάντηση της ασυνέχειας στην πολιτική και τα επιχειρήματα του πίσω μουλού. Κι απ’ τα άπαντα του χοτζέα σε μια έκδοση με τις μαρτυρίες κάποιων (δευτεροκλασάτων) πρωταγωνιστών της οχτωβριανής επανάστασης.

Η πομπηία του καζάκη με την αρθρογραφία του στο ποντίκι, τον καιρό που ήταν ακόμα άσημος (μαρξιστής είναι ζήτημα αν υπήρξε ποτέ). Ένα βιβλίο για το λένιν και την ψυχανάλυση –που είχε κερδίσει περισσότερο πάντως το ενδιαφέρον του τρότσκι. Μια συλλογή σκίτσων του κώστα γρηγοριάδη (σκιτσογράφου του εργατικού αγώνα) με πρόλογο της λιάνας κανέλλη, τον καιρό που ήταν ακόμα... στο ριζοσπάστη. Το open gap του ποταμίσιου πετρουλάκη με κάτι άθλια σκιτσάκια για τις απεργίες στα λιμάνια (ταυτότητα; εισιτήριο; άδεια από το παμε;). Τα ιστορικά βιβλία από τον εκδοτικό του σιδεράτου με τον «πολιτικό θεοδωράκη», τους «στοχασμούς» του φαράκου, και τις συνεντέξεις πέντε ανεθωρητών στο λευτέρη μαυροειδή, που έχουν μπόλικο ζουμί. Αστικό καλτ με βαρυσήμαντες υπογραφές: σημίτης, κεφαλογιάννης («προβλήματα δημοκρατίας»), βέλτσος, κατσανέβας, και ο επικός τίτλος «μια ζωή τσάτσος», από τον ομώνυμο συγγραφέα (τσάτσος).

Ένα δίτομο του ψυρούκη, το «πνεύμα του σοσιαλισμού» του γάλλου ζωρές, γκαροντί για το κινέζικο πρόβλημα (τον καιρό που δήλωνε μαρξιστής ή μήπως βουδιστής;), το φιλοσοφικό λεξικό (γιουτζίν-ρόζενταλ), τρεις τόμοι με τις κλασικές κινηματογραφικές κριτικές του μεγάλου ράφα, το ΤΙΝΑ (there is no alternative) is dead του πάνου τριγάζη, κι ένα βιβλίο για τον «καλό στάλιν», δηλ τον καλό πατερούλη που καλούνται να «δολοφονήσουν» κάτι σοβιετικοί καλλιτέχνες προκειμένουν να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους και την προσωπικότητά τους.

Και... και... και...

Και τέλος πάντων, αν (που σίγουρα θα) έχουμε ξεχάσει πολλά, αφήστε κάτι και για του χρόνου, μην τα πάρετε όλα από φέτος (εξάλλου κάθε χρόνο τα περισσότερα βιβλία επαναλαμβάνονται, οπότε πρέπει να προσέχετε μην τα πάρετε δυο και τρεις φορές). Και το 16’ η ελπίδα θα ‘χει έρθει πια για τα καλά και θα συζητάμε για καμιά συμφωνία-πρόγραμμα παράτασής της.