Το τρίγωνο των Βερμούδων

Συνεχίζουμε την αφήγηση από το σημείο όπου είχαμε διακόψει τις προάλλες, για να δούμε πιο αναλυτικά κάθε πλευρά αυτού του τριγώνου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθεμιάς.

Η περίπτωση της λιβύης υπάγεται στις λεγόμενες ειρηνικές επαναστάσεις της αραβικής άνοιξης, που προφανώς δεν έφεραν καμία σοβαρή αλλαγή σε επίπεδο κοινωνικού συστήματος, παρά μόνο έναν αστικό εκσυγχρονισμό για την καλύτερη εξυπηρέτηση εγχώριων και διεθνών συμφερόντων, αλλά και για την πιο αποτελεσματική χειραγώγηση των λαϊκών αντιδράσεων. Οι αντιθέσεις που οξύνθηκαν περιβλήθηκαν με θρησκευτικό μανδύα που συσκοτίζει (τι άλλο) την ουσία, ενώ σήμερα το διαλυτικό προτσές έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό, που ουσιαστικά δεν υπάρχει κράτος (αν και όχι με την έννοια που το επιδιώκουμε εμείς, στοχεύοντας στην αταξική κοινωνία. Όπως και οι διάφορες παρδαλές ή αραβικές ή διαδικτυακές επαναστάσεις δεν είναι αυτό που έχουμε κατά νου, όταν λέμε πως ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας των επαναστάσεων.

Υπάρχει η εκτίμηση πως τα επόμενα χρόνια οι ανεκμετάλλευτοι πόροι και η σχετικά παρθένα αγορά της αφρικής θα βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και θα εξελιχθούν σε κορυφαίο πεδίο εκδήλωσης των παγκόσμιων ανταγωνισμών. Η ιταλία κι η γαλλία έχουν ιστορικούς δεσμούς και συμφέροντα στις μεσόγειες αφρικανικές χώρες, ενώ κι η ελλάδα έχει εμπλοκή εμπλοκή με την ενεργό συμμετοχή της στην ανοιχτά ιμπεριαλιστική επέμβαση στην κεντροαφρικανική δημοκρατία (που δεν είναι καν συγκαλυμμένη και έμμεση, όπως σε άλλες περιπτώσεις). Παρεμπιπτόντως, έγινε αναφορά στα ελληνικά καπνά, που έγιναν καπνός από την χώρα μας, καθώς η μεν καλλιέργεια γίνεται πια σε αφρικανικές χώρες με δραματικά χαμηλότερο κόστος, η δε επεξεργασία μεταφέρθηκε για τον ίδιο λόγο σε άλλες βαλκανικές χώρες. Εν τω μεταξύ το ευρωκοινοβούλιο εγκρίνει σε κάθε συνεδρίασή του τρία με τέσσερα ψηφίσματα για παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων σε αυτές τις χώρες, για να νομιμοποιήσει τη στρατιωτική επέμβαση. Ενώ έχει στραμμένη την προσοχή του στα πετρελαϊκά κοιτάσματα της μεσογείου και τις αοζ των βορειοαφρικανικών κρατών.

ΣΥΡΙΑ – ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ: η συρία και το ιράκ βρέθηκαν στο μάτι του ιμπεριαλιστικού κυκλώνα, μεταξύ άλλων γιατί γειτονεύουν με χώρες που είχαν έντονη (στα όρια του πολέμου) αντιπαράθεση με τις ηπα –αν και προσωρινά παρατηρείται κάποια ύφεση στο μέτωπο του ιράν. Το ιράκ έχει ουσιαστικά διαλυθεί και βρίσκεται σε ελαφρώς καλύτερη μοίρα από τη λιβύη. Στη συρία (όπου ο άσαντ διατηρεί παραδοσιακά προνομιακές σχέσεις με τη ρωσία) ο λαός έχει κάθε δικαίωμα να επιλύσει τις εσωτερικές του υποθέσεις, χωρίς καμία εξωτερική επέμβαση. Ενώ το ισραήλ ασκεί πίεση προς κάθε κατεύθυνση, όντας ο χωροφύλακας του ιμπεριαλισμού στην ευρύτερη περιοχή.

Υπάρχουν επίσης οι τζιχαντιστές (μετεξέλιξη των ταλιμπάν) που θέριεψαν και θησαύρισαν με την πλήρη και εκ πρώτης όψης φαίνεται να ξέφυγαν από τον έλεγχό τους, αλλά… εδώ ο ζαριανόπουλος έβαλε ως πτυχή μια ενδιαφέρουσα σκέψη για την προέλαση των τζιχαντιστών και το πρόσχημα που δίνουν στους ιμπεριαλιστές για αναβαθμισμένη παρουσία και βαθύτερη ανάμειξη. Δεν είναι τυχαία η πρόθεση για συγκρότηση μόνιμου ευρωστρατού, με δικό του στρατηγείο, σημαία, κτλ και όχι με μια απλή συνεργασία επιμέρους εθνικών στρατών.

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να ερμηνευτούν κι οι σχετικές δηλώσεις κοτζιά-καμμένου (για την χώρα, που θα είναι ξέφραγο αμπέλι για τους τζιχαντιστές) ως κάλεσμα να αντιπαλέψουν μαζί τον κακό εχθρό, με την ελλάδα προκεχωρημένο φυλάκιο σε αυτή την προσπάθεια.

ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Η περίπτωση της ουκρανίας είναι πολύ διδακτική και μας δίνει το κλειδί για την ερμηνεία πολλών εξελίξεων στο διεθνές μέτωπο. Η χώρα αποτελεί ένα διάδρομο κομβικής σημασίας μεταξύ της ρωσίας και της υπόλοιπης ευρώπης από ενεργειακή και γεωστρατηγική άποψη. Ιστορικοί λόγοι και η ανισόμετρη ανάπτυξη έχουν συντελέσει στον εσωτερικό διαχωρισμό και το διαφορετικό προσανατολισμό των τμημάτων της χώρας. Στα δυτικά η περιοχή του λβοφ (υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης του κιέβου), όπου είχαν δράσει κατά το δεύτερο παγκόσμιο φιλοναζιστικές δυνάμεις στο πλευρό των γερμανών, είναι κυρίως αγροτική. Ενώ το ανατολικό τμήμα, με τους αυτονομιστές, έχει ισχυρούς δεσμούς με τη ρωσία κι είναι κατά βάση βιομηχανικό. Οι εθνικές αντιθέσεις δεν αποτελούν παρά το προκάλυμμα του ανταγωνισμού μεταξύ των μονοπωλίων, που δημιουργήθηκαν με τη λεηλασία της σοσιαλιστικής περιουσίας κι οδήγησαν στη σφαγή δύο λαούς, που συνυπήρχαν ειρηνικά για χρόνια.

Η διαπλοκή των αντικρουόμενων συμφερόντων είναι αξιοσημείωτη. Η γερμανία κρατά σχετικά επιθετική στάση απέναντι στη ρωσία, μολονότι επωφελείται από το ρωσικό φυσικό αέριο και συναντά την αντίδραση μιας μερίδας γερμανών καπιταλιστών, που βλέπουν τα συμφέροντά τους να θίγονται άμεσα. Γιατί διακινδυνεύει λοιπόν μια πιθανή σκλήρυνση της στάσης της ρωσικής πλευράς, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να σφίξει την κάνουλα; Γιατί υπάρχει κι η αντίστροφη προσέγγιση στο ερώτημα, καθώς η ρωσία πιέζεται  έντονα από τη μειωμένη διεθνή τιμή του πετρελαίου κι υπάρχει πρόβλεψη για μείωση του αεπ της –για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια.

Παράλληλα έγινε αναφορά στη διευρυνόμενη ευρωατλαντική συνεργασία, την προσπάθεια συγκρότησης κοινής αγοράς και τη θέση ισχύος των ηπα, με τα τεράστια αποθέματα και τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα τους να κατακλύζουν τις ευρωπαϊκές αγορές. Ενώ τα αντίστοιχα παραδείγματα έπιασαν από τις αεροπορικές εταιρίες μέχρι την παραγωγή κρασιού και τον μπουτάρη. (Σε άλλο σημείο έγινε πιο ειδική αναφορά στη διείσδυση του ελληνικού κεφαλαίου στη βαλκανική και τα εργασιακά κάτεργα που έχει στήσει στη ζώνη που βρίσκεται κοντά στα ελληνικά σύνορα).

Σήμερα στην ουκρανία φαίνεται να υπάρχει μια προσωρινή αποκλιμάκωση μετά τη συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός (η πρώτη δεν τηρήθηκε) αλλά είναι βέβαιο πως η εστία δεν έχει σβήσει και ότι θα αναζωπυρωθεί.

Εντός των αυτονομιστών υπάρχουν δύο τάσεις. Η μία φαίνεται να τάσσεται, με τη σύμφωνη γνώμη της ρωσίας, υπέρ μιας ενισχυμένης αυτονομίας των περιοχών του ντονμπάς, ενώ η άλλη μία πλήρη ανεξαρτητοποίηση από την ουκρανία και μια πιθανή ένταξή της στη ρωσία, όπως στην περίπτωση της κριμαίας.

Στη συνέχεια ο ζαριά προχώρησε σε μερικές πιο ζουμερές, εξειδικευμένες εκτιμήσεις για το λαϊκό κίνημα εντός ουκρανίας. Είναι αλήθεια πως σε αυτές τις περιοχές δε θα δει κανείς γκρεμισμένα, σοβιετικά αγάλματα και τη βεβήλωση των κομμουνιστικών συμβόλων, που θα δει σε άλλες περιοχές. Αναπτύσσεται ένα είδος ρώσικου εθνικισμού, που μπλέκεται (κι αυτόματα ταυτίζεται) με το σοσιαλιστικό παρελθόν και την αναπόλησή του. Αρκετές πολιτοφυλακές που σχηματίζονται, έχουν έντονα εργατικό στοιχείο και αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως κάποιο είδος κόκκινης μεραρχίας –άλλο ζήτημα τι καταλαβαίνουν ως κομμουνισμό. Υπήρχε ένα λαϊκό ξέσπασμα, που ξεκίνησε ως αντίσταση από τα κάτω, αλλά γρήγορα τέθηκε υπό τον έλεγχο των ιδιοκτητών των μονοπωλίων των ορυχείων της περιοχής και όχι μόνο. Στις εκλογές των περιοχών που διεκδικούν την αυτονομία τους, είχε βρεθεί ως παρατηρητής και ο ζαριανόπουλος με την αποστολή του κουκουέ και είχε συναντήσει τον εκπρόσωπο μιας ομάδας γερουσιαστών –αν σημείωσα καλά- που εξέφραζαν και υπεράσπιζαν συγκεκριμένη μερίδα αμερικάνικων επιχειρηματικών συμφερόντων στην ανατολική ουκρανία!

Ο γιανουκόβιτς με το κόμμα των περιοχών εξέφραζε αυτά ακριβώς τα συμφέροντα. Το κκ ουκρανίας έκανε στρατηγικό λάθος, ακολουθώντας τη λογική της συμμετοχής ή της στήριξης σε αυτή την κυβέρνηση κι επιλέγοντας ουσιαστικά τη μία μερίδα της αστικής τάξης στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Το ΚΚΟυ έχασε μεγάλη μερίδα της λαϊκής του βάσης και συρρικνώθηκε στις τελευταίες εκλογές, όχι μόνο του πλέγματος της οξυμένης τρομοκρατίας, αλλά εξαιτίας κι αυτών των επιλογών. Η σκληρή κριτική στο κκ ουκρανίας βέβαια δεν αναιρεί τις σχέσεις που διατηρεί μαζί του το κκε: ο κ. παπαδάκης πχ βρέθηκε πρόσφατα ως μάρτυρας υπεράσπισης των κομμουνιστών στη δίκη του.

Στον επίλογο της εκδήλωσης έγινε μια μικρή αναφορά στους διωγμούς κατά των κούρδων, που βιώνουν την ίδια περίπου αντιμετώπιση στο ιράκ, τη συρία και την τουρκία. Στην εμπλοκή της ελλάδας στην υπόθεση με τη σύλληψη οτσαλάν. Και στην προβληματική έκκληση του τελευταίου να σταματήσει το ένοπλο κίνημα –έναντι ποιου ανταλλάγματος; Ενώ έγινε η σύνδεση με την εκρηκτική κατάσταση στα βαλκάνια, τη γειτονική φυρομ και τις βλέψεις των τιράνων για τη μεγάλη αλβανία.