Πέμπτη 6 Αυγούστου 2015

Πέτρο ζούμε για να σ’ ακούμε

Φέτος κλείνουν πενήντα χρόνια από την έκδοση του περιοδικού Αναγέννηση, που ήταν η πρώτη δημόσια εμφάνιση του μ-λ ρεύματος, και δέκα χρόνια από το «διήμερο προβληματισμού και συζήτησης της αριστεράς» που είχε διοργανώσει η Κοε με αφορμή την τεσσαρακοστή επέτειο. Τα πρακτικά ή μάλλον οι εισηγήσεις κι οι παρεμβάσεις του διημέρου (χωρίς δηλ το γύρο των ερωτοαπαντήσεων και των δευτερολογιών) κυκλοφόρησαν σε ειδική μπροσούρα από τις εκδόσεις Α/συνέχεια κι αποτελούν περιβόλι, με διάφορα θεωρητικά φρούτα (πλην Λακεδαιμονίων βεβαίως-βεβαίως) από τον οποίο δεν ξέρεις τι να πρωτοδιαλέξεις για να παρουσιάσεις.
Θα εστιάσουμε λοιπόν στον αγαπημένο Πι-Πι (κατά κόσμον Πέτρο Παπακωνσταντίνου), μέλος τότε της ΠΕ του ΝΑΡ (συνεπώς όχι μόνο με… δημοσιογραφική ιδιότητα, όπως στην πρόσφατη εκδήλωση της Ίσκρα) κι ένα μικρό υστερόγραφο από Δραγασάκη, για να έρθουμε στα ίσια μας –η κε του μπλοκ επιφυλάσσεται για περαιτέρω αξιοποίηση του υλικού σε μελλοντικές αναρτήσεις.

Η παρέμβαση του Πι-πι είχε, ως συνήθως, ρέοντα λόγο και ενδιαφέρον. Η συζήτηση στο τραπέζι αφορά την περίοδο 70-90’ και ο Πι-πι ξεκινά με ένα κοπλιμέντο προς τους οικοδεσπότες, λέγοντας πως οι συνδικαλιστές του μ-λ ρεύματος ασκούσαν την πιο μεγάλη πολιτική πίεση στην ΚΝΕ, από τις γραμμές της οποίας έζησε αυτός εκείνα τα χρόνια, γιατί δε γινόταν «απ’ τη σκοπιά της φιλελεύθερης, αστικής δημοκρατίας, αλλά από τη σκοπιά των σοβιέτ» (sic)! Γιατί όμως αυτή η πίεση δε μεταφραζόταν σε άμεσα πολιτικά, οργανωτικά οφέλη και ο μ-λ χώρος δεν κέρδιζε σχεδόν τίποτα από την ΚΝΕ; Πού οφείλεται αυτό το παράδοξο; Γιατί, κατά τον Πι-πι, τα πολιτικά πλεονεκτήματα του μ-λ χώρου ήταν ταυτόχρονα και το στρατηγικό του μειονέκτημα. «Για να το πω σχηματικά: παραήταν κοντά μας, για να μας διεμβολίσει». Κι αυτό είναι εν πολλοίς το πρόβλημα που έχει και σήμερα, σε μια διαφορετική συγκυρία, η εξωκοινοβουλευτική αριστερά (που δεν είναι τέτοια από άποψη, αλλά από ανάγκη, τουλάχιστον σε ό,τι μας αφορά, όπως σπεύδει να σημειώσει).

Μπορούμε να μεταφέρουμε την εκτίμηση αυτή του Πι-πι στη σημερινή (επίσης διαφορετική) συγκυρία και να την εκλάβουμε ως ενδιαφέρουσα (και πρωθύστερη) ομολογία για τη σχέση της Ανταρσυα με το Σύριζα. Ένας από τους βασικούς λόγους που δεν μπορεί να αποκομίσει σταθερά και μετρήσιμα πολιτικά οφέλη από την κριτική και την πίεση που του ασκεί, είναι πιθανότατα ότι βρίσκεται πολύ κοντά του πολιτικά για να τον διεμβολίσει. Θα κερδίσει όμως σε βάθος χρόνου, όπως είχε πάρει κάποτε κι ο Σύριζα από το Πασόκ, με τη διαφορά πως τώρα ο πολιτικός χρόνος μοιάζει να είναι πιο συμπυκνωμένος.

Δεν πρέπει να μας διαφύγει και μια αναφορά του Πι-πι στις δυνάμεις της επίσημης Αριστεράς, που έχουν κομμουνιστική αναφορά: κυρίως το ΚΚΕ και το αριστερό κομμάτι του αριστερού ρεύματος του ΣΥΝ (οι παρυφές του Λαφαζάνη, όπως τις έλεγε κάποτε ο Ρούσης). Η οποία δένει με την εξής σημείωση, που γίνεται παρακάτω, για τον άρτι ιδρυθέντα τότε Σύριζα: «το παράδειγμα του Σύριζα έχει κοντά πόδια κι η επιλογή κομματιών της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς να συρθούν πίσω από την ηγεσία του ΣΥΝ δε νομίζω ότι είχε τα καλύτερα αποτελέσματα».

Από τη μια σκέφτεσαι: πού να μπορούσε να δει και τη σημερινή κατάληξη του εγχειρήματος, τι θα μπορούσε να πει. Από την άλλη, η σύγκριση με τη νεότερη στάση του ίδιου του Πι-πι απέναντι στο Σύριζα συνολικά, το Αριστερό Ρεύμα ειδικότερα, και με το άγχος του για μια λαϊκομετωπική, κυβερνητική ενότητα της Αριστεράς (όπως το εξέφραζε στο προτελευταίο βιβλίο του) είναι εύγλωττη και καταλυτική.

Προσπερνάμε κάποιες αξιόλογες εκτιμήσεις του Παπακωνσταντίνου για τα όρια και τη σταδιακή εξάντληση των εφεδρειών του καπιταλιστικού συστήματος, ως προς τις δυνατότητες της διευρυμένης αναπαραγωγής του. Σημειώνουμε το εύστοχο σχόλιό του ενάντια στον ιδεολογικό αχταρμά και την ανακάλυψη της Αμερικής στο τελευταίο βιβλίο που έτυχε να διαβάσουμε –που εκφράζει ίσως κι ένα βιωματικό παράπονο από τον αγνωστικισμό του ρεύματός του. Και αφήνουμε για φινάλε τη στρατηγική του πρόταση για μια «ριζική, δημοκρατική, αντικαπιταλιστική στροφή», με μεταβατικό χαρακτήρα, που «προσφέρει ένα πλαίσιο επαναστατικού αγώνα στο σήμερα για ώριμες, δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και για τη συγκέντρωση πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της αντικαπιταλιστικής επανάστασης». «Μια ριζική, δημοκρατική στροφή, που δεν είναι επανάσταση ακόμα, δεν είναι εργατική εξουσία ακόμα» και που δε θα δημιουργηθεί με «πλουραλιστικές αριστερές τύπου Γαλλίας», αλλά «σε συνθήκες απότομης πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης και μαζικού πολιτικού εκβιασμού του κεφαλαίου».

Είναι συγκινητικό, από μια άποψη, να βλέπεις τον πρόδρομο σημερινών απόψεων. Δεν ξέρω βέβαια κατά πόσο ο όρος «δημοκρατική», μπορεί να συμβαδίσει και να ταυτιστεί με το «αντικαπιταλιστική», στο ίδιο ονομαστικό σύνολο. Πάντως ήδη από τότε, στην πιο «ντούρα κι αριστερίστικη» περίοδο του Πι-πι, διαφαινόταν εν μέρει η βάση της σημερινής δεξιάς στροφής του (μια στιγμή συνέπειας μες στο προτσές της κωλοτούμπας).

Υστερόγραφο με λίγο Δραγασάκη, για να ευθυμήσουμε.

Μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το στόχο, που αναγνωρίζω ότι θέλει αρκετή δουλειά και διαμόρφωση και άλλων προϋποθέσεων και κουλτούρας, μέχρι τότε νομίζω ότι ο δρόμος που υπάρχει, από την ιστορία της Αριστεράς μας είναι γνωστός, είναι ο δρόμος της κοινής δράσης παρά τις διαφορές. Υπάρχουν διαφορές, σοβαρές μεν, που όμως μπορούμε να τις παρακάμψουμε, χωρίς να τις ξεχάσουμε, και να οργανώσουμε μια κοινή δράση εκεί που συμφωνούμε. Γιατί ζώντας και τη δράση της Αριστεράς μέσα στη Βουλή, μελαγχολώ όταν βλέπω να περνούν νομοσχέδια που να ιδιωτικοποιούν τα πάντα και να μην έχουμε μπορέσει σαν Αριστερά, έστω σε ένα στοιχείο, σε μία επιχείρηση, σε μία κοινωνική λειτουργία, να μπορέσουμε όλες οι αριστερές δυνάμεις να αντιτάξουμε έστω ένα ενιαίο αμυντικό μέτωπο, για να μη μιλήσω για θετικά αιτήματα που επίσης θα μπορούσαμε να προωθήσουμε.

Γιατί να αφήνουμε το Γιάννη να ενσαρκώνει τη μελαγχολική Αριστερά; Υπάρχουν όντως σοβαρές διαφορές, πχ άλλοι ψηφίζουν τρίτο μνημόνιο, άλλοι όχι, είναι όμως αυτός λόγος για να μην έχουμε μια κοινή δράση και συνεννόηση πάνω σε μερικά επιμέρους ζητήματα; Ας πούμε τώρα η κυβέρνηση πάει να ιδιωτικοποιήσει ό,τι έχει απομείνει όρθιο. Γιατί να μην ενωθούμε με το Γιάννη ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις αυτές, έστω σε μια επιχείρηση, για ένα ενιαίο αμυντικό μέτωπο, αυτά που κάποτε ο Πι-πι ονόμαζε «μικρά Στάλινγκραντ, αν και το «ενιαίο μέτωπο» το οικειοποιήθηκαν οι τροτσκιστές, ως τακτική πρόταση. Δεν ξέρω όμως αν είναι εφικτό το ενιαίο μέτωπο σε μία μόνο επιχείρηση.

Αλλά, εν πάση περιπτώσει, γιατί να μην συμπήξουμε ένα τέτοιο μέτωπο στην επόμενη ψηφοφορία; Ο Γιάννης είμαι σίγουρος πως δε θα αφήσει καμία ιδιωτικοποίηση να περάσει. Και όταν γίνει ο Σύριζα κυβέρνηση, θα τα πάρει όλα πίσω. Με ένα μόνο νόμο, σε ένα μόνο άρθρο. Ναι σε όλα!

Υγ: όσοι είστε προς Σούγια μεριά, αναζητήστε το Πι-πι για κουβέντα κι ό,τι ήθελε προκύψει

3 σχόλια:

  1. Είναι ενδιαφέρον να παρακολουθεί κανείς την εξέλιξη της σκέψης διαφόρων.Θα ήθελα ωστόσο να θυμήσω οτι αρχές του '05 δεν είχαν ακόμα καν δημοσιευτεί οι περίφημες θέσεις του 17ου συνεδρίου. Αυτό σημαίνει ότι θέσεις που υποστήριζες κι εσύ τότε, μπορεί τώρα να σου φαίνονται αστείες, ρεφορμιστικές κοκ.
    Όσον αφορά στο ερώτημά σου γιατί,παρά την άσκηση μεγάλης πολιτικής πίεσης, που όλοι οι τότε ΚΝίτες παραδέχονται,δεν πήγε κόσμος στα μ-λ:
    Η άμεση οργανωτική μεταπήδηση που φαντάζεσαι και υπονοείς ποτέ δεν είναι εύκολη.Στην περίπτωση των μ-λ αυτό ήταν ακόμα πιο δύσκολο.
    Κατ'αρχάς, μπαίνεις σε μια διαδικασία απολογισμού του τι έφταιξε. Αυτό χρειάζεται αφιέρωση μεγάλων αποθεμάτων χρόνου και σκέψης. Στο μεταξύ, αν δεν αναπτυχθεί η τάση "να το παλέψουμε από τα μέσα", γεγονός που διασπά τους διαφωνούντες, μπορεί να έχει εξελιχτεί η όποια παρέκκλιση με την οποία διαφωνούσαν σε διακριτό ιδεολογικο-πολιτικό ρεύμα.Πράγμα που σημαίνει ότι αν δεν έχει γίνει αυτό από κοινού αντιληπτό, νέες διασπάσεις μπορεί να προκύψουν.
    Δεύτερον, υπάρχει ένα ακόμα θεωρητικό-πολιτικό καθήκον, μια νέα ανάλυση της πραγματικότητας (άνοδος αγώνων τρίτου κόσμου, σοσιαλιμπεριαλιστική στροφή ΕΣΣΔ). Τρίτον, υπάρχουν οργανωτικά καθήκοντα να στήσεις ένα κόμμα, η "τεχνογνωσία" για το οποίο δεν μεταφέρεται αυτομάτως στους μεμονωμένους που αποσπώνται (τα μ-λ δυσκολεύτηκαν ακόμα και να βγουν από την παρανομία το 1974 περισσότερο από ό,τι το ΚΚΕ).
    Τέταρτον, νέες ιδεολογίες,ιδεολογήματα και φαινόμενα μπορεί να υπάρξουν, πράγμα που μπορεί να σε αποπροσανατολίζει από το βασικό καθήκον ή μπορεί να παρασύρει και ένα τμήμα ανθρώπων που αρχικά διαφοροποιήθηκαν από ένα κόμμα με βάση ένα συγκεκριμένο σκεπτικό (ΠΑΣΟΚισμός, τον οποίο και το ΚΚΕ πλήρωσε, αλλά αναλογικά λιγότερο από ό,τι τα μ-λ).
    Πέμπτον, η διεθνής παράμετρος, που κάποτε βοηθούσε στη δημιουργία ΚΚ και άνοδος του κύρους τους, μπορεί να μην είναι εξίσου ευνοϊκή (όπως και δεν ήταν,μεταξύ 1975-1980).
    Έκτον, και μόνο που κάνεις σε κάτι κριτική "από τα δεξιά", υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να στρίψεις πολύ "αριστερά" (όπως και έγινε στην περίπτωση των ελληνικών μ-λ).
    Αν στο μεταξύ έχεις μείνει "όρθιος" και αντέχεις να πας σε μικρότερες-όπως είναι πάντα, αρχικά τουλάχιστον οι- οργανώσεις,στις οποίες η παράμετρος των προσωπικών σχέσεων αντικειμενικά βαραίνει περισσότερο από ό,τι σε μεγαλύτερες, τότε, πάνω από όλα, είσαι...ήρωας.
    Υπάρχουν και άλλα προβλήματα: όταν είσαι σε ένα ΚΚ, ξέρεις ότι δεν μπορείς να κρίνεις το άλλο, το πιο γνωστό, ΚΚ με τον ίδιο τρόπο που κρίνεις ένα αστικό κόμμα, γιατί τα μισά πυρά τα δέχεσαι ο ίδιος.Ένα σημαντικό τμήμα του λόγου σου με τον κόσμο δαπανάται σε εξήγηση γιατί έχεις διαφοροποιηθεί, και όχι στο "θετικό" σκέλος της πολιτικής σου πρότασης (αν έχεις).
    Ταυτόχρονα, υπάρχει και το αντίστροφο φαινόμενο: η "συναισθηματική" πλευρά, που υπάρχει και μπορεί να σε εμποδίζει να κάνεις μια αντικειμενική κριτική π.χ. στη μεταβολή της φύσης του ΚΚ από το οποίο έφυγες, της ΕΣΣΔ κλπ, σε κάνει να έχεις περιορισμένη απήχηση εξ ορισμού, να φαίνεσαι μια απλή "παρέκκλιση" από το άλλο ΚΚ που είναι το βασικό και με το οποίο, βασικά, λόγω "παρεξηγήσεων" (έτσι εκτιμά ο κόσμος) δεν έχεις ακόμα ενωθεί.
    Τις παραπάνω αντικειμενικές δυσκολίες δεν τις αναφέρω για να "δικαιολογήσω" τα μ-λ ή τις υποκειμενικές αδυναμίες (δηλαδή, ευθύνες) τους, αλλά για το σήμερα. Για να δείξω ότι η όποια μεταπήδηση του κόσμου (ενταγμένου ή μη) που απογοητεύτηκε από το ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γίνει τόσο εύκολα όσο διάφοροι φαντάζονται ή ελπίζουν. Χρειάζεται πρώτα και οι ίδιοι να αλλάξουν. Θα θέσω μόνο το εξής: υπάρχουν στο ΚΚΕ σήμερα οι υποδομές (για να μην πω αντιλήψεις) να "υποδεχτεί" τόσο κόσμο, με τόσα αποπροσανατολιστικά ιδεολογήματα που έχουν μεσολαβήσει στο μυαλό του, συν την οικονομική του κατάσταση που έχει επιδεινωθεί; Μακάρι.

    Ζ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Να σημειώσω πάντως πως το ερώτημα δεν το έθεσα εγώ, αλλά ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου εισηγητικά. Νόμιζα πως αυτό γινόταν σαφές από όσα εκτέθηκαν. Αν όχι, μπορεί να βαραίνει εμένα η ευθύνη.
    Δεν ξέρω πόσο έτοιμο είναι ή δεν είναι το ΚΚΕ για κάτι τέτοιο, αλλά έχει ένα βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα, γιατί δεν απευθύνεται στον κόσμο του σύριζα ή κάπου άλλου χώρου, αλλά με όρους κοινωνικής, ταξικής απεύθυνσης.

    Στροφές από στροφές διαφέρουν πάντως κι εγώ, για να είμαι ειλικρινής, δε θεωρώ ότι το 15ο με το 19ο χωρίζονται απαραίτητα με σινικά τείχη, όπως κατά κόρον προβάλλεται.
    Πέρα από αυτό, επισημαίνω και πλευρές ιδεολογικής συνέχειας (στιγμή συνέπειας μες στην κωλοτούμπα) του Πι-πι, που έχει μάλιστα και μεγαλύτερη σημασία-αξία, από μια άποψη από το σχολιασμό των διαφοροποιήσεών του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Aυτο ειναι κατι που ποτε δεν καταλαβε ο οπορτουνιστης ! Οτι ο κομμουνιστης δεν αλλαζει θεσεις ,αποψεις ,ή και φρασεολογια ακομα ,αναλογα με τον ακροατη και προκειμενου να του χαιδεψει αυτια ,να του πει αυτα που θελει να ακουσει ο αλλος ,να παρει προσκαιρα το ψηφαλακι του .Αν το κανει την επανασταση κοροιδευει και οχι τον μικροαστο ακροατη . Εξ αλλου ενα ΚΚ που σεβεται τον εαυτο του και τον τιτλο του ,πρωτιστως στοχευει στην εργατικη ταξη και δευτερευοντως σε ολη την "λαικη μαζα" .Την επανασταση οφειλει να οργανωνει και να προετοιμαζει και οχι να παλευει να "κυβερνησει στις 26 Γεναρη " ... ή στις 19 του Οκτωβρη ...
    Η δε κουβεντα περι 15ου ,16ου,17ου ,18ου και 19ου και για τις "στροφες" τους ,μαλλον γινεται απο ασχετους που ερμηνευουν αλλα καρτ τον Μαρξισμο Λενινισμο ,αλλα και ειναι βαθια νυχτωμενοι (και μαλωμενοι ) με την κοινη λογικη ...Διαφορετικες συνθηκες απο Συνεδριο σε Συνεδριο ,αναγκαια και αναγκαστικη προσαρμογη και εξελιξη των αποφασεων σου ,ωστε να πατουν στην εποχη και να σε πηγαινουν παραπερα ...Αν ηταν (με βαση την "σκεψη" τους ) ετσι ,θα ειχαμε ενα κειμενο "ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ" για πασα "νοσο" ,εποχη και συνθηκη και απλα θα αλλαζαμε την ημερομηνια ,,,ΝΑ ΜΗΝ ΚΟΥΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΙ ΟΛΑΣ σε προσυνεδριακους ,διαλογο θεσεων και τα ρεστα

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ

Η κε του μπλοκ είναι ανοιχτή σε κάθε σχόλιο που προσπαθεί να προσθέσει κάτι στην πολιτική συζήτηση
Αρκεί να έχει κάποιο διακριτό ψευδώνυμο ως υπογραφή.