Σκουριές

Τις προάλλες ο Κουτσούμπας είχε πάει στο Βήμα FM, σε μια εκπομπή, όπου μεταξύ άλλων διάλεγε και τα τραγούδια. Στο τέλος έμεινε με το παιδικό παράπονο πως δεν του έβαλαν λίγο Μίκη –γιατί τέτοιος είναι, κι αυτός κι η γενιά του- αλλά στο ενδιάμεσο είχε διαλέξει, σχεδόν νομοτελειακά, το Which side are you on boy, και διηγήθηκε στον αέρα την ιστορία του τραγουδιού, απ’ την απεργία των αμερικάνων μεταλλωρύχων το 30’, χωρίς όμως να πει και τον τίτλο του, όπως περίμεναν όσοι τον είχαν λατρέψει από τη γνήσια, στερεοελλαδίτικη προφορά του New Deal και του Take it or leave it. Οι δημοσιογράφοι του συγκροτήματος άκουσαν με προσποιητή προσοχή όσα τους είπε και βρήκαν την ευκαιρία να πάνε το θέμα στις Σκουριές, για να τον ρωτήσουν σχετικά και να αναπτύξει τη θέση του κόμματος. Μία μέρα μετά, κάποια εναλλακτικά (εντός ή εκτός εισαγωγικών) μέσα έπιασαν την «είδηση», την ανέδειξαν ως το βασικό σημείο της συνέντευξης και πυροδότησαν ένα γύρο συντονισμένης επίθεσης με πάθος (για τη λευτεριά) από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα λεγόμενα social media, που κάποιοι μπορεί να τα θεωρούν κάτι σαν κατώφλι του κομμουνισμού ή της αμεσοδημοκρατίας, συγχέοντας τα social media με τα κοινωνικοποιημένα μέσα παραγωγής.

Η κε του μπλοκ δεν έχει παρακολουθήσει στενά την εξέλιξη του θέματος των Σκουριών και του κινήματος ενάντια στην εξόρυξη, ούτε διεκδικεί δάφνες ειδικού για τις τεχνικές πτυχές του ζητήματος. Αντιλαμβάνεται συνεπώς πολύ καλά τις ελλείψεις και τις αδυναμίες της για να το αντιμετωπίσει σφαιρικά κι ολοκληρωμένα, και απλώς καταγράφει κάποια βασικά δεδομένα, όπως τα καταλαβαίνει τουλάχιστον.

Ο χρυσός καταρχάς είναι ένα πολύτιμο σπάνιο μέταλλο, που έχει πολλές ωφέλιμες χρήσεις –πέρα δηλ από το να συμβολίζει το χρήμα και τις αμύθητες περιουσίες των πλούσιων- που εκτείνονται σε μια σειρά τομείς (πχ ακτινογραφίες). Συνεπώς η εξόρυξή του είναι σκόπιμη και απαραίτητη, κάθε φορά που το συναντάμε στο υπέδαφος –δεν είναι λογικό δηλ να το αφήσουμε αναξιοποίητο, γιατί μας είναι περιττό, δεν το χρειαζόμαστε πραγματικά, κτλ. Το ζήτημα είναι με ποιον τρόπο θα το εξορύξουμε.

Η μέθοδος που χρησιμοποιεί η «ελληνικός χρυσός» πιθανότατα δε διαφέρει σε τίποτα πχ από αυτές των χρυσωρύχων του Κλοντάικ, τον 19^ο αιώνα, κατά τη διάρκεια του «κίτρινου πυρετού» στο Φαρ-Ουέστ και όσα διαβάζαμε μικροί στις ιστορίες του Λούκι Λουκ ή τις περιπέτειες του νεαρού Σκρουτζ Μακ Ντακ. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί για τον καθαρισμό του χρυσού κυάνιο, που χύνεται στο νερό, μολύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής και δηλητηριάζοντας σχεδόν κάθε τι ζωντανό πάνω της, με συνέπεια να τη νεκρώσει σταδιακά.

Ήδη αυτό συμβαίνει ως ένα βαθμό στο δάσος των Σκουριών, προβάλλοντας σαν εικόνα από το μέλλον, τι «αναπτυξιακή προοπτική» υπάρχει ώστε αυτός ο όμορφος τόπος να γίνει κρανίου τόπος, όπου τα κρανία γίνονται κύπελλα για τη σαμπάνια των καπιταλιστών που γιορτάζουν για τα κέρδη τους και τις χρυσές δουλειές που κάνουν. Αλλά μερικές θέσεις εργασίας δεν αρκούν να χρυσώσουν το χάπι για τους κατοίκους της περιοχής, παρά μόνο σαν το άγγιμα του Μίδα, που σκότωνε και κατέστρεφε τα πάντα γύρω του, με τη δίψα του για χρυσάφι.

Χώρια που οι χρυσωρύχοι δεν είναι ίσως η τυπική εξαπατημένη εργατική τάξη, που δε συνειδητοποιεί τα ιδιαίτερα ταξικά της συμφέροντα και τα συνδέει μ’ αυτό του εχθρού της, που τον αντιμετωπίζει σαν ευεργέτη. Αλλά εντάσσεται σε άλλη ποιότητα, σε ανώτερη βαθμίδα εκμαυλισμού συνειδήσεων, αλλοτρίωσης κι εκφασισμένων λογικών, τραμπούκικων πρακτικών του υπόκοσμου, κτλ. Αλλά αν ο φασισμός βρίσκει έδαφος στα λαϊκά στρώματα και τους εργαζόμενους, αυτό δεν αναιρεί την ταξική τους ένταξη. Κι είναι πολύ σοβαρό και σύνθετο ζήτημα πώς θα καταστεί εφικτό να αποσπαστούν από την επιρροή του και να αποκτήσουν πραγματική, ταξική συνείδηση.

Το ζήτημα εν κατακλείδι δεν εξαντλείται στο δίλημμα «επιστροφή στη φύση» ή «ανάπτυξη» (για ποιον;) πάση θυσία και με κάθε μέσο (που μόνο ο Ραφαηλίδης θα μπορούσε να τα υποστηρίξει από τη δική μας σκοπιά, κι αυτό επειδή έγραφε κάπως χοντροκομμένα και σατιρικά). Ούτε μπορεί να εγκλωβιστεί στις συμπληγάδες πιθανών αντιθέσεων μεταξύ επιχειρηματικών συμφερόντων (της Ελ Ντοράδο και τουριστικών επιχειρήσεων, που αντιδρούν για τους δικούς τους λόγους, βλέποντας την «επένδυσή» τους να κινδυνεύει.

Το ζητούμενο είναι να γίνει η εξόρυξη με όλες τα αναγκαία μέτρα και τις ασφαλιστικές δικλείδες ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος και την υποβάθμιση της γύρω περιοχής και της ζωής των ίδιων των κατοίκων, σε τελική ανάλυση. Κανένας ιδιώτης, κανένα μονοπώλιο, καμία επιχείρηση που λειτουργεί με ανταγωνιστικούς όρους, βάση του κόστους και του κέρδους που αποκομίζει, δεν μπορεί προφανώς να ακολουθήσει στοιχειωδώς αυτούς τους κανόνες, αν θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική. Η μοναδική συνθήκη που μπορεί να διασφαλίσει τους παραπάνω όρους, να πραγματοποιήσει την εξόρυξη με τρόπο φιλικό για το περιβάλλον, με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες κι όχι το κέρδος, είναι μια διαφορετική κοινωνία, που θα έχει στην κατοχή της όλα τα μέσα που παράγουν πλούτο, θα σχεδιάζει και θα ελέγχει την παραγωγική δραστηριότητα, θα αποκαταστήσει τη διαταραγμένη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον του.

Κι αυτό καθιστά τον αγώνα για κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, επιτακτικό καθήκον κι όχι ζήτημα που αφορά την άλλη ζωή κι ένα σοσιαλιστικό επέκεινα.

Μπορείτε να δείτε σχετικά κι εδώ τη δήλωση του Ζαριανόπουλου, μετά από τη συνάντησή του με τους εργαζόμενους που έχουν καταλάβει τα μεταλλεία, με αίτημα να αρθούν οι διαθεσιμότητές τους.

Οτιδήποτε άλλο περί... υγιούς επιχειρηματικότητας, ή μιας τοπικής ή κυβερνητικής αρχής, που θα θέσει κανόνες, θα διατηρήσει ανέπαφα τα αίτια, απαλύνοντας τάχα τις συνέπειες, οποιεσδήποτε μεσοβέζικες «λύσεις», δεν είναι παρά επιζήμιες αυταπάτες για τον αγώνα των κατοίκων, που αντιστέκονται στα σχέδια της επιχείρησης, φτηνή κοροϊδία, που αναπαράγει τις παμπάλαιες, σοσιαλδημοκρατικές Σκουριές, με το ίδιο ακριβώς (ούτε καν νέο) περιτύλιγμα, που είχαν πάντα.