Ακολουθεί υπεύθυνη, σοβαρή ανάλυση.
Ο Αλέξανδρος έλεγε πως οφείλει το ζην στους γονείς του, αλλά το ευ ζην στο δάσκαλό του, τον Αριστοτέλη. Η δική μου γενιά -που είναι καθαρά ηλικιακός όρος και τίποτα άλλο πέραν αυτού- θα ήταν μάλλον ειρωνικό να μιλήσει για ευ ζην, εφόσον ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη που θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη (στη συντριπτική της πλειοψηφία τουλάχιστον, γιατί δεν είμαστε κάτι ενιαίο, ταξικά μιλώντας). Κι όσο για το ζην, εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να το οφείλει στους γονείς και τις συντάξεις τους, εάν και για όσο ακόμα υπάρχουν (τελευταίες εμφανίσεις, σπεύσατε).
Προσωπικά οφείλω στη δασκάλα μου στο δημοτικό πολλές ευχάριστες αναμνήσεις, τις πρώτες βάσεις στα κύρια μαθήματα, μια κάποια κλίση στα γλωσσικά-φιλολογικά (που δε διευκολύνει πολύ το ζην, πάντως) και μεταξύ αρκετών άλλων ακόμα ότι αποστήθισα κάποια τραγουδάκια στο μάθημα της Μουσικής. Κάποια από αυτά ήταν το "Μακεδονία ξακουστή" και το άλλο που λέει
για τη Μακεδονία μας, Ελλάδα μας γενναία
σκληρά θα πολεμήσουμε τον κάθε επιδρομέα
στρατός, φτερά και ναυτικό κρατούν γερά τη λόγχη
για να απαντήσουν στον εχθρό το τρίτο μέγα ΟΧΙ.
(ξανά)
για να απαντήσουν στον εχθρό το τρίτο μέγα ΟΧΙ.
Κι αυτό συνέβη γιατί η δασκάλα μας, καλή χρυσή και άγια, ήταν όμως δεξιά και παραδοσιακή. Αλλά δε θυμάμαι να μας εξήγησε ποτέ τι ακριβώς σημαίνει αυτό το τρίτο "όχι", ποιος ακριβώς μας ρώτησε για να πούμε το δεύτερο και σε ποιον απευθυνόταν...
Δεν είχε γίνει και το δημοψήφισμα τότε, βλέπεις...
{Ανοίγει ιστορική παρένθεση. Στο στενό οικογενειακό κύκλο, η μόνη που χαιρόταν με τις... μουσικές μου γνώσεις ήταν η γιαγιά μου, από ένα χωριό των Σερρών. Δεξιά και βασιλική και καραμανλική και πιθανότατα φιλοχουντική (πάντα βρίσκουν τρόπο να παντρέψουν τα πάντα όλα μέσα τους οι Δεξιοί). Γαλουχήθηκε να μισεί τους Βούλγαρους κι έλεγε ιστορίες στα εγγόνια της για το πώς έχασε τη ρώγα του στήθους της από μια βουλγάρικη ξιφολόγχη, αλλά έβριζε στα βουλγάρικα, όταν δεν ήθελε να καταλάβουμε τι λέει, που τα μιλούσε φαρσί σχεδόν όλο το χωριό. Και δε μεταπείστηκε ούτε από όσα θετικά είδε η κόρη της (δηλαδή ο θηλυκός μου γονιός) σε μια εκδρομή γνωριμίας των εκπαιδευτικών με τη γειτονική ΛΔ και τα επιτεύγματά της.
Ο μη αστικός μύθος λέει πως πείστηκε να ψηφίσει για μια και μοναδική φορά στη ζωή της το κόμμα, με αντάλλαγμα τη δική μου χριστιανική βάφτιση -αν και το 86' είχαμε μόνο αυτοδιοικητικές εκλογές και δε μου κολλάνε πολύ καλά οι χρονολογίες. Ένα είδος οικογενειακού, ιστορικού συμβιβασμού, που προετοίμασε συμβολικά το έδαφος για το μεγάλο κάδρο του 89' στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Ένα χρόνο πριν (1985), ο Άρης κατακτούσε το πρώτο πρωτάθλημα της μπασκετικής αυτοκρατορίας του, ενώ ο ΠΑΟΚ έπαιρνε το πρωτάθλημα στο ποδόσφαιρο. Η γιαγιά δε σκάμπαζε πάρα πολλά από αθλητικά, αλλά σε ένα ταξίδι της στην Αθήνα ξεσπάθωσε ενάντια σε μια παρέα χαμουτζήδων και τα πληγωμένα, οπαδικά τους σχόλια εναντίον των Βούλγαρων και των ομάδων τους. Τα επόμενα χρόνια παρακολουθούσε φανατικά Άρη και Εθνική Ελλάδας, με τον Γκάλη, το Γιαννάκη και τα άλλα παιδιά. Και απορούσε στο ευρωμπάσκετ του 89', πώς αφιονίζουν οι γονείς το παιδί και γιατί υποστήριζε τους Σοβιετικούς στον ημιτελικό. Η σοβιετία είναι το όπιο των νέων πρωτοπόρων.
Ο Μακεδόνας Άρης (όπως λέει ο καλτ, παλιός ύμνος του) δεν ήταν αυτοκράτορας γιατί πήρε επτά σερί πρωταθλήματα, αλλά γιατί έκανε πολλούς σαν τη γιαγιά μου να αγαπήσουν το μπάσκετ και να καταλαβαίνουν τι βλέπουν. Και όπιο, ξε-όπιο, ήταν καλύτερο από ό,τι άλλο έβλεπε στην τηλεόραση: καλλιστεία, τα σίριαλ του Φώσκολου, 3-2-1, και ό,τι άλλο έβαζε ο Αντ-1. Κρίμα μόνο που δεν έζησε αρκετά για να προλάβει το ευρωμπάσκετ όπου η εθνική έχασε από τους... Φυρομακεδόνες -ή όπως αλλιώς λέγονται τέλος πάντων- και ο Αντ-1 έπαιρνε πρωθύστερη εκδίκηση, σβήνοντας το όνομα Μακεδονία από το σκορ, με φότοσοπ-παρκέ.
Κλείνει η παρένθεση, επιστροφή στο σχολείο και τη δασκάλα}.
Δεν μπορώ να κατηγορήσω αποκλειστικά αυτήν όμως, γιατί τέτοιο ήταν το κλίμα της εποχής. Ήλιος της Βεργίνας, Μακεδονία, Αλέξανδρος, σκοπιανοφάγα συλλαλητήρια. Ευτυχώς η καλή συγκυρία, η μεγάλη απόσταση από το κέντρο και βασικά η αγάπη μας για την μπάλα, μας κράτησε μακριά απ' το πανηγύρι, νοερά στο πλευρό των Λακεδαιμόνιων που απείχαν.
Ευγνωμονώ επίσης τη Γραφούλα, που ήταν άθλια γραφομηχανή, και τη δική μου τεμπελιά, που στάθηκαν αξεπέραστοι αποτρεπτικοί παράγοντες για την δαχτυλογράφηση και κυκλοφορία ενός πανηγυρικού κειμένου, εν είδει μαθητικής εφημερίδας, για τις μεγάλες διπλωματικές επιτυχίες της Ελλάδας και τις 150 χώρες που είχαν αναγνωρίσει τη Fyrom ως Μακεδονία (φαντάσου να χάναμε δηλ, τι σκορ θα γράφαμε). Θεωρητικά είχα μείνει έκθετος απέναντι στην υπόλοιπη τάξη, αφού δε διεκπεραίωσα το καθήκον μου, αλλά δε βαριέσαι. Νομίζω πως μες στα επόμενα δέκα χρόνια θα το είχαν ξεχάσει. Εδώ μας έπαιρνε λιγότερο από ένα καλοκαίρι για να ξεχάσουμε ό,τι μαθαίναμε σε μια σχολική χρονιά, εκεί θα κολλούσαμε;
Πες-πες όμως, κάτι θα μείνει στο τέλος. Άλλος θα ψωνίσει την προγονολατρεία, άλλος το θαυμασμό για τον Αλέξανδρο... Πέρασαν αρκετά χρόνια πριν ακούσω στο Λύκειο την αντιπολίτευση που έλεγε ότι ο Αλέξανδρος δεν εκπολίτιζε τους λαούς της Ασίας, αλλά ήταν ένας ιμπεριαλιστή της εποχής. Κι άλλα τόσα για να καταλάβω πως ο ιμπεριαλισμός δεν αναφέρεται στο ρωμαϊκό imperium, αλλά στο μονοπώλιο, που είναι οικονομική και όχι γεωγραφική σχέση. Κι άλλα τόσα μετά, για να διαπιστώσω τελικά πως αυτό το τελευταίο δεν είναι για όλους μας αυτονόητο. Εννοώ για κάποιους δικούς μας κι όχι πχ για τους καμένους που μαζεύονται κάθε χρόνο στο άγαλμα του Αλέξανδρου στην παραλία -για να γλείψουν τα όργανα του Βουκεφάλα, όπως έγραφε μια παλιά Κόντρα.
Κι άλλος την ελληνική πατέντα για τον τίτλο της ντεμέκ συμπρωτεύουσας. Ο οποίος έλκει ίσως την καταγωγή του από την εποχή της συμβασιλεύουσας και των Βυζαντινών (η σχέση των βυζαντινών μνημείων με τη Θεσσαλονίκη, είναι σαν το σποτάκι που ρωτούσε: πόσοι Ιταλοί μπορεί να χωρέσουν σε ένα τσινκουετσέντο). Και αν το τραβήξεις από τα μαλλιά, μπορείς να το βρεις παντού. Το Μιλάνο είναι η συμπρωτεύουσα της Ιταλίας, η Βαρκελώνη της Ισπανίας (που βασικά δεν είναι ενιαία χώρα, αλλά σαν σαμπουάν τρία σε ένα). Το Μόναχο της Γερμανίας και φυσικά το Λένινγκραντ της ΕΣΣΔ. Τι; Όχι;
Να τα λέμε όλα, όμως -όπως λένε σε κάτι απάλευτες εκπομπές τύπου Χίου. Η Μακεδονία είναι ένας ευλογημένος τόπος, που έχει μεγάλες, εύφορες πεδιάδες (και ας έχει το όνομα ο θεσσαλικός κάμπος), τα ψηλότερα βουνά, τα μεγαλύτερα ποτάμια, τα πιο ωραία γάλατα, τις πιο πικάντικες γεύσεις και τον καλύτερο γύρο, (από) τις ωραιότερες πόλεις (Καβάλα, Καστοριά), αρχαία μνημεία, ωραίες θάλασσες, σαν τη Θάσο δεν έχει (και ας το λένε για την Χαλκιδική), λιμάνι, γούνες, ορυκτό πλούτο, το χρυσάφι του Αγίου Όρους, την πύλη για τα Βαλκάνια, σε ένα σχολικό βιβλίο μάλιστα έγραφε πως θα συνδεθεί πλωτά και με την υπόλοιπη Ευρώπη, μέσω Αξιού και Δούναβη. Μόνο τίτλους και μετρό δεν έχουμε, αλλά για αυτά φταίει το υδροκέφαλο κράτος, κι άντε να μη σε πιάνει μετά το Καταλανικό σου και να μη σκέφτεσαι πως πρέπει να βάλουμε σύνορα στα Τέμπη και να γίνουμε ανεξάρτητο κράτος.
Να τα λέμε όλα. Και άμα είναι να πούμε (πόσο μάλλον να διδάσκουμε στα σχολεία) μια μουσμουλιά, να την πηγαίνουμε ως τις τελικές της συνέπειες, όχι μισές δουλειές. Πού και να πιάσεις ετυμολογικά δηλαδή τους Μακεδόνες, με το μεγάλο μάκος, που βασικά είναι το ύψος τους, αλλά αν θες, κρατάς το μήκος και το προσαρμόζεις στα σημερινά συμφραζόμενα.
Τα έλεγε και το κόμμα παλιά εξάλλου, με τη θέση για την ανεξάρτητη σοσιαλιστική ομοσπονδία της Μακεδονίας. Ή στο δεύτερο αντάρτικο, με την αυτοδιάθεση των Σλαβομακεδόνων. Και δεν υπάρχει πιο βαρετό πράγμα από κάτι ντεμέκ ψαγμένους Δαπίτες στο πανεπιστήμιο, που έρχονται με ύφος να σου πουν και καλά το πιο σοβαρό πράγμα του κόσμου, το πιο αποστομωτικό αντεπιχείρημα και σου λένε για την ΚΝ Μακεδονίας, που καλείται με το όνομά της στις διεθνείς μας συναντήσεις, η ΣΝΟΦ κι άλλα τινά παρόμοια.
Αλήθεια τώρα; Ρε φίλε πώς κάνεις έτσι, σε δέκα χρόνια θα το έχει ξεχάσει.
Οπότε δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά σου. Της μη σοβαρής και της λιγότερο σοβαρής απάντησης.
Που πάει να πει. Το κόμμα μιλούσε εξ αρχής για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, πχ βόρεια Μακεδονία. Τώρα που μείνατε στα κρύα του λουτρού, έρχεστε στα λόγια μας. Πολλές φορές σφε αναγνώστη, αρχίζει κανείς να υποψιάζεται πως κατά βάθος όλοι ΚΚΕ είναι αλλά δεν το ξέρουν.
Η ακόμα λιγότερο σοβαρή προσέγγιση είναι η οπαδική. Σαν τους Παοκτζήδες που διασκευάζουν τον εθνικό ύμνο και τη Μακεδονία ξακουστή, ή απαντάνε στα λεγόμενα αντιεθνικά συνθήματα (ποτέ μην ξεχνάς το "εμετικά", χάνει τη μισή μαγεία του το κλισέ) με χαβαλέ και τρέλα: Ελλάς, Ελλάς, η χώρα της πουστιάς, (αν και αυτό μπορεί να κατηγορηθεί για σεξισμό). Ή ξέρω 'γω (ξέρω 'γω, εντάξει) πως πηδιέται ο τάδε αντίπαλος και η Ελλάδα, Έλληνες είστε και φαίνεστε, κοκ.
Θέλω να πω δηλ, άμα είναι να σε λένε μειοδότη και Εαμοβούλγαρο (αυτοί που έγιναν δωσίλογοι και μες σε δέκα χρόνια θα ξεχάσουν και πώς τους λένε), ας τους δώσεις τουλάχιστον και έναν καλό λόγο να το πιστεύουν. Είτε έτσι, είτε αλλιώς, αυτοί θα το λένε αφού.
'Σ'ΩΡΑΙΟΣ...
ΑπάντησηΔιαγραφήΌλοι έχουμε αναμνήσεις από το Δημοτικό ,ίσως η αθωότητα της ηλικίας,ίσως η πολύωρη επαφή με τη δασκάλα .Το σίγουρο είναι πως το διδακτικό αντικείμενο πάντα επηρεάζεται ,πέρα από το αναλυτικό πρόγραμμα και το σχολικό βιβλίο,σε σημαντικό βαθμό από τη μόρφωση ,την προσωπικότητα και τις καταβολές του εκπαιδευτικού. Όμως ευτυχώς πάντα υπήρχαν δάσκαλοι προοδευτικοί που δεν έμεναν στα κείμενα ,έδιναν ευκαιρία για προεκτάσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα σημερινά βιβλία ιστορίας του δημοτικού έχουν πλήθος πληροφοριών ,παραθέματα ,πηγές και λεπτομέρειες ,λες και θα δώσει πανελλήνιες ο μαθητής της τετάρτης ή της έκτης τάξης. Πάντως, η έννοια του ιμπεριαλισμού ή η διάκριση του αμυντικού από τον επιθετικό πόλεμο εύκολα μπορεί να γίνει κατανοητή ακόμα και από μαθητές της τετάρτης που διδάσκονται για πρώτη φορά την αρχαία ιστορία και τους περσικούς πολέμους. Όσον αφορά τον Μέγα Αλέξανδρο τα παιδιά είναι πια υποψιασμένα ,καταλαβαίνουν πως οι εκστρατείες και οι κατακτήσεις δεν έγιναν με το σταυρό στο χέρι.
Δυστυχώς το εκπαιδευτικό κίνημα είναι σχεδόν ανύπαρκτο, πώς μπορείς να πας μπροστά με αδιάφορους ,φοβισμένους ή αμόρφωτους εκπαιδευτικούς;(για το φτωχούς εννοείται ,δεν είναι και κάτι καινούργιο) .Αν στο δημοτικό κάπως σώζεται η κατάσταση με το φιλότιμο του δασκάλου ,στη δευτεροβάθμια (γυμνάσιο –λύκειο) το παιχνίδι είναι εντελώς χαμένο. Απίστευτα φορτωμένη ύλη, κακογραμμένα βιβλία ιστορίας και παράδοση μαθήματος το λιγότερο χωρίς έμπνευση .Πώς να αγαπήσει το παιδί την ιστορία; Δεν ανακαλύπτω φυσικά την Αμερική ,απλά είναι κρίμα που σ’ αυτή τη χώρα πρέπει να περνάνε δεκαετίες για να καταλαβαίνουμε έννοιες που θα ‘πρεπε να μας είχαν δοθεί απλά και κατανοητά στα μαθητικά χρόνια. Η διάλυση της σκέψης δεν είναι τυχαία, είναι ίσως το μόνο πράγμα που γίνεται συστηματικά και οργανωμένα στο χώρο της εκπαίδευσης ,από το δημοτικό ως το πανεπιστήμιο .Έχει στόχο, τον άβουλο πολίτη. Χωρίς να γνωρίζεις το χθες ,τα λάθη αλλά και τα σωστά, πώς θα κάνεις σωστές επιλογές ,πού θα βασιστείς αν όχι στην εμπειρία που σου δίνει η ιστορική γνώση;
mt
Η λεξη "μακεδονας", δεν υποτιθεται οτι εχει και μια ακομα εννοια, δηλαδη αυτη του ανθρωπου που μενει μακρια-ψηλα, δηλαδη του βορειου?
ΑπάντησηΔιαγραφήsniper
Μακεδών στα αρχαία νομιζώ σημαίνει ψηλός, απ το μήκος (μάκος σε κάποια διάλεκτο) βγαίνει.
ΑπάντησηΔιαγραφήαυτά θυμάμαι. δεν ήμουν της θεωρητικής και μπορεί να κάνω λάθος...
Το αρχαίο Ελληνικό επίθετο Μακεδνός και Μακεδανός σημαίνει
ΑπάντησηΔιαγραφήμακρύς, υψηλός. Η ρίζα μακ του ονόματος Μακεδονία και Μακεδνία, αλλά και η ρίζα μηκ, είναι κατ’ εξοχήν Ελληνικές και σημαίνουν μακρύς, υψηλός. Από την ρίζα μακ προέρχεται η δωρική λέξη μάκος, από την ρίζα μηκ προέρχεται
η ιωνική λέξη μήκος.
Το όνομα Μακεδονία αναλύεται, όπως αναφέρει ο καθηγητής Γλωσσολογίας κ. Γ. Μπαμπινιώτης στο σχετικό λήμμα, σε Μακι (μακ-ρός) (+) κεδών / -δόνες, το οποίο αποτελεί, πιθανόν Μακεδονικό τύπο της λέξης χών και χθών, η οποία σημαίνει γη. Η κατάληξη -δων, προερχόμενη από τη λέξη δα, εκ της οποίας και η λέξη δάπεδο, σημαίνει γη. Αρχική σημασία του τοπωνυμίου Μακεδονία ήταν η υψηλά, η βόρεια, η μακράν κειμένη χώρα, ή η χώρα, η γη, η οποία είναι ευρεία, μακρά, δηλαδή μεγάλη αλλά και υψηλή, δηλαδή ορεινή, και οι κάτοικοί της Μακεδνοί σήμαινε οι υψηλοί άνθρωποι. Μακεδόνες είναι οι κάτοικοι της χώρας η οποία είναι ευρεία, μεγάλη, μακρά, υψηλή, ορεινή.
mt
(1/2)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπειδή το αρχαίο ελληνικό επίθετο «μακεδνός» από το οποίο προέρχεται το ουσιαστικό «Μακεδονία», μάλλον —100% βεβαιότητα στις περιπτώσεις αυτές δεν μπορεί να υπάρξει— είναι προελληνικής κι όχι ινδοευρωπαϊκής προέλευσης, δίνω στο πρωτότυπο τα σχετικά λήμματα των τριών εγκυρότερων ετυμολογικών λεξικών της αρχαίας ελληνικής (των Frisk, Chantraine και Beekes/van Beek) ώστε οι σοβαρά ενδιαφερόμενοι κι ενδιαφερόμενες να πληροφορηθούν πώς έχουν από επιστημονικής πλευράς τα πράγματα· από τα συγκεκριμένα λήμματα φαίνεται μάλιστα κι η εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας τα τελευταία σαράντα πέντε χρόνια. Καλή ανάγνωση κι εξυπακούεται πως είμαι στη διάθεση όλων για περαιτέρω πληροφόρηση ή εξηγήσεις.
μακεδνός ‛hochgewachsen, schlank’, von Bäumen usw. (η 106, Nik., Lyk.), auch als N. eines mit den Doriern verwandten Volkes (Hdt.). — Daneben als VN Μακεδόνες pl. m. ‛Makedonier’, sg. –ών (ion. att.) mit Μακεδονία, -ίη, -ικός ‛Makedonien, -isch’ (ion. att.), auch ἡ Μακεδονίς (Hdt.), –ῖτις (Ael.), scil. γῆ, –ισσα ‛Makedonierin’ (Stratt.); μακεδονίζω ‛makedonisch gesinnt sein’ (Plb., Plu. u. a.). Mit langem Zwischenvokal Μακηδών (Hes. Fr. 5, 2, Kall.), –δονία, –η (hell. Dicht.).
Gegenüber Μακε-δόν-ες repräsentiert μακε-δν-ός mit altertümlichem Ablaut eine schwundstufige Suffixform, die (ohne nebenstehendem –δόν–) auch in γοε-δν-ός u. a. vorkommt (Solmsen Wortforsch. 46). Ein suffixales, vorw. primäres –δόν– ist in Tiernamen, sonstigen Appellativen ebenso wie in Nom. actionis u. a. zu Hause (Chantraine Form. 360ff., Schwyzer 529f.). Als Grundlage dürfte eine mit μακ-ρός, μῆκ-ος parallel gehende nominale Bildung gedient haben; vgl. Specht Ursprung 199 u. 345 m. Lit. Eine Nebenform ist Μακέτης (Gell. u. a.), f. –τις (Str., AP) und –τη (AP), –τᾰ (Pap.; Mayer 1: 3, 24); vgl. οἰκέτης usw.; dazu Schwyzer 498 A. 13, Krahe ZONF 11, 90. — Nach Fick BB 26, 242 wären Μακεδόνες eig. s. v. a. „Hochländer“ (neben Μακέτα *‛Hochland’). neue, sehr kühne und hypothetische Deutung von Pisani Arch. glott it. 33, 72: aus *Μακι-κεδόνες „deren Erde hoch ist“, von μακ-ι- (: μακ-ρός) und einer maked. Entsprechung von χθών (s. d.); das angebliche Hinterglied ist mehr als fraglich. Zweifel über den griech. Ursprung von Μακεδόνες bei Krahe Glotta 17, 159.
Hjalmar Frisk, Griechisches Etymologisches Wörterbuch, Band II (Κρ–Ω), Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, 1970, S. 163.
Παρατηρητικός
Πολύ κατατοπιστικό!!
Διαγραφήmt
(2/2)
ΑπάντησηΔιαγραφήμακεδνός : «long, élancé », dit d’arbres (Od. 7,106, Nic. Th. 472, Lyc.), employé par Hdt. à côté de Δωρικόν (Hdt. 8,43).
On a l’habitude de rapprocher le nom de peuple Μακεδόνες « Macédoniens », sing. Μακεδών (ion.-att.), d’où pour le nom du pays Μακεδονία « Macédoine » (ion.-att.), plus rarement ἡ Μακεδονίς (Hdt.), Μακεδονῖτις (Æl.), s.e. γῆ. Le féminin est Μακεδόνισσα (Stratt.) ; verbe dénom. μακεδονίζω « être favorable aux Macédoniens » (Plb., Pl., etc.). En poésie, formes avec –η– (pour commodité métrique) Μακηδών (Hés. fr. 5,2, Call.), –δονίᾱ, –η (poét. hellén.). On a enfin créé tardivement un substitut de Μακεδών : Μακέτης (Aulu-Gelle), f. –έτις (Str., AP), –έτη (AP), –τᾰ (pap.) d’après les dérivés en –της, cf. Schwyzer, Gr. Gr. 1,498 n. 13.
Ét.: Si μακεδνός et Μακεδόνες sont apparentés, –δν–ο– peut représenter un vocalisme zéro d’un suffixe –δών, –δόνος (cf. pour ce suffixe Chantraine, Formation 360), mais le rapprochement que l’on a fait avec γοεδνός n’apporte aucune lumière. En réalité, μακεδνός fait surtout penser à μηκεδανός qui est d’ailleurs tardivement attesté et doit être apparenté à μακρός, etc.
Quant à Μακεδόνες on a cherché à expliquer le mot en comprenant « les gens des hautes terres » : déjà Fick, BB 26,242, et par une autre voie Pisani, Arch. glottol. ital. 33, 1941, 72. Mais Krahe (Gl. 17, 1929, 159) peut avoir raison de douter que Μακεδών soit d’origine grecque.
Pierre Chantraine, Dictionnaire étymologique de la langue grecque. Histoire des mots. Avec un Supplément, Paris : Klincksieck, 1999, pp. 659–660.
μακεδνός [adj.] ‛tall, slim’, of trees, etc. (η 106, Nic., Lyc.); also name of a people related to the Dorians (Hdt.). ◄PG(S)►
● DER Also EN Μακεδόνες [m. pl.] ‛Macedonians’, –ών (ΙΑ) [sg.], whence Μακεδον-ία, –ίη, –ικός ‛Macedonia, –ian’ (Stratt.); μακεδονίζω [v.] ‛to be pro-Macedonian’ (Plb., Plu.). Long medial vowel in Μακη-δών (Hes. Fr. 5, 2, Call.), –δονία, –ίη (Hell. poet.).
● ETYM The pair Μακε-δόν-ες beside μακε-δν-ός is thought to contain an old ablauting suffix, which is also supposed in γοεδνός, etc. though a variant –δόν– is lacking there. A suffix –δόν– is found in animal names, in other appellatives, as well as in action nouns.
A by-form of the EN is Μακέτης ‛Macedonian’ (Gell.), –τις [f.] (Str., AP) and –τία, –τη (AP), –τᾰ (pap., see Mayser 1: 3, 24); cf. οἰκέτης, etc. Fur. does not discuss these forms. As an analysis μακε-δν-ος is impossible for an IE word, the ethnonym is probably of substrate origin (cf. Λακεδαίμων; Fick 1905: 90); the form with –τ– (which could be a variant alternating with –δ–) then points to Pre-Greek origin.
The meaning of the adjective strongly suggests that it is cognate with μακρός (Frisk), but this can hardly be accounted for in terms of IE morphology. On account of the strange suffixation, I assume Pre-Greek origin for it, too.
Robert Beekes-Lucien van Beek, Etymological Dictionary of Greek, Volume Two, Leiden • Boston: Brill, 2010, p. 894.
Παρατηρητικός
Είπες για τις ωραίες πεδιάδες-είπες ακόμα και για τον ωραίο γύρο-ξέχασες ότι έχετε ωραίες(ίσως τις ωραιότερες κατά την γνώμη μου) γκόμενες. Ενίσταμαι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜακης - Τουμπα
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρασσας - Μποτσαρη (σκουπιδι που αγαπιεται)
Γιοκ μπαλικ και Κατσαμακα - κεντρο
Τα υπολοιπα σκουπιδια ή πολυ μικρα μαγαζια, με ελαχιστα ή καθολου καθισματα.
Παπαρια γυρο θα ελεγα λοιπον.
Οπως και μπουγατσα. Οι περισσοτερες τυποποιημενες. Ο Βοσπορος στην Καισαριανη ειναι το τοπ μπουγατσατζιδικο στην Ελλαδα. Ουτε το εκλεκτο στο υπουργειο στην αγ. Δημητριου, ουτε ο Στελιος, παλι αγ. Δημητριου συγκρινονται. Βοσπορος με παθος.
Αυτο που δεν βρισκω πουθενα στην Ελλαδα και εχει μονο η Θεσσαλονικη ειναι το μπεργκερ του Σαββικου με αυγο και μπέικον. Δεν το αγγιζει τιποτα.
Ειναι αντιστοιχο με το να τρως παγωτο ή γλυκο απο Τουρκο (Κομοτηνη, Ξανθη, Ροδο, διαλεξτε ο,τι θελετε). Ισως και περισσοτερο. Ειναι λοιπον, αντιστοιχο με τον Μακντυ στην Κομοτηνη. Δλδ δεν το βρισκεις πουθενα αλλου τοσο καλο.
Οποτε σκατοψυχε αυτα ειναι τα μερη οπου θα πρεπει να φας στην Θεσσαλινικη. Για ταβερνα Καζανι που βραζει. Value for money. Σεμπρικο και Φωλια ναι, αλλα θα σε σκισουν οικονομικα. Οταν ξαναπερασεις απο Θεσσαλονικη, θυμησου τουτο το σχολιο διαβατη.
σαπορ τουτουρκι
Διορθωση.
Διαγραφή*εκλεκτο = ανωτερο
(Ιεροσυλος ειναι οποιος συγκρινει τον Βοσπορο με οποιαδηποτε μπουγατσα.)
Κι αλλο σχολιο θελω. Δε χορταινω η πουτανα.
Διαγραφή"Μπηκαν στην πολη οι οχτροι" κι εγω κοιτουσα τις μπουγατσες.
Δεν ψαρωνουμε απο το εμποριο φοβου.
Δε θα μας φερουν το φασισμο σαν επιτακτικη λυση. Συνεχιζουμε την αλληλεγγυη μας στους μεταμαστες.
http://tro-mpa-xtiko.blogspot.gr/2015/09/blog-post.html?m=1#comment-form
Θα διαφωνήσω για την καλύτερη μπουγάτσα παυλίδης Νίκαια με κρέμα και τυρί και πίτσα σκεπάστη δεκαετίες εμπειρίας και προσφορας
ΔιαγραφήΆκυρος
Σαπορ, ο Μακης εχει κλεισει χρονια τωρα. Το καλυτερο γυραδικο της Θεσσαλονικης τα τελευταια 5 χρονια ειναι με διαφορα το Λιγα και Καλα, πανω απο το τουρκικο προξενειο. Πολυ καλα κρεατα, ωραιες πιτες, ωραιες αλοιφες, ωραιο χαλουμι (ναι, εχει και χαλουμι), ωραια μανιταρια και γενικα την ξερουν τη δουλεια τους και σου προτεινουν ωραιους συνδυασμους. Τρως μια Μπομπα το μεσημερι και το βραδυ πινεις πεπσι τουιστ για να χωνεψεις (γιατι ουτε γουλια). Εκοψαν το ντελιβερυ (γινοταν χαμος) για να μη ρισκαρουν να μειωσουν την ποιοτητα τους. Κλαιμε, αλλα τιμιοι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τα υπολοιπα: μπουγατσα εχει καλη σε αρκετα σημεια, αλλα εξαρταται αν σ αρεσει με τυρι ή κρεμα, γιατι δεν ειναι ολοι το ιδιο καλοι και στα δυο. Παγωτο στο frezzio στην κουσκουρα. Και ας μην το παιζουμε ψαγμενοι, οταν υπηρχαν τα haagen daz στην παραλια, ηταν οτι καλυτερο. Μπεργκερ κατα τη γνωμη μου, ειναι εξ ορισμου μη value for money οποτε τα αποφευγω, αν και εχουν ανοιξει μερικα ωραια τωρα τελευταια που δεν μενω πια στην πολη. Ταβερνα δεν εχω συναντησει ουτε μια στην πολη που να ειναι σταθερα καλη ή σταθερα σκατα για πολλα χρονια. Τα παλια τα χρονια, ο αχνος στην ολυμπου εκανε το καλυτερο μπιφτεκι του γαλαξια, αλλα χαλασε εδω και πολλα χρονια.
Για τις γυναικες, συμφωνω οτι η θεσσαλονικη ειναι πρωταθλητρια, αλλα αντε να καταλαβεις ποιες ειναι θεσσαλονικιες και ποιες οχι. Χωρις να τις βαλεις να λενε λεξεις με πολλα λαμδα εννοω.
sniper
Ξεχασα να ευχαριστησω για τις απαντησεις σχετικα με τους μακεδονες.
ΑπάντησηΔιαγραφήsniper
@sniper
ΑπάντησηΔιαγραφήαν σου πω οτι γκουκλαρα για τον Μακη... Εχω χρονια να περασω απο Τουμπα.
Μονο πες μου οτι ο Στελιος δουλευει ακομα.
Περσι, παει ακριβως ενας χρονος, σιγουρα βρηκα ανοιχτο το καζανι που βραζει. Λιγο πιο διπλα δλδ απο τον Στελιο. Δεν εψαξα ομως για τον Στελιο. Ολα του ηταν αγνα, η πιτσα μαμαδιστικη, τα μπαγιατικα το μεσημερι τα κερνουσε, το απολυτο αφτερ μπουγατσατζιδικο με αυθεντικο τυρι στην μπουγατσα, καλο φυλλο και χωρις λιγδα. Υπαρχει ακομα;
Παγωτο στον Ιταλο στη Σβωλου φυσικα. Ιεροσυλε. Μολις μπηκα στον ταβερνοχωρο. Γραφουν οτι μαλλον εκλεισε, προσφατα. Ανατριχιλα. ΟΧΙ!!!!
Το γυραδικο που λες ειναι τυπου Πρασσας και Μακης ή πιο καθαρο κρεας οπως Κατσαμακα; Απλα λαβε υποψιν οτι δεν μιλαμε μονο για value for money, αλλα για πραγματικα ξεχωριστο φαγητο. Σκυλο βρισκεις πολυ οικονομικο και στην Αθηνα και σε καθε πολη.
@Ακυρος
Σε λιγες μερες θα περασω απο Καστελλα και πιθανον Καλλιθεα. Θα τον δοκιμασω περιδιαβαινοντας. Αν ειναι καλυτερος απο Βοσπορο θα μεινω εκπληκτος.
σαπορ τουτουρκι
Πέτρου Ράλλη απέναντι από το κρατικό Νοσοκομείο
ΔιαγραφήΆκυρος
υγ δεν έχω καμμία σχέση με το μαγαζί ,μη θεωρηθεί ότι διαφημίζω , απλά ήταν αρκετά χρήσιμο όταν ήμουν νιος μετά απο ξενύχτια
Σαπορ, απ οτι ξερω ο στελιος υπαρχει ακομα, αν και εχω να φαω χρονια κατι απο κει. Γενικα, οπως πανω κατω τον περιγραφεις τον θυμαμαι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι εχετε παθει ρε ολοι με τον ιταλο? Καλος, αλλα πολυ υπερεκτιμημενος. Και μην ανησυχεις, μαλλον για σεζον εκλεισε και οπου να ναι λογικα θα ξανανοιξει, νομιζω το χει ξανακανει. Ελπιζω δηλαδη, γιατι οντως καλος ειναι.
Το Λιγα και Καλα θα ελεγα οτι ειναι κατι αναμεσα σ αυτα που ειπες, προς το καθαρο. Και δεν ειπα για value for money, οι τιμες του ειναι τυπικες θεσσαλονικης, δηλαδη ψιλοτσιμπημενες, αλλα εχει και ποσοτητα και ποιοτητα. Και πρεπει να φας τη μπομπα για να καταλαβεις για τι πραγμα μιλαμε. Οποτε ανεβαινω θεσσαλονικη, τρωω παντα. Για οσους γουσταρουν κοτοπουλο (εγω πολυ), υπαρχει και το μαμα κοτα στην ορτανσιας με λαμπρακη, τριανδρια με τουμπα δηλαδη.
sniper
Σαπόρ, όσα δε φτάνει η αλεπού. Και τέλος πάντων περί ορέξεως γυρόπιτα. Η πιτόγυρα. Τέλος πάντων, αυτό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τον ένα και μοναδικό Μάκη της καρδιάς μας, αυτό
http://sfyrodrepano.blogspot.gr/2009/04/blog-post_08.html
Κι επίσης το "Λίγα και καλά, που μου το έμαθε ο Sniper.
Οι υπόλοιπες προτάσεις, ακόμα και διαφήμιση να ήταν, παίρνονται ευχαρίστως υπόψη και θα εκτιμηθούν στο άμεσο μέλλον.
Κι αφού μιλάμε περί ανέμων και υδάτων, αυτό για τη σημερινή μέρα.
http://atexnos.gr/%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BD/
ΑπάντησηΔιαγραφήΟσο διαβαζα το κομματι στο ατεχνως, σκεφτηκα τα περι εποχης, πως γινεται να συγκρινεις κλπ. πριν φτασω εκει που το αναφερεις. Σκετη φλωρια βεβαια, γιατι ειναι η αληθεια και κοβει μια απο τις συζητησεις που πρεπει να γινονται χωρις τελος και να πηδαμε απο τον καλυτερο παιχτη στον ταδε τραυματισμο, στο δεινα τσεκουρι και τελικα στις κομπρες και τους καρχαριες. (καρχαριας ηταν ο σιμπνιεφσκι. Κομπρα ενας αχαρος νεγρος του Ολυμπιακου, Κολομβιανος. Και αυτη ειναι η αγαπημενη μου ποδοσφαιρικη συζητηση, οι γουνες και τα ζωακια που εχουν πλασαριστει για παιχταραδες)
Τελος: Ποιος κατω απο 70 μπορει να εχει μυρωδια για το τι ηταν ο Πελε στην εποχη του; Δεν γινεται να πιασεις το κλιμα της εποχης και να πεις γιατι ξεχωρισε τοσο. Εχω δει δυο αγωνες του 70 και μιλαμε για εντελως διαφορετικο ρυθμο λαι αθλημα. Δυσκολευεσαι να αντεξεις τοσο χαμηλη ταχυτητα.
σαπορ τουτουρκι