Αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που μένουν

Μισεύεις και τα μάτια μου δακρύζουν λυπημένα

Αυτό το τραγούδι παίζει κάπου στην εμβληματική ταινία "μάθε παιδί μου γράμματα", που είναι γυρισμένη στα πρόθυρα της Αλλαγής. Κι αν είναι κάτι που μπορεί να σου φέρει δάκρυα στα μάτια δεν είναι οι αναμνήσεις κι η συγκίνηση για αυτούς που φεύγουν, ούτε η απελπισία για αυτούς που μένουν, κι ας είναι η μοίρα τους σακατεμένη, κι ό,τι αγαπάνε, ξενιτεύεται. (Που καμιά φορά μοιάζει χειρότερο κι από το συνήθη θάνατο, γιατί αυτός είναι αργός, καθημερινός, αλλά όχι αναπόφευκτος. Θεωρητικά εσύ το "επέλεξες" κι υποχρεώνεσαι να το κάνεις με τη θέλησή σου). Δεν είναι φιλιά και δακρυγόνα, στο τέλος του χειμώνα, τα μάτια σου θα καίνε, από χαρά θα κλαίνε. Και πού την είδες δηλ τη χαρά; Εδώ κανείς δε χαίρεται (κανείς δεν τραγουδά), χαμένε, α χαμένε -που λέει κι ο Τραμπάκουλας. Είναι βασικά ότι δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα (άντε το πολύ το δέρμα των καιρών) από όσα περιέγραφε η ταινία.

Κι αν τα μάτια βουρκώνουνε λίγο, τα τσιγάρα πολλά και θα φταίει ο καπνός.

Εντάξει, τώρα γίνεστε εμπαθείς, άκου δεν άλλαξε τίποτα, σε λίγο θα μας πείτε ότι δεν πέτυχε τίποτα κι η Αλλαγή.

Καταρχάς, μισή Αλλαγή μετά, ο Τσάκωνας το είχε γυρίσει και γύριζε το "μάθε παιδί μου μπάσκετ" (γιατί τα γράμματα πού να φτουρήσουν) και μετά την "κλασική περίπτωση βλάβης", που την προέβαλε -λέει- κάποτε μια αναρχική ομάδα, για να ακολουθήσει συζήτηση πάνω στο βρώμικο ρόλο και την καταπίεση των μικρών αφεντικών. (Αελ, τρακτέρ και) love is in the air, όπως και το πολιτικό μήνυμα, αν θες να το βρεις με το ζόρι. Και βόηθα παναγιά, τώρα με τον Άγγελο στον πάγκο.

Ενώ ο Καλογερόπουλος γύριζε το "όνειρο αριστερής νύχτας", που το γιούχαρε το κοινό στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, και η μόνη αξιόλογη σκηνή είναι ίσως αυτή με τον κόκορα και τη μαοϊκή συναγωνίστρια, που ήταν υπέρ της ένοπλης επανάστασης, αλλά δεν άντεχε να αντικρίσει στο χωριό τον αποκεφαλισμό του.

Gallo rojo es valiente, pero el negro es traicionero

Κι επίσης, δε βελτιώθηκε ραγδαία η παιδεία τώρα που κόβουν τις ώρες των αρχαίων από το πρωτότυπο και των θρησκευτικών -άλλο που η εκκλησία εξακολουθεί να είναι παντού, σαν τους παπάδες στην έκθεση του Σωκράτη;

Δεν αποκαταστάθηκε η ιστορική αλήθεια (την αλήθεια ρε...) με την αναγνώριση της αντίστασης; Αλλά ξέρεις, έκανε κι αυτή κάτι ακρότητες κι ανάγκασε κάτι αγνά, αθώα παλικάρια να καταταγούν στα Τάγματα Ασφαλείας για να γλιτώσουν από τον κομμουνισμό. Άλλο αν έπεσε λήθη (το αντίθετο της αλήθειας) σε όλα αυτά, που βολεύει για να λέει ο καθένας ότι θέλει και να πιστεύει πχ ότι παλεύει και σήμερα, για να γλιτώσει από τους κομμουνιστές της ΔΦΑ και τον Κατρούγκαλο, που συν τοις άλλοις, είναι κι αποστάτης της τάξης του. (Αυτοί είναι οι χειρότεροι, ξέρεις, σκυλιά λυσσασμένα. Λένιν, Μαρξ, Ένγκελς... και τώρα ο Κατρούγκαλος!)

Ναι αλλά μήπως έτσι, με τη φυγή, γίνεσαι κι εσύ αποστάτης της τάξης σου που δραπετεύει από τα προβλήματα και την ταξική πάλη στη χώρα σου; (Καλά, με αυτήν την έννοια κι ο Αργεντίνος Τσε δεν ήταν παρά ένας "αποστάτης"...) Μήπως βοηθάς τη ΔΦΑ να τους διώξει όλους και να μείνουμε μόνοι μας σαν το ανέκδοτο με το Λεωνίδα*;

(*Έχει βάλει ο Μπρέζνιεφ που λες στο μάτι μιας μικρούλα, της υπόσχεται πως θα της κάνει όποια χάρη θελήσει κι αυτή του ζητάει να ανοίξει για μια μέρα τα σύνορα.

-Πονηρούλα, θες να μείνουμε μόνοι μας... της απαντά αυτός.

Και τώρα που αυτά γίνονται στον υπαρκτό καπιταλισμό κι όχι στα αντισοβιετικά ανέκδοτα; Τώρα τι έχουμε να πούμε;

Α ξέχασα, αφού στην κυβέρνηση είναι οι κομμουνιστές κι η χώρα μας είναι η τελευταία σοβιετική της Ευρώπης...)

Και τι θα γίνει όταν τελειώσουμε τον πλανήτη και δεν υπάρχουν πια άλλα καταφύγια να αποδράσουμε; Γιατί το κεφάλαιο έχει τελειώσει τον πλανήτη από την ανάποδη κι αφού δεν έχει πια άλλους "παραδείσους" να βρει, θα κάνει κόλαση την ενδοχώρα, για να συνεχίσει απρόσκοπτα να κερδοσκοπεί.

Μήπως θα χρειαζόταν ένα τείχος του Βερολίνου, για να σταματήσει την αφαίμαξη του επιστημονικού δυναμικού; Μήπως τίθεται νέο εθνικό ζήτημα, όπως λένε κάποιες αναλύσεις που επαναθεμελιώνουν το μαρξισμό και καταλήγουν να τον ξεριζώνουν από τα θεμέλια;

Όχι σφε, ταξικό είναι το ζήτημα. Κι όχι, δεν είσαι αποστάτης της τάξης σου. Κι η δική σου ψυχή, συνείδηση, ή όπως το ορίζουμε τέλος πάντων, το ξέρει πόσο (δε) θα σου λείψει το αριστεροχώρι (με την καλή έννοια εδώ), το κίνημα κι η ελληνική ιδιαιτερότητα. Το ζήτημα είναι ότι... πατρίς-οικογένεια... και η θρησκεία μένει ως παυσίπονο στην κοιλάδα των ατέλειωτων δακρύων που λέμε ζωή -με τη συμβατική έννοια του όρου.

Αλλά γιατί η αγάπη για τους δικούς μας να μπαίνει τροχοπέδη στον αγώνα και τις θυσίες που απαιτεί αντί να μας δίνει ένα επιπλέον κίνητρο; Γιατί το δέσιμο με αυτόν τον τόπο, τις ρεματιές και τα πεζούλια του, τις παραλίες και τα καταγώγια του, μας δένει τα χέρια στην πράξη; Γιατί να μην είναι αρκετό να μας κρατήσει εδώ και να το παλέψουμε ως το τέλος; Κι από την άλλη, πού διαφέρουμε όσοι μένουμε πίσω και βολευόμαστε με λιγότερο ουρανό και τη μίζερη ανασφάλειά μας για το άγνωστο;

-Δε φεύγω ρε, να εδώ μέχρι τη γωνία θα πάω και θα ξανάρθω.

Λέει στον μπράβο του ένα από τα θύματα της Άμυνας Ζώνης, σε μια από τις αγαπημένες σειρές κι ατάκες του Φιλολαϊκού. Και δε γυρνάει ποτέ πίσω γιατί πάει να συναντήσει στη γωνία το δολοφόνο του.

Σε εσένα το λέω, φίλε ξενιτεμένη, που βαυκαλίζεσαι πως όλα είναι προσωρινά κι ότι σε λίγο καιρό, στην πρώτη ευκαιρία δηλ, θα γυρίσεις πίσω.

Μα αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς: να μην την εξευτελίζεις. Και να μη γίνεις ποτέ σαν τους ελληνοαμερικάνους, που δουλεύει ο Μακ Πάπας, και ψηφίζουν Τραμπ.

Ρούχα-τσεκ. Βαλίτσες-τσεκ. Η χούφτα με το χώμα το ελληνικό, σαν αυτή που κρατούσε ο Ζαχαριάδης-τσεκ. Οι δίσκοι του Καζαντζίδη-τσεκ.

Όχι, δεν είναι αναχρονιστικό να ακούς Καζαντζίδη κι ας φωνάζει σα λαβωμένο λιοντάρι σε κάποια σημεία. Αναχρονισμός είναι που αναγκάζεσαι να φύγεις γκασταρμπάιτερ ή γκαστβίσενσαφτλερ ξέρω γω κι αυτό το σύστημα που μας γυρίζει ολοταχώς στον εργασιακό μεσαίωνα. Αν φύγεις, ο χρόνος δε θα γυρίσει πίσω και πιθανότατα ούτε εσύ, αλλά συνέχισε τουλάχιστον να παλεύεις, για να σταματήσουν να γυρίζουν προς τα πίσω τα ρολόγια κι ο χρόνος της ιστορίας.

Ε ναι Πουλόπουλος. Όχι γιατί παίρνουμε (πουλο)πουλο, ένας-ένας από δω. Αλλά έτσι, επειδή κολλάει...