Εσύ αποφασίζεις

Θυμάσαι σφε αναγνώστη, στα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης και του Μέγκα, μια σειρά με τον τίτλο της ανάρτησης και αυτοτελή επεισόδια, όπου έφτανε η υπόθεση κάπου στη μέση και τότε το κοινό αποφάσιζε με την ψήφο του ποιο από τα δύο εναλλακτικά σενάρια, που είχαν γυριστεί, θα έβλεπε στη συνέχεια: η τηλε-δημοκρατία στα καλύτερά της, όχι όπως τώρα που φιμώνουν την τίμια φωνή του Μέγκα (που αποκλείστηκε από τα προκριματικά για τις άδειες), αλλά ευτυχώς αφήνει πίσω άξιους συνεχιστές για το έργο του.

Ας δούμε όμως μια μεταφορά-παραλλαγή του παραπάνω σχεδίου στα σύγχρονα δεδομένα, με βάση την επικαιρότητα και τα όσα συμβαίνουν στη γειτονική Τουρκία.

Σενάριο Α

Το πραξικόπημα βρωμάει από χιλιόμετρα, ως σχεδιασμός και εκτέλεση. Γιατί ποια στοιχειωδώς οργανωμένη απόπειρα δεν εξασφαλίζει το βασικό της στόχο, δηλ τη σύλληψη των στελεχών της πολιτικής ηγεσίες που θέλει θεωρητικά να ανατρέψει, για να ελέγξει την κατάσταση; (Αυτό που έκανε δηλ ακόμα και το εντελώς πρόχειρο -αν όχι στημένο εξαρχής- πραξικόπημα του Αυγούστου του 91' στη Σοβιετική Ένωση, περιορίζοντας τον Γκορμπατσόφ -αλλά όχι και το Γιέλτσιν- σε κατ' οίκον περιορισμό, στο χώρο που παραθέριζε, στην Κριμαία.

Πώς μπορεί να δικαιολογηθεί ένας τέτοιος "ερασιτεχνισμός" σε ένα πραξικόπημα, που λογικά εμπλέκεται ιμπεριαλιστικός δάχτυλος, σε ρόλο οργανωτή και επιτελικού παράγοντα; Μπορούμε να πιστέψουμε πως τα πραξικοπήματα αποτυγχάνουν τόσο απλά, επειδή κατέβηκαν κάποιες χιλιάδες απλού (;) κόσμου στο δρόμο και αφόπλισαν με θαυμαστό τρόπο τα τανκς και το στρατό; Δεν είχαν προβλέψει δηλ αυτό το ενδεχόμενο; Δεν είχαν σχεδιασμό για να αντιδράσουν; Αν είναι τελικά τόσο απλό, πώς δεν το είχαν σκεφτεί από πριν αυτό, πχ οι εξεγερμένοι φοιτητές στο Πολυτεχνείο ή και η αμέσως προηγούμενη γενιά, που είδε τα τανκς να βγαίνουν στο δρόμο τον Απρίλη του 67' και να καταλαμβάνουν την εξουσία;

Δε δικαιούμαστε άραγε να θέσουμε το κλασικό νομικό ερώτημα: ποιος ωφελείται από αυτές τις εξελίξεις; Και δεν είναι φανερή η ενίσχυση της θέση του "σουλτάνου", που βρήκε την ευκαιρία, σαν έτοιμος από καιρό, να εκκαθαρίσει το στράτευμα από ανεπιθύμητα στοιχεία και να εξαπολύσει ένα άτυπο πογκρόμ ενάντια στους πολιτικούς του αντιπάλους, συμπεριλαμβανομένων προφανώς -και σε περίοπτη θέση μάλιστα- των διαφόρων οργανώσεων με κομμουνιστική αναφορά;

Σενάριο Β

Οι άγριες κι αιματηρές μάχες στην Άγκυρα, έξω από το στρατηγείο της Αστυνομίας, και σε άλλα στρατηγικά σημεία, η σκληρή μεταχείριση των επικεφαλής της απόπειρας που συνελήφθησαν και μια σειρά άλλες παράμετροι διαψεύδουν παταγωδώς το σενάριο συνωμοσίας περί σκηνοθεσίας και δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας για τον... αυθεντικό χαρακτήρα του πραξικοπήματος. Αυτό σημειώνει και το ΚΚ Τουρκίας, αλλά και το ΚΚΕ στη χτεσινή ανακοίνωσή του.

Η οργανωμένη κίνηση σημαντικών δυνάμεων του στρατού, η απόπειρα δολοφονίας του Ερντογάν, ο αριθμός των νεκρών, τραυματιών και συλληφθέντων, ανάμεσά τους και πολλοί στρατηγοί, οι πολύωροι βομβαρδισμοί στην Άγκυρα, οι οδομαχίες σε άλλες πόλεις δεν δικαιολογούν τη θέση για "σκηνοθετημένο" πραξικόπημα ή πραξικόπημα-οπερέτα. Ο χρόνος θα ξεκαθαρίσει πολλά από αυτά, όπως και το ποιος τελικά ωφελείται ή θα ωφεληθεί από αυτή την κατάσταση.

Οι ενδοαστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην πλάτη του τούρκικου λαού, είναι κάτι παραπάνω από φανερές, για να αποκρυφτούν και να υποβαθμιστούν σε... γιαλαντζί σχήματα. Το πραξικόπημα έγινε κι απέτυχε στον άμεσο στόχο του, παρά τους ισχυρούς υποστηρικτές του (που περίμεναν να δουν πού θα καθίσει η μπίλια, για να κάνουν στροφή 180 μοιρών και να πάρουν θέση στο πλευρό του κυρίαρχου Ερντογάν) και τα διεθνή του ερείσματα.

Ο Ερντογάν φάνηκε να έχει ισχυρό λαϊκό έρεισμα και να ελέγχει κρίσιμα πόστα, για να αποκρούσει τέτοιες επιθέσεις. Δεν πρέπει να παρασυρόμαστε σε βιαστικές κρίσεις, θεωρώντας πανίσχυρους και άτρωτους τους ιμπεριαλιστές και τις επεμβάσεις τους, όπως αποδεικνύουν η επίθεση των ΗΠΑ στον κόλπο των Χοίρων στην Κούβα ή το (ενορχηστρωμένο πλην) αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Τσάβες, 40 χρόνια αργότερα.

Συμπληρωματικά σενάρια

-Ο Ταγίπ ενημερώθηκε εγκαίρως για το επικείμενο πραξικόπημα, αλλά άφησε βάση σχεδίου τα πράγματα να εξελιχθούν, θεωρώντας πως μπορεί να τα ελέγξει και να τα γυρίσει μπούμερανγκ εις βάρος των αντιπάλων του. Είναι λογικό όμως να πάρει ένα τέτοιο επικίνδυνο ρίσκο, με τη δυναμική των γεγονότων που μπορούσε να ξεφύγει από τα χέρια του και να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις που τον προσπερνούν;

-Ο Ερντογάν αναγκάστηκε να διαπραγματευτεί, αμέσως μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, με τις ΗΠΑ, για να κρατηθεί στη θέση του και να πετύχει μια Πύρρειο νίκη, που ισοδυναμεί μάλλον με βαριά ήττα και με κάποιο εξίσου βαρύ αντάλλαγμα (για το οποίο γίνονται διάφορες εικασίες, αλλά θα φανεί στη συνέχεια). Για κάποιους άλλους πάλι, ο Ερντογάν έχει ημερομηνία λήξης ή έχει πέσει, χωρίς να το ξέρει (αλλά το φαντάζεται).

-Σενάριο: ο λαός να πάρει τις τύχες στα χέρια του, το οποίο μπορεί να φαντάζει μακρινό σε αυτή τη συγκυρία αλλά δεν είναι επιστημονικής (ή επαναστατικής) φαντασίας. Σενάριο όμως που δεν απαιτεί κομπάρσους και παθητικούς θεατές, αλλά το λαό πρωταγωνιστή, να γράφει το δικό του σενάριο. Αλλιώς, ποτέ δε θα αποφασίζει ο ίδιος για το σενάριο της ζωής του...