Τέσσερα (δω)δεκάλεπτα

Πρώτη περίοδος - Αναγνωριστικές κινήσεις

Τραγική ειρωνεία είναι να γίνεσαι και να παραμένεις διάσημος από ένα τραγούδι με τον τίτλο “Last Christmas”, να ζεις όντως τα τελευταία σου Χριστούγεννα και να πεθαίνεις ανήμερα των ηλιούγεννων (και των διάφορων εκδοχών-ονομασιών τους) ανά τον κόσμο.

(Πρέπει λοιπόν να τεθεί το ερώτημα "ποιος ωφελείται αντικειμενικά;" -πχ το λαγουδάκι του Πάσχα- ή αν είναι ένα εμπορικό κόλπο των Χριστουγέννων για να αυξήσουν το μύθο και τη γοητεία τους. Ή τέλος πάντων κόλπο των αστών, για να επισκιάσουν το "ξεκλήρισμα" της χορωδίας του Κόκκινου Στρατού).

Να ξέρεις επίσης πως αντικειμενικά κι ανεξάρτητα από τη θέλησή σου "you 're never gonna dance again". Και να έρχεσαι να προστεθείς σε μια μακάβρια αλυσίδα όσων διάσημων απεβίωσαν μες στο 2016, που δεν έχει τελειώσει ακόμα. Ένα δίσεκτος έτος, στο οποίο συμπληρώθηκαν εξήντα χρόνια από το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ (ενώ βγήκαν κι οι Θέσεις για το 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ) και από τη γέννηση του Λάρι Μπερντ.

Δεύτερη περίοδος - White men can't jump

Οι λευκοί δεν μπορούν να πηδήξουν. Ενίοτε όμως μπορούν να κάνουν όλα τα άλλα, καλύτερα από τον καθένα, αναπληρώνοντας τα μειονεκτήματά τους με την μπασκετική ευφυΐα και το εγκεφαλικό τους παιχνίδι. Καλή ώρα όπως ο Λάρι Μπερντ.

Ίσως το πιο λαμπρό, σατανικό μυαλό που εμφανίστηκε ποτέ στα παρκέ της άλλης όχθης του Ατλαντικού. Κι αυτό τον κάνει -τουλάχιστον στα δικά μου μάτια και του Sniper- ίσως τον κορυφαίο παίκτη όλων των εποχών στο ΝΒΑ.

Ναι αλλά θα λέγατε τα ίδια αν ο Λάρι Μπερντ δεν ήταν λευκός, σε ένα άθλημα όπου κυριαρχούν οι αφροαμερικανοί και τα φυσικά-αθλητικά τους προσόντα; Μήπως αυτό που γιγάντωσε δυσανάλογα (με την πραγματική του αξία) το όνομα και το μύθο του Bird ήταν το χρώμα της επιδερμίδας του κι ο -πάντα παρών- ρατσισμός στις ΗΠΑ, που 'ναι πάντα πρόθυμος να μειώσει την αξία ή τις πνευματικές ικανότητες των νέγρων (είτε είναι παίκτες, είτε είναι εργάτες, μισθωτοί σκλάβοι ή απλώς "ομιλούντα εργαλεία" χωρίς μισθό);

Ενδεχομένως. Μόνο που στον αθλητισμό και το ΝΒΑ ειδικότερα, πρέπει να σημειώσουμε και την αντίστροφη τάση που συμπυκνώνεται στον τίτλο της ενότητας: οι λευκοί δεν μπορούν να πηδήξουν -αν και ιστορικά έχουν πηδήξει και υποτάξει με τη βία όλες τις άλλες φυλές και τις ηπείρους, για να τις εντάξουν στο "εκπολιτιστικό" τους πρόγραμμα.

Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο δεν είναι η επιβράβευση των λευκών, αλλά όσων καταφέρνουν να ξεπερνούν τον εαυτό τους και να ξεχωρίσουν, όχι για τα τρομακτικά τους προσόντα (όπως το ασύγκριτο άλμα του Τζόρνταν ή του Λεμπρόν) αλλά για όσα τρομακτικά κάνουν στο γήπεδο. Από αυτήν την άποψη κανείς δεν ήταν πιο... τρομακτικός από το Λάρι Μπερντ (που επιστράτευε μπόλικη αθυροστομία -trash talking- για να επιβιώσει). Και με το ίδιο κριτήριο εκτιμώ προφανώς και μαύρους παίκτες, όπως ο Barkley που είχε (;) το ύψος του Τζόρνταν, αλλά τα έβαζε με θηρία μες στη ρακέτα.

Τρίτη περίοδος (της σχετικής σταθεροποίησης)

Σε ένα από τα βραβευμένα του μυθιστορήματα, ο Φίλιπ Ροθ αναφέρει το χαρακτήρα ενός μιγά πανεπιστημιακού, που έχει νέγρικες ρίζες, αλλά το παρουσιαστικό του μπορεί να σε μπερδέψει αν δεν τον προσέξεις καλά και να τον περάσεις για λευκό. Ομολογώ πως με είχε αφήσει με την απορία της δημιουργικής ασάφειας, πώς θα μπορούσε να είναι εμφανισιακά ένας τέτοιος τύπος. Μέχρι που...

Μέχρι που είδα το δίδυμο των Splash Brothers στους Warriors του Golden State. Τον Στεφ Κάρι και τον Κλέι Τόμπσον, που θα μπορούσαν να λέγονται επίσης "ο άσπρος κι ο ξέξασπρος" από εκείνους τους μαύρους (;) που μπορεί να βάζουν αντηλιακό το καλοκαίρι, για να μην καούν στον ήλιο. Και το ερώτημα επανέρχεται εύλογα.

Μήπως το ΝΒΑ βρήκε κι ανέδειξε πρόθυμα τους νέους απόλυτους πρωταγωνιστές του, ακριβώς λόγω της -όχι και τόσο σκούρας- επιδερμίδας τους; Κάτι σαν "απάντηση" στην καμπάνια "I can't Breathe" (δεν μπορώ να αναπνεύσω) που ξεκίνησαν πέρσι πολλοί ΝΒΑers μετά το πολλοστό κρούσμα άδικης και δολοφονικής αστυνομικής βίας ενάντια σε αφροαμερικάνους πολίτες;

Από την άλλη βέβαια, οι Warriors έχουν από φέτος τον Ντουράν -που είναι πιο... γνήσιος μαύρος, αφροαμερικανός- χάρη στην αύξηση του σάλαρι καπ, που επιτρέπει να χτίζονται υπερομάδες ή έστω συλλογές υπεραστέρων.

Και το βαρύ πυροβολικό των διαφημιστών δεν είναι άλλος από το Λεμπρόν Τζέιμς, που ήταν από τους πρωτεργάτες αυτής της καμπάνιας.

Σε τελική ανάλυση, το χρώμα από μόνο του μπορεί να μη λέει τίποτα. Σκέψου πχ το παράδειγμα του ατσαλάκωτου νέγρου Πελέ, που ήταν το αγαπημένο παιδί των πολυεθνικών, σε αντιπαράθεση με το Μαραντόνα -που δεν πρέπει ούτε αυτός να αγιοποιείται, αλλά σίγουρα διέφερε.

Τέταρτη περίοδος - I can't breathe

Εκ των πραγμάτων το ΝΒΑ, όπου το 80% των πρωταγωνιστών προέρχονται από τα γηπεδάκια των γκέτο και των φτωχών, υποβαθμισμένων συνοικιών, δεν μπορεί να είναι προνομιακός χώρος για την καλλιέργεια του ρατσισμού και των διακρίσεων.

Μπορεί όμως να τα αναπαράγει σε άλλα επίπεδα, πχ ενάντια στους ομοφυλόφιλους που φοβούνται να δηλώσουν ανοιχτά τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις (όπως ο George Michael).

Μπορεί επίσης να δώσει άλλοθι στο σύστημα, ακόμα και μέσα από αξιόλογες πρωτοβουλίες. όπως το "I can't breathe", προβάλλοντας πχ μια εξαίρεση για να επισκιάσει, αντί να αναδείξει τον κανόνα των φυλετικών και ταξικών διακρίσεων, και φτιάχνοντας τη δημοκρατική λεζάντα του οργανισμού του ΝΒΑ και των κοινωνικών του ευαισθησιών.

Ας μην έχουμε αυταπάτες για το αντίθετο. Θα ήταν σαν να πιστεύουμε πως καταργούνται τα ταξικά τείχη, επειδή οι περισσότεροι NBAers έχουν καταγωγή από φτωχές, λαϊκές οικογένειες.

Εξάλλου η προοδευτική στάση είναι κάτι θολό κι αντιφατικό στις ΗΠΑ, που συνήθως σκαλώνει στα θολά νερά των "Δημοκρατικών" (όπως κι ο Φίλιπ Ροθ πιθανότατα), τις "μικρές ανάσες" που οδηγούν βασικά στην ασφυξία. Ο πορτοκαλί κόσμος του ΝΒΑ ήταν σύσσωμος ενάντια στον πρώτο πορτοκαλί πρόεδρο (και τα ρατσιστικά του παραληρήματα), ο Λεμπρόν τάχθηκε δημόσια υπέρ της Κλίντον, ενώ όλοι σχεδόν οι παίκτες ήταν ευχαριστημένοι με τον κουλ πρόεδρο Ομπάμα -που ξέρει και μπάσκετ, ως γνήσιος αφροαμερικανός.

Αυτά ωστόσο δεν αναιρούν τις καλές προθέσεις και διάφορες θετικές πρωτοβουλίες, που παίρνονται κατά καιρούς. Χίλιες φορές να βγαίνεις μπροστά για ένα τέτοιο ζήτημα, παρά να φτιάχνεις λεζάντα με πολυέξοδες φιλανθρωπίες και δωρεές, που δεν κοστίζουν τίποτα βασικά. Χώρια που ένας μεγάλος αριθμός παικτών αρνήθηκε να μπει στο ψευτοδίλημμα, και να ψηφίσει -έστω, με βαριά καρδιά- την Χίλαρι (κάτι που εξηγεί εν μέρει και την εκλογική της ήττα, αποτυπώνοντας μια γενικότερη τάση).

Παράταση - The winner takes it all

Το ΝΒΑ ακροβατεί μεταξύ της παραπάνω λογικής στα play-off και των ατελείωτων αδιάφορων παιχνιδιών της κανονικής περιόδου, που θεωρητικά προσφέρουν μόνο θέαμα, χωρίς σκοπιμότητα κι έγνοια για το αποτέλεσμα. Αλλά τα Χριστούγεννα είναι μια χρυσή ευκαιρία για να κάνει μπίζνες και να προωθήσει το προϊόν του, με συνεχόμενους αγώνες σε πρωινές ώρες -που συμπίπτουν με τη ζώνη υψηλής τηλεθέασης για το ευρωπαϊκό κοινό.

Οι Cavaliers νίκησαν τους Warriors (που φέτος δεν πάνε τρένο, όπως πέρσι, είτε βάσει σχεδίου -για να μην την πατήσουν στο τέλος- είτε γιατί ψάχνουν ρόλους ακι ισορροπίες) με τον Ίρβινγκ να κάνει πάλι τη διαφορά στα δύσκολα, για να πάρει τη δόξα ο Λεμπρόν, και ένα non-call αλά ελληνικά, στην τελευταία φάση πάνω στο Ντουράν -ενώ ο Κάρι δείχνει πως δυσκολεύεται στη "συγκατοίκησή" του με τόσους σκόρερ.

Κι οι ανανεωμένοι* Spurs πήραν τους Bulls, πιο εύκολα και συνάμα πιο δύσκολα, απ' ό,τι δείχνει το τελικό σκορ.

*Μιλάμε βέβαια για ανανέωση τύπου ποδοσφαιρικής Μίλαν, όπου έφυγε ο 40χρονος Τιμ Ντάνκαν, για να έρθει ο 36χρονος Γκασόλ. Σε μια ομάδα με ούτως ή άλλως ευρωπαϊκό στιλ, στο μπάσκετ του Πόποβιτς, του (γέρου) Πάρκερ, του (ακόμα πιο γέρου) Τζινόμπιλι και του Καβάι Λέναρντ, το οποίο κάποιες φορές μαγεύει κι άλλες μοιάζει υβρίδιο με κρίση ταυτότητας, που δεν παίρνει τα καλά ούτε της αμερικάνικης ούτε της ευρωπαϊκής μπασκετικής σχολής.

Αλλά στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό...

Υστερόγραφο - τιμής ένεκεν