Σάββατο 1 Απριλίου 2017

Υπάρχω λες κι ύστερα δεν υπάρχεις

Ο Χέγκελ λέει πως το πραγματικό είναι και λογικό και το λογικό είναι πραγματικό -ακόμα κι αν δεν υπάρχει ακόμα. Αλλά οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται μόνο την απτή πραγματικότητα και θεωρούν άπιαστο όνειρο και ουτοπία οτιδήποτε μη συντελεσμένο δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν.

-Πού εφαρμόζονται αυτά που λέτε;
Είναι μια συχνή ερώτηση, που αξιοποιεί αυτού του είδους τον πραγματισμό, για να απαξιώσει το δικό μας στρατηγικό στόχο. Και δεν τους απασχολεί προφανώς πως όλα όσα βλέπουμε γύρω μας δεν υπήρχαν από καταβολής του κόσμου και κάποτε ίσως έμοιαζαν ουτοπικά, αλλά προέκυψαν δια της εξέλιξης στην πορεία.

Στον πραγματισμό βασίστηκε κι ο Σουσλόφ -το ιδεολογικό στέλεχος που δέσποζε στη μεταπολεμική  ΕΣΣΔ- όταν είπε τη φράση του περί υπαρκτού σοσιαλισμού, του μόνου "μοντέλου" που υφίσταται στην πραγματικ΄ζωή, σε αντίθεση με τις θεωρίες και τις φαντασιοκοπίες όσων το απέρριπταν κι ευαγγελίζονταν ένα διαφορετικό σύστημα -πχ με περισσότερη δημοκρατία. Αλλά το πραγματικό ήταν και λογικό. Και ο σοβιετικός σοσιαλισμός ήταν αναπόφευκτο να χρησιμοποιεί περιορισμούς για την άμυνά του και αυξημένη καταστολή, για να αντιμετωπίσει τον επιθετικό καπιταλιστικό περίγυρο και την πολιορκία του από το ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο. Και δε θα μπορούσε να πράξει και πολύ διαφορετικά, στο συγκεκριμένο περιβάλλον με το δοσμένο αρνητικό συσχετισμό, αν ήθελε να συνεχίσει να υπάρχει.

Και μοιάζει η αλήθεια μου πελώριο ψέμα
Στο τείχος η φωνή μου χτυπά

Το τείχος ήταν πραγματικό, επειδή ήταν λογικό -και βασικά αναπόφευκτο. Η πτώση του δεν είχε καμία λογική από σοσιαλιστική άποψη -δεν γκρέμιζε κάποιο ταξικό φραγμό ή το τείχος της ντροπής- είχε όμως για του λύκους που φορούσαν την προβιά του κομμουνιστή, επιδιώκοντας το γκρέμισμα του σοσιαλισμού, κι όχι απλώς ενός τοίχου. Αλλά κράτησαν ένα ψέμα για το τέλος, και έλεγαν πως παλεύουν για την αναγέννηση και την ενδυνάμωσή του.

Η πραγματικότητα είναι μία -σαν τη Φρουτοπία- αντικειμενική και γνώσιμη, αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι να την ερμηνεύσεις, πολλές αλήθειες, ανάλογα με το (ταξικό, υποκειμενικό, κοκ) πρίσμα από το οποίο την αντικρίζεις. Η αλήθεια είναι επαναστατική και γράφεται με κόκκινο -ακόμα κι αν είναι το κόκκινο στυλό που διορθώνει κάποιες ανορθογραφίες ή δυσάρεστες λεπτομέρειες της ιστορίας, όπως κάποια ανεπιθύμητα πρόσωπα σε ιστορικά φωτογραφικά στιγμιότυπα. Το ρετουσάρισμά τους όμως δεν ήταν καθόλου διαπαιδαγωγητικό για τις μάζες και τον τελικό σκοπό, που δε θα έχει δρόμο στρωμένο με ροδοπέταλα, αλλά με αντιφάσεις -ακόμα κι εντός της επαναστατικής πρωτοπορίας- και πισωγυρίσματα.

Οι μπολσεβίκοι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν από την αλήθεια. Γι' αυτό ήθελαν πχ να δημοσιευτούν όλες οι μυστικές διπλωματικές συμφωνίες των ιμπεριαλιστικών κρατών, και εξηγούσαν ποιο σκοπό εξυπηρετούσαν οι τακτικές υποχωρήσεις τους -πχ η ΝΕΠ. Αλλά αυτό δε σημαίνει πως πήγαιναν με το σταυρό στο χέρι, γιατί τότε θα έτρωγαν τον αγκυλωτό σταυρό στο κεφάλι.

Αυτή ήταν πχ η λογική πίσω από την υπογραφή του Συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, για να κερδίσουν πολύτιμο χρόνο -όπως κι έκαναν. Αυτό το σκοπό υπηρετούσε επίσης η επιστράτευση του χρήσιμου μύθου και του φαντασιακού στο μεγάλο πατριωτικό πόλεμο κατά των ναζί, η επίκληση του θρησκευτικού συναισθήματος ή των τσαρικών πολέμων κατά του Ναπολέοντα, για να πετύχουν την καθολική συστράτευση στον υπέρ πάντων αγώνα της επιβίωσης.

Αυτή ήταν κι η περίπτωση της (αντι)κατασκοπίας, πριν, μετά και κατά τη διάρκεια του πολέμου, και του δικτύου της Κόκκινης Ορχήστρας, με επικεφαλής τον αντισταλινικό, Λέοπολντ Τρέπερ. Στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο του "το μεγάλο παιχνίδι", όπου διηγείται πως έπεσε μεν στα χέρια των Γερμανών, αλλά κατάφερε να τους πείσει πως μπαίνει στην υπηρεσία τους και παίζει διπλό ρόλο με απώτερο σκοπό το κλείσιμο ξεχωριστής ειρήνης μεταξύ ναζιστικής Γερμανίας και ΕΣΣΔ, ενώ παράλληλα είχε ειδοποιήσει κρυφά το σοβιετικό κέντρο για την κατάστασή του και το σχέδιό του. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι Γερμανοί προσπαθώντας να ξεγελάσουν τους σοβιετικούς και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους, άρχισαν να τους δίνουν αξιόπιστες, διαβαθμισμένες πληροφορίες και υλικό για τη διάταξη του στρατού τους, που μόνο ένα άρτια κατασκοπευτικό δίκτυο, χωρίς απώλειες κι απρόοπτα, θα μπορούσε να συγκεντρώσει. Κι οι Σοβιετικοί κατάφερναν να τις παίρνουν άκοπα...
Ο μύθος στην υπηρεσία της επανάστασης...

Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στη φράση του Σουσλόφ για τον υπαρκτό σοσιαλισμό, δηλ αυτόν που γνωρίσαμε (κι αγαπήσαμε, σε βαθμό που τον υπερασπιστήκαμε άκριτα μερικές φορές) κατά τον εικοστό αιώνα. Μια φράση που στοιχειώνει -ως σημαίνον και σημαινόμενο- όχι μόνο τον ταξικό εχθρό, αλλά και πολλούς αντικομμουνιστές σοβιετιολόγους, με ριζοσπαστικό προσωπείο. Οι οποίοι προσπαθούν να ορκίσουν το φάντασμα -που πλανάται πάνω τους, απειλώντας να πάρει ξανά σάρκα και οστά- και να αποδείξουν πως ο υπαρκτός δεν υπήρξε ποτέ. Και δως του εισαγωγικά -δίπλα από το "υπαρκτός"- και δως του "ευφάνταστα" λογοπαίγνια με τον "αν-ύπαρκτο σοσιαλισμό".

Μα αν είστε τόσο έξυπνος, δώστε μου πίσω αυτό που δεν υπήρξε, λέει ένας εργάτης στο μικροαστό διανοούμενο, σε ένα λαϊκό ρωσικό ανέκδοτο, στα χρόνια της αντεπανάστασης.
Κι αυτό δε λέγεται προφανώς από τη σκοπιά της στείρας υπεράσπισης αυτού που υπήρχε -και οδηγήθηκε στην ανυπαρξία από τις αντιφάσεις του- αλλά ως αναγνώριση της προσφοράς του και των επιτευγμάτων του.

Υπάρχω, κι όσο υπάρχεις, θα υπάρχω.
Αλλά οι κομμουνιστές συνεχίζουν να υπάρχουν και μετά τον υπαρκτό. Και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, όσο υπάρχουν οι αιτίες που γεννάνε την αδικία, την εκμετάλλευση, και σε τελική ανάλυση την ταξική πάλη.
Τι στάση πρέπει να κρατήσουν όμως απέναντι στην εμπειρία και το μύθο του υπαρκτού σοσιαλισμού που γνωρίσαμε τον περασμένο αιώνα;

Κάποιοι -που αυτοπροσδιορίζονται ως κομμουνιστές- λένε ότι ήταν κάτι που απέτυχε, δυσφήμησε τις ιδέες μας και πρέπει να το απαρνηθούμε. Θεωρούν πιο βολικό το χρήσιμο μύθο που λέει ότι οι ιδέες μας, οι ιδέες του Μαρξ και το όραμά του για κοινωνική χειραφέτηση, είναι ακατανίκητες. Συνεπώς δεν απέτυχαν, απλώς δεν εφαρμόστηκαν ποτέ -οπότε κρατάνε το αήττητό τους. Κι έτσι είναι έτοιμοι να συνηγορήσουν υπέρ των πιο χυδαίων αστικών μύθων και της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας, που γράφει την ιστορία με το μαύρο των νικητών και της αντίδρασης, αφού αυτό που υπήρξε δε μας αφορά και δεν ήταν ποτέ σοσιαλισμός.

Όσο κι αν είναι αλήθεια βέβαια πως ο σοσιαλισμός απέτυχε ή όξυνε τις αντιφάσεις του, όταν άρχισε να δανείζεται συνταγές από το οπλοστάσιο του αντιπάλου (που αφήνει ωστόσο ανοιχτό το ζήτημα τι ήταν αυτό που τον ώθησε σε αυτές τις απαντήσεις), αυτή είναι μια μισή αλήθεια, που διαστρεβλώνει την πραγματικότητα περισσότερο από ό,τι ένα χυδαίο και φανερό ψέμα.

Οι ιδέες της επανάστασης εφαρμόστηκαν σε ένα δυσμενές περιβάλλον, και παρόλα αυτά ευδοκίμησαν -κι ως ένα βαθμό αναπτύχθηκαν- για πολλές δεκαετίες, να βγάλουν ρίζες και να αφήσουν σπορά που θα καρπίσει ξανά, στις κατάλληλες (επαναστατικές) συνθήκες, αρκεί να τις καλλιεργήσουν οι κομμουνιστές.

Κι η υπεράσπιση της σοβιετικής πείρας, η αναγνώριση των επιτευγμάτων και της προσφοράς της, δεν είναι ένας χρήσιμος μύθος, ένα ψέμα που μας παρηγορεί για να μην απογοητευτούμε, χωρίς ένα φάρο κι ένα μπούσουλα που φωτίζει την πράξη μας, αλλά μια αλήθεια, αντιφατική όπως κάθε τι πραγματικό, που πιθανότατα θα συναντήσουμε ξανά μπροστά μας στα επαναστατικά εγχειρήματα του μέλλοντος.

9 σχόλια:

  1. Απαντήσεις
    1. Χαρά ο Καπρίλες , χαρά και οι καφρίλες του ΚΚΕ

      Τσάβες

      Διαγραφή
  2. Οι ""κομμουνιστές"" αντί να κάνουν κριτική στον υπαρκτό ώστε να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα, τον πετάνε στα σκουπίδια. Αυτό το κάνουν στο όνομα του δήθεν Μαρξισμού (και του πόσο ακατανίκητος είναι ο σοσιαλισμός όπως είπες), χρησιμοποιώντας όμως τις ιδέες, την οπτική και την προπαγάνδα των χειρότερων εχθρών του Μαρξισμού.
    Ε, δεν είναι και οι καλύτεροι στην αναγνώριση και ανάλυση αντιφάσεων... Βέβαια μπορεί και να μην τους νοιάζει.

    Ιβάν Τζόνι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Διαβάζω σχεδόν σε καθημερινή βάση τα κείμενα σου Σφυροδρέπανε και ειλικρινά σε θαυμάζω για το πόσο ετοιμόλογος,ευρυμαθής και ταξικά συνεπής είσαι.Πιστεύω όμως ότι θα ήταν αρκετά καλό να υπήρχε μια σελίδα σου στο facebook που να υπάρχει δημοσίευση των κειμένων σου για όλο και περισσότερο κοινό που δυστυχώς δε γνωρίζει το blog σου ή περιορίζεται στην ενημέρωση και γνώση κατ' εξοχήν από τα social media.Κατανοώντας πως σαν ΚΚ έχουμε αποχή από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουμε αρκετό ελεύθερο γήπεδο σε οπορτουνιστές και υπάρχουσα ιδεολογία να κάνουν τα κουμάντα τους και να κερδίζουν κόσμο με το μέρος τους.Έχει γίνει μια θετική αρχή με τη σελίδα του Οικοδόμου όπου παρατίθενται γεγονότα,απόψεις και εκτιμήσεις από ταξική σκοπιά κάτι που ο κόσμος πιστεύω το εκτιμάει σε μεγάλο βαθμό.Προφανώς δεν αποτελεί αντίβαρο της άμεσης επαφής η προπαγάνδα στο διαδίκτυο μιας και η πραγματική δουλειά γίνεται σε σωματεία,σχολεία και σχολές αλλά από τη στιγμή που όλο και περισσότερο κερδίζει το πως θα προβάλεις κάτι από το περιεχόμενο αυτού γιατί να μην είμαστε πιο ευέλικτοι κάνοντας την παρουσία μας αισθητή και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης?
    Συντροφικούς χαιρετισμούς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Παρωνυχιδα αλλα μιας και ασχοληθηκα με το θεμα στο παρελθον
    http://sfyrodrepano.blogspot.gr/2013/05/blog-post_25.html

    ο τρεπερ δεν ηταν η κοκκινη ορχηστρα που ηταν μια αντιστασιακη οργανωση στη ναζιστικη γερμανια και αναμεσα στα αλλα εδινε πληροφοριες στην ΕΣΣΔ. Ο τρεπερ ηταν ενας από τους αποκαλουμενους χειριστες δηλ κρατουσε επαφη με μελη της κοκκινης ορχηστρας και μεταβιβαζε τις πληροφοριες στο κεντρο
    το βιβλιο του τον ξεπλενει όμως από ότι φαινεται ηταν υπευθυνος για πολλες συλληψεις από αμελεια πριν από τη συλληψη τους και μετα τη συλληψη του επειδη εσπασε. Για το λογο αυτό περασε ουκ ολιγο καιρο σε φυλακη στην ΕΣΣΔ μετα τον πολεμο σαν υποπτος συνεργασιας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άναυδε, καλά έκανες και το υπενθύμισες, ομολογώ πως δεν το είχα συγκρατήσει. Το βιβλίο του Τρέπερ είναι όντως μονόπλευρο, αλλά δε στερείται ενδιαφέροντος. Κι εδώ το χρησιμοποιώ μόνο ως προς το σημείο της εξαπάτησης του εχθρού -που δεν ξέρω αν έγινε όντως και στο βαθμό που το ισχυρίζεται ο ίδιος, ή αν προσπαθεί να βγάλει λάδι τον εαυτό του- και του χρήσιμου μύθου.
    Αλλά η ουσία για την Κόκκινη Ορχήστρα είναι όντως σε αυτά που γράφεις και ο Τρέπερ νομίζω πως δεν αναφέρει καν όλα αυτά τα ονόματα -λέω νομίζω γιατί έχει αρκετά και μπορεί κάποιο να μου διαφεύγει- οπότε κακώς μάλλον τον αναφέρω ως επικεφαλής.

    Ανώνυμε, είναι μεγάλο ζήτημα αυτό που θίγεις, και δε θέλω να το αναλύσω σε ένα σχόλιο. Γενικά έχω αρνητική άποψη. Ειδικά μπορεί να γίνει αυτό που λες, για τελείως διαφορετικούς λόγους, και χωρίς να αναιρεί την αρνητική άποψη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @12:10 π.μ.

    ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ - Οσμή πραξικοπήματος... - Κυριακή 27 Γενάρη 2002. http://www.rizospastis.gr/story.do?id=1122335

    Το ΚΚΕ για την μπολιβαρινή επανάσταση: http://www.rizospastis.gr/story.do?id=8274548

    Αλληλεγγύη στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα της Βενεζουέλας
    Μήνυμα προς το Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας
    http://www.rizospastis.gr/story.do?id=8919073

    ΗΠΑ εναντίον Βενεζουέλας: Πραγματικότητα, Όχι Φαντασία
    https://zbabis.blogspot.gr/2015/03/blog-post_34.html

    Στην Βενεζουέλα που κυβερνά η «αριστερά» του «σύντροφου» Μαδούρο.
    ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ
    Καταγγέλλει την προσπάθεια να το θέσουν εκτός νόμου
    http://www.rizospastis.gr/story.do?id=9241599
    Τόσα χρόνια οι «σύντροφοι» της «αριστεράς» στην Βενεζουέλα, με τόσο μεγάλα ποσοστά και πλήρη έλεγχο και της Βουλής γιατί δεν κατάργησαν τον αντιδραστικό Νόμο του 1965;

    Για τα υπόλοιπα της Βενεζουέλας , άρθρα του Πάβελ Μπλάνκο Καμπρέρα στην Διεθνή ΚΟΜΕΠ και στον «Ρ»

    Ο Σύριζα και οι Φίλοι του
    Για Μπίζνες πήγαν τα «παιδιά». Ένα μάζεμα από πολλές εφημερίδες στην ανοικτά φιλελέ ιστοσελίδα. Ειδήσεις που κάποιες δεν έχουν διαψευστεί ακόμα από τους υπεύθυνους. Για το ταξίδι της ελληνικής «αριστεράς» στην Βενεζουέλα
    http://www.liberal.gr/arthro/90459/politiki/2016/n-pappas-politiko-to-taxidi-sti-benezouela-.html

    Σφυρίζει «αδιάφορα» Ο κυρ-μπαναγης της εμπανσταζις για «νόμισμα»-«Βενεζουέλα κ.α. Πάει και ο «σοσιαλισμός του 21ου» . Με δικά του λόγια. Π.Λαφαζάνης στο bankingnews - 20/03/2017

    http://bankingnews.gr/%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE/item/298144-p-lafazanhs-sto-bankingnews-o-syriza-fobatai-exegersh,-leei-eyrw-kai-xero-pswmi-na-kratikopoihthoyn-tte,-trapezes.html

    Με υπογραφή για τo Sfyrodrepano.blogspot

    Υ.Γ. Πάει και ο Ισημερινός! Και εκεί απέτυχε ο «Σοσιαλισμός του 21ου αιώνα».
    Συλλήψεις κομμουνιστών, άρνηση αγροτικής μεταρρύθμισης, ποινικοποίηση της κοινωνικής διαμαρτυρίας,
    Εκλογές στον Ισημερινό: Ο μύθος των «προοδευτικών» κυβερνήσεων Σάββατο 25 Μάρτη 2017 - Κυριακή 26
    http://www.rizospastis.gr/story.do?id=9289900

    «(..)Εργα και ημέρες
    Στα έργα και ημέρες της «προοδευτικής» διακυβέρνησης Κορέα συγκαταλέγονται: Αθέτηση υποσχέσεων (λ.χ. αγροτική μεταρρύθμιση), επέκταση της δραστηριότητας των εξορυκτικών μονοπωλίων, ιδιαίτερα των κινεζικών, σε βάρος των αυτόχθονων πληθυσμών και κοινοτήτων, χτύπημα των συνδικαλιστικών και εργατικών δικαιωμάτων (λ.χ. με τις αλλαγές στο σύνταγμα οι δημόσιοι υπάλληλοι εξαιρούνται από τις γενικές διατάξεις του εργατικού κώδικα), ένταση της καταστολής, ποινικοποίηση της κοινωνικής διαμαρτυρίας και μάλιστα με τον χαρακτηρισμό της τρομοκρατίας, επέκταση της ευθύνης του στρατού σε θέματα εσωτερικής κρατικής ασφάλειας.

    Χαρακτηριστικά είναι τα όσα έγιναν το 2010 κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ALBA στον Ισημερινό. Η μεγαλύτερη ιθαγένικη οργάνωση της χώρας (CONAIE), που ήταν από τους αρχικούς υποστηρικτές του Κορέα, αντιδρά στον αποκλεισμό της από τις συζητήσεις για τα ζητήματα των ιθαγένικων πληθυσμών και οργανώνει εκδηλώσεις, οι οποίες καταστέλλονται άγρια από την αστυνομία. Δεκάδες διαδηλωτές, μεταξύ αυτών και ο πρόεδρός της, συλλαμβάνονται με κατηγορίες για σαμποτάζ και τρομοκρατία (!).

    Οι λαϊκές κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν αμείωτες όλα αυτά τα χρόνια. Στις 3 Δεκέμβρη 2015 νέα λαϊκή κινητοποίηση καταστέλλεται με αγριότητα από την αστυνομία. Αυτήν τη φορά συλλαμβάνεται ο κομμουνιστής πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Εργατών Εντγκαρ Σαράνγκο…»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Σφυροδρέπανε χρειάζεται απάντηση όμως το ζήτημα γιατί όλο και περισσότεροι το θίγουν(έπεσε στην ματιά μου και κάποιο κείμενο στον προσυνεδριακό).Αν σου είναι εύκολο θα ήταν θεμιτό να αφιερώσεις ένα μελλοντικό κείμενο στο εν λόγω ζήτημα που θα μας αποτυπώνεις πιο αναλυτικά τη σκέψη σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Η συνολική απάντηση δεν έχει σχέση όμως με τις δικές μου, ατομικές κινήσεις. Κι εγώ απάντησα σε προσωπικό επίπεδο.
    Επίσης χρειάζεται ένα ψευδώνυμο.

    Όσο για το κείμενο που λες

    http://sfyrodrepano.blogspot.gr/2017/02/blog-post_23.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ

Η κε του μπλοκ είναι ανοιχτή σε κάθε σχόλιο που προσπαθεί να προσθέσει κάτι στην πολιτική συζήτηση
Αρκεί να έχει κάποιο διακριτό ψευδώνυμο ως υπογραφή.