Συνδικαλιστικές ιστορίες - Α’ Μέρος: Αριστερισμός

Ποιο είναι το χειρότερο εμπόδιο στη δουλειά ενός Σωματείου;
Να παίζεις χωρίς αντίπαλο. Γιατί αυτός υπάρχει αλλά δεν είναι ορατός και δεν υπάρχει αντιπαράθεση. Ο κόσμος δυσκολεύεται να βρει νόημα να κατέβει στη συνέλευση ή τις αρχαιρεσίες του Σωματείου -έτσι και αλλιώς το ίδιο δε θα βγει; Συχνά αδιαφορεί και δεν μπορεί να καταλάβει την ουσία -το επίδικο, το διακύβευμα βρε (συν)αδερφέ- τείνοντας σε μια στάση συνωχαδερφισμού. Ενώ η πάλη των αντιθέτων τον βοηθά διαλεκτικά να βγάλει συμπεράσματα -στόχος φετίχ για εισηγήσεις, πολιτικές ομιλίες κτλ- και τους δικούς μας να μάθουν πώς να στέκονται, όταν υπάρχει αντίλογος.

Τι είναι ακόμα χειρότερο από αυτό;
Να υπάρχει αντίπαλος και μια κάποια αντιπαράθεση, αλλά να ’ναι φαιδρά σαν σαπουνόπερα. Κάτι σαν «οικογενειακές ιστορίες», με κορυφαίες ερμηνείες και ατάκες Φώσκολου.
Μίλα καθαρά, Βίρνα. Τι εννοείς;
Άκου να μαθαίνεις, Γιάγκο. Και μη στραβώνεις το στόμα σου από τώρα, θα σου χρειαστεί μετά, για την κορύφωση.

Στο Σωματείο του έκτακτου προσωπικού του ΥΠΠΟ (ΠΣΕΠ ΥΠΠΟ), λοιπόν, υπάρχουν σπάνια -μα τόσο κλασικά συνάμα- παραδείγματα που υπερβαίνουν τα συμβατικά σενάρια και ενσαρκώνουν τη φαντασία στην εξουσία.

Για μερικά χρόνια, την πλειοψηφία της διοίκησης την είχε μια παράταξη με αναφορές στο εξωκοινοβούλιο και την αυτονομία. Το ’21 δεν κατέβηκε στις εκλογές ως συνδυασμός -άλλοι κουράστηκαν, κάποιοι φυλλορρόησαν από τον κλάδο κοκ. -αυτά είναι φυσιολογικά, συμβαίνουν και στους καλύτερους χώρους. Ο απερχόμενος πρόεδρος, όμως, έβαλε υποψήφιος για αντιπρόσωπος στο ΕΚΑ. Και για να είναι βέβαιος για τα κουκιά και την εκλογή του, σαν γνήσιος «αριστερός εργατοπατέρας», έβαλε αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για τα οικονομικά τακτοποιημένα μέλη. Δε θα ήταν τέτοια όσοι έδιναν κάτι έναντι, μια δόση ως διευκόλυνση, αλλά μόνο όσοι εξοφλούσαν και το τελευταίο ευρώ των οφειλών τους. Αλλά το χρέος αυτό, λόγω της πανδημίας -με ευθύνη και του προέδρου- συσσωρευόταν για κάμποσους μήνες, αγγίζοντας και τριψήφια ποσά σε κάποιες περιπτώσεις. Κι αν κάποιος εργαζόμενος δεν μπορούσε να πληρώσει; Ας έτρωγε παντεσπάνι. Θα είχε πάντως έναν άξιο εκπρόσωπό του, στο Εργατικό Κέντρο, να παλεύει σκληρά για τα δικαιώματά του.

Στην επόμενη συνέλευση, μια άλλη συνάδελφος της παλιάς διοίκησης (χωρίς κεφαλαία και αναφορές στον Μεσοπόλεμο) κατέβασε ένα ψήφισμα, αντιδρώντας -μεταξύ άλλων- σε μια ανακοίνωση του νέου ΔΣ και το αίτημα να γίνονται δωρεάν έλεγχοι για τους εργαζόμενους στους χώρους δουλειάς. Ποιο ήταν το σκεπτικό της διαφωνίας της; Ότι «δε θέλουμε το κράτος να έρχεται και να μας ελέγχει, για να του δίνουμε λόγο». Κι έτσι το φλερτ του χώρου της (αυτονομία) με τους αντι-εμβολιαστές πέρασε στο επόμενο στάδιο: τη συμφωνία με τη στρατηγική του κράτους -στο όνομα της καταπολέμησής του.

Σε μια επόμενη συνέλευση, παραμονές απεργίας, η ίδια αυτόνομη -ως άτομο πλέον και όχι ως παράταξη, που δεν υπήρχε πια- διαφωνούσε με το πλαίσιο της διοίκησης και την πρόταση να κατέβουμε στη συγκέντρωση του ΠΑΜΕ, γιατί είναι κομματικό μαγαζί κτλ. Πόσο μου αρέσουν οι καραμελίτσες -ιδίως αυτές που δε λιώνουν ποτέ και τις πιπιλάνε για χρόνια. Κι ενώ περιμένεις να αντιπροτείνει συμμετοχή στη συγκέντρωση των πρωτοβάθμιων, κάνει την ανατροπή -που δεν είναι εκπομπή- και μας λέει.

Για εμάς η ΓΣΕΕ και το ΠΑΜΕ είναι ακριβώς το ίδιο. Τουλάχιστον η ΓΣΕΕ είναι λιγότερο χρωματισμένη κομματικά και προτείνουμε να κατέβουμε εκεί.
Σοβαρά τώρα;
Δε σας το λέω φίλοι μου για αστείο...
Το καλύτερο αυτόνομο ξέπλυμα στον Παναγόπουλο για τα Τέμπη, από εκεί που δεν το περίμενε.

Νίκο, εγώ με αυτό το σενάριο δεν παίζω!
Ας πει ότι είμαστε γραφειοκράτες και κομματικό παράρτημα (τσεκ). Ότι δε βγαίνει κάτι με μια 24ωρη και τουφεκιές στον αέρα. Ότι αυτοί (αντι)προτείνουν 48ωρη, πολιτική απεργία διαρκείας ή ένοπλη εξέγερση με οδοφράγματα. Ας πει κάτι με βάση τις εργοστασιακές της ρυθμίσεις. Κάτι στοιχειωδώς λογικό, συνεκτικό, μια συνδικαλιά τέλος πάντων, για να γίνει μια αντιπαράθεση. Αλλά όχι αυτό! Έχει και ο αυτοσχεδιασμός στην τέχνη τα όριά του.

Στην τελευταία γενική συνέλευση, το θέμα συζήτησης ήταν η ένταξη των ειδικοτήτων του Σωματείου στα βαρέα -μια πονεμένη και αμαρτωλή ιστορία, όπου μπορεί πχ οι μόνιμοι μιας ειδικότητας να έχουν βαρύ ένσημο, αλλά οι συμβασιούχοι να μην το παίρνουν! Το Σωματείο πρόκειται να καταθέσει υπόμνημα με τη δική του θέση, προτείνοντας την ένταξη όλων των ειδικοτήτων. Εκεί όμως ο παλιός πρόεδρος παρέδωσε μαθήματα τακτικής -και διαλεκτικής σύνδεσής της με τη στρατηγική.

Μήπως να σκεφτούμε αν είναι σκόπιμο να προτείνουμε όλες τις ειδικότητες (δηλαδή και κάποιες νέες που δεν ήταν ενταγμένες στο αρχικό σχέδιο). Γιατί έτσι θα πρέπει να συσκεφτεί από την αρχή η «Επιτροπή Σοφών» και ίσως κολλήσει η διαδικασία για τις άλλες ειδικότητες.

Ίσως τώρα κάποιοι σκεφτούν κακόβουλα πως δε συμφωνεί να ενταχθούν όλες οι ειδικότητες στα βαρέα. Αυτό όμως είναι αισχρή συκοφαντία! Ασφαλώς και συμφωνεί γενικά, από θέση αρχής, προτείνει όμως μια ευέλικτη τακτική για την κατάκτηση όσων είναι εφικτά. Να πάμε για τα λίγα, για να μη χάσουμε και τα πολλά.

Τελικά η σκέψη του δεν έγινε ποτέ συγκεκριμένη πρόταση κι έτσι μπορούσαμε να περάσουμε στην έγκριση του υπομνήματος -με μικρές, επιμέρους αλλαγές. Αλλά προφανώς δεν ήταν τόσο απλό.-Θα το ψηφίσουμε τώρα; Μα δε θα το συνδιαμορφώσουμε;
(Απορία: Μα γιατί, τόση ώρα τι κάναμε δηλαδή;)

Μετάφραση για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με το εξωκοινοβουλευτικό σύμπαν.
Πίσω από τις λέξεις, διακρίνεται μια νοσταλγική διάθεση για τα φοιτητικά μας χρόνια και τις πολύωρες γενικές συνελεύσεις, όπου επικρατούσε η αντίστροφη διαλεκτική, και η υψηλή ποιότητα της συζήτησης ήταν αντιστρόφως ανάλογη με την ποσότητα των 50 ατόμων (το πολύ) που άντεχαν να την παρακολουθήσουν ως το τέλος. Οι ατέρμονες διαδικασίες για βάλιουμ και τον (τότε) πρόεδρο στο επίκεντρο, να παίρνει διαρκώς τον λόγο, ήταν ο βασικός λόγος που οι συνελεύσεις σταμάτησαν να μαζεύουν πολύ κόσμο -ακόμα και από τους υποψιασμένους. Κι αν αυτό αλλάζει σταδιακά τα τελευταία χρόνια στο Σωματείο, δεν είναι ικανός λόγος να νικήσει τη φοιτητική νοσταλγία ή την ανάγκη της παλιάς διοίκησης να καταγγείλει τη φίμωση του ελεύθερου διαλόγου.

Συμπέρασμα. Κάποτε ο Κον Μπεντίτ έγραφε ότι ο αριστερισμός είναι το φάρμακο στη γεροντική άνοια του κομμουνισμού -μια απλήρωτη απάντηση στον Βλαδίμηρο. Κι ύστερα τον έπιασε η δική του γεροντική άνοια, ξέχασε τον Μάη και αγάπησε σφοδρά το σύστημα που ήθελε να γκρεμίσει.
Αλεζία; Μάης; Χμμμ. Δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο...

Τι θέλεις να πεις, Βίρνα; Μίλα καθαρά. Εννοείς ότι ο αριστερισμός και το επίπεδο της αντιπαράθεσης κυλιέται στα πατώματα; Ότι τους τυφλώνει το αντι-ΚΚΕ μίσος τους και δεν μπορούν να δουν καθαρά μπροστά τους; Ότι θα έχουν το τέλος του Κον (μαλάκας, όνομα και πράγμα) και θα τους αφομοιώσει το σύστημα; Ότι πάσχουν από τη δική τους γεροντική άνοια; Κι ότι δεν είναι πια η τιμωρία για τα δεξιά σφάλματα των κομμουνιστών; Πες μου, αυτό εννοείς;

Μεταξύ άλλων. Αλλά όχι ακριβώς. Καταρχάς δεν μπαίνουν όλοι στο ίδιο τσουβάλι. Ούτε για τυχαία μεμονωμένα κρούσματα μιλάμε όμως. Σκέψου πχ την πρόταση «των άλλων» στο ΣΜΤ, να γίνουν εξωσωματειακές επιτροπές του Σωματείου -sic- για καταγγελίες κακοποίησης -επειδή τα θύματα μπορεί να μη θέλουν να το καταγγείλουν στο ΔΣ, αλλά να το δουν αλλιώς σε μια επιτροπή! Ή την πρότασή τους για τα ομόφυλα ζευγάρια και την τεκνοποίηση, όπου μπορούσαν θεωρητικά να «στριμώξουν» τους δικούς μας, αλλά έβαλαν μια παράγραφο για να κερδίσουν συμμάχους, που λέει ότι η κυβέρνηση νομοθετεί γιατί υποχώρησε στην πίεση του κινήματος!

Το βασικό πρόβλημα δεν είναι η νοσταλγία για τον αριστερισμό που γνωρίσαμε -και δεν αγαπήσαμε. Είναι το είδος της αντιπαράθεσης και πόσο βοηθά να συνειδητοποιηθεί ένας κόσμος. Θεωρητικά μιλώντας, είναι καλό να υπάρχει για τους λόγους που είπαμε εισαγωγικά. Στην πράξη, πολλές φορές το πλεονέκτημα ακυρώνεται και αυτό δεν το βλέπουμε μόνο στα Σωματεία, αλλά και στη δημόσια σφαίρα. Εκεί η αντιπαράθεση τείνει να χάνει την ουσία, μπλέκει στις εντυπώσεις, σε έτοιμα σχήματα κτλ. Είναι σαν το επίπεδο να ακολουθεί την πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους, στον καπιταλισμό.

Εν κατακλείδι: ο χώρος περνάει υπαρξιακή κρίση, αλλά αυτό ξεφεύγει από το θέμα της ανάρτησης. Μπορεί να έχει σύντομες κινηματικές αναλαμπές, να αναστηθεί προσωρινά από δικά μας λάθη, αλλά οι προοπτικές του τελειώνουν κάπου εκεί. Ο (πάλαι ποτέ) «αριστερισμός» δεν είναι βέβαια το μεγαλύτερο πρόβλημα του κινήματος. Αλλά εφόσον παίρνει τέτοιες θέσεις, γίνεται μέρος του προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση, ο προβληματισμός για τις «συνδικαλιστικές ιστορίες» είναι κατά πολύ ευρύτερος και έχει άπειρα επεισόδια. Μείνετε συντονισμένοι στις οθόνες σας.

Αντί επιλόγου, μια φωτό που δεν έχει να κάνει (ελπίζω) με το θέμα του α’ μέρους, αλλά είναι -κατά μια έννοια- εισαγωγή για το επόμενο.