Κομμουνισμός σημαίνει φως (2)

Το ακόλουθο κείμενο έχει ακραίους, εξεζητημένους συνειρμούς κι αμφίβολο ειρμό που κανείς λογικός αναγνώστης δεν είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει μέχρι τέλους τρώγοντας τα λυσσακά του.

Φώτα-παράσταση-πάμε.

Κάθε τακτική υπηρετεί συγκεκριμένο σκοπό. Πώς γίνεται δηλ να είσαι καλός τακτικιστής αν δεν έχεις στρατηγική; Τα ζιγ-ζαγ της ηγεσίας εξηγούνταν με το άλλαγμα των περιστάσεων και με εκ των υστέρων θεωρητικά άλματα. Πιο πολύ όμως αυτό δείχνει πως οι σοβιετικοί βάδιζαν ψηλαφητά σε πρωτόγνωρα ιστορικά μονοπάτια με τη μέθοδο δοκιμή-λάθος.

Κομμουνισμός σημαίνει φως στο τούνελ της ανθρώπινης προϊστορίας που σκάβει ο καπιταλιστής γερο-τυφλοπόντικας αποσαθρώνοντας τα ίδια του τα θεμέλια. Οι ηρωικοί σταχανοβίτες μαθημένοι σε τούνελ, στοές κι ορυχεία, φέρνανε με το ζήλο τους πιο κοντά το φως. Που ήταν τελικά από το τρένο της ετε και ερχόταν καταπάνω μας απ’ την άλλη κατεύθυνση.

Μόνο η θεωρία μπορούσε να σκίσει το σκοτάδι για να δουν πώς θα προχωρήσουν και να δώσει καύσιμη ύλη στο λυχνάρι τους. Αλλά δεν υπήρχαν τζίνι του αλαντίν και κόλπα με μαγικές ευχές. Ούτε πνεύματα του κακού που έπρεπε να ξορκίσουμε πριν προδώσουν την επανάσταση και γίνουν άρχουσα τάξη.

Τέτοια καύσιμη ύλη ήταν ο κομματικός τύπος κι η διαφώτιση της ίσκρα. Αλλά έγινε η ίσκρα πυρκαγιά κι έκαψε πολλά χλωρά μαζί με τα ξερά των κουλάκων που τα άπλωσαν πάνω στα κολχόζ για ν’ αφήσουν τις πόλεις να πεθάνουν της πείνας μαζί με την επανάσταση.

Κι αρχιπέλαγος –ξέρεις εσύ ποιο- η στάλα. Υποστήκαμε ένα-ένα τα λάθη σαν το μαρτύριο της σταγόνας. Κι άντε τώρα να βρεις ποια ήταν αυτή που ξεχείλισε το ποτήρι και τα κάναμε όλα μούσκεμα.

Πυρ, γυνή και θάλασσα. Τα δυο άκρα αλληλοεξουδετερώνονται και στο τέλος νικάν πάντα οι κεντριστές και μένει η γυνή. Σερσέ λα φαμ, που λέγανε κι οι αρχαίοι ημών γάλλοι στα αστυνομικά μυθιστορήματα. Αν και η σοβιετία μοιάζει πιο πολύ με το όριαν εξπρές, όπου όλοι περνούσαν κι έριχναν μια μαχαιριά κι άντε να βρεις ποια ήταν η μοιραία.

Κι εσύ τέκνον ιωσήφ; Η γυναίκα του πατερούλη δεν πρέπει μόνο να είναι αλλά και να φαίνεται τίμια οπορτουνίστρια. Κι εμείς γυναίκες δε βρίσκαμε ούτε με ποσόστωση στο πολιτ μπιρό. Μόνο στην αρχή η ναντιέζντα που στα ελληνικά σημαίνει ελπίδα και στο τέλος έμεινε κλεισμένη στη φυλακή και στο κουτί της πανδώρας.

Κι η αλεξάντρα κολοντάι που ήταν η πρώτη ‘αντιφρονούσα’ μες στο κόμμα, αλλά όλως περιέργως μόνο αυτή την έβγαλε καθαρή απ’ όλη την παλιά φρουρά, πρέσβειρα στο εξωτερικό, όπου είχε το άλλοθι της άγνοιας και πιο λάσκα τα λουριά για να μη λασκάρει καμιά βίδα με τόσα ζιγκ-ζαγκ στη γραμμή.

Κανονικά, το όνομά της στα ρώσικα προφέρεται καλαντάι. Που συνειρμικά μου θυμίζει τη δική μας τη βουλευτίνα από τη λδ του βορρά, που τη στηρίζουμε γιατί βγήκε μέσα απ’ το κίνημα και τη φωνάζουμε χαϊδευτικά καλαντάλιν(α).

Κι αφού ήρθαμε στα καθ’ ημάς, εμείς έχουμε την αλέκα, που είναι η πρώτη γυναίκα πολιτικός αρχηγός. Αλλά επειδή τους χαλούσε τη σούπα, βιάστηκαν να τη βγάλουν χωρίς θηλυκότητα. Και να πουν ότι έχει στην τσάντα της το μουστάκι του συντρόφου με το μουστάκι. Πολιτική κριτική, όχι αστεία.

Τι λέγαμε όμως; Α, ναι. Για το φόνο της σοβιετίας. Τη σκότωσαν γιατί την αγαπούσαν. Τα σκοτεινά τους κίνητρα μόνο η θεωρία μπορεί να τα φωτίσει.
Αλλά το πεφωτισμένο πουλί της σοφίας πετάει μονάχα το σούρουπο, μας λέει ο χέγκελ. Αφού σβήσουν τα φώτα και νικήσει ο σύγχρονος σκοταδισμός που φέρνει τον εργασιακό μεσαίωνα.
Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται. Αλλά μες σε τόσο σκοτάδι δε βλέπαμε ούτε τη μύτη μας και πέσαμε στην παγίδα σα μπούφοι. Και τι να το κάνεις τότε το βρωμόπουλο;

Κομμουνισμός σημαίνει φως και σοβιετική εξουσία. Κάπως έτσι το ‘λεγε κι η φόρμουλα του λένιν. Κι άσε τις ειρωνείες του τρότσκυ στην προδομένη επανάσταση. Για την ηγεσία λέει, σοσιαλισμός είναι το ένα τρίτο του εξηλεκτρισμού στη δύση κι η εξουσία της γραφειοκρατίας. Μάλιστα.
Κι αυτή ακριβώς είναι η διαφορά του σοσιαλισμού από τον κομμουνισμό.

Η τέχνη λοιπόν, εμπνέεται από τα αιώνια θέματα, σαν τον έρωτα και το θάνατο. Κι εγώ ασχολούμαι με τη σοβιετία –χωρίς να βαυκαλίζομαι ότι κάνω τέχνη- γιατί ήταν το αιώνιο θέμα του εικοστού αιώνα και συμπυκνώνει όλα τα υπαρξιακά μας που μας οδήγησαν σήμερα στην ψυχοθεραπεία.