Στο Καφενοδικείο

Και γιατί σε είπες μπρεζνιεφικό απολίθωμα;
Μοιάζει με την ερώτηση γιατί κουκουέ στην οποία πρέπει να καταλήγουν όλες οι συζητήσεις, μαζί με πρόταση για βιογραφικό. Κι η απάντηση επί της ουσίας είναι και στα δύο παρεμφερής.
Αλλά ας πούμε πρώτα κάτι άλλο.

Οι άνθρωποι στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν ανάγκη να πουν πράγματα. Όχι να ακούσουν. Οπότε κάνεις την ανάγκη των άλλων φιλοτιμία και κάθεσαι να τους ακούσεις, να βγάλεις συμπεράσματα και να έχεις υλικό για το μπλοκ, γιατί κι εσύ τελικά, κάπου πρέπει να τα πεις.

Το αλκοόλ βοηθάει να λυθεί η γλώσσα τους. Αλίμονο όμως αν χρειαζόμαστε μια ουσία για να βγάλουμε αυτά που έχουμε μέσα μας (δεν εννοώ το φαγητό). Αυτή είναι η πραγματική κατάντια στη σούρα και το αλκοόλ.
Η δική μου ουσία για να βγάλω τα σώψυχά μου είναι το μπλοκ. Αλλά αυτό είναι κατάντια άλλης ποιότητας.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με την χαρά και τη συντροφικότητα που πολλοί τα έχουν συνδέσει με το αλκοόλ. Υπάρχουν άτομα ρηχά, κοινωνικά και φλύαρα, χαζοχαρούμενα εκ πεποιθήσεως που είναι έτσι από φυσικού τους και δεν χρειάζονται να πάρουν κάτι για να τους αλλάξει την ψυχική διάθεση. Σαν το γουρούνι στον κόκορα του αρκά καλή ώρα.

Βασικά όμως μιλάμε για άτομα που δεν τα έχουν καλά με τον εαυτό τους και πίνουν (γράφουν) για να τον ξεχάσουν, να ξεφύγουν και να απελευθερωθούν στιγμιαία. Κι εκεί στο υπερπέραν που ταξιδεύουν συναντιούνται με άλλες ασώματες ψυχές που έχουν ξεφύγει και σου προσφέρουν μια ψευδαίσθηση συλλογικότητας.
Αλλά ποιον πάμε να ξεγελάσουμε; Το αρχικό κίνητρο είναι η ατομική απόδραση. Όχι η συνεύρεση με τους άλλους.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν τα ‘χουν καλά με τον εαυτό τους, αλλά τον υπεραγαπάνε κι ανακαλύπτουν συνέχεια προβλήματα για να ασχολούνται μαζί του. Παντρεύτηκαν έναν εαυτό που δεν τους αρέσει και τον φορτώθηκαν για μια ζωή, μέχρι τον τάφο. Αν και το ένα δεν αποκλείει απαραίτητα το άλλο (ζωή εν τάφω). Άσε που στο δρόμο μπορεί να πεθάνεις κιόλας.

Ανακαλύπτουν νόημα μόνο σε συλλογικές διαδικασίες, κρυμμένοι πίσω από πλήθη. Κι όταν μένουν μόνοι με τον εαυτό τους βρίσκουν την ύπαρξή τους ανόητη κι ανυπόφορη. Σαν τους ήρωες του στρατή τσίρκα.

Αλλά δε μπορεί να γίνει έτσι, με άτομα που δεν την παλεύουν και παλεύουν γενικά κι αόριστα για να λύσουν τα προσωπικά τους σύνδρομα. Ή μάλλον καλύτερα περιμένουν να τους τα λύσει η επανάσταση. Έτσι μεταφέρεις τα προβλήματά σου στον αγώνα και την οργάνωση.

Την επανάσταση θα την κάνουν άνθρωποι με ανθρώπινα πάθη κι αδυναμίες που δε θα τις μεταθέτουν στη δευτέρα παρουσία, αλλά θα τις αντιμετωπίσουν θαρραλέα και η πορεία της αντιμετώπισής τους θα τους φέρει στον ίσιο δρόμο του συλλογικού. Που κατά βάθος είναι ανηφόρα με ζιγκ ζαγκ, αντίθετα με την ατομική κατρακύλα.

Η διαλεκτική του αλκοόλ λοιπόν είναι πως όσο σταματάει η σκέψη λύνεται η γλώσσα. Ξεμπλέκεται από τα αξεδιάλυτα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις στις οποίες βουτάει κάθε φορά πριν μιλήσει. Στην αρχή σχεδόν το ζηλεύεις σαν προτσές, αλλά πριν προλάβει να σε γοητεύσει προχωρά κι εξελίσσεται σε ακατάσχετη ανοησία.

-Κι εσύ γιατί δεν πίνεις;
Γιατί δεν πίνω; Τώρα τι να σου πω; Ότι μου το απαγορεύει η θρησκεία μου;
Βασικά αν έπινα, σε μένα θα είχε τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα ζαβλάκωνα και θα μ’ έπαιρνε ο ύπνος πάνω στο τραπέζι με το χέρι για μαξιλάρι. Αλλά πρέπει να βρω κι ένα ιδεολογικό άλλοθι.

Να σου πω ότι είναι σοβιετικό ήθος; Αφού εκεί σχεδόν όλοι έπιναν.
Να σου πω ότι είναι βαζιουλινικό; Αφού ούτε που τον ήξερα τον βαζιούλιν όταν άρχισα να μην πίνω.
Ήταν σαν το γκεβάρα και το μαρξ. Και να μην είσαι μαρξιστής –λέει ο τσε- φτάνεις στα λόγια του από άλλο δρόμο και κάπου συναντιέστε. Μέχρι που καταλαβαίνεις πως δε δουλεύει το μοντέλο και ψάχνεις για ανταλλακτικά στους τρίτους δρόμους.

Ένα τυπικά μπρεζνιεφικό χαρακτηριστικό είναι η αυταρέσκεια*. Τα αυτάρεσκα άτομα δεν τα έχουν καλά με τον εαυτό τους και χρειάζονται διαρκώς επιβεβαίωση. Η μη ανάπτυξη –πες το αν θες στασιμότητα- της προσωπικότητας των άλλων είναι προϋπόθεση για την επιβεβαίωση της υπανάπτυκτης δικής τους. Το ακριβώς αντίθετο με τον κομμουνισμό δηλ.

Ένα απολίθωμα μπορεί να πάρει ξανά σάρκα –τα οστά τα έχει έτοιμα- και να αναστήσει μια πραγματικότητα, όπως έγινε στο τζουράσικ παρκ (καλά κάνουν και μας λένε δεινόσαυρους). Και γιατί να την αναστήσουμε αυτή την πραγματικότητα; Για να στεγάσουμε εκείνους ακριβώς τους φόβους μας και τα κόμπλεξ που πρέπει να υπερβούμε για να την πραγματοποιήσουμε.

Αλλά η βασική αντίφαση της κοινωνίας του μέλλοντος είναι άλλη. Ο καπιταλισμός πετάει σα λεμονόκουπες στον καιάδα της ανεργίας όσους περισσεύουν εις βάρος του μέγιστου κέρδους του. Κι ο σοσιαλισμός κρατάει τον καιάδα για μια χούφτα εκμεταλλευτές κι αποδεδειγμένα αντεπαναστάτες. Αλλά αντί για την αρεία φυλή του προλεταριάτου που θα μας φτάσει στον κομμουνισμό, μας προέκυψαν μια μάζα σύντροφοι απ’ τη λδ μογγολίας ανίκανοι να ασκήσουν κριτική κι εργατικό έλεγχο στους γραφειοκράτες.

Όπως θα ‘λεγε όμως κι ο σφος αλχημιστής, όταν θέλεις να γράψεις κάτι πάρα πολύ, το σύμπαν συνωμοτεί για να πέσουν όλα εκείνη τη στιγμή που περνά και χάνεται μαζί με την έμπνευση. Ο ειρμός σου χώνεται (το ω με άλφα) σε κάποιο συρτάρι του μυαλού κι άντε τώρα να τον ξαναβρείς με τόση ακαταστασία εκεί μέσα. Μετά πλάκωσαν κάτι φωνές και τηλέφωνα, κόντρα φωνές και κόντρα τηλέφωνα κι η εσωτερική φωνή έπαθε αφωνία.

Χάθηκα τελείως. Και δεν πετούσα και πετραδάκια πίσω μου. Μόνο μαύρη πέτρα και κοτρόνες στις βιτρίνες. Κι η βιτρίνα του μυαλού μου έσπασε σε χίλια κομμάτια κι άντε να τα ξαναενώσω και να καταλάβω τι δείχνει το παζλ.

Αφορμή για αυτό το κείμενο είναι μια ακομβίωτη ξανθιά που δεν έχει την υπομονή να ακούσει τους άλλους, ή να τα βρει με τον εαυτό της και τα μάτια της μελαγχολούν για έναν μακρυμάλλη. Καθώς επίσης και για το γραμματισμό των μεταναστών και των παιδιών στο γυμνάσιο που περιμένουν να τους φέρει σι-ντι για να πειστούν πως οι φάλαινες όντως τραγουδάνε. Εδώ παιδί μου τραγουδάει η καλομοίρα, στη φάλαινα θα κολλήσουμε;

Παιδιά της πόλης με φυσικό αναλφαβητισμό που δεν ξέρουν να ξεχωρίζουν τις πρασινάδες στο μανάβη. Τα τελευταία κατάλοιπα της κοινότητας που διαλύεται. Αντ’ αυτής μας φόρεσαν καπέλο την ευρωπαϊκή κι εμείς βρισκόμαστε σε αναζήτηση καινούριας και συλλογικοτήτων νέου τύπου που να εκφράζουν το πνεύμα της εποχής. Προς το παρόν εκφράζουν κυρίως την παρακμή και την κρίση της.

Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός
Είναι ο μεσαίωνας ο εργασιακός

Υποσημειώσεις

-Το καφενοδικείο είναι ένα καφενείο με παππούδες πάνω απ’ την εγνατία που τα βράδια γίνεται εαακίτικο στέκι. Με τον σωσία του ζαχαριάδη σε μια παλιά φωτογραφία στον τοίχο και τιμές που αφήνουν τους αθηναίους με ανοιχτό το στόμα για να φάνε όσο γίνεται περισσότερο.

*Με την εισήγηση του σ. Μπρέζνιεφ ξεδιπλώθηκε μπροστά σε ολόκληρο τον κόσμο το πανόραμα της προόδου που σημειώνει η χώρα μας στους τομείς τα οικονομίας, της επιστήμης και του πολιτισμού. Ήταν η ενσάρκωση όλης της δύναμης του Κόμματος, της ενότητάς του, της συσπείρωσής του. Με την εισήγηση αυτή εκφράστηκε η σιγουριά για τη θριαμβευτική πορεία της μεγάλης μας πατρίδας στο μέλλον, προς τις φωτεινές κορυφές του κομμουνισμού…

Η κάθε θέση και το κάθε συμπέρασμα της εισήγησης του Λεονίντ Ιλίτς, η κάθε λέξη της εκπέμπει λενινιστική ενεργητικότητα, λενινιστική προσήλωση στο στόχο, λενινιστική αντικειμενικότητα, πνεύμα αυτοκριτικής, αυθεντικά λενινιστική, βαθιά επιστημονική προσέγγιση στην ανάλυση της σύγχρονης εποχής.

Στο βήμα στεκόταν ο Λεονίντ Ιλίτς Μπρέζνιεφ, ο τόσο οικείος κι αγαπητός σε όλους μας. Και ο καθένας μας έβλεπε, ένιωθε με όλη τη δύναμη της καρδιάς του ό,τι εκείνος σκεφτόταν και έπραττε στο Συνέδριο.

Αποσπάσματα από ομιλία του έντβαρντ σεβαρντνάτζε το μάρτη του 81’ σε σύσκεψη κομματικών στελεχών της δημοκρατίας της γεωργίας για τα αποτελέσματα του 26ου συνεδρίου του κκσε. Αργότερα ο σεβαρντνάτζε έγινε γκεσέμι του γκόρμπι και της περεστρόικα και φανατικός πολέμιος της εποχής της στασιμότητας.

Πού μπορούμε να τα βρούμε όλα αυτά; Στο εξαντλημένο διαμάντι του γεγκόρ λιγκατσόφ με τίτλο το αίνιγμα γκορμπατσόφ. Μην ανησυχείς τζόνι κιου. Παίζει να σου εξασφάλισα το τελευταίο κομμάτι που κυκλοφορούσε στο εμπόριο.