(Ολυμπιακό) Πνεύμα και ηθική

Ας ξεκινήσουμε με μερικές συμπτωματικές συμπτώσεις. Φέτος που το λονδίνο διοργανώνει τους ολυμπιακούς είδε την τσέλση να γίνεται η πρώτη λονδρέζικη ομάδα που καταφέρνει να πάρει το τσάμπιονς λιγκ (ή κύπελλο πρωταθλητριών στην παλιότερη εκδοχή του). Είκοσι χρόνια πριν η βαρκελώνη ήταν αυτή που φιλοξενούσε τη διοργάνωση των ολυμπιακών αγώνων και είδε το καμάρι της καταλονίας, τη μπαρτσελόνα, να σπάει μια κατάρα χρόνων και να παίρνει κι αυτή το πρώτο της κύπελλο πρωταθλητριών, σε μια μεταβατική χρονιά, που ήταν ο πειραματικός προθάλαμος του τσου λου κι ο τελικός κατά σύμπτωση έγινε στο ουέμπλεϊ του λονδίνου.

Ενδιάμεσα το 2004 η αθήνα φιλοξένησε το μεγάλο φαγοπότι των ολυμπιακών, που επιστέγασαν το κίβδηλο όραμα της ισχυρής ελλάδας. Μπορεί να μην υπήρχε πρακτικά καμία πιθανότητα για να πάρει κάποια ελληνική ομάδα το τσάμπιονς λγικ, αλλά έγινε κάτι εξίσου απίθανο σε επίπεδο εθνικών ομάδων, με την ελλάδα να κατακτά το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (γιούρο) στο «καλοκαίρι της ελλάδας» που συνεχίστηκε μέχρι τη γιουροβίζιον (και το ευρωμπάσκετ) της άλλης χρονιάς (και για κάποιους μέχρι το 09’ και το ξέσπασμα της κρίσης.

Όλα αυτά την τελευταία εικοσαετία, μετά τις ανατροπές. Η προηγούμενη ευρωπαϊκή πόλη που φιλοξένησε ολυμπιακούς ήταν η μόσχα, που δεν υπήρχε περίπτωση να της δώσουν τίποτα πέρα από το μποϊκοτάζ των δυτικών για την «εισβολή» στο αφγανιστάν. Και πριν από αυτό η γερμανία πήρε και αυτή στο ποδόσφαιρο το πρώτο της γιούρο, την ίδια χρονιά που το μόναχο φιλοξενούσε τη διοργάνωση των ολυμπιακών, που ήταν αιματηροί κι επεισοδιακοί.

Μεταξύ άλλων επειδή σπάσαμε (εμείς οι σοβιετικοί) τα νεύρα και το αήττητο της αμερικάνικης ομάδας μπάσκετ, με τα τρία δεύτερα που κράτησαν μια αιωνιότητα και μια μέρα. Κανονικά θα έπρεπε να ξαναπαιχτούν και τα τρία τελευταία δεύτερα από το τέλος της ιστορίας, για να επιστρέψουν οι αμερικάνοι τα μετάλλιά τους, των νικητών του ψυχρού πολέμου.

Οι ολυμπιακοί της βαρκελώνης ήταν ένα ορόσημο, όχι μόνο για την απαρχή των συμπτωματικών συμπτώσεων που αναφέραμε, αλλά κυρίως γιατί ήταν η πρώτη φορά που επιτράπηκε η συμμετοχή επαγγελματιών αθλητών κι ήρθε στο προσκήνιο η ομάδα-όνειρο (ντριμ τιμ) από επίλεκτους του ΝΒΑ, που εμφανίστηκε σε μια εποχή εφιάλτη για τους λαούς (μάαστριχτ, ανατροπές) κι έτσι δε μπόρεσε να αντιμετωπίσει ποτέ ενιαίες τις εθνικές της γιουγκοσλαβίας και της σοβιετικής ένωσης, που ήταν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής στα ευρωπαϊκά καθ’ ημάς. Κι αυτή παραμένει μια από τις μεγαλύτερες αντιδιαλεκτικές υποθέσεις του ιστορικού προτσές του αθλητισμού: τι θα γινόταν αν…;

Μπορεί και τίποτα διαφορετικό, γιατί η ντριμ τιμ της βαρκελώνης θεωρήθηκε ό,τι καλύτερο παρουσιάστηκε ποτέ στην ιστορία των ολυμπιακών αγώνων και του αθλητισμού γενικώς. Αν και ελάχιστοι αναφέρουν ότι ο βασικός όρος που μπήκε ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή της ήταν να μην υποβάλλονται οι παίκτες της σε έλεγχο για χρήση αναβολικών (αντι-ντόπινγκ κοντρόλ). Ίσως αν ήταν ντεντεριανοί, και όχι αμερικάνοι, να είχε καλύτερο μάρκετινγκ αυτή η είδηση, να τη γνώριζαν περισσότεροι και να είχε θέση στα αφιερώματα για την εικοστή επέτειο από την εμφάνιση της ομάδας όνειρο.

Ενώπιον των ολυμπιακών, ο μέσος σύντροφος θυμάται εικόνες από το αστερίξ στους ολυμπιακούς αγώνες και συμμερίζεται την αμηχανία των γαλατών στην αρχή της ιστορίας, που ακούνε πανηγύρια από το ρωμαϊκό στρατόπεδο (όπου προετοιμάζεται ο ρωμαίος πρωταθλητής για τη συμμετοχή του στους αγώνες) γεμάτος απορίες κι ερωτήματα.

Υπάρχει άραγε ολυμπιακό ιδεώδες; Επέζησε κάτω από τους χορηγούς και τη ντόπα που το πλάκωσαν; Μπορούν οι εκάστοτε δικοί μας να νικήσουν στα ίσια, με καθαρή τη συνείδηση και τον οργανισμό τους, τους ντοπαρισμένους υπερπρωταθλητές των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων; Είναι σωστό να ενθουσιαζόμαστε ως φίλαθλοι, ή επιβραβεύουμε αφελώς την τυπική λογική του συστήματος «άρτος και θεάματα»; Να κάνουμε σούπα τα μανιτάρια ή να τα σωτάρουμε;

Γιατί στα αφιερώματα των αστικών μμε θυμούνται πάντα την ανατολικογερμανίδα σφαιροβόλο που έγινε άντρας και παντρεύτηκε με γυναίκα –αλλά πρέπει σίγουρα να είχε μια σεξουαλική προδιάθεση, γιατί τα φάρμακα από μόνα τους δε μπορούν να σου αλλάξουν τα ερωτικά σου γούστα- κι όχι με την αμερικανίδα τζόινερ που έκανε εξωπραγματικά ρεκόρ σε εκατό και διακόσια και πέθανε πριν από λίγα χρόνια –ενώ ο μη αστικός μύθος λέει ότι τα μεγάλα εντυπωσιακά νύχια της χρησίμευαν για να τρυπάει ένα σακουλάκι με καθαρό δείγμα που έκρυβε στα απόκρυφά της, για να μη δώσει τα δικά της ούρα και πιαστεί ντοπέ; Ρητορικό το τελευταίο ερώτημα θα μου πεις, αφού ο καθένας διαβλέπει την πολιτική σκοπιμότητα που κρύβεται πίσω του.

Τα αναβολικά στη λδγ ήταν κατά κάποιον τρόπο σαν το τείχος του βερολίνου. Δε δικαιολογούνται από τη σκοπιά της κομμουνιστικής προοπτικής και χειραφέτησης, παρά μόνο ερμηνεύονται –εν μέρει- στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης και του σκληρού ανταγωνισμού, ή κατ’ ευφημισμόν ειρηνικής συνύπαρξης. Κι από μια καλτ οπτική έδειξαν την ανωτερότητα του σοσιαλιστικού γερμανικού κράτους, και τα ιατρικά επιτεύγματα της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης, που έφτιαχνε αποτελεσματικά φάρμακα που δεν ανιχνεύονταν ποτέ.

Η αλήθεια είναι ότι οι ντεντεριανοί σύντροφοι ήταν μάλλον λίγο υπερβολικοί, καθώς στις τελευταίες ολυμπιάδες της συνύπαρξης με τους δυτικούς, η μικρή και ταπεινή λδγ έφτασε στο σημείο να ξεπερνά σε μετάλλια όχι μόνο τους δυτικογερμανούς (αυτό ήταν το εύκολο) αλλά και αυτούς τους αμερικάνους. Από την άλλη βέβαια η φαρμακοβιομηχανία από μόνη της δε θα κατάφερνε απολύτως τίποτα, αν δεν υπήρχε πίσω ένα στέρεο υπόβαθρο με δομές πραγματικά μαζικού λαϊκού αθλητισμού, που αγκάλιαζε όλες τις ηλικίες κι όλα τα αθλήματα.

Σύμφωνα βέβαια με την ανερμάτιστη περιγραφή του πανούτσου, που βρέθηκε λέει το 70κάτι στη λδγ –μαζί με ένα φίλο του που είχε απελαθεί από τις ντεντεριανές αρχές (!)- ο λόγος για τον οποίο ασχολούνταν περίπου άπαντες με τον αθλητισμό, είναι ότι δεν είχαν τίποτα καλύτερο να κάνουν σε μια κοινωνία που δε σου έδινε πολλές ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης, και βασικά βαριόσουν. Ενώ στη δική μας κοινωνία που είναι γεμάτη τέτοιες ευκαιρίες, ο ανελιγμένος αντώνης έχει καταντήσει αλκοολικός πολυτελείας, που πληρώνεται ακριβά για τα διασκεδαστικά του μπρέιν-στόρμινγκ (τρικυμία εν κρανίω, επί το ελληνικότερον) και για να γλείφει τα αφεντικά του.

Παρόμοια υπονοούμενα αφήνονται ενίοτε και για τους κουβανούς αθλητές (αν κι ο μόνος που έπιασαν ήταν ο σοτομαγιόρ στα γεράματα, που δεν είχε κι ανάγκη). Για τους οποίους το 04’ ο ρίζος είχε πολλά και πολυσέλιδα αφιερώματα, που ξεπερνούσαν σε εγκώμια κι αυτά για τους έλληνες αθλητές. Τότε ήταν που η οργάνωση είχε δώσει στους σφους εισιτήρια για τον αγώνα βόλεϊ γυναικών μεταξύ ήπα και κούβας. Το αποτέλεσμα δεν έχει τόση σημασία, γιατί χάσαμε, πιθανότατα για να πετύχουμε καλύτερο σταύρωμα στη συνέχεια (επιλογή που τελικά δε μας βγήκε). Ήμασταν όμως νικητές στη μάχη της κερκίδας, χάρη στο φίλαθλο πνεύμα που επιδείξαμε ειδικά απέναντι στην αντίπαλη ομάδα κι έναν οπαδό της που έτρεχε κατά μήκος του γηπέδου με την αστερόεσσα. Κάτσε κάτω ρε γιάνκη! Κούβα, σαντινίστας, βιετκόνγκ, κι εδώ θα την πατήσετε γιάνκις γκόου χόουμ.

Τι άλλο είναι οι ολυμπιακοί αγώνες; Οι ανυπέρβλητες τελετές έναρξης της δεκαετίας με τις βάτες –της μόσχας σε αισθητική και του λος άντζελες σε καρακιτσαριό. Η άξια διάδοχος της φανής χαλκιά, που αν είχε προνοήσει να πάρει πρώτα ένα μετάλλιο πριν γράψει τα δικά της τιτιβίσματα, τότε δε θα χαλούσε τη βιτρίνα και κανείς από τις επίσημες αρχές δε θα τολμούσε να την κριτικάρει. Και μια σειρά άλλες μικρές λεπτομέρειες, που δύσκολα μπορούν να χωρέσουν σε ένα μόνο κείμενο. Αλλά γι’ αυτό υπάρχουν και τα σχόλια.

Το 14ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Παραμένοντας στη στήλη «βιβλία για το καλοκαίρι», όπου ο ρίζος κι η σύγχρονη εποχή προτείνουν συνήθως ελαφρά αναγνώσματα, όπως τα άπαντα του στάλιν, η κε του μπλοκ παρουσιάζει στο ευρύ κοινό ένα βιβλίο με συλλεκτικό υλικό: τα ντοκουμέντα του 14ου συνεδρίου του κουκουέ. Θέσεις, εισήγηση, απόφαση, η εισηγητική ομιλία και το κλείσιμο της αλέκας. Εμείς θα μείνουμε στα δύο τελευταία, για να δούμε ενδεικτικά μερικά αποσπάσματα και να βγάλουμε στο τέλος μερικά συμπεράσματα.

Ας ξεκινήσουμε με ένα πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα για τις –πρόσφατες τότε- εξελίξεις στο σοσιαλιστικό μπλοκ και τις χώρες της ανατολικής ευρώπης.

Τέθηκε κι ένα άλλο ερώτημα: κατάρρευση ή ανατροπή; Πιστεύουμε ότι δε θα ήταν σωστό να κλείσουμε το όλο πρόβλημα σε αυτό το δίλημμα και να αποφασίσουμε ότι ο καλύτερος όρος είναι ανατροπή ή κατάρρευση. Απ’ ό,τι φαίνεται υπάρχουν και τα δύο. Δεν είναι τυχαίο ότι εμείς –και δε νομίζω ότι όλα αυτά ήταν ένδειξη είτε οπορτουνιστικής τάσης είτε παραχώρησης σε κάποιους- υιοθετήσαμε εύκολα τον όρο κατάρρευση. Δεν έχω υπόψη μου πώς ξεκίνησε, πού γράφτηκε, αλλά πραγματικά ο τρόπος που έπεσαν τα καθεστώτα ιδιαίτερα των χωρών της κεντρικής και ανατολικής ευρώπης, η μορφή που πήρε το φαινόμενο, ήταν η μορφή της κατάρρευσης. Πολύ διαφορετικά οπωσδήποτε είναι τα πράγματα στη σοβιετική ένωση.

Τα επόμενα χρόνια πάντως η ανάλυση του κόμματος προχώρησε στην ουσία των φαινομένων, χωρίς να μείνει στη μορφή τους.

Ας συνεχίσουμε με ένα ποτ-πουρί από σκόρπια σημεία, που θα μας βάλει περισσότερο στο νόημα.

Έστω κι αν ο διεθνής συσχετισμός είναι αρνητικός, δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί  πάλη για συλλογικό σύστημα ασφάλειας. Ρόλο συλλογικού οργάνου ασφάλειας σε παγκόσμια κλίμακα μπορεί να παίξει ο οηε, με την προϋπόθεση ότι εκσυγχρονίζει τη δομή του κι αποκρούει αποτελεσματικά τις προσπάθειες χειραγώγησης από τις ισχυρές χώρες, ιδιαίτερα από τις ηπα.

Παρά τις διαφορές πρέπει να είναι στόχος η κοινή δράση με τις σοσιαλδημοκρατικές και τις ριζοσπαστικές δυνάμεις για τα επείγοντα προβλήματα, αλλά χωρίς συγκάλυψη των υπαρκτών διαφορών. Αντίθετα επιβάλλεται να συνεχιστεί η ιδεολογική διαπάλη παράλληλα με τις κοινές ενέργειες σε όποια σημεία είναι δυνατό να επιτευχθούν.

Για τον αφελληνισμό της παραγωγικής βάσης της χώρας ευθύνεται και το ελληνικό μεγάλο κεφάλαιο, που τα τελευταία χρόνια έχει διασυνδεθεί με το πολυεθνικό, ώστε δεν πραγματοποιεί παρά ελάχιστες παραγωγικές επενδύσεις, με αποτέλεσμα να ενισχύει το μεταπρατικό προσανατολισμό της χώρας.

Σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα δεν αναγνωρίζουμε αποκλειστικά και κύριο φορέα της ανάπτυξης το μεγάλο ιδιωτικό και ξένο κεφάλαιο. Θα συμμετέχει με όρους και δεσμεύσεις ότι θα πραγματοποιεί παραγωγικές επενδύσεις, ότι θα τηρεί τους κανόνες μιας εισοδηματικής πολιτικής που βελτιώνει τη θέση των εργαζομένων.

Όλα αυτά προκαλούν εύλογα τον προβληματισμό του σύγχρονου αναγνώστη. Έναν προβληματισμό που συμμερίζονταν κι αρκετοί σύντροφοι, που είχαν ζήσει από πρώτο χέρι τα γεγονότα.

Αναπτύχθηκε ένας προβληματισμός προσυνεδριακά, αλλά και στο συνέδριο, αν τα προβλήματα που εμφανίστηκαν στο κόμμα, στο δίχρονο που πέρασε ήταν αποτέλεσμα των εξελίξεων του 89’ ή αν είναι αποτέλεσμα μιας δεξιάς απόκλισης, ή δεξιάς γραμμής του κόμματος την τελευταία δεκαετία, άσχετα από τις εξελίξεις του 1989. Ορισμένοι σύντροφοι είπαν ότι μετά το 9^ο ή το 10^ο συνέδριο, όλη η γραμμή, η πολιτική του κόμματος ήταν δεξιάς κατεύθυνσης. Η κεντρική επιτροπή δε συμφωνεί με αυτή την εκτίμηση. Οι γενικές τάσεις και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας έτσι όπως τα διαγράψαμε στα συνέδρια αυτά, επιβεβαιώθηκαν. Απόδειξη για αυτό είναι ότι ξανά στα κείμενά μας υιοθετούμε την αλλαγή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό.

Τι εστί αλλαγή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό;

Το κκε διακηρύσσει ότι η αλλαγή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό που επεξεργάστηκε το 12^ο συνέδριο είναι η μόνη ριζοσπαστική πολιτική που χτυπάει τις αιτίες της κρίσης και αντιμετωπίζει με προωθητικό τρόπο το μακροχρόνια διαρθρωτικά αναπτυξιακά προβλήματα της χώρας, το καθεστώς της εξάρτησης και της μονοπωλιακής πολυεθνικής ασυδοσίας. Είναι ο διαφορετικός δρόμος ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας σε αντίθεση με το μεταπολεμικό δρόμο της εξαρτημένης καπιταλιστικής ανάπτυξης. Φέρνουμε στην επικαιρότητα την αλλαγή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό με άμεσους στόχους πάλης, μέσα από την προοδευτική πολιτική ανάπτυξης, υπολογίζοντας τις εξελίξεις και το συσχετισμό δυνάμεων.

Ας δούμε κάτι παραπάνω σχετικά με τους άμεσους στόχους.

Μπήκε και κάπως αλλιώς. μήπως στο σημερινό πολιτικό σύστημα εξουσίας πρέπει να αντιπαραθέσουμε άμεσα, καθαρά και με ειλικρίνεια την εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, ώστε να δείξουμε πραγματικά στους εργαζόμενους ότι η αρχή για την ουσιαστική επίλυση των προβλημάτων τους μπορεί να γίνει μέσα σε συνθήκες ριζικών αλλαγών;

Το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούριο. Απασχολεί τους κομμουνιστές και τα κκ από την πρώτη στιγμή που ιδρύθηκαν κι απασχόλησε έντονα και τα τελευταία συνέδρια του κόμματός μας. Μέσα από ποιους δρόμους θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να μπει πραγματικά στην επικαιρότητα, η ανάγκη του ίδιου του σοσιαλισμού και της κοινωνικής επανάστασης στον τόπο μας;

Όλα τα συνέδρια και το σημερινό απάντησαν με τον ίδιο τρόπο. Η επικαιρότητα του σοσιαλισμού –που παραμένει σήμερα, παρά την ανατροπή και την ήττα- δε μπορεί να ωριμάσει στη συνείδηση και την πράξη των εργαζομένων, αν αποσπαστούμε από την πολιτική εκείνη που ανταποκρίνεται στα άμεσα συμφέροντά τους, τις άμεσες πιεστικές τους ανάγκες.

Οι εργαζόμενοι σταδιακά θα προσεγγίσουν και θα φτάσουν στο συνολικό συμπέρασμα της αναγκαιότητας των μεγάλων αλλαγών και ανατροπών. Δε μπορούμε να αντιπαραθέτουμε στα πολύ πιεστικά προβλήματα των εργαζομένων ένα ξερό σύνθημα που λέει: εμπρός και τώρα ή σήμερα, αύριο και μεθαύριο να οικοδομήσουμε το σοσιαλισμό. Γιατί έτσι θα βρεθούμε εκτεθειμένοι στα μάτια των εργαζόμενων που αναζητούν από μας και λύσεις, αλλά και συγκεκριμένες πράξεις για την αναζωογόνηση και το δυνάμωμα του μαζικού κινήματος.

Σε γενικές γραμμές τα παραπάνω είναι σωστά. Αλλά όπως λέει κι η αλέκα, υπάρχουν μεταρρυθμίσεις και μεταρρυθμίσεις. Ιδιαίτερα μετά το 74’ έχουμε ζήσει και ανώδυνες μεταρρυθμίσεις, που πολύ εύκολα απορροφήθηκαν, καλλιέργησαν αυταπάτες, έστω κι αν προσωρινά έλυσαν μερικά προβλήματα. Υπάρχουν όμως μεταρρυθμίσεις, σαν κι αυτές που προτείνουμε, που θίγουν κατά καίριο τρόπο το πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο της χώρας μας.

Οι θέσεις μας για τις διαδικασίες και τον χαρακτήρα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κι ενοποίησης. Η άποψή μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, τη διάσωση, τη διεύρυνση και τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής μας βάσης, για μια σύγχρονη εκβιομηχάνιση και ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας, είναι μια πρόταση που αυτή τη στιγμή συγκρούεται με κυρίαρχες πολιτικές επιλογές και ωθεί αντικειμενικά στην αλλαγή του παραγωγικού πρότυπου της χώρας. Πιστεύουμε πως αυτή η αλλαγή είναι ο άμεσος στόχος πάλης. Αυτό δε σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθεί και αμέσως.

Ποιες ήταν οι θέσεις του κόμματος για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;

Κριτήριο ενός σύγχρονου προοδευτισμού είναι η στάση απέναντι στην εοκική ολοκλήρωση.

Το κκε διατυπώνει σήμερα συγκεκριμένους άμεσους στόχους πάλης, ώστε να αποτραπούν οι δυσμενείς επιπτώσεις από τις επιλογές της εοκικής ολοκλήρωσης. Δε θα δεχτούμε πειθαρχία και συμμόρφωση σε αντιαναπτυξιακές και αντικοινωνικές επιλογές. Θα διεκδικήσουμε ανακατανομή των κοινοτικών πόρων. Θα υποστηρίξουμε την αξιοποίηση των εοκικών προγραμμάτων που διευκολύνουν τη σχεδιασμένη ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών. Θα διεκδικήσουμε την προστασία της εγχώριας παραγωγικότητας κι ανταγωνιστικότητας. Θα συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στη νομική και θεσμική κατοχύρωση του κοινωνικού χάρτη. Το κκε θα διεκδικήσει εναλλακτικές μορφές στις διεθνείς σχέσεις με χώρες και εκτός εοκ. Η εοκ δε μπορεί να αποτελέσει μονόδρομο για μας. (η υπογράμμιση δική μου).

Η φράση η εοκ δεν είναι μονόδρομος, είχε την έννοια της σύναψης σχέσεων και με χώρες εκτός εοκ. Η πάλη ήταν κατά βάση ενάντια στην ολοκλήρωση και τις συνέπειες της ένταξης, έχοντας σε δεύτερο πλάνο το αίτημα της αποδέσμευσης. Ένα λάθος, που διορθώθηκε γρήγορα, με την ειδική συνδιάσκεψη για την εοκ, το 93’.

Η διάσταση απόψεων με το σήμερα, γίνεται αντιληπτή και σε ένα ακόμα βασικό ζήτημα, σχετικά με τη συμμετοχή ή όχι σε μια αστική κυβέρνηση.

Θα θέλαμε να σταθούμε σε ορισμένα ειδικά ζητήματα που τέθηκαν στο συνέδριό μας, προκειμένου να καταλήξουμε σε αυτά. Τέθηκε το ζήτημα, από τους περισσότερους συντρόφους βέβαια σα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί μετά το 14^ο συνέδριο, της συμμετοχής μας μέσω του τότε συν, στην κυβέρνηση τζανετάκη. Από ορισμένους και το ζήτημα της συμμετοχής μας στην οικουμενική κυβέρνηση. Είναι θετικό ότι οι περισσότεροι σύντροφοι που πέρασαν από αυτό το βήμα δήλωσαν ότι δε θεωρούν πως έγινε κάποια παράβαση αρχής ή ότι είναι θέμα αρχής η συμμετοχή ή η στήριξη μιας κυβέρνησης. Είναι άλλωστε γνωστό ότι το κόμμα μας ουδέποτε είπε, ούτε η θεωρία μας λέει, ότι θα συμμετάσχουμε σε μια και μόνο κυβέρνηση, αυτήν που θα εκφράζει την πολιτική εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Ας δούμε τέλος ένα ακόμα απόσπασμα από την ομιλία της αλέκας στο κλείσιμο του πρώτου θέματος, που βάζει με σωστό τρόπο κάποια ζητήματα, αλλά προσωπικά με άφησε με την απορία, σχετικά με την παρουσία μμε κατά τις διαδικασίες του συνεδρίου (όχι μόνο την πρώτη μέρα, αλλά καθ’ όλη τη διάρκειά του.

Δικαιώθηκε επίσης η απόφαση, αυτή είναι η γνώμη της κε, το συνέδριό μας να είναι ανοιχτό στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, να είναι δημόσιο. Το κάναμε αυτό, γιατί καταρχήν θέλαμε η εργατική τάξη της χώρας μας κι οι εργαζόμενοι να μας δουν όπως είμαστε στην πραγματικότητα. Με τις αγωνίες, τις αναζητήσεις, με τις αδυναμίες και τις ελλείψεις μας, αλλά και με τις δυνατότητές μας. Να μας γνωρίσουν από πρώτο χέρι και όχι μέσα από παραμορφωτικό φακό. Θέλαμε επίσης να δώσουμε τη δυνατότητα στα μέλη του κόμματος να εξακριβώσουν αν όλοι εμείς που εκλεγήκαμε αντιπρόσωποι στο 14^ο συνέδριο είχαμε την ικανότητα να αντιπροσωπεύσουμε τις γνώμες, τις απόψεις, τις προτάσεις τους, τις επισημάνσεις τους. αποδείχτηκε ότι τα μέλη του κόμματος πρέπει να ξέρουν τα πάντα. Πρέπει κυρίως να ξέρουν πώς εμείς τα στελέχη, διαχειριζόμαστε υποθέσεις, αρμοδιότητες που μας αναθέτουν. Αποδείχτηκε ότι το κκε αντέχει τις διαφορετικές απόψεις μέσα στις γραμμές του, δεν τις φοβάται. Δεν ισχύει αυτό που είπαν όσοι αποχώρησαν, ότι θα επικρατήσει σιγή νεκροταφείου. Τους διαψεύσαμε νομίζω πανηγυρικά.

Ας περάσουμε κλείνοντας στο ηθικό επιμύθιο. Τι ήταν το 14^ο συνέδριο; Ένα συνέδριο ανασυγκρότησης, που μας γλίτωσε στο παρά πέντε από την ελληνική εκδοχή της ανασυγκρότησης (βλέπε περεστρόικα) του γκόρμπι. Από αυτή την άποψη αποτελεί ορόσημο και η προσφορά του είναι ανεκτίμητη. Αλλά όπως γίνεται καθαρό και από τα ντοκουμέντα, το ξεκαθάρισμα της σοσιαλδημοκρατικής σκουριάς, δε γίνεται μια κι έξω. Η βασική δουλειά έγινε με την κατάρτιση του προγράμματος, στο 15^ο συνέδριο, αλλά και όλη τη μετέπειτα πορεία του κόμματος. Και ίσως σε κάποιους να φωλιάζουν ακόμα μερικά κατάλοιπα αυτής ακριβώς της περιόδου και τώρα που τα βλέπουν να εκλείπουν οριστικά, να φωνάζουνε για παρέκκλιση.

Αλλά αυτό θα το εξετάσουμε σε μια επόμενη ανάρτηση.


Διαβάστε επίσης: Το 13ο και το 14ο Συνέδριο του ΚΚΕ αφιέρωμα του πετρόπουλου στο ρίζο, από το 2005.

Σοσιαλισμός και Περεστρόικα

Συνεχίζοντας τη στήλη «βιβλία για το καλοκαίρι» η κε του μπλοκ συνεχίζει τις προτάσεις της με ένα σχετικά ελαφρύ ανάγνωσμα, που θα μπορούσε να ενταχθεί στην ευρύτερη κατηγορία πολιτικό άρλεκιν, όχι τόσο λόγω των προθέσεων του συγγραφέα, όσο του θέματος και των καλτ προεκτάσεων που έχει. Πρόκειται για τη μελέτη του γιώργου ρούση, σοσιαλισμός και περεστρόικα, γραμμένη τη σωτήρια σεζόν 1987-88. Εδώ παρουσιάζουμε ένα σπάνιο αρχειακό υλικό, με τη συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας στον τότε διευθυντή της κομεπ, δήμο τσακνιά, και συμπεριλήφθηκε στο έκτο τεύχος της κομμουνιστικής επιθεώρησης, που κυκλοφόρησε ιούνη του 88’.

-Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις σύγχρονη εποχή το βιβλίο σου σοσιαλισμός και περεστρόικα. Επειδή πολλά έχουν γραφτεί για την περεστρόικα κι έχουν κυκλοφορήσει αρκετά βιβλία σχετικά με αυτήν, μπορείς να μας προσδιορίσεις σε τι το ιδιαίτερο αποσκοπεί το βιβλίο σου;

-Είναι αλήθεια ότι πολλά έχουν γραφτεί και πολλά θα γραφτούν ακόμα για την ανασυγκρότηση στη σοβιετική ένωση. Κι επίσης είναι γεγονός ότι γράφτηκαν και κυκλοφόρησαν στην ελλάδα βιβλία που αντιμετωπίζουν την ανασυγκρότηση από τη σκοπιά της υπεράσπισης του σοσιαλισμού και των προοπτικών του κι όχι για να κάνουν πολεμική στο σοσιαλισμό. Τα βιβλία της σύγχρονης εποχής που εκδόθηκαν μαζί με το δικό μου, αυτά που προηγήθηκαν από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, ασφαλώς η έκδοση του βιβλίου του μ. γκορμπατσόφ και άλλα εντάσσονται σε αυτήν την κατηγορία.

Είναι λοιπόν εύλογο το ερώτημά σου τι το ιδιαίτερο αποσκοπεί να προσφέρει το βιβλίο μου.

Το σκεπτικό που οδήγησε στη συγγραφή του, η αναγκαιότητα, αν θέλετε που το γέννησε ήταν η ακόλουθη. Στη σοβιετική ένωση, πρώτη χώρα του σοσιαλισμού πραγματοποιείται ένα ποιοτικό άλμα στο ζιγκ-ζαγκ της εξέλιξης του σοσιαλισμού που σημαίνει ταυτόχρονα συνέχεια και τομή στη μέχρι τώρα θετική συνολικά αλλά και με αδυναμίες, στρεβλώσεις και παραβιάσεις στην πορεία του.

Το ζητούμενο λοιπόν ήταν να αντιμετωπιστεί αυτό το άλμα από τη σκοπιά του μαρξισμού-λενινισμού. Από τη σκοπιά δηλαδή των τοποθετήσεων των κλασικών του μαρξισμού για το σοσιαλισμό έτσι όπως αυτές θα πρέπει να μετουσιωθούν σε πράξη, να μετατραπούν από επιστημονική αφαίρεση σε συγκεκριμένη εφαρμογή στη σημερινή πραγματικότητα.

Μέσα από αυτήν την αναζήτηση το βιβλίο ασκεί και πολεμική σε απόψεις που ταυτίζουν το σοσιαλισμό με τις στρεβλώσεις του, που τον θεωρούν αποτυχημένο ενώ αντιμετωπίζει κριτικά τις διάφορες τοποθετήσεις γύρω από πτυχές της ανασυγκρότησης ακόμα και σοβιετικών θεωρητικών.

Πρόκειται λοιπόν για ένα βιβλίο επιστημονικής πολεμικής που στόχο του έχει όχι να περιγράψει την ανασυγκρότηση, ούτε να την εκλαϊκεύσει, αλλά να την τοποθετήσει σε σχέση με τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία και από αυτή τη σκοπιά να την κρίνει.

Ο στόχος αυτού του βιβλίου προσδιορίζει και τη δομή του. Έτσι στο πρώτο μέρος, που αποτελεί περίπου το ένα τρίτο του βιβλίου αναλύονται οι πτυχές εκείνες του σοσιαλισμού που θίγονται πιο άμεσα από την ανασυγκρότηση ακριβώς για να γίνει κατανοητή η σχέση της με το σοσιαλισμό και το στόχο του, την χωρίς κράτος αυτοδιοικούμενη κοινωνία.

-Πώς λοιπόν από τη σκοπιά που μας ανέφερες, μπορούμε να εκτιμήσουμε την ανασυγκρότηση;

-Η απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα δε μπορεί παρά να είναι σύνθετη. Είναι ξεκάθαρο ότι και λόγω αλλαγής των αντικειμενικών συνθηκών και χάρη στο γεγονός ότι είχαμε παραβιάσει των αρχών του σοσιαλισμού επιβαλλόταν στα πλαίσιά του να πραγματοποιηθεί μια τέτοια αλλαγή που να αξιοποιεί καλύτερα το τεράστιο δυναμικό του. Από την άποψη αυτή η ανασυγκρότηση αποτελούσε μια αναγκαιότητα. Ταυτόχρονα η κατεύθυνση που είχε η ανασυγκρότηση ιδιαίτερα όσον αφορά τη διεύρυνση της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, την αντιμετώπιση κάτω από τις νέες συνθήκες του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, το συνδυασμό της συγκεντρωτικής σχεδιοποίησης με την ιδιοσυντήρηση των επιχειρήσεων, την εφαρμογή της αρχής στον καθένα ανάλογα με την εργασία του κλπ εντάσσεται στην πορεία προς την κομμουνιστική αυτοδιοίκηση της κοινωνίας, μέσα από την ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου.

Στην πράξη, πέρα από τις δυσκολίες προσαρμογής στις νέες συνθήκες, πέρα από τις αντιδράσεις όσων έχουν συμφέροντα από τη διατήρηση της παλιάς κατάστασης πραγμάτων, πέρα από το μόνιμο κίνδυνο εμφάνισης γραφειοκρατικών στρεβλώσεων –ίσως με πιο οικονομικό απ ό,τι πολιτικό πρόσωπο- αυτό που τελικά θα κρίνει την ανασυγκρότηση είναι το κατά πόσο θα γίνει κατορθωτό να απεγκλωβίσει τι τεράστιο δυναμικό των λαϊκών μαζών από τη μια και να το κατευθύνει στον κομμουνισμό από την άλλη.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως η ανασυγκρότηση αποτελούσε μια αναγκαία αλλαγή που πραγματοποιείται σε σωστή κατεύθυνση, που η επιτυχία της εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, από το κατά πόσο θα κατορθώσει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού και να περιορίσει τις στρεβλώσεις του.

-Ποια η σημασία της ανασυγκρότησης για το προοδευτικό κίνημα της χώρας μας, πιο ειδικά για τους έλληνες κομμουνιστές;

-Το πρώτο δίδαγμα που βγαίνει από την ανασυγκρότηση είναι ότι απαραίτητη προϋπόθεση, θεμέλιό της, αποτελεί η εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της και συνεπώς όποιος πράγματι συμφωνεί με την ανασυγκρότηση θα πρέπει πριν απ’ όλα να αποδέχεται την αναγκαιότητα της σοσιαλιστική επανάστασης, δηλαδή του περάσματος της πολιτικής εξουσίας –κι αυτό άσχετα από τη μορφή- στα χέρια της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. για παράδειγμα είναι αδιανόητο να γίνεται λόγος για εκλογή των διευθυντών από τους εργαζόμενους σε μια επιχείρηση σα πλαίσια του καπιταλισμού ή για εφαρμογή της αρχής στον καθένα ανάλογα με την εκμετάλλευση που ασκεί, ανάλογα με το κεφάλαιο που διαθέτει.

Κατά δεύτερο λόγο η ανασυγκρότηση δείχνει πόση σημασία έχει η τήρηση των θεμελιακών αρχών οικοδόμησης του σοσιαλισμού και η σωστή εφαρμογή τους στις συνθήκες κάθε χώρας σε μια δοσμένη περίοδο.

Η εμπειρία που προέρχεται τόσο από τη σοβιετική ένωση όσο και από τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες δείχνει το τεράστιο κόστος που μπορεί να έχει τόσο η εγκατάλειψη των αρχών του μαρξισμού-λενινισμού και η αναθεώρησή τους όσο και η μη ορθή ανανέωσή τους, η δογματική αντιμετώπισή τους. από την άποψη αυτή είναι σημαντικό να κατανοηθεί πως στη διάρκεια της οικοδόμησης του σοσιαλισμού είναι αναγκαία η συνεχής συνειδητή παρέμβαση για τη διαμόρφωση τέτοιων παραγωγικών σχέσεων που να ανταποκρίνονται στην παραπέρα ανεμπόδιστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Τέλος η ανασυγκρότηση όπως και όλη η μέχρι τώρα πορεία της σοβιετικής ένωσης αποτελεί για μας, για όλους όσους αγωνίζονται για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της πατρίδας μας ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με την εμπειρία που διέθετε η ίδια η σοβιετική ένωση, χώρα πρωτοπόρα στη σοσιαλιστική οικοδόμηση, από την άποψη ότι αποτελούν συνολικές εμπειρίες του επαναστατικού κινήματος που μακριά από κάθε μηχανιστική αντιγραφή το πλουτίζουν πολύπλευρα.

-Πολλοί είναι εκείνοι που ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα βλέπουν στην ανασυγκρότηση στοιχεία επιστροφής στον καπιταλισμό. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;

-Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δίνεται αναλυτικά στο βιβλίο, ιδιαίτερα μέσα από τα κεφάλαια που αναφέρονται στην εμπορευματική παραγωγή στο σοσιαλισμό, την ιδιοσυντήρηση των επιχειρήσεων, στην εφαρμογή της αρχής στον καθένα ανάλογα με την εργασία του.

Η αξιοποίηση των εμπορευματικών σχέσεων με το νέο περιεχόμενο και μορφή που αυτές έχουν στα πλαίσια της σχεδιοποιημένης σοσιαλιστικής οικονομίας, η ταυτόχρονη ενίσχυση του κεντρικού σχεδιασμού και της αποκέντρωσης και ιδιοσυντήρησης, όχι μόνο δεν αποτελούν στοιχεία επιστροφής στον καπιταλισμό αλλά αντίθετα στο βαθμό που αξιοποιηθούν όπως πρέπει ενισχύουν παραπέρα το διαχωρισμό του σοσιαλισμού από τον καπιταλισμό. Παράλληλα με την αυτοκατάργηση του σοσιαλιστικού κράτους, παράλληλα δηλαδή με την εξάλειψη των συνθηκών που καθιστούν αναγκαία την τήρηση των κανόνων του «αστικού δικαίου» ως προς τη διανομή των προϊόντων και στο σοσιαλισμό όπως υπογράμμιζε ο μαρξ στην κριτική του προγράμματος στη γκότα και ο λένιν στο κράτος κι επανάσταση, εξαλείφονται και τα στοιχεία, τα απομεινάρια εκείνα του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής που επιβιώνουν στη σοσιαλιστική οικονομία. Αυτή είναι η κυρίαρχη τάση στο σοσιαλισμό και κάθε προσπάθεια διαστρέβλωσής της δε μπορεί παρά να υποδηλώνει είτε άγνοια είτε συνειδητή παραχάραξη της πραγματικότητας. Από μια άλλη σκοπιά η άρνηση της χρησιμοποίησης των εμπορευματικοχρηματικών σχέσεων στο σοσιαλισμό ή η ταύτιση της σχεδιοποίησης με τον υπερσυγκεντρωτισμό αποτελούν δογματικές απλουστευτικές αντιμετωπίσεις, που αντί να διευκολύνουν παρεμποδίζουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση και μάλιστα στο όνομα της καθαρότητας του σοσιαλισμού.

-Πολλά γράφονται από αφορμή την ανασυγκρότηση για την περίοδο που γενικός γραμματέας της κε του κκσε ήταν ο στάλιν. Υπάρχουν σχετικές εκτιμήσεις στο βιβλίο σου;

-Πιστεύω πως η ορθή εκτίμηση της περιόδου που ηγέτης της σοβιετικής ένωση ήταν ο στάλιν, για να είναι αντικειμενική απαιτεί ορισμένες προϋποθέσεις.

Η πρώτη και η πιο σημαντική είναι να μην πραγματοποιείται με κύριο και πολλές φορές μοναδικό άξονα τη συναισθηματική, θετική είτε αρνητική, φόρτιση που υπάρχει γύρω από το πρόσωπο του στάλιν. Η δεύτερη είναι να μην κρίνεται αυτή η περίοδος αποκλειστικά και μόνο μέσα από το πρίσμα της ίδιας της προσωπικότητας του στάλιν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας προσέγγισης είναι το βιβλίο του ανατόλι ριμπακόφ τα παιδιά από το αρμπάτ. Αυτό που χρειάζεται είναι να γίνει μια κριτική αυτής της περιόδου, πιο ειδικά της δεκαετίας του 1930 κύρια μέσα από την ανάλυση των αντιθέσεων της σοβιετικής κοινωνίας και ταυτόχρονα να αποφεύγονται η αναγωγή κάθε θετικού ή αρνητικού στον καλό ή κακό στάλιν.

Το γεγονός για παράδειγμα ότι την περίοδο εκείνη μόνο ένα μικρό ποσοστό από τα μέλη του κόμματος ήταν προλετάριοι με μακρόχρονο προλεταριακό είναι και η πλειοψηφία ήταν μέχρι πρότινος αγρότες δεν αποτελεί ίσως στοιχείο για την επικράτηση της προσωπολατρίας; Ή ακόμα η ανάγκη γρήγορης εκβιομηχάνισης και άμεσης επίλυσης θεμελιακών αναγκών επιβίωσης δεν εξηγεί σε ένα βαθμό τον υπερσυγκεντρωτισμό;

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία κι αυτό γίνεται προσπάθεια, αν και όχι συστηματικά, μια και δεν πρόκειται για ιστορική μελέτη, να φανεί στο βιβλίο είναι ακριβώς ποιες είναι οι αντικειμενικές συνθήκες που εξηγούν τις τάσεις της περιόδου του στάλιν. Ταυτόχρονα αυτή η περίοδος εντάσσεται σε μια αναμφίβολα θετική συνολικά πορεία του σοσιαλισμού, αν και σε αυτήν ακριβώς βρίσκουν τη ρίζα τους πολλές πληγές από αυτές που πάει να γιατρέψει σήμερα η ανασυγκρότηση, όπως οι παραβιάσεις των αρχών της σοσιαλιστικής δημοκρατίας.

-Μια τελευταία ερώτηση. Όπως αναφέρεις και στην εισαγωγή και από τη δική μου προσωπική εκτίμηση, υπάρχουν ορισμένα κεφάλαια που μπορεί να χαρακτηριστούν κάπως δύσκολα για έναν αναγνώστη που δεν έχει ιδιαίτερη τριβή με τη μαρξιστική σκέψη. Μήπως το βιβλίο σου τελικά απευθύνεται σε ένα ειδικό αναγνωστικό κοινό;

Η όποια συνθετότητα του βιβλίου προκύπτει από την επιλογή των ζητημάτων που αντιμετωπίζει και που από την ίδια τους τη φύση είναι αρκετά σύνθετα. Τόσο εγώ όσο και το κμε και η σύγχρονη εποχή συνειδητά επιλέξαμε όχι την εύκολη λύση. Αντί του καθαρά περιγραφικού βιβλίου, αντί του βιβλίου-εγχειρίδιο της περεστρόικα, προτιμήσαμε τη λύση βιβλίου που να δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να κρίνει μόνος του την περεστρόικα, να την αξιοποιήσει στο δικό του αγώνα για το σοσιαλισμό. Είναι ξεκάθαρο πως κάτι τέτοιο απαιτεί μια ορισμένη πνευματική προσπάθεια και κόπωση από τον αναγνώστη, ιδιαίτερα από αυτόν που δεν είναι αρκετά εξοικειωμένος με το μαρξισμό-λενινισμό, τις ιδέες των κλασικών, όμως αυτό δε σημαίνει ότι το βιβλίο απευθύνεται σε ένα ορισμένο κοινό. Κάθε άλλο. Απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό θεωρώντας πως τόσο σημαντικές διαδικασίες, όπως η ανασυγκρότηση πρέπει να αντιμετωπίζονται όχι μόνο δημοσιογραφικά, προπαγανδιστικά, αλλά επιστημονικά. Βέβαια εδώ κρίνεται και η δυνατότητα του συγγραφέα, σύνθετα ζητήματα να τα αποδίδει με απλό τρόπο. Αν το πετύχαμε αυτό ας το κρίνουν οι αναγνώστες.

Οι αναγνώστες θα κρίνουν κι όλα τα υπόλοιπα, μαζί με τη στάση και το πολιτικό κριτήριο του καθενός. Το μόνο που έχω να πω από πλευράς μου είναι ότι αν ο ρούσης ακολουθούσε είκοσι χρόνια μετά, όσα είπε εδώ, στην απάντησή του για το στάλιν, νομίζω ότι δε θα είχαμε αυτήν την ατέρμονη ρουσολογία, στον τελευταίο προσυνεδριακό του κόμματος. Το ίδιο ισχύει, σε ένα άλλο επίπεδο, και για το βιβλίο του με την κριτική στο ιδεολόγημα περί ασιατικού τρόπου παραγωγής στην εσσδ. Αλλά αυτή είναι μια άλλη βιβλιοπαρουσίαση…

Νόμος και Τάξη

Νόμος και Τάξη επικρατεί στον Ασπρόπυργο, μετά τον Αττίλα ΙΙΙ των δυνάμεων κρατικής καταστολής στην ηρωική χαλυβουργία. Μια εννιάμηνη απεργία που κυοφόρησε την πραγματική ελπίδα για κάθε εργαζόμενο απέναντι στις φρούδες ελπίδες της –παντός είδους- διαπραγμάτευσης, τους εκβιασμούς του μάνεση και του πολιτικού του προσωπικού, τους φερέλπιδες νέους των Μονάδων Αποκατάστασης της αστικής Τάξης και των συμφερόντων της, τους ευέλπιδες δικαστές που κρίνουν αδέκαστα παράνομους και καταχρηστικούς τα εννιά δέκατα των απεργιακών αγώνων, και τις απέλπιδες προσπάθειες των καναλιών να φτιάξουν κλίμα εναντίον των απεργών που «οδηγούν το εργοστάσιο στο κλείσιμο».

Ένα μικρό γαλατικό χωριό κοντά στον ασπρόπυργο, που είχε για μαζικό ζωμό του την ταξική αλληλεγγύη κι έβγαλε την περήφανη κι αθάνατη εργατιά ασπροπρόσωπη για τους αγώνες της τάξης της, ενώ άφησε εκτός των τειχών του μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά, το μαύρο μέτωπο της συγκυβέρνησης και των καπιταλιστών, μαζί με τα κανάλια που κάνουν το άσπρο μαύρο. Το γνωστό στρατόπεδο της «ανοιχτής κοινωνίας», των ανοιχτών σχολών ή εργοστασίων με τα «ανοιχτά μυαλά» που καταλήγει ανερυθρίαστα κατά των ερυθρών, στην ανοιχτή πρόκληση και κοροϊδία, με ανοιχτή καταστολή, ανοιγμένα κεφάλια κι άνοιγμα πυρ με σφαίρες καουτσούκ, όπως προχτές στην ισπανία, όπου όμως δεν έχουν μνημόνιο. Κι ο κουβέλης στο ρόλο του καλού μπάτσου, που δε θέλει βία και κρατάει ίσες αποστάσεις από απεργούς και «εργοδοσία» για να είναι αντικειμενικός.

Στη μέση ο σύριζα, που προσπαθεί να παντρέψει τα ασυμβίβαστα και τραγουδάει με την αφέλεια της αλέξιας, που τη συναγωνίζεται επάξια στο πολιτικό πεδίο ο αλέξης, άσπρο μαύρο όνειρα κάνω. Πήγε και στη γιουροβίζιον για να δείχνει την ευρωπαϊκή προοπτική.

Το ένα άλογο να είναι άσπρο, για να μας φέρει καβάλα τον πρίγκιπα αλέξη, που θα φιλήσει την ωραία κοιμωμένη συνείδηση της εργατικής τάξης και θα τη στείλει στον παράδεισο και στην χαλυβουργία για αλληλεγγύη –αρκεί να μην τη μπερδέψει με την χαλυβουργική, όπως την τελευταία φορά που μίλησε επί του θέματος (χτες πάντως πήγαν η κοε-dikaioma κι ο στρατούλης για να αφήσουν ένα λουλουδάκι).

Κι όλα τα άλλα άλογα να είναι πράσινα, μεταγραφή από το πασόκ, γκεσέμια καθαρόαιμα της αλλαγής και του εκσυγχρονισμού.

Αφού λοιπόν η συνείδηση του κόσμου δε φτάνει τα υψηλά νοήματα και τα «κηρύγματα» για σοσιαλισμό, ή έστω τα πολιτικά συμπεράσματα, ας σκεφτεί απλά με όρους άσπρο-μαύρο κι ας αναρωτηθεί σε ποια πλευρά βρίσκεται ο ίδιος. Με τον μάνεση ή με τους χαλυβουργούς. Γιατί αν χάσουν οι χαλυβουργοί θα έρθει σύντομα και η δική του σειρά. Κι αφού δεν αντέδρασε για τους μετανάστες, τους χαλυβουργούς, τους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπαλλήλους, όταν έρθουν και για αυτόν δε θα έχει μείνει κανείς να αντιδράσει.

Σήμερα τα μαντρόσκυλα του συστήματος μπορεί να γαβγίζουν χαρούμενα κι ανακουφισμένα από οθόνης, ξεχνάνε όμως –όπως κι οι ηλίθιοι δήμιοι της ρόζας, ότι: «Η “τάξη” σας είναι χτισμένη στην άμμο. Αύριο κιόλας η επανάσταση θα “ανυψωθεί με μια βροντή” και με σαλπίσματα θα ανακοινώσει στον τρόμο σας: Ήμουν, Είμαι, Θα είμαι!»

Περί μετάβασης

Η κριτική στον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής και τα αδιέξοδά του έχει γίνει με επαρκή και απόλυτα πειστικό τρόπο –και δεν χρειάζεται να είναι κανείς μαρξιστής, για να συμφωνήσει με τα βασικά συμπεράσματά της. Έχουμε επίσης μια γενική εικόνα –κι ας μη συμφωνεί απαραίτητα με την εικόνα των άλλων- με αρκετά κομμάτια συμπληρωμένα για την κοινωνία του μέλλοντος που θέλουμε να χτίσουμε και τα βασικά της χαρακτηριστικά. Με άλλα λόγια, ξέρουμε πολύ καλά σε ποιο σημείο βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε. Το πρόβλημα είναι πώς ακριβώς θα φτάσουμε εκεί και με ποιον τρόπο θα κινηθούμε.

Δυστυχώς η πείρα της μετάβασης είναι φτωχότερη και από τη μοναδική και πολύτιμη (ακριβώς επειδή είναι μοναδική) πείρα της οικοδόμησης, καθώς αφορά μια πολύ συγκεκριμένη και εντελώς πρωτότυπη συγκυρία, που δε μπορεί να επαναληφθεί αυτούσια και να αντιγραφεί σε άλλες συνθήκες από αυτές που τη γέννησαν. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι την χρυσή μπρεζνιεφική εποχή υπήρχε –αν θυμάμαι καλά- ειδική σειρά βιβλίων με τον τίτλο «προβλήματα μετάβασης στο σοσιαλισμό». Υπάρχει ωστόσο και η άποψη ότι οι σοβιετικοί μελετητές είχαν αντικειμενικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων δρώντας σε ένα ανώτερο κοινωνικό σύστημα, αλλά υστερούσαν στη μελέτη των όρων και των προϋποθέσεων της μετάβασης, γιατί δεν είχαν επαφή με το αντικείμενο μελέτης που έπρεπε να μετασχηματιστεί (δηλ τον καπιταλισμό).

Εν πάση περιπτώσει η μετάβαση είναι μια περίπλοκη έννοια, που δυσκολεύει πολύ κόσμο –και όχι απαραίτητα του κινήματος- που την αντιλαμβάνεται σαν ως πρόβλημα. Η φράση πχ «είμαι σε μια μεταβατική φάση» σημαίνει κάτι σαν «δεν ξέρω τι μου γίνεται», ή είναι ένας εύσχημος τρόπος για να πει κανείς ότι φοβάται τη δέσμευση τη συντροφική, σε μια σχέση ή σε ένα κόμμα, μαζί με τις δεσμεύσεις που απορρέουν από αυτήν την ένταξη.

Η ελληνική κοινωνία αντιθέτως είναι μπερδεμένη στις αντιφάσεις της και σε μια μεταβατική φάση όπου τρέμει κυρίως την αποδέσμευση απ’ την εε και τα καπιταλιστικά δεσμά, αν και καταλαβαίνει πολύ καλά τα αδιέξοδά τους. Και αυτό οπωσδήποτε επηρεάζει την (εντός κι εκτός εισαγωγικών ή ευρωτόξου) αριστερά.

Για να γίνει αντιληπτή η σύγχυση κι η θεωρητική θολούρα που επικρατεί, αρκεί να σκεφτεί κανείς ενδεικτικά τα εξής:

i) πολλοί χώροι χρησιμοποιούν κατά κόρον και καταχρηστικά τον όρο «μεταβατικά αιτήματα», ενώ η ανάλυσή τους έχει ως αφετηρία την εκτίμηση ότι δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για μετάβαση στο σοσιαλισμό. Δηλ τα μεταβατικά νοούνται ως κάτι διαφορετικό από το προτσές της μετάβασης. Σα να λέμε, απλή συνωνυμία.

ii) κάποια ιστολόγια κατηγορούν την ηγεσία του κουκουέ για τροτσκιστική παρέκκλιση, επειδή πχ κατά τη δική τους γνώμη αρνείται να θέσει στη σημερινή συγκυρία πολιτικά μεταβατικά αιτήματα. Ένας όρος του οποίου η πατρότητα ανήκει στον τρότσκι και την επεξεργασία της τέταρτη διεθνούς –στη θανάσιμη αγωνία του καπιταλισμού- και έκτοτε κατοχυρώθηκε και κατέχει περίοπτη θέση σε κάθε τροτσκιστική ανάλυση που σέβεται τον εαυτό της και τις θεωρητικές της καταβολές.

Ω ναι. Ο όρος αυτός πολιτογραφήθηκε στα καθ’ ημάς ως τροτσκιστικός. Μπορεί λοιπόν κάποιοι να πιστεύουν ότι αποτελούν αυτοπροσώπως την ενσάρκωση της θανάσιμης αγωνίας του καπιταλισμού (που μόνο γέλια μέχρι τελικής πτώσης μπορεί να προκαλέσει στην πραγματική ζωή) ή ότι έχουνε πιάσει τον πάπα της τακτικής από το αλάθητο, αλλά πρέπει καταρχάς να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους με την ανάλυση του λέοντα και να εξηγήσουν –πρωτίστως στους εαυτούς τους: τι εννοούν επιτέλους με τον όρο μεταβατικός που έχει καταλήξει να σημαίνει τα πάντα και τίποτα. Ας δούμε μερικές πιθανές ερμηνείες επ’ αυτού.

Η πρώτη προσέγγιση αντιλαμβάνεται τη μετάβαση ως μια σχετικά ευθύγραμμη πορεία προς τον τελικό προορισμό, με υποχρεωτικούς ενδιάμεσους σταθμούς και μικρές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες ανοίγουν το δρόμο για συνολικές, ριζικές αλλαγές. Μια προσέγγιση που θυμίζει ίσως το αλήστου μνήμης σχήμα περί αλλαγής με κατεύθυνση το σοσιαλισμό και συγγενεύει άμεσα –είτε το θέλει, είτε όχι- με τη λογική των σταδίων. Επόμενη στάση: πληρωμών… επόμενη στάση: σοσιαλισμός. Τερματικός σταθμός. Προσοχή στο κενό μεταξύ ονειρώξεων και πραγματικότητας.

Μια άλλη προσέγγιση περιγράφει ως μεταβατικούς στόχους κάποια επιμέρους χαρακτηριστικά της κοινωνίας του μέλλοντος, θεωρώντας ότι η πάλη για αυτά μπορεί να ξεκινήσει στις σημερινές συνθήκες, αλλά θα ολοκληρωθεί μόνο με την επίτευξη του στρατηγικού μας στόχου. Αυτό κατά τη γνώμη μου μπορεί να γίνει καλύτερα αντιληπτό, αν σκεφτούμε το παράδειγμα της πρότασής μας στα πανεπιστήμια για ενιαία ανώτατη εκπαίδευση, που περιλαμβάνει μερικούς στόχους άμεσης διεκδίκησης (δεν είναι προϋπόθεση για παράδειγμα ο σοσιαλιστικός κεντρικός σχεδιασμός για την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για την παιδεία, ή για την άρση του αντιεπιστημονικού διαχωρισμού αει-τει), αλλά δε μπορεί να εφαρμοστεί συνολικά στα σημερινά πλαίσια και η πλήρης υλοποίησή της είναι δεμένη με μια διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας και την πάλη για σοσιαλισμό.

Αυτή η προσέγγιση έχει κάποια βάση, μπορεί να σταθεί υπό προϋποθέσεις κι είναι προς συζήτηση, αρκεί να μην υποκαθιστά τον τελικό στόχο με μεσοβέζικα υβρίδια (εθνικοποιήσεις μονοπωλίων χωρίς κοινωνικοποίησή τους, εργατικός έλεγχος χωρίς εργατική εξουσία, κτλ).

Μια τρίτη προσέγγιση ορίζει την έννοια των μεταβατικών με βάση τα αιτήματα που έβαλαν το 17’ ο λένιν και οι μπολσεβίκοι για τη γη και την ειρήνη. Κι εδώ υπάρχει η εξής εκπληκτική αντίφαση. Οι μπολσεβίκοι έβαζαν αυτά τα αιτήματα σε (προ)επαναστατική κατάσταση και τα έδεναν με το σύνθημα «όλη η εξουσία στα σοβιέτ» (σα να λέμε με σύγχρονους όρους, διαγραφή του χρέους και αποδέσμευση από την εε, με λαϊκή εξουσία). Ενώ οι σύγχρονες αναλύσεις που επικαλούνται τα «μεταβατικά του λένιν» το κάνουν για να αποσυνδέσουν με ταχυδακτυλουργικό τρόπο τα δικά τους μεταβατικά από την άμεση διεκδίκηση της εξουσίας, που είναι και όλη η ουσία του ζητήματος.

Κι εμείς τι λέμε για όλα αυτά σύντροφοι; Εμείς ως κε του μπλοκ, χωρίς να αποσκοπούμε σε κάποια εξαντλητική αναφορά πάνω στο ζήτημα, απορρίπτουμε καταρχάς τη λογική της δ’ διεθνούς για τα μεταβατικά που λειτουργούν ως γέφυρες, ως σχηματική και ρέπουσα σε ρεφοριμιστικά μονοπάτια. Και θεωρούμε ως «μεταβατικά» όλα τα αιτήματα άμεσης διεκδίκησης (οικονομικής και πολιτικής φύσης) τα οποία δε μας πλησιάζουν βέβαια στο σοσιαλισμό με την υλοποίησή τους, βοηθάν όμως το επαναστατικό υποκείμενο να αποκτήσει συνείδηση κι αυτοπεποίθηση για την τάξη του και το προετοιμάζουν, με τον ίδιο τρόπο που το κουκούλι προετοιμάζει την κάμπια που το σπάει να γίνει πεταλούδα και να βγάλει φτερά για την έφοδό της στον ουρανό. Κι αν δεν το σπάσει μόνη της, με το δικό της αγώνα, αλλά της το σπάει κάποιος άλλος από τα πάνω (πχ μια φιλολαϊκή κυβέρνηση), τα φτερά της θα είναι αδύναμα κι αυτή θα σέρνεται στο χώμα με τα σκουλήκια και τις χαμένες χρυσαλίδες.

Υστερόγραφο: δυστυχώς η σημερινή ανάρτηση καθίσταται κάπως ανεπίκαιρη από τις άσχημες σημερινές εξελίξεις στην χαλυβουργική, που επιβάλλουν την κορύφωση της αλληλεγγύης στον αγώνα των ηρωικών απεργών. Τώρα ήρθε η ώρα να μετρηθούμε…

Το πραξικόπημα στην Παραγουάη Β' μέρος

Ποιοι κρύβονται πίσω από το πραξικόπημα .

1) Τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των Γιάνκηδων στην περιοχή.

Η ανάληψη από το Λούγο της προεδρίας της Παραγουάης το 2008, ήταν κατά κάποιο τρόπο μια ακόμα επιβεβαίωση του μεγάλου κύματος της Λατινοαμερικάνικης απόδρασης προς την αξιοπρέπεια της «Patria Grande» που είχε ήδη ξεκινήσει σε μια σειρά χώρες της περιοχής με την γενικευμένη πτώση της πολιτικής επιρροής της Ουάσιγκτον στον πίσω κήπο της.

Αυτό, σε συνδυασμό με την είσοδο της Παραγουάης σε μια σειρά οργανισμούς και ενώσεις της περιοχής, όπως την  Mercosur (Mercado comun del Sur), την Unasur ( Unión de Naciones Sudamericanas) που φτιάχτηκε ως αντίβαρο στον ελεγχόμενο από τους Γιάνκηδες ΟΕΑ (Organizacion de estados Americanos), την CELAC ( Comunidad de estados Latinoamericanos y Caribeños) για την αμοιβαία συνεργασία και ανάπτυξη μεταξύ των κρατών της περιοχής με τη συμμετοχή και της Κούβας, την UruPaBol (συμμαχία για την αμοιβαία συνεργασία Ουρουγουάης, Παραγουάης και Βολιβίας), όπως και το Νοτιοαμερικάνικο Συμβούλιο για την Άμυνα (Consejo Suramericano de Defensa), έκανε τους Γιάνκηδες να ανησυχούν έντονα για τον δρόμο και τις επιλογές της χώρας που έθεταν σε κίνδυνο τα συμφέροντά τους.

Το 2005 η κυβέρνηση των ΗΠΑ υπέγραψε μια συμφωνία με την τότε δεξιά κυβέρνηση της Παραγουάης για τη δημιουργία μιας μεγάλης στρατιωτικής βάσης στην περιοχή Τσάκο, κοντά στα σύνορα με τη Βολιβία. Η περιοχή αυτή βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της Νότιας Αμερικής, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα της Βολιβίας και κοντά στο τριεθνές  μεταξύ Παραγουάης, Βραζιλίας και Αργεντινής. Στο υπέδαφος της έχει μερικά από τα μεγαλύτερα ανεκμετάλλευτα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, ενώ βρίσκεται πολύ κοντά στον υδροφόρο ορίζοντα του Guarani μια περιοχή με τα μεγαλύτερα αποθέματα γλυκού νερού στον πλανήτη που μπορεί να εγγυηθεί στον παρόντα παγκόσμιο πληθυσμό, για 180 χρόνια, 100 λίτρα νερού ανά άτομο.

Ο Λούγο με την εκλογή του ως πρόεδρος πάγωσε την συμφωνία που παρέμεινε ανενεργή όλα αυτά τα χρόνια, δεχόμενος αφόρητες πιέσεις από την αμερικάνικη διπλωματία και την ντόπια δεξιά να την επανενεργοποιήσει. Στην πρώτη σύνοδο του συμβούλιου Αμύνης  των Νοτιοαμερικανικών κρατών στο Μπουένος Άιρες, ο υπουργός Άμυνας της Παραγουάης Luis Bareiro Spaini κατηγόρησε ανοιχτά τις ΗΠΑ και την πρεσβεία τους στην Παραγουάη ότι προσπαθούν με παρεμβάσεις παντός τύπου να αποσταθεροποιήσουν και να επηρεάσουν τα εσωτερικά και τις αποφάσεις της χώρας, με την επιμονή τους να ενεργοποιήσουν την βάση. Η αλήθεια είναι ότι ο υπουργός Άμυνας είχε έρθει πολλές φορές σε έντονη αντιπαράθεση με την Αμερικάνικη Πρεσβεία και τις ραδιουργίες της. Αποτέλεσμα; Το 2010 η γερουσία και το κοινοβούλιο με μια κοινοβουλευτική δίκη εξπρές -με αφορμή τη μυστηριώδη κλοπή 3 τουφεκιών από ένα στρατόπεδο- τον παρέπεμψε για ελλιπή εκπλήρωση καθηκόντων, ζητώντας την αποπομπή του από τη θέση του Υπουργού Άμυνας, χωρίς προηγούμενη παραίτηση του ιδίου, κάτι που φυσικά έγινε, με την ίδια ακριβώς διαδικασία όπως και με τον πρόεδρο 2 χρόνια μετά.

Από το 2009 κιόλας σε κάποια μυστικά έγγραφα αλληλογραφίας μεταξύ της Αμερικανικής πρεσβείας και της Ουάσιγκτον που διέρρευσαν από το wikileaks με μορφή απορρήτου, έγραφε: Κυκλοφορούν φήμες ότι ο σκληρός εθνικιστικός πυρήνας του Partido Colorado με ηγέτη τον Lino Οviedo μαζί με τον πρώην πρόεδρο Nicanor Duarte Frutos, ψάχνουν τρόπους να οδηγήσουν τον Πρόεδρο Λούγο σε κοινοβουλευτική δίκη. Το σχέδιο έλεγε επίσης ότι ο Federico Franco θα αναλάμβανε την προεδρία και ότι η αντιπολίτευση περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία και κάποιο στραβοπάτημα του Λούγο, που δεν θα αργούσε να έρθει, για να πραγματοποιήσουν εναντίον του πολιτική δίκη και να τον βγάλουν από την μέση.

Αν επιτυγχάνονταν το σχέδιο ο Franco θα αναλάμβανε την προεδρία με την αμέριστη βοήθεια του ανώτατου δικαστικού σώματος. Πιο καθαρό λοιπόν δεν μπορεί να γίνει ότι τα γεγονότα στις 22 Ιουνίου ήταν προσχεδιασμένα και καλά οργανωμένα από την αντίδραση και τους γιάνκηδες, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή. Την ίδια ώρα λοιπόν που η γερουσία και το κοινοβούλιο παρέπεμπαν τον Λούγο για ελλιπή πλήρωση καθηκόντων, ο Jose Lopez Chavez, πρόεδρος της επιτροπής αμύνης του κοινοβουλίου, αναγνώριζε προκλητικά σε δηλώσεις του ότι είχε επαφές και διαπραγματεύσεις με στρατηγούς των  ΗΠΑ που μόλις είχαν φτάσει, σχετικά με την επανεγκαθίδρυση της αμερικάνικης στρατιωτικής βάσης κοντά στα σύνορα με την Βολιβία. Ο Chavez, από τους φανατικότερους οπαδούς παραπομπής του προέδρου, δήλωσε ότι οι επαφές ήταν γόνιμες, ότι η πιθανή συμφωνία των δυο πλευρών  συμπεριλαμβάνει και ανθρωπιστική βοήθεια από ειδικούς στρατιωτικούς στον τοπικό πληθυσμό και ότι σε 15 μέρες θα υπάρχουν νεότερα. Να σημειώσουμε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατά την πραξικοπηματική αποπομπή του Λούγο, έκανε απλά έκκληση για ηρεμία, χωρίς καν να αναφερθεί στην νομιμότητα ή μη της νέας κυβέρνησης, ουσιαστικά αναγνωρίζοντάς την.

2) Οι πολυεθνικές

Μεγάλες πολυεθνικές, όπως η καναδική Rio Tinto Alcan και κυρίως η αμερικάνικη Μονσάντο που ήδη έχει εισαγάγει στην Παραγουάη τον μεταλλαγμένο σπόρο βαμβακιού Blgard bt για τις καλλιέργειές της, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο πραξικόπημα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Καναδάς αμέσως αναγνώρισε την νέα κυβέρνηση, όπως και οι ΗΠΑ

Το 2011 το υπουργείο γεωργίας και κτηνοτροφίας με επικεφαλής τον φιλελεύθερο Εnzo Cardoso (και όχι Francescoli J), απελευθέρωσε παράνομα τον μεταλλαγμένο σπόρο Blgard bt της αμερικάνικης Μονσάντο για εμπορική χρήση στην Παραγουάη. Οι αντιδράσεις και διαδηλώσεις των αγροτών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων δεν άργησαν να έρθουν .

Η εθνική υπηρεσία αγροτικής ποιότητας υγείας και σπόρων (SENAVE) του παραγουάνικου κράτους με επικεφαλής τον Manuel Lobera, δεν συμπεριέλαβε αυτόν τον σπόρο στην κατηγορία των καλλιεργήσιμων λαμβάνοντας υπόψη τις υποδείξεις του υπουργείου υγείας και της γραμματέως περιβάλλοντος σύμφωνα με τον νόμο.

Τους επομένους μήνες η Μονσάντο δια μέσου της Ένωσης των συνδέσμων των μεγάλων παραγωγών (UGP) και  μεγάλου δημοσιογραφικού οργανισμού που ελέγχουν, επιτέθηκαν στην SENAVE και τον πρόεδρό της για την απόρριψη του συγκεκριμένου σπόρου από τις καλλιέργειες της χώρας. Η αφορμή δόθηκε μέσα από την καταγγελία μιας ψευτοσυνδικαλίστριας της SENAVE που κατηγορούσε την υπηρεσία και τον πρόεδρό της Lobera ως διεφθαρμένους και χρηματιζόμενους. Την επόμενη μέρα η UGP με βάση τα δήθεν στοιχεία της ψευτοσυνδικαλίστριας δημοσίευσε 12 κατηγορίες εναντίον του προέδρου Lobera και τις παρουσίασε στον αντιπρόεδρο Federico Franco, που εκείνο το διάστημα ετοιμαζόταν για την πραξικοπηματική προεδρία, απόντος του Λούγο σε ταξίδι στην Ασία.

 Όλα αυτά σε συνδυασμό με δηλώσεις του υπουργού γεωργίας Enzo Cardoso ότι δήθεν επενδυτές από την Ινδία αρνήθηκαν να επενδύσουν στην Παραγουάη λόγω της υποτιθέμενης διαφθοράς που υπάρχει στην εθνική υπηρεσία αγροτικής υγείας και σπόρων SENAVE και του προέδρου της  Lobera.

Η Μονσάντο παρουσιάζει νέα ποικιλία σπόρων διπλά μεταταγμένων ενώ ο δημοσιογραφικός οργανισμός μέσω των μέσων του, κατηγορεί τώρα ανοικτά για διαφθορά την υπουργό υγείας και δυο τεχνικούς υπαλλήλους, ακριβώς αυτούς που δεν έδωσαν την συγκατάθεσή τους για τους σπόρους της Μονσάντο. Την ίδια ώρα το κοινοβούλιο ψηφίζει πρόταση νόμου για την βιοασφάλεια με την οποία δημιουργεί μια υπηρεσία βιοασφάλειας (μια νέα Senave δηλαδή) που θα υπάγεται όμως απευθείας στο υπουργείο γεωργίας με μεγάλη δικαιοδοσία στην έγκριση για χρήση καλλιέργειας μεταλλαγμένων σπόρων σόγιας, καλαμποκιού, ρυζιού, βαμβακιού και άλλων. Αυτό ακριβώς το σχέδιο νόμου έχει ως σκοπό την κατάργηση της παρούσας επιτροπής βιοασφάλειας (της παρούσας SENAVE) που αποτελείται από τεχνικούς του Παραγουάνικου κράτους. Παράλληλα η Ένωση των παραγωγών ετοιμάζει διαδηλώσεις με αγροτικά μηχανήματα και κόψιμο δρόμων  ενάντια στην κυβέρνηση, ζητώντας μεταξύ άλλων την αποπομπή του Μanuel Lobera από την SENAVE ως δήθεν διεφθαρμένου και την πλήρη απελευθέρωση όλων των μεταλλαγμένων σπόρων για αγροτική και εμπορική χρήση.

Από την άλλη η καναδική Rio Tinto Alcan είχε καταφέρει να διαιρέσει την κυβέρνηση με την πρόταση της να επενδύσει σε μεγάλες εγκαταστάσεις εξορύξεως μετάλλων. Απαιτούσε όμως πλήρη φοροαπαλλαγή και πολύ φθηνές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Παραγουάη είναι μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας λόγω των μεγάλων ποταμών που την περιβάλλουν. Απο την ενέργεια που παράγεται τα 4/5 εξάγονται και το 1/5 είναι για τις ανάγκες της χώρας. Η πολυεθνική απαιτούσε 1/5 για την ίδια σε πολύ χαμηλές τιμές, πιο χαμηλές από αυτές που πληρώνει η Βραζιλία. στην οποία εξάγεται το μεγαλύτερο ποσοστό, με τη δικαιολογία της ανάπτυξης που θα έφερνε και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ο πρόεδρος Λούγο ήταν αρνητικός, σε αντίθεση με άλλα μέλη της κυβέρνησης, τον αντιπρόεδρο και άλλους  παράγοντες που ήταν θετικότατοι .

Το πραξικόπημα λοιπόν σίγουρα ευνοούσε τις δυο πολυεθνικές και άλλες που δρουν στην περιοχή με ταυτόσημες απαιτήσεις και συμφέροντα.

3) Η  ντόπια ελίτ άμεσα δεμένη με τα συμφέροντα των πολυεθνικών και το συντηρητικό κομμάτι της Καθολικής εκκλησίας.

Η Ένωση των συνδέσμων των μεγάλων παραγωγών της Παραγουάης UGP ήταν αυτή που ουσιαστικά βρίσκεται πίσω από τους πολιτικούς που έκαναν το συνταγματικό πραξικόπημα., αποτελούμενη από τους Μεγάλους Παραγωγούς Σόγιας, μεγαλοκτηνοτρόφους, κτηματίες, μεγαλέμπορους αγροτικών προϊόντων και τραπεζίτες. Αυτή η μικρή κάστα ολιγαρχών κρατάει στα χέρια της όλη την οικονομία της χώρας και το 85% της γης, όταν το 55% του πληθυσμού ζει στα όρια της φτώχιας και το 20% στην πλήρη εξαθλίωση. Δεν πληρώνουν σχεδόν κανέναν φόρο, δε σέβονται το περιβάλλον, καταπατούν ασύστολα τη δημόσια γη και ελέγχουν πλήρως γερουσία και κοινοβούλιο. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν στενές σχέσεις με τις πολυεθνικές, οι οποίες για τις υπηρεσίες τους, τους εξασφαλίζουν ρευστότητα, τους βοηθούν να βγάζουν το χρήμα στο εξωτερικό, κι ελέγχουν το πολιτικό σύστημα της χώρας με μεγάλες επιρροές και στις τρεις εξουσίες, αγκαλιά με τις πολυεθνικές, κυρίως του εμποροαγροτικού και χρηματιστηριακού τομέα.

Γι’ αυτούς λοιπόν ο Λούγο, παρ’ όλες τις αντιφάσεις του, και σε συνδυασμό με το τι συμβαίνει στις γειτονικές χώρες αποτελούσε μια απειλή. Απειλή όχι τόσο σαν πρόσωπο αλλά στο τι αντιπροσώπευε η εκλογή του. Την ελπίδα και την αισιοδοξία που γεννήθηκε στον απλό κόσμο ότι μετά από 61 χρόνια της δεξιάς, από τα οποία 39 βαριάς φασιστικής δικτατορίας υπό τον στυγνό δικτάτορα Stoessner, είχε έρθει η ώρα  για  δημοκρατικές αλλαγές και ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που όλοι περίμεναν. Αυτήν η ελπίδα και η αισιοδοξία -αν και η κυβέρνηση λόγω των αδυναμιών της τις διέψευσε εκ της συστάσεως της σε σημαντικό βαθμό- διαμόρφωσε κλίμα και διεργασίες στην κοινωνική βάση. Οι αγρότες χωρίς γη άρχισαν να οργανώνονται και να καταλαμβάνουν λατιφούντια απαιτώντας αναδιανομή της γης, τα κοινωνικά κινήματα και οι οργανώσεις των ιθαγενών επίσης, ενώ η Αριστερά μέσα από το FRENTE GUASU (ευρύ μέτωπο στα guarani) άρχισε να αυξάνει το κύρος της και παρά τις τριβές στο εσωτερικό της, να ετοιμάζεται αυτόνομα να διεκδικήσει την προεδρία το 2013. Αυτές οι προοπτικές που διαφαίνονται, φοβίζουν τους ολιγάρχες, οι οποίοι δεν έχασαν σχεδόν τίποτα με τον Λούγο αλλά δεν θέλουν στο μέλλον να βρεθούν ενώπιον δυσάρεστων –για αυτούς- εξελίξεων από την διαφαινόμενη άνοδο του λαϊκού κινήματος.

Κάποια συμπεράσματα

Αναμφισβήτητα ο Λούγο μέχρι την στιγμή της πραξικοπηματικής του καθαίρεσης απολάμβανε μεγάλο ποσοστό αναγνωρισιμότητας από την κοινή γνώμη και τον λαό της Παραγουάης. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο δείκτης εμπιστοσύνης του λαού προς την δημοκρατία της Παραγουάης και τις προσπάθειες εμβάθυνσης της είχε μεγαλώσει. Μιας υποτιθέμενης δημοκρατίας που είχε περάσει από σαράντα κύματα όλα αυτά τα χρόνια και που επί διακυβέρνησης Λούγο γνώρισε ουσιαστικά μια σχετική άνοιξη με τις προσπάθειες που έγιναν. Επίσης οι όποιες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, κυρίως στον κοινωνικό τομέα, εκτιμήθηκαν δεόντως από ένα λαό που ήταν εξαθλιωμένος όλα αυτά τα χρόνια. Δεν ήταν όμως αρκετές. Και δεν ήταν αρκετές γιατί ήταν μικρές ασπιρίνες στο χάος των προβλημάτων και στις ριζικές αλλαγές που απαιτούνταν, λόγω της ατολμίας και των αντιφάσεων που είχε η ίδια η κυβέρνηση του Λούγο και των αφύσικων συμμαχιών που είχε συνάψει προκειμένου να πάρει την εξουσία. Ο Λούγο πιστός στην κοινοβουλευτική αστική πρακτική άσκησης της εξουσίας υποτίμησε και δεν προσπάθησε να βάλει στις αποφάσεις και στις ενέργειες της κυβέρνησης τα κοινωνικά κινήματα και τις οργανώσεις βάσης που τον είχαν στηρίξει και έβλεπαν στο πρόσωπό του την αλλαγή. Δεν τα αξιοποίησε, δεν τους έδωσε ρόλο, δεν φρόντισε να έχουν λόγο, συχνά μάλιστα στράφηκε και εναντίον τους πιεζόμενος τόσο από την δεξιά αντιπολίτευση αλλά κυρίως από την δεξιά συμπολίτευση του PLRA  που είχε συμβάλει στο 60% περίπου των ψήφων για να εκλεγεί και είχε την μισή κυβέρνηση δική της.

                 

Από την άλλη η Πατριωτική συμμαχία για την αλλαγή από την οποία προέρχονταν ως ανένταχτος, η οποία μετονομάστηκε σε FRENTE GUASU το 2010, αποτελούμενη από μια πλειάδα μικρών και μεγαλύτερων κόμματων με διαφορετική ιδεολογική αναφορά το καθένα, μολονότι αύξησε την επιρροή της, δεν μπόρεσε  να αρθρώσει ενιαία πολιτική στρατηγική και τακτική προκειμένου να πιέσει τις καταστάσεις και να προωθήσει πιο αποφασιστικά τις αλλαγές που απαιτούνταν αλλά και να προετοιμάσει τις λαϊκές μάζες για οποιαδήποτε εκτροπή επιχειρούσε η αντίδραση.

Το βασικό συμπέρασμα όμως που βγαίνει κατά την εκτίμησή μου από τα γεγονότα στην Παραγουάη αλλά και από άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Βολιβία που πρόσφατα επισκέφτηκα, είναι ότι το πάρσιμο της διακυβέρνησης μιας χώρας από τις προοδευτικές δυνάμεις, είναι αναμφισβήτητα μια θετική διεργασία. Θα πρέπει όμως να συνοδεύεται με ξεκάθαρο πολιτικό πλαίσιο για το τι θέλεις να κάνεις και που θέλεις να φτάσεις. Όταν δε συμβαίνει αυτό και κυρίως όταν συνοδεύεται από ατολμία  και δειλία στο χτύπημα και το πάρσιμο της πραγματικής εξουσίας, είναι καταδικασμένα σε αποτυχία, γεννούν απογοήτευση, σύγχυση, στασιμότητα και συχνά πισωγύρισμα. Η αντίδραση ξέρει και να περιμένει και να επιτίθεται όταν πρέπει, το λαϊκό κίνημα γιατί όχι;

Το μέλλον γαρ εγγύς και οι εξελίξεις τρέχουν. Ίδωμεν..!!!!

Το πραξικόπημα στην Παραγουάη - Α' μέρος

Ανταπόκριση του Sentic για το Σφυροδρέπανο

Σήμερα η κε του μπλοκ έχει την τιμή και την περηφάνια να φιλοξενεί μια πολύ καλή ανάλυση του συντρόφου Σέντικ από την Ουρουγουάη (οι παλιότεροι αναγνώστες του Γκράνμα θα θυμούνται τις παρεμβάσεις του), για τα πρόσφατα τεκταινόμενα στη γείτονα Παραγουάη. Λόγω της έκτασής του, το κείμενο δημοσιεύεται σε δύο μέρη. Καλή ανάγνωση.

Hasta los Golpes de Estado para siempre - Paraguay

Αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής και των κρατών της από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ανεξαρτησίας τους εδώ και περίπου 200 χρόνια, μπορούμε να φτιάξουμε μια μεγάλη λίστα από πραξικοπήματα που έλαβαν χώρα, με πιο πρόσφατα αλλά με λίγο διαφορετικά χαρακτηριστικά αυτό της Ονδούρας το 2009 και της Παραγουάης στις 22 Ιουνίου, με την πραξικοπηματική αποπομπή από τη Γερουσία και τη βουλή του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου της Fernado Lugo.

Αν ανατρέξουμε λοιπόν σε όλες αυτές τις ανατροπές ή τις προσπάθειες που έγιναν με τρόπο, άλλοτε ευθύ και άλλοτε έμμεσο, εναντίον νόμιμα εκλεγμένων κυβερνήσεων και προέδρων, που συχνά είχαν σαν αποτέλεσμα και την δολοφονία τους, θα δούμε ότι σχεδόν πάντα από πίσω κρύβονταν τα οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ σε συνδυασμό με τα συμφέροντα και τα προνόμια των τοπικών ελίτ, στην εκπλήρωση των οποίων οι ανατρεπόμενοι είτε έθεταν αμφισβητήσεις είτε αντιτίθονταν σθεναρά.

Η παρακάτω μικρή λίστα που παραθέτω για του λόγου το αληθές είναι ένα μόνο μικρό κομμάτι από τον μακρύ κατάλογο: Βενεζουέλα 2002, Παναμάς 1989 (εισβολή με 5000 περίπου νεκρούς), Γρανάδα 1983 (εισβολή), Χιλή 1973 (θάνατος του Αγιέντε και ανυπολόγιστος αριθμός νεκρών και αγνοουμένων), Ουρουγουάη 1973, Βραζιλία 1964, Δομινικάνικη Δημοκρατία 1961 (θάνατος του Δικτάτορα Leónida Trujillo) και 1965 (εισβολή με ανυπολόγιστο αριθμό νεκρών), Γουατεμάλα 1954, Παναμάς 1941, Αιτή 1915 (εισβολή), Νικαράγουα 1909 (στρατιωτική κατοχή) και φυσικά αν φύγουμε από την Αμερικάνική ήπειρο, Ινδονησία 1965, Βιετνάμ 1963, Ιράν 1953, Ελλάδα 1967 κ.ά .

Όλα λοιπόν τα παραπάνω θλιβερά γεγονότα και πολλά ακόμα που θα μπορούσαν να αναφερθούν και που έχουν ως αρχή μέση και τέλος το μακρύ χέρι των Γιάνκηδων, όντως κάνουν πολύ επιτυχημένη την ρήση που υπάρχει στην από εδώ πλευρά του ατλαντικού που λέει: « Στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν ποτέ πραξικοπήματα, επειδή ακριβώς δεν είχαν ποτέ πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».

Τα δύο τελευταία όμως πραξικοπήματα ήταν λιγάκι διαφορετικά από όσα γνωρίσαμε στον 19ο και 20ο αιώνα. Είχαν σχεδιαστεί πιο επιτηδευμένα, πιο σοφιστικέ. Αν από την μία το πραξικόπημα στην Ονδούρα είχε κάποια από τα παλιά χαρακτηριστικά, υπήρχε και υπάρχει καταστολή των αντιφρονούντων, μιας και το έκανε ο στρατός, το πραξικόπημα στην Παραγουάη έγινε με ένα εντελώς βελούδινο τρόπο όπου δεν χρειάστηκε ούτε ο στρατός, ούτε συγκρούσεις και καταστολή, ούτε κλείσιμο της βουλής και άρση των πολιτικών δικαιωμάτων, ούτε κατάργηση των πολιτικών κόμματων και σύλληψη κομμουνιστών και δημοκρατικών πολιτών, ούτε εκτελέσεις.

Αυτό που συνέβη στις 22 του περασμένου Ιουνίου στην Παραγουάη ήταν ένα πραξικόπημα «συνταγματικό» ή «δικαστικό» αν θέλετε, όπου ο νόμιμα εκλεγμένος Πρόεδρος μέσα από μια δίκη παρωδία από την γερουσία και το κοινοβούλιο, με λακωνικές και επιδέξιες κατηγορίες και χωρίς την δυνατότητα υπεράσπισης εν μέσω της εχθρότητας που επικρατεί απέναντί του από τα δύο αυτά σώματα, καθαιρείται με το έτσι θέλω από το αξίωμά του. Ενός κοινοβουλίου και μιας γερουσίας όπου την απόλυτη κυριαρχία έχουν οι πιο αντιδραστικές δυνάμεις των Λατιφουντίστας, των μεγαλοκτηνοτρόφων, των αγροεπιχειρηματιών και των τραπεζιτών με την καλυμμένη υποστήριξη φυσικά του Λευκού Οίκου, τα συμφέροντα του οποίου στην περιοχή είναι τεράστια, αλλά πλήττονται καίρια κι ολοένα πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, με τις πολιτικές αλλαγές που συντελούνται και την προσέγγιση μεταξύ τους των λατινοαμερικάνικων κρατών.

Μια μικρή αναδρομή

Το 2008 ο πρώην επίσκοπος και οπαδός της Θεολογίας της απελευθέρωσης Fernando Lugo, χωρίς να ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο κόμμα αλλά σαν ανεξάρτητος υποψήφιος, προτείνεται και στηρίζεται από τον συνασπισμό αριστερών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων «Πατριωτική Ένωση για την Αλλαγή» και κοινωνικές οργανώσεις κυρίως αγροτών, ως υποψήφιος πρόεδρος, για να βάλει τέλος στην κυριαρχία του Partido Colorado που κυβερνούσε την χώρα  για 61 συναπτά έτη και να εκδημοκρατικοποιήσει τους θεσμούς της πολύπαθης χώρας .

Η αναγνωρισημότητα του Λούγο και η απήχηση του στον κόσμο, έκανε από την άλλη  το συντηρητικό και εδραιωμένο στην πολιτική σκηνή του τόπου Partido Liberal Radical Auténtico (PLRA) να σκεφτεί ότι ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αναρριχηθεί στην κυβέρνηση για πρώτη φορά, γι αυτό και  στήριξε την υποψηφιότητα του, προτείνοντας φυσικά ως αντιπρόεδρο τον  Federico Franco (σημερινό πραξικοπηματικό πρόεδρο).

Ο Λούγο λοιπόν ως πρόεδρος κέρδισε τις εκλογές με το 41% περίπου των ψήφων. Η αρχιτεκτονική όμως του εκλογικού συστήματος της Παραγουάης προϋποθέτει δύο ψηφοδέλτια ξεχωριστά. Ένα για τον πρόεδρο και ένα για το κοινοβούλιο (Κογκρέσο). Αυτό και σε συνδυασμό με την έλλειψη κόμματος του Λούγο, από τη μια μεν έκανε τους ψηφοφόρους  να τον ψηφίσουν ως πρόεδρο, από την άλλη δε όλες αυτοί οι ψήφοι, όσον αφορά το κοινοβούλιο, δεν οδηγήθηκαν στα αριστερά κόμματα που τον στήριζαν, αλλά διαχύθηκαν παντού, με αποτέλεσμα το PLRA που τον στήριξε μεν, το Partido Colorado και το πιο μοντέρνο δεξιό Patria Querida (αγαπημένη πατρίδα) να έχουν την απόλυτη πλειοψηφία και στη γερουσία και στη Βουλή.

Έχουμε λοιπόν από την μία έναν «Αριστερό» πρόεδρο και από την άλλη μια γερουσία και ένα κοινοβούλιο, με πολλαπλές εξουσίες, αντιδραστικότατες. Αυτό σε συνδυασμό με την παρά φύσει συνεργασία με τους φιλελεύθερους προκειμένου να κερδηθεί η προεδρία, θα κάνει για τέσσερα χρόνια τη ζωή του Λούγο αφόρητη, που έκανε μεγάλες εκπτώσεις στο προεκλογικό πρόγραμμα αλλαγών, προσπαθώντας να ακροβατήσει μεταξύ των προεκλογικών του υποσχέσεων για αλλαγή και των προσδοκιών του λαού από τη μία και την αφόρητη πίεση της αντιδραστικής δεξιάς από την άλλη.

Η νέα κυβέρνηση λοιπόν ήταν πολύ ευάλωτη και διαιρεμένη, μην εκπληρώνοντας βασικά αιτήματα της προεκλογικής καμπάνιας, όπως η αγροτική μεταρρύθμιση και η αναδιανομή της γης (το 80% της γης ανήκει στο 3% του πληθυσμού), η επαρκής προστασία των μικροκαλλιεργητών από τους λατιφουντίστας και τις πολυεθνικές, η επιβολή φόρου ιδιοκτησίας στους μεγάλους κτηματίες που σκόνταψε στην βουλή και την γερουσία και μια σειρά άλλα κρίσιμα ζητήματα. Επίσης κάποια μέτρα που πήρε κάτω και από την πίεση της δεξιάς, όπως ο αντιτρομοκρατικός νόμος που οδήγησε στην  στρατιωτικοποίηση του βορρά στα πλαίσια δήθεν του αντιναρκωτικού αγώνα και κατά των εξεγέρσεων των αγροτών χωρίς γη, τον απομάκρυναν από τις κοινωνικές οργανώσεις κυρίως των αγροτών και την εκλογική του βάση στο εσωτερικό της χώρας δημιουργώντας απογοήτευση. Ο Λούγο προκειμένου να καθησυχάσει την δεξιά δεν άκουσε και δεν έδωσε ρόλο στα κοινωνικά κινήματα στρέφοντάς τα συχνά εναντίον του, ενώ επίσης δεν κατάφερε να αποχουντικοποιήσει την αστυνομία, με αποτέλεσμα να χρεώνεται προβοκάτσιες και καταστολή. Παρόλα αυτά πήρε και μια σειρά από θετικότατα μέτρα στο βαθμό που μπορούσε να τα περάσει όσον αφορά την υγεία και την υγειονομική κάλυψη όλου του πληθυσμού, την παιδεία, μέτρα για την βοήθεια των φτωχών οικογενειών και αυτών που βρίσκονταν σε απόλυτη φτώχεια, κοινωνικά προγράμματα στήριξης, προσπάθειες εκδημοκρατισμού των θεσμών,  δημιουργία εθνικού δικτύου τηλεόρασης κ.ά. Παράλληλα συνέσφιξε τις σχέσεις με τις υπόλοιπες προοδευτικές κυβερνήσεις της περιοχής που εδώ και κάποια χρόνια αναζητούν έναν δρόμο αυτόνομο και πιο ανεξάρτητο μέσα από την συνεργασία τους, και έξω από τον σφιχτό οικονομικό και πολιτικό εναγκαλισμό των ΗΠΑ που υπήρχε πριν.

Το 2010 το ΚΚ Παραγουάης με ανακοίνωσή του, αποσύρει την κριτική στήριξη που του παρείχε μέχρι τότε, διαπιστώνοντας δεξιά στροφή της κυβέρνησης και αθέτηση υποσχέσεων. Τον κατηγορεί για την ιδιωτικοποίηση δρόμων και αεροδρομίων, για την υπογραφή στρατιωτικής συμφωνίας στα πλαίσια του plan Colombia με τον ναρκοφασίστα πρόεδρο της Κολομβίας Uribe, για την χρησιμοποίηση πλευρών του πλάνου Umbral της USAID (United States Agency international Development), Aμερικανικό πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας για την κοινωνική διαφάνεια, την τεχνολογική Ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του κράτους και της οικονομίας (;;;;) (κάτι σαν σχέδιο Μάρσαλ που είχαν υπογράψει προηγούμενες κυβερνήσεις το 2005 με τους Γιάνκηδες). Τον κατηγόρησε επίσης για τις συζητήσεις εγκατάστασης της πολυεθνικής αλουμινίου Rio Tinto Alcan, για καταστολή απέναντι στους αγώνες των αγροτών και μια σειρά άλλα ζητήματα .Η ανακοίνωση έκλεινε καλώντας όλες τις δυνάμεις του λαϊκού κινήματος, τα συνδικάτα,τις κοινωνικές οργανώσεις και τα κινήματα, σε κινητοποιήσεις φόρουμ και συζητήσεις για την δημιουργία λαϊκών δημοκρατικών δομών που θα έχουν λόγο και θα απαιτούν τις υποσχόμενες αλλαγές, αντιπαρατιθέμενοι ειρηνικά και υγιώς με μια κυβέρνηση που δείχνει σημάδια αντίθετα σε σχέση με αυτά που είχε υποσχεθεί. Δήλωναν δε από την άλλη ότι θα στηρίξουν κάθε τι θετικό όπως επίσης και ότι σε περίπτωση πραξικοπήματος της δεξιάς ενάντια στον νόμιμα εκλεγμένο πρόεδρο θα είναι στο πλευρό του.

Έχουμε λοιπόν μια κυβέρνηση και έναν πρόεδρο για τέσσερα χρόνια δεμένους χειροπόδαρα (όπου  μάλιστα θέσεις κλειδιά κατέχουν φιλελεύθεροι του «σύμμαχου» κόμματος PLRA) και την εσωτερική δομή του κρατικού μηχανισμού αναλλοίωτη, αποτελούμενη από ανθρώπους του παλιού καθεστώτος των λατιφουντίστας και των μεγάλων αγροκτηματιών και κτηνοτρόφων. Τα δε ΜΜΕ  πλήρως χειραγωγούμενα και εχθρικά απέναντί της. Όλοι αυτοί εκμεταλλευόμενοι της αντιφάσεις και αδυναμίες της ίδιας, ψάχνουν την αφορμή να την αποσταθεροποιήσουν, αφορμή που δεν θα αργήσει να βρεθεί.

Τα γεγονότα  και  η πραξικοπηματική αποπομπή  του εκλεγμένου προέδρου.

Το Curuguaty είναι μια πόλη στα ανατολικά της Παραγουάης 200 χιλιόμετρα από την Ασουνσιόν, πρωτεύουσα της χώρας. Εκεί βρίσκεται το τσιφλίκι του μεγαλοκτηματία Blas Riquelme με πάνω από 70.000 εκτάρια καλλιεργήσιμης γης. Ο Riquelme προέρχεται μέσα από τα σπλάχνα της δικτατορίας του Stroessner (1954-1989) κατά την διάρκεια της οποίας έκανε τεράστια περιουσία .Σύμμαχος κατόπιν του στρατηγού Andrés Rodriguez που έριξε τον δικτάτορα με άλλο πραξικόπημα, ο Riquelme είχε χρηματίσει πρόεδρος του Partido Colorado και γερουσιαστής, ενώ έχει στην κατοχή του εκτός από γη, πολλά σουπερμάρκετ και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Με διάφορες «νόμιμες» δολοπλοκίες καπηλεύτηκε 2000 εκτάρια που ανήκουν στο δημόσιο. Αυτό το κομμάτι καταλήφθηκε από τους αγρότες χωρίς γη, που ζητάνε από την κυβέρνηση του Λούγο την αναδιανομή της. Ένας δικαστής και μια εισαγγελέας διέταξαν την εκκένωση των αγροτών από τις ειδικές δυνάμεις επέμβασης και την αστυνομία που η πλειοψηφία τους είναι εκπαιδευμένες στην Κολομβία από την κυβέρνηση του Ουρίμπε, για «αντιτρομοκρατικές» ενέργειες.

Στην σύγκρουση που έγινε σκοτώθηκαν 6 αστυνομικοί και 11 αγρότες ενώ τραυματίστηκαν άλλοι 50. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ελεγχόμενα από τους ολιγάρχες κυκλοφόρησαν ότι υπήρχε ενέδρα που είχε στηθεί από τους αγρότες  για τους αστυνομικούς που αναγκάστηκαν να απαντήσουν στα πυρά. Πώς είναι δυνατόν όμως ομάδες ειδικών δυνάμεων με τόσο άρτια εκπαίδευση να πέσουν σε μια υποτιθέμενη παγίδα απλών αγροτών; Και από τη άλλη η χρησιμοποίηση όπλων τελευταίας τεχνολογίας και ο θάνατος 6 αστυνομικών από ελεύθερους σκοπευτές  οι οποίοι υποτίθεται ήταν αγρότες; Το σκηνικό λοιπόν από ό,τι φαίνεται ήταν καλά στημένο μέσα από την αστυνομία σε συνεργασία με την εισαγγελέα, για να υπάρξει ακριβώς αιματοχυσία και να κατηγορηθεί το αγροτικό κίνημα. Ένας από τους αστυνομικούς που σκοτώθηκε ήταν ο αδελφός του υπεύθυνου ασφαλείας του προέδρου Λούγο, σαν να ‘ταν προειδοποίηση ότι έρχεται και η σειρά του. Το σχέδιο λοιπόν είχε σκοπό να φτιάξει κλίμα ενάντια στους αγρότες και στους αγώνες τους για γη. Να χαρακτηριστούν τρομοκράτες και εγκληματίες, να ποινικοποιήσει  τους αγώνες τους, να γεννήσει το μίσος απέναντι τους και σιγά-σιγά να τους εκδιώξει από την γη χρησιμοποιώντας την μόνο για μεταλλαγμένα γεννήματα και βιοκαύσιμα.

Προκειμένου να καλμάρει τους ολιγάρχες ο Λούγο έβγαλε από υπουργό εσωτερικών τον Σοσιαλδημοκράτη Carlos Filizzola και έβαλε τον δεξιό προερχόμενο από το Partido Colorado Ruben Cantia, ο οποίος το πρώτο που δήλωσε αναλαμβάνοντας, ήταν ότι αποκλείει κάθε διάλογο και θα καταστείλει χωρίς οίκτο αγρότες που εισβάλλουν σε ιδιοκτησίες. Η αφορμή όμως που περίμενε η αντιδραστική δεξιά για να οδηγήσει τον πρόεδρο σε κοινοβουλευτική δίκη είχε ήδη φτάσει και αυτός φυσικά ήταν το θύμα της όλης υπόθεσης.

Το σύνταγμα της Παραγουάης στο άρθρο 225 σχετικά με την πολιτική δίκη λέει ότι ο πρόεδρος μπορεί να οδηγηθεί σε πολιτική δίκη στις περιπτώσεις κακής άσκησης των καθηκόντων του, αδικημάτων πραγματοποιηθέντων κατά την διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων του και κοινών αδικημάτων. Το status λοιπόν είναι πολύ ασαφές και μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά το δοκούν κάθε φορά. Επίσης ο πρόεδρος που οδηγείται σε αυτήν τη διαδικασία έχει το δικαίωμα της υπεράσπισης και τον απαραίτητο χρόνο που απαιτείται για να την προετοιμάσει.

Μετά τα γεγονότα του Curuguaty στις 15 Ιουνίου και με αφορμή αυτά, στις 22 Ιουνίου, το PLRA, το Partido Colorado και άλλα μικρότερα σύμμαχα με αυτά κόμματα όπως το δεξιό Patria Querida και το Partido Socialdemocrata Progresista, που τον είχε στηρίξει το 08’, πραγματοποιούν την πολιτική δίκη εξπρές του προέδρου και καθαιρούν τον Λούγο, μη δίνοντας του την δυνατότητα ούτε καν να υπερασπιστεί τον εαυτό του. 39 γερουσιαστές και 76 βουλευτές καθαίρεσαν με το έτσι θέλω αυτόν που είχε νόμιμα εκλεγεί με το 41% των ψήφων του Παραγουάνικου λαού. Σε όσους γερουσιαστές προσπάθησαν να αντιδράσουν και να πάρουν τον λόγο, τους ειπώθηκε ότι είχε τελειώσει ο χρόνος των τοποθετήσεων. Στην θέση του Λούγο όρισαν ως πρόεδρο τον Federico Franco, μέχρι τότε αντιπρόεδρο, που προέρχονταν από το PLRA και με τον οποίο είχαν έρθει πολλές φορές σε σύγκρουση. Ο Franco στις αυθόρμητες συγκεντρώσεις του κόσμου για την υπεράσπιση του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου, απάντησε ότι απλά εφαρμόστηκε το σύνταγμα και ότι οι συγκεντρωμένοι δεν αντιπροσωπεύουν τον Παραγουάνικο λαό. Ο Λούγο από την πλευρά του χαρακτήρισε συνταγματικό πραξικόπημα τη διαδικασία, κατέθεσε ένσταση στο ανώτερο δικαστικό σώμα ότι δεν του δόθηκε ο χρόνος να οργανώσει την υπεράσπισή του, (η οποία φυσικά και απορρίφθηκε) αλλά δεν αντέδρασε στην απόφαση, για να μη δημιουργήσει συγκρούσεις των οπαδών του, τους οποίους κάλεσε να διαδηλώσουν ειρηνικά χωρίς έκτροπα.

Η είδηση θορύβησε όλη την Ήπειρο και οι πρώτες αντιδράσεις ήρθαν από την Πρόεδρο της Αργεντινής και κατόπιν από όλες τις υπόλοιπες χώρες που χαρακτήρισαν την ενέργεια συνταγματική εκτροπή και δήλωσαν ξεκάθαρα ότι δεν αναγνωρίζουν τη δοτή κυβέρνηση.

Από την άλλη η Κολομβία, δεμένη στενά στο άρμα των γιάνκηδων, σχολίασε ότι δεν υπάρχει εκτροπή από την δημοκρατία, οι ΗΠΑ κάλεσαν σε ηρεμία αναγνωρίζοντας ουσιαστικά τη νέα κυβέρνηση όπως και ο Καναδάς, ενώ η Ισπανία δια στόματος Ραχόι ήταν από τους πρώτους που έτρεξε να στηρίξει τον Φράνκο δηλώνοντας ότι η Ισπανία σέβεται το δημοκρατικό σύνταγμα της Παραγουάης και όσα αυτό προβλέπει. Το Βατικανό επίσης αναγνώρισε το νέο καθεστώς.

-Αύριο το δεύτερο μέρος, για τις δυνάμεις που βρίσκονται πίσω από το πραξικόπημα, και κάποια συμπεράσματα

Υγ: αγνοήστε τις υπογραμμίσεις με το λευκό φόντο. Κάποιες μορφοποιήσεις της blogspot είναι απλώς αήττητες..