Ο διάλογος στη συνδιάσκεψη για τη νεολαία

Σε προηγούμενη ανάρτηση είδαμε πώς τα υλικά της συνδιάσκεψης του 05’ για τη δουλειά του κόμματος στους νέους ανέλυσαν ένα αρκετά ευρύ φάσμα που αφορούν τη νεολαία και πτυχές της καθημερινότητάς της. Εξίσου ευρύ ήταν και το φάσμα που κάλυψαν οι επιστολές στο δημόσιο προσυνδιασκεπτικό (ας τον πούμε έτσι) διάλογο, από τις στήλες του ριζοσπάστη. Για να έχουμε λοιπόν μια πιο σφαιρική εικόνα για εκείνη τη συνδιάσκεψη και τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε, η κε του μπλοκ κρίνει σκόπιμο να κάνει μια μικρή αναδρομή σε κάποια χαρακτηριστικά στιγμιότυπα του διαλόγου, που εκτός από τη ρετρό πτυχή της έχει ενδιαφέρουσες προεκτάσεις στο σήμερα.

Μια ιδιαίτερη κατηγορία επιστολών ήταν από τους παλαίμαχους αγωνιστές της αντίστασης και του δσε, με περίσσεια αγάπη για τη νέα γενιά, που ζητούσαν περισσότερη στοργή και φροντίδα για τα προβλήματα των νέων συντρόφων –όσο κι αν αυτό θυμίζει σε κάποιους το σλόγκαν της διαφήμισης γνωστού σαμπουάν και τους κάνει να κρυφοχαμογελάσουν.

Ο καλαμαριώτης καραμπίδης αλέκος για παράδειγμα προτρέπει τους κνίτες να κάνετε συγκέντρωση, να μιλάτε για την Κομσομόλ, για τα προβλήματά σας, το πώς θα ήταν η ζωή αν βασίλευε η ειρήνη στους λαούς, για την ΕΠΟΝίτικη γενιά, για την ορμή και τον ηρωισμό αυτών, οι οποίοι έμειναν για πάντα 18άρηδες και 20άρηδεςhttp://www.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=3049835&publDate=7/10/2005

Ενώ ο βετεράνος λοχαγός του δσε δημ. γουλόπουλος λέει πως ο κομμουνιστής πρέπει να είναι το καλό παράδειγμα αγάπης, για όλους να είναι καλός οικογενειάρχης. Οχι χαρτοπαίκτης και μπεκρής. Οχι το βράδυ να καυγαδίζει με την οικογένειά του και το πρωί να πουλάει το «Ριζοσπάστη». Και στο τέλος της επιστολής του, αναφέρει συγκινητικά παραδείγματα ηρωικών θυσιών, που πάντα διψάνε να μάθουν οι νέοι.

Ένας άλλος σφος από τον παντελεήμονα μεταφέρει το παράπονο που εισέπραξε από πολλά παιδιά που μας έφυγαν:  Δε βρήκαμε, μου ‘παν, τη στοργή που πιστεύαμε ότι θα βρούμε. Δε βρήκαμε εκείνο το κάτι άλλο, παρά μόνο δουλιά, δουλιά, δουλιά, που μαζί με τα καθημερινά μας προβλήματα για επιβίωση, δε μας αφήνουν ούτε να ξεκουραστούμε ούτε να διασκεδάσουμε... Ενώ στο τέλος επισημαίνει την ανάγκη που υπάρχει για μορφωμένα μαρξιστικά στελέχη (που έχουμε), αρκεί να ‘ναι ευπροσήγορα και να διαθέτουν χιούμορ.

Μεγάλη ηλικία προδίδει ίσως κι ο τρόπος γραφής του γιάννη εμμανουηλίδη από τον άγιο στέφανο, που αναφέρεται στον αριστερό πατριωτισμό, τους αλβανούς εθνικιστές, τους αγωνιστές κληρικούς ενάντια στην τουρκοκρατία (δεν υπήρξε μόνο ο πιπί γερμανός, αλλά κι ο παπαφλέσσας) αλλά και τους ταγματασφαλίτες, που αρκετές φορές είναι ακόμη πιο άγριοι και από τους ίδιους τους «Γερμανούς»! Και ήδη από τον τίτλο της επιστολής του δανείζεται τα λόγια ενός παλιού επαναστάτη και μας προτείνει τη λύση: μυαλό, καρδιά, όπλα και τραγούδια: Το θάρρος ποτέ δεν έλειψε στην επαναστατική νεολαία. «Όπλα και τραγούδια» θα βρεθούν... σαν έρθει η ώρα. Αυτό όμως που χρειάζεται πάνω απ' όλα είναι το μυαλό

Ηεπιστολή του παναγιώτη καραβασίλη συνδυάζει το συναίσθημα με τη λογική και βασίζεται σχεδόν εξολοκλήρου στους στίχους του ναζίμ χικμέτ στον οποίο είναι αφιερωμένο το επόμενο επιστημονικό συνέδριο του κόμματος και του τμήματος πολιτισμού της κε.

Εξίσου ποιητική, παρά το δωρικό της λόγο, είναι η επιστολή του γιάννη βόσσιου από τη γερμανία, που τα λέει τσεκουράτα, όπως τα έμαθε στο χωριό του στην ήπειρο: ο λύκος απ' τα ξεκομμένα τρώει. Και προτρέπει τους συντρόφους να κάνουν κράτη, γιατί δεν είναι η ώρα να διαλεχτούμε.

Ακολουθεί μια κατηγορία επιστολών από συντρόφους, που καταπιάνονται με τις ανθρώπινες σχέσεις μες στην οικογένεια και των δύο φύλων γενικότερα.

Η σεβαστή σβάρνα αναρωτιέται αν οι κομμουνιστές γονείς κάνουν το καθήκον τους κι εμπνέουν στα παιδιά τους αγωνιστική στάση ζωής με το θετικό τους παράδειγμα. Στον επίλογο θίγει επιγραμματικά έναν προβληματισμό για τον εργατικό κορμό του κινήματος της νεολαίας: η ιστορία του νεολαιίστικου κινήματος γράφτηκε πολλές φορές με πρωτοβουλία των φοιτητών, και σήμερα στις εκτιμήσεις μας αναφέρουμε ότι οι νέοι πιο αργά μπαίνουν στην παραγωγή γιατί σπουδάζουν ή γιατί δε βρίσκουν δουλιά κλπ. Αν δεχτούμε τα παραπάνω μήπως πρέπει να ξαναδούμε πιο αναλυτικά πού και σε ποια τμήματα τα νεολαίας θα ρίξουμε ιδιαίτερο βάρος και με ποιες μορφές;

Το πουλέν της κε του μπλοκ, κώστας τζατζάνης, καταθέτει ένα μικρό μανιφέστο για τη σεξουαλική και συναισθηματική ζωή, ζητώντας μεταξύ άλλων να αντιπαλέψουμε όλα τα προσωπεία της πορνείας και να απαγορευτεί από δω και μπρος η πορνεία και για τον χρήστη, όπως σοφά έπρατταν στον υπαρκτό σοσιαλισμό

Ο γιατρός-συγγραφέας θωμάς κουγιαγκάς εστιάζει στα προβλήματα των νέων ζευγαριών και παραθέτει τα λεγόμενα ενός αστού οικονομολόγου, που περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση που θα επικρατήσει τα επόμενα χρόνια: Η φτώχεια θα αυξηθεί, η πείνα θα αυξηθεί, οι μισθοί θα μειωθούν, οι συντάξεις θα κοπούν. Φυσικό βγήκε το ερώτημα: Θα ακολουθήσουν εκρήξεις, θα ακολουθήσουν επαναστάσεις, δε φοβάστε; Κι η απάντηση: Όχι δε φοβάμαι, γιατί την επανάσταση την κάνουν οι νέοι, και νέοι δε θα υπάρχουν.

Ενώ ο οικοδόμος σταύρος μηναριτζής αναλύει τα διάφορα πρότυπα (επιτυχίας, ομορφιάς, κτλ) που καλλιεργεί η αστική τάξη στη γυναίκα (για να πετύχεις στην επαγγελματική σου καριέρα θα πρέπει να ξεχάσεις ότι είσαι άνθρωπος, θα πρέπει να ξεχάσει ότι έχεις αισθήματα, θα πρέπει να ξεχάσεις ότι έχεις φιλότιμο και το τελευταίο, και το πιο χυδαίο κατά τη γνώμη μου, είναι ότι της λένε ότι θα πρέπει να ξεχάσει την αξιοπρέπειά της) αλλά και στην πιο ευάλωτη νέα γενιά.

Αρκετά κριτικό τόνο έχουν κάποιες επιστολές, όπως του κώστα σταματόπουλου από τη σεστροδ (διαιτολόγοι νομίζω ότι είναι αυτό) για την αντιμετώπιση κάποιων «χαμένων συντρόφων»: Έχω δει να γίνονται διαγραφές ή απομακρύνσεις ακόμα και απαξίωση συντρόφων, παλιών ή νέων μελών, όχι για σοβαρά αίτια... δεν πάτησε το πόδι του στην οργάνωση ή δε βοηθάει στις χρεώσεις. Μα άμα το νιώθει ως αγγαρεία (και σ' αυτό φταίμε εμείς) πώς ζητάμε ευθύνες; Παράλληλα στηλιτεύει την ανεπαρκέστατη κατάρτιση των μελών και τις αλλοιώσεις στον πολιτισμό που έφερε η παλινόρθωση στους νέους: Πιο πολύ ξέρουν (με κάθε λεπτομέρεια) πόσους δίσκους και πόσους ερωτικούς δεσμούς έχει η Britney Spears, παρά τους ανθρώπους που προχώρησαν την ανθρωπότητα ένα βήμα μπροστά, και εδώ χωράει το «μαθαίνουμε την αλήθεια αλλάζουμε τον κόσμο».

Ο χ. σελιανίτης από τους αρχιτέκτονες (όπου λίγα χρόνια αργότερα έφτιαξε δική του κίνηση, φεύγοντας από το κόμμα) είναι ακόμα πιο οξύς στο θέμα της τυπικής συμμετοχής της νεολαίας στις κομματικές αποφάσεις, της νοοτροπίας που διαμορφώνεται σε κάποια στελέχη, της τεμπελιάς, αλλά και της επέκτασης της δουλειάς μας στις μικρότερες ηλικίες (10-15 χρονών). Ας αφήσουμε ήσυχα τα παιδιά, μέχρι να αποδείξουμε τουλάχιστο ότι μπορούμε με επάρκεια και σοβαρότητα να ασχοληθούμε με τα μεγαλύτερα αδέλφια τους και τους γονείς τους.

Αρκετά κριτική ως προς τη γλώσσα και το μέγεθος των θέσεων είναι και η μαρία κυριακίδου, που θεωρεί πως οι θέσεις αυτές των 60 σελίδων σε μεγάλο μέγεθος δε ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ, μόνο που τις βλέπεις σε απωθούν.

Υπάρχουν επίσης θεματικές τοποθετήσεις που εξετάζουν πολύ ενδιαφέροντα ζητήματα, όπως του φιλόλογου γιώργου ηρακλέους, που καταπιάνεται με τη γλώσσα και τον έλεγχο στη σκέψη των νέων κι αποκρούει το στερεότυπο της λεξιπενίας και της συρρίκνωσης του λεξιλογίου σε 150 λέξεις το πολύ, που δεν έχει επιστημονική βάση, εφόσον ανάγει το γλωσσικό πρόβλημα σε πρόβλημα λεξιλογικό, αντί να το εξετάζει στο βάθος των κοινωνικών αιτιών, που συνδέονται άμεσα με τον τρόπο σκέψης και ζωής της νεολαίας. Κι αναλύει στη συνέχεια αυτές τις αιτίες.

Ένας φοιτητής του αριστοτελείου θέτει το θέμα της αξιοποίησης του διαδικτύου για ιστορικά θέματα –κι απ’ όσο έχω διαβάσει, είναι ο μόνος που θίγει τη σημασία και τη δύναμη του μέσου, έστω και για περιορισμένους σκοπούς αξιοποίησης, καθώς οι θέσεις και τα υλικά της συνδιάσκεψης είδαν τις νέες τεχνολογίες κυρίως υπό το πρίσμα της παραγωγής και των δυνατοτήτων που προσφέρουν, χωρίς να εξετάσουν αναλυτικά την επίδρασή τους στη συνείδηση της νεολαίας και των μαζών γενικότερα.

Ιδιαίτερη είναι κι η επιστολή ενός χορευτή, που σκοντάφτει στο πρακτικό κομμάτι της πρότασης του κόμματος για κατάργηση των ιδιωτικών σχολών στον χώρο του πολιτισμού και εκθέτει σχετικά τον προβληματισμό του, δηλώνοντας ότι έχει καλή διάθεση να βοηθήσει.

Ενώ υπάρχουν άλλες επιστολές, που εξειδικεύουν σε κομμάτια της δουλειάς μας, όπως ο αθλητισμός (του νίκου γεωργόπουλου από την αθλητική εκπομπή του 902) και τα τει.

Ξεχωρίζω επίσης για κάπως συναισθηματικούς λόγους τις επιστολές των μελών του κμε (με φρεσκοεκλεγμένη τότε διοίκηση, αν θυμάμαι καλά, από την οποία δυστυχώς πολλά μέλη δε ζουν πια σήμερα). Ο πρόεδρος του κμε τηλέμαχος λουγγής αναφέρεται στη σύνδεση της νεολαίας με τη μαρξιστική ιδεολογία, ενώ η άνεκε ιωαννάτου αναλύει διάφορες σχετικές τάσεις στη σύγχρονη κοινωνία, ως μέλος της φιλοσοφικής ομάδας του κμε.

Κράτησα για το τέλος δύο επιστολές. Η πρώτη είναι του γιώργου πετρόπουλου (όχι του γνωστού μάλλον), που μας λέει πως είχε αγοράσει πριν οργανωθεί στο κόμμα το πώς δενότανε το ατσάλι, που το σημάδεψε, και πως αν δεν το είχε διαβάσει, δεν ξέρει αν θα είχε οργανωθεί σήμερα. Θέτει ένα προβληματισμό για τα άπειρα μέλη που πέρασαν από την κνε την εποχή της μεταπολίτευσης και αναρωτιέται τι έγινε και δεν έμειναν παρά μόνο ελάχιστοι απ’ αυτούς. Ενώ πιο κάτω διατυπώνει μια σκέψη που με τριβελίζει εδώ και κάποια χρόνια, την έχω εκμυστηρευτεί στη σ. τη δώρα (σσ: χωρίς να μας εξηγεί ωστόσο ποια ακριβώς είναι η σ. η δώρα) για τις θρησκείες που παραληρούν. Μαγείες άσπρες, μαύρες, πράσινες, κόκκινες, φλιντζανούδες, χαρτορίχτρες, αστρολόγοι, μαζί και οι έμποροι ναρκωτικών, έχουν πέσει σαν λάμιες πάνω στην ευάλωτη νεολαία και της πίνουν το αίμα.

Κλείνουμε την αναδρομή μας με την επιστολή του κώστα τρακόσα περί συνείδησης, της φαστ φουντ εποχής και της σχέσης του ‘εγώ’ με το ‘εμείς’ –ο οποίος είναι από τις σχετικά πρόσφατες απώλειες στο δυναμικό της εφημερίδας και τότε υπέγραφε ως μέλος της οργάνωσης βάσης (οβ δηλ όχι κόβας) ριζοσπάστη –την ύπαρξη της οποίας ομολογώ πως αγνοούσα μέχρι πρότινος.

Ασφαλώς η παραπάνω λίστα είναι ενδεικτική και δεν εξαντλεί ούτε κατά προσέγγιση τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του διαλόγου.

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε ως μπόνους από εκείνη την εποχή την απόφαση της κε για τις εκλογέςτης τοπικής αυτοδιοίκησης του 06’, που νομίζω πως ήταν ένας σταθμός στη διαμόρφωση της λογικής του κόμματος για αυτή τη μάχη κι ήταν ο πρόδρομος κατά κάποιον τρόπο της συγκρότησης της λαϊκής συσπείρωσης, που εμφανίστηκε συνολικά στις επόμενες εκλογές του 10’, κι αποτελεί συνεπώς χρήσιμο βοήθημα εν όψει και των εκλογών του ερχόμενου μάη, που συμπίπτουν με τις ευρωεκλογές.