To KKE και το ΚΕΚΡ για τον ιμπεριαλισμό

Προτού περάσει πάλι ενάμισι εξάμηνο, για να γίνει είδηση, η ΕφΣυν θα έπρεπε να ξέρει και να ενημερώσει έγκαιρα το ευαισθητοποιημένο σε υψηλής ποιότητας κουκουεδολογίες κοινό της για το νέο τεύχος της διεθνούς Κομεπ και τη συνέχεια της «σφοδρής και οξυμένης» ιδεολογικής σύγκρουσης μεταξύ του ΚΚΕ και του ΚΕΚΡ, όπως αυτή αποτυπώνεται στις παρατηρήσεις της κάθε πλευράς πάνω στο άρθρο της άλλης. Οι οποίες παρουσιάζουν βέβαια πρωτογενώς ενδιαφέρον, για την ιδεολογική διαπάλη και συζήτηση που διεξάγεται ανοιχτά στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, κι όχι για το όποιο λαβράκι νομίζει ότι έχει βγάλει ο κάθε αμερόληπτος κι αντικειμενικός συντάκτης.

Παρακάτω ακολουθούν οι παρατηρήσεις της συντακτικής ομάδας της επιθεώρησης του ΚΕΚΡ πάνω στο άρθρο του Μάκη Παπαδόπουλου για τις «ιμπεριαλιστικές ενώσεις, τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τη στάση των κομμουνιστών». Κι οι παρατηρήσεις του ΚΚΕ πάνω στο άρθρο της ΚΕ του ΚΕΚΡ για τη «λενινιστική προσέγγιση στην ανάλυση των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και την αξιοποίηση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, για την επεξεργασία της επαναστατικής στρατηγικής πάλης στις συνθήκες της σύγχρονης Ρωσίας».

Η αντιγραφή κι αναδημοσίευση των παρατηρήσεων εδώ έχει ως στόχο να κεντρίσει το ενδιαφέρον του σφου αναγνώστη και να τον προτρέψει να πάρει και να μελετήσει το νέο τεύχος (και άλλα παλιότερα) της διεθνούς Κομεπ, για να σχηματίσει μια σφαιρική εικόνα για τη διαπάλη και την ουσία της.

Σχόλιο του ΚΕΚΡ για το άρθρο του ΚΚΕ «ιμπεριαλιστικές ενώσεις, ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και η στάση των κομμουνιστών».

Το άρθρο του συντρόφου Μάκη Παπαδόπουλου είναι επίκαιρο, ενδιαφέρον και πλόυσιο σε παρουσίαση γεγονότων κι επιχειρημάτων. Γενικότερα πληροί τις απαιτήσεις των άρθρων του περιοδικού «Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση» και είμαστε ικανοποιημένοι που στο τελικό κείμενο του άρθρου λαμβάνονται υπόψη όλες σχεδόν οι προτάσεις και οι παρατηρήσεις μας.

Δυστυχώς το άρθρο παρά τις αλλαγές, δεν είναι απαλλαγμένο από ορισμένα μειονεκτήματα.

Πρώτον, κατά την άποψή μας, δε δίνεται με αρκετή σαφήνεια η διατυπωμένη θεμελιώδης λενινιστική θέση ότι στον ιμπεριαλισμό μια χούφτα μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις κλέβουν τις υπόλοιπες χώρες και πως διεξάγεται μια συνεχής πάλη για την ανακατανομή του κόσμου μεταξύ των μεγάλων ιμπεριαλιστικών αρπακτικών. Η θέση για την ανισόμετρη ανάπτυξη στον ιμπεριαλισμό παρουσιάζεται στο άρθρο απολύτως σωστά, αλλά δεν οδηγεί σε αυτό το συμπέρασμα.

Δεύτερο, δε λαμβάνεται υπόψη η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών που ακολουθούν μια φασιστική πολιτική, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, και σε εκείνα τα καπιταλιστικά κράτη που διατηρούν την αστικοδημοκρατική μορφή της δικτατορίας της αστικής τάξης.

Η σύνταξη του περιοδικού «Σαβιέτσκι Σαγιούζ»

Παρατηρήσεις του ΚΚΕ στο άρθρο του ΚΕΚΡ

Παίρνοντας υπόψη τη συνθετότητα των θεμάτων που αναλύονται στο 60 τεύχος της ΔΚΕ και προκειμένου να αναπτυχθεί παραπέρα η ανταλλαγή απόψεων, θέλουμε να αξιοποιήσουμε το «βήμα διαλόγου» και να εκφράσουμε σύντομα ορισμένες διαφορετικές προσεγγίσεις με το άρθρο του ΚΕΚΡ.

Συγκεκριμένα:

1. Το ζήτημα της εξάρτησης μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών στο σύγχρονο κόσμο

Ο ιμπεριαλισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται με όλα τα χαρακτηριστικά με τα οποία τον περιγράφει στο έργο του ο Λένιν, κι όχι ως μια επιθετική εξωτερική πολιτική.

Στο σύγχρονο ιμπεριαλιστικό σύστημα, όπου περίπου 200 κράτη έχουν «πολιτική ανεξαρτησία», δεν είναι δηλαδή στην κατάσταση των αποικιών όπως συνέβαινε έως το 19^ο αιώνα, έχει διαμορφωθεί ένα καθεστώς ανισότιμης αλληλεξάρτησης μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών, που μοιάζει με μια ιμπεριαλιστική «πυραμίδα», όπου κάθε καπιταλιστικό κράτος καταλαμβάνει τη δική του θέση, στη βάση της ισχύος του (οικονομικής, πολιτικής, στρατιωτικής). Η θέση των κρατών μεταβάλλεται λόγω της επίδρασης του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης.

Οι κομμουνιστές, κατά την εκτίμησή μας, πρέπει να αγωνίζονται για την ανατροπή της αστικής εξουσίας κι έτσι της διάρρηξης των σχέσεων της ανισότιμης αλληλεξάρτησης, κι όχι βέβαια για να επιτευχθεί «ισότητα» μέσα στο πλαίσιο του ιμπεριαλισμού ή για να αναβαθμιστεί η θέση της χώρας (δηλαδή της αστικής τάξης) στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Σχετικά με την ΕΕ, υπενθυμίζουμε ότι είναι μια καπιταλιστική ενοποίηση χωρών της Ευρώπης, που συγκροτήθηκε με την αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση των εργαζομένων στις χώρες αυτές και για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό με τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Σαφώς Γερμανία και Γαλλία, ως ισχυρότερες χώρες στην ΕΕ, έχουν ηγεμονικό ρόλο σε αυτήν, αλλά για τα αντιλαϊκά μέτρα και την ιμπεριαλιστική πολιτική της ευθύνονται οι αστικές τάξεις όλων των χωρών που συμμετέχουν σε αυτή, στο μέτρο της ισχύος τους.

2. Το ζήτημα της στάσης των κομμουνιστών απέναντι σε αστικές κυβερνήσεις

Στο άρθρο σε διάφορα σημεία εκφράζεται θετική αντιμετώπιση μιας σειράς αστικών κυβερνήσεων. Κατά την άποψή μας, το κριτήριο θα πρέπει να είναι στα χέρια ποιας τάξης βρίσκεται.

Σχετικά με την πάλη κατά του φασισμού, το ΚΚΕ σημειώνει ότι αυτή δεν μπορεί να διεξαχθεί νικηφόρα για το λαό, κάτω από τη σημαία της αστικής δημοκρατίας. Πρέπει να διεξάγεται συνολικά για την ανατροπή της δικτατορίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου, που γεννά και αξιοποιεί το φασιστικό ρεύμα.

3. Το ζήτημα της στάσης απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τις προσαρτήσεις

Η στάση των κομμουνιστών απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο δεν μπορεί να εξαρτηθεί από το εάν η μια ιμπεριαλιστική δύναμη (πχ οι ΗΠΑ) είναι ισχυρότερη και άλλη (πχ η Ρωσία) είναι λιγότερο ισχυρή.

Ο Λένιν πολύ παραστατικά έχει γράψει: «Ένας δουλοκτήτης που έχει 100 δούλους πολεμάει με ένα δουλοκτήτη που έχει 200 δούλους, για ένα πιο «δίκαιο» ξαναμοίρασμα των δούλων», τότε δεν έχει σημασία ποιος ξεκινά πρώτος, ποιος επιτίθεται πρώτος, «η χρησιμοποίηση σε μια τέτοια περίπτωση της έννοιας ‘αμυντικός’ πόλεμος ή ‘υπεράσπιση της πατρίδας’ θα ήταν πλαστογραφία της Ιστορίας και στην πραγματικότητα θα σήμαινε εξαπάτηση του απλού λαού…»

Επιπλέον, σε αυτές τις συνθήκες έχει σημασία η στάση απέναντι στο ζήτημα της «αυτοδιάθεσης» και των «προσαρτήσεων». Αναγνωρίζουμε πως το ζήτημα της Κριμαίας, όπως άλλωστε κάθε τέτοιο ζήτημα, έχει ιδιαιτερότητες, αλλά θεωρούμε πως το βάρος της προπαγάνδας τους οι κομμουνιστές δεν πρέπει να το ρίξουν στο σε ποιον πρέπει να ανήκει η Κριμαία (στη Ρωσία ή στην Ουκρανία), αλλά στο ότι ούτε η πρόσδεση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ούτε η προσάρτησης της Κριμαίας στο ένα ή άλλο κράτος δε λύνει τα βασικά προβλήματα των εργαζομένων όσο παραμένει ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης.

4. Το ζήτημα της στάσης των κομμουνιστών απέναντι στις διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις

Η πραγματικότητα τεκμηριώνει πως πρόκειται για ενώσεις καπιταλιστικών κρατών που, ανεξάρτητα από το αν συμμετέχουν κράτη με κυβερνήσεις που δηλώνουν αριστερές, η βάση είναι οι μεγάλοι οικονομικοί όμιλοι και τα συμφέροντά τους. Αυτή είναι η αφετηρία των εμπορικών και άλλων οικονομικών συναλλαγών που προωθούνται ανάμεσα στα κράτη-μέλη, αλλά και στις σχέσεις τους με άλλες καπιταλιστικές χώρες ή ιμπεριαλιστικές ενώσεις.

Επίσης, εκτιμάμε ότι η αντιμετώπιση του «πολυπολικού κόσμου» ως μέσο εξασφάλισης της ειρήνης και των λαϊκών συμφερόντων είναι πλάνη. Επί της ουσίας αυτή η προσέγγιση αντιμετωπίζει ως σύμμαχο τον αντίπαλο, εγκλωβίζει λαϊκές δυνάμεις στην επιλογή ιμπεριαλιστή ή ιμπεριαλιστικής ένωσης, κάνει ζημιά στο εργατικό κίνημα.