Μπάλα-μπάλα τα μυαλά μας

Όποιος έχει δυσανεξία προς τις ποδοσφαιρικές αναλύσεις και πιστεύει πως δεν έχουν χώρο σε ένα πολιτικό ιστολόγιο, μπορεί να σταματήσει εδώ την ανάγνωση.
Προσωπικά πάντως, δεν έχω δει πιο στείρα αντιπαράθεση από αυτή μεταξύ των πιστών της στρογγυλής θεάς (μιας θρησκείας χωρίς απίστους, που λέει κι ένα βιβλίο, κηρύσσοντας ένα είδος άτυπης τζιχάντ στους αλλόθρησκους -που δεν υπάρχουν συν τοις άλλοις) και κάποιων διανοούμενων που πιάνουν την ψηλή τους μύτη με αποστροφή και δυσφορία για τα έθιμα του πόπολου και την πνευματική του αποχαύνωση με την μπάλα. Όπου το χειρότερο δεν είναι η υπερβολή των απόψεων, αλλά ότι η κάθε πλευρά θεωρητικοποιεί τα γούστα ή τις απαρέσκειές της και βλέπει τα πράγματα μέσα από αυτό το πρίσμα και μόνο. Αλλά τα μυαλά των μεν δεν είναι λιγότερο μπάλα-μπάλα από ό,τι των δε.

Αύριο έχουμε σέντρα (τι ωραία κλισέ) στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, που το ξέρουμε πια ως EURO, όπως λένε δηλ κάποιοι βορειοευρωπαίοι το ευρώ. Μόνο που εδώ δε χρειάζεται να ανησυχούν για το ενδεχόμενο GRexit, αφού αυτό έχει επέλθει ήδη από τα προκριματικά. Το ωραίο της υπόθεσης είναι πως η εθνική παραμένει με κάποιον τρόπο, η τελευταία πρωταθλήτρια Ευρώπης πριν από την ισπανική κυριαρχία που ακολούθησε. Αλλά οι αποτυχίες της έχουν πάντα περισσότερη πλάκα. Είτε με το αντίστροφο άγγιγμα του Μίδα και την απογείωση της καριέρας του Ρανιέρι, που βρήκε χρυσάφι μόλις άφησε τον ομοσπονδιακό μας πάγκο (μα τι ωραία κλισέ). Είτε με τα περασμένα μεγαλεία και τις μελαγχολικές συγκρίσεις: πειρατικό επί ΠαΣοΚ, πειρατικό επί Σύριζα (που ούτε τα νησιά Φερόε δεν μπορεί να κουρσέψει). Κι αν επί Καραμανλή είχαμε τη φωνή του Βερνίκου στα αυτιά μας (στον έβδομο ουρανό όλοι αδέλφια) και το "μεγάλο καλοκαίρι της Ελλάδας" (Ολυμπιακοί Αγώνες, Γιούρο, Παπαρίζου και το Ευρωμπάσκετ στο Βελιγράδι), τώρα είναι σα να έχουμε τη χαμένη άνοιξη και τις εσχατολογικές προφητείες του Νοστράδαμου, που επαληθεύονται.
Αφού να φανταστείς, ούτε καν στον τελικό της Γιουροβίζιον δεν περάσαμε.
Αίσχος. #Παραιτηθείτε. Πού πάμε σύντροφε;
-Στο αεροδρόμιο. Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε...

Σ.Σ: Μπορείτε παρεμπιπτόντως να θυμηθείτε και την ταινία Ράδιο Μόσχα, του Νίκου Τριανταφυλλίδη, δηλ του γιου του Χάρρυ Κλυνν, που πέθανε τις προάλλες.



Οπότε λοιπόν με ποιον είμαστε;
Καλή ερώτηση. Και δεν το λέω επειδή δεν παίζει η δική μας Εθνική και δεν ξέρουμε τάχα ποιον να υποστηρίξουμε (ίσα-ίσα, που έτσι βλέπεις τα ματς με την ανέμελη χαρά του ουδέτερου).

Γενικά μιλώντας είμαστε με το ΚΚΕ. Κι αν έπαιζε το Κόμμα στη διοργάνωση, με 3-5-2, τα Μινγκ του Λομπανόφσκι, λαϊκές αντεπιθέσεις και τον Μπογιό στον πάγκο (όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί δε δίνει πάσα ούτε από το δεξί στο αριστερό), θα είχαμε στο τσεπάκι το τρόπαιο κι έπαθλο για τον αγωνιζόμενο λαό μια καινούρια Ευρώπη, της δουλειάς, της λευτεριάς...

Επίσης, αν έπαιζε μπάλα ένα ισχυρό κομμουνιστικό κόμμα στη Γαλλία (σαν το ΚΚΕ αλλά καλύτερο) θα 'χε άλλο βάρος ο απεργιακός αγώνας των Γάλλων εργατών, που ξεσηκώνει την οργισμένη υστερία των αστικών ΜΜΕ για την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, το κράτος που παραλύει κι άλλα τέτοια παρόμοια που τα έχουμε φάει από το κουτάλι χάρη στα εγχώρια παπαγαλάκια. Μόνο που εδώ η φόλα είναι πασπαλισμένη με το σύγχρονο αφιόνι των λαών, και επιχειρούν να αξιοποιήσουν το πάθος και την τρέλα του μέσου φιλάθλου, για να τον στρέψουν ενάντια στις απεργίες, που απειλούν την ομαλή διεξαγωγή της διοργάνωσης.

Έστω όμως ότι κάνουμε αφαίρεση από την ιδιότητα του πολιτικού ζώου κι είμαστε απλώς φίλαθλα (κι οριακά έλλογα) όντα. Με ποιον είμαστε; Εντάξει, ίσως είναι σπαστικό (το χούι του Κνίτη, κτλ), αλλά κι αυτό σηκώνει ανάλυση (αντί ευθείας απάντησης).

Σε ένα πρώτο (και τελευταίο) γκεστάλτ, είμαστε με τον εαυτό μας, δηλ με τη φίλαθλη ιδιότητα, δηλ με το να βλέπουμε πολλά γκολ κι ωραία παιχνίδια, που δε θα είναι σούπες μες στο κατακαλόκαιρο, δηλ με το θέαμα. Το οποίο, όσο βαθύτερα προχωρά η υπαγωγή του ποδοσφαίρου σε αστικά κριτήρια και το καπιταλιστικό κέρδος, τόσο περισσότερο υποχωρεί και υποτάσσεται στην αγία σκοπιμότητα του αποτελέσματος (που αγιάζει τα μέσα). Αν και στο σύγχρονο αθλητισμό, υπάρχουν και διαφορετικές τάσεις, όπου ακόμα και το αποτέλεσμα υποτάσσεται ενίοτε σε άλλα κριτήρια, πχ ένα στημένο σόου (ΝΒΑ) ή ένα ισχυρό brandname, όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που είναι μάλλον όμιλος παραγωγής κερδών παρά τίτλων (όπου το δεύτερο βοηθάει σαφώς το πρώτο).

Υπάρχει κι η παράμετρος ότι το EURO είναι σαν ένα μικρό Μουντιάλ -χωρίς Βραζιλία κι Αργεντινή (το διατυπώνω σκόπιμα έτσι, για να δω πόσοι "ουρουγουανοί" διαβάζουν και θα εκδηλωθούν). Κάποιοι θα πουν ότι αυτό είναι φαγητό χωρίς αλάτι (που είναι δύσκολο να το φας, ακόμα κι αν δεν είναι σούπα μες στο κατακαλόκαιρο) και έχουν βασικά δίκιο. Αλλά το βασικό πρόβλημα της ποδοσφαιρικής παγκοσμιοποίησης [ακόμα κι εδώ ωστόσο είναι μάλλον πιο σωστό να μιλήσουμε για (ευρωπαϊκό) ιμπεριαλισμό] είναι πως οι εθνικές ομάδες χάνουν σταδιακά τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους, πουλώντας την ψυχή τους στο διάολο του αποτελέσματος κι αφομοιώνονται από την ανάλατη Ευρώπη και τον οδοστρωτήρα που ισοπεδώνει οτιδήποτε διαφέρει κι έχει χρώμα.

Θα χωρούσε επίσης (όχι όμως στα πλαίσια του κειμένου) να γίνει μια συζήτηση πάνω στον ορισμό του ωραίου ποδοσφαίρου, αν είναι το επιθετικό, το αμυντικό ή το ολοκληρωτικό που τα αίρει διαλεκτικά, αν στέκει η διάκριση δεξιόστροφο-αριστερόστροφο ποδόσφαιρο και ποια επιτεύγματα είχε στον τομέα αυτό το σοσιαλιστικό μπλοκ. Ποια είναι η σχέση του ατόμου με το σύνολο και με το σύστημα, αν το τελευταίο υποτάσσει τον παίκτη και τον κάνει ένα απλό γρανάζι της μηχανής, εκτελεστικό όργανο χωρίς βούληση ή αναδεικνύει τις αρετές του μέσα από την ομάδα. Πότε και σε ποιες συνθήκες συμβαίνει το πρώτο και πού πετυχαίνει το δεύτερο.

Και τελικά με ποιον είμαστε;
Πάντως σίγουρα όχι με το άθλιο σύστημα διεξαγωγής και την απληστία της UEFA που χάλασε μια πολύ βολική δύναμη του δύο, το 16, κι αύξησε τις ομάδες σε 24, για να αυξήσει τους αγώνες και τα κέρδη της, δημιουργώντας μια γελοιότητα άνευ ορίου (όπου προκρίνονται και οι τέσσερις καλύτεροι τρίτοι των έξι ομίλων), με τέλεια ανισορροπία στα μετέπειτα σταυρώματα προς τον τελικό.

Συμφωνούμε ίσως ότι τα μεγάλα φαβορί είναι:
-η οικοδέσποινα Γαλλία, που μοιάζει με ανερχόμενη δύναμη, αλλά κουβαλάει μαζί της τα σκάνδαλα με τον Μπενζεμά (που αποκλείστηκε από την ομάδα) και τον Πλατινί, που πιάστηκε στα πράσα και δεν είναι πια στα πράγματα (προς το παρόν τουλάχιστον.
-η πρωταθλήτρια κόσμου Γερμανία, που τη μισούν σχεδόν όλοι (ή τέλος πάντων οι περισσότεροι), αλλά συνήθως τρέφεται και γιγαντώνεται από το δίπολο: όλοι σας και μόνη μου.
-κι η πρωταθλήτρια Ευρώπης, Ισπανία, γιατί ποτέ μην υποτιμάς την καρδιά του πρωταθλητή, ιδίως όταν έχει τόσο πλούσιο ταλέντο στις τάξεις του.

Στα δυνατά αουτσάιντερ συγκαταλέγονται:
Το Βέλγιο -που ως γνωστόν, για όσους άκουγαν παλιά Fight Club*, δεν είναι χώρα, γιατί δεν υπάρχει
Για κάποιους ψαγμένους (;) η Αυστρία.
Και κατά τη γνώμη μου, η Πορτογαλία, που μοιάζει πιο αποτελεσματική από ποτέ με το τσούκου-τσούκου μπολ του αγαπημένου Σάντος.

Ενώ υπάρχουν παραδοσιακές δυνάμεις όπως η Αγγλία, η Ιταλία κι η Ρωσία, που θα έχει κι εξωγηπεδικό ενδιαφέρον να δούμε πώς θα την υποδέχεται το κοινό.
Θα έλεγα ότι η πρώτη εξ αυτών έχει παράδοση απλώς στο να προσφέρει γέλιο, αλλά με βάση το στέρεο διαλεκτικο-υλιστικό νόμο του Μέρφι, μετά από αυτό μπορεί να φτάσει στον τελικό και να γελάμε κάνα μήνα.

Οπότε δώστης κλώτσο να κυλήσει, παραμύθι να αρχινίσει...
Αρκεί να μη νανουρίσει την ταξική μας συνείδηση και ξεχάσουμε το πραγματικό παιχνίδι της ταξικής πάλης, που ποτέ δε σταματά και συνεχίζεται, χωρίς να κοιτά τα δικά μας ταξικά κατάλοιπα και πάθη...

*οι άνθρωποι κατάφεραν, σε μια ημέρα που ο Σπορ ΦΜ έκλεινε είκοσι χρόνια λειτουργίας, να τα επισκιάσουν όλα και να ασχολείται όλος ο κόσμος με τη δική τους επιστροφή.