Το κράτος της δεξιάς Αριστεράς

Θυμάμαι παλιά μια κουβέντα με τον Κομάντο, τον καιρό που διάβαζε ακόμα το μπλοκ και είχε αυταπάτες (για το μπλοκ και γενικότερα) να μου λέει πως μια αριστερή κυβέρνηση δε θα άλλαζε μεν ριζικά τον κόσμο, αλλά θα μας εξασφάλιζε πιο ευνοϊκές συνθήκες και ένα πιο φιλικό κράτος... Ούτε καν λιγότερο εχθρικό -γιατί κι η επιλογή των λέξεων έχει τη σημασία της- αλλά πιο φιλικό. Να σε χτυπάει πχ φιλικά στην πλάτη, με κατανόηση για τα προβλήματά σου (φτώχεια, ανεργία, κτλ), ή στο ψαχνό με τα ΜΑΤ, αλλά πάντα φιλικά και με κατανόηση, που είναι και το πιο σημαντικό στις μέρες μας, που έχει χαθεί η επικοινωνία μεταξύ μας.

Θυμάμαι επίσης να συναντάω πολλές φορές, ακόμα και στο δικό μας κομματικό λόγο στα χρόνια της μεταπολίτευσης και νωρίτερα, τη φράση για το "κράτος της Δεξιάς". Που προφανώς θεωρούνταν μια ποιότητα από το τυπικό αστικό κράτος ή το "κράτος της Αριστεράς". Όπως άλλωστε και το "Δεξιό παρακράτος", που ήταν μάλλον κάτι ξεχωριστό από τον κρατικό μηχανισμό και τα μέσα επιβολής της αστικής εξουσίας. Και θεωρούνταν άσχετο με τις "δημοκρατικές δυνάμεις" του Κέντρου, που απλώς δεν μπορούσαν να το ελέγξουν.

Ο λογικός πυρήνας πίσω από αυτό το σχήμα είναι πως το κράτος και η δεξιά είναι σχεδόν συνυφασμένες έννοιες, εφόσον η Δεξιά ως παράταξη είχε παντρευτεί την εξουσία και κρατούσε το γάμο της ζωντανό με κάθε τρόπο: εκλογές, βία, νοθεία, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, πραξικοπήματα, κοκ. Είχε εκκαθαρίσει τον κρατικό μηχανισμό και ζητούσε πιστοποιητικά φρονημάτων στην είσοδο, είχε τον έλεγχο σε όλα τα πόστα, κτλ.
Αυτό που δεν έπαιρνε υπόψη του το παραπάνω σχήμα ήταν πως οι λεγόμενες "δημοκρατικές δυνάμεις" θα γίνονταν βασιλικότερες του βασιλέως (κι ας τον καταργήσαμε το 74' με δημοψήφισμα) και "Δεξιά στη θέση της Δεξιάς", μόλις ανέβαιναν στην εξουσία.

Κι έτσι, η πασοκική λαίλαπα επέτρεψε στην αυθεντική Δεξιά να πουλάει τρέλα και να επικαλείται σήμερα ένα φανταστικό ηθικό πλεονέκτημα (το ίδιο που επικαλούνταν από την ανάποδη ο Σύριζα για τα 40 χρόνια που ήταν έξω από τα πράγματα και συμμετείχε από μειονεκτική θέση στη μοιρασιά) απέναντι στο λαϊκισμό, τα ρουσφέτια και τον (αριστερό) κρατισμό, σε αυτή την τελευταία σοβιετική γωνιά της Ευρωλάνδης. Μια σοβιετική πολιτεία που λειτουργεί μαγικά ως τέτοια, χωρίς σοβιέτ, ΚΚ, κεντρικό σχεδιασμό και μια σειρά άλλα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Κάτι σαν θάμα της Παναγιάς της Λαοδηγήτριας...

Βοήθειά μας ταβάριτς

Αν δεν επηρέαζε άμεσα τις ζωές μας, θα είχε σίγουρα πλάκα να ακούς να ξιφουλκούν ενάντια στον κρατισμό, τη γραφειοκρατία και την αναποτελεσματικότητα του κράτους-επιχειρηματία, τα κρατικοδίαιτα μονοπώλια -που μπουκώνονται με ζεστό κρατικό χρήμα, για να... σωθεί η οικονομία και να στηριχθεί η επιχειρηματικότητα- χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ -που χρωστάνε εκατομμύρια.

Οι φιλελέδες παίρνουν τη γνωστή φράση (που απ' όσο ξέρω, αποδίδεται στο σφο με το μουστάκι): "περισσότερο κράτος για να μην υπάρχει κράτος" -με την έννοια πως θα αγκαλιάσει κάθε πτυχή της κοινωνικής δραστηριότητας, ώστε να πάψει να είναι μια δύναμη πάνω από την κοινωνία, να καταστεί περιττό και να αρχίσει να απονεκρώνεται. Κι αντιστρέφουν "διαλεκτικά" τη λογική της, φτάνοντας στο: λιγότερο κράτος, για να υπάρχει πιο πολύ κράτος. Μικρότερος δημόσιος τομέας και ελεγκτικοί μηχανισμοί, για να αλωνίζει ασύδοτη, χωρίς ταμπού κι αγκυλώσεις, η τάξη των εκμεταλλευτών, ενώ τσεπώνει τα "κονδύλια σωτηρίας", τις επιχορηγήσεις, κτλ, στα πλαίσια του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού.

Όσο για την αριστερά του σαλονιού και του Πουλαντζά, το κράτος δεν είναι όργανο ταξικής κυριαρχίας, αλλά μια ρευστή κοινωνική σχέση, αρχικά (πιο) φιλική κι εν συνεχεία ανοιχτά ερωτική, με ηρωικό, συντροφικό βόλεμα, και σοβαρό σκοπό να το παντρευτούν -κι ας υπάρχει μια μορφή πολυγαμίας, με τις κυβερνήσεις συνεργασίας και τις εκλογές. Πιστεύουν όμως πως θα τις παίρνουν για πολύ καιρό ακόμα, όσο έχουν να επισείουν τον μπαμπούλα της Δεξιάς (και του κράτους της), στους δημόσιους υπαλλήλους (του κράτους) που φοβούνται πως θα τους απολύσει ο Μητσοτάκουλας (από αλλού το περιμένουν κι από αλλού έρχεται).

Σε κάθε περίπτωση, το ένα (αριστερό) χέρι νίβει το άλλο (το δεξί) κι εξασφαλίζει την περιβόητη συνέχεια του κράτους και της αστικής κυριαρχίας (που δεν είναι σχέση, αλλά σκέτο πήδημα, χωρίς σάλιο και λιπαντικό, όπως σε άλλες δεκαετίες). Και το μόνο παρήγορο είναι ότι έχει χάσει πλέον τις αυταπάτες του ο Κομάντος. Μέχρι την επόμενη, που θα έλεγε κι ο Γκάλης...