Όσο με πληγώνεις...

Ας κλείσουμε πρώτα με τα ελαφρά θέματα -πχ την "Ελαφριά Ταξιαρχία" που εκκρεμούν, για να πιάσουμε αργότερα τα πιο σοβαρά -πχ τις "Ερυθρές Ταξιαρχίες" και τους υποστηρικτές τους.

ΠΡΩΤΟ ΗΜΙΧΡΟΝΟ

Η συντριβή της Μπαρτσελόνα από την Παρί την ημέρα του Βαλεντίνου ήταν το καλύτερο δώρο για αρκετούς, που βρήκαν πάτημα να ξεσαλώσουν, εκδηλώνοντας την αντεστραμμένη αγάπη τους (δηλ μίσος) για τους μπλαουγκράνα.

-Δεν ήξερα μέχρι χτες πως υπάρχουν τόσο πολλοί μη δεξιοί, που να είναι φόλα αντι-Μπάρτσα,
μου είπε ένας σφος τουιτεράς, κι είχε απόλυτο δίκιο.
Ο αντι-μπαρτσελονισμός είναι η νέα εναλλακτική μόδα, που ξεκινά από ένα υγιές αντανακλαστικό κόντρα σε κάτι που γίνεται κυρίαρχο, (άρα) κατεστημένο, αλλά βασικά στηρίζεται στον -όχι και τόσο υγιή- ετεροπροσδιορισμό, όχι από το φαινόμενο αυτό καθαυτό αλλά από την κουβέντα και τον ντόρο που στήνεται γύρω από αυτό, την ατμόσφαιρα και τις υπερβολές που το συνοδεύουν.

Όταν βλέπεις πχ το Μέσι να κάνει μια απλώς καλή ενέργεια κι ο εκφωνητής ουρλιάζει μες στα αυτιά σου, σαν να είδε μόλις την ντρίπλα του αιώνα, σου 'ρχεται αυθόρμητα ένα "δε γαμιέσαι κι εσύ και ο Μέσι" -και η Μπάρτσα κι η μόδα της, προφανώς. Αυτό είναι θεμιτό και ανήκει στην "ιδεολογία" του ποδοσφαίρου, που είναι κομμάτι της γοητείας του, το αλατοπίπερο της πραγματικότητας, που συχνά όμως αλλοιώνει τη γεύση και την εικόνα της. Η απέχθεια για τον (κάθε) Μπακόπουλο και τις υστερικές του αντιδράσεις καταλήγει να σκεπάζει την ουσία και το θέαμα, όπως η απέχθεια για τη μόδα της Μπαρτσελόνα και τους όψιμους "οπαδούς" της -που αύριο θα υποστηρίζουν κάτι άλλο- καταλήγει να αποκρύπτει την "εναλλακτική" αντι-Μπάρτσα μόδα, που είναι εξίσου ρηχή κι ανώριμη στάση. Κι έτσι στο τέλος χάνεται η αγνή, πρωτογενής χαρά που μπορεί να προσφέρει το παιχνίδι και ομάδες που το φτάνουν στα ανώτατα όριά του, ανάγοντάς το σε τέχνη, όπως η Μπαρτσελόνα των τελευταίων χρόνων (πιθανότατα ό,τι καλύτερο έχει δει ο μέσος φίλαθλος στον αιώνα που διανύουμε).

Μια ενδιάμεση, παρεμφερής στάση είναι η συζήτηση για τα αίτια της παρακμής και πότε άρχισε να στραβώνει το πράγμα, που περιλαμβάνει απογοητευμένους οπαδούς, που θυμίζουν πότε λιγόψυχους ριψάσπιδες που κρύβονται στα δύσκολα και πότε κοψοχέρηδες, που όλο σιχτιρίζουν και όλο το ίδιο στηρίζουν (ΠαΣοΚ, Σύριζα, Μπάρτσα. Τι, θες να νικήσει ο Κούλης και η Ρεάλ;).

Πιο πολύ όμως αυτή η κουβέντα θυμίζει εκείνο το είδος της ιδεολογικής καθαρότητας που γίνεται εν είδει πλειοδοσίας, για να νικήσει ο πιο σκληροπυρηνικός που θα βρει τη ρίζα του κακού στο απόγειο της παρακμής ή ακόμα πιο πριν, στα πρώρα, αρχικά στάδια -όταν κανείς άλλος δεν ήταν διορατικός για να το καταλάβει, όπως αυτός.
Η Οχτωβριανή Επανάσταση πχ δε στράβωσε το 56' με το εικοστό συνέδριο ούτε το 28' που έφυγαν τον Τρότσκι, ούτε σε κάποιο άλλο πολλαπλάσιο του 14' -που το φορούσε ο Κρόιφ (τίποτα δεν είναι τυχαίο) αλλά την ενδέκατη μέρα (11η, εντεκάδα, ΤΥΧΑΙΟ;), αμέσως μετά τις δέκα που συγκλόνισαν τον κόσμο.
Σαν τις συζητήσεις στις παρέες παλιών ροκάδων-μεταλλάδων για τα συγκροτήματα που ξεπουλήθηκαν αμέσως μετά τον πρώτο τους ελπιδοφόρο δίσκο -πού είσαι νιότη που έδειχνες πως θα γινόμουν άλλος.

Μια άλλη κατηγορία είναι οι βαρύγδουπες κρίσεις για τον κύκλο που έκλεισε, που επαναλαμβάνονται σαν φαύλος κύκλος μετά από κάθε αποτυχία κι είναι σαν τις συζητήσεις στα καθ' ημάς και τους διανοούμενους-φωστήρες που ανακαλύπτουν κάθε τόσο ένα καινούριο στάδιο στον καπιταλισμό -μετά τον ιμπεριαλισμό- που τόσα χρόνια μετά από την πρώτη ανακάλυψή του, λογικά έχει παλιώσει τόσο που θα έπρεπε να αντικατασταθεί από κάτι ακόμα νεότερο (αλλά αυτό δεν μας το έχουν πει ακόμα, μέχρι να δικαιωθεί η πρώτη ανακάλυψη).

Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξη ποτέ δεν είναι κυκλική -ούτε καν στη φύση- και προχωρά με ζιγκ-ζαγκ και διαλεκτικές σπείρες -που συνωμοτούν ενάντια στις απλοϊκές ερμηνείες και τις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. Κι αν ψάχνουμε να βρούμε οπωσδήποτε στάδια, αυτά είναι δυο: το παλιό "Λες Κορτς", που δε χωρούσε τα πλήθη που συνέρρεαν να θαυμάσουν την ομάδα των πέντε Κυπέλλων και το νέο Καμπ Νου που φτιάχτηκε για αυτό ακριβώς και σημαίνει αυτό ακριβώς στα καταλανικά: νέο γήπεδο. Δηλαδή νέο στάδιο. Μόνο που δε μας λέει η μετάφραση αν είναι απλά νέο ή το ανώτατο...

Ναι αλλά ποια είναι τα αίτια της κρίσης;
Αν ο Ροναλντίνιο ήταν ένα είδος προφήτη και προοίμιο, σαν την επανάσταση του 1905 που ετοίμασε τον κόκκινο Οχτώβρη, κι η περίοδος του Γκουαρντιόλα ήταν πραγματική επανάσταση για το άθλημα, η Μπάρτσα έκτοτε πορεύεται με αυτόματο πιλότο, αναμασώντας περασμένα μεγαλεία και δάφνες του παρελθόντος, που την κάνουν να ζαλίζεται και να παραπατά (χωρίς να δίνει χρησμούς), όπως και προχτές κακή ώρα, που έχασε από μια ομάδα χωρίς ηγέτη -που τρέχει μόνη της στη Γαλλία αλλά κινδυνεύει να βγει τρίτη- και έναν προπονητή που την είχε νικήσει μόνο άλλη μια φορά στη ζωή του.

Είναι ουσιαστικά το ίδιο πρόβλημα που είχαν μεταπολεμικά κι οι Σοβιετικοί με το επιζητούμενο πέρασμα από την εκτατική στην εντατική ανάπτυξη. Η Μπάρτσα έχει σταματήσει να παράγει καλούς παίκτες από τα σπλάχνα της στην ακαδημία (επιστημών της ΕΣΣΔ και) της Masia. Ενώ οι αποτυχίες του Γκουαρντιόλα στο εξωτερικό δείχνουν πως δεν μπορείς να κάνεις μηχανική εξαγωγή των αρχών της επανάστασης σε άλλες χώρες, αν δεν υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες.

Το βασικό όμως είναι ότι η Μπάρτσα παίζει πια ένα παιχνίδι χωρίς αρχή και τέλος και βασικά χωρίς αρχές (όπως λέει κι ο μικρός Καίσαρης) με το οποίο μπορεί να έχανε ή να φραξιόνιζε (φραξιονισμός χωρίς αρχές, όπως τη διετία 1929-31 στο κόμμα) αλλά τουλάχιστον το υπηρετούσε πιστά, ζούσε και πέθαινε με αυτό. Τώρα ο κεντρικός σχεδιασμός υποχωρεί και δίνει χώρο στο "απόψε αυτοσχεδιάζουμε" της τριάδας των κλασικών μπροστά, Μέσι, Σουάρες και Νέιμαρ (που είναι λίγο ποζεράς σαν τον Τρότσκι, με μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του) και σε οπορτουνιστικούς τακτικισμούς, με σαφές στρατηγικό έλλειμμα. Στο τέλος μάλλον θα βαλσαμώσουμε το Μέσι (που φτάνει πλέον στα 30) σε ένα μαυσωλείο στην πλατεία (έτσι κι αλλιώς η Ράμπλας θα γίνει κόκκινη) για να μας ξελασπώνει από το βούρκο στον οποίο θέλουν να μας ρίξουν οι δεξιοί και το αντιδραστικό προτσές της απο-Κροϊφοποίησης.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η Μπάρτσα έβαλε στοιχεία Ρεαλ-ισμού στο παιχνίδι της, για να γίνει πιο αποτελεσματική, δανείστηκε συνταγές από το αντίπαλο, ταξικό στρατόπεδο -που προφανώς δεν μπορεί να το ανταγωνιστεί με τέτοιους όρους- και ξεπούλησε την ψυχή της στο διάβολο της σκοπιμότητας. Ουσιαστικά δηλαδή έχει πεθάνει προ πολλού, παρά κάποιες πρόσκαιρες επιτυχίες που μας ξεγελάνε (το Τσου-Λου του 15', η βόλτα του Γκαγκάριν στο διάστημα, κτλ) και ίσως να φτάνει στο σημείο που η περίοδος της στασιμότητας θα οδηγήσει σε ιστορικά πισωγυρίσματα, χειρότερα κι από τις τεσσάρες που σηματοδοτούν το τέλος ενός κύκλου ή μάλλον μιας διαλεκτικής σπείρας (πχ η τεσσάρα από τη Μίλαν στην Αθήνα κι από την Μπάγερν το 13').

Για να παραφράσω ένα γνωστό τσιτάτο, η επανάσταση της Μπάρτσα ή θα είναι ολοκληρωτική -σαν total football και total socilism- ή δε θα υπάρχει και θα εκφυλιστεί.
Η Μπάρτσα απέχει πολύ βέβαια από το να είναι ΚΚΕ, Σοβιετία ή επανάσταση -και "όλοι" ξέρουμε πως βασικά ξεπουλήθηκε μετά τους πρώτους δίσκους της.
Αλλά για να παραφράσω και τον Κάππο, ο χυδαίος αντι-μπαρτσελονισμός είναι κάτι σαν ντροπαλός αντικομμουνισμός.

Ο οποίος Κάππος ήταν λέει Απολλωνιστής, κι αυτή είναι η "μεταβατική" γέφυρα για το δεύτερο ημίχρονο (μετά κι από κάποια ανάπαυλα ίσως)