Ποια θυσία

Ποια θυσί-ποια θυσί-ποια θυσία-ποια θυσία;
Έχει κάνει για σένα ποτέ η εξουσία;

Η κορυφαία στιγμή του Τραγουδόσαυρου. Η καλύτερη διασκευή σε τραγούδι της Άντζελας. Πιθανότατα και των Modern Talking. Προσοχή στους στίχους και το νόημα, αν δεν το προσέξεις, το ’χασες.

-.-

Ο Αγαμέμνονας πήρε χρησμό ότι έπρεπε να θυσιάσει την Ιφιγένεια, για να φυσήξει ούριος άνεμος. Αλλά αυτό αφορούσε τα καράβια των Αχαιών, που δεν είχαν φτιάξει ακόμα σιδηρόδρομο, για να τον ιδιωτικοποιήσουν. Όσο για τη χώρα των -κατά φαντασία- ένδοξων απογόνων τους, με κάτασπρο πανί ένα καράβι απ’ το 50 έχει να φανεί.

Ο Αβραάμ καλούνταν να θυσιάσει το μονάκριβο παιδί του, αλλά τα Τέμπη κείτονται μακράν και τελικά η πίστη του τον έσωσε -και αυτόν και τον Ισαάκ.
-Μπαμπά, θα με σφάξεις;
-Όχι παιδί μου, θα σε θυσιάσω.
Δεν πηδιόμαστε λέω εγώ, όπως έλεγε και η βιβλική μορφή του Χαρούλη με ένα παιδί στην αγκαλιά του.

Εμάς όμως, τον σύγχρονο «περιούσιο λαό», πότε ακριβώς μας έσωσε και από τι η αφελή μας πίστη; Ποια δική μας θυσία έπιασε τόπο και ποιον ωφέλησε; Η μόνη φορά που είδε το ποίμνιο θαύματα, ήταν όταν σταμάτησε να πορεύεται σαν πρόβατο στη σφαγή.

Σφάξε μου αγά μου να αγιάσω, στην άλλη ζωή. Και δως μου σ' αυτήν για να πορεύομαι λίγα ψίχουλα, θεάματα χωρίς άρτο, κακής ποιότητας, άρλεκιν να ξεχνιέμαι, λίπη και αλκοόλ. Να φτιάξω λαϊκή μπιροκοιλίτσα -που πλέον προδίδει την πλέμπα, όχι τους καλοθρεμμένους αστούς-, να είμαι σαν μόσχος σιτευτός, έτοιμος να θυσιαστώ, νιώθοντας τύψεις για τον καιρό των παχιών αγελάδων, γιατί «όλοι μαζί τα φάγαμε».

Να ζήσουμε τον μύθο μας στην Ελλάδα, πχ του μετανοημένου τζίτζικα, που είναι πρόθυμος να γίνει ταπεινό μυρμηγκάκι και να θυσιαστεί για τη βασίλισσά του.
Εν-δυο, προσκυνάμε!/Εν-δυο πολεμάμε!
Και προπαντός δεν πεινάμε και δεν έχουμε παράλογες απαιτήσεις για αυξήσεις, ούτε δαγκώνουμε το χέρι που μας ταΐζει με όσα εμείς παράγουμε. Και αν θυμώνουμε με την αδικία, ξεσπάμε στους ομοίους μας, σαν εκείνο τον μικρό Μήτσο: άει χάσου, μυρμηγκάκι...

Ή σαν τον άλλο μύθο -όχι τον Αισώπειο- του καλού Σαμαρείτη, που είναι έτοιμος να θυσιάσει δυο μισθούς για τη χώρα του, αλλά εμφανίζεται σαν όραμα μόνο σε πρωθυπουργούς (σαν τον Σαμαρά, εξ ου και Σαμαρείτης) και πολυχρονεμένους, να τους ζητήσει να του κόψουν μισθούς με τη χατζάρα, σαν Χατζατζάρης: ο θεός να μου κόβει δικαιώματα, για να πληρώνουμε το χρέος και τις αγίες τράπεζες.

Οι κρατούντες είναι πάντα γενναιόδωροι, όταν δεν κόβουν δικά τους προνόμια. 57 ψυχές και η γυναίκα του πρωτομάστορα δώρο, για να στεριώσει ο σιδηρόδρομος.
Αλλιώς δε θυσιάζουν τίποτα, ούτε καν μια θεσούλα, ως αποδιομπαίο τράγο, για να εξευμενίσουν το αγριεμένο πλήθος, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του συστήματος.
Και δεν ξέρεις τι είναι προκλητικό: που βάφτισαν το έγκλημα «θυσία»; Ή που δεν έχουν κάνει τίποτα, για να πιάσει τόπο αυτή η «θυσία» -ακόμα και αν δεχόμασταν τον όρο και το σκεπτικό τους;

Άιντε μία είναι η θυσία
Για μια άλλη κοινωνία...

Και το μέγα ερώτημα είναι τι ακριβώς φοβάται ο κόσμος. Τι έχει να θυσιάσει, πέρα από τις αλυσίδες του, αφού δεν του έχει μείνει σχεδόν τίποτα; Ούτε καν η ελπίδα (που ήρθε, είδε και απήλθε) στον πάτο του κουτιού;

Κάποιοι δε θέλουν να χαλάσουν τη ζαχαρένια τους -και ας μην τα περνάνε ζάχαρη. Το δικαίωμα στην αδιαφορία, την πλήξη, το «μη με ανακατώνετε».
Αλλά οι πιο πολλοί πέφτουν θύματα της Μεγάλης Ιδέας. Όχι αυτής που ναυάγησε πριν από έναν αιώνα, αλλά της μεγάλης ιδέας που έχουν για το τεράστιο ΕΓΩ τους. Που είναι ξεχωριστό, πολύ πάνω από τον μέσο όρο, αλλά δεν έχει αναγνωριστεί ακόμα και (εκ)τιμηθεί όπως του αρμόζει.

Πολλοί αρνούνται να θυσιάσουν το «εγώ» τους στο μεγάλο «Εμείς». Άλλοι το εντάσσουν εκεί τυπικά, για να το τονίσουν περισσότερο, σε αναζήτηση αξιωμάτων, like/fav, κοινωνικού κεφαλαίου ή και πιο υλικών ανταλλαγμάτων. Κάποιοι καταλήγουν απλώς «ταξικά ψώνια», που λατρεύουν να ακούν και να προβάλλουν τον εαυτό τους. Ή νιώθουν πως τους χρωστάμε χάρη για την παρουσία τους.
-Ξέρεις πόσα χρόνια είμαι στο κίνημα/την αριστερά;
-Α όχι, δεν ήξερα ότι βαράς κάρτα και κόβεις ένσημα.

Κι εμένα αρχίζει να μου λείπει ο Μπογκντάνοβ, που ήταν χοντροκομμένος και αδιόρθωτος αντιδιαλεκτικός, αλλά μας έδωσε πολύ γλαφυρές λογοτεχνικές περιγραφές για τον Κόκκινο Πλανήτη, όπου η παντελής έλλειψη εγωισμού, θα περνούσε στη γλώσσα μας και τις καθημερινές μας συνήθειες.

Αυτό θέλετε, λοιπόν; Τσαλαπατημένες προσωπικότητες, που δε θα σηκώνουν κεφάλι, για να μην παρεκκλίνουν από τον μέσο όρο; Που θα φοβούνται να πουν τη γνώμη τους, να εκδηλώσουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους;

Όχι, δε χρειαζόμαστε ταπεινά χαμομηλάκια, σαν τα Λυκαβήτεια ’92: Ποια είμαι εγώ; Μήπως είμαι κάποια... Ούτε τσαλαπατημένα εγώ με μηδενική κρίση, η οποία δεν προσφέρει τίποτα στο γενικό άθροισμα, πόσο μάλλον στο γινόμενο.

Θέλουμε συντρόφους που να καταλαβαίνουν τον ρόλο της προσωπικότητας στην ιστορία, τη διαλεκτική του ατόμου με το σύνολο, την έννοια της κοινωνικής ατομικότητας. Ότι οι ατομικές ικανότητες και το ταλέντο μόνο για ένα συλλογικό στόχο μπορούν να δώσουν καρπούς. Ο αθλητισμός μας δίνει τα πιο απλά-κατανοητά (ακόμα και σε μικρά παιδιά) παραδείγματα για του λόγου το ασφαλές. Η ποίηση του Ρίτσου μας δίνει ένα ακόμα καλύτερο, γιατί δεν είχε στόχο να ξεχωρίσει από τον κόσμο, αλλά να βρει σωστά λόγια για να ανεβάσει το επίπεδό του, τόσο ώστε να πει: τέτοια ποιήματα σου φτιάχνουμε εκατό την ώρα...

Ό,τι έχουμε καταφέρει είναι συλλογικό, γιατί κατέκτησε τις μάζες και έγινε υλική δύναμη. Ό,τι σπουδαίο πέτυχε ατομικά κάποιος από εμάς, έχει τη σφραγίδα του συνόλου και του περιβάλλοντος που τον διαμόρφωσε.
Όπου έχουμε αποτύχει είναι γιατί δεν μπορέσουμε να οργανωθούμε σε ένα σύνολο και να πάρουμε ό,τι καλύτερο έχει να δώσει ο καθένας μας. Κι ίσως γιατί δε διώξαμε εγκαίρως όσους ήρθαν μαζί μας υστερόβουλα, για να βγουν στον αφρό...

Κάποτε η ταινία Polaroid έψαχνε το (χαμένο) νόημα της (χαμένης) συλλογικότητας. (Αμ εμείς θα την φτιάξουμε την οργάνωση, χαμένε, α χαμένε!). Αρχικά ειρωνεύτηκε -με πρώιμο χιπστερικό, ποταμίσιο ύφος- τη Σοβιετία και ένα τραγούδι της που έδωσαν γελώντας σαν απάντηση, δύο ιερόδουλες από την πρώην ΕΣΣΔ. Αλλά κατέληξε σε ένα σωστό συμπέρασμα.
Συλλογικότητα είναι η ανάγκη μας να δώσουμε νόημα στα χρόνια που περνάνε, να τα γεμίζουμε για να μη νιώθουμε άδειοι. Πόσοι νιώθουμε πραγματικά αυτήν την ανάγκη και τι κάνουμε στην πράξη για να την καλύψουμε;

Ο μόνος δρόμος είναι ΚΚΕ και καρναβάλι

Ναι, κοιτάξτε, ο διονυσιασμός βεβαίως είναι ένα δυνάμει επαναστατικό ξέσπασμα, ένα προτσές με άλλη λογική ίσως και τις δικές του μορφές, ωστόσο τίθεται ενάντια στην καταπίεση, τη ρουτίνα, και όσα μας πνίγουν, ενώ...
-Κόφ’ το, ρε φίλε. Τι θες να ’ούμε;
-Τίποτα, ρε παιδιά, να χαμηλώναμε λίγο τη μουσική, γιατί μας έχει ξύσει τα άντερα και έχουμε δουλειές αύριο.

-Μα τώρα, είναι μουσική αυτή; Τραπ, ραπ, μπίτια, κότερα και ελικόπτερα; Εμείς είχαμε ένα επίπεδο, ακούγαμε άλλα τραγούδια.
-Σαν τι δηλαδή; Κε τε λα πόνγκο και μπουμ-μπουμ;
-Όχι, το άλλο που έλεγε:

Μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά, πέσαν πάνω στην εργατιά.

-Μα αυτό είναι αντάρτικο, κομμουνιστικό!
Γιατί, το Μπέλα Τσάο τι είναι; Το πήρατε και του αλλάξατε τα φώτα, όμως, σε κλαμπ και γήπεδα.
Κι αν το δεις έξυπνα, μαρκετίστικα, τα «μαύρα κοράκια» πιάνουν μεγάλο φάσμα. Από εμβατήρια (για την Κράσναγια Άρμιγια) μέχρι διασκευές και νανουρίσματα. Δοκιμασμένη συνταγή σε λιλιπούτειους συντρόφους, που ηρεμούσαν πριν φτάσουν καν στη δεύτερη στροφή της Τρίτης Διεθνούς του Λένιν-Στάλιν -ομοούσιος δυάδα, ένα και το αυτό πρόσωπο.

Εν παρόδω, το κετελαπόνγκο έχει ερωτικό υπονοούμενο, «να σου το βάλω» (το κομμάτι, το μόριο, οτιδήποτε) και στην αργκό te pongo, μπορεί να σημαίνει σε ερεθίζω -σε γκαβλώνω, που θα λέγαμε στον Βορρά. Αλλά είναι παράδοξο, γιατί το «que» μάλλον θέλει υποτακτική και άλλον τύπο -να σου το βάλω. Εκτός και αν ο τύπος πανηγυρίζει μόνος του, σου το βάζω-σου το βάζω, σαν κάτι τελειωμένους οπαδούς, που φωνάζουν «σας γ...με», με πέτσινο γκολ στο '90. Μετά όμως λέει «ούτε που θα το νιώσεις» («...y no lo sentiras»), οπότε τι ακριβώς πανηγυρίζουμε;

-Να του ’ρθει; -Τι να μου ’ρθει ρε παιδιά; -Αυτό!
Εδώ όμως χρειάζεται συγκεκριμένη ανάλυση του συγκεκριμένου γιαουρτιού -αν είναι L’ami τυποποιημένο ή κάτι άλλο. Πρέπει να μιλήσουμε με τον Παπασταύρου για τις εξελίξεις.

-.-

Δε μου λες, εσύ που έχεις καθίσει και με τη νεολαία. Το «αχ, τι θα έλεγε το άγαλμα του Καπετάνιου, αν μπορούσε να μιλήσει» είναι καλή ατάκα, για να σε πούνε «μπάρμπα»;
-Μπούμερ το λένε τώρα, μπάρμπα.
-Ναι αλλά εγώ είμαι milenial...

Ιντερμέδιο με διευκρινίσεις

Η εκδρομή μας ξεκινά στην ορεινή Παύλιανη, στο πάρκο αναψυχής, που έχει μια πολύ ωραία διαδρομή, με υπαίθρια όργανα και θεματικά στολίδια, σαν «Παιχνίδια χωρίς Σύνορα» χωρίς την Μπόκοτα, που έφυγε είκοσι χρόνια πριν και είναι σα να λείπει μια ζωή. Χαίρεσαι σα μικρός φασαίος στο (φέρτε μου ένα) τραμπολίνο, στραβώνεις με τα σκίτσα του Αρκά, αλλά τα ξεχνάς όλα όταν δεις τον θρόνο και βασικά την επιγραφή από το ημερολόγιο του θρυλικού Διαμαντή.

Βόλτα στο χωριό, όπου όλα τα σπίτια έχουν διακόσμηση στο ίδιο στιλ. Καταλήγεις νομοτελειακά στην ταβέρνα της Λίτσας, τρως μισό κοπάδι και τα βλέπεις κωλυόμενα. Ξαπλώνεις βαρύς στη σκιά του δέντρου, ένα ελαφρύ αεράκι ρίχνει τα φύλλα, σημαδεύει το συκώτι και ακολουθεί πολεμική ιαχή.
-Δεν το ήξερα πως μπορεί να παραφάει κανείς Αστερίξ.

Είσαι έτοιμος να ασπαστείς τον βιγκανισμό, για πολύ καιρό. Το βράδυ έχεις ήδη μετανιώσει, κάνοντας βόλτα στην πόλη, με την τσίκνα απ’ τις σούβλες να σε σέρνει απ’ τη μύτη. Λένε άλλωστε πως το όνομά της συγγενεύει ετυμολογικά με το «αχόρταγος».
-Και η βαρυστομαχιά πριν;
-Δεν ήταν τίποτα. Ήμουν λίγο κουρασμένος πνευματικά.
Μην καρτεράτε να λυγίσουμε.

Δεν τρώμε επειδή πεινάμε, αλλά για την απόλαυση. Σαν μια μορφή τέχνης, το περιττό που είναι ζωτικά αναγκαίο. Και η γεύση από αίσθηση γίνεται αισθητική, μια μορφή συνείδησης.
-Σιγά μην κάνει και διαλεκτική ανάβαση από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο.
Είμαστε ό,τι τρώμε. Ούτε κτήνη, ούτε φυτά, αλλά τα πάντα -παμφάγοι γαρ- ικανοί για το καλύτερο και το χειρότερο. Αρκεί να μη γίνουμε κανίβαλοι, στον στίβο της ζωής, σαν αυτούς που σατιρίζει ο Τσαβαρία στον Καλιμπάν του.

Φτάνουμε στο μαγευτικό Ζητούνι, που κάποτε πρέπει να ήταν πανέμορφη πόλη, αλλά μεγάλωσε άχαρα και άναρχα, γιατί δεν ήξερε πώς να εκσυγχρονιστεί (που είναι βασικά το πρόβλημα όλης της χώρας και των -κατά κανόνα- άσχημων πόλεών της). Κι είναι σαν την ασπίδα της Αρβέρνης, όπου οι έμποροι πουλούσαν κρασιά και κάρβουνα, αναπολώντας τον παλιό καλό καιρό, που πουλούσαν κρασιά και κάρβουνα. Αντ’ αυτών, η Λαμία έχει σούβλες και τυροκομικά. Και άπειρα καφεκοπτεία, που κανείς δεν ξέρει πώς επιβιώνουν όλα μαζί.

Πέραν αυτών, η σύγχρονη πόλη δεν έχει πολλά πράγματα να δεις. Τρεις πλατείες, πέντε δρόμους, ένα κάστρο, τα ΤΕΙ και... τον Καρλίτος -που φεύγει και αυτός. Αλλά το σπίτι βλέπει φάτσα στην πλατεία Λαού, με τον έφιππο καβαλάρη της. Συναντάς κι ένα στένσιλ, έξω απ’ τα γραφεία του Κόμματος -ένα είναι το Κόμμα και δεν εννοώ την τοπική κοινότητα. Και αναζητάς το σπίτι της φαμίλιας Κλάρα, στην οδό ΚΡΙΤΣΑ. Δε θέλει πολλά μια πόλη για να ομορφύνει απότομα. Αρκεί να μη βάζει ο δήμος τα μεγάφωνα στη διαπασών να παίζουν όλη νύχτα.

-.-

Τι θα έλεγε, αν μπορούσε να μιλήσει για όλα αυτά ο καπετάνιος; Πιθανότατα τίποτα. Θα βουτούσε μαζί τους στην κραιπάλη και θα μιλούσε στη γλώσσα τους, γιατί δεν ήταν σνομπ τύπος, μακριά από τις αδυναμίες ή τις χαρές (και τις χάρες) του λαού.

Σπάιντερμαν, Κατγούμαν, σέξι νοσοκόμες και Σκουμπιντούδες, που ’ναι από χέρι χαμένοι, αλλά κερδίζουν αλλού (στο φαγητό). Πυροσβέστες, Νταρ Βέιντερ, μαζορέτες, γατούλες, μπάτσοι που κυνηγούν κουκουλοφόρο (!). Αλλά κάποιος λείπει. Αλήθεια τώρα, ούτε ένα γκρουπ Μαυροσκούφηδες, τιμής ένεκεν για τον έφιππο καβαλάρη της πλατείας;

Ρόπαλα, φωτόσπαθα, καραμούζες, σφυρίχτρες, στολές, στερεότυπα, χορός, τραγούδι, επίδειξη, κουτσουμπολιό, έρωτας, εφηβική αδρεναλίνη. Παρέλαση με σχολικά συγκροτήματα. Το Καρναβάλι προβάλλει γενικώς ως ευκαιρία. Για τα παιδιά να φλερτάρουν και να ξεσκάσουν. Για τον δήμαρχο να δείξει πόσα λεφτά μπορεί να χαλάσει σε πυροτεχνήματα. Και για την πόλη να δείξει την ταυτότητά της, χωρίς προσχήματα.

Κυράτσες και νοικοκυραίοι, παραταγμένοι στον διάδρομο, κατά μήκος της πασαρέλας, σαν κριτική επιτροπή. Όλο το «χωριό» έτοιμοι να χειροκροτήσει, να τραβήξει βίντεο, να σχολιάσει, να μαζέψει υλικό για το σπίτι. Παντού παράγοντες, βλαχοδήμαρχοι -ένας εκλέχτηκε κιόλας-, προύχοντες και κοτζαμπάσηδες, χατζατζάρηδες και ραγιάδες, κολίγων απόγονοι που έγιναν κάτι και πουλάνε μούρη. Καρναβαλιστές, σάτυροι με πολιτικά, σόγια και επίδοξοι γαμπροί, ένα σύγχρονο νυφοπάζαρο.

Υπάρχει τίποτα χειρότερο από τον αργό θάνατο της ελληνικής επαρχίας; Το υπεράνω βλέμμα του πρωτευουσιάνου που νομίζει πως διαφέρει. Κι ας βρωμάει το ψάρι απ’ το κεφάλι του υδροκεφαλικού κράτους. Το είχε πει, εδώ και χρόνια, ο Ραφαηλίδης πως η Αθήνα είναι απλώς μια συνομοσπονδία ελληνικών χωριών.

Μα γιατί είστε τόσο μίζεροι; Γιατί ενοχοποιείτε τη χαρά του κόσμου;
Κι εσείς γιατί μασκαρεύετε την κατάθλιψη; Γιατί θέλετε χαρούμενους υπηρέτες, με καρφιτσωμένα κέρατα -και δαρμένους από πάνω- και χαμόγελα; Γιατί χαίρεται και χαμογελά ο κόσμος, πατέρα; Γιατί είναι σαν το Γελαστό Αγριογούρουνο από το Αστερίξ στη Βρετανία -που δεν έχει κανέναν λόγο να γελά αλλά το κάνει. Και προτιμά τσάι και συμπάθεια από τους ισχυρούς -ή ψίχουλα άρτου και θεάματα- αντί να τους πολεμά.

Τουλάχιστον είναι μια ευκαιρία να απενοχοποιήσουμε τη δεκαετία με τις βάτες, αναγνωρίζοντας την ιδεολογική της ηγεμονία στη μουσική.
She is crazy like a fool, wild about (Sugar) Daddy Cool...
-Μα αν ήταν (τόσο) ωραία, θα τα ακούγαμε κάθε μέρα, όχι μόνο στις Απόκριες.
Και για τα μελομακάρονα τα ίδια λέτε, αλλά στο Ζητούνι έχουν φημισμένους κουραμπιέδες, όλο τον χρόνο.

Μα χαλάμε εμείς τη χαρά του Καρναβαλιού; Πού πήραμε Πάτρα και Τύρναβο; Που βγάλαμε memes για τη ΛΑΣΥ Τυρνάβου και βγάζουμε τόσα μπλουζάκια, με κέφι και φαντασία;

Απόψε θα ζηλέψει ο Κηλαηδόνης το πάρτι που θα κάνουμε εμείς. Και να σου πω γιατί; Γιατί ήταν με το Εσωτερικού που ποτέ δεν έγινε σοβαρό κόμμα -ούτε όταν έφτασε στην κυβέρνηση. Και αν ψάχνεις τον ορισμό του party-pooper, το καλύτερο παράδειγμα είναι ο Ανδρουλάκης και το σινάφι του, που ήθελαν να το διαλύσουν. Αλλά όχι να μας πουν κομματόσκυλα χωρίς ζωή, εμάς που είμαστε party-animal.

Στο Καρναβάλι είμαστε στο στοιχείο μας. Έχει πορείες (το λέμε παρέλαση για ξεκάρφωμα), μαζικά γκρουπ σαν μπλοκ, με φωτόσπαθα αντί για κοντόξυλα, μουτσούνες Πελετίδη (με γυαλιά και μουστάκι), ακόμα και συνθήματα.
Εμπρός λαέ, μη σκύβεις το κεφάλι
Ο μόνος δρόμος είναι ΚΚΕ και Καρναβάλι.

Ίσως να μην έχουν όλοι καθαρά μηνύματα, σαν της (δημοτικής αρχής της) Πάτρας για την Παλαιστίνη. Έχουν όμως διονυσιακή σάτιρα κατά της εξουσίας -αρκεί να στοχοποιούν τους εκπροσώπους της, για τους σωστούς λόγους. Ο Κασσελάκης είναι ένας influencer που έγινε πρόεδρος και έχει χίλια στραβά να σατιρίσεις -από όσα λέει, μέχρι τον τρόπο που στέκεται, για να δείχνει τα μούσκουλά του. Αλλά όσοι ασχολούνται με ό,τι κάνει στο κρεβάτι του, είναι φασίστες της διπλανής πόρτας, που πρέπει να απομονώσουμε.

Κι αν μας φαίνονται λίγο ρηχά και (όχι τόσο) αστεία κάτι άρματα, σαν τους «Κρυφακούληδες», είναι ασορτί με το πολιτικό χιούμορ του μέσου Τουιτερά -αν όχι καλύτερα. Ή σαν τους Σεκίτες, που τρέχουν χορεύοντας στο ρυθμό του «Α-Αντί-Αντικαπιταλίστα» και φωνάζουν ρυθμικά «μη στύβετε ανθρώπους, στύψτε πορτοκάλια», ζουλώντας νοερά τον αέρα με τα χέρια τους. Φοβού τους πολιτικούς μασκαράδες και αντικαπιταλισμό φέροντας...

-.-

Πιο σιγά όμως, ρε παιδιά, να χαμηλώσουμε λίγο τη μουσική αν γίνεται.

Ζηλεύεις τα νιάτα σου, όταν πετούσες και μπορούσες να κοιμηθείς καθιστός από την κούραση στο κλαμπ της πενταήμερης, χωρίς να υπολογίζεις τίποτα. Μετράς προβατίνες και σούβλες και τελικά συναντάς την αγκαλιά του Μορφέα. Ένα μικρό κατόρθωμα, σαν εκείνους τους αντάρτες, που έπρεπε να περπατάνε μέρες ολάκερες στα βουνά και κοιμόντουσαν στην πορεία, περπατώντας μηχανικά με κίνδυνο να γλιστρήσουν και να χαθούν -αλλά όχι τόσο ηρωικό.

Μα ο έξυπνος είναι ετυμολογικά στην άλλη πλευρά από όσους κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου, στη λάθος πλευρά του κρεβατιού της ιστορίας. Κοιμούνται όρθιοι και περπατάν σκυφτοί, με υπνωτισμένες συνειδήσεις. Και ξεχνάνε μόλις ξυπνάνε τα όνειρά τους, λες και θα γίνουν ποτέ πράξη από τον καναπέ ή το κρεβάτι μας.

Σε αυτούς τους δρόμους, σε αυτή την κοινωνία
Μια μέρα, ο διονυσιασμός δε θα ’ναι ουτοπία..

Ο Οπενχάιμερ ήταν κομμουνισταράς

Ψηφιδωτό σημειώσεων

Μύρισε θυμάρι και αντι-ιμπεριαλισμό την περασμένη Δευτέρα στο Σύνταγμα. Όπως στα νιάτα μας, που να ’ταν δυο φορές, και ας μην είχαν πάλι την αξέχαστη Νεανική Δράση για την Ειρήνη. Και αν με ρωτούσες, σφε αναγνώστη, θα έλεγα πως χρειάζονται και άλλες -περισσότερες- τέτοιες κινητοποιήσεις. Να εντείνουμε τη δράση μας, που θα έλεγε και η εισήγηση. Όχι για να τσεκάρουμε τυπικά το σχετικό κουτάκι, όχι ως κάτι παραπάνω, επιπρόσθετο σε όσα κάνουμε -βάλε κάτι και για την Παλαιστίνη- αλλά ως βασικό και αναπόσπαστο μέρος όσων λέμε και κάνουμε.

Είναι βασικό να μη γίνουμε κρέας για τα κανόνια τους. Να μη σφυρίζουμε αδιάφορα όταν ανάβουν εστίες πολέμου στη γειτονιά μας -γιατί είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα αρπάξει και το δικό μας σπίτι. Να σπάσει η απάθεια του τύπου «μακριά από τον κώλο μας και όπου θέλει ας είναι», που είναι ο κλασικός ατομισμός αλλά σε κλίμακα χώρας. Να σπάσει το κυρίαρχο δόγμα πως «οι Νατοϊκοί είναι φίλοι μας» -και θέλουν το καλό μας. Να αλλάξουμε τη φθίνουσα πορεία του αυθόρμητου αντι-ιμπεριαλισμού των μαζών. Να ανακτήσει τη χαμένη ιδεολογική του ηγεμονία το σύνθημα «ΕΕ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο».

Δεν είναι ένα ακόμα πεδίο, αλλά ο πυρήνας όσων λέμε. Ανέκαθεν ήταν. Από την εποχή ακόμα που οι Δαπίτες γκρίνιαζαν για τις διακοπές - παρεμβάσεις στα αμφιθέατρα και τις ανακοινώσεις για τον πόλεμο στη Νικαράγουα. Ενώ οι εναλλακτικοί εξηγούσαν με ύφος πως εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει και η μοναξιά. Όχι το ένα εξαιτίας του άλλου, αλλά παρεμπιπτόντως, το ένα δίπλα στο άλλο, σαν ειρηνική συνύπαρξη αλλά με πόλεμο. Σήμερα όλοι αυτοί μας κυβερνάν εναλλάξ ή από κοινού και πασχίζουν να μας βάλουν στη «σωστή πλευρά του πολέμου», δηλαδή στο πλευρό της δικής τους λυκοσυμμαχίας. Και όσο ο λαός κοιμάται με αυτό το πλευρό, κινδυνεύει να βρεθεί στη λάθος πλευρά της κάννης και βασικά στην μπούκα του κανονιού.

Κι όχι, δεν είναι απλό θέμα ο ιμπεριαλισμός. Έχουμε πολλά να αναλύσουμε και να λήξουμε, θεωρητικά, ιστορικά και πρακτικά. Αν είναι αλυσίδα ή πυραμίδα. Αν μπορούμε να πούμε όλες τις χώρες ιμπεριαλιστικές. Αν έχει νόημα, στον αντίποδα, να περιορίζουμε τον όρο σε μια χούφτα χώρες. Αν θα αρχίσουμε να μιλάμε για «εκμετάλλευση έθνους από έθνος», εγκαταλείποντας την ταξική ανάλυση. Τι ακριβώς είναι τα κυριαρχικά δικαιώματα σε μια ιμπεριαλιστική χώρα -ή ενταγμένη στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Αν περιλαμβάνεται σε αυτά η ΑΟΖ. Αν αυτή η χώρα -ενταγμένη στο σύστημα ή ιμπεριαλιστική- μπορεί ποτέ να διεξάγει έναν δίκαιο πόλεμο. Και αν όχι, τι νόημα έχει να υπερασπιστούμε το έδαφός της. Αν αλλάζει ο χαρακτήρας του πολέμου -δηλαδή η πολιτική μιας χώρας- όταν επιτίθεται ή όταν αμύνεται. Αν θα πάρουμε τα όπλα να πολεμήσουμε. Ή για να ξεκινήσουμε την επανάσταση, στρέφοντάς τα στην κυρίαρχη τάξη και τα όργανά της. Αν θα το κάνουμε μέσα από τον στρατό, λιποτακτώντας ή πολεμώντας σε δικές μας, αυτόνομες μονάδες. Ή αν τελικά θα μας συλλάβουν όλους την πρώτη κιόλας μέρα, οπότε κουβέντα να γίνεται.

Δε χρειάζεται όμως να τα έχεις λυμένα όλα αυτά, για να (αντι)δράσεις. Δε χρειάζεται να είσαι καν κομμουνιστής, για να ζητάς να γυρίσει πίσω η φρεγάτα «Ύδρα» και να μην έχει καμιά συμμετοχή στο ματοκύλισμα των λαών η χώρα σου. Αρκεί να είσαι απλώς έντιμος, απέναντι στη συνείδησή σου πρωτίστως, όπως η αντισμηναγός Αμαλία Π.

-.-

Διάφορα ΜΜΕ μέτρησαν τις αντιδράσεις του κόσμου και έσπευσαν να βγάλουν διάφορα «επανορθωτικά» κείμενα, που μετρίαζαν κάπως τις εντυπώσεις από τα αρχικά τους δημοσιεύματα για τους ζαχαρομπαμπάδες του Κουτσούμπα στη Βουλή. Όλα τα ΜΜΕ; Όχι. Γιατί το ηρωικό Protagon αντιστέκεται και κρατά ψηλά τη σημαία του αντικομμουνισμού, σε αυτήν την τελευταία σοβιετική γωνιά της Ευρώπης, με σημαιοφόρο τον Χαρίδημο Τσούκα και τη συμπυκνωμένη σοφία του, που μας κάνει τη χάρη να ασχοληθεί με την «ασόβαρη προσέγγιση του ΓΓ» για ένα τόσο σοβαρό θέμα όπως η φοιτητική πορνεία. Το καταστάλαγμα αυτής της σοφίας μπορεί να κωδικοποιηθεί σε μαργαριτάρια του στιλ:

-Υπάρχουν πολλοί καπιταλισμοί.
-Η Κούβα είναι δεύτερη παγκοσμίως στην πορνεία.
-Στη Σουηδία τα περισσότερα πανεπιστήμια είναι δημόσια και δωρεάν -άρα δεν ευθύνεται η ιδιωτική πρωτοβουλία για τη στροφή των φοιτητών-ιών στην πορνεία.
-Την τελευταία την τρέφουν η ανισότητα και οι οικονομικές δυσκολίες -και όχι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
-Οι σοβαρές χώρες καταπιάνονται με το ζήτημα της φοιτητικής φτώχειας και της φοιτητικής σεξουαλικής εργασίας, αλλά όχι με τον κουτσούμπειο τρόπο.

Ας δούμε λίγο πιο προσεκτικά τις αρετές της Τσούκειου μεθοδολογίας.

-Οδηγούνται στην πορνεία οι φοιτήτριες (και οι φοιτητές) της Κούβας, για να εξασφαλίσουν τα δίδακτρά τους; Όχι, γιατί δεν υπάρχουν δίδακτρα. Στοιχειώδες -και δε χρειάζεται να είσαι ο Σέρλοκ Χολμς, για να το διαπιστώσεις.

-Υπάρχει γενικά πορνεία στην Κούβα. Ασφαλώς, αν και πιθανότατα όχι στις διαστάσεις που δείχνουν τα αμερόληπτα στοιχεία του Τσούκα και των αμερόληπτων πηγών του από τις ΗΠΑ, που έχουν πάντα οξυμένες ευαισθησίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γι’ αυτό και έχουν επιβάλει ένα δολοφονικό εμπάργκο με ανυπολόγιστες συνέπειες στο νησί της επανάστασης. Έχει ακούσει άραγε κάτι για αυτό ο αξιότιμος αρθρογράφος; Ναι, αλλά δεν έχει θέση στην ανάλυσή του, για να μη χαθεί το ήδη έτοιμο συμπέρασμα.

-Υπάρχουν πολλοί καπιταλισμοί; Όχι, μόνο ένας και έχει για θεό του το κέρδος. Υπάρχουν βέβαια πολλές χώρες με διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης. Αλλά αν στο «καλό, σκανδιναβικό μοντέλο» -που δεν είναι ίδιο με τους «άλλους καπιταλισμούς»- υπάρχουν δυσκολίες, φτώχεια και ανισότητες, τότε αλήθεια ποιον καπιταλισμό μπορούμε να αναζητήσουμε, που να έχει εξαλείψει τέτοια φαινόμενα αντί να τα καλλιεργεί και να τα διαφημίζει ως ευκαιρίες; Άγνωστο.

-Υπάρχουν δημόσια πανεπιστήμια στις καπιταλιστικές χώρες; Ναι, αλλά η απάντηση είναι λίγο σχετική. Γιατί πρέπει αμέσως να ρωτήσουμε: Έχουν δίδακτρα; Λειτουργούν με γνώμονα το κέρδος; Διασφαλίζουν δωρεάν συνθήκες σπουδών στους φοιτητές; Κι εδώ αυτομάτως, οι απαντήσεις γίνονται πιο σύνθετες και αλλάζουν την αρχική κατάφαση. Δυστυχώς η Τσούκειος σκέψη δεν έχει φτάσει ακόμα τόσο μακριά, για να καταλάβει πως το πρόβλημα δεν είναι μόνο τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά η μετατροπή της παιδείας συνολικά σε ένα πανάκριβο εμπόρευμα. Ότι τα δημόσια πανεπιστήμια μετατρέπονται ταχύτατα σε μαγαζάκια -για να ’ναι ανταγωνιστικά- και βλέπουν τις δομές τους να ιδιωτικοποιούνται, παραμένοντας κατ’ όνομα δημόσια.

Αλλά το βασικό ζήτημα που αποκλείει κάθε ελπίδα συνεννόησης με τον Τσούκα και το σινάφι του, είναι εκείνη η φρασούλα περί «φοιτητικής σεξεργασίας», που μπορούμε να τη δούμε διατυπωμένη και σε άλλα σημεία: Η ισχυρότερη αντίληψη περί αυτοδιάθεσης του σώματος και η αυξανόμενη απενοχοποίηση των επ’ αμοιβή σεξουαλικών υπηρεσιών συμβάλλουν στην αποδοχή και ενδυνάμωση του φαινομένου.

Και να πώς η νεοφιλελεύθερη οπτική του Χαρίδημου Τσούκα έρχεται να συναντήσει τους «αντισυστημικούς» αριστερούς ψάλτες της ελεύθερης οικονομίας που προσυπογράφουν το σημείο για την «αυτοδιάθεση του σώματος». Τελικά η πορνεία μπορεί να μην είναι πρόβλημα αλλά μια μορφή ελευθερίας και αποβολής των παλιών μας ταμπού. Σκεφτείτε το...

-.-

Είναι ο «Οπενχάιμερ» το magnus opus του Νόλαν; Μπορεί. Δεν είμαι τόσο σινεφίλ, για να έχω άποψη, αλλά κάνοντας μια μικρή σφυγμομέτρηση στο περιβάλλον μας, θα λάβουμε διάφορες απαντήσεις, από χλιαρές μέχρι πολύ θετικές αντιδράσεις. Πολύ λίγοι όμως θα κινηθούν εκτός αυτού του φάσματος, λέγοντας πως η ταινία δε βλεπόταν ή ότι ήταν ένα σύγχρονο αριστούργημα. Είχε σφιχτό μοντάζ, πυκνό κινηματογραφικό χρόνο -για να παρακολουθήσει τον αντίστοιχο ιστορικό-, εμφανή σκηνοθετική σφραγίδα -ιδίως στην εκκωφαντική απουσία ήχου τη στιγμή της έκρηξης. Είχε επίσης ενδιαφέρον θέμα, με σοβαρές προεκτάσεις, που δεν έκανε χρονικές εκπτώσεις -τελειώνοντας με τη σκηνή της έκρηξης, όπως ήθελε ο μέσος θεατής- και χώρεσε αρκετές από αυτές, χωρίς όμως να εμβαθύνει -που είναι εν μέρει λογικό και αναπόφευκτο, αλλά ως ένα βαθμό και συνειδητή επιλογή. Και έχουμε δει πολλά αριστουργήματα να μην παίρνουν αγαλματάκι, σχεδόν κανένα όμως χωρίς βάθος...

Εξίσου ανοιχτή παραμένει η συζήτηση για τα πολιτικά μηνύματα του «Οπενχάιμερ». Είναι η ταινία ενός μάλλον συντηρητικού σκηνοθέτη, αν δεν κάνω λάθος -ως προς το πολιτικό του στίγμα και όχι ως προς το έργο του- για έναν κομμουνιστή επιστήμονα ή έστω συμπαθούντα, που τον υποψιάζονταν για πράκτορα των Σοβιετικών (κυνηγήθηκε όντως στα χρόνια του Μακαρθισμού απ’ τους αχάριστους ευεργετηθέντες). Η οποία όμως κλείνει με την αποκατάστασή του, χάρη και σε ενέργειες των «Δημοκρατικών», υπηρετώντας τελικά μια τάση που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια στο Χόλιγουντ και καθορίζει παγκόσμια τα κριτήρια της κοινής γνώμης περί προοδευτικότητας -χαρακτηριστικό παράδειγμα η περσινή «Μπάρμπι» και ας μην τιμήθηκε με Όσκαρ.

Αυτό που νομίζω ότι επιτείνει κάπως τη σύγχυση είναι η στάση του ίδιου του ΚΚ ΗΠΑ, που ταυτίστηκε σχεδόν απόλυτα με το New Deal του Ρούζβελτ, συνέχισε εκ των πραγμάτων να τον στηρίζει στα χρόνια του πολέμου και της Αντιφασιστικής Συμμαχίας, που ήταν μια μορφή «Λαϊκού Μετώπου» σε διεθνή κλίμακα, χωρίς αυταπάτες -άλλο αν καλλιεργήθηκαν τελικά τέτοιες σε μια σειρά ΚΚ- για να φτάσει μεταπολεμικά στον μπραουντερισμό, σε μια υπαρξιακή κρίση και ένα ιδεολογικό τέλμα, με αποτέλεσμα να αποπροσανατολιστούν οι μάζες -και καλά κρασιά, έπεσε στον γκρεμό, καλό κόμμα πρέπει να ήταν...

Ίσως για να απαντήσουμε στο ερώτημα αν ήταν κομμουνιστής ο Οπενχάιμερ, πρέπει να πιάσουμε βασικά το ερώτημα τι γραμμή είχε το ΚΚ ΗΠΑ και τι σήμαινε να είσαι κομμουνιστής τότε -που το πιάνει ακροθιγώς ένας διάλογος της ταινίας, στο πλαίσιο της ανάκρισης.
-Ήσουν κομμουνιστής;
-Ήμουν με το New Deal...

Όπως και να έχει, ο Όπι ήταν τουλάχιστον κομμουνίζων, μελετημένος και κατασταλαγμένος (είχε διαβάσει και τους τόμους του «Κεφαλαίου») και είχε ισχυρούς δεσμούς με οργανωμένους κομμουνιστές στο περιβάλλον του. Συνεπώς, μια στοιχειωδώς έντιμη βιογραφική ματιά -έστω κινηματογραφική- δε θα μπορούσε να παραβλέψει και να αποσιωπήσει αυτήν την παράμετρο. Κι ο Νόλαν σίγουρα δεν επιλέγει αυτήν την οδό -ίσα-ίσα.

Σε τελική ανάλυση, εφόσον κατάπιαμε αμάσητη (για λόγους πολιτικής χρησιμότητας) την παραχάραξη στο Τελευταίο Σημείωμα του Βούλγαρη, που το προβάλαμε παντού και το εκθειάσαμε γιατί ένας από τους 200 της Καισαριανής ψιθύρισε «κομμουνιστής ως το τέλος», δε χρειάζεται να κοιτάμε στα δόντια τον γάιδαρο που μας χαρίζει ο Νόλαν.

Δίνει ανοιχτά το πολιτικό στίγμα του Οπενχάιμερ, θέτει εύστοχα το πρόβλημα της σχέσης της επιστήμης με την εξουσία και πόσο ανεξάρτητη (δεν) μπορεί να είναι, βάζει τους ηθικούς προβληματισμούς του επιστήμονα που βλέπει την εφεύρεσή του να μπαίνει στην υπηρεσία άλλων σκοπών από αυτούς για τους οποίους σχεδιάστηκε. Κι αν αφήνει -σκόπιμα- κάποια σημεία ανοιχτά, δίνει τουλάχιστον στον θεατή πολλά ερεθίσματα για να τα ψάξει παραπάνω μόνος του. Όπως σκοπεύει να κάνει και η κε του μπλοκ, έχοντας αγοράσει το ογκώδες βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η ταινία -και ας μην είναι γραμμένο από αυστηρά δική μας σκοπιά.

-.-

Μπορεί οι συλλήψεις έξι οπαδών της ΑΕΚ επειδή άναψαν πυρσούς σε μια ταράτσα, δίπλα από το γήπεδο της Λαμίας να μην είναι της ίδιας βαρύτητας με τις σκηνές που περιγράφει ο στίχος «χτυπάνε στην ταράτσα τον Ανδρέα» -και ποιος να το έλεγε τότε ότι ο Λεντάκης θα πήγαινε μια μέρα με αυτούς που τον χτυπούσαν- αλλά το γεγονός δε στερείται καθόλου σημασίας. Όπως λέει και ο 2310, οι οπαδοί γίνονται πειραματόζωα για την αυστηροποίηση του ποινικού κώδικα. Και τα γήπεδα -που ήταν ανέκαθεν πιστός καθρέφτης της κοινωνίας- θεωρούνται προνομιακό πεδίο για την εμπέδωση του δόγματος «νόμος και τάξη». Αυτό δεν αλλάζει επειδή οι οπαδοί αθωώθηκαν λόγω άγνοιας-παρανόησης του αθλητικού νόμου (και τάξη), που είναι περίπου σα να λέμε «λόγω βλακείας». Τουλάχιστον αυτή είναι η μόνη αθώωση -από όσες έχει προτείνει εσχάτως η εισαγγελική έδρα- που δε σε κάνει να αναρωτιέσαι: υπάρχει τίποτα που να μην έχει σαπίσει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας;

Κι αν μαγνητοσκοπηθούν και ανέβουν στο διαδίκτυο οι παρεμβάσεις της σημερινής εκδήλωσης για τον Ποινικό Κώδικα, μπορεί να βρεθεί η αφορμή να πούμε περισσότερα.

-.-

Η σχέση του ΚΚ Πορτογαλίας με το ΚΚΕ μου θυμίζει συνειρμικά το αθλητικό ντοκιμαντέρ Once Brothers, για τον Ντράζεν, τον Ντίβατς και την κάποτε ενιαία Γιουγκοσλαβία. Κάποτε ήμασταν αδελφά κόμματα, τα μόνα που έμειναν όρθια στη λαίλαπα της αντεπανάστασης, και ο Κουνιάλ ήταν ο Πορτογάλος Φλωράκης -και αντιστρόφως. Η Πορτογαλία έζησε τη δική της μεταπολίτευση την ίδια χρονιά με τη δική μας, αλλά χωρίς εκβιαστικά διλήμματα «Καραμανλής ή τανκς», αφού οι φαντάροι που οδηγούσαν τα οχήματα ήταν στην πρώτη γραμμή της Επανάστασης των Γαριφάλων. Κι η δική τους «σοσιαλμανία», με την έννοια μιας σχετικής αριστερόστροφης ιδεολογικής ηγεμονίας, εκφράστηκε στα ονόματα των αστικών τους κομμάτων, καθώς η αντίστοιχη ΝΔ είναι το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, σε διάκριση με το σοσιαλιστικό αντίστοιχο του ΠΑΣΟΚ.

Αν λοιπόν σε αυτή τη χώρα θεριεύει σήμερα η ακροδεξιά -τα ορφανά του Σαλαζάρ- και εκμηδενίζεται η αξιοπιστία και η επιρροή του ΚΚΠ, η ευθύνη είναι βασικά δική του και δε μετριάζεται από τις αντίστοιχες ενισχυμένες τάσεις στη φασίζουσα Ευρωλάνδη. Κι είναι απορίας άξιο πώς/γιατί δεν έχει εκφραστεί ως τώρα ένα ρεύμα εσωτερικής αντιπολίτευσης σε αυτόν τον κατήφορο, στο πλαίσιο μιας αυτοκριτικής που να παίρνει αποστάσεις από τη στρατηγική επιλογή του ΚΚ να γίνει ουρά των σοσιαλιστών και της αντιλαϊκής τους κυβέρνησης, στο όνομα του μικρότερου κακού, που φέρνει πάντα το μεγαλύτερο. Και το δικό μας καθήκον δεν είναι να επιχαίρουμε πάνω από το πολιτικό πτώμα ενός τέτοιου ιστορικού κόμματος, ούτε να αφήσουμε ένα γαρίφαλο στη μνήμη της επανάστασης και του ένδοξου παρελθόντος του. Αλλά να το βοηθήσουμε να ξεπεράσει την κρίση του, βγάζοντας πρώτα μια σωστή διάγνωση για τις αιτίες της.

-.-

Ποιο είναι άραγε το μεγαλύτερο επίτευγμα του ΣΥΡΙΖΑ; Ότι κατάφερε να πλασάρει τη θεωρία των δύο άκρων, σαν γνήσιο -έστω γενόσημο του- ΠΑΣΟΚ; Ότι το έκανε σε μια περίπτωση καθαρής ομοφοβικής βίας, φασίζουσας και ρατσιστικής; Ότι ανακάλυψε ομοφοβική επίθεση στην πολιτική κατακραυγή -και όχι μάτσο κράξιμο- του «κοσμαγάπητου» Κασσελάκη -όπως θα μιλούσε για σεξισμό αντίστοιχα, αν είχε εκλεγεί η Αχτσιόγλου στη θέση του; Ότι τα τρολ της υπόγας στοχοποίησαν πλαγίως και το ΚΚΕ για την επίθεση στα διεμφυλικά άτομα; Ότι δικαιώνει κάθε μέρα πιο πολύ το σχήμα του σοσιαλφασισμού -που μιλάει για τα δίδυμα αδελφάκια; Ότι ο Κασσελάκης είναι, σαν παρουσία και ουσία όσων λέει, μια κινούμενη πατριαρχία;

Ας αφήσουμε να το κρίνει η ιστορία. Και ας κρατήσουμε μια ανάλυση για τη συμβασιλεύουσα για κάποια άλλη ανάρτηση.

Της Ελλάδος τα παιδιά

Έξω από τα σύνορα δεν έχουνε δουλειά

Ο χρόνος τελειώνει, αδειάζει η κλεψύδρα
να γυρίσει πίσω η φρεγάτα «ΥΔΡΑ»

Σύνθημα-ψυχεδέλεια. Έμοιαζε κάπως με ψαγμένο στίχο των Πυξ Λαξ, ενάντια στους πρίγκιπες (άρχοντες) του δυτικού κόσμου, σε μια διαδήλωση για τον περήφανο λαό της Δυτικής Όχθης και της πολύπαθης λωρίδας της Γάζας. Αλλά στα μεγάφωνα έπαιζε Βασίλη, «το παιχνίδι παίζεται ακόμα», λες και είμαστε ακόμα νέοι, σε άλλη δεκαετία, τότε που φωνάζαμε «νίκη στην Ιντιφάντα». Τελικά δεν έχουν αλλάξει τόσο πολλά στο πέρασμα του χρόνου.

Μετά ο Μητροπάνος έλεγε το «γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον», σε μια ερμηνεία-έκπληξη, γιατί δεν περίμενες να σου λείψε ποτέ ο Διονύσης, σε οποιαδήποτε συμφραζόμενα. αι ύστερα η μεταλλική φωνή -από το σπάνιο μέταλλο των κομμουνιστών- μας ανήγγειλε: «Καταφτάνει τώρα στο Σύνταγμα ένα κατακόκκινο ποτάμι...» From the river to the sea, Palestine will be free. Μα πού είναι η θάλασσα; Να την. Δεν είναι λαοθάλασσα, αλλά μια μικρή Ερυθρά θάλασσα, που άνοιξε μαγικά στα δύο, χωρίς ραβδάκι, όταν χρειάστηκε να περάσει ένα ασθενοφόρο ανάμεσά μας. Αρκεί να γυρίσει πίσω η φρεγάτα.

Πήραμε να μετράμε τις ελληνικές σημαίες, αναλογιζόμασταν ποια να ήταν η αναλογία με τις κόκκινες -μία στις 20, τις 50 ή τις 100- και άρχισαν οι αναμνήσεις. Διαδήλωση της ΕΔΥΕΘ, νεοφώτιστος στο κίνημα, μου έλαχε κλήρος-χρέωση η γαλανόλευκη και εγώ να αρνιέμαι-αρνιέμαι-αρνιέμαι, αμήχανα αλλά σθεναρά: ευχαρίστως ναι, αλλά όχι. Ό,τι άλλο θέλετε...

Τώρα τα χρόνια έχουν περάσει. Ούτε σήμερα θα την σήκωνα μάλλον, δέχομαι όμως την ειρηνική μας συνύπαρξη και τη λογική να ανεμίζουν κάνα δυο μες στις κόκκινες. Δεν έχω πρόβλημα με τις σημαίες, έχω και φίλους σημαίες, αρκεί να μην ανεμίζουν πολύ προκλητικά. Σέβομαι απεριόριστα όμως τους αξιωματικούς που μιλάνε για τη γαλανόλευκη που τιμήθηκε στους αγώνες του λαού μας και αρνούνται να πολεμήσουν κάτω από τη σημαία του ΝΑΤΟ. Πόσο μάλλον όταν είναι εν ενεργεία αξιωματικοί και ρισκάρουν το κεφάλι τους, παίρνοντας τον λόγο δημόσια σε μια αντιιμπεριαλιστιική συγκέντρωση του ΚΚΕ. Όπως έκανε η Αμαλία Παπασωτηρίου.

Δε γίνεται να μη συγκινείσαι, ακούγοντας την αντισμήναρχο να λέει πως είναι στη σωστή πλευρά της ιστορίας, γιατί αρνείται να γίνει η χώρα της «πεδίο βολής φτηνό, που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι». Να θέτει το ερώτημα, στον εαυτό της αλλά και στον καθένα μας: «τι έκανα εγώ για να εμποδίσω τα πολεμοκάπηλα σχέδια»; Να αναρωτιέται πόσοι από τους συναδέλφους της είναι περήφανοι που συμμετέχουν στην αποστολή της φρεγάτας «Ύδρα» για την Ερυθρά θάλασσα. Να δίνει «απλά μαθήματα πατριωτισμού», μιλώντας για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη Γιουγκοσλαβία, την Κορέα παλιότερα και να αναρωτιέται ρητορικά πόσο πατριωτικό είναι να συμμετέχει η χώρα σε αυτούς.

Δε γίνεται να μη θαυμάσεις το θάρρος και τη στάση της να μιλήσει ανοιχτά, δημόσια, «εκτός υπηρεσίας», χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες. Πρέπει να είσαι αν μη τι άλλο πολύ γενναίος-α, για να γράψεις στα κάκαλά σου (και ας μην έχεις στην κυριολεξία) τον Κάκαλο, τον Τζαζλέα κι όλη την ιεραρχία που προσκυνά νατοϊκές σημαίες. Και προπαντός τους Χλαπάτσες που σε περιμένουν στη γωνία με την κουκούλα και τα σύνεργα της δουλειάς, ζητώντας άμεσα να αποταχθείς, να φυλακιστείς ή να σε εκτελέσουν στον τοίχο για παραδειγματισμό.
Θα σας δείξω εγώ, θα δείτε τι θα πάθετε...

Και αν αυτά είναι «της Ελλάδος τα παιδιά», ας φέρουν όσες σημαίες θέλουν. Μακάρι η παρέμβαση του Κόμματος στον στρατό -που δεν μπορεί παρά να είναι περιφρουρημένη- να έχει προχωρήσει τόσο, που αυτοί οι αξιωματικοί να μη νιώθουν το βάρος της μοναξιάς για τις επιλογές τους και να βγαίνουν μπροστά με θάρρος! Κάθε φορά και ένα βήμα παραπάνω...

Ο ΓΓ συνέχισε στο ίδιο μήκος κύματος, με την ίδια ελληνική προφορά, λέγοντας πως το ΚΚΕ σπάει την ομερτά. Για ποια ομερτά λέει όμως;
Σκέψου αν και τι έχουμε μάθει από τα ΜΜΕ για το έγκλημα διαρκείας στην Παλαιστίνη, που λαμβάνει διαστάσεις γενοκτονίας, με μικρά παιδιά να πεθαίνουν της πείνας καθημερινά, αβοήθητα και αποκλεισμένα.
Σκέψου τι και πόσα μάθαμε για το πολιτικό χρώμα της απονομής των Όσκαρ, τη διαδήλωση υπέρ της Παλαιστίνης έξω από το θέατρο, τις μαύρες κονκάρδες ως σύμβολο εκεχειρίας και τη γενναία στάση του εβραϊκής καταγωγής σκηνοθέτη που δήλωσε επί σκηνής ότι αρνείται να σφετερίζεται μια Κατοχή το Ολοκαύτωμα και την καταγωγή του.

Ας σκεφτούμε την ομερτά για το έγκλημα των ελληνικών (αστικών) κομμάτων, που χαριεντίζονταν τις προάλλες -πλην Λακεδαιμονίων- με τον Ισραηλινό πρέσβη. Ή κατά παρέκβαση, την οργανωμένη συγκάλυψη για το έγκλημα στα Τέμπη, όπου ήθελαν να σβήσουν ακόμα και τα ονόματα των θυμάτων μπροστά από τη Βουλή. Χτες πάντως τα είχαν περιφραγμένα με κιγκλιδώματα (!), ίσως για να τα «προστατέψουν» από τους περίεργους τουρίστες και τα περιστέρια...

Ο Κουτσούμπας μίλησε επίσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Που δεν ξεκίνησε προχτές, αλλά ήδη από το ’14, με τους νεοναζί να εκτελούν ρωσόφωνους συνδικαλιστές στο κτίριο των συνδικάτων. Αλλά ο κατά φαντασίαν «ήρωας πολέμου» Μητσοτάκης δε βρήκε χρόνο να αφήσει ένα λουλουδάκι και στη δική τους μνήμη. Και αν μη τι άλλο είναι φαιδρό να μιλάνε για «πουτινάκια», τα τρολ και οι οπαδοί ενός κόμματος που είχε αδελφοποιηθεί με την «Ενιαία Ρωσία» του Βλαδίμηρου...

Όταν ο ΓΓ μίλησε για το υπαρκτό ενδεχόμενο πυρηνικού πολέμου, μύρισε αναπόφευκτα πιρινίνι και αντίστροφη μέτρηση (The final countdown), για το τέλος του κόσμου. Και όσο το πλήθος φώναζε «Ένωση και ΝΑΤΟ, πολέμου συνδικάτο», σκεφτόμασταν συνειρμικά την εξέλιξη ενός συνθήματος ή μάλλον των πενήντα αποχρώσεων της σοσιαλδημοκρατίας, που το ασπάζονταν στη θεωρία. Πόσο νερό κύλησε στο αυλάκι -και τον μύλο της αντίδρασης- από τον καιρό του «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ» και παλιότερα, απ’ τη θέση της ΕΔΑ για τον «λάκκο των λεόντων» της κοινής αγοράς. Σε λίγα χρόνια, φτάσαμε στην ευρωλιγούρα της νατοϊκής αριστεράς, που κομπάζει γιατί εξημέρωσε τον αυθόρμητο αντι-αμερικανισμό των μαζών και έφερε τις σχέσεις του ελληνικού κράτους με τις ΗΠΑ στο καλύτερο σημείο της ιστορίας τους. Και δεν είναι ότι πέφτουμε από τα σύννεφα ή πως δεν είχε δώσει εγκαίρως τα δείγματα γραφής του ο ευρωκομμουνισμός...

Κατηφορίζοντας την Πανεπιστημίου στο τέλος, πετύχαμε το ανθοστόλιστο μνημείο των πεσόντων αγωνιστών της ΓΣΕΒΕΕ και τις ανθοδέσμες που τιμούσαν την επέτειο της μεγάλης πανεπαγγελματικής απεργίας της 10ης Μάρτη του 1927. Ο απολογισμός της ματωμένης Πέμπτης, όπως πέρασε στην ιστορία, ήταν τρεις νεκροί ΕΒΕ (δυο υποδηματοποιοί και ένας υδραυλικός), εκ των οποίων οι δύο ήταν εβραϊκής καταγωγής. Και αυτό είναι ό,τι χρειάζεται να ξέρουμε για τις «εθνικές ευαισθησίες» των κυβερνήσεων, τις (λυκο)φιλίες τους και το μένος τους ενάντια στους αγώνες, που έχει πάντα ταξικό πρόσημο.

Εδώ θα χωρούσαν μερικά υστερόγραφα, πχ για τον Μπεκρή του σωματείου στην Κόσκο, που μπορεί να μην είναι διάσημος σαν τη Σάτι, αλλά είναι «πρώτη μούρη» εκεί που πρέπει -στο κίνημα- και σφυροκοπά τους εργοδότες σαν πολυβόλο: τα-τα-τα-τα... Αλλά αυτά ας τα αφήσουμε για αύριο, καλώς εχόντων των πραγμάτων...

Οι τρεις ταφές του αριστεροχωρίου

Τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας του Μελκιάδες Εστράδα-αριστεροχώρι.

Ξέχασα να γράψω για το 5ο Συνέδριο του ΝΑΡ πως οι θέσεις ψηφίστηκαν από το 71%, αλλά δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω από τι σκοπιά διαφώνησε το υπόλοιπο 29%, αν είναι ενιαία και ομαδοποιημένη η στάση του, αν απηχεί έναν γενικότερο προβληματισμό-ξενέρωμα ή αν κυμαίνεται σε φυσιολογικές για το χώρο επίπεδα, μακριά από τις ομοφωνίες των νεκροταφείων -που ταιριάζουν μακάβρια και με τον τίτλο της ανάρτησης.

Σημειώνω επίσης τις αντιδράσεις κάποιων αιώνιων (μετα)φοιτητών για τις εξελίξεις στα ΕΑΑΚ, που ρωτούσες να μάθεις τι γίνεται, ξαφνικά δήλωναν πολύ μεγάλοι για να έχουν επαφή και να γνωρίζουν ή υποβάθμιζαν το ζήτημα, γιατί «και πέρσι ήταν ξεχωριστή η καταγραφή» κτλ, που προσωπικά τις θεωρώ ό,τι πιο κοντινό στο αστεριξικό μοτίβο για την Αλεζία, που προφανώς έγινε και πώς να το αρνηθείς, αλλά χμφ, χμ, τι γυρεύετε και τα σκαλίζετε, και τέλος πάντων τι την θέλετε εσείς αυτήν την Αλεζία, ε;

Είχαμε μείνει όμως στο σημείο όπου με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του συνεδρίου, το οποίο είναι αβάσταχτο κλισέ, κάτι σαν το «ανταμώσαμε και τραγουδήσαμε» για Φεστιβάλ και διήμερα, αλλά λιγότερο διασκεδαστικό -αν δεν το ζεις απέξω-, για αυτό ανταμώνουν ίσως κάθε 5-6 χρόνια, βάσει διασταλτικής ερμηνείας του καταστατικού τους.
Ή σα να λες με επιτυχία σηκώθηκα σήμερα από το κρεβάτι, βούρτσισα τα δόντια μου και σημάδεψα τη λεκάνη -που δεν είναι και αυτονόητο αν δεν τα πας καλά με το πρωινό ξύπνημα-, γιατί το παν στη ζωή είναι να έχεις στόχους.
Ή ένα είδος οργουελικής, διπλής γλώσσας, που βασικά εννοεί: οριακά αποφεύχθηκαν τα παρατράγουδα στις εργασίες του συνεδρίου, παρά τα προγνωστικά περί του αντιθέτου. Αλλά αν έχεις σαν μέτρο σύγκρισης το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, η επιτυχία και η ομόνοια είναι δεδομένες.

Φαντάσου εν τω μεταξύ μια ανακοίνωση απ’ το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ που θα έλεγε τα εξής: με φαντεζί λάμψη, γκλάμουρ και επικοινωνιακό πάταγο ολοκληρώθηκε η συνεδριακή performance του president Στέφανου. Διαβάστηκαν μικρά αποσπάσματα πολιτικού λόγου από ότο-κιου, ενώ ξεσηκώθηκαν θυελλώδη χειροκροτήματα και αυθόρμητες ουρανομήκεις επιδοκιμασίες από τους συνεδριακούς θαυμαστές του προέδρου. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε υψηλής αισθητικής θέατρο του παραλόγου, με τη συντρόφισσα Γεροβασίλη στο ρόλο του βαρίδιου, ενώ το plot-twist στη λήξη συνάντησε διθυραμβική υποδοχή από κριτικούς στο X. Για τις ανάγκες του συνεδρίου χρησιμοποιήθηκαν ζωντανοί, ομιλούντες κομπάρσοι, που γιούχαραν κατά παραγγελία, με σύστημα εξειδικευμένης τηλεδιοίκησης, ενώ πολλαπλασιάστηκαν με εφέ τεχνητής νοημοσύνης, για να συγκροτηθούν σε συνεδριακό όχλο. Σημειώνεται πως κανείς σύνεδρος της αντιπολίτευσης δε βασανίστηκε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.

Ή ακόμα καλύτερα, μια αντίστοιχη ανακοίνωση το ’91, μετά το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ, που μεταδιδόταν ζωντανά και από την τηλεοπτική συχνότητα του 902. «Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι επεισοδιακές εργασίες του συνεδρίου, που σηματοδοτεί μια νέα πορεία για το Κόμμα, τονίζοντας την ενότητα στους κόλπους του και την ιστορική του συνέχεια». Που θα ήταν και απολύτως ακριβές, ως προς την επιτυχία τουλάχιστον, με την χιτσκοκική, γκρανκινιολική, θριλερική εκλογή της Αλέκας αντί του Δραγασάκη και το ανανεωτικό του σινάφι (57-53).

Κι αν όλα αυτά φαντάζουν χαζομάρες, ας κρατήσουμε τη συνείδηση της αναγκαιότητας (που είναι η ελευθερία για εμάς) να βρούμε άλλες πιο ζωντανές φράσεις για να περιγράφουν τέτοιες -ελπίζουμε πάντοτε ζωντανές- διαδικασίες. Γιατί αν ένα κλισέ δεν είναι παρά το κουρασμένο μυαλό που βαριέται να σκεφτεί και ψάχνει καταφύγιο στα έτοιμα, τότε είναι μεγάλο πρόβλημα αν αποτυπώνει όσα γίνονται σε ένα συνέδριο. Και όλα αυτά δεν αφορούν προφανώς μόνο το ρεύμα και το δικό του συνέδριο.

Ναι αλλά τι είναι και τι θέλει ένα -οποιοδήποτε- Συνέδριο; Δεν πρέπει να γίνει απλώς επειδή πρέπει, για να (μην) τηρηθεί το καταστατικό και να βγει η υποχρέωση. Δεν πρέπει να έχει ίχνη ρουτίνας και αγγαρείας, στημένες διαδικασίες ή μέλη που νιώθουν πως δεν τα αγγίζει και δεν τα αφορά άμεσα. Θεωρητικά το συνέδριο είναι εργαλείο και οδηγός για δράση, που εξοπλίζει όσους μελετούν τα υλικά του, αναλύει την πείρα, συγκεντρώνει ερμηνείες και συμπεράσματα, τα εμπλουτίζει στην πορεία, γειώνεται στα προβλήματα αιχμής, επεξεργάζεται λύσεις, τακτικά ζητήματα, τη σύνδεσή τους με τον στρατηγικό στόχο, δίνει απαντήσεις -αλλά τις ψάχνει κιόλας, χωρίς να τις έχει έτοιμες.

Η κε του μπλοκ δεν είναι καθόλου σίγουρη πως τα έχουμε όλα λυμένα. Πώς γίνεται ένα συνέδριο, τι ακριβώς ψηφίζεται -οι θέσεις, η εισήγηση που γίνεται στην αρχή του;- πώς γίνεται η συζήτηση, οι προσθήκες, οι παρατηρήσεις, πώς αλλάζει μια θέση αν δε συγκεντρώνει την πλειοψηφία του σώματος, πώς εκφράζει κάποιος μια επιμέρους διαφωνία -με αρνητική ψήφο, με επιμέρους ψήφισμα στο επίμαχο σημείο; Ή και για συνολικά ζητήματα: γιατί τα Συνέδρια της Κομιντέρν κρατούσαν μερικές βδομάδες; Γιατί οι μπολσεβίκοι φρόντιζαν να κάνουν Συνέδριο κάθε χρόνο; Γιατί παλιά υπήρχαν διάφορες θεματικές εισηγήσεις και επιμερισμός δουλειάς στα πρόσωπα που θα τις παρουσίαζαν;

Δεν εννοώ πως η λύση είναι να αντιγράψουμε μιμητικά ό,τι γινόταν τότε -ακόμα και αν το θέλαμε, ίσως να μην υπήρχε η πρακτική δυνατότητα πχ για ένα πολυβδόμαδο συνέδριο. Λέω όμως πως πρέπει να προβληματιστούν όλοι -και ίδως το οργανωτικό δυναμικό κάθε κόμματος - οργάνωσης, να πιάσει ξανά αυτά τα ερωτήματα -και όχι μόνο-, να δώσει πιο ουσιαστικές απαντήσεις στο ερώτημα: τι σηματοδοτεί και ποιον αφορά ένα συνέδριο.

-Τούτων λεχθέντων και -ας πούμε- αναλυθέντων, μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητό και ένα σκηνικό από το ΣΜΤ, που δείχνει κάποιες αντιφάσεις και περιορισμούς του χώρου.

Εκεί η Αριστερή Παρέμβαση κατέβασε ένα ψήφισμα για την τεκνοθεσία και τον γάμο των ομοφύλων, όπου έκανε μια προσπάθεια να βάλει κάποιους άξονες από τη δική της σκοπιά και ίσως μπορούσε να προβληματίσει έναν κόσμο που αμφιταλαντευόταν. Κάποιοι από το δεξιό αριστεροχώρι, όμως, πρότειναν να βγει η παράγραφος για τις παρένθετες μητέρες και την εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος και να μπει ένα επιπλέον σημείο που να περιγράφει πώς η κυβέρνηση έλαβε τη σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, κατόπιν πίεσης του κινήματος... Η παράταξη το δέχτηκε, για να μη χάσει τους συμμάχους στην ψηφοφορία και διευκόλυνε όσους είχαν ενστάσεις να αποφασίσουν τι θα ψηφίσουν. Το βασικό πρόβλημα στην πολιτική αντιπαράθεση είναι η κριτική των αντιπάλων. Όχι γιατί υπάρχει, αλλά γιατί τείνει συχνά σε ανόητα και απλοϊκά σχήματα, που καθηλώνουν σε αντίστοιχο επίπεδο και τον προβληματισμό.

-Μας λείπει ένας επίλογος και ένα τελικό συμπέρασμα της τριλογίας, για να δικαιολογηθεί και ο τίτλος της ανάρτησης.

Το Αριστερό Ρεύμα είναι ένας άταφος πολιτικός νεκρός, που έχει δώσει ήδη τα οργανικά συστατικά του σε άλλους χώρους, που ετοιμάζονται να ακολουθήσουν την πορεία του. Οι διαδικασίες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχουν νεκρώσει, και ας έχει μείνει ως «εκλογική φανέλα» -γιατί τις εκλογές πολλοί εμίσησαν, μα τα κουκιά ουδείς. Κι αν συνεχίσει έτσι δυναμικά ο περφόρμερ Στέφανος, μπορεί να δούμε και το όνομα του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες νεκρολογίες -όπου μέχρι πρότινος ήταν το ΠΑΣΟΚ, που αναστήθηκε από το χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Και η Νέα Αριστερά μπορεί να μη μακροημερεύσει μετά τις εκλογές, αλλά θα αφήσει πίσω της καλτ στιγμές και βίντεο στο τικ-τοκ, με χαρούμενες, θλιβερές ιδέες και ερωτήσεις του στιλ.
-Τι ζώο θα ήταν η Νέα Αριστερά; (επιεικώς χαμαιλέοντας).
-Ποιο τραγούδι θα ήταν η Νέα Αριστερά; (Το ζάρι, ως γενικός αχταρμάς, τα ναυάγια του Σφακιανάκη ως περιεχόμενο και πιθανή κατάληξη ή ακόμα καλύτερα το «άλλος για Χίο τράβηξε, πήγε και άλλος για Μυτιλήνη»).
Και είναι κρίμα να μη συνεχίσει με νέα ευφάνταστα ερωτήματα, του στιλ: τι φαγητό θα ήταν η Νέα Αριστερά; (Μάλλον κάτι χίπστερ, που δεν τρώγεται).

@neaaristera Αν η Νέα Αριστερά ήταν ζώο, ποιο θα ήταν; 🦁🐯🐱🦦 #ΗΠολιτικήΕπιστρέφει #ΝέαΑριστερά #Ελπίδα ♬ πρωτότυπος ήχος - NeaAristera

Αλλά τα ανακυκλώσιμα υλικά δεν πάνε ποτέ χαμένα. Και ο χώρος θα δίνει πάντα νέα και ελπιδοφόρα θνησιγενή μορφώματα. Ίσως όταν βγει ανακοίνωση για την τακτική της Αναμέτρησης στις εκλογές και ευοδωθεί το φλερτ του χώρου με το ΜεΡΑ του Βαρουφάκη, να πούμε και περισσότερα. Αλλά όσοι ετοιμάζονται να ράψουν κοστούμια για τη Βουλή, ας έχουν έτοιμη την επόμενη νεκρολογία για το επόμενο νέο μόρφωμα.

Ακολουθούν δυο εκτενή υστερόγραφα που τα πλασάρω εδώ σαν τροπολογίες σε άσχετο νομοσχέδιο, γιατί δε χώρεσαν αλλού και δεν υπήρχε λόγος να μπουν μόνα τους σε ξεχωριστό κείμενο.

-Ήταν γλυκός άνθρωπος ο Δημήτρης Φύσσας; Όσοι τον γνώρισαν λένε πως ναι -και δεν έχω λόγο να αμφιβάλλω. Υποψιάζομαι επίσης ότι είχε μια αξιοζήλευτη βιβλιοθήκη, με σπάνια κομμάτια που είχε αρχίσει να τα εκποιεί ή να τα χαρίζει και κάπως έτσι βρήκα κάτι σπάνιους τόμους με Οδηγητές και Πανσπουδαστικές της Μεταπολίτευσης, σε ένα παλαιοπωλείο στη Θεμιστοκλέους, που όμως έκλεισε -και έχασα τα ίχνη του ρέκτη συλλέκτη, που άνοιγε πάντα τις πρώτες... απογευματινές ώρες και άφηνε τη γάτα του να σεργιανίζει και να ξαπλώνει ανάμεσα στους τόμους.

Λένε πως ήξερε να ξετρυπώνει ωραία στέκια και λαϊκά ταβερνάκια. Και εικάζω πως ήταν γενικώς ερανιστής τρομερών στοιχείων και ερευνητής πεδίων, είτε με μεγάλο ενδιαφέρον -όπως τα παλιά λησμονημένα σινεμά της πόλης- είτε επιεικώς περίεργα -όπως τα τσοντοσινεμά που έπαιζαν πορνό. Αλλά όσο συγκεκριμένη ανάλυση της εποχής και της κατάστασης και αν κάνω, όσο και αν γνωρίζω πως η κοινωνία εναποθέτει τα αγοράκια και τη σεξουαλική τους μόρφωση στο πορνό, αδυνατώ να συμμεριστώ τη νοσταλγική λατρεία κάποιων μπαρμπάδων γι’ αυτά τα σινεμά ή για τους οίκους ανοχής, όπου κάποια ιερόδουλη με υπομονή και κατανόηση τους «έκανε άντρες». Μη βροντοχτυπάς τη χούφτα...

Αλλά το πιο ακατανόητο για μένα είναι η επιλεκτική μνήμη, για να δικαιώσουμε το «ο νεκρός δεδικαίωται» και να αφήσουμε απέξω το πιο γνωστό έργο του Δ. Φύσσα: «πλατεία Λένιν, πρώην Συντάγματος». Όπου δε βγάζει απλά τη χολή του αλλαξοπιστήσαντα γενίτσαρου, δε δίνει απλώς μια -ας την πούμε- λογοτεχνική εκδοχή της θεωρίας των δύο άκρων -γιατί και οι κομμουνιστές μια χούντα θα έφτιαχναν- αλλά φανερώνει την εμπάθειά του απέναντι σε ιστορικές μορφές, όπως ο Χαρίλαος και ο Ρίτσος, που τον παρουσιάζει σαν ποιητή της πεντάρας, πρόθυμο να ντύσει με στίχους χωρίς έμπνευση τα πιο γκρίζα και άχαρα γεγονότα.

Και τέλος πάντων, όποιος τον εκθειάζει και για αυτό το έργο του, έχει καλώς, γιατί διατηρεί μια συνέπεια. Οι υπόλοιποι όμως, που κλείνουν τα μάτια τους στις εμμονές του με το αντικομμουνιστικό άρωμα, ας διαβάσουν απλά το βιβλίο εναλλακτικής ιστορίας του Αλεξάτου, που απαντά εν πολλοίς στο λιβελογράφημα του Φύσσα. Καθώς και την κριτική της κε του μπλοκ στο συγκεκριμένο βιβλίο -από μια άλλη σκοπιά, που ενοχλείται από κάποιες εμμονές, αλλά σίγουρα δεν το βάζει απέναντι, όπως τον μακαρίτη.

-Ένας φίλος είπε ότι του έλειψαν λίγα ντεσού από τη μέρα της απεργίας, σαν ανταπόκριση. Ναι αλλά και τι να πούμε; Ας δούμε μερικά βασικά, έστω και με κάποιες επαναλήψεις. Είδαμε τα ορφανά της ΓΣΕΕ -που δεν καλούσε πουθενά-, συριζοπαράγοντες, το αιώνιο ΣΕΚ να διαδηλώνει ενάντια στο έγκλημα στον ΟΣΕ -ναι αλλά για την ΟΣΕ δε λένε τίποτα. Λαός πολύς, κάνουν κίνηση τα μπλοκ προς την Αγίας Σοφίας, αλλά έρχονται οι άλλοι από Καμάρα και κάνουμε ελιγμό στην Εγνατία από την ανάποδη, μισή ώρα περίπου ψάχναμε να βρούμε πού είναι η ουρά, για να βρει ο σφος το καλύτερο εναέριο πλάνο για το drone.

Με τούτα και με εκείνα, η πορεία έγινε περίπου ενιαία, κατά μήκος της Εγνατίας και της Μοναστηρίου, πήγε προς τον ΟΣΕ -πρώην ΣΕΚ-, έκανε τον κύκλο προς το Υπουργείο μέσω Ξηροκρήνης, ενώ με το Λαϊκό Στρώμα μετρούσαμε πόσοι γύροι χρειάζονται να αναπληρώσουν τις χαμένες δυνάμεις -ο τρίτος είναι ο τελικός. Αρχίζουν οι κουπουριές, πιο πολύ ακούγαμε παρά τις μυρίζαμε, κάναμε αλυσίδες και ύστερα ακριβώς πίσω μας άρχισαν συνθήματα: το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει. Νιώθεις σαν τον Μπέζο στο Φρικ-Άουτ, που πήγε με καμουφλάζ στην κατάληψη του Ζαραλίκου: ποιο αίμα, τι λένε οι κύριοι; Και λίγο σαν λεγεωνάριος σε ρωμαϊκό ελιγμό από Αστερίξ.
-Μα δεν είναι η αλυσίδα του ΠΑΜΕ εδώ;
-Μα όχι, είναι η χελώνα του Σκιπίωνα.
-Μα ναι σας λέω, είναι η αλυσίδα...

Και ύστερα σημάναμε υποχώρηση αηδιασμένοι, στα σενά κάτω από την Αγίου Δημητρίου, αλλά τους βρίσκαμε πάλι μπροστά μας.
-Αστερίξ, να τους δείξω πόσο ευγενικός μπορώ να γίνω;
-Όχι Οβελίξ, σκάσε και προχώρα. Διαλυόμαστε συγκροτημένα.
Αλλά μια κουβέντα είναι αυτό και είναι αντίφαση εν τοις όροις, που θα έλεγε ο Ευτύχης -και ας μη βρήκε ευτυχία στις πιο πρόσφατες αναζητήσεις του, στους κόλπους της ενσωμάτωσης.

Αλλά το βασικό ήταν ο κόσμος, ο παλμός, η οργή, η μαζικότητα. Το μήνυμα πως δε θα ξεμπερδέψουν μαζί μας τόσο εύκολα, αν ποντάρουν στη λήθη, για να στεριώσει το μπάζωμα και η συγκάλυψη.

Το λεπτό σιγής και πιο πριν, οι τρεις εργαζόμενες στα σύγχρονα κάτεργα των τηλεφωνικών κέντρων ήταν από τις πιο δυνατές στιγμές της μέρας. Αλλά την πιο ξεχωριστή, συγκινητική σχεδόν) ομιλία από τον χώρο την έκανε τελικά χτες ένας συνάδελφός τους στο ΣΕΦ. Που μέχρι ένα μήνα πριν, δεν είχε απεργήσει ποτέ στη ζωή του, αλλά έκανε εντατικά, ταχύρρυθμα μαθήματα στο σχολείο του δρόμου και της ταξικής πάλης, για να φτάσει μες σε τόσο λίγο καιρό, να αρθρώνει άπταιστο ταξικό λόγο και να καλεί σε συμπόρευση με το ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που είδε να συμπαραστέκεται στον αγώνα τους έμπρακτα.

 

Και αυτό βασικά πρέπει να το κάνουν όλοι, κάθε εργαζόμενος. Όχι απαραίτητα να συμπορευτούν και να ψηφίσουν το ΚΚΕ -αυτό από μόνο του δε λέει πολλά, σε τελική ανάλυση. Αλλά να βγάλουν πολιτικά συμπεράσματα από την πείρα που αποκτούν μες σε έναν αγώνα. Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί τάξης και όχι περί πάρτης.

Ποτέ δεν είναι αργά

Κατεβαίνεις στο κέντρο, αγχώνεσαι για την κίνηση, κοιτάς βιαστικά του εργάτη το ρολόι, «άργησα» σκέφτεσαι, φτάνεις αλαφιασμένος και... όλα είναι εκεί. Όλα είναι συνειδητά, η συγκέντρωση ανάβει, η πλατεία είναι γεμάτη, έστω και χωρίς ΕΦΕΕ. Αλλά με αυτήν την αιώνια δικλίδα, της φοιτητικής χαλαρότητας, σχεδόν ηδυπαθούς: μη βιάζεσαι, ποτέ δεν είναι αργά. Τα παιδιά έχουν όλη τη ζωή μπροστά τους. Και η πορεία ξεκινά πάντα με ένα διώρο καθυστέρηση απ’ το κάλεσμα.

Κι όμως έχουμε αργήσει -και οι άλλοι έχουν κινήσει. Γιατί έχεις γίνει μεταφοιτητής στα 40, πριν καν το καταλάβεις. Και ο μόνος τρόπος να γεμίσεις με νόημα τα χρόνια, τη στιγμή που περνά και χάνεται, να πυκνώσεις τον χρόνο, να μη νιώσεις ότι γερνάς, είναι το κίνημα, η συλλογικότητα, η ομορφιά του αγώνα που μας έλεγαν. Οργανωθείτε, μας έλεγαν Αστερίξ. Θα συναντήσετε ένα ωραίο, συντροφικό περιβάλλον, μας έλεγαν -και είχαν βασικά δίκιο.

Δίνεις στον εαυτό σου λόγια παρηγοριά ότι είσαι σαν δύο εικοσάρηδες φοιτητές. Προσπαθείς να μπεις ξανά στα παπούτσια τους, να νιώσεις πώς σκέφτονται, τι έχουν ζήσει. Κρίση, μνημόνια, ξανά κρίση, καπάκι πανδημία, μια κρίση διαρκείας, η κρίση σαν κανονικότητα. Αλλά υψώνουν ανάστημα, κόντρα στον κανόνα της εποχής, με τα γονατιστά τετράποδα. Μην καρτεράτε να ξενοιάσουμε, μήτε για μια στιγμή. Μηδέ όσο κρατά ένα χαβαλέ βιντεάκι στο τικ-τοκ.

Παρακολουθείς αμήχανος την αργκό τους, τι λένε, τι (μουσική) ακούνε, τι (βιντεάκια) βλέπουν, τι παίζουν, με τι γελάνε, τι τους συγκινεί. Σε βλέπουν να τους περιεργάζεσαι μουδιασμένος. Συχώρα με που δεν καταλαβαίνω τι λένε τα κομπιούτερ και οι αριθμοί. Οκ, λένε από μέσα τους. Αλλά ποια είναι αυτή η Ρόζα;

Ποτέ δεν είναι αργά να συναντηθούμε -και ας μην βγήκε ένα κάλεσμα για απογευματινό συλλαλητήριο. Ίσως είναι λίγο αργά για να αποτρέψουμε την ψήφιση του νόμου. Δεν είναι αργά για να τον ακυρώσουμε στην πράξη. Πότε ωριμάζουν οι συνθήκες; Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή; Ένα ξεπούλημα πριν αργά, ένα μετά ακόμα πιο αργά. Τώρα είναι η στιγμή. Ποτέ δεν είναι αργά για να παλέψουμε και να τους πάρουμε αμπάριζα -όχι άλλο σύριζα, όχι άλλο Πασόκ.

Ο ντι-τζέι παίζει Σαράγεβο, ratm -μάλλον δικός μας είναι-, Κάπα-Θήτα -σίγουρα δικός μας είναι. Πολιτικά, ηλικιακά, δεν έχει σημασία. Βλέπεις μια κοπέλα με πατερίτσες, ένα ζευγάρι ηλικιωμένους με άσπρα μαλλιά, χωρίς μαυρίλα στα μυαλά. Ένας καπουτσίνος (κουκουλοφόρος), με το παιδί του κατά πόδας, και το σπρέι παρά πόδα, γράφει συνθήματα στο κτίριο, με υπογραφή «τα φαντάσματα του ’06-’07». Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από το Μαξίμου. Μα δε θα παίζουμε σ’ αυτόν τον θίασο (του Τεό) μόνο ως φαντάσματα.

Μια φωτεινή επιγραφή μας καλεί να σκεφτούμε τι θα γινόταν αν κυβερνούσαν οι γυναίκες. Μαριέττα το ακούς; Πες το στον Πιερακάκη, να φοβηθεί λιγάκι, τι τον περιμένει.

Οι μπάτσοι κάνουν χύμα προσαγωγές, για να μην κατέβει κόσμος στο κέντρο. Σταματούν τα παιδιά από την Πάτρα στο Μεταξουργείο. Χτες άφηναν φασιστοειδή από το Ισραήλ να αλωνίζουν και να την πέφτουν σε όποιον είχε παλαιστινιακή σημαία. Ποτέ δεν είναι αργά να καταλάβεις ότι η αστυνομία είναι επιλεκτική και αποτελεσματική μόνο όταν θέλει και έχει σχετικές εντολές άνωθεν.

Το παιδί βγαίνει στην κάμερα, δεμένος επίδεσμος στο κεφάλι, αίματα στο μπλουζάκι, η αδέσμευτη ρεπόρτερ τον ρωτάει αν έφαγε πέτρα, της απαντά «είναι από χτύπημα γκλομπ», την παρακαλά σχεδόν να μην το κόψει, ο Ευαγγελάτος από το στούντιο καγχάζει, «τι να κόψουμε, ζωντανή μετάδοση είναι...». Μετά από λίγο η κάμερα απομακρύνεται, πέφτει ξαφνικά το κύκλωμα. Ποτέ δεν είναι αργά να καταλάβει πως δεν υπάρχουν συμπτωματικές συμπτώσεις. Η τέταρτη εξουσία φτάνει όπου δεν μπορεί το κνούτο της καταστολής.

Η επίσημη αστυνομία δίνει τυχαίους αριθμούς -ίσως για το Λόττο. Τελικό άθροισμα 17.500. Που σημαίνει τουλάχιστον τα διπλά, με συντελεστή βαρύτητας και προσομοίωσης στην πραγματικότητα.

Πάμε από τους δρόμους, στους διαδρόμους, όπου τα βρίσκουν όλοι μαζί ενάντια στις δηλώσεις του Κουτσούμπα. Όποιος κατάλαβε ότι ο ΓΓ είπε τις φοιτήτριες πόρνες, είναι απλά χαζός φασαίος και δεν έχει σωτηρία. Όποιος προχώρησε μάλιστα στην ψαγμένη χαζομάρα ότι το είπε για να γίνει viral από το Luben, είναι Πασόκος με περικεφαλαία ή με πολιτική -μικρή σημασία έχει. Και όσοι καταπίνουν αμάσητη μια ενορχηστρωμένη επίθεση, με στοχευμένα ρεπορτάζ για την «άνοδο και πτώση του Γραμματέα», είναι σχεδόν κλινικές περιπτώσεις -εγκεφαλικά νεκροί προς το ανεγκέφαλο. Περίπου στο επίπεδο του Παπανίκου.

Φίλε φα(ρι)σαίε, που δε διαβάζεις αυτό το κείμενο, γιατί έχεις όριο λέξεων ένα ποστ του Ανδρουλιδάκη, μάντεψε αν και τι έχασες από την ουσία της χτεσινής συνεδρίασης στη Βουλή και αν γνωρίζεις την απάντηση στην ερώτηση: πόσα κόμματα είναι τελικά από θέση αρχής ενάντια στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια και την αναθεώρηση του άρθρου 16.

Ποτέ δεν είναι αργά να αναρωτηθείς πόσες φορές αγανάκτησαν όλοι αυτοί οι αγανακτισμένοι με τον σεξισμό -σε συσκευασία αντικομμουνισμού- όσων έβγαζαν ιστορίες από την κοιλιά τους για τις σοβιετικές γυναίκες που τους κάθονταν για ένα ζευγάρι νάιλον κάλτσες.

Ποτέ δεν είναι αρκετά αργά για να ακούς τη Ζωή Κωνσταντοπούλου να κάνει «πραγματική αντιπολίτευση» μέχρι τελικής πτώσης, διαβάζοντας ένα προς ένα όλα τα άρθρα του νομοσχεδίου. Ή για να κάνεις την αυτοκριτική σου που την είχες για αντισυστημικιά και αναρριγούσες το ’15 με τις φλογερές παρεμβάσεις της.

Popolo avanti, vogliamo Sugar Daddie...

Η Ζέτα Μακρή, σοκαρισμένη, απεφάνθη πως δε θα ακούγαμε ποτέ τέτοια λέξη από την Παπαρήγα. Κι αυτή είναι μια πολύ καλή αφορμή για να επανακυκλοφορήσει η μπροσούρα της Αλέκας για το γυναικείο ζήτημα, με ξεχωριστό κεφάλαιο για τους ζαχαρομπαμπάδες και ειδική αφιέρωση. Αλλά είναι συγκινητικό να βλέπεις ότι η φάμπρικα-η φάμπρικα δε σταματά και συνεχίζει με την Αλέκα το ίδιο βιολί και την αέναη αλυσίδα σχολίων του στιλ: αααχ, (διακοπή, ρουφηξιά τσιγάρου για έμφαση), παλιά με τον Ζαχαριάδη, τον Χαρίλαο και την Αλέκα, ήταν αλλιώς...

Η κόρη του βασιλοκομμουνιστή Βούλτεψη είχε βάλει όμως τον πήχη σε δυσθεώρητα ύψη, λέγοντας πως το ΚΚΕ είχε τις αντάρτισσες στο βουνό για να πλέκουν κάλτσες. Εντάξει, μπορεί παράλληλα να πολεμούσαν, να σκότωναν φασίστες, να έπαιρναν στρατιωτικά αξιώματα και παράσημα, να φορούσαν παντελόνια, να μιλούσαν σε συνελεύσεις και να ψήφιζαν, αλλά μην αφήνεις ποτέ μικρές λεπτομέρειες να χαλάσουν ένα τόσο ωραίο ανέκδοτο.

Το πιο εντυπωσιακό όμως δεν είναι να τα ακούς όλα αυτά από μια παράταξη που έχει κάνει σημαία τις γυναίκες του ’40 που έπλεκαν κάλτσες για τους φαντάρους στην Πίνδο, γιατί δεν έχει και τόσο πολλά να πει για αυτήν την εποχή. Είναι ότι είχαν «άμιλλα» για τη χειρότερη ατάκα από συναδέλφους τους του «δημοκρατικού τόξου».

Μην μπερδεύεσαι ούτε στιγμή. Προοδευτικό είναι να μην κρίνεις τους άλλους, να τους αφήνεις ελεύθερους να κάνουν ό,τι θέλουν και να μισθώνουν όποιον θέλουν. Αυτοδιάθεση σώματος το λένε, μην ακούς δογματικούς και κολλημένους, που δε μιλάνε για σεξεργάτριες. Να πώς τιμάνε τη μέρα της γυναίκας...

Ας κλείσουμε όμως με κάτι σχετικό. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο, εύστοχο, επίκαιρο και συγκινητικό, από τη σφισσα που σου διηγείται ότι ο ρωσικής καταγωγής συνάδελφός της στη δουλειά της ευχήθηκε, της πήγε ένα λουλούδι και απορούσε γιατί δεν είναι αργία -έστω απεργία- αυτή η μέρα, όπως στη μαμά πατρίδα. Γιατί είχε σοβιετική παιδεία-ανατροφή και εκεί αν ξεχνούσες τις ευχές και το δωράκι, τέτοια μέρα, κέρδιζες τη γενική κατακραυγή των υπολοίπων.

Υγ: όχι, η κε του μπλοκ δεν είναι ενημερωμένη και δεν έχει γιουροβιζιονική άποψη γενικώς -πόσο μάλλον χτες, λόγω της ημέρας, που είχε πολύ πιο σοβαρά θέματα στη διάταξη. Και δεν είμαστε καν στην Ισπανία, με το φεμινιστικό Zorra -που είναι ο θηλυκός Ζορό, αλλά δεν προφέρεται έτσι και σημαίνει αλεπουδίτσα, με διπλή σημασία όμως, ανάλογη με τη δική μας «πεταλουδίτσα»- για να δικαιολογούσε κάπως τον επικοινωνιακό αντιπερισπασμό που σάρωσε το αριστεροχώρι...

Ιδιωτικοποιήστε τους sugar daddies και την π... τη μάνα που σας γέννησε

Διακόπτουμε την κανονική ροή της άτυπης τριλογίας του αριστεροχωρίου, για μια απαραίτητη παρένθεση λόγω της ημέρας -όχι αυτή της Γυναίκας, αν και δεν υστερεί καθόλου σε σημασία, σε αντίθεση με τις περισσότερες παγκόσμιες ημέρες. Ή μάλλον λόγω της συγκυρίας, με την ψήφιση του νομοσχεδίου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ακολουθούν μερικές πρόχειρες σημειώσεις.

-Όπου ακούμε περιφράσεις του τύπου «μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα», υπάρχει σχεδόν πάντα παγίδα και κρυφτό πίσω από τις λέξεις. Είναι σαν τις ΜΚΟ (τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις), που στην πράξη είναι το ακριβώς αντίθετο από ό,τι δηλώνουν: βαθιά συστημικές και εξ ολοκλήρου κρατικοδίαιτες. Αντιστοίχως τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα είναι κατεξοχήν κερδοσκοπικά, με γνώμονα την κονόμα και όχι την ψυχή της μανούλας του ιδιοκτήτη τους. Και μπορεί να δηλώνουν μη κρατικά, αλλά περιμένουν μπόλικο ζεστό κρατικό χρήμα και επιδοτήσεις, για να... κινηθεί η αγορά.
Στον αντίποδα τα δημόσια πανεπιστήμια αρχίζουν να λειτουργούν (ακόμα περισσότερο) ως ιδιωτικά, με όρους αγοράς, για να γίνουν «ανταγωνιστικά», ενώ οι δομές τους απειλούνται με ιδιωτικοποίηση, σε ένα μικρό βάθος χρόνου. Η υποτιθέμενη ενίσχυσή τους είναι σύντομο ανέκδοτο, σαν τη στήριξη και την αναβάθμιση των δημόσιων νοσοκομείων, μες στην πανδημία.

-Ένα βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι πρέπει να ισχύει για τα Πανεπιστήμια ό,τι και στις υπόλοιπες βαθμίδες, χωρίς εμπόδια και απαγορεύσεις. Αφού δηλαδή οργιάζει η ιδιωτική πρωτοβουλία στη βασική και τη μέση εκπαίδευση, γιατί όχι και στην Ανώτατη; Ή ακόμα πιο χυδαία: αφού η δημόσια δωρεάν παιδεία έχει γίνει ανέκδοτο για τους μαθητές, γιατί να μην είναι και για τους φοιτητές; Το χάλι της παραπαιδείας, της μπίζνας με τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια (σκοιλ ελικικου), η φάμπρικα με τα φτηνά ξενόγλωσσα πτυχία κτλ, αξιοποιούνται ως «κανονικότητα» που επικράτησε και πρέπει να επεκταθεί.

-Αυτό που καίει την κυβέρνηση -και φέρνει το νομοσχέδιο- δεν είναι να έρθει το Χάρβαρντ να ανοίξει παράρτημα στη χώρα μας. Αλλά να ανοίξει ο ασκός του αιόλου για αρπακτικά και αετονύχηδες, που περιμένουν στη γωνία. Παράλληλα νομιμοποιούνται αναδρομικά ό,τι έχει γίνει μέχρι τώρα -δίδακτρα στα περισσότερα μεταπτυχιακά κ.ά.- καθιστώντας την παιδεία κατ’ όνομα δημόσιο αγαθό. Οτιδήποτε άλλο είναι μακριά από την ουσία και αφηγήματα του αέρα.

-Για τη σημειολογία του πράγματος, η κυβέρνηση διάλεξε να ψηφίσει ως νόμο τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια στις 8 Μάρτη, στην επέτειο ενός συγκλονιστικού πανελλαδικού (φοιτητικού και όχι μόνο) συλλαλητηρίου το ’07, για την υπεράσπιση του άρθρου 16. Τότε που οι δυνάμεις καταστολής, με μια άλλη κυβέρνηση της ΝΔ, χτύπησαν στο ψαχνό, κακοποίησαν φοιτητές και από καθαρή τύχη δε θρηνήσαμε θύματα. Ποιος είπε πως το κράτος δεν έχει συνέχεια -μνησικακία και εκδικητικότητα;

-Σε αυτήν ακριβώς τη συγκυρία, παραμονή της ημέρας της Γυναίκας, οργανωμένα τρολ άρχισαν να πουλάνε πληγωμένες ευαισθησίες για μια αποστροφή του Κουτσούμπα για τους sugar daddies -που χρηματοδοτούν σπουδές φοιτητριών έναντι ερωτικού ανταλλάγματος- και τη σαπίλα του συστήματος. Πάλι καλά που δεν τον κατηγόρησαν για ταμπού (της μεταπολίτευσης και γενικώς).
Γιατί σε ένα οργουελικό σύμπαν -για να πιάσουμε έναν κλασικό ήρωα των ευαίσθητων τρολ- σεξισμός είναι να καταγγέλλεις ανοιχτά το πρόβλημα, όχι να το ανέχεσαι και να καλλιεργείς συστηματικά ένα νοσηρό φαινόμενο. Όταν το μισό αριστεροχώρι έχει πειστεί ότι ο ΓΓ είπε μια τραβηγμένη ατάκα, για να γίνει viral στο Luben, γίνεται φανερό πόση δύναμη (επικοινωνιακή και γενικώς) έχει ο αντίπαλος.

-Πώς γίνεται να κοπούν τα παπαγαλάκια του συστήματος στο δικό τους μάθημα (αστικής) δημοκρατίας, που κηρύσσουν καθημερινά από τον τηλεοπτικό τους άμβωνα; Εύκολα. Αρκεί να υπερασπίζονται με έμμισθο πάθος μια κυβέρνηση μειοψηφίας που παρακάμπτει το Σύνταγμα, γιατί δεν της βγαίνουν τα κουκιά για την αναθεώρηση -αλλά στη δημοκρατία τους δεν υπάρχουν αδιέξοδα για τα μονοπώλια που δεν μπορούν να περιμένουν. Την ίδια στιγμή βάζουν στο στόχαστρο τους φοιτητές, τις μαζικότατες συνελεύσεις τους -όπου χάνει κατά κράτος η ΔΑΠ- και δημοκρατικές αποφάσεις εκατοντάδων συλλόγων από όλη τη χώρα. Δεν είναι λάθος, απλώς (αλάνθαστο) ταξικό κριτήριο...

-Το Σύνταγμα είναι ο καταστατικός χάρτης της αστικής δημοκρατίας, βασικό εργαλείο επιβολής της κυρίαρχης τάξης, που όμως μπορεί κάλλιστα να γίνει λάστιχο όταν δεν την βολεύει, όπως άλλωστε και οποιοσδήποτε νόμος. Ας το έχουν αυτό στο νου τους όσοι ενθουσιάζονταν στις προγραμματικές δηλώσεις του ’15 με τη φράση «είμαστε κάθε λέξη αυτού του Συντάγματος» -ακόμα και του άρθρου περί ευθύνης υπουργών που αρνήθηκε σθεναρά η ΠΦΑ να το συμπεριλάβει στην αναθεώρηση. Κι ας δουν ποιος είναι σήμερα η πραγματική αντιπολίτευση σήμερα στον οδοστρωτήρα της ΝΔ.

-Το αυτί της κυβέρνησης δεν ιδρώνει, επειδή η επιχειρηματολογία της είναι σαθρή και το σύνολο των φοιτητών απέναντι. Το βασικό της χαρτί απέναντι στα πραγματικά αφεντικά του τόπου, είναι ότι κάνει τη βρώμικη δουλειά, φέρνει αποτελέσματα, ανοίγει μέτωπα, κλείνει εκκρεμότητες, διαλύει «ταμπού της μεταπολίτευσης» -όπως τους sugar daddies. Νιώθει αρκετά ισχυρή να ψηφίσει αντισυνταγματικούς νόμους, να συγκαλύψει στεγνά το έγκλημα στα Τέμπη, να φέρει εργολάβους παντού -στα νοσοκομεία, στα αρχαία μνημεία, στα Πανεπιστήμια. Και δε φοβάται το πολιτικό κόστος, γιατί με το 41% νιώθει άτρωτη. Με δυο λόγια, κάνει επίδειξη δύναμης, πιστεύοντας πως δεν έχει αντίπαλο.

-Σε αυτή την αυταπάτη, συμβάλλει το γεγονός ότι απολαμβάνει εδώ και χρόνια μια νεοφιλελεύθερη ιδεολογική ηγεμονία -και ας σκούζει σκόπιμα ο Άδωνης για το αντίθετο- που την απέκτησε με κόπο, προπαγάνδα, πληρωμένα ΜΜΕ και όνειρα που διαψεύστηκαν. Είναι η παντοδυναμία του «αήττητου» (=βλακώδους) αφηγήματος για το σπάταλο και ανίκανο δημόσιο, και τον ιδιωτικό τομέα που τα κάνει όλα -και δε συμφέρει- υπεύθυνα, καλύτερα και αποτελεσματικά.

Το στερεότυπο αυτό έχει κυριαρχήσει -δια της επανάληψης σε βαθμό πλύσης εγκεφάλου- τόσο βαθιά, που πολλοί το επαναλαμβάνουν με κεκτημένη φόρα, σε κάθε περίσταση για πάσα νόσο (και μαλακία), ακόμα και όταν λούζονται τα δεινά της ιδιωτικοποίησης. Έχουμε τόσα κραυγαλέα παραδείγματα για την υπεροχή της υπέροχης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, άλλωστε... Από το έγκλημα στα Τέμπη, μέχρι την ανείπωτη ταλαιπωρία ενός καρκινοπαθή, που του αφαίρεσαν το λάθος νεφρό -για να περιοριστούμε στα πιο πρόσφατα, και ο κατάλογος είναι μακρύς! Τι μπορεί να πάει στραβά λοιπόν;

Αλλά το βασικό ατού στο οποίο ποντάρει η (εκάστοτε) κυβέρνηση είναι άλλο. Η δύναμη της αδράνειας, η απάθεια, η μοιρολατρία ότι τίποτα δεν αλλάζει και τίποτα δεν μπορούμε να αλλάξουμε ή έστω να το σταματήσουμε (και όμως, ακόμα και αν θέλαμε να μείνουν όλα ίδια, θα έπρεπε να τα αλλάξουμε όλα). Σε πλήρη αντίθεση με τον Γκράμσι και τη γνωστή του φράση, το σύστημα λατρεύει τους αδιάφορους, βασίζεται στο πλήθος τους και τους πλασάρει ως πρότυπο που προοδεύει γιατί κοιτά τη δουλειά του...

Όμως, τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια (όπως και το ξεπούλημα του ΟΣΕ, των αεροδρομίων, της Υγείας, της Πολιτιστικής Κληρονομιάς κτλ) δεν αφορούν στενά έναν κλάδο (τους φοιτητές και την εκπαιδευτική κοινότητα εν προκειμένω) ή "κάποιες συντεχνίες". Όλη η κοινωνία -τρόπος του λέγειν, γιατί προφανώς είναι ταξικά διαχωρισμένη- θίγεται και πρέπει να είναι στον δρόμο. Κατά κανόνα, όμως, κοιμάται τον ύπνο (του δικαίου της σφαχτού, όπως λέει ο Τριπολίτης). Σημειωτέον -αν και αυτονόητο- ότι η αδιαφορία δεν είναι παρά το απαραίτητο πρώτο βήμα για το επόμενο στάδιο του κοινωνικού αυτοματισμού -πχ ενάντια στην "ανομία" των απεργιών και των φοιτητικών καταλήψεων.

Εδώ όμως αρχίζουν τα πρώτα προβλήματα-ρήγματα στο κυρίαρχο αφήγημα. Ακόμα και στις δικές τους μαγειρεμένες δημοσκοπήσεις, με τα βολικά διατυπωμένα ερωτήματα, δεν τους βγαίνει το αποτέλεσμα και οι πλειοψηφίες που ήθελαν. (Παρόλα αυτά, ας σημειωθεί παρενθετικά η διακριτή τάση των πιο συντηρητικών αντανακλαστικών στις μεγαλύτερες γενιές, που μπορεί θεωρητικά να μεγάλωσαν με κοινωνικό κράτος και "σοσιαλμανία" στον απόηχο της μεταπολίτευσης, αλλά φαίνεται να πασχίζουν να δικαιώσουν το σχήμα του Τσόρτσιλ για τη μεταστροφή του "σώφρονος" κυρ-Παντελή στα γεράματα. Το ζήτημα όμως κάθε άλλο παρά ηλικιακό είναι. Και η συζήτηση περί γενεών είναι εντελώς προβληματική, ακόμα και αν μιλάμε για τη "γενιά του άρθρου 16").

Τα προβλήματα του κυρίαρχου μπλοκ συνεχίζονται στον δρόμο, που είναι πάντα η καλύτερη σφυγμομέτρηση και δείχνει στην πράξη ότι η κυβέρνηση δεν παίζει χωρίς αντίπαλο και πόνταρε στο κουτσό άλογο της αδιαφορίας του αποχαυνωμένου τηλεοπτικού όχλου, αλλά δεν υπολόγισε καλά τα δεδομένα. Δεν υπολόγιζε τη μαζικότητα, τη διάρκεια και την επιμονή του φοιτητικού αγώνα, όπως δεν περίμενε να ξεχειλίσει το ποτήρι της οργής για τα Τέμπη (και τη συγκάλυψη του εγκλήματος) στην απεργία της περασμένης βδομάδας.

Οι φοιτητές αρνούνται πεισματικά να δεχτούν μια ήττα άνευ αγώνα και κατά μια έννοια έχουν ήδη νικήσει. Δεν είναι κλισέ, ούτε λόγια παρηγοριά. Είναι ότι πέτυχαν να οργανώσουν ένα μαζικότατο, ισχυρό φοιτητικό κίνημα, να απομονώσουν την κυβερνητική παράταξη, να απονομιμοποιήσουν στη συνείδηση των φοιτητών (και όχι μόνο) τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.

Εκτός απροόπτου, από σήμερα οι φοιτητές θα έχουν να κάνουν με έναν ψηφισμένο αντιδραστικό νόμο, όπως ακριβώς και με τον ν. 815, επί Καραμανλή. Τότε συνέχισαν τον αγώνα και κατάφεραν τελικά να τον ακυρώσουν στην πράξη. Ίσως κάποιοι τονίσουν πως τότε ήταν μια άλλη εποχή, με διαφορετική πολιτική ατμόσφαιρα, εν αναμονή μιας κυβερνητικής (εν)Αλλαγής. Μια συνθήκη δηλαδή που σήμερα δεν υφίσταται, σε κοντινό ορίζοντα. Αλλά η αναμονή ενός κυβερνητικού σωτήρα είναι η μεγαλύτερη παγίδα, για κάθε αγώνα που θέλει να σπάσει τον αρνητικό συσχετισμό. Το μαζικό κίνημα έχει γευτεί πολλές φορές τη διάψευση τέτοιων φρούδων ελπίδων. Και η πείρα είναι πολύτιμο εργαλείο, για να την αφήνουμε αναξιοποίητη.

Αν οι φοιτητές θέλουν να νικήσουν, η μόνη εγγύηση που έχουν είναι ο αγώνας τους. Και (υπερ)ατού είναι η ισχύς εν τη ενώσει με το εργατικό, ταξικό κίνημα -που θα είναι και σήμερα στον δρόμο, παρά και ενάντια στο κατάπτυστο πτώμα της ΓΣΕΕ. 

Μόνο εκεί πετυχαίνουμε νίκες και ανατρέπουμε τις ήττες μας. Στον δρόμο του αγώνα δεν υπάρχουν αδιέξοδα...