Αν και η συγγραφέας του έχει σαφώς αντιδραστική σκοπιά κι έχει αφήσει πίσω της το παρελθόν και τις κομμουνιστικές ιδέες της νιότης της, το βιβλίο της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, το Τέλος του Κόκκινου Ανθρώπου, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον μωσαϊκό συνεντεύξεων, πορτρέτων, μαρτυριών ή κάτι μεταξύ όλων αυτών, τέλος πάντων, που δίνει ενδιαφέρουσες πτυχές των γεγονότων, μια αντιφατική εικόνα του σοβιετικού (κόκκινου) ανθρώπου που εκλείπει από το ιστορικό προσκήνιο και το πιο σημαντικό, άφθονο υλικό για σκέψη και προβληματισμό.
Επιφυλάσσομαι για μια πιο αναλυτική παρουσίαση-αξιοποίηση στο μέλλον. Σήμερα περιορίζομαι στην αντιγραφή δύο αποσπασμάτων από τις συνεντεύξεις του βιβλίου. Θεώρησα πως είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να μην παραθέσω φιλοσοβιετικά αποσπάσματα, από νοσταλγούς της μεγάλης σοβιετικής πατρίδας, αλλά κάποιες χαρακτηριστικές μαρτυρίες ατόμων από την αντίθετη πλευρά. Η πρώτη δείχνει ανάγλυφα τη νοοτροπία και τα "ιδανικά" αυτής της πλευράς, η δεύτερη δίνει μια διαφορετική πτυχή για το πραξικόπημα του Αυγούστου του 91' και το ζήτημα της συμπάθειας του κόσμου προς τη σοβιετική εξουσία (που έπνεε βέβαια τα λοίσθια).
Καλή ανάγνωση.
Αν είναι να πούμε για τη δεκαετία του '90... δε θα έλεγα πως ήταν όμορφη εποχή, ήταν αποκρουστική εποχή. Έγινε μια ανταλλαγή στο μυαλό κατά (σ.σ. πιθανότατα εννοεί "εκατόν...") ογδόντα μοίρες.,, Κάποιοι δεν άντεξαν και τους έστριψε, τα ψυχιατρεία γέμισαν. Επισκεπτόμουν ένα φίλο: ο ένας να φωνάζει "Είμαι ο Στάλιν! Είμαι ο Στάλιν!" και ο άλλος να λέει "Είμαι ο Μπερεζόφσκι! Είμαι ο Μπερεζόφσκι!". Είχαν ολόκληρη πτέρυγα γεμάτη με Στάλιν και Μπερεζόφσκι.. Στο δρόμο έπεφταν όλη την ώρα πυροβολισμοί. Είχε σκοτωθεί ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων. Κάθε μέρα συγκρούονταν μεταξύ τους συμμορίες. Να αρπάξουν. Να προλάβουν. Πριν προλάβει κάποιος άλλος. Τον έναν τον κατέστρεφαν, τον άλλον τον έβαζαν φυλακή. Από το θρόνο στα τάρταρα. Από την άλλη πλευρά, ήταν σκέτη απόλαυση - να τα παρακολουθείς όλα αυτά με τα ίδια σου τα μάτια...
Στις τράπεζες ο κόσμος σχημάτιζε ουρές, ήθελαν να ιδρύσουν δικές τους επιχειρήσεις: να ανοίξουν ένα αρτοποιείο, ένα μαγαζί με ηλεκτρονικά... Έχω σταθεί κι εγώ σ' αυτή την ουρά. Μου έκανε εντύπωση πόσο πολλοί ήμασταν. Μια θείτσα με πλεκτό σκουφάκι στο κεφάλι, ένας μικρός με σπορ σακάκι, ένας γεροδεμένος χωρικός, με εγκληματική φάτσα... Εβδομήντα και χρόνια μάς μάθαιναν πως η ευτυχία δεν είναι στα λεφτά, και πως τα καλύτερα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν. Η αγάπη, για παράδειγμα. Έφτασε όμως να ξεστομίσουν δημόσια "κάντε εμπόριο", "πλουτίστε" και τα ξεχάσαμε όλα. Ξεχάσαμε όλα τα σοβιετικά βιβλιαράκια. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έμοιαζαν καθόλου με εκείνους που καθόμουν κι έπαιζα την κιθάρα μου το πρωί. Τρία ακόρντα είχα μάθει όλα κι όλα. Το μοναδικό που τους συνέδεε με τους ανθρώπους της κουζίνας ήταν το ότι είχαν κι εκείνοι μπουχτίσει τις κόκκινες σημαίες κι όλο το συναφές σκουπιδαριό: τις συγκεντρώσεις της Κομσομόλ, τα μαθήματα πολιτικής ιστορίας... Ο σοσιαλισμός θεωρούσε τον άνθρωπο λιγάκι βλάκα...
Ξέρω πολύ καλά τι θα πει όνειρο. Όλα μυ τα παιδικά χρόνια παρακαλούσα να μου αγοράσουν ένα ποδήλατο και δε μου το αγόραζαν. Ζούσαμε φτωχικά. Στο σχολείο εμπορευόμουν στα κρυφά παντελόνια τζιν, στο πανεπιστήμιο σοβιετικές στρατιωτικές στολές και διάφορα άλλα σοβιετικά μικροπράγματα. Τα αγόραζαν οι ξένοι. Το συνηθισμένο πάρε δώσε. Επί σοβιετικής εποχής για κάτι τέτοιο έμπαινες μέσα τρία με πέντε χρόνια. Ο πατέρας μου με κυνηγούσε με τη λουρίδα και φώναζε: "Μαυραγορίτη! Εγώ έχυσα το αίμα μου για να υπερασπιστώ τη Μόσχα και να έχω μεγαλώσει αυτό το σκατό!". Αυτό που χτες ήταν έγκλημα σήμερα είναι μπίζνα. Αγόραζαν στο ένα μέρος καρφιά, στο άλλο σόλες για τακούνια, τα έβαζα σε μια πλαστική σακουλίτσα μαζί και τα πουλούσα ως νέο προϊόν. Έφερνα στο σπίτι λεφτά. Αγόραζα τα πάντα, γέμιζα το ψυγείο έως πάνω. Οι γονείς μου περίμεναν πως θα έρχονταν να με συλλάβουν. (Γελάει). Έκανα αγοραπωλησίες με είδη για το σπίτι. Χύτρες ταχύτητας, σκεύη για μαγείρεμα στον ατμό... τα έφερνα από τη Γερμανία με το αυτοκίνητο κι από πίσω ένα τρέιλερ γεμάτο. Το μαγαζί ανθούσε... Στο γραφείο είχα ένα χαρτοκιβώτιο, απ' το κομπιούτερ, γεμάτο λεφτά. Μόνο έτσι τα καταλάβαινα τα λεφτά. Έπαιρνα, έπαιρνα από κείνο το χαρτοκιβώτιο και δεν τελείωναν. Τα είχα αγοράσει όλα: αυτοκίνητο, διαμέρισμα, ένα "Ρόλεξ"... Θυμάμαι εκείνη τη μέθη... Να μπορείς να εκπληρώσεις όλες σου τις επιθυμίες, όλες τις μυστικές σου φαντασιώσεις. Έμαθα πολλά πράγματα για μένα τον ίδιο: Πρώτον, ότι δεν είχα γούστο, και δεύτερον πως ήμουν κομπλεξικός. Δεν ξέρω να χρησιμοποιώ τα λεφτά. Δεν ήξερα πως τα πολλά λεφτά πρέπει να δουλεύουν, πως δεν κάνει να μένουν αδρανή. Τα λεφτά δημιουργούν στον άνθρωπο μια αίσθηση όμοια με εκείνη της εξουσίας, της αγάπης... Ονειρευόμουν... Και πήγα στο Μονακό. Στο καζίνο του Μόντε Κάρλο έχασα τεράστια ποσά, πάρα πολλά λεφτά. Είχα παρασυρθεί... Ήμουν δούλος του χαρτόκουτου. Είχα λεφτά ή όχι; Πόσα; Έπρεπε να τα αυξάνω όλη την ώρα. Σταμάτησαν να με ενδιαφέρουν όσα με ενδιέφεραν παλιότερα. Η πολιτική... οι συναντήσεις... Πέθανε ο Ζαχάροφ. Πήγα να τον αποχαιρετήσω. Εκατοντάδες χιλιάδες κόσμος... Έκλαιγαν όλοι, έκλαιγα κι εγώ. Και να που πριν από λίγο καιρό διαβάζω γι' αυτόν στην εφημερίδα: "Πέθανε ο μεγάλος τρελός της Ρωσίας". Και σκέφτηκα πως είχε πεθάνει εγκαίρως. Επέστρεψε από την Αμερική ο Σολζενίτσιν, έπεσαν όλοι πάνω του. Εκείνος όμως δε μας καταλάβαινε, ούτε εμείς εκείνον. Ήταν σαν ξένος. Είχε έρθει στη Ρωσία κι έβλεπε έξω απ' τα παράθυρά του το Σικάγο...
Πώς θα ήμουν χωρίς την περεστρόικα; Ένας μηχανικός με έναν μισθουλάκο όλο κι όλο... (Γελάει). Και τώρα έχω δική μου κλινική. Έχω κάμποσες εκατοντάδες ανθρώπους που κρέμονται από πάνω μου με τις οικογένειές τους, τους παππούδες, τις γιαγιάδες τους. Εσείς συγκεντρώνεστε, σκέφτεστε, εγώ δεν έχω τέτοια θέματα. Δουλεύω νυχθημερόν. Αγόρασα τον τελευταίο εξοπλισμό, έστειλα χειρουργούς για μετεκπαίδευση στη Γαλλία. Δεν είμαι αλτρουιστής, κερδίζω πολλά. Τα έκανα όλα μόνος μου... Με τριακόσια δολάρια στην τσέπη... Άρχισα τις επιχειρήσεις με κάτι τύπους για συνεταίρους που, αν τώρα δα έμπαιναν στο δωμάτιο, θα πέφτατε κάτω. Γορίλλες σκέτοι! Με ένα άγριο βλέμμα, άλλο πράγμα! Τώρα δεν υπάρχουν πια, έχουν χαθεί σαν τους δεινόσαυρους. Κυκλοφορούσα με αλεξίσφαιρο γιλέκο, με είχαν πυροβολήσει. Αν κάποιος τρώει λιγότερο σαλάμι από μένα δε με ενδιαφέρει. Τον θέλατε όλοι τον καπιταλισμό. Τον ονειρευόσασταν! Μη φωνάζετε λοιπόν πως σας εξαπάτησαν...
Το πρωί άκουσα στην τηλεόραση για την "ανικανότητα του Γκορμπατσόφ να κυβερνήσει τη χώρα λόγω βαριάς ασθένειάς του"... είδα κάτω απ' τα παράθυρά μου τα τανκς... Τηλεφωνώ στους φίλους μου -είναι όλοι υπέρ του Γέλτσιν. Ενάντια στη χούντα. Θα τον υπερασπιστούμε τον Γέλτσιν! Ανοίγω το ψυγείο, βάζω στην τσέπη μου ένα κομματάκι τυρί. Στο τραπέζι είδα κάτι κουλουράκια, τα μάζεψα. Και για όπλο; Κάτι έπρεπε να πάρω μαζί μου... Στο τραπέζι υπήρχε ένα μεγάλο μαχαίρι κουζίνας... το κράτησα για λίγο στο χέρι μου κι ύστερα το έβαλα στη θέση του. (Άρχισε να σκέφτεται.) Και αν... και αν νικούσαν;
Τώρα δείχνουν στην τηλεόραση στιγμιότυπα: τον Ροποστροπόβιτς που είχε έρθει απ' το Παρίσι να κάθεται με ένα αυτόματο όπλο, τις κοπέλες να φιλεύουν τους στρατιώτες παγωτό... Ένα μπουκέτο λουλούδια πάνω σε ένα τανκς... Τα δικά μου στιγμιότυπα είναι διαφορετικά... Οι γιαγιάδες της Μόσχας να δίνουν σάντουιτς στους στρατιώτες και να τους βάζουν στα σπίτια τους για να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα. Έφεραν μια ολόκληρη μονάδα τανκς στην πρωτεύουσα και δεν είχαν προβλέψει ούτε για φαγητό ούτε για τουαλέτα! Μέσα απ' τους πυργίσκους έβγαιναν οι λεπτοί λαιμοί των παλικαριών, και να κάτι μάτια, γεμάτα φόβο. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Την τρίτη μέρα πια κάθονται πάνω στα τανκς, κακόκεφοι, πεινασμένοι. Ξενυχτισμένοι. Οι γυναίκες τους περικυκλώνουν. "Παιδιά μας θα ρίξετε πάνω μας;". Οι στρατιώτες δε μιλάνε, μόνο ένας αξιωματικός γρυλίζει: "Αν μας διατάξουν, θα σας ρίξουμε". Οι στρατιώτες χάθηκαν σαν να τους πήρε ο αέρας, κρύφτηκαν από κάτω. Έτσι ήταν! Τα δικά μου στιγμιότυπα δεν ταυτίζονται με τα δικά σας... Στεκόμαστε σε κλοιό, περιμένουμε επίθεση. Κυκλοφορούν φήμες: σε λίγο θα ρίξουν αέρια, υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές στις σκεπές... Μας πλησιάζει μια γυναίκα, στο σακάκι της παράσημα: "Ποιον υπερασπίζεστε; Τους καπιταλιστές;" -Ναι, εσένα τι σε κόφτει κοπελιά; Εμείς στεκόμαστε εδώ για την ελευθερία μας". -Εγώ πολέμησα για τη σοβιετική κυβέρνηση, για τους εργάτες και τους αγρότες. Όχι για τα ψιλικατζίδικα και τους συνεταιρισμούς. Αν μου έδιναν τώρα ένα αυτόματο..."
Όλα κρέμονταν από μια κλωστή. Μύριζε αίμα. Δε θυμάμαι καμία γιορτή...
Επιφυλάσσομαι για μια πιο αναλυτική παρουσίαση-αξιοποίηση στο μέλλον. Σήμερα περιορίζομαι στην αντιγραφή δύο αποσπασμάτων από τις συνεντεύξεις του βιβλίου. Θεώρησα πως είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να μην παραθέσω φιλοσοβιετικά αποσπάσματα, από νοσταλγούς της μεγάλης σοβιετικής πατρίδας, αλλά κάποιες χαρακτηριστικές μαρτυρίες ατόμων από την αντίθετη πλευρά. Η πρώτη δείχνει ανάγλυφα τη νοοτροπία και τα "ιδανικά" αυτής της πλευράς, η δεύτερη δίνει μια διαφορετική πτυχή για το πραξικόπημα του Αυγούστου του 91' και το ζήτημα της συμπάθειας του κόσμου προς τη σοβιετική εξουσία (που έπνεε βέβαια τα λοίσθια).
Καλή ανάγνωση.
Αν είναι να πούμε για τη δεκαετία του '90... δε θα έλεγα πως ήταν όμορφη εποχή, ήταν αποκρουστική εποχή. Έγινε μια ανταλλαγή στο μυαλό κατά (σ.σ. πιθανότατα εννοεί "εκατόν...") ογδόντα μοίρες.,, Κάποιοι δεν άντεξαν και τους έστριψε, τα ψυχιατρεία γέμισαν. Επισκεπτόμουν ένα φίλο: ο ένας να φωνάζει "Είμαι ο Στάλιν! Είμαι ο Στάλιν!" και ο άλλος να λέει "Είμαι ο Μπερεζόφσκι! Είμαι ο Μπερεζόφσκι!". Είχαν ολόκληρη πτέρυγα γεμάτη με Στάλιν και Μπερεζόφσκι.. Στο δρόμο έπεφταν όλη την ώρα πυροβολισμοί. Είχε σκοτωθεί ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων. Κάθε μέρα συγκρούονταν μεταξύ τους συμμορίες. Να αρπάξουν. Να προλάβουν. Πριν προλάβει κάποιος άλλος. Τον έναν τον κατέστρεφαν, τον άλλον τον έβαζαν φυλακή. Από το θρόνο στα τάρταρα. Από την άλλη πλευρά, ήταν σκέτη απόλαυση - να τα παρακολουθείς όλα αυτά με τα ίδια σου τα μάτια...
Στις τράπεζες ο κόσμος σχημάτιζε ουρές, ήθελαν να ιδρύσουν δικές τους επιχειρήσεις: να ανοίξουν ένα αρτοποιείο, ένα μαγαζί με ηλεκτρονικά... Έχω σταθεί κι εγώ σ' αυτή την ουρά. Μου έκανε εντύπωση πόσο πολλοί ήμασταν. Μια θείτσα με πλεκτό σκουφάκι στο κεφάλι, ένας μικρός με σπορ σακάκι, ένας γεροδεμένος χωρικός, με εγκληματική φάτσα... Εβδομήντα και χρόνια μάς μάθαιναν πως η ευτυχία δεν είναι στα λεφτά, και πως τα καλύτερα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν. Η αγάπη, για παράδειγμα. Έφτασε όμως να ξεστομίσουν δημόσια "κάντε εμπόριο", "πλουτίστε" και τα ξεχάσαμε όλα. Ξεχάσαμε όλα τα σοβιετικά βιβλιαράκια. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έμοιαζαν καθόλου με εκείνους που καθόμουν κι έπαιζα την κιθάρα μου το πρωί. Τρία ακόρντα είχα μάθει όλα κι όλα. Το μοναδικό που τους συνέδεε με τους ανθρώπους της κουζίνας ήταν το ότι είχαν κι εκείνοι μπουχτίσει τις κόκκινες σημαίες κι όλο το συναφές σκουπιδαριό: τις συγκεντρώσεις της Κομσομόλ, τα μαθήματα πολιτικής ιστορίας... Ο σοσιαλισμός θεωρούσε τον άνθρωπο λιγάκι βλάκα...
Ξέρω πολύ καλά τι θα πει όνειρο. Όλα μυ τα παιδικά χρόνια παρακαλούσα να μου αγοράσουν ένα ποδήλατο και δε μου το αγόραζαν. Ζούσαμε φτωχικά. Στο σχολείο εμπορευόμουν στα κρυφά παντελόνια τζιν, στο πανεπιστήμιο σοβιετικές στρατιωτικές στολές και διάφορα άλλα σοβιετικά μικροπράγματα. Τα αγόραζαν οι ξένοι. Το συνηθισμένο πάρε δώσε. Επί σοβιετικής εποχής για κάτι τέτοιο έμπαινες μέσα τρία με πέντε χρόνια. Ο πατέρας μου με κυνηγούσε με τη λουρίδα και φώναζε: "Μαυραγορίτη! Εγώ έχυσα το αίμα μου για να υπερασπιστώ τη Μόσχα και να έχω μεγαλώσει αυτό το σκατό!". Αυτό που χτες ήταν έγκλημα σήμερα είναι μπίζνα. Αγόραζαν στο ένα μέρος καρφιά, στο άλλο σόλες για τακούνια, τα έβαζα σε μια πλαστική σακουλίτσα μαζί και τα πουλούσα ως νέο προϊόν. Έφερνα στο σπίτι λεφτά. Αγόραζα τα πάντα, γέμιζα το ψυγείο έως πάνω. Οι γονείς μου περίμεναν πως θα έρχονταν να με συλλάβουν. (Γελάει). Έκανα αγοραπωλησίες με είδη για το σπίτι. Χύτρες ταχύτητας, σκεύη για μαγείρεμα στον ατμό... τα έφερνα από τη Γερμανία με το αυτοκίνητο κι από πίσω ένα τρέιλερ γεμάτο. Το μαγαζί ανθούσε... Στο γραφείο είχα ένα χαρτοκιβώτιο, απ' το κομπιούτερ, γεμάτο λεφτά. Μόνο έτσι τα καταλάβαινα τα λεφτά. Έπαιρνα, έπαιρνα από κείνο το χαρτοκιβώτιο και δεν τελείωναν. Τα είχα αγοράσει όλα: αυτοκίνητο, διαμέρισμα, ένα "Ρόλεξ"... Θυμάμαι εκείνη τη μέθη... Να μπορείς να εκπληρώσεις όλες σου τις επιθυμίες, όλες τις μυστικές σου φαντασιώσεις. Έμαθα πολλά πράγματα για μένα τον ίδιο: Πρώτον, ότι δεν είχα γούστο, και δεύτερον πως ήμουν κομπλεξικός. Δεν ξέρω να χρησιμοποιώ τα λεφτά. Δεν ήξερα πως τα πολλά λεφτά πρέπει να δουλεύουν, πως δεν κάνει να μένουν αδρανή. Τα λεφτά δημιουργούν στον άνθρωπο μια αίσθηση όμοια με εκείνη της εξουσίας, της αγάπης... Ονειρευόμουν... Και πήγα στο Μονακό. Στο καζίνο του Μόντε Κάρλο έχασα τεράστια ποσά, πάρα πολλά λεφτά. Είχα παρασυρθεί... Ήμουν δούλος του χαρτόκουτου. Είχα λεφτά ή όχι; Πόσα; Έπρεπε να τα αυξάνω όλη την ώρα. Σταμάτησαν να με ενδιαφέρουν όσα με ενδιέφεραν παλιότερα. Η πολιτική... οι συναντήσεις... Πέθανε ο Ζαχάροφ. Πήγα να τον αποχαιρετήσω. Εκατοντάδες χιλιάδες κόσμος... Έκλαιγαν όλοι, έκλαιγα κι εγώ. Και να που πριν από λίγο καιρό διαβάζω γι' αυτόν στην εφημερίδα: "Πέθανε ο μεγάλος τρελός της Ρωσίας". Και σκέφτηκα πως είχε πεθάνει εγκαίρως. Επέστρεψε από την Αμερική ο Σολζενίτσιν, έπεσαν όλοι πάνω του. Εκείνος όμως δε μας καταλάβαινε, ούτε εμείς εκείνον. Ήταν σαν ξένος. Είχε έρθει στη Ρωσία κι έβλεπε έξω απ' τα παράθυρά του το Σικάγο...
Πώς θα ήμουν χωρίς την περεστρόικα; Ένας μηχανικός με έναν μισθουλάκο όλο κι όλο... (Γελάει). Και τώρα έχω δική μου κλινική. Έχω κάμποσες εκατοντάδες ανθρώπους που κρέμονται από πάνω μου με τις οικογένειές τους, τους παππούδες, τις γιαγιάδες τους. Εσείς συγκεντρώνεστε, σκέφτεστε, εγώ δεν έχω τέτοια θέματα. Δουλεύω νυχθημερόν. Αγόρασα τον τελευταίο εξοπλισμό, έστειλα χειρουργούς για μετεκπαίδευση στη Γαλλία. Δεν είμαι αλτρουιστής, κερδίζω πολλά. Τα έκανα όλα μόνος μου... Με τριακόσια δολάρια στην τσέπη... Άρχισα τις επιχειρήσεις με κάτι τύπους για συνεταίρους που, αν τώρα δα έμπαιναν στο δωμάτιο, θα πέφτατε κάτω. Γορίλλες σκέτοι! Με ένα άγριο βλέμμα, άλλο πράγμα! Τώρα δεν υπάρχουν πια, έχουν χαθεί σαν τους δεινόσαυρους. Κυκλοφορούσα με αλεξίσφαιρο γιλέκο, με είχαν πυροβολήσει. Αν κάποιος τρώει λιγότερο σαλάμι από μένα δε με ενδιαφέρει. Τον θέλατε όλοι τον καπιταλισμό. Τον ονειρευόσασταν! Μη φωνάζετε λοιπόν πως σας εξαπάτησαν...
-.-
Το πρωί άκουσα στην τηλεόραση για την "ανικανότητα του Γκορμπατσόφ να κυβερνήσει τη χώρα λόγω βαριάς ασθένειάς του"... είδα κάτω απ' τα παράθυρά μου τα τανκς... Τηλεφωνώ στους φίλους μου -είναι όλοι υπέρ του Γέλτσιν. Ενάντια στη χούντα. Θα τον υπερασπιστούμε τον Γέλτσιν! Ανοίγω το ψυγείο, βάζω στην τσέπη μου ένα κομματάκι τυρί. Στο τραπέζι είδα κάτι κουλουράκια, τα μάζεψα. Και για όπλο; Κάτι έπρεπε να πάρω μαζί μου... Στο τραπέζι υπήρχε ένα μεγάλο μαχαίρι κουζίνας... το κράτησα για λίγο στο χέρι μου κι ύστερα το έβαλα στη θέση του. (Άρχισε να σκέφτεται.) Και αν... και αν νικούσαν;
Τώρα δείχνουν στην τηλεόραση στιγμιότυπα: τον Ροποστροπόβιτς που είχε έρθει απ' το Παρίσι να κάθεται με ένα αυτόματο όπλο, τις κοπέλες να φιλεύουν τους στρατιώτες παγωτό... Ένα μπουκέτο λουλούδια πάνω σε ένα τανκς... Τα δικά μου στιγμιότυπα είναι διαφορετικά... Οι γιαγιάδες της Μόσχας να δίνουν σάντουιτς στους στρατιώτες και να τους βάζουν στα σπίτια τους για να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα. Έφεραν μια ολόκληρη μονάδα τανκς στην πρωτεύουσα και δεν είχαν προβλέψει ούτε για φαγητό ούτε για τουαλέτα! Μέσα απ' τους πυργίσκους έβγαιναν οι λεπτοί λαιμοί των παλικαριών, και να κάτι μάτια, γεμάτα φόβο. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Την τρίτη μέρα πια κάθονται πάνω στα τανκς, κακόκεφοι, πεινασμένοι. Ξενυχτισμένοι. Οι γυναίκες τους περικυκλώνουν. "Παιδιά μας θα ρίξετε πάνω μας;". Οι στρατιώτες δε μιλάνε, μόνο ένας αξιωματικός γρυλίζει: "Αν μας διατάξουν, θα σας ρίξουμε". Οι στρατιώτες χάθηκαν σαν να τους πήρε ο αέρας, κρύφτηκαν από κάτω. Έτσι ήταν! Τα δικά μου στιγμιότυπα δεν ταυτίζονται με τα δικά σας... Στεκόμαστε σε κλοιό, περιμένουμε επίθεση. Κυκλοφορούν φήμες: σε λίγο θα ρίξουν αέρια, υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές στις σκεπές... Μας πλησιάζει μια γυναίκα, στο σακάκι της παράσημα: "Ποιον υπερασπίζεστε; Τους καπιταλιστές;" -Ναι, εσένα τι σε κόφτει κοπελιά; Εμείς στεκόμαστε εδώ για την ελευθερία μας". -Εγώ πολέμησα για τη σοβιετική κυβέρνηση, για τους εργάτες και τους αγρότες. Όχι για τα ψιλικατζίδικα και τους συνεταιρισμούς. Αν μου έδιναν τώρα ένα αυτόματο..."
Όλα κρέμονταν από μια κλωστή. Μύριζε αίμα. Δε θυμάμαι καμία γιορτή...
Μετανοειτε
ΑπάντησηΔιαγραφή" Τον θέλατε όλοι τον καπιταλισμό. Τον ονειρευόσασταν! Μη φωνάζετε λοιπόν πως σας εξαπάτησαν..."
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιαφωνώ. Ενώ τα είχαν σχεδόν όλα τα έχασαν. Την "πάτησαν" κάπως έτσι. (Χάρρυ Κλυνν - Σκυλάδικο στην κόλαση - Δείτε το όλο)
https://www.youtube.com/watch?v=4mSHXoU15P4
17-57
Ηθικό δίδαγμα:Δεν υπάρχει κοινωνικό σύστημα που να εμποδίζει τη γέννηση σκατοψυχων, υπάρχει μόνο εκείνο που μπορεί να τους αποτρέψει να αποκτούν προνόμια κι εξουσία σε βάρος των συνανθρώπων τους. Την πρώτη φορά τα καταφέραμε μόνο εν μέρει και προσωρινά, αλλά τα καλύτερα έρχονται.
ΑπάντησηΔιαγραφήAmor omnia vincit
Η απαξιωση του Κεντρικου Σχεδιασμου η μετατροπη των Σοβιετ ,επιχειρησεων σε μηχανες κερδων για τις ιδιες και οχι για το κοινωνικο κρατος γεννησε την κατακρατηση προιοντων τις τεχνικες ελλειψεις ,την μαυρη αγορα ,την μικροαστικη ταξη που γιγαντωσε την αστικη .Απο κοντα και η δυνατοτητα τωβν κολχοζνικων εργατων να εχουν μικρες ιδιοκτησιες γης εδεσαν το γλυκο "επαναφορα καπιταλισμου " με μαθηματικη ακριβεια μια μερα.Και η μερα αυτη ηρθε το 91 .Δεν ξερω αν αυτος ο λαος εκει ξαναεπαναστατησει αλλα αν το κανει θα χυθει πολυ αιμα
ΑπάντησηΔιαγραφή@Γκεόργκυ Ζούκωφ
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτον σοσιαλισμό, στην αρχή του κομμουνισμού, συνεχίζει να υπάρχει η πάλη των τάξεων. Μαύρη αγορά, μεταρρυθμίσεις του 1960΄s έπαιξαν ρόλο για το πισωγύρισμα. Σε αυτό το πλαίσιο, στην επαναφορά "δια της τεθλασμένης" στον καπιταλισμό.
Κεντρικό ρόλο έπαιξε η κατασυκοφάντηση του Στάλιν, την περιόδο της λεγόμενης αποσταλινοποίησης. Κατά την γνώμη μου, δεν φαίνεται και τόσο τυχαίο πως μετά τον θάνατο του "Γεωργιανού", εκδηλώθηκε το φασιστικό πραξικόπημα στην Ουγγαρία "μέσω Αυστρίας". Ο "ελεύθερος" κόσμος, με τις υποχωρήσεις της αποσταλινοποίησης "δοκίμαζε" τα "αντανακλαστικά" της.
Οι λαοί όμως την "πάτησαν" όπως την "πάτησε" ο Χάρυ-Κλυν στην ταινία
https://www.youtube.com/watch?v=4mSHXoU15P4
17-57
2-3 γενιες ειναι λιγες για να αλλαξει ριζικα η νοοτροπια των ανθρωπων πανω στο θεμα των σχεσεων παραγωγης και σε συνδιασμο με τις υλικες συνθηκες (μαυρη αγορα, χαλαρωση κεντρικου σχεδιασμου, ελλειψεις σε καταναλωτικα αγαθα) ηταν επομενο μεγαλο τμημα των σοβιετικων πολιτων να δουν με καλο ματι την παλινορθωση του καπιταλισμου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜνημείο στον... μεταρρυθμιστή Κοσίγκιν
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.rizospastis.gr/story.do?id=4770196
H «κερκόπορτα» που άνοιξε
http://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=9/10/2005&pageNo=10
Η ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ 20ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.komep.gr/2016-teyxos-3/20o-synedrio-toy-kkse-shmeio-oportoynistikhs-strofhs
Η επαναστατική γραμμή του Κόμματος ανατράπηκε λίγο πριν, αλλά κυρίως μετά από το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, όταν τα ζητήματα που έθετε προς λύση η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης απαντήθηκαν με πολιτικές κατευθύνσεις και μέτρα που οδηγούσαν σε μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση.
- Υιοθετήθηκαν πολιτικές επιλογές στη βάση του νόμου της αξίας και της διεύρυνσης των εμπορευματο-χρηματικών σχέσεων.
- Διαλύθηκαν οι Μηχανοτρακτερικοί Σταθμοί και τα βασικά μέσα παραγωγής (τρακτέρ, θεριζοαλωνιστικές μηχανές κλπ.) που αυτοί διαχειρίζονταν και ήταν κρατική ιδιοκτησία– πωλήθηκαν στα κολχόζ (1958).
- Αντικαταστάθηκε το σύστημα διάθεσης (κατανομής) των μέσων παραγωγής στις βιομηχανικές επιχειρήσεις με ένα σύστημα πωλήσεων και αγορών (Μάης 1957).
- Αδυνάτισε ο Κεντρικός Σχεδιασμός, με περιορισμό της υποχρεωτικότητας του πλάνου.
- Επεκτάθηκαν οι αρμοδιότητες των επιχειρήσεων και του διευθυντικού τους μηχανισμού (π.χ. δόθηκε η δυνατότητα οριζόντιων εμπορευματικών σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων).
- Υιοθετήθηκε και ενισχύθηκε το κίνητρο της κερδοφορίας στο επίπεδο της κάθε επιχείρησης, με βάση την υπερκάλυψη του πλάνου όχι σε όγκο παραγωγής, αλλά σε αξίες.
- Ενισχύθηκαν τα ατομικά χρηματικά κίνητρα και το διευθυντικό πριμ στο επίπεδο της κάθε επιχείρησης.
- Ανατράπηκε στο 24ο Συνέδριο (1971) η προτεραιότητα στην ανάπτυξη της Υποδιαίρεσης Ι (παραγωγή μέσων παραγωγής).18
Τα μέτρα αυτά μπορεί να υιοθετούνται σε διαφορετικές χρονικές φάσεις μετά από το 20ό Συνέδριο, πριν ή και μετά από την απομάκρυνση του Χρουστσιόφ από την καθοδήγηση του ΚΚΣΕ, αλλά έχουν εσωτερική συνοχή και συνιστούν μια διαφορετική κατεύθυνση υπονόμευσης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Παραπέρα βασικός σταθμός σε αυτήν την κατεύθυνση είναι οι διαβόητες «μεταρρυθμίσεις Κοσίγκιν» που αποφασίστηκαν από την Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΣΕ το Σεπτέμβρη του 1965. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πολιτική παραπέρα ενίσχυσης του εμπορευματικού σε βάρος του άμεσα κοινωνικού χαρακτήρα της παραγωγής στηρίχτηκε προπαγανδιστικά με το ιδεολόγημα ότι έτσι θα αντιμετωπιζόταν η κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης της παραγωγής και της παραγωγικότητας, κάμψη που είχε έρθει ως αποτέλεσμα προγενέστερων πολιτικών που κινούνταν στην ίδια κατεύθυνση.
Η εφαρμογή των παραπάνω μέτρων, που έρχονταν να προστεθούν το ένα στο άλλο σε μια διαδοχική αλυσίδα αναστροφής της μέχρι τότε κατεύθυνσης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, οδήγησε στα εξής αποτελέσματα:
- Αποδυνάμωσε την άμεσα κοινωνική παραγωγή, αλλοίωσε τον κοινωνικό χαρακτήρα της ιδιοκτησίας.
- Οδήγησε στην πτώση της δυναμικής της σοσιαλιστικής ανάπτυξης, στην καθήλωση της παραγωγικότητας, στη στασιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης τη δεκαετία του 1970.
- Ενίσχυσε το βραχυπρόθεσμο ατομικό και ομαδικό συμφέρον (στο επίπεδο της κάθε ξεχωριστής επιχείρησης ή του διευθυντικού της μηχανισμού), σε βάρος των γενικών κοινωνικών συμφερόντων.
- Αδυνάτισε ο έλεγχος των ίδιων των παραγωγών, ο εργατικός έλεγχος.
- Αυξήθηκε το μέρος της αγροτικής παραγωγής που, προερχόμενο από το ατομικό αγροτικό νοικοκυριό και τα κολχόζ, πουλιόταν ελεύθερα στην αγορά.
- Ενισχύθηκε, αντί να περιορίζεται, η εισοδηματική διαφοροποίηση, τόσο στην ύπαιθρο όσο και στη σοσιαλιστική βιομηχανία. Διαμορφώθηκαν κοινωνικά στρώματα που είχαν ισχυρό υλικό συμφέρον για την παρεμπόδιση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και, τελικά, για την ανατροπή της. Αυτά αποτέλεσαν και την κινητήρια κοινωνική δύναμη της αντεπανάστασης, πολιτικά δρώντας πρώτα και κύρια μέσα από τις γραμμές του Κόμματος.
Ο κομμουνισμός κράτησε χρονικά λιγότερο από την βασιλεία του Ραμσή του II....
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια την πλάκα το έψαξα και ο Ραμσής ο Β' κυβέρνησε 66 χρόνια σύμφωνα με την ελληνική βίκι (από το 1279 μέχρι το 1213 προ τζίζας). 8 λιγότερα από τα 74 του σοσιαλισμού (και όχι κομμουνισμού) της ΕΣΣΔ. Πέρασε όμως την Παρισινή Κομμούνα, τις ΛΔ της ανατολικής Ευρώπης, τις περισσότερες καπιταλιστικές κυβερνήσεις και την επαναστατική κυβέρνηση της μετά το 1789 Γαλλίας. Συνεπώς μετά από αυτό εγώ προτιμώ την δουλοκτητική κοινωνία της αρχαίας Αιγύπτου από τις σύγχρονες κοινωνίες και χέστηκα για την πρόοδο σε κάθε τομέα. Τι; Οχι;
ΔιαγραφήΟ.Χ.Ε.Π.