Κοίτα τι έκανες - Προχωρώντας και αναθεωρώντας

Ο χειρότερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας.
Όταν στέλνεις φως, σου επιστρέφεται.
Να εκφράζεις αυτό που έχεις μέσα σου.
Όταν νικάς χωρίς κίνδυνο, θριαμβεύεις χωρίς δόξα.
Αυτός που αγωνίζεται μπορεί να χάσει, όμως αυτός που δεν αγωνίζεται έχει ήδη χάσει.
Υπάρχουν νίκες που είναι πιο χρήσιμες και από ήττες.

Όπα, «ΚΑΤ»! Πού κολλάνε οι δυο τελευταίες αλήθειες με τις υπόλοιπες κοελιές;
Πουθενά. Είναι όμως όλες φράσεις παρμένες από το τελευταίο, ολόφρεσκο τεύχος του Αστερίξ, που σατιρίζει ανελέητα την υστερία και το εμπόριο «θετικής ενέργειας» που μας κατακλύζει. Εκτός από την τελευταία που είναι του Βλαδίμηρου -όχι του Πούτιν και ας τον έχουν κάποιοι ως περίπου ισάξιο των κλασικών.

Και ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα;
Ότι μπορείς να πεις τα πάντα με τόσο ξύλινο τρόπο, που να μοιάζουν κούφια σαν τσιτάτα αυτοβελτίωσης. Η αυτοκριτική όμως είναι οξυγόνο για τους συντρόφους και δείγμα ώριμης δύναμης για τα ΚΚ που την κάνουν ουσιαστικά.

Κρατάμε την εισαγωγή και ανοίγουμε μικρή παρένθεση στην παιδική μας ηλικία. Θυμάμαι σαν παιδιά του Αρσένη και εμείς, είχαμε πήξει στις εξετάσεις, μετρούσαμε απελπισμένοι την ύλη κάθε μαθήματος και πιστεύαμε pvw θα έβγαινε πιο εύκολα, όταν βλέπαμε εγχειρίδια με πολλές εικόνες. Όταν δίνεις 30 σχεδόν μαθήματα σε δύο χρόνια, οι εικόνες γίνονται το όπιο και οι αυταπάτες του μαθητικού λαού.

Η νέα έκδοση της ΚΕ για τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου είναι -ας πούμε- κάτι αντίστοιχο, αλλά καμία σχέση. Δεν ξεπερνά σε έκταση τις 200 σελίδες και οι περισσότερες είναι εικονογραφημένες. Αλλά ουκ εν τω πολλώ το ευ και ενδιαφέρον. Βασικά όλα τα θέματα, και ιδίως τα συμπεράσματα, είναι SOS και ένα είδος «προδημοσίευσης» από τον Τόμο του Δοκιμίου Ιστορίας -που κυκλοφορεί ήδη από χτες.

Το βασικό στοιχείο της έκδοσης είναι τα χρήσιμα συμπεράσματα και ο αυτοκριτικός τόνος, σε αρκετά σημεία του κειμένου της ΚΕ. Ας δούμε όμως πρώτα τι είναι και τι θέλει η αυτοκριτική. Και τι πιστεύουν ότι είναι, όσοι την βλέπουν καχύποπτα.

Σε αντίθεση με τον προβοκατόρικο τίτλο της ανάρτησης, αυτοκριτική δε σημαίνει πως «πήραμε τη ζωή μας λάθος» ούτε ότι ρίχνουμε μια μουτζούρα στο παρελθόν. Βασική σημείωση και αφετηρία του κειμένου της ΚΕ πχ είναι πως οι αδυναμίες των κομμουνιστών σε εκείνη τη συγκυρία δεν αναιρούν τη συμβολή τους στην εξέγερση του Πολυτεχνείου -και αντιστρόφως. Η επισήμανση των αδυναμιών δε συνιστά ρεβιζονισμό, δηλαδή αναθεώρηση προγραμματικών θέσεων και αρχών.

Η αυτοκριτική δεν είναι μηδενισμός ούτε λαθολογία. Είναι συστηματική εξέταση των γεγονότων και προετοιμασία για όσα θα συμβούν στο μέλλον -αλλιώς δεν έχει κανένα πρακτικό νόημα να μελετάμε την ιστορία και τους νόμους που την κινούν. Η (αυτο)κριτική έχει τελείως διαφορετικούς στόχους από ό,τι μια πολεμική -και κακώς τείνουμε να τις συγχέουμε και να τις ταυτίζουμε, ψυχολογικά ή συνειδητά, αν δε μας αρέσει ένα συμπέρασμα ή ο κλονισμός κάποιων σταθερών παραδοχών μας.

Η αυτοκριτική σημαίνει να σκύβουμε στην πείρα μας, να την αξιοποιούμε και να βγάζουμε διδάγματα -αυτό που καλούμε τον λαό να κάνει με τη δική του πείρα. Η αυτοκριτική ενός ΚΚ δε σημαίνει ότι δέχεται και δικαιώνει την πολεμική που του ασκεί ο ταξικός εχθρός ή ένας πολιτικός αντίπαλος, ούτε πως υποχωρεί στην πίεσή τους. Δείχνει αντιθέτως τη δύναμή του να κάνει ανοιχτά-δημόσια μια τέτοια διαδικασία, όπως σημείωσε ο Ένγκελς στην εποχή του.

Αν δε σκεφτόμαστε και -πολύ περισσότερο- δε δρούμε έτσι, στερούμε από το Κόμμα ένα αναντικατάστατο εργαλείο, το πολύτιμο οξυγόνο της κριτικής εξέτασης της πράξης. Τείνουμε να βαλτώσουμε τη σκέψη μας και την πολιτική αντιπαράθεση σε έτοιμα, στείρα σχήματα, που επαναλαμβάνονται χωρίς ψυχή και ουσία. Ας σκεφτούμε μόνο πόσες φορές αυτή η νοοτροπία έβαλε εμπόδια σε μια αναγκαία επανεκτίμηση ή φρενάρισε αδικαιολόγητα μια μετατόπιση σε κάποιο θέμα, είτε επιμέρους, είτε και στρατηγικό.

Ας θυμηθούμε, τέλος, τη φράση των κλασικών για την έμπρακτη, ανελέητη αυτοκριτική κάθε επαναστατικού εγχειρήματος, που γυρίζει πίσω σε ό,τι έχει αφήσει ημιτελές, πέφτει και ξανασηκώνεται, δίνει χρόνο στον αντίπαλό του για να σηκωθεί κτλ -δεν έχω πρόχειρη το ακριβές «τσιτάτο» αλλά οι πιο διαβασμένοι αναγνώστες θα το έχουν ασφαλώς υπόψη τους και θα το βρουν εύκολα από τα δικά μου θραύσματα και κάποιες λέξεις-κλειδιά.

Τα παραπάνω σημειώνονται γενικά και έχουν απλώς ως αφορμή την πρόσφατη έκδοση. Η αυτοκριτική ματιά της ΚΕ είναι διεισδυτική και πιάνει ένα ευρύ φάσμα.

Όσοι ιντριγκάρονται -αναπόφευκτα ως ένα βαθμό και δεν εξαιρώ τον εαυτό μου- από την εκτίμηση της ΚΕ στο θέμα της προβοκατορολογίας και όσων αναφέρονταν στο φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής, μπορεί να δουν το δέντρο αλλά θα χάσουν το δάσος, που βρίσκεται σε μια σειρά σημεία, συνολικά. Επαναλαμβάνω, επί τη ευκαιρία, πως η βασική αξία της σχετικής «επανόρθωσης» είναι ακριβώς αυτή: ότι μεταφέρει δηλαδή στο πολιτικό πεδίο την ουσία της αντιπαράθεσης.

Σημειώνω επίσης πως δεν πρόκειται για μια «εύκολη κριτική» που δεν παίρνει υπόψη το ιστορικό πλαίσιο και τις συνθήκες της εποχής, ούτε ξεμπερδεύει με μια γενική και αφηρημένη απόρριψη της στρατηγικής του ΚΚΕ, της θεωρίας των σταδίων κτλ. Ακόμα και σε αυτό το πεδίο, η κριτική εστιάζει σε συγκεκριμένα γεγονότα της εποχής, όπως την τελευταία παράγραφο της ανακοίνωσης της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης, που αρχικά απαλείφθηκε, για να την επαναφέρουν αργότερα στο ανακοινωθέν του ραδιοφωνικού σταθμού τα στελέχη του Ρήγα, περνώντας ουσιαστικά τη θέση τους για απεύθυνση στους ηγέτες των αστικών κομμάτων, για να δοθεί πολιτική λύση στο πλαίσιο μιας αστικής αντιδικτατορικής ενότητας. Η κριτική του κειμένου της ΚΕ δε σημειώνει αφοριστικά πως η στρατηγική του κόμματος δε μετέτρεψε την εξέγερση σε... σοσιαλιστική επανάσταση, αλλά ότι η αντίστοιχη θέση του για αντιδικτατορική ενότητα σε άλλο πλαίσιο, προκάλεσε σύγχυση σε κάποια στελέχη της Αντι-ΕΦΕΕ και την υπαναχώρηση στη θέση των Ρηγάδων. (Ας φανταστούμε, πάντως, πόσα χρόνια και σε πόσες συνελεύσεις θα ακούγαμε αυτό το ζήτημα, αν ήταν οι δυνάμεις της Αντι-ΕΦΕΕ που είχαν κάνει το «τέχνασμα» του Ρήγα).

Τι αφορά λοιπόν η ουσία της κριτικής; Ας δούμε μερικά παραδείγματα.

-Τη δυσκολία να καθοριστούν σωστά τα συνθήματα στη διάρκεια ενός ξεσπάσματος. Δεν πρέπει να είναι απογειωμένα και ξεκομμένα από τις διαθέσεις των μαζών. Δεν πρέπει να απορρίπτουν αφ’ υψηλού κάποια αυθόρμητα, ενδεχομένως ρηχά συνθήματα (όπως το «πάρ’ τον πίθηκο και μπρος» που σατίριζε την εμφάνιση του Μαρκεζίνη) ούτε όμως να υποτάσσονται στο αυθόρμητο και τις ασταθείς διαθέσεις του.

Στο Πολυτεχνείο δόθηκε μάχη για να επικρατήσουν και να μεταδοθούν συνθήματα με αντι-ιμπεριαλιστική στόχευση (έξω οι ΗΠΑ, έξω το ΝΑΤΟ), που έδιναν βάθος και περιεχόμενο στον φοιτητικό-λαϊκό ξεσηκωμό. Στον αντίποδα, ωστόσο, ο στόχος της «γενικής απεργίας», που μπήκε από δυνάμεις αριστεριστών και του Ρήγα, αλλά μεταδόθηκε και από τον σταθμό της «Ελεύθερης Ελλάδας», ήταν ένα κενό σύνθημα στον αέρα, χωρίς να υπάρχουν δομές, συσχετισμοί και οι προϋποθέσεις για να γίνει πράξη. Το βασικό ζητούμενο δεν είναι ποιος θα ρίξει γενικά το πιο ριζοσπαστικό σύνθημα, αλλά ποια συνθήματα - στόχοι θα πιάσουν το επίπεδο της συνείδησης των λαϊκών μαζών, για να το ανυψώσουν.

-Οι δυνάμεις της Αντι-ΕΦΕΕ έβλεπαν με επιφύλαξη τις απρογραμμάτιστες ενέργειες που δεν ακολουθούσαν κάποιο σχέδιο, ενώ στη διάρκεια του τριημέρου είχαν την αγωνία να μη μετατραπεί το Πολυτεχνείο από επίκεντρο του ξεσηκωμού σε φάκα για τους αγωνιστές που κινδύνευαν με συλλήψεις, βασανιστήρια κτλ. Συνεπώς είχε μια βάση ο προβληματισμός που έμπαινε να απαγκιστρωθεί το δυναμικό της οργάνωσης, για να μην αποδεκατιστεί από τα έμπειρα, πρωτοπόρα στελέχη του.

Αυτό το σκεπτικό ήταν σωστό, αλλά δεν οδηγούσαν σε σωστά συμπεράσματα, στη δεδομένη συγκυρία, με τη δυναμική που είχαν πάρει τα πράγματα. Και αυτό δεν είναι εύκολο να το εκτιμήσουν νέοι σύντροφοι χωρίς πείρα και σε συνθήκες σκληρής παρανομίας -για παράδειγμα υπήρχαν τέσσερις ομάδες μελών της ΚΝΕ στο Πολυτεχνείο, αλλά δε γνωρίζονταν μεταξύ τους για λόγους περιφρούρησης! Ούτε είναι εύκολο να το εκτιμήσει η οργάνωση, αν δεν υπάρχει ένα καθοδηγητικό κέντρο μέσα ή έστω κοντά στις εξελίξεις του αγώνα, για να υπολογίσει τις καμπές των γεγονότων και να διαμορφώσει ευέλικτα τη γενική κατεύθυνση. Και δε θα μπορούσε να είναι εκεί, στις δεδομένες συνθήκες.

Ο λαϊκός παράγοντας, όμως, αποκτά ριζοσπαστική συνείδηση και την ατσαλώνει μες στους αγώνες και τα ξεσπάσματα της οργής του. Σε τέτοιες κορυφώσεις, σε τέτοια σπουδαία γεγονότα, ξεπενρά αναστολές χρόνων, δείχνει απαράμιλλο ηρωισμό, συνειδητοποιεί τις δικές του δυνατότητες και τους στόχους του. Ο ρόλος αυτών των αγώνων είναι αναντικατάστατος για την προώθηση του στρατηγικού σκοπού, ακόμα και αν γνωρίσουν την ήττα και οδηγήσουν σε ένα πρόσκαιρο πισωγύρισμα. Η άνοδος της ριζοσπαστικής διάθεσης και της συνειδητοποίησης δεν περνάει μόνο από κάποιες μικρές νίκες στο σήμερα και τις επιμέρους κατακτήσεις τους. Ενίοτε περνάει και μέσα από κάποιες «μικρές ήττες», που μπορεί να είναι γόνιμη και χρήσιμη ιστορική πείρα, προτιμότερη από κάποιες επισφαλείς νίκες.

Ακόμα και αν πάρουμε ξεχωριστά το κομμάτι της περιφρούρησης, μια οργάνωση έχει περισσότερες δικλίδες ασφαλείας για τα στελέχη και τους παράνομους πυρήνες της, όταν συνδέεται με το μαζικό κίνημα, από το οποίο θα ξεπηδήσουν ασφαλώς τα νέα στελέχη και οι πολύτιμες εφεδρείες που θα καλύπτουν με το παραπάνω τα κενά από τις συλλήψεις κτλ -ακόμα και οι σύντροφοι που πέφτουν στα χέρια του εχθρού, μπορεί να γεννήσουν δεκάδες αγωνιστές με την ηρωική τους στάση και το παράδειγμά τους. Και αυτό δεν είναι ρομαντική φλυαρία, αλλά θέση αρχής με απόλυτη πρακτική αξία.

Σε κάθε περίπτωση, το βασικό συμπέρασμα είναι πως αυτά τα ξεσπάσματα μπορεί να προκύψουν προτού... «ωριμάσουν οι συνθήκες», χωρίς να υπάρχει επαναστατική κατάσταση και γενικευμένη κρίση του συστήματος. Το βασικό ζητούμενο για τους κομμουνιστές είναι να μάθουν τι πρέπει να κάνουν σε αυτές τις περιπτώσεις, εξετάζοντας κριτικά την πείρα τους, χωρίς καμία διάθεση αυτομαστιγώματος. Εξάλλου υπάρχει αρκετή θετική πείρα -και αναφέρω ενδεικτικά τα Τέμπη, ως πρόσφατο παράδειγμα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που χωράνε αρκετό αναστοχασμό, στο φως αυτής της γενικής ιδέας.

Φτάνουμε στην κατακλείδα. Η έκδοση της ΚΕ είναι ένα χρήσιμο «εγχειρίδιο» για τους επαναστάτες και η ύλη της φεύγει σχετικά εύκολα. Δεν έχει όμως εύκολη κριτική και αβασάνιστα συμπεράσματα, που δεν απαιτούν ενεργή σκέψη από τους αναγνώστες. Όποιος δε νιώθει έτοιμος για κάτι τέτοιο, μπορεί να ξεφυλλίσει απλά το Λεύκωμα της ΚΝΕ, που έχει πολλές φωτογραφίες και μικρά συνοδευτικά κείμενα -σαν τα ταμπλό μιας πολιτικής έκθεσης στο Φεστιβάλ. Και αν δεν είναι ικανός ούτε για αυτό, ας περιοριστεί στο τελευταίο Αστερίξ, που είναι μακράν το καλύτερο στη μετα-Γκοσινί εποχή.

Σχεδόν πενήντα χρόνια... - Το Πολυτεχνείο ζει και σπέρνει εφιάλτες...

Σχεδόν Ακριβώς πενήντα χρόνια. Στρογγυλή επέτειος. Μέγα πλήθος, μέγα πάθος, παλμός και συγκίνηση. Πάρα πολύς κόσμος να μπαίνει στα μπλοκ, από την εκκίνηση ως και τον Ευαγγελισμό. Η συγκέντρωση ανάβει και όλα είναι συνειδητά.

Αλλά αυτά θα τα είδατε και αλλού. Ή μάλλον δια ζώσης -αλλιώς πού να τα δεις. Τα κανάλια είχαν στραμμένες τις κάμερες στον μεγάλο ηγέτη, τον πρόεδρο (Yes we) Κεν, που ζούσε μια πρωτόγνωρη περιπέτεια, με βλέμμα απόγνωσης, βυθισμένο στις απορίες του.

Γιατί με πιάνουν αγκαζέ; Πού θα μας πάνε;
Πότε θα τελειώσει αυτό το μαρτύριο; Έτσι τους βασάνιζαν και στην ΕΑΤ-ΕΣΑ;
«Ζει, ζει, ο Τεμπονέρας ζει...» Μα γιατί να μη ζει; Αφού προχτές τον είδα.
(Το τελευταίο ήταν ιδέα του Γιάννη Α-Γιάννη).

Ποιος δε σκαμπάζει από Αριστερά;
Στεφ Κασσελάκης (τραγουδιστά, στον ρυθμό του Μπομπ του Σφουγγαράκη).

Τελικά ο πρόεδρος Κεν δεν είχε να χάσει παρά μόνο την αλυσίδα του με τη Ρένα Δούρου και τερμάτισε τη δική του μαρτυρική πορεία κάπου στην Κλαυθμώνος, γιατί είχε ανειλημμένες υποχρεώσεις και δεν είχε υπολογίσει πόσο θα διαρκούσε το χάπενινγκ (η ίσως να είχε υπολογίσει πόσο χρόνο παίρνει να το κάνει τρέχοντας).
Ποιος διαδηλώνει για δέκα λεπτά; Στεφ Κασσελάκης.

Κι αν τα ΜΜΕ ήθελαν μια πραγματική είδηση, αυτή ήταν η εξής:"
Νέο ρεκόρ συντομότερης παρουσίας στην πορεία σημείωσε σήμερα ο Στέφανος Κασσελάκης. Το προηγούμενο ρεκόρ είχε ο Αλέξης Τσίπρας, που είχε στρίψει στο Hilton, λίγο πριν την τελική ευθεία.

Νέο ρεκόρ σε συμμετοχή προέδρου σε πορεία. Πήγε στα Χαυτεία και έφυγε πριν την Κλαυθμώνος, μην τον πάρει και κανένα μάτι της πρεσβείας.

— Γιάννης Α-Γιάννης (@BrazucaWhore) November 17, 2023

Αχ, Στέφανε, πόσο δίκαιο είχες -αλλά ούτε αυτό θα το διαβάσετε πουθενά. Πόσο δίκαιο είχες που δεν πορεύτηκες μαζί μας, ως σεμνός celebrity στις λεωφόρους του μέλλοντος, το οποίο διαρκεί πολύ (πάρα πολύ, υπερβολικά πολύ) και έχει μπόλικη ξηρασία. Ή μάλλον απίστευτη κίνηση. Ή μάλλον το ακριβώς αντίθετο. Σταμάτα-ξεκίνα, γκάζι-φρένο. Σαν το τραγούδι του Γιάννη Γιοκαρίνη (λε-λε-λευτεριά στην Παλαιστίνη). Αλλάζει η αγάπη μας ρυθμόκαι τακτική...

17.00: Ηθικό ακμαιότατο, σκέψεις ότι θα συνεχίσουμε ως την πορεία του Ισραήλ, του κράτους-τρομοκράτη. Ή και ως το Ισραήλ...

Στο Ισραήλ η πορεία. Κατάληξη στο λόφο του Γολγοθά

17.15: Απαντάμε χαμογελαστά στην ευγενική συντρόφισσα ότι έχουμε προμηθευτεί ήδη το Λεύκωμα της ΚΝΕ κι ήταν πολύ ενδιαφέρον. Παλμός, συνθήματα, λευτεριά στην Παλαιστίνη.

17.30: Ο κλασικός ελιγμός Γράμμος-Βίτσι Σταδίου-Προπύλαια από την Πανεπιστημίου, περιμένουμε να περάσουν τα μπλοκ που προπορεύονται. Αναμενόμενη εξέλιξη, κλασικά εικονογραφημένα, συνηθισμένα τα βουνά από αντάρτες.

17.40: Η αναμονή συνεχίζεται με ευχάριστες συζητήσεις σε πηγαδάκια, το ηθικό παραμένει υψηλό. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

17.50: Απαντάς ευγενικά στην πεντηκοστή συντρόφισσα που σε ρωτάει για το Λεύκωμα της ΚΝΕ. Σκέφτεσαι μήπως το πάρεις ξανά, για να ανταμείψεις την επιμονή, αλλά έχεις βάλει και άλλα στο μάτι -όπως «το Κόκκινο και το Γκρίζο» του Τζιάρα.

18.00: Ακόμα περιμένουμε. Αρχίζουν οι πρώτες ενοχλήσεις στη μέση. Πετάς νοερά τάπες βαρελιών, περιμένοντας να ωριμάσουν οι συνθήκες. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

18.03: Ακόμα περιμένουμε. Αυτό δεν είναι πορεία, η μεγάλη έξοδος (στην Παλαιστίνη) είναι. Και πάμε ολοταχώς για Νάκμπα.

18.05: Επιτέλους ξεκινάμε, ηθικό ακμαίο. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

18.06: Σταματήσαμε πάλι.

18.07: Ξεκινάμε πάλ... Όχι, σταματήσαμε στο καπάκι.

18.11: Σταμάτα-ξεκίνα, σταμάτα-ξεκίνα. Μέχρι να σβήσει ο ήλιος.

18.13: Ο μπροστά μου σταματάει. Κούμπωσε καισταματά.

18.16: Αλλάζει η αγάπη μας ρυθμό και τακτική.

18.17: Τη μια στο τέλος είμαστε την άλλη, στην αρχή...

18.20: Αρχίζουν οι πρώτοι απαισιόδοξοι υπολογισμοί. Εντάξει, δεν μπορεί να είναι όλα ηρωικά σε αυτή την πορεία, αλλά το τέλος θα μας αποζημιώσει.

18.21: Ποιο τέλος; Να δεις, δε θα φτάσουμε ούτε στα Λουλουδάδικα.

18.23: Στιγμιαία ηθική ανάταση. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

18.25: Μα ο δρόμος που τραβάω δεν έχει τελειωμό...

18.30: Έχουμε διανύσει 150 ολόκληρα μέτρα, σε 15 λεπτά. Νέο ρεκόρ, ζηλεύει ο Μπομπ Κασσελάκης.

18.31: Με αυτόν τον ρυθμό θα φτάσουμε στην πρεσβεία λίγο πριν τα μεσάνυχτα.

18.40: Νιώθεις τη μέση σου κάπως σαν του Λάρι Μπερντ. Αν αποσυρθείς, σκέφτεσαι να ζητήσεις ένα φιλικό, προς τιμήν σου, με τους Μπόστον Σέλτικς. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

18.44: Δεν έχει καμία σημασία πού θα φτάσουμε, αρκεί να προχωρήσουμε λίγο. Ο τελικός προορισμός δεν είναι τίποτα, η κίνηση είναι το παν.

18.45: Συνειδητοποιείς ότι ο ρεφορμισμός γεννήθηκε ίσως σε κάποια πορεία προς την πρεσβεία. Και ο νόμος της βαρύτητας από ένα μήλο που έπεσε στο κεφάλι του Νεύτωνα. Ναι, αλλά όχι. Μα είναι κάτι πιο βαρύ -που με λερώνει...

18.55: Λευτεριά στην Παλαιστίνη. Και σε όλους γενικά.

19.00: Το βασανιστήριο συνεχίζεται. Είσαι έτοιμος να τα ομολογήσεις όλα και να δώσεις ονόματα. Μπήκα στην ΚΝΕ το 2001. Ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ είναι ο Νίκος Κοτζιάς...

19.04: Μα πραγματικά, τι τις θέλουμε τις διαδηλώσεις; Σκέτη ταλαι-πορεία έχει καταντήσει.

19.05: Και να σου πω κάτι; Δίκιο είχε ο Μπομπ Κασσελάκης, που έφυγε νωρίτερα.

19.06: Να τις καταργήσουμε, εντάξει; Δίκιο είχαν η Σώτη και οι άλλοι που μισούν το Πολυτεχνείο...

19.17: Στρίβουμε στην τελική ευθεία -εκεί που έστριψε λάθος ο Τσίπρας. Το ηθικό ανεβαίνει. Και ξανά προς τη δόξα τραβά.

19.22. Αδύναμη η σαρξ -έτσι γράφει και ο Μαρξ-, αλλά το φρόνημα αλύγιστο.

19.25: Ούτε σε εξορίες, ούτε σε φυλακές. Φονιάδες των λαών. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

19.30: Φτάνουμε στο πάρκο Ελευθερίας -με το άγαλμα του Λευτεράκη, που θα γίνει κάποτε του Λένιν. Ό,τι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό.

19.33: Ήξερες ότι στη Μυτιλήνη φωνάζουν «Αυτοί σκοτώσαν Λαμπράκη, Μυρογιάννη...»; Το λέει και ο 902.

19.40: Συνθήματα, παλμός, ρυθμικό βήμα. Μην καρτεράτε να λυγίσουμε -μήτε για μια στιγμή.

19.41: Ποτέ δεν κάμφθηκε το ηθικό μας. Και πάντοτε είχαμε πόλεμο με την Ανατολασία. Και τις ΗΠΑ.

19.50: Η πορεία ολοκληρώνεται. Μετράς ήδη αντίστροφα για την επόμενη. Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

Στο τέλος φτάνουν, προτελευταίοι και καταϊδρωμένοι, διακόσιοι νοματαίοι του ΠΑΣΟΚ, που βρίσκουν καταφύγιο πίσω από το δικό μας πλήθος. Ο μόνος δρόμος είναι πίσω απ’ τα παιδιά.
Και πίσω από τον ήλιο (που ανατέλλει), το μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε πανστρατιά με 100 νοματαίους. Οι 150 χιλιάδες που ψήφισαν τον Κασσελάκη, έστριψαν φαίνεται στην Κλαυθμώνος για ποτό, μαζί με τον ηγέτη.
Οι φευγάτοι του ΣΥΡΙΖΑ ήταν άλλοι τόσοι (ίσως λίγο παραπάνω) και πιο μπροστά, με άγνοια κινδύνου, κάνοντας πράξη τις 50 αποχρώσεις της σοσιαλδημοκρατίας και το σύνθημα Ένα, δύο, χιλιάδες Πολυτεχνεία ΠΑΣΟΚ. Εμπρός για της γενιάς μας τις αυταπάτες.
Και αν τελικά διασπαστεί, όπως λένε, και η περίπου ανύπαρκτη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχουν διάφορες ιστορικές διασπάσεις στο εξωκοινοβούλιο -από τροτσκιστές μέχρι μαοϊκούς και αλτουσεριανούς, που αφορούσαν σίγουρα μεγαλύτερες οργανωτικές και περισσότερα άτομα.

Την ίδια ώρα η Μποφίλιου, που έχει πέσει μικρή στη χύτρα με την κομμουνιστική αισιοδοξία, το ζούσε ολόψυχα, στον δικό της ρυθμό, πηγαίνοντας με τους φοιτητές, που έχουν πάντα περισσότερο παλμό. Και στην πορεία πήγε. Και τις επιρροές της έφερε (μια σεφ από την πλατεία Αυδή, κοντά στο στέκι της). Και το «Ακορντεόν» τραγούδησε με παρέα. Και την τσάντα της με τη σημαία της Παλαιστίνης πήρε. Και ένα σωρό στόρι στο Ίνστα έκανε. Είχε πρόγραμμα (Λαοκρατία).

Και κατάφερε να εξοργίσει, άλλη μια φορά, τους δεξιούς τρόμπες, που δε χάνουν ευκαιρία να δείξουν ότι είναι εξαρτημένα μαντρόσκυλα του συστήματος, εκπαιδευμένα να γαβγίζουν σε οτιδήποτε κινείται (έστω και 150 μέτρα σε 15 λεπτά) και δε βουλιάζει στον βούρκο τους. Τώρα τρολ, τότε φιλήσυχοι πολίτες. Το παρακράτος έχει συνέχεια. Οι μάσκες του με τον καιρό αλλάζουν, μα όχι και το μίσος του για μένα και το Πολυτεχνείο. Και για την Μποφίλιου -τα ρούχα της, την τσάντα της...

Θα έπρεπε μια χρονιά να γιολάρουμε και να το ζήσουμε κι εμείς όπως κι αυτή. Να την πέσουμε πχ με καφέδες στα ψοφίμια της ΓΣΕΕ, που τόλμησαν και βγήκαν από τον τάφο τους. Ή να πηγαίναμε στην παγκόσμια πρωτοβουλία της Πατελικής Διεθνούς, που κατέθεσε στεφάνι, και να φωνάζαμε ρυθμικά Πού-τιν, Πού-τιν. Εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Βλαδίμηρος... (διπλής ανάγνωσης).

Η ώρα της αποτίμησης. Το Πολυτεχνείο ζει -και σπέρνει εφιάλτες. Σπάνια οι αστοί δημοσιολόγοι μιλάνε τόσο καθαρά, χωρίς προσχήματα, για αυτό που τους ενοχλεί και θέλουν να ξεριζώσουν. Το Πολυτεχνείο δεν είναι ο γενέθλιος μύθος της αστικής δημοκρατίας τους (στην τελική, με τα γενέθλια του Κόμματος συμπίπτει χρονικά). Αλλά μια ετήσια, καθιερωμένη, μαζικότατη πορεία, που καταλήγει στην πρεσβεία με συνθήματα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, και δεν έχει όμοιά της στον δυτικό κόσμο.

Το Πολυτεχνείο δεν είναι μόνο η λάμψη εκείνης της εξέγερσης, που φωτίζει ακόμα, αλλά και η ιστορία όλων των πορειών, στην επέτειο της εξέγερσης. Ο Κουμής και η Κανελλοπούλου, ο Καλτεζάς, η λαοθάλασσα για την επίσκεψη του Κλίντον, οι πορείες ως την πρεσβεία του Ισραήλ και τα συνθήματα για την Παλαιστίνη. Είναι όλα όσα τους ενοχλούν και θέλουν να θάψουν, μαζί με την ιστορική μνήμη.

Το Πολυτεχνείο δε ζει μόνο στο φαντασιακό όσων συμμετέχουν. «Επιζεί» ακόμα και στην κοινή γνώμη, που την κόβουν και την ράβουν στα μέτρα τους, αλλά παρά τους τόνους φασιστικών σκουπιδιών και προπαγάνδας, θυμάται και τιμά το πνεύμα της εξέγερσης.

Γνωρίζει ότι υπήρξαν νεκροί στην εξέγερση και πως οι πρωταγωνιστές των γεγονότων δεν ταυτίζονται με τη λεγόμενη «γενιά του Πολυτεχνείου». Συμφωνεί με τον εορτασμό -ακόμα και με τις πορείες, με οριακή πλειοψηφία. Θεωρεί ότι η δημοκρατία στη χώρα μας λειτουργεί ολοένα και χειρότερα, αν δε μετατρέπεται σταδιακά σε αυταρχικό καθεστώς. Και ότι ο βασικός πολιτικός διαχωρισμός είναι μεταξύ των κομμάτων «του λαού και των μεγάλων συμφερόντων». (Ωστόσο, στο δημοσίευμα του ηλεκτρονικού Βήματος αυτή η κάρτα δεν εμφανίζεται πουθενά και έτσι ο αναγνώστης θα δει μόνο την «επιστημονική» εκτίμηση του Φαναρά που χαρακτηρίζει τον διαχωρισμό «λαϊκίστικο»).

Τι μας κρύβουνε...

Ακόμα και αν δεν υπήρχαν οι κομμουνιστές, όλα αυτά θα ήταν λόγος για τους αστούς να φοβούνται και να μισούν το Πολυτεχνείο. Τον φόβο του -και τον φόβο μας- να έχουν... Θα φροντίσουμε εμείς για αυτό.

Τα καλύτερά τους χρόνια - Ένα «αχτίφ» για έναν ζεστό Νοέμβρη

Σας ενημερώνουμε πως λόγω της μεγάλης προσέλευσης, το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί και στον χώρο έξω από το κτίριο Αβέρωφ...

Ποιος να το 'λεγε. Είναι μικρό-είναι μικρό το αίθριο. Αλλά είναι άκρως εντυπωσιακός χώρος. Αξίζει και με το παραπάνω να είναι η αφετηρία ενός ζεστού Νοέμβρη. Ή έστω ενός καυτού Οχτώβρη στο κοντινό μέλλον -που και αυτός πάντως Νοέμβρη είχε ξεκινήσει με το καινούριο ημερολόγιο. Λες για αυτό να μας λένε παλαιοημερολογίτες οι εχθροί μας, που νοσταλγούν τον «παλιό, καλό καιρό» της παμπάλαιας σοσιαλδημοκρατίας και της χαμένης μικροαστικής Ατλαντίδας τους;

Ζούμε την εποχή των τεράτων, όπως λέει ο Γκράμσι για την κοινωνία -και ο Βούτσης για τον Κασσελάκη- και της κλιματικής αλλαγής, όπου δε χρειάζονται εξεγέρσεις και η καύσιμη ύλη που κινεί την ιστορία, για να έχουμε έναν ζεστό Νοέμβρη και κατακαλόκαιρο μες στην καρδιά του χειμώνα, όπως έγραφε ο σπουδαίος λογοτέχνης Ραβάνης Ρεντής (όποιος δεν έχει διαβάσει το δικό του «Ημερολόγιο ενός Αντάρτη» δεν ξέρει τι θα πει αυτοκριτική για τους κομμουνιστές -και ας μην συμφωνεί σε όλα μαζί του). Αλλά το ζητούμενο παραμένει η επαναστατική αλλαγή του πολιτικού κλίματος, που θα ανεβάσει ψηλά το θερμόμετρο, για να σπάσει τον πάγο και να χαράξει τον δρόμο (και τα τραγούδια) της φωτιάς.
Πάρε τηλέφωνο τη μοναξιά σου...

Η χτεσινή προβολή του ντοκιμαντέρ της ΚΝΕ ήταν ένα εύκολο και προβλέψιμο sold-out, που αν είχε εισιτήρια, θα είχε ξεπουλήσει από την προπώληση. Αλλά αυτοί που ξεπουλήθηκαν στο πολιτικό γιουσουρούμ για ένα κουστούμ και μια θέση βουλευτή-υπουργού κτλ, δεν είχαν καμία θέση εδώ και ας έχουν ξεμείνει επικίνδυνα από επιλογές σαν επαγγελματίες γυρολόγοι, προχωρώντας και αναθεωρώντας.

Το μυστικό για να βρεις θέση να καθίσεις, ήταν να φύγεις λίγο πριν τελειώσει η κατάθεση στεφάνων από τα σωματεία του ΠΑΜΕ, με το που άνοιξε η αίθουσα. Αλλά έτσι θα έχανες κάποιες συγκινητικές στιγμές, όπως την κατάθεση λουλουδιών από την Ένωση Εργατών Μπαγκλαντές ή τα στεφάνια του Βασίλη Δούρου (πολιτικός κρατούμενος της χούντας) και της αδερφής του Μυρογιάννη, που τον εκτέλεσε εν ψυχρώ, την Κυριακή μετά την εξέγερση, ο Ντερτιλής και καμάρωνε κυνικά -με παραδέχεσαι ρε...; Κι όμως, τα σταγονίδια που τον νοσταλγούν δεν παραδέχονται τίποτα -και πρωτίστως τους νεκρούς του Πολυτεχνείου.

Το πλήθος ήταν μια μικρή λαοθάλασσα, αλλά άνοιγε σαν την Ερυθρά -βασικά μόνο διάδρομο με αψίδα από κοντόξυλα και θριαμβευτικά «όλε» δεν έκανε- στους βετεράνους αγωνιστές και αγωνίστριες, που έφταναν ακόμα και με Πι, ή στον Κούτσι που ερχόταν κούτσα-κούτσα, μετά την επέμβαση που έκανε. Είναι αν μη τι άλλο συγκινητικό να τους βλέπεις εδώ παρόντες -ίσως στην τελευταία στρογγυλή επέτειο που είναι όλοι μαζί, πριν αρχίσουμε να μετράμε αρκετές απώλειες και επιζώντες, όπως με τη γενιά της Αντίστασης.

Παρόντες και μάχιμοι, μισό αιώνα μετά, παιδιά του Νοέμβρη και του Φλεβάρη (της Νομικής του ’73, αλλά και των συλλήψεων του ’74) και πάντα Κνίτες στην ψυχή, γιατί μια φορά Κνίτης, πάντοτε Κνίτης -εξαιρούνται ο Τσίπρας, ο Θεοδωρικάκος κι όσοι άλλοι εξαργύρωσαν το παρελθόν τους στο χρηματιστήριο). Κι αν η λεχώνα ζωή έβγαλε τις ελπίδες τους ανεμογκάστρι, έρμαιο στους ανέμους της Αλλαγής και των ανατροπών, η μοναδική αδιάψευστη ελπίδα είναι ο αγώνας ως το τέλος.

Κι είναι ακόμα πιο σημαντικό ότι όσο μεγαλώνουν, πληθαίνουν αντί να μειώνονται τα μέλη της γενιάς που μας (επανα)προσεγγίζουν και φεύγουν κάθε φορά με βουρκωμένα μάτια. Μπορεί να γίνει μια ΚΟΒ βετεράνων του Πολυτεχνείου, που να έχει δράση, πλάνο για στρατολογίες και χαρτογράφηση, αλλά με κωδικούς και ψευδώνυμα, όπως παλιά, για να μην πέσουν στα χέρια της ασφάλειας, γιατί το αίμα νερό δε γίνεται και κάποιες συνήθειες δε φεύγουν ποτέ -σαν τους παλιούς Οπλατζήδες που τηρούσαν συνωμοτικά μέτρα αυτοπροστασίας ακόμα και στις κομματικές συνεστιάσεις και έφευγαν πάντα λίγο πριν το τέλος, που γινόταν συνήθως το πέσιμο των παρακρατικών.

Το δίωρο ντοκιμαντέρ για τον ζεστό Νοέμβρη έχει άπειρο υλικό και τροφή για σκέψη. Θα αναφέρω παρακάτω μερικά σημεία, εντελώς ενδεικτικά, χωρίς πρόθεση να κάνω χαλάστρα (σποϊλεριά) σε όσους δεν το έχουν δει ακόμα -αλλά θα έχουν αρκετές ευκαιρίες να το κάνουν στο άμεσο μέλλον.

Ο Χαλβατζής δούλευε ως νέος στην Καστοριά, στα γουναράδικα. Εκεί «έδωσε ραντεβού» με την Ασφάλεια, που ήρθα να τον συλλάβει.

Η μάνα της Αλέκας (Δρόσου) είχε καλύτερο πολιτικό κριτήριο από τη διεύθυνση της «Αυγής» για την επικείμενη δικτατορία και σχολίαζε «σας τα έλεγα» στους δικούς της, όταν έγινε, μολονότι αρχικά πίστευε πως την είχε κάνει ο Κανελλόπουλος. Αυτή ξύπνησε την Αλέκα τη νύχτα -σήκω μωρή...- για να ακούσει τις ερπύστριες των τανκς και να μην την πιάσουν με τις πιτζάμες, την ίδια νύχτα. Αλλά ο λόγος που τελικά δεν την συνέλαβαν αμέσως, όταν ήρθαν να πάρουν τον πατέρα της, είναι ότι ο δικός της φάκελος δεν ήταν στο τοπικό Α.Τ. αλλά στο Σπουδαστικό της Ασφάλειας. Και όταν επέστρεψαν για αυτήν, μετά από κάνα δίωρο, είχε πετάξει το πουλάκι.
Παντού αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία...

Όταν πήγαν να συλλάβουν τον Θανάση Παπαρήγα, μετά το Πολυτεχνείο, η Αλέκα ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί, που τελικά το έχασε (και δε σπούδασε σε ιδιωτικό για να το μνημονεύουν μέχρι σήμερα οι κολλημένοι). Αλλά δεν κρατιόταν να μην πάει στο Πολυτεχνείο, με την κοιλιά σχεδόν τούρλα. Και την στενοχωρούσε ο Θανάσης που ήταν απονήρευτος και δεν καταλάβαινε πού θα του χρησίμευε, εν μέσω ενός ζεστού Νοέμβρη, το πιο χοντρό παλτό του, για να αντέχει καλύτερα το ξύλο και τα χτυπήματα στην Ασφάλεια.

Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις τον Γόντικα, που πρακτικά οι βασανιστές του τον έχουν αφήσει χωρίς φτέρνες, να διηγείται αποστασιοποιημένος και ψύχραιμος τα βασανιστήρια, λες και τα είχε υποστεί κάποιος τρίτος. Και τον Χαλβατζή να σημειώνει το τεράστιο εύρος τους, από τη φάλαγγα, το εκτυφλωτικό φως ή την παντελή απουσία φωτισμού για να χάνεις την αίσθηση του χρόνου στην απομόνωση, μέχρι το να πληροφορείσαι πχ δύο χρόνια μετά την απώλεια κάποιου πολύ δικού σου ανθρώπου...
Και αφού πιάσαμε τη λέξη, ένα από τα βασικά συμπεράσματα -που πάντα πρέπει να βγαίνουν-, όπως λέει ο Γόντικας, είναι ότι σήμερα μπορεί να μην έχουμε χούντα, αλλά η δικτατορία του κεφαλαίου εξακολουθεί να τσακίζει δικαιώματα, ελευθερίες και ανθρώπινες ζωές.

Όταν έπιασαν πρώτη φορά τον Γόντικα, του έριξαν το δόλωμα τι σκοπεύει να κάνει αν τον αφήσουν ελεύθερο και αυτός τους είπε χωρίς να διστάσει στιγμή ότι θα τους πολεμήσει. Ας αναλογιστούμε πόσοι θα προτιμούσαν στη θέση του να κάνουν την πάπια, πόσοι αγαπάνε κάποια υποκατάστατα (ερζάτς) δήθεν ελευθερίας και πόσο λίγοι αγαπούν την πραγματική ελευθερία, που σημαίνει συνείδηση της αναγκαιότητας και αγώνας για να την κατακτήσεις.
Έχουμε τη ζωή πολύ, πάρα πολύ αγαπήσει. Τόσο ώστε να είμαστε σε θέση να την θυσιάζουμε για κάποιον συλλογικό σκοπό.

Η πιο συγκινητική ίσως στιγμή του ντοκιμαντέρ είναι η αναφορά του Χαλβατζή στους αφανείς ήρωες, που στήριζαν τον αγώνα και τους οργανωμένους αγωνιστές που χρειάζονταν καταφύγιο (τα... «κρησφυγέτα» -sic-, όπως τα είπε κάποια στιγμή ο Κουτσούμπας) ή άλλου είδους στήριξη. Και η ιστορία ενός απολυμένου πολιτικού κρατούμενου, που επέστρεψε στη δουλειά του και όταν μπήκε να αλλάξει στο καμαρίνι, οι συνάδελφοί του πετούσαν κρυφά από τις τρύπες όσα κέρματα είχαν και δεν είχαν από το υστέρημά τους.

Ο ΓΓ ήταν πρωτοετής φοιτητής στη Νομική, πριν οργανωθεί στο Κόμμα, παρών στη συνέλευση της 14ης Νοέμβρη, όταν ακούστηκε μια φωή πως γίνονται συμπλοκές με την αστυνομία στο Πολυτεχνείο, που τελικά αποδείχτηκε πως δεν ήταν άλλη από του Μαυρογένη (πώς μας ενώνει και πώς μας δονεί του Μαυρογένη φωνή...). Και έτσι ήταν ανάμεσα στους 300 που κατευθύνθηκαν εκεί με πορεία και πήραν την απόφαση να κλειστούν μες στο Πολυτεχνείο. Ώρα είναι να μας πουν πως το περιβόητο φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής κατήγγειλε ως προβοκάτορα και τον Κουτσούμπα.
Μα πού τα βρίσκετε τέτοια φυντάνια;

Αντιθέτως θα μπορούσε να υπάρξει μια επανόρθωση για την καταγγελία κατά του Μαυρογένη -που την ίδια στιγμή ήταν μερικά μέτρα πιο εκεί, σε μια άλλη εκδήλωση στον χώρο του Πολυτεχνείου. Να δεις που θα μπει στον Τόμο του Δοκιμίου, που κυκλοφορεί οσονούπω...

Τα παράνομα μέλη της ΚΝΕ -που ιδρύθηκε σε βαθιά παρανομία από 5 ανθρώπους- ήταν παντού, όπου υπήρχε ζωή και νεολαία, και έπρεπε να δρουν με φαντασία και ευρηματικότητα, να κόβουν αντιδράσεις στις εκδρομές όταν έμπαιναν τραγούδια του Μίκη ή να κάνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις πχ για τον Πικάσο και τη δικτατορία στην Ισπανία, παίρνοντας έμμεσα αφορμή να μιλήσουν υπαινικτικά και για τα καθ’ ημάς.

Η δεύτερη πιο (ή εξίσου) συγκινητική στιγμή ήταν η παραδοχή του Γ. Καραγιάννη πως νιώθει ακόμα Κνίτης και πως η πιο ευτυχισμένη περίοδος στη ζωή του ήταν αναμφίβολα τα χρόνια της ΚΝΕ!

Με έναν πύραυλο Γκαγκάριν
Φτάσαμε ως το φεγγάρι (...)
Δεν ξεχνιούνται, θα δεις, τα καλύτερα χρόνια.

Τα οποία, ως τηλεοπτική παραγωγή, μπορεί να μην αναφέρονται ευθέως στην ίδρυση της ΚΝΕ, μπορεί να έχουν κάποιες στιγμές Πασοκικής αφέλειας, αλλά είναι απροσδόκητα αξιόλογη σειρά, με μηνύματα που δεν περνάνε συχνά το τείχος της σύγχρονης αόρατης λογοκρισίας, για να βρουν χώρο στους τηλεοπτικούς δέκτες.

Για τα πολιτικά συμπεράσματα, υπάρχει η έκδοση της ΚΕ για την εξέγερση και το υπό έκδοση Δοκίμιο Ιστορίας. Εντελώς περιληπτικά, λοιπόν, θα αναφέρω τα εξής:

-Όταν υπάρχει πρωτοπορία, ο λαός θα δείξει τις δικές του δυνατότητες (Αλέκα).
-Η τελική έκβαση της κατάληψης και η επέμβαση της χούντας, κρίθηκε όταν έπαψε να είναι αμιγώς υπόθεση των φοιτητών και κατέβηκε μαζικά ο λαός στους δρόμους (Αριάδνη Αλαβάνου).
-Ακόμα και μια επαναστατική κατάσταση μπορεί να προκύψει αυθόρμητα, να μην είναι σχεδιασμένη και οργανωμένη από πριν. Αλλά οι κομμουνιστές πρέπει να μπαίνουν πάντα μπροστά, σε οποιαδήποτε κατάσταση (Κουτσούμπας).
-Οι αδυναμίες των κομμουνιστών στη συγκυρία δεν ακυρώνουν την προσφορά τους (Γόντικας).

-Το αυθόρμητο ξέσπασμα δεν ήρθε στον αέρα. Το Πολυτεχνείο ήταν η κορύφωση της ανόδου του φοιτητικού κινήματος. Αν δεν είχε συμβεί αυθόρμητα τότε, θα εκδηλωνόταν σε κάποια άλλη χρονική στιγμή. Όσοι λένε πως η ΚΝΕ δεν το ήθελε, είναι εκτός πραγματικότητας και διαστρεβλώνουν τα γεγονότα (Καραγιάννης).

-Τα βασικά διδάγματα είναι ότι χρειάζονται:
Σωστές θεωρητικές επεξεργασίες, πρόγραμμα και στρατηγική.
Ισχυρές κομματικές οργανώσεις.
Ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο, σα να ήταν να έρθει το ξέσπασμα την επόμενη μέρα, αλλά με υπομονή και γνώση ότι μπορεί να έρθει ακόμα και τον άλλο αιώνα (Κουτσούμπας).

Κανένα κόμμα δεν μπορεί να νικήσει, αν δεν έχει οργανώσεις -πόσο μάλλον μια στρατιωτική δικτατορία.
Το Κόμμα είχε ενδείξεις και πληροφορίες για το πραξικόπημα αλλά φάνηκε ανέτοιμο να το αντιμετωπίσει στην πράξη. Βρήκε όμως τη δύναμη να απαλλαγεί εν μέσω παρανομίας από τις διαλυτικές δυνάμεις, να ανασυγκροτήσει τις οργανώσεις του και να ανασυστήσει την ΚΝΕ.

Η επιλογή των σωστών συνθημάτων δεν ήταν εύκολη υπόθεση και δόθηκε σκληρή μάχη πχ για να γραφτεί το «έξω αι ΗΠΑ, έξω το ΝΑΤΟ» στην πύλη του Πολυτεχνείου (Καραγιάννης). Τα συνθήματα δεν έπρεπε να είναι ούτε νερόβραστα, ούτε και απογειωμένα, πχ «κάτω η θρησκεία/το κράτος» κοκ, με περιεχόμενο που δε θα συσπείρωνε κανέναν και... «δε θα ερχόταν ούτε η μάνα μας» (Τόκας).

Υπάρχει μια δύσκολη ισορροπία για να αναδειχθούν σωστά οι αιτίες της χούντας, που προέκυψε από εσωτερικούς παράγοντες και την κρίση του αστικού πολιτικού συστήματος*, αλλά είχε την ανοιχτή στήριξη των ΗΠΑ από την πρώτη μέρα -και δε θα μπορούσε να σταθεί δεύτερη, χωρίς τη δική τους συγκατάθεση. Είναι κρίσιμο να μην αθωώσεις κανέναν, βγάζοντάς τον έξω από το κάδρο των ευθυνών.

*Η κρίση αυτή συνίστατο στην ύπαρξη δύο διαφορετικών κέντρων εξουσίας, της εκτελεστικής (κυβέρνηση) και του παλατιού. Αυτή ήταν ένα είδος (βασικά καρικατούρα) «δυαδικής αστικής εξουσίας», που έκανε τον Καραμανλή να αναφωνήσει με απόγνωση: Ποιος κυβερνά επιτέλους αυτόν τον τόπο; (Μπρεζνιεφικό απολίθωμα)
Δικός μου και ο αδόκιμος νεολογισμός περί αστικής δυαδικής εξουσίας.

Και πώς μας φάνηκε τελικά, σύντροφοι;

Στο τέλος της προβολής έβλεπες αρκετά βουρκωμένα μάτια. Αλλά δεν υπήρχε εκμαίευση συναισθήματος ή κάποια εύκολη συγκίνηση. Ήταν εκείνη η συγκίνηση που προκύπτει από την κίνηση, τη γνώση, την πολιτική ουσία όσων είδαμε και ακούσαμε.

Το ντοκιμαντέρ είχε πρωτοποριακή χρήση animation (κινούμενων σχεδίων), που νομίζω πως είναι πολύ καλύτερη λύση από τις δραματοποιημένες σκηνές με επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς. Είχε μεράκι, τεράστιο όγκο δουλειάς, πληθώρα στοιχείων και είναι βέβαιο -σχεδόν νομοτελειακό- πως θα το αγκαλιάσει το ευρύ κοινό.

Αλλά τι θα ήταν η ζωή αν δεν ήμασταν αντιδραστικά στοιχεία, για να επισημάνουμε αδυναμίες και "αρνητικά";

Ο τίτλος, παρμένος από το έργο του Ραβάνη-Ρεντή, είναι εμπνευσμένος αλλά ίσως κάπως παραπλανητικός. Το ντοκιμαντέρ καταπιάστηκε συνολικά με την επταετία της χούντας και τις συνέπειες ενός παγωμένου Απρίλη και όχι μόνο με τον ζεστό Νοέμβρη ή τα προλεγόμενά του. Η πρώτη ώρα αναφέρεται εκτενώς στις αιτίες του πραξικοπήματος, τις δυσκολίες της παρανομίας, τα βασανιστήρια και τα ξερονήσια, την ίδρυση της ΚΝΕ κτλ και μόλις στη δεύτερη ώρα μπαίνουμε στο «σωτήριο ’73», όπως το αποκάλεσε η Αλαβάνου.

Μια άλλη σφισσα είπε εύστοχα ότι ήταν ένα αχτίφ σε συσκευασία ντικιμαντέρ, που θέλησε να τα βάλει όλα: πώς φτάσαμε στη δικτατορία, ποιες ήταν οι δυσκολίες, πώς τις αντιμετωπίσαμε, τι στρατηγική είχαμε, τι έγινε μετά το Πολυτεχνείο -με τις συλλήψεις του Φλεβάρη του ’74.
Η δική μου αίσθηση είναι πως θα μπορούσαν να χωρέσουν ακόμα πιο πολλα πράγματα (περισσότερες μαρτυρίες, αρχειακό υλικό και ανάλυση) σε λιγότερο χρόνο -πχ με πιο σφιχτό μοντάζ. Κάλλιο λιγότερα και καλύτερα, που έγραφε κάπου και ο Βλαδίμηρος, αλλά έξω από τον χορό πολλά τραγούδια λες.

Σε κάθε περίπτωση, είναι μια παραγωγή που αξίζει και επιβάλλεται να δείτε. Αλλά τα καλύτερα ντοκιμαντέρ μας δεν τα έχουμε φτιάξει ακόμα. Όπως και τις εξεγέρσεις μας, άλλωστε.

Μια χαρά είσαι, πάνε κυβέρνα τους...

Τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κακό χωριό με λίγα σπίτια (ποτέ δεν έπαψε να είναι τέτοιο) και τα στελέχη του γίνονται από δυο χωριά χωριάτες (κατακαημένο Λέτσοβο). Δεν έχει βέβαια ανάγκη από μέλη, εφόσον υπάρχουν followers. Και μπορεί να μην έχει ούτε αμυδρή σχέση με το αριστεροχώρι πλέον, αλλά τα σκηνικά στην πρόσφατη ΚΕ του παραείναι γκροτέσκα, ακόμα και για αστικό κόμμα.

Βλέποντας τον Κασσελάκη, σαν (όχι τόσο) εξελιγμένο ανθρωποειδές, με φτωχή απομίμηση ανθρώπινου λόγου και σκέψης, να αποκηρύσσει την «κομματίλα» από το β(λ)ήμα της ΚΕ ενός πολιτικού κόμματος, αναρωτιέσαι βασικά τι να πεις και τι να τραγουδήσεις. Θα είναι σα (να μπαίνει η Άνοιξη της Πράγας) να κλέβεις εκκλησία -που θα διαχωριστεί από το κράτος, για να μην κλέβουμε το δημόσιο. Ή έστω τον Πάπα, με το αλάθητο και τα αγέρωχα μούσκουλα, που ανήκουν μόνο στη βάση που τα εξέλεξε. Έξω οι βάσεις του θανάτου. Και αγάπη μόνο.

Τι να σου πω (3)/ που να μην το έχει πει κανένας σε κανέναν, που θα έλεγε αν μπορούσε και ο Λουκιανός στον Κασσελάκη, στην πρόσφατη συναυλία στον Λυκαβηττό. Και ύστερα θα έβλεπε τη Βαγενά δίπλα στον Στέφανο και θα άρχιζε να λέει το εμβατήριο της σιωπής.
Και τώρα αναρωτιούνται για ποιαν Αριστερά...
«Τη σύγχρονη. Την κυβερνώσα. Την επαγγελματική» που λέει και ο πρόεδρος. Ας του γράψουν να λέει και μερικά τσιτάτα του Λένιν, για τα επαγγελματικά στελέχη και το κόμμα νέου τύπου, να καεί το πελεκούδι.

Τι πρέπει να πεις άραγε για κάποιον που παράγει τόσο επικοινωνιακό θόρυβο, χωρίς να λέει τίποτα. Βασικά είναι δύσκολο και να σατιρίσεις κάποιον που καταφέρνει να αυτογελοιοποιείται έτσι -πιο εύκολα κι από τον γουρλομάτη, που θα έλεγε ένα συριζοτρόλ. Οπότε είναι λεπτή η γραμμή. Ή που θα διαλύσει τον ΣΥΡΙΖΑ -σιγά το κατόρθωμα- ή που θα γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός. Μια χαρά είσαι, πάνε κυβέρνα τους... 

Όπως δηλαδή ο Μητσοτάκης! Στην τελική δε λένε πολύ διαφορετικά πράγματα -από πολιτική άποψη-, κάποιες φορές ακόμα και εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ...

Θυμάμαι συνειρμικά όσα έγραφε αυτοκριτικά εκ των υστέρων ο λαογερμανός ιστορικός Κουρτ Γκοσβάιλερ για τον Γκόρμπι και την«Περεστρόικα», που συνοψίζονταν βασικά σε ένα ερώτημα που έθεσαν πολλοί σφοι στον εαυτό τους -το μεταφέρω κατά προσέγγιση, με δικά μου λόγια: «Μα πώς μπόρεσα εγώ, ένας σοβαρός μαρξιστής, να δώσω βάση σε τέτοιες ανοησίες και την παμπάλαια σοσιαλδημοκρατική σκουριά που μεταμφιέστηκε σε νέα σκέψη;»

Μόνο που το πρόβλημα, όπως ακριβώς με τον Γκόρμπι, δεν ξεκίνησε όταν εμφανίστηκε ο Κασσελάκης -που στην τελική δε φύτρωσε μόνος του, ούτε κατά τύχη. Πριν φτάσουμε στην καρδιά του κρεμμυδιού που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ (δάνειο σχήμα από το άρθρο του Γκοσβάιλερ), είχαν προηγηθεί πολλά στρώματα.

Το «μοντέρνο» ΚΚΕ Εσωτερικού ήταν ένα καταφύγιο για όσους ήθελαν να δηλώνουν ακόμα κομμουνιστές, χωρίς να είναι σε κομμουνιστικό κόμμα. Η διαδρομή του Συνασπισμού -από όταν ήταν ενιαίος ακόμα- είναι η πορεία ενός... «αριστερού» κόμματος που δίνει συνεχώς πειστήρια για το αντίθετο, από τον «ραφινάτο αντικομμουνισμό» και το Μάαστριχτ, μέχρι το Κυπριακό και τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν απλώς η φυσική κατάληξη μιας πορείας χρόνων -αν και το βαρέλι δε φαίνεται να έχει πάτο. «Αριστεροί» που βλέπουν τα παλιά τους ρούχα σαν βαρίδια, τα πετάνε χωρίς ταμπού και αποβάλουν τύψεις και προσχήματα, για να φανεί γυμνή η σοσιαλδημοκρατική ουσία.

Λένε πολλοί Συριζαίοι πως ο Κασσελάκης δεν έχει σχέση με την Αριστερά. Και ποιος έχει δηλαδή στον ΣΥΡΙΖΑ; Όχι σχέση, ούτε one night stand, τη νύχτα του δημοψηφίσματος δεν έχουν. Τι αριστερό είχε δηλαδή η συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ, το τρίτο Μνημόνιο, το ψαλίδι στις συντάξεις, το ξύλο στους συνταξιούχους, η θετική ψήφος στους μισούς νόμους της ΝΔ; Όσο αριστερά είναι τα λογύδρια του Στέφανος (που δεν ξέρει καν να τα λέει από μέσα και χαμογελά με το ύφος του ανόητου που δεν κατάλαβε τίποτα), τόσο αριστερά είναι τα καπετανάτα όσων θέλουν να λένε και να κάνουν του κεφαλιού τους, βάζοντας τον εαυτό τους πάνω από κάθε συλλογικότητα.

Λένε επίσης ότι ο Κασσελάκης φέρεται σαν Βοναπάρτης, μακριά από δημοκρατικές διαδικασίες. Ο Μαραντζίδης είναι έτοιμος να γράψει το βιβλίο «στη σκιά του Μουσολίνι», μόλις κατακάτσει η σκόνη και ξεχαστεί το αντικομμουνιστικό «στη σκιά του Στάλιν». Θα είχαν ένα δίκιο, αν δεν ήταν οι ίδιοι που ψήφισαν να γίνει reality show η εκλογή προέδρου, αν δεν έβλεπαν τον Τσίπρα σαν το θείο βρέφος (όχι τον Λαλιώτη) που διαδέχεται τον Ανδρέα, αν δεν είχαν καταπιεί σε ένα παλιό συνέδριο τη διόρθωση του Καίσαρα Αλέξη στο κοινό του: δεν ξέρω αν το καταλάβατε, αλλά ψηφίζετε ενάντια στην εισήγησή μου...

Δε χρειαζόταν να έρθει κανένας Κασέλ για να τα δούμε όλα αυτά. Όσοι δε μίλησαν τότε, γιατί τους φίμωνε η προοπτική της εξουσίας, σήμερα λούζονται τις συνέπειες της σιωπής τους. Και δε θα βρουν πολύ κόσμο να τους συμπονέσει. Γιατί όλα αυτά έχουν μπόλικο πάταγο και φαιδρότητα, αλλά ελάχιστη αισθητική και καθόλου αριστερό προβληματισμό. Και ο μόνος λόγος που τα πιάνει τώρα η κε του μπλοκ, είναι για να δέσει κάτι παλιότερες σημειώσεις για 24χρονους, οι οποίες δεν έγιναν ποτέ κείμενο, αλλά ήταν κρίμα να μείνουν έτσι.

Αριστερά 24 καρατίων

Υπέρ του Ρίγκαν και της οικονομικής πολιτικής του. Υπέρ της μείωσης μισθών -για να γίνει ανταγωνιστική η οικονομία. Υπέρ των ιδιωτικών Πανεπιστημίων και της άρσης του ασύλου. Υπέρ της απόλυσης (περισσότερων) δημόσιων υπαλλήλων και της λογικής να διοικηθεί η Ελλάδα σαν επιχείρηση.

Γιατί, όπως θα έλεγε και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, αν στα 24 σου δεν είσαι δεξιός, πώς θα ωριμάσεις για να γίνεις αριστερός κι επαναστάτης, όταν μεγαλώσεις. Ή κάπως έτσι...

Και η Λιάνα τι ήταν δηλαδή στην ίδια ηλικία; ρωτάνε τα κασελοτρόλ. Φώναζε συνθήματα στις συγκεντρώσεις της ΝΔ του Καραμανλή, είναι η απάντηση. Εν τω μεταξύ, όμως, έχουν περάσει 24 χρόνια που η Λιάνα συμπορεύεται με το ΚΚΕ, με τα (πολλά) καλά της και τα (όποια) στραβά της. Ενώ ο Κασσελάκης δεν έχει παίξει πειστικά τον αριστερό ούτε για 24 ώρες. Κοίτα να δεις όμως κάτι συμπτώσεις. Τα ίδια άτομα που γίνονται λάβρα με το δεξιό παρελθόν της Λιάνας, μιλάνε τώρα για το δικαίωμα του Κασσελάκη στην αλλαγή -και με άλφα κεφαλαίο, ου μην και σε κύκλο. Και ας μην έχουν ούτε ένα σοβαρό επιχείρημα για να δείξουν ότι άλλαξαν κάπου οι θέσεις του.

(Παρένθεση: όσοι θέλουν να ξέρουν πάντως τι έκανε η δεξιά Λιάνα στα είκοσί της, μπορούν να διαβάσουν στον «Θάλαμο Ανανήψεως» της Πέπης Ρηγοπούλου -που κυκλοφόρησε πριν λίγες βδομάδες και με μια έκδοση της ΕφΣυν- τη μαρτυρία του Αστέριου Καραμήτου για το τριήμερο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Ακολουθεί το επίμαχο απόσπασμα.

Με το που μπήκε το τανκ και έπεσες, τρέξαμε να σε σηκώσουμε. Ήμασταν τρεις. Όμως εκεί που σε κρατούσα, ένιωσα να σε χάνω από τα χέρια μου. Αυτό ήταν. Σε έχασα. Μου φαίνεται πως έγινε όταν μας ρίχτηκαν οι παρακρατικοί με ρόπαλα. Κουβαλούσαμε κόσμο στο ιατρείο. Καθώς πηγαινοερχόμασταν, οι παρακρατικοί μας χτυπούσαν, αλλά μπήκε στη μέση ένας αξιωματικός Λοκατζής και τους σταμάτησε. Κάποια στιγμή φύγαμε και εμείς από τον χώρο. Ζητήσαμε καταφύγιο στην Ιπποκράτους 75, στο σπίτι της Λιάνας Κανέλλη. Δεν είχε τα κλειδιά, που ήταν στο ψιλικατζίδικο. Ευτυχώς η γυναίκα το κρατούσε ξημερώματα επίτηδες ανοιχτό. Μας βάλανε στο διαμέρισμα. Γύρισα στο σπίτι μετά από δύο μέρες.)

Φαντάζεσαι όμως στη ΝΔ να κοιτούσαν στα δόντια τους «γενίτσαρους» που αλλαξοπίστησαν, για να τσεκάρουν αν είναι γνήσια η στροφή τους; Τον κεντρώο αποστάτη, τον Μίκη που τους αγάπησε το ’89, τον ρηγά Λαζαρίδη, τον Τσιόδρα που ήταν κάποτε στην ΚΝΕ.

Μα ο δεξιός δε χρειάζεται πειστήρια για να δείξει ότι παλεύει για την πάρτη του. Και ο πρώην αριστερός μπορεί εύκολα να αποδείξει ότι ξέχασε τις αρχές και τις αξίες που είχε. Για το αντίθετο είναι που χρειάζονται «αποδείξεις» κάθε μέρα -και δεν είναι ποτέ αρκετές.

Κι εμείς τι κάναμε στα 24 -ρωτάνε συνεχώς στα ΜΚΔ;

Η κε του μπλοκ έκανε το φανταρικό της. Κανονικό και 12 μηνο. Αν μπορούσα θα περίμενα λίγα χρόνια να γίνει εννιάμηνο, αλλά δεν είχα άλλη προοπτική μπροστά μου. Οι θέσεις αυτοδημιούργητων εφοπλιστών στις ΗΠΑ είχαν κλείσει και στον κλάδο μου δεν κοιτούσαν καν το πτυχίο της σχολής -πόσο μάλλον μεταπτυχιακά κτλ. Δε χρειάζεσαι τόσα προσόντα, για να ξεκινήσεις πρακτική απλήρωτος στη δημοσιογραφία.

Ο στρατός είναι εκ των πραγμάτων μια βίαιη διακοπή της κανονικής ροής, ένα επώδυνο διάλειμμα από τη ζωή σου. Αν έχεις γονείς να πληρώνουν, είναι κάτι σαν τις τελευταίες διακοπές της ζωής σου, μια μικρή παράταση «ανεμελιάς» πριν αρχίσουν οι αμείλικτες υποχρεώσεις της πραγματικής ζωής. Αν έχεις παιδιά να θρέφεις, είναι μια φυλακή που σε βουλιάζει γρήγορα και σταθερά στην απόγνωση. Για τον Στεφ είναι κάτι μεταξύ ίνστα στόρι και ντοκιμαντέρ. Και όσο για τις διακοπές του, την τελευταία φορά που πήγε του προέκυψε η αρχηγία ενός -ας πούμε- κόμματος.

(...)

Τη συνέχεια δε θα τη μάθουμε ποτέ -ούτε εγώ. Γιατί κάπου έχασα τις χειρόγραφες σημειώσεις μου και δεν είμαι σε θέση να τις θυμηθώ τόσο καλά, για να τις ξαναγράψω. Μεταξύ άλλων έλεγαν για τους 24χρονους που αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό, χωρίς επιστροφή. Και αν γράφονταν τώρα, ίσως είχαν αναφορές σε 17χρονους Ρομά που δεν είχαν σωστό χρώμα δέρματος, για 16χρονες κοπέλες που αυτοτραυματίστηκαν όταν συνάντησαν μπάτσους και για βρέφη στην Παλαιστίνη που αντιμετωπίζονται ως μελλοντικοί εγκληματίες -αν και το «μελλοντικοί» είναι μάλλον πλεονασμός.

Πράγματα απείρως σοβαρότερα δηλαδή από τον Κασσελάκη και την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για το Πολυτεχνείο και την αιματοχυσία στην Παλαιστίνη -κοίτα να δεις που χύνεται μόνο του αυτό το αίμα, που κυλάει...

Τα αδέρφια μου γαζώνανε κάτω στην Παλαιστίνη

Δηλαδή τώρα πιστεύεις πως το ματοκύλισμα στη Γάζα σηκώνει χαβαλέ και χιουμοράκι;
Όχι. Αλλά μια ηλιόλουστη πορεία με χιλιάδες κόσμου γεννά πάντα ευχάριστους συνειρμούς, ακόμα και αστειάκια -έστω με λίγες μέρες καθυστέρηση.

Σε έναν πιο δίκαιο κόσμο, οι Παλαιστίνιοι θα είχαν το δικό τους κράτος, στα σύνορα του ’67, και θα ζούσαν σχετικά ειρηνικά και -ας πούμε- ελεύθεροι στη «Γη της Επαγγελίας», που τώρα την ποτίζουν με το αίμα τους κάθε μέρα. Αλλά δεν υπάρχει ελευθερία και ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη, ούτε στην Παλαιστίνη ούτε πουθενά, είτε μιλάμε για λαούς είτε για κοινωνικές τάξεις.

Σε έναν πραγματικά δίκαιο κόσμο, χωρίς ιμπεριαλιστές και αφεντικά, χωρίς κέρδος και εκμετάλλευση -την πραγματική «Γη της Επαγγελίας» που αξίζει να αναζητάμε, για να γλιτώσουμε από τις δεκάδες πληγές του Φαραώ Μητσοτάκη του καπιταλισμού και της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας-, μπορεί να τα θυμόμαστε όλα αυτά και να χαμογελάμε πικρά. Ή μάλλον να τα διαβάζουν οι επόμενες γενιές στα βιβλία, προσπαθώντας να καταλάβουν τι είναι το κράτος και τα σύνορα, που (επανα)χαράζονταν με των λαών το αίμα. Πώς είναι ο νέος κόσμος (ο ανεπτυγμένος σοσιαλισμός) και πώς ήταν ο παλιός που σάπιζε. Τώρα και τότε. Now and then.

 

Τότε που μόνο να φανταστείς μπορούσες πως δε θα υπάρχουν χώρες, κράτη με σύνορα και θρησκείες.

Imagine there 's no countries
it isn't hard to do
nothing to kill or die for
and no religion too 

Δε χρειάζεται όμως να είσαι κομμουνιστής, ορθόδοξος ή αιρετικός (με τη λενινιστική ή την ευρύτερη λενονική έννοια) για να ασπάζεσαι το δίκαιο αίτημα των Παλαιστίνιων για δικό τους κράτος -και ας ξεχνά βολικά ο «δυτικός κόσμος» το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση. Αλλά μέχρι τότε, μέχρι να γίνει πράξη αυτός ο στόχος, δεν έχει λογική και νόημα να πετάμε «προχωρημένα» συνθήματα με αναρχικό πασπάλισμα: «Κανένα κράτος, ποτέ και πουθενά».

Στον άδικο ντουνιά που ζούμε, αν ήθελε να κρατήσει κάποια προσχήματα δικαιοσύνης δηλαδή, θα είχαμε συννεφιασμένη Κυριακή -σαν αυτή που θα έχουμε αύριο- για να μην ψήνει τους διαδηλωτές ο... καυτός ήλιος του Νοέμβρη.
Ή θα είχε γίνει Σάββατο η πορεία, που είχε σκόνη συννεφιά και αέρα, και θα έμενε η λιακάδα της Κυριακής για βόλτες, εκδρομές και τη συνέλευση του ΣουΜουΤου στο Studio. Τέσσερις ώρες συνέλευση για το Πολυτεχνείο, που μυρίζει αμφιθέατρο και μεταπολίτευση, αξία ανεκτίμητη...
Ή τέλος πάντων θα ανεβαίναμε στην πρεσβεία από το άλλο ρεύμα κυκλοφορίας, που είχε περισσότερη σκιά. Στη σωστή πλευρά της Κηφισίας και της ιστορίας...

-Αστερίξ, θα βρέξει. Τα πουλιά πετάνε χαμηλά.
-Όχι, Οβελίξ. Drone είναι...

Αν έπρεπε να διαλέξει κανείς μόνο ένα καρέ της Κυριακής, θα έφτιαχνε κολάζ για να χωρέσει πολλά στιγμιότυπα. Και είναι κρίμα που δεν έχουμε ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη και εκτυπωτή για τις αναμνήσεις μας. Λες να βγει κάποτε Α.Ι. και για την ταξική συνείδηση;

Πάμε ανάλυση καρέ-καρέ.

Ο ύμνος της Παλαιστίνης, γραμμένος από τον Μίκη τον καιρό που ήταν βουλευτής του ΚΚΕ. Αν αγαπάς την Ελλάδα με έναν τρόπο κάπως εριστικό, μπορεί να σκεφτείς πως όλα τα έφτιαξε η φυλή μας -ακόμα και τους εθνικούς ύμνους των "βαρβάρων". Αν πάλι αγαπάς τον Μίκη με τις αντιφάσεις του, τα (άπειρα) καλά και τα στραβά του, δε γίνεται να μη νιώσεις ένα μικρό ρίγος διεθνιστικής συγκίνησης για τον κοινό αγώνα και την αλληλεγγύη των λαών.

Ο «ύμνος» των Υπεραστικών για την Παλαιστίνη. Οι αειθαλείς Magic de Spell - κι ας μην είπαν τη διασκευή με τον «σωστό στίχο»: ο θάνατος διακοπές στη Μεσόγειο πάει. Ο φυλλοβόλος Διονύσης, που έγινε συνένοχος στον φόνο, αλλά δεν ξέρει να κάνει αυτοκριτική. Οι γκριζομάλληδες που δεν έχουν ούτε μια άσπρη τρίχα στην ψυχή τους και περίμεναν το «Sarajevo (φώναξε)», με τα κινητά ανά χείρας, για να τραβήξουν βίντεο, με πλαγιαστή οθόνη, για να προδίδει την ηλικία τους και να ξεχωρίζουν από τους πιτσιρικάδες που έκαναν υπομονή μέχρι να βγουν οι Κοινοί Θνητοί. Και όταν ήρθε εκείνη η ώρα και ωρίμασαν οι συνθήκες, ανέβηκαν επί σκηνής, στους ώμους των άλλων, σε φανοστάτες, στον ουρανό. Γενική πρόβα για την τελική έφοδο... Πρόσεξε, φίλε, αυτά είναι ψεύτικα, ο Μπακογιάννης τα έβαλε.

Πρόβα τζενεραλε για την έφοδο στον ουρανό pic.twitter.com/bDBNvYYar4

— sfyrodrepano (@sfyrodrepano) November 5, 2023

Πού να ήξερε ο Παλαιστίνιος φίλος πως θα ήταν καλύτερο να είχε καλύψει τα χαρακτηριστικά του με μια μάσκα, γιατί η ελληνική δημοκρατία δεν αντέχει να βλέπει καθαρά και χαρούμενα πρόσωπα που δε σκύβουν το κεφάλι. Προσβάλλουν έτσι τις αξίες από τις οποίες είναι φτιαγμένο το κράτος μας, καθώς παίρνει θέση στη σωστή πλευρά της λυκοσυμμαχίας.

Τα τρολ της ΝΔ ξερνούσαν χολή και ψέματα ότι ο διαδηλωτής κατέβασε/βεβήλωσε την ελληνική σημαία. Είναι ρητορικό το ερώτημα αν νομίζουν πως απευθύνονται σε χαζούς -κανείς δεν κατηγόρησε ποτέ τους φασίστες για εξυπνάδα. Αλλά εδώ δεν έχουμε την περίπτωση των«χρήσιμου ηλίθιων». Είναι η περίπτωση των κουτοπόνηρων τρολ που έφτιαξαν κλίμα για να επέμβουν οι αρχές και να συλλάβουν τον... κακοποιό διαδηλωτή. Και αν τα γεγονότα δε συμφωνούν με το αφήγημα μιας κυβέρνησης σε ρόλο τρολ, τόσο το χειρότερο -ίσως συλληφθούν και αυτά...

Πρόβα τζενεραλε για την έφοδο στον ουρανό pic.twitter.com/bDBNvYYar4

— sfyrodrepano (@sfyrodrepano) November 5, 2023

Και αν τώρα πει κάποιος ότι η προπαγάνδα τους, η επίμονη άρνηση και η διαστρέβλωση της πραγματικότητας θυμίζει κάτι από τον μέντορά τους, τον Γκέμπελς, θα είναι άραγε υπερβολή και συμψηφισμός; Αν πούμε πως το Ισραήλ είναι κράτος-τρομοκράτης που ευθύνεται για τη γενοκτονία των Παλαιστίνιων και αντλεί τις μεθόδους του από το οπλοστάσιο των Ναζί που εξολόθρευαν μαζικά Εβραίους στα στρατόπεδα της φρίκης και του θανάτου, θα είναι μήπως... «σχετικοποίηση» του Ολοκαυτώματος, για να ξεπλύνουμε τη θηριωδία των Ναζί;

Ποιος ακριβώς ξεπλένει συστηματικά θηριωδίες και φασίστες, του παρόντος και του παρελθόντος; Ποιος σχετικοποιεί τα ναζιστικά εγκλήματα, παίζοντας διαρκώς τη θεωρία των δύο άκρων, εξισώνοντας με ζήλο φασισμό και κομμουνισμό; Ποιος κάνει λόγο για «ισλαμοφασισμό», με την ίδια ζέση που εξαπέλυε κάποτε πογκρόμ ενάντια στους Εβραίους; Ποιος κάνει την μπουγάδα για τους φασίστες και βγάζει τη βρώμικη δουλειά της έμμεσης νομιμοποίησής τους; Με ποιο ηθικό ανάστημα μας κουνά το δάχτυλο για... «σχετικοποίηση»; Και τι άλλο παρά σχετικοποίηση του φασισμού και των εγκλημάτων του είναι η εξίσωση ναζισμού και κομμουνισμού; Εδώ «σχετικοποιούν» τα γεγονότα και την πραγματικότητα, για να ταιριάξει βολικά στο φδικό τους αφήγημα...

Αλλαγή κλίματος.

Μπορεί οι Κοινοί Θνητοί να είχαν νωπό ένα τρομερό live στο Κύτταρο, μπορεί να ετοιμάζονται για άλλο ένα sold out στη ΛΔ του Βορρά, αλλά καμιά συναυλία δε συγκρίνεται με αυτές τις στιγμές, με τα παιδιά που ανεβαίνουν μαζί τους στην εξέδρα, με τα τραγούδια που γίνονται μια μικρή διαδήλωση, με τον Παλαιστίνιο που τους άκουγε από ψηλά, με τη μυριόστομη φωνή στον στίχο «τα αδέρφια μου γαζώνανε κάτω στην Παλαιστίνη». Κανένα παράσημο δεν μπορεί να μπει δίπλα στο θέμα του 902 πχ, που δανείστηκε έναν δικό τους στίχο για τον τίτλο του.

Οι Κοινοί Θνητοί στη σκηνή

Σε αυτή την μηχανή, του κόσμου οι λαοί
αντί για λάδι καίνε ανθρώπου αίμα
μα αλλάζουν οι καιροί και θα έρθει η στιγμή
και ο δούλους θα είναι αυτός που βάζει στέμμα

ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ!#Παλαιστινη #Γαζα pic.twitter.com/QELxtBXv0Q

— Π.Α.ΜΕ (@PAMEhellas) November 5, 2023

Και ο Μητσοφού, που είναι ένα ανεξάντλητο ηφαίστειο που κοχλάζει από ενέργεια επί σκηνής, μπορεί να αξιοποιηθεί σε κάποια πορεία, παίρνοντας την ντουντούκα για τα συνθήματα. Δε θα προλαβαίνει κανείς τον ρυθμό του μετά, αλλά όλοι θα πηγαίνουν πάνω-κάτω, ως το τέλος, από τον παλμό.

Μα σε ευχαριστώ θεέ, που έχω έναν ΟΗΕ
Και να ενδιαφερθώ για αυτά, δε χρειάστηκε ποτέ.
Τόσο επίκαιρο και όμως, ανεπίκαιρο. Γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν ψήφισε καν την κατάπαυση του πυρός και ένα απλό, μετριοπαθές ψήφισμα ίσων αποστάσεων.

Η συγκέντρωση και η πορεία που ακολούθησε ήταν ένα πολύχρωμο μωσαϊκό που θύμιζε κάπως τη φράση - σλόγκαν μιας "διαβαστερής" ψυχής: ελάτε όπως είστε...

Με παλαιστινιακές μαντίλες, τσάντες, μπλουζάκια, κονκάρδες, αυτοκόλλητα και ημερολόγια -γιατί είναι εκείνη η εποχή που αρχίζει η οικονομική εξόρμηση και σε κάθε πορεία ελαφραίνει η τσέπη σου από τα ψιλά. Και μια σημαία με καρπούζι που μπορεί να σου φανεί παράξενη, μέχρι να μάθεις την ιστορία της και ότι έγινε σύμβολο, γιατί έχει τα χρώματα της σημαίας της Παλαιστίνης, όταν απαγορεύτηκε να την έχει κάποιος μαζί του και να την επιδεικνύει.

Did you know? Palestinians were not allowed to fly their flag for 26 years so they used watermelons, which have all the same colors of the flag 🇵🇸 🍉 pic.twitter.com/6SXp68gFUp

— Ali Qasim (@aliqasim) November 6, 2023

Μαζί μας ήταν ο Pingu (noot-noot motherfuckers), ο Σαμπόνις τον καιρό που ήταν ακόμα στη CCCP, σαν τον Κάουτσκι που ήταν κάποτε μαρξιστής, το ισπανικό σύνθημα 

Ισπανοί φασαίοι με μπλουζάκι Mucha mierda (από το ’90 και μετά μας έχουν πνίξει τα σκατά, να δεις τι σου έχω για μετά). Ένας οπαδός με μπλουζάκι Ζανκτ Πάουλι, που ενώνει τη φωνή του με το σύνθημα «ελευθερώστε το Αμβούργο από τους χίπστερ». Φιλικές συμμετοχές από το ΝΡΑ της Γαλλίας (αντικαπιταλιστές, με την ευρεία έννοια).

Ακόμα και συμπαθή τετράποδα, που παίρνουν τον δρόμο του αγώνα, σε αντίθεση με τα δίποδα που θέλουν να γυρίσουν το είδος μας εκατομμύρια χρόνια πίσω, όταν δεν είχε σταθεί ακόμα στα δυο του πόδια και δεν είχε αξιοπρέπεια.

Κερασάκι στην τούρτα κάνα δυο αυτοσχέδιες Κοκκινοσκουφίτσες.
Γιατί είναι τόσο μεγάλη η πορεία, γιαγιά;
Για να την κάνουν γαργάρα τα κανάρια του θείου Γιόζεφ, παιδί μου...

Οι πλαστικές κούκλες, με τα ομοιώματα νεκρών μωρών, που είχαν μαζί τους οι Παλαιστίνιοι, μπορεί να φαίνονταν... κάπως σε μερικούς σφους. Αλλά ακόμα και αυτό το σκετς ωχριά μπροστά στην ισραηλινή προπαγάνδα για τα αποκεφαλισμένα βρέφη που έπεσαν θύματα της Χαμάς.

Όσο για τα αληθινά βρέφη που βρέθηκαν στην πορεία της Κυριακής, άκουσαν άπειρες φορές τον κόσμο να τραγουδά το σύνθημα «λε-λε-Λευτεριά», ακόμα και σαν γέφυρα ανάμεσα στους καλλιτέχνες της συναυλίας. Κι επειδή η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης -αρκεί να μη γίνεις παπαγαλάκι χωρίς κρίση- δεν αποκλείεται, αύριο-μεθαύριο, οι πρώτες λέξεις τους να είναι: Λευτεριά στην Παλαιστίνη.

Υπάρχει άραγε καλύτερη (πρώτη) φράση από τη λευτεριά;
Και ας μην έμαθαν ακόμα τι σημαίνει κάποια δίποδα, που περπατάν με τα τέσσερα...

Υγ: Αυτές τις κρίσιμες ώρες. η σκέψη μας και η συμπάθειά μας είναι στους σκεπτικιστές που αγωνιούν για το ΚΚΕ, ρωτάνε (αλλά βασικά κάνουν τοποθέτηση) και λένε: ναι αλλά για το Ντονμπάς δε λέτε τίποτα...

Ναι αλλά για την αλλαγή συνόρων, τι λέτε εσείς; Και έπειτα, γιατί να μην πούμε για το Κουρδιστάν; Και ποιο μικρό ανεξάρτητο κράτος, άραγε, θα μπορέσει να αποφύγει τη μοίρα του προτεκτοράτου; Και τι λέτε για την περίπτωση της Ισπανίας και το αυτονομιστικό κίνημα Βάσκων και Καταλανών, όπου τα ΚΚ μιλάνε για την ενιαία Ισπανία των λαών; Μήπως να πούμε δηλαδή και για την κόντρα στο Ατέχνως -για τη Χαμάς- που δε συγκλόνισε κανέναν;

Και πού πάμε, αν δεν τα έχουμε λυμένα όλα αυτά; Πώς τολμάμε να κατεβούμε στον δρόμο, ενάντια στον ιμπεριαλισμό; Και τι δουλειά έχει εκεί το ΣΕΚ, που στήριξε την αραβική άνοιξη και ψήφισε στο β' γύρο ΠΑΣΟΚ χωρίς αυταπάτες;

Εντάξει, αυτό το έκαναν και άλλοι τελικά.
Τι εννοείς ότι ψήφισε ο κουνιάδος μου -της Αναμέτρησης- ΠΑΣΟΚ.
Ψήφισε η μάνα μου Νέα Δημοκρατία;
Σταύρο Τσιώλη, λείπεις...

Πού να βρω ένα φιλαράκι...

...να μου πει ένα αμήχανο αστείο...

Could this BE more Chandler?

Ο πρόωρος θάνατος του Μάθιου Πέρι μες σε ένα τζακούζι είναι τόσο απροσδόκητος, τόσο τσαντλερικός, που θα μπορούσε να είναι σκηνή από τα Φιλαράκια. Πχ σαν τον ξαφνικό θάνατο του ενοχλητικού γείτονα με τη σκούπα που ενοχλούνταν από τους θορύβους και τις ζωές των άλλων. You owe me a cat.
Κι ο Τσάντλερ μας χρωστά ένα τελευταίο αστείο. Σκέφτεσαι πως μας κάνει φάρσα, ότι λείπει ταξίδι στη Υεμένη (στη Yemen street) ή έστω στην Τάλσα, για να αποφύγει την Τζάνις, και πως όλα θα τελειώσουν με ένα δικό της κακαριστό γέλιο.

Μόνο που τώρα κανείς δε χαμογελά, πικρά έστω, γιατί κανείς δεν πιάνει το αστείο. Και εσύ νιώθεις σαν τη Ρέιτσελ, στον τελευταίο κύκλο, στο προτελευταίο επεισόδιο, που μεταξύ κλαυσίγελων και αποχαιρετισμών, του λέει: έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν καταλάβαινα τα αστεία σου...
Ή ακόμα χειρότερα, σαν τον Ρος, που δεν πήρε ποτέ τον δικό του αποχαιρετισμό (από τη Ρέιτσελ) στο ίδιο επεισόδιο. Και ο Τσάντλερ μας χρωστά έναν αποχαιρετισμό. Γιατί δεν είχαμε δει να έρχεται το τέλος και δεν πήραμε τον χρόνο μας για να το ετοιμάσουμε και να ετοιμαστούμε και εμείς. Κακώς ίσως, γιατί τα αυτοκαταστροφικά σημάδια υπήρχαν παντού, ακόμα και στη σειρά ή στην έκδοση της αυτοβιογραφίας του -λες και ήξερε πως είχε γυρίσει τον τελευταίο κύκλο.

Λένε πως ήταν ηθοποιός ενός ρόλου, όπως όλοι σχεδόν (λίγο-πολύ) οι πρωταγωνιστές από τα Φιλαράκια. Αλλά αυτό τον αδικεί, πιο πολύ από ό,τι ο ίδιος τον εαυτό του και το ταλέντο του, και ας τον ήξερε όλος ο πλανήτης ως Τσάντλερ -και πολύ λιγότεροι ως Μάθιου Πέρι. Βασικά όμως είχε να υποδυθεί τον εαυτό του, στην πραγματική ζωή, και αυτός αποδείχτηκε ο πιο δύσκολος ρόλος.

Βασικά ο Μάθιου Πέρι έπρεπε να έχει έναν φύλακα άγγελο να προσέχει μη τυχόν το σκάσει από τη ζωή, όπως ο Ρος έπρεπε να προσέχει στη σειρά τον Τσάντλερ για να μη φοβηθεί και το σκάσει από τον γάμο του. Αλλά ποιος θα μπορούσε ποτέ να σταματήσει έναν τόσο αυτοκαταστροφικό Bing;

Ψάχνεις τα κατάλληλα λόγια να τον αποχαιρετήσεις, αλλά νιώθεις σαν τον Τζόι στον επικήδειο της Εστέλ, που του έφαγε τον λόγο ο συνάδελφος με το μοναδικό ταλέντο να τρώει χαρτιά -μοναδικό, με την έννοια πως δεν είχε άλλο. Σκέφτεσαι να τον αποχαιρετήσεις με ένα στιχάκι, αλλά -όπως θα μας έλεγε και η Φοίβη- τι διάολο κάνει ρίμα με τον Τσάντλερ; -Ίσως μια μπίρα Radler;

Σε τέτοιες αμήχανες στιγμές είναι που θα χρειαζόταν ένα δικό του αμήχανο αστείο, να μας βγάλει από την αμηχανία. Και αν πρέπει να το αποφύγουμε, για να σεβαστούμε το πένθος και τη μνήμη του νεκρού, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Όπως όταν ο Τσάντλερ έπρεπε να συγκρατηθεί και να μην κάνει ούτε ένα ειρωνικό σχόλιο για μια ολόκληρη βδομάδα, ό,τι κι αν έβλεπε γύρω του. Άλλο ένα χαμένο στοίχημα -με τα Φιλαράκια του, αλλά και με τον εαυτό του.

Δεν έχει νόημα να πιάσουμε την κουβέντα αν τα Φιλαράκια ήταν GOAT σειρά (η καλύτερη όλων των εποχών) ή μια τυπική αμερικανιά - sitcom των 90’ς, για να ξεχωρίζουμε οι νεο-μπούμερ από τα μειράκια, με τις αναμνήσεις μας και τα εσωτερικά τους αστεία. Όλα τα παραπάνω έχουν βάση αλλά η αλήθεια δεν είναι ούτε λίγο στη μέση, παρά μόνο στα άκρα (χωρίς τη Βίκυ Φλέσσα), που ισχύουν ταυτόχρονα, από μια άλλη οπτική γωνία. Σημασία έχει πως μαζί με τον Τσάντλερ πέθανε κάθε ελπίδα για κάθε μορφή αναβίωσης της σειράς, γιατί όλοι θα μπορούσαν ίσως να αντικατασταθούν με έναν άλλο ηθοποιό -πχ ο εκλιπών Γκάνθερ. Όλοι πλην του Τσάντλερ Μπινγκ.

Ο Sniper λέει πως όλη η σειρά ΗΤΑΝ (με αυτή την προφορά) ο Τσάντλερ και πως η παρακμή της άρχισε όταν τον έβαλαν να παντρευτεί τη Μόνικα και τον σκότωσαν σαν χαρακτήρα. Ένας από τους πολλούς θανάτους του Τσάντλερ Μπινγκ και ένα από τα πολλά μεγάλα βήματα που έκανε προς τον γκρεμό. Και ίσως αυτό να ήταν το πιο χτυπητό σημάδι για την κομφορμιστική στροφή μιας σειράς προς το αμερικάνικο όνειρο και το ιδεατό πρότυπο των πετυχημένων 40άρηδων, που δεν έχουν σοβαρά προβλήματα και όσα έχουν, τα ξεπερνάν μαζί με τους φίλους τους.
I get by with a little help from my friends, που θα έλεγαν και τα Σκαθάρια, πριν το δικό τους κύκνειο άσμα, που κυκλοφορεί μες στη βδομάδα που έρχεται.

Ναι, η ζωή συνεχίζεται και βασικά έχει πολύ πιο σοβαρά προβλήματα, που δε λύνονται από μια παρέα. Ναι, η ζωή μοιάζει να αρνείται τον εαυτό της και γίνεται μια φάμπρικα εγκλημάτων μαζικής παραγωγής, που βαφτίζονται αυτοάμυνα, όπως στις μέρες μας στην Παλαιστίνη. Και η μικρή οθόνη μπορεί να μας δείξει πχ το Χάνουκα των Γκέλερ, αλλά δε θα βρει πλάνα για τις μαζικές διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστίνιων στις ΗΠΑ, όπου συμμετείχαν και πολλοί Εβραίοι. Μια νεκρολογία για ένα τραγικό γεγονός κινδυνεύει να γίνει τραγικά ανεπίκαιρη, αν ζει στον κόσμο της και αγνοεί τι συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο.

Αλλά η ζωή τα έχει όλα, ακόμα και τα δευτερεύοντα. Και αυτός είναι ένας μικρός αποχαιρετισμός εκ μέρους ενός μεγάλου πλήθους. Από τη γενιά μας, από όσους έπιαναν τα αστεία του, ταυτίζονταν με την αμηχανία και τις γκάφες του, ένιωθαν το ίδιο άβολα για να προσεγγίσουν το άλλο φύλο. Από όσους δηλώνουν ως επαγγελματική ιδιότητα «αυτοκαταστροφικοί», από όσους δεν ξέρουν τι δουλειά κάνουν και δεν υπάρχει λέξη να την περιγράψουν. Από όσους θα τον ήθελαν συγκάτοικο και φίλο και δεν ξέρουν πώς να τον αποχαιρετήσουν, με μια κουλ χειραψία ή μια ζεστή αγκαλιά ή με ένα νοερό χτύπημα στην πλάτη, σαν τους παίκτες στο ποδοσφαιράκι.
Good game, Chandler Bing!

Το πιο κατάλληλο αντίο θα ήταν, όπως είπαμε, ένα δικό του αμήχανο αστείο. Αλλά πού να βρεις ένα «Φιλαράκι» να το πει, αφού κι εσύ έχεις εξαφανιστεί;

Ωδή στη χαρά στο πράγμα

Πρόλογος: Κάποτε ο Λεωνίδας, που ονειρευόταν πάντα τους 300 της Βουλής και βαρέθηκε να είναι κομμουνιστής και να φυλάει Θερμοπύλες, έπαιζε μες στη φυλακή, ως πολιτικός κρατούμενος, την Ωδή της Χαράς, με μια φυσαρμόνικα, που δεν κλαίει, γιατί έδειχνε πως ο αγώνας για τη ζωή θα θριαμβεύσει και μες στα μπουντρούμια. Ύστερα από κάμποσα χρόνια, η Ωδή έπαιζε από τα μεγάφωνα στις συγκεντρώσεις του -λεγόμενου- Κκε Εσωτερικού (που ακόμα και αυτές ήταν κατά πολύ μεγαλύτερες από τις σημερινές μαζώξεις του ΣΥΡΙΖΑ) και ο Λεωνίδας ένιωθε δικαιωμένος που είχε γίνει ο ύμνος της ΕΟΚ, τιμώντας το ευρωπαϊκό του όραμα.
Μικροί αστοί χαρά γεμάτοι.

Περνάμε στο κυρίως θέμα των εκλογών, με έναν υποθετικό διάλογο.

-Η Νάουσα γιατί καταγράφεται ως ιστορική πόλη, όπως το Μεσολόγγι;
-Γιατί τα οχυρά της Νάουσας δεν υπάρχουν πια.
-Δηλαδή;
-Και όλοι οι Μπουραντάδες πέσαν πτώματα.
-...
-Όλοι μαζί τώρα, χαρούμενα.
-Ε;
-Ε-ε-ε, πέσαν πτώματα.

60% στην Καισαριανή, ανατροπή σε Πετρούπολη και Χαϊδάρι, θρίλερ στον Τύρναβο. Και προ παντός άλλη μια νίκη στην Πάτρα για τον Πελετίδη, παρά την ενορχηστρωμένη πίεση και τον λυσσαλέο πόλεμο εναντίον του.

Κι όχι πως είναι αυτές οι χαρές που καρτερούμε, ούτε γκρεμίσαμε τίποτα οχυρά των άλλων. Φτιάχνουμε όμως κάποια δικά μας κάστρα, για να συνεχίσουμε την αντίσταση από καλύτερες θέσεις. Κι είναι πάντοτε ωραίο να βλέπεις τους κόπους των συντρόφων να δίνουν καρπούς, να ανοίγουν κάποιες μικρές ρωγμές στο τείχος που έμοιαζε αμετακίνητο, να βλέπεις πως τα πράγματα μετακινούνται επιτέλους, αρχίζουν να αλλάζουν και ας μην έχουν αλλάξει ακόμη.

Αυτή τη φορά μας επέτρεψαν το δικαίωμα στη χαρά και τα συριζοτρόλ -σε αντίθεση με τις βουλευτικές, που έπρεπε όλοι να πενθούμε για τη συμοφρά που βρήκε το κόμμα τους. Χτες χαίρονταν και αυτά με τη σειρά τους, όχι γιατί τα πήγαν καλά ως κόμμα -δεν είχαν ούτε για δείγμα δικό τους υποψήφιο στον β’ γύρο, ενώ ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ του 3-4% είχε περισσότερους δικούς τους δημάρχους. Αλλά γιατί πήραν δανεική χαρά από την ήττα του Μπακογιάννη στην Αθήνα, τους 100 δήμους του ΠΑΣΟΚ και την... αντεπίθεση της democrat προοδευτικής παράταξης του τόπου μας.

Καθείς εφ ω ετάχθη και με όποια χαρά του αναλογεί.
Άλλος χαίρεται με τις δικές του νίκες -που ήρθαν με ιδρώτα, λιωμένες σόλες και δεκάδες συνεργεία του Περισσού να χτυπάν κουδούνια. Κι άλλος με τις ήττες των απέναντι, σαν τις μικρές ομάδες που δεν πάνε για πρωτάθλημα. Άλλος πανηγυρίζει με αντάρτικους χορούς -εεε, πέσαν πτώματα- και παλαιστινιακές σημαίες, και άλλος χαίρεται με το παγωμένα βλέμμα της Σίας Κοσιώνη, τον Αγγελούδη και τον ΓΑΠ από το χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Ε, δεν είμαστε όλοι σαν τα μούτρα τους, που λέει και μια ψυχή...

Καμιά φορά βέβαια, πάνω στον ενθουσιασμό, μπαίνεις στον πειρασμό να ξεφύγεις για λίγο, σαν τους άλλους, που έχουν το ακαταλόγιστο. Να βγάλεις πχ καλτ σποτάκια σαν της ΝΔ κάποτε: Υπάρχει και άλλος Πελετίδης και τον θέλουμε -αλλά στον πληθυντικό. Ή να βγάζαμε τίτλο για τον Τύρναβο «0,3 και να καίει...», όπως κάποτε η φυλλάδα του Κακαουνάκη*.

*Στις εκλογές του 00’, με τα λανθασμένα έξιτ πολ, που ήρθαν άσο ημίχρονο - διπλό τελικό, πολύ πριν μπει στην πολιτική ο Μπέος, οι Πασόκοι πήγαν στην κόλαση και ξαναγύρισαν και το Καρφί είχε οπαδικό τίτλο «0,6% και να καίει...», γιατί δεν πρόλαβε το 100% της ενσωμάτωσης και τη 1 μονάδα διαφορά, πριν κλείσει το φύλλο.

Ααχχχ, ΠΑΣΟΚ ωραία χρόνια -τότε που ακόμα και η Κοσιώνη ήταν στην ΠΑΣΠ; Όχι, ούτε λίγο. Αλλά αυτό που ξεκίνησε ως ανέκδοτο για τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ, έχει περάσει σαν αφήγημα στον κόσμο, που αναπολεί τη χαμένη Ατλαντίδα του, και ανασταίνει το σκήνωμα της Χαριλάου Τρικούπη.

Αλλά ευτυχώς διαφέρουμε από τους άλλους και περιοριζόμαστε σε ανεπίσημα μεμέ (memes) φίλων για τον Τύρναβο και τα τσίπουρα ή το καρναβάλι του.

Χαρά στο πράγμα...

Και όταν υπάρχει η παραμικρή υποψία ότι δεν (διαφέρουμε), οι άλλοι πέφτουν απ’ τα σύννεφα και μας εγκαλούν στην τάξη (την εργατική). Όπως σχολαστικά έκανε χτες η Ράνια Τζίμα με τον Κωτσαντή και το σχόλιο για τα κόκκινα που φορούσε (να σας πω την αμαρτία μου, δεν περίμενα από εσάς τέτοιο σχόλιο). Και εντάξει, μπορεί να τα φορούσε τυχαία και το σχόλιο να ήταν -ας πούμε- άτυχο. Αλλά τα πράσινα της Έλλης Στάη ήταν και αυτά τυχαία;

Ευτυχώς διαφέρουμε στην πράξη, ακόμα και στη χαρά μας, όταν (τους) γλεντάμε και τους κάνουμε να φρικάρουν.

Κ ΜΠΡΑΒΟ Κ ΖΗΤΩ Κ ΑΝΤΕ ΓΕΙΑ https://t.co/8abMUvuSQx

— sfyrodrepano (@sfyrodrepano) October 15, 2023

Και τώρα που τελείωσε το τρέξιμο και τα επινίκια, σειρά έχουν οι δρόμοι και η μεγάλη πορεία αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό λαό, για να φρικάρουν ακόμα περισσότερο. Και αν κάποιος σφος νιώθει άδειος, τώρα που τέλειωσαν οι εκλογές, κάτι αντίστοιχο με την επιλόχεια κατάθλιψη, υπάρχει λύση. Να μάθει πού μένει ο Βλάχος, για να του χτυπά το κουδούνι βραδιάτικα και να τον αναστατώνει.

Δηλαδή εσείς δε χαρήκατε με την ήττα του Μπακογιάννη;
Ας απαντήσουμε με ερώτηση.
Δηλαδή τόσο γρήγορα ξεχάσατε το ΠΑΣΟΚ και τον Καμίνη;
Και αυτό δεν πάει μόνο/τόσο στον απλό κόσμο και την απλοϊκή χαρά του, αλλά στους μηχανισμούς των τρολ και την ηγεσία τους, που εξαντλούν εκεί τον πολιτικό τους ορίζοντα και την παρέμβασή τους.

Ναι, πάντα έχει πλάκα να βλέπεις έναν Μητσοτάκη-Μπακογιάνη θλιμμένο και αμήχανο. Και είναι ζήτημα αν ο γιος της Ντόρας κουβαλά την κατάρα της μάνας και την προφητεία της γιαγιάς και κατάφερε να εκτροχιαστεί μόνος του από τον δρόμο που τον οδηγούσε στην ηγεσία της ΝΔ.

Αλήθεια, όμως, με τι ακριβώς καλούμαστε να χαρούμε; Αν δεν είμαστε στη γραμμή του ΣΕΚ, που βρίσκει παντού χαρμόσυνα γεγονότα για το κίνημα, πετώντας από νίκη σε νίκη (κάποτε θα τις θυμόμαστε και θα γελάμε μέχρι μαύρων δακρύων), με τι χαιρόμαστε; Με το ΠΑΣΟΚ;

Αν δεν είναι το ΠΑΣΟΚ του Χρηματιστηρίου, του γκριζαρίσματος του Αιγαίου, του "ευχαριστώ τους Αμερικάνους", των σκανδάλων, του Τσοχατζόπουλου και των εξοπλιστικών, των Μνημονίων και της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ, προοδευτική δύναμη που πρέπει να στηριχτεί, τότε ποιος είναι;

— momus (@momus_monologue) October 15, 2023

Να χαρούμε με τα πολιτικά ζόμπι που νεκραναστήθηκαν και βγαίνουν από τους τάφους τους, όπως ο ΓΑΠ κι ο Αγγελούδης; Κρατήθηκαν όμως γιατί κράτησαν λειτουργικούς τους σάπιους μηχανισμούς τους στον συνδικαλισμό και την Τοπική Διοίκηση -στρατιές από εργατοπατέρες και βλαχοδήμαρχους. Αυτό ακριβώς που έλειπε δηλαδή διαχρονικά από τον μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ και ελπίζει να το αποκτήσει τώρα, με τη μεταξύ τους συγχώνευση.

Ο αστικός μύθος λέει πως όλη η Ελλάδα ήταν πάντα ΠΑΣΟΚ, βαθιά μέσα της. Και ίσως για αυτό η ΝΔ να ντύθηκε ΠΑΣΟΚ για μια μέρα.

Οι «έγκυροι αναλυτές» έλεγαν πως δεν είναι ήττα της ΝΔ αλλά ότι ο κόσμος έδωσε μήνυμα για να σπάσει η αλαζονεία της εξουσίας, όπως εκδηλώθηκε την πρώτη Κυριακή -και εσύ περίμενες να δεις κάπου στη γωνία τον Λαλιώτη. Άλλοι κινήθηκαν στη γραμμή «λάβαμε το μήνυμα της κάλπης», στον (τρίτο) δρόμο που χάραξε ο Ανδρέας το 86’, μετά την απώλεια όλων των μεγάλων δήμων. Ενώ τα στελέχη της ΝΔ στα πάνελ, ακριβώς όπως οι αυριανιστές το 86’, έβαζαν την κασέτα που έλεγε πως ενώθηκαν και συνεργάστηκαν τα δύο άκρα εναντίον τους. Και ότι ο Δούκας βγήκε με τις ψήφους του Κασιδιάρη και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Όπου φτάνουμε στην αμήχανη στιγμή, που το ΣΕΚ τους έχει δώσει αποδείξεις και πατήματα, για να χτίζουν τα δικά τους αφηγήματα.

Αν το βράδυ της πρώτης Κυριακής, το βασικό συμπέρασμα είναι πως η ΝΔ έχει άνετη σχετική πλειοψηφία σε όλη σχεδόν την επικράτεια, η δεύτερη Κυριακή έδειξε πως η απόλυτη πλειοψηφία όσων λίγων πήγαν στις κάλπες, θεωρεί τη ΝΔ ως το μεγαλύτερο κακό - απειλή για τα δικαιώματά του. Αλλά αυτό βολεύει μια χαρά την κυβέρνηση που διαχρονικά ποντάρει σε άθλια πλειοψηφικά εκλογικά συστήματα, για να κυβερνά ως μειοψηφία. Κι είναι πχ πάγια τακτική περσόνων τύπου Άδωνη να συγκεντρώνουν το μίσος όλων των απέναντι, γνωρίζοντας πως έτσι μπετονάρει τις ψήφους των δικών του.

Ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά, αλλά γίνεται χρυσόψαρο μόλις δει τον ανατέλλοντα ήλιο. Κι αν κάποιοι γοητεύονται από την... ιδεολογική ηγεμονία και τα συνθήματα του ΣΕΚ για τη χούντα του Καραμανλή (του νεότερου) ή του Μητσοτάκη, φαίνεται να διαφεύγει από την πολιτική οπτική τους τι είναι η δικτατορία του κεφαλαίου. Ένα μικρό μόνο παράδειγμα είναι ότι χτες ήταν σχεδόν καθολική η απουσία εκπροσώπων του ΚΚΕ από τα εκλογικά πάνελ στα κανάλια των εφοπλιστών. Πού και να μην ήταν δηλαδή από τους νικητές των εκλογών...

Και τώρα που νικήσαμε, τι κάνουμε;

Ακούγεται λίγο κλισέ, αλλά τώρα αρχίζουν τα δύσκολα ή μάλλον συνεχίζονται από θέσεις νέας ευθύνης. Ναι, οι άλλοι έχουν κινήσει, αλλά δεν κοκκίνισε ακόμα τίποτα, ούτε μπορούν να υπάρξουν σοσιαλιστικές νησίδες με κόκκινες δημοτικές αρχές. Το ζητούμενο είναι να γίνει η διαφορά στην πράξη, παρά τους ασφυκτικούς περιορισμούς σε αυτό το πλαίσιο, για να έχουμε τη δύναμη του παραδείγματος και να κινήσουν και άλλοι στην ίδια κατεύθυνση. Το βασικό είναι να κινήσει ο ίδιος ο λαός, μακριά από σωτήρες, εύκολες εκλογικές νίκες και τη λογική της ανάθεσης -που δε σπάει από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε με ένα καλό αποτέλεσμα. Να βγει μπροστά διεκδικώντας, με συνελεύσεις και κινητοποιήσεις. Χωρίς αυτό, η χαρά μας θα πάει στράφι και θα λέμε εκ των υστέρων «χαρά στο πράγμα».

Αυτά είναι τα δύσκολα. Αλλά και τα πιο ωραία...