Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2008
Αποκατάσταση
Αν οι πληροφορίες είναι σωστές, το γεγονός είναι συγκλονιστικό. Γιατί αν αφαιρέσουμε 17 χρόνια φτάνουμε στο έτος 1991. Όπου κανονικά ταιριάζει το αντώνυμο του σωτήριος, κι όποιος έχει κάποια ιδέα σχετικά ας τη συνεισφέρει.
Οκτώβρης 91.
Είμαστε δυο μόλις μήνες πριν τον επιθανάτιο βρόγχο της εσσδ, την τυπική ληξιαρχική πράξη θανάτου της.
Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Όπου μάνα η μαμά πατρίδα σοβιετική ένωση που χάνουμε για πάντα και παιδιά τα ορφανά της που φεύγουν μαζικά από το κόμμα. Άλλοι στον συν κι άλλοι στο σπίτι τους.
Η ιστορία φτάνει σε τέλμα που πολλοί αστοί βιάστηκαν να βαφτίσουν τέλος της. Δεν τελειώνει βέβαια. Αλλά η εξέλιξή της μοιάζει να σταμάτησε στα τέλη του 80. Κι εμείς ακόμα ψάχνουμε τον πάτο στο πισωγύρισμα.
Οι πολιτικοί ηγέτες κοιμούνται κομμουνιστές και ξυπνάνε θιασώτες της αγοράς και της δημοκρατίας της.
Τα ΚΚ χάνουν τον μπούσουλα, απαρνούνται κονίσματα και σύμβολα, μεταλλάσσονται. Το κκε δείχνει χαρακτήρα και κρατάει. Τη στιγμή που οι άλλοι μεταλλάσσονται σε σοσιαλδημοκράτες νέας κοπής, η δική του μετάλλαξη βγάζει και λίγο ναρ.
Μες στον κακό χαμό, το κριτήριο των μαζών για άλλη μια φορά είναι αλάνθαστο. Δυο μήνες πριν πέσει η αυλαία, ξέρουν ήδη τον δολοφόνο. Τέσσερα χρόνια πριν βγάλει το κόμμα τα πρώτα συμπεράσματα, έχουν βγάλει ήδη τα δικά τους. Κι αποκαθιστούν άτυπα τον σύντροφο από ατσάλι πριν από οποιαδήποτε κομματική συνδιάσκεψη.
Και όχι απλά κι αόριστα τον σύντροφο με το μουστάκι, αλλά το σύστημα και την χώρα που αντιπροσώπευε.
Τη στιγμή που όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά...
Ρίγος...
Επτά χρόνια πριν, κάποιος φίλος μου και βασικός αναγνώστης του μπλοκ, αρνούνταν πεισματικά να ενδώσει στην πίεση να μπει στην κνε κι έπαιζε φουλ άμυνα. Η καλύτερη άμυνα βέβαια ήταν να στείλει τη μπάλα στην εξέδρα κάνοντας χαβαλέ. Έτσι, μεταξύ άλλων μου έλεγε ότι θα έδινε βιογραφικό όταν το κόμμα αποκαθιστούσε τον ζαχαριάδη.
Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι (αν και ο φίλος μου παραμένει ασόβαρος και... ανοργάνωτος). Αυτός έχει ξεχάσει την αστεία δικαιολογία του κι εγώ πλέον δε μπορώ να τον βάλω πουθενά, ακόμα κι αν ήθελα.
Αλλά απάντηση σε αυτό που μου έλεγε ούτε και σήμερα μπορώ να δώσω υπεύθυνα.
Αποκατέστησε το κόμμα τον νίκο ζαχαριάδη;
Έλα ντε. Ιδού η απορία...
Για το τυπικό της υπόθεσης έχω ακούσει γνώμες που διίστανται.
Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι η αποκατάσταση αυτή δεν έγινε ποτέ. Και η μειοψηφούσα λέει ότι η παρουσία της ηγεσίας του κόμματος στην κηδεία του ζαχαριάδη λειτούργησε τρόπον τινά εν είδει αποκατάστασής του.
Το πιο εκπληκτικό είναι ότι τυπικά η μία εκδοχή δεν αποκλείει την άλλη...
Ακόμα όμως κι αν ισχύει η δεύτερη εκδοχή... Αρκεί αυτό;
Αρκεί μια τέτοιου είδους αποκατάσταση σε έναν ηγέτη που σφράγισε με την παρουσία του -ακόμα και με την απουσία του- τη σημαντικότερη περίοδο του κόμματος;
Η απάντηση προφανώς είναι όχι.
Συν τοις άλλοις τέτοιες μετά θάνατον αποκαταστάσεις έχουν λιγότερη αξία, κινούμενες ελαφρώς και στη λογική του "ο νεκρός δεδικαίωται".
Υπάρχουν όμως και ελαφρυντικά. Ας δούμε πρόχειρα τρία από αυτά.
-όσο πιο μεγάλος είναι ένας ηγέτης τόσο πιο αθόρυβα γίνεται η αποκατάστασή του. Άγραφος νόμος για σοβιετικούς και σοβιετόφιλους.
-για τους συγγενείς και τους φανατικούς οπαδούς του ζαχαριάδη -και του όποιου ζαχαριάδη- καμιά αποκατάσταση δεν θα ήταν αρκετή. Όχι όσο γίνεται κριτικά, αντί με τον ν.ζ. -νεκραναστηθέντα- καβάλα στ' άλογο.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου οι συγγενείς έχουν μάλλον δίκιο να διαμαρτύρονται (πχ περίπτωση πλουμπίδη, που έγινε με απόφαση του ΠΓ του υπό παρανομία κόμματος, χωρίς την απαιτούμενη δημοσιότητα).
-πιο σημαντική από το τυπικό κομμάτι είναι η ουσιαστική αποκατάσταση.
Αυτό εν μέρει είναι ζήτημα πολιτικής ερμηνείας αν έχει γίνει ή όχι. Αντικειμενικά όμως και ο στάλιν και ο ζαχαριάδης χαίρουν σήμερα γενικότερης εκτίμησης στις τάξεις του κόμματος από το σύνολο των μελών του.
Και μόνο τα αναρχικά συνθήματα για σκοτάδι κτλ αρκούν να ατσαλώσουν κνίτικες συνειδήσεις απ' την ανάποδη.
Κλείνω το σημείωμα με τρία ακόμη σημεία πάνω στο ζήτημα.
-η αποκατάσταση του πλουμπίδη έγινε στα πλαίσια της αποζαχαριαδοποίησης, της ελληνικής εκδοχής της αποσταλινοποίησης (σ.σ: ωραία γλώσσα τα ελληνικά).
Δε σημαίνει ότι ήταν λάθος. Ουσιαστικά όμως αναγνωρίζει ευθύνες του ζαχαριάδη για το θέμα αυτό.
Από αυτή την άποψη το να αποκατασταθεί σήμερα ο ζαχαριάδης θα ήταν κάπως αντιφατικό. Κατά τη γνώμη μου όμως αναγκαίο.
-οι αποκαταστάσεις και οι επανατοποθετήσεις για παλιότερα ιστορικά ζητήματα είναι μεγάλο ζήτημα.
Κι εγώ θέλω πχ να αποκατασταθεί ο κώστας κάππος και να επανατοποθετηθεί το κόμμα για τα γεγονότα του 89. Πώς και με ποια αφορμή όμως θα ανακινηθεί ένα τέτοιο ζήτημα;
Θέλω να πιστεύω πάντως πως δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε τον τρίτο τόμο του δοκιμίου ιστορίας του κκε για να γίνει αυτό.
-τι ακριβώς σημαίνει τελικά αποκατάσταση;
Ποιος είναι ο ακριβής ορισμός της;
Μια δήλωση της γγ; Μια απόφαση της κε; Του συνεδρίου; Κομματική εκδήλωση τιμής προς το πρόσωπο του αποκατασταθέντα; Συγγραφή κάποιου βιβλίου; Ή τίποτα από όλα αυτά, μιας και η ουσιαστική αποκατάσταση κρίνεται στο παρόν και στην πολιτική που ακολουθείται;
Όποιος γνωρίζει τι ακριβώς σημαίνει αποκατάσταση, ή έχει ζήσει μία κι έχει σχετική εμπειρία ας το κοινοποιήσει και στους υπόλοιπους.
Και άπαξ συμφωνήσουμε περί τίνος ακριβώς πρόκειται, μετά αποκαθιστάμε όποιον θέλετε...
Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2008
Προβληματισμοί πάνω στο δημόσιο διάλογο
Ιδού η απορία.
Επιχειρώντας να συμβάλω σε μια απόπειρα απάντησης παραθέτω συνοπτικά (λέμε τώρα) τα εξής:
Ένα από τα βασικά θεωρητικά έργα του λένιν για το κόμμα νέου τύπου και τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει είναι το ένα βήμα μπρος, δύο βήματα πίσω.
Το βιβλίο φέρει τον υπότιτλο η κρίση μέσα στο κόμμα μας και αναφέρεται στο 2ο συνέδριο του ΣΔΕΚΡ που είχε προηγηθεί ένα χρόνο πριν (1903) και κατά το οποίο ουσιαστικά άρχισε η περίφημη διάσπαση ανάμεσα στους μπολσεβίκους και τους μενσεβίκους.
Αν το δούμε σχολαστικά το θέμα, ο λένιν αναφέρεται δημόσια σε ένα εσωοργανωτικό ζήτημα βγάζοντας παραέξω θέσεις και στοιχεία που αφορούν την κρίση του κόμματος και εσωκομματικές διαδικασίες.
Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ο λένιν επιλέγει να πραγματευτεί το θέμα των οργανωτικών αρχών του κόμματος νέου τύπου και του καταστατικού του, όχι σε κάποια κλειστή κομματική διαδικασία, αλλά με μια μπροσούρα που θα φτάσει σε κάθε συνειδητοποιημένο προλετάριο και θα του ξεκαθαρίσει αρκετά ζητήματα.
Το γεγονός ότι αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν -από τη στιγμή που δημοσιοποιούνται- να αξιοποιηθούν από τον ταξικό εχθρό δε φαίνεται να τον απασχόλησε στην παρούσα φάση.
Φυσικά όλα αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψιν τηρουμένων των αναλογιών και βάση των αντικειμενικών συνθηκών της εποχής (πχ καθεστώς παρανομίας για τους μπολσεβίκους). Παρόλα αυτά έχουν αρκετά πράγματα να μας διδάξουν και για το σήμερα.
Δημόσια κριτική πάνω σε αυτό το ζήτημα είχε ασκήσει και η ρόζα λούξεμπουργκ σε άρθρο της για τα οργανωτικά ζητήματα της ρωσικής σοσιαλδημοκρατίας το οποίο μάλιστα δημοσιεύτηκε πρώτα στη ρωσική ίσκρα. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις κοροντζή με τίτλο σοσιαλισμός και δημοκρατία και πρόλογο του -αναθεωρητικής απόχρωσης- άλκη ρήγου.
Η κριτική αυτή αφορούσε και τον λένιν και το "λενινιστικό μοντέλο" κόμματος νέου τύπου. Ξεχωρίζει -εν είδει τσιτάτου- η φράση της:
Τα σφάλματα ενός αληθινά επαναστατικού κινήματος είναι ιστορικά απείρως γονιμότερα από το αλάθητο της καλύτερης κεντρικής επιτροπής.
Οι διαφωνίες της λούξεμπουργκ ερμηνεύονται εν μέρει βάση του γενικότερου πνεύματος φιλελευθερισμού (όχι αστικού) που αναμφίβολα την χαρακτήριζε κι εν μέρει βάση των διαφορετικών αντικειμενικών συνθηκών που επικρατούσαν στη γερμανία (του νόμιμου και ισχυρότατου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος) και στην αυταρχική τσαρική ρωσία, οι οποίες και υπαγόρευαν διαφορετική τακτική και κομματική δομή.
Εγώ κλίνω σαφώς προς τη δεύτερη εξήγηση. Η πρώτη όμως ίσως να είναι κι ο λόγος για τον οποίο έχω αδυναμία στη ρόζα.
Είναι μάλλον περιττό να επισημάνω ότι οι σημερινές αντικειμενικές συνθήκες έχουν πολύ περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με αυτές της τότε γερμανίας παρά με την τσαρική ρωσία.
Σε κάθε περίπτωση όμως το πράγμα σηκώνει μεγάλη συζήτηση.
Όπως μεγάλη συζήτηση μπορεί να γίνει και για μια άλλη θέση που διατυπώνει ο λένιν στο ίδιο έργο για τη σχέση των προλετάριων και των διανοούμενων με την πειθαρχία:
"η πειθαρχία και η οργάνωση, που τόσο δύσκολα τις δέχεται ο αστός διανοοούμενος, τις αφομοιώνει πολύ εύκολα το προλεταριάτο, ακριβώς χάρη στο σχολείο του εργοστασίου" στο οποίο ο λένιν πέρα από τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα και την πειθαρχία που βασίζεται στο φόβο της πείνας διακρίνει και μια άλλη πλευρά, αυτή της πειθαρχίας που στηρίζεται στην από κοινού εργασία και σε μια ανώτερη μορφή οργάνωσης.
Προσωπικά δεν είμαι σίγουρος ότι τα δύο αυτά είδη μπορούν να νοηθούν διακριτά, ξέχωρα το ένα από το άλλο. Ακόμα κι έτσι όμως, πιστεύω ότι το πρώτο στοιχείο υπερτερεί σαφώς του δεύτερου.
Αντί περαιτέρω σχολίων θα παραθέσω δυο πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις του γ. ρούση σχετικά, από το βιβλίο του σύγχρονη επαναστατική διανόηση:
-"εδώ ο λένιν ανακαλύπτει την κρυφή γοητεία που του ασκούσε η ταϋλοριανή αποτελεσματικότητα, η καπιταλιστική ορθολογικότητα ως προς την οργάνωση της εργασίας, την οποία ως γνωστό θα χρησιμοποιήσει και αργότερα κατά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού..."
-"μήπως ο λένιν επιχαίρει για τη μετάθεση της εργοστασιακής πειθαρχίας από τους εργάτες στο κόμμα, όχι βεβαίως επειδή αυτή έχει επαναστατικά χαρακτηριστικά, αλλά διότι μέσω αυτής πέραν των άλλων μπορεί να ενισχυθεί η επαναστατική ιδεολογική ηγεμόνευση μέσα στο κόμμα;"
Κλείνω το παρόν σημείωμα (αλλά όχι το θέμα) με την περίφημη οδηγία του λένιν προς τους σοβιετικούς διπλωμάτες να (ακυρώσουν αλλά και) να φέρουν στη δημοσιότητα όλες τις μυστικές διπλωματικές συμφωνίες του τσαρικού καθεστώτος, για να υπάρχει διαφάνεια και να είναι ενήμεροι οι λαοί της σοβιετικής ρωσίας και της ευρώπης γενικότερα.
Επειδή αυτή η λενινική ντιρεκτίβα (sic) είχε, φαντάζομαι, ευρύτερο χρονικό ορίζοντα, αναρωτιέμαι τι να απέγινε στη συνέχεια και για ποιο λόγο την έφαγε η "μαρμάγκα της γραφειοκρατίας".
Ποιο είναι άραγε το σκεπτικό που την αναίρεσε;
Πώς διανύθηκε η -κατηφορική- διαδρομή από αυτή την οδηγία μέχρι τις συμφωνίες της τριανδρίας στο πότσνταμ και τη γιάλτα;
Πρόθεσή μου βέβαια δεν είναι να αναπαράγω τη γνωστή αστική προπαγάνδα από τα απομνημονεύματα του τσόρτσιλ με τα χαρτάκια για τις σφαίρες επιρροής που άλλαζαν χέρια σαν χαρτάκια της πανίνι.
Πόσο κόσμο όμως θα έπειθε ο τσώρτσιλ αν οι σοβιετικοί είχαν δημοσιοποιήσει τα ντοκουμέντα και τις συμφωνίες της γιάλτας με βάση την αρχή της διαφάνειας;
Αν οι σοβιετικοί ξεσκέπαζαν με μια τέτοια κίνηση την αστική προπαγάνδα, πόσο κόσμο θα μπορούσε να επηρεάσει αυτή;
Η περεστρόικα έκανε τελικά πολύ μεγαλύτερη ζημιά από όσο αρχικά φάνηκε.
Γιατί με την γκλάσνοστ που αφορούσε βασικά τη διαπόμπευση των ιδεολογικών της αντιπάλων και το μηδενισμό της "σταλινικής" περιόδου, αλλά και με την ψευδεπίγραφη "επιστροφή της στον λένιν", δυσφήμησε και ξεφτίλισε την έννοια της διαφάνειας.
Το στοίχημα δεν είναι μόνο να απορρίψουμε τον γκορμπατσόφ, αλλά νη μην πετάξουμε μαζί με τα νερά και το μωρό.
Γιατί το έλλειμμα -σοβιετικής- δημοκρατίας και διαφάνειας ήταν υπαρκτό πρόβλημα. Κι ήταν αυτό ακριβώς που δημιούργησε το έδαφος για την καθολική επικράτηση και αποδοχή του γκόρμπι.
Και του κάθε γκόρμπι...
Ενημέρωση
Διατηρώ παρόλα αυτά την ιδιότητα του οπαδού, και του κριτικού υποστηρικτή του κόμματος. Με αυτή την έννοια -και με καμία άλλη- διατηρώ και το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, όταν αναφέρομαι σε επιλογές, ή πρακτικές του.
Κατά την προσωπική μου αντίληψη στην ίδια πλευρά εξακολουθούμε να είμαστε, κομμουνιστές παραμένουμε και ο καθένας παλεύει από το δικό του μετερίζι (που είναι το ίδιο κατά βάθος) με όποιον τρόπο μπορεί.
Το μπλοκ θα συνεχίσει κανονικά τη λειτουργία του.
Υγ: το μόνο σχόλιο που θα επιτρέψω σχετικά στον εαυτό μου, είναι μια φράση που είπε κάποιος στα χρόνια της γαλλικής επανάστασης λίγο πριν οδηγηθεί στη γκιλοτίνα:
"κρίμα, θα ήθελα πολύ να δω τη συνέχεια..."
Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008
Αντίλογος
Γιατί απορούμε που ο κόσμος αφιονίζεται με τη μπάλα, ενώ άλλους αφιονισμένους τους αφήνουμε στο απυρόβλητο;
Μην απορείτε που ο κόσμος φανατίζεται με τις ομάδες.
Εχει ανάγκη μια ιδέα για να πιστέψει, τη στιγμή που τα ιδανικά γύρω του καταρρέουν.
Ψάχνει ένα νόημα ζωής. Το νόημα που λείπει απ' τη δική του και δε μπορεί να βρει πουθενά.
Έχει ανάγκη να πιστέψει σε κάτι που δε θα τον προδώσει. Τη στιγμή που νιώθει ότι όλοι γύρω του τον προδίδουν και δε μπορεί να τους εμπιστευτεί. Ούτε καν τον εαυτό του.
Θέλει να νιώσει την χαρά, που του κλέβουν σε όλα τα άλλα.
Να ζήσει κάποιες νίκες -ψεύτικες έστω-, για να πάρει ρεβάνς για τις καθημερινές του ήττες.
Να πατήσει στο συναίσθημα, για να ξεφύγει. Να βιώσει κάποιο θαύμα, μια υπέρβαση της πραγματικότητας. Αυτό που ενίοτε του προσφέρει σαν ψευδαίσθηση η ομάδα του.
Φυγή από την πραγματικότητα.
Αυτή είναι στην ουσία η βάση κάθε θρησκείας. Ένα σπίτι για όσους έχασαν κάθε ελπίδα κι έμειναν άστεγοι από ιδανικά. Μια γυάλα προστασίας από τον έξω κόσμο που σκοτώνει τα όνειρα για το μέλλον. Εξαιρετικά εύθραυστη, όπως κάθε γυάλα άλλωστε. Ο κόσμος όμως εθελοτυφλεί, γιατί έχει ανάγκη τις αυταπάτες του για να μη σαλτάρει (κι αρχίσει να φωνάζει: πού είναι η γυάλα-οέο).
Ποιος δεν το κάνει αυτό σήμερα;
Ο πραγματικά άθρησκος τον πρώτο λίθο βαλέτω...
Ο καθένας βρίσκει το δικό του όπιο: τζόγος, ποτά, φαΐ, τι-βί, ταξίδια, ίντερνετ...
Η ηρωίνη σκοτώνει αυτή είναι η διαφορά.
Ο καθένας ψάχνει -συνειδητά ή μη- το δικό του μέσο να ξεφύγει. Να εκτονωθεί, να διονυσιαστεί σαν οπαδός. Για να ζήσει λίγο έντονα και να ξεγελάσει τον εαυτό του ότι ζει πραγματικά.
Εκτονώνομαι άρα υπάρχω, είναι η κυριάρχη νοοτροπία σήμερα.
Αν η θρησκεία είναι το όπιο του λαού, το όπιο αυτό πατάει σε πραγματικές ανάγκες.
Η θρησκεία δεν γεννήθηκε όταν ο απατεώνας συνάντησε τον αφελή, όπως λέει ο ντιντερό. Η σκέψη αυτή ήταν ίσως πρωτοποριακή για την εποχή της, αλλά στην ουσία της είναι αστική. Είναι διαφωτισμός όχι μαρξισμός.
Στην καλύτερη περίπτωση αναρχία. Άρα ο αστικός χαρακτήρας παραμένει.
Η θρησκεία δεν είναι όπιο για το λαό. Είναι όπιο του λαού, ένα παυσίπονο που ως ένα βαθμό το φτιάχνει ο ίδιος, γιατί το έχει ανάγκη.
Άλλο αν μετά το παίρνουν οι επιτήδειοι, το διαμορφώνουν και το εκμεταλλεύονται.
Στην τελική ο οπαδισμός είναι και μια έκφραση συλλογικότητας, η ανάγκη του ανθρώπου να επιβεβαιώσει ότι είναι κοινωνικό ον.
Θα πει κάποιος ότι τέτοιες μορφές κοινωνικοποίησης είναι έως και λούμπεν, στρεβλώνουν την ανάγκη για ζωή, το πραγματικό της περιεχόμενό.
Σύμφωνοι. Αλλά ποιος ευθύνεται για αυτό;
Ποιος φταίει που η νεολαία σήμερα διοχετεύει τα θέλω της και τις ορμές της σε πλάνες ακίνδυνες για το σύστημα;
Δεν είναι αυτό άραγε η μεγαλύτερη απόδειξη της δικής μας αποτυχίας να πείσουμε τον κόσμο, να του δείξουμε την προοπτική και τη διέξοδο;
Επίλογος:
Ένα οπαδικό σύνθημα πρόσφατης εσοδείας λέει:
(...) δεν έχω σπίτι, δεν έχω δουλειά
δεν έχω γκόμενα, δεν έχω λεφτά
(...) τάδε (ομάδα) και δεν είμαι καλά...
Όποιος πιστεύει ότι πιάνει απλώς τον παλμό του οπαδού το περιορίζει πολύ. Στην ουσία δίνει συμπυκνωμένο αυτό που σκέφτεται όλος ο κόσμος.
Ειδικά η γενιά μας...
Υγ: Κουκουέ και δεν είμαι καλά...
Υγ2: εγώ δε θέλω στη ζωή να κυβερνήσω, θέλω να μείνω οπαδός φανατικός, αυτών που πάντοτε την τρώνε από πίσω και στο μηδέν ξαναγυρνάνε διαρκώς...
Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008
Όπιο του λαού
Αν έτσι έχουν τα πράγματα όμως, κι αν η θρησκεία είναι το όπιο του λαού κατά το γνωστό μαρξικό (sic) τσιτάτο, τοτε το ποδόσφαιρο δεν είναι παρά μια εκσυγχρονισμένη μορφή αποχαύνωσης.
Οι θεωρητικοί της καινούριας θρησκείας δεν είναι λιγότερο γραφικοί από τους σνομπ επικριτές της.
Οι λάτρεις της στρογγυλής θεάς, ανάγουν τη μπάλα σε τοτέμ και της προσδίδουν υπερφυσικές ιδιότητες.
Παρακάτω εξετάζουμε τους βασικούς άξονες της μυθολογίας τους.
Το ποδόσφαιρο προσφέρει θέαμα κι έντονες συγκινήσεις.
Υπερτονίζοντας την χαρά και την "κατάνυξη" του οπαδού, δεν κάνουμε τίποτα διαφορετικό από τους θρήσκους που επικαλούνται το μεταφυσικό τους βίωμα. Το οποίο δεν προσεγγίζεται με τη λογική, δεν περιγράφεται με λόγια και συνοψίζεται στο ακαταμάχητο επιχείρημα "αν δεν το νιώσεις δεν μπορείς να το καταλάβεις".
Το ποδόσφαιρο είναι δημοκρατικό από τη φύση του.
Μύθος που έχει και υποσύνολα.
Υποσύνολο ένα: μπορεί να παίξει οποιοσδήποτε.
Οι φινετσάτοι και οι εύσωμοι που δεν τρέχουν σα μηχανάκια έχουν εκτοπιστεί στην εξέδρα. Το σύγχρονο ποδόσφαιρο δεν χωράει καμιά ιδιαιτερότητα. Ακόμα κι ο μέσι έπαιρνε αυξητικές ορμόνες να ψηλώσει γιατί αλλιώς δε θα έκανε καριέρα.
Υποσύνολο δύο: ο αδύνατος έχει ελπίδες να νικήσει τον δυνατό.
Όσες κι ένας φτωχός πλην τίμιος να πετύχει στη ζωή του. Εννιά στις δέκα οι πλούσιοι κι οι δυνατοί θριαμβεύουν. Στη ζωή και στο ποδόσφαιρο.
Επιπλέον η άνιση προβολή του επιθετικού σε σχέση με τον τερματοφύλακα πχ, ενισχύει τη χυδαία θεωρία για τα δάχτυλα του χεριού που δεν είναι ίσα. Ουδεμία σχέση με δημοκρατία και ισότητα δηλ.
Μετά από αυτά, όταν ακούω ότι το ποδόσφαιρο είναι ο βασιλιάς των σπορ, το μυαλό μου πηγαίνει κατευθείαν στη βασιλευομένη, τον κοκό και τους γλίξμπουργκ.
Το ποδόσφαιρο είναι το κατεξοχήν λαϊκό άθλημα. Συγκινεί τις μάζες περισσότερο από κάθε άλλο.
Με τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα ένας ντίλερ ναρκωτικών θα μπορούσε να αποδείξει πόσο λαϊκό είναι το ορίτζιναλ όπιο που προσφέρει αυτός. Και τα δύο έχουν ευρύτατη λαϊκή αποδοχή εξάλλου.
Κι ό,τι κι αν λέγεται για τις ρίζες τους που χάνονται στα βάθη του χρόνου, αμφότερα είναι προϊόντα του καπιταλισμού. Τότε μόνο έγιναν εμπόρευμα για μαζική κατανάλωση.
Σ.Σ: Ο μπογιόπουλος (τον μήλακα ποτέ κανείς δεν θυμάται να τον αναφέρει) στο βιβλίο του προσπαθεί να δείξει τη σύνδεση του ποδοσφαίρου με το αρχέγονο ένστικτο του πρωτόγονου κυνηγού (!!).
Ίσως έτσι εξηγείται που οι γυναίκες δε συγκινούνται πολύ με τη μπάλα. Αυτές από τότε κάθονταν σπίτι και μαγείρευαν περιμένοντας τους κυνηγούς να γυρίσουν από το γήπεδο.
Το ποδόσφαιρο είναι αθώο, φταίνε τα λαμόγια που το λυμαίνονται.
Την ίδια ακριβώς θέση έχουν οι πιστοί που τα βάζουν με τους παπάδες και την εκκλησία που δυσφημούν το -κατά τα άλλα- αγνό θρησκευτικό ιδεώδες, με τις μπίζνες και το ρίαλ εστέιτ.
Είναι σωστό να τονίζουμε το ρόλο του έμπορα που πλασάρει το αφιόνι στις μάζες. Όμως ακόμα κι αν διώξουμε τον έμπορα θα πάψει το όπιο να είναι τέτοιο και να αφιονίζει;
Το θέμα δεν είναι να χτυπήσουμε τους εμπόρους για να αρχίσουμε να φυτεύουμε μόνοι γλαστράκια με μπάλες στο σπίτι.
Οι πιστοί του ποδοσφαίρου πέφτουν στο ίδιο λάθος που κάνουν οι αντίπαλοί τους από την ανάποδη. Του αποδίδουν μεταφυσικά ιδιότητες που δεν έχει. Οι μεν συγκεντρώνουν τις αρετές και φτιάχνουν τον θεό για να τον αντιπαραθέσουν στον διάβολο που φτιάξαν οι απέναντι.
Στο τέλος με τη στάση τους και τη μονομέρειά τους, δικαιώνουν ο ένας τον άλλο.
Αυτές οι αξιολογικές κρίσεις, άσχετα από το τελικό συμπέρασμα, έχουν σε τελική ανάλυση στο επίκεντρό τους έναν ιδιότυπο χυδαίο εμπειρισμό.
Βασικό κριτήριο κάθε αναλυτή για το ποδόσφαιρο είναι το αν του αρέσει ή όχι.
Κανείς "άμπαλος" δεν θαυμάζει το ποδόσφαιρο κι ελάχιστοι κολλημένοι με τη μπάλα στέκονται κριτικά απέναντί του.
Όλα τα υπόλοιπα είναι δομημένα πάνω σε αυτό το γούστο ή την απαρέσκεια του καθενός.
Βαρυσήμαντες αναλύσεις και θεωρίες για να δικαιολογήσουν αυτό που (δεν) κάνουν και να σκεπάσουν τον υποκειμενισμό τους, να του δώσουν αντικειμενική χροιά και αξιώσεις επιστημονικής προσέγγισης.
Το ίδιο το βιβλίο των δημοσιογράφων του ριζοσπάστη (δηλ του μπογιό και του φανταστικού του φίλου που κανείς δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξή του) δεν ξεφεύγει από τον κανόνα.
Στο οπισθόφυλλό του μάλιστα λέει: το βιβλίο αυτό είναι ό,τι έμεινε από το όνειρο που είχαν οι δυο συγγραφείς όταν ήταν μικροί να γίνουν ποδοσφαιριστές.
Πιθανότατα δεν το αποδίδω πιστά, γιατί το γράφω από μνήμης. Την ουσία όμως δεν την αλλοιώνω.
Αυτή ήταν η πρόθεση των συγγραφέων και οφείλουμε να τους ευχαριστήσουμε για την ομολογία τους, είναι πολύτιμη.
Αν πρόκειται λοιπόν μόνο για ένα απωθημένο, ας το αντιμετωπίσουμε με συμπάθεια ως τέτοιο. Ένα ωραίο λογοτεχνικό κείμενο, ένας θρησκευτικός ύμνος για το ποδόσφαιρο που γράψαν δύο ιεροκήρυκές του. Αλλά τίποτα περισσότερο.
(Ο γκαλεάνο πάντως έκανε το ίδιο πράγμα πολύ καλύτερα. Χωρίς να έχει καμιά αξίωση επιστημονικότητας. Ούτε και πρόθεση αγιοποίησης όμως. Για αυτό ο τίτλος του βιβλίου του είναι: τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου).
Από αυτή την άποψη εγώ εκτιμώ πολύ περισσότερο την προσέγγιση του σωτηρακόπουλου (κι ας είναι από απολιτίκ, αστική άποψη. Ο αστικός αθεϊσμός είναι όπως και να 'χει προτιμότερος από τη θρησκοληψία). Μια προσέγγιση που συνοψίζεται στο εξής:
Το ποδόσφαιρο είναι το σημαντικότερο δευτερεύον πράγμα στον κόσμο.
Σημαντικό ίσως. Αλλά δευτερεύον.
Οι θρησκόληπτοι της μπάλας πάλι, ίσως συμφωνήσουν με τον Μπιλ Σάνκλεϊ, παλιό προπονητή της λίβερπουλ.
Το ποδόσφαιρο δεν είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Είναι κάτι πολύ περισσότερο...
(Συνεχίζεται...)
Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008
Γράμματα από μακριά
φτάνω με σχετική καθυστέρηση στο προκείμενο, γιατί η σκέψη προχωράει όπως η ιστορία. Με ζιγκ-ζαγκ και παρενθέσεις.
Ξεκινάει πχ για κομμουνισμό, ή ολοκληρωμένο σοσιαλισμό στην χειρότερη, και στην πορεία ξεχνιέται και καταλήγει με παλλαϊκό κράτος και περεστρόικα.
Συμβαίνουν αυτά.
Ζητάς την άποψή μου για τις θέσεις του ναρ περί σοβιετίας. Κάθε σχετικό ενδιαφέρον φλερτάρει αντικειμενικά με τα όρια της διαστροφής. Αλλά εμείς αγαπάμε και στηρίζουμε άτομα με βίτσια και ιδιοτροπίες.
Αντιλαμβάνομαι επίσης τη βαθιά επικαιρότητα του σημειώματος αυτού, τη στιγμή που μπορούμε επιτέλους να αναφερθούμε ανοιχτά στις δικές μας θέσεις. Ισχύει κι εδώ το τελικό σχόλιο της πρώτης παραγράφου.
Τις θέσεις του ναρ τις προμηθεύτηκα μαζί με τις θέσεις για το συνέδριο της νΚΑ μέσω του αρσενικού μου γονιού, ενός από τους μετρημένους στα δάχτυλα ναρίτες οικοδόμους, κάτι που τον κατατάσσει αυτομάτως στα είδη που απειλούνται άμεσα με εξαφάνιση.
Αυτό που μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι ότι τις θέσεις αυτές τις πουλούσαν! Κι εκπλήσσομαι κυρίως για αυτές του συνεδρίου, γιατί το άλλο λογικό ήταν να το πουλάνε, όπως κάνουμε κι εμείς με τα υλικά της συνδιάσκεψης του 95.
Αντιλαμβάνομαι ότι δεν έχουν όλοι τα οικονομικά του κκε, ότι οι καιροί είναι χαλεποί και η επαναθεμελίωση κοστίζει, αλλά υποτίθεται ότι τις θέσεις σου θες να τις διαδώσεις πλατιά στον κόσμο.
Όχι να τις πουλήσεις στους συνειδητοποιημένους και απολύτως αποφασισμένους να τις διαβάσουν, επομένως και να τις αγοράσουν.
Παρά τα ελαφρυντικά η κακή εντύπωση δεν μετριάστηκε.
Η δεύτερη απογοήτευση ήρθε με το πρώτο ξεφύλλισμα.
Οι θέσεις αυτές δεν ήταν κάποια καινούρια επεξεργασία. Ήταν απλή ανατύπωση κάποιων σχετικών κεφαλαίων από το πρώτο τους συνέδριο το 98.
Νόμιζα ότι μόνο εμείς κωλυσιεργούμε να μελετήσουμε βαθύτερα τι ακριβώς έγινε στη σοβιετία. Αλλά το ναρ κερδίζει μακράν του δεύτερου αυτό τον τίτλο.
Αυτό έχει μια λογική εξήγηση.
Όλα τα κομματίδια, οργανώσεις, ρεύματα και πάει λέγοντας που βγήκαν από τα σπλάχνα του κκε, διασπάστηκαν ακριβώς λόγω των διεθνών εξελίξεων στο ορθόδοξο καθοδηγητικό κέντρο. Είναι λοπόν λογικό κι επόμενο να έχουν αναλύσεις-κατεβατά καθώς και μια σειρά βιβλία για τη σοβιετία και την ειδική περίοδο που τους ενδιαφέρει.
Το ναρ όμως έφυγε το 89 εξαιτίας του τζανετάκη κι αποτελεί εξαίρεση. Τα περί σοβιετίας ουδέποτε το απασχόλησαν, μετά βίας τα πρόλαβε εξάλλου. Από εσσδ πρόλαβε δυο χρόνια και από σοσιαλισμό κάποια υπολείμματα με περασμένη ημερομηνία λήξης.
Γεννήθηκε (με την τεχνική της μετάλλαξης) στα τελειώματά της και έζησε μετά από αυτή. Κάτι σαν τις γιαγιάδες που πέθαναν όσο ήμασταν μικροί. Πόσα να θυμούνται για τη μπάμπουσκα και τι ακριβώς να αναλύσουν;
Εξάλλου, πού να τρέχουν τώρα να συσκέπτονται για καινούριες θέσεις... Εδώ για συνέδριο το πολεμάν και το δεύτερο το κάναν μια δεκαετία μετά το πρώτο.
Ούτε είναι βέβαιο ότι τα συμπεράσματα θα παραμείνουν ίδια. Αυτά πάνε μαζί με τους συσχετισμούς που είναι ρευστοί.
Αν πχ τώρα χωράει απλώς μια βιβλιοπαρουσίαση στο πριν για τις αναμνήσεις ενός επαναστάτη του αναρχικού βίκτορ σερζ (που πήγε με τους μπολσεβίκους το 17) στο 4ο συνέδριό τους σε καμιά 20αριά χρόνια, οι σερζικοί μπορεί να είναι πλειοψηφία ή να αποτελούν την δεξιά πτέρυγα του ρεύματος.
Τα πάντα ρει μέσα στο ναρ. Που είναι ζωντανό παράδειγμα του πώς εφαρμόζεται στην πολιτική τακτική η διαλεκτική μέθοδος.
Σε κείμενο του περασμένου μήνα (της 23ης περί υπαρκτού και απονέκρωσης) υπάρχει μια ανάλυση που χωρίς να αναφέρεται ειδικά στους ναρίτες οπωσδήποτε τους περιλαμβάνει.
Το νόημά της εν περιλήψει είναι το εξής: η εξιδανικευμένη ειδυλλιακή εικόνα που είχαμε για τη σοβιετία έσκασε σαν φούσκα και το ωστικό κύμα από την έκρηξη παρέσυρε πολλές συνειδήσεις στο διάβα του. Ο κόσμος πικραμένος βίωσε την αντεπανάσταση ως κατάρρευση του έρωτά του, του νοήματος της ζωής του. Κάποιοι από τους απατημένους εραστές γέμισαν το κενό που τους άφησε το γκρεμισμένο τοτέμ με το αντίθετο της λατρείας που του έτρεφαν ως τότε. Με μίσος και μηδενισμό.
Η εξιδανικευμένη εικόνα για το σοσιαλισμό παρέμεινε το ιδανικό, το δέον, το όραμα. Και η σοβιετία ήταν η μιχαλίδα που το πρόδωσε και το δυσφήμησε. Στην πραγματικότητα όμως δεν είχε καμία σχέση το σοσιαλισμό, ήταν απλή συνωνυμία.
Με άλλα λόγια και με όρους γενετικής (απαραίτητοι για συνεννόηση με μεταλλαγμένους συντρόφους), αν το 17 έριξε το σπέρμα της κοινωνίας του μέλλοντος, η σοβιετία ήταν καρπός τερατογένεσης. Με βασικό υπεύθυνο τον μουστακαλή που τα κάρπισε τη μάνα. Η αιμομιξία με τον πατερούλη έβγαλε ελαττωματικό το παιδί και καθόρισε την πορεία του μέχρι τέλους.
Ο σοσιαλισμός όμως παραμένει εκείνο το άσπιλο ιδανικό. Που δεν θα προκύψει με κοιλοπονήματα και σταλινικές καισαρικές. Αλλά με παρθενογένεση μυρίζοντας τον κρίνο.
Για κάποιους κινηματίες μάλιστα δεν είναι καν δοσμένος ο πρωτοπόρος ρόλος των εργατών ως σπερματοδότες της επανάστασης. Το προλεταριάτο ενσωματωμένο πλήρως στο σύστημα και τις αξίες του τη βολεύει αυνανιζόμενο, αν δεν αφήνει να το σοδομίζουν κιόλας.
Οι καιροί άλλαξαν κι οι δογματικοί μένουν πίσω. Η επανάσταση τη σήμερον μπορεί να προκύψει και με εξωσωματική από το φοιτηταριάτο και το στέκι στο βιολογικό με την πλούσια πείρα στα γενετικά πειράματα.
(Συνεχίζεται...)
1984
Τα τρία βασικά έργα του όργουελ μας δείχνουν την εξελικτική πορεία του ανδρός και των πολιτικών του πιστέυω.
Στο πεθαίνοντας/φόρος τιμής στην καταλονία, ο όργουελ περιγράφει τις εμπειρίες του από τον ισπανικό εμφύλιο, όπου πολέμησε ως εθελοντής στο πλευρό του λαϊκού μετώπου και πιο ειδικά του POUM.
To Poum ήταν η πολιτοφυλακή που είχαν συστήσει οι τροτσκιστές/τροτσκίζοντες. Τέτοιος έγινε κι ο όργουελ μετά από όσα έζησε στο μέτωπο της αραγονίας.
Τα όσα γράφει στο βιβλίο του όμως δεν έχουν καμία σχέση με την επιθετική (ή και χυδαία) πολεμική που ασκούν εναντίον μας οι τροτσκιστές ή κι οι αναρχικοί σε αυτό το θέμα (ως ένα βαθμό δικαιολογημένα κατά τη γνώμη μου). Ούτε καν με την ταινία του κένι λόουτς "γη και ελευθερία" που βασίστηκε εν πολλοίς στο βιβλίο αυτό (μέχρι να τη δω είχα σε μεγάλη εκτίμηση τον λόουτς. Μετά κλονίστηκα).
Ο όργουελ κάνει μια αρκετά αντικειμενική περιγραφή των γεγονότων και θεωρεί τους πάντες καλοπροαίρετους. Δεν ψάχνει για ενόχους να στήσει στον τοίχο, προχωρά απλώς σε κάποιες μετριοπαθείς εκτιμήσεις εκφράζοντας περισσότερο κάποιους προβληματισμούς.
Οι βάσεις για να γίνει τροτσκιστής μπήκαν όντως στην ισπανία. Απέχει πολύ όμως από το να είναι πράκτορας. Τώρα αν για κάποιους αυτές οι ιδιότητες είναι πάνω-κάτω το ίδιο, λυπάμαι, δε μπορώ να βοηθήσω.
Δεύτερο στη σειρά βιβλίο είναι η φάρμα των ζώων.
Ίσως η πιο έξυπνη αλληγορία που έχει γραφτεί ποτέ.
Πραγματικά ιδιοφυής. Κι αυτό άσχετα από τους χυδαίους παραλληλισμούς που κάνει ο όργουελ με τη σοβιετική ένωση: από τον ανεμόμυλο της εκβιομηχάνισης -που σύμφωνα με το βιβλίο ήταν κατά βάθος ιδέα του τρότσκι που την έκλεψε ο στάλιν- μέχρι το όνομα του αγροκτήματος, το οποίο από φάρμα των ζώων ανέκτησε σταδιακά το παλιό του όνομα (ρωσία δηλ). Είναι τόσο πολλά τα σημεία που προσφέρονται για συνειρμούς που κάθε φορά ανακαλύπτεις και κάτι καινούριο που δεν είχες προσέξει πριν.
Η προπαγάνδα είναι φτηνή, αλλά σε πολύ καλό περιτύλιγμα και καταναλώνεται απνευστί (τόσο καλογραμμένη είναι). Προσωπικά συνιστώ ανεπιφύλακτα να διαβάσετε το βιβλίο.
Κάτι που δεν θα έκανα για το 1984, το τρίτο κατά σειρά βιβλίο.
Εκεί η προπαγάνδα είναι πιο ωμή κι οι έξυπνοι συνειρμοί πολύ λιγότεροι. Εκτός κι αν θεωρείται τέτοιος το ότι ο μεγάλος αδερφός έχει μουστάκι κι ότι ο βασικός αντίπαλος του καθεστώτος λέγεται γκόλντστάιν -για να παραπέμπει στο μπρονστάιν που ήταν το πραγματικό επίθετο του τρότσκι. Έχει τέτοια αγωνία ο όργουελ να καταφέρει να καταλάβουν άπαντες περί τίνος πρόκειται που καταφεύγει σε πολύ φτηνά κόλπα που θυμίζουν τη σάτιρα του μητσικώστα για τον καρατζαφέρη: το πιάσατε το υπονοούμενο έτσι;
Αν υπάρχει κάτι που να αξίζει στο βιβλίο είναι η αρκετά επίκαιρη προειδοποίηση του συγγραφέα για τον κίνδυνο να γίνει η κοινωνία μας σαν σπίτι του μπιγκ μπράδερ (που αν γίνει έτσι εγώ προτιμώ χίλιες φορές τον στάλιν από τον μικρούτσικο). Ένα αυταρχικό βασίλειο του φόβου, με κάμερες παρακολούθησης και χαφιεδισμό σε ημερήσια διάταξη. (Αν και αυτό μάλλον παρεμπιπτόντως ενδιέφερε τον όργουελ στο συγκεκριμένο έργο, που είχε άλλα... υψηλά νοήματα να δώσει).
Ακόμα μεγαλύτερη αξία όμως έχει η απαισιοδοξία του όργουελ σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις οι οποίες επηρεάζονται και αλλοτριώνονται σε αυτό το πλαίσιο. Κεντρικοί του ήρωες είναι ένας άντρας και μια γυναίκα που μισούν το καθεστώς αλλά αγαπιούνται μεταξύ τους. Βρίσκουν τρόπο να ξεφύγουν από τις κάμερες και να χαρούν τον έρωτά τους αναπτύσσοντας μια ιδιαίτερη συντροφικότητα μεταξύ τους. Αλλά αυτό δεν κρατάει για πολύ. Το καθεστώς τους ανακαλύπτει, τους συλλαμβάνει, τους υποβάλλει σε βασανιστήρια και τότε ο βασικός ήρωας υποκύπτει μπροστά στον πιο μεγάλο του φόβο και προδίδει την αγαπημένη του (δεν δίνεται, αλλά υπονοείται ότι κι αυτή έκανε το ίδιο).
Όταν ξανασυναντιούνται συμπεριφέρονται σαν δυο ξένοι. Μέσα τους έχουν χρεωκοπήσει. Ο άνθρωπος φάνηκε ανίσχυρος μπροστά στους φόβους του. Το ίδιο κι η αγάπη μπροστά στην εξουσία.
Αυτό είναι και το βασικό απαισιόδοξο μήνυμα που δίνει ο όργουελ για την ανθρώπινη φύση. Όταν το πρωτοδιάβασα μου είχε φανεί μίζερο, αισχρό και ψεύτικο, καθόλου ρεαλιστικό.
Σε δεύτερη σκέψη πάλι...
Επιμύθιο: ο όργουελ πέθανε σχετικά νωρίς, πριν καν συμπληρώσει τα 50. Όπως αποδείχτηκε μετά τον θάνατό του (αν δεν κάνω λάθος από μια λίστα μισθοδοσίας του BBC όπου δούλευε) δούλευε για λογαριασμό των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Δεν γνωρίζω κάποιον αντίλογο από κάποιον υπερασπιστή του που να το αμφισβητεί αυτό.
Επομένως;
Επομένως χάπι εντ.
Ο όργουελ ήταν πληρωμένος πράκτορας. Ό,τι έγραψε ήταν κατασκευάσματα ενός ξεπλυμένου πράκτορα του ιμπεριαλισμού και δεν αξίζει τον κόπο να μας απασχολήσουν περαιτέρω.
Και ζήσαμε εμείς καλά κι οι σοβιετικοί καλύτερα...
Υγ: σχετικό με το 1984 για την κατανόηση του δεύτερου μέρους.
Οι εχθροί του καθεστώτος του μεγάλου αδερφού σβήνονταν από τα αρχεία, τα βιβλία της ιστορίας και γενικώς κάθε γραπτή πηγή που μπορούσε να δώσει πληροφορίες σχετικά (οι προφορικές πηγές δεν είχε καταστεί ακόμη εφικτό να ελεγχθούν πλήρως).
Σε αυτό το σημείο πέφτουν οι μάσκες και ξεσκεπάζεται η φτηνή προπαγάνδα του τροτσκιστή πράκτορα τζορτζ όργουελ ο οποίος ψευδώς αναφέρει το σβήσιμο ονομάτων επικηρυγμένων προσώπων από κρατικά αρχεία και ιστορικά βιβλία. Ως γνωστόν εμείς περιοριστήκαμε απλώς στο να αφαιρέσουμε τη φιγούρα του τρότσκι από μια φωτογραφία με τον λένιν κι ακολούθως τη ζωή του ίδιου του τρότσκι στο μεξικό.
Τα χαλκεία της αντισοβιετικής προπαγάνδας παραδίδονται στην χλεύη της κοινής γνώμης και του κινήματος.
Δεύτερο μέρος:
Τρίτη πρωί στην πορεία. (Εντάξει μεσημέρι).
Αποξένωση, απομόνωση, καραντίνα.
Το 1984 θριαμβεύει. Δεν υπήρξα ποτέ.
Σβησμένο το όνομά μου (και το μπλοκ) από τα αρχεία.
Σβησμένη η ύπαρξή μου από τη μνήμη των άλλων.
Σβησμένη η φιγούρα μου από το βλέμμα τους.
Νομίζεις ότι υπάρχεις; Άντε βρες έναν δεύτερο να στο επιβεβαιώσει αν μπορείς...
Δεν υπάρχω κι είμαι εδώ.
Παίζω τον πρωταγωνιστή στο τρούμαν σόου.
Ο κόσμος γύρω μου συνεννοημένος. Άτομα που δε με ξέρουν, δε με είδαν, δεν τους θυμίζω τίποτα.
Οι λιγοστοί που μου μιλάνε είναι κι αυτοί στο κόλπο. Το κάνουν βάση ρόλου. Όπως στο τρούμαν.
Αν είχα μάνατζερ θα κλείναμε και διαφημίσεις. Μπας και βγάλουμε τίποτα να ζήσουμε από αυτή την ιστορία τουλάχιστον.
Μήπως τα παραλές ρε απολίθωμα; Την έχεις ψωνίσει;
Τι νομίζεις δηλ ότι ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από σένα;
Όχι βέβαια. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει.
Ο κόσμος με αγνοεί, γυρίζει σα να μην υπάρχω, λειτουργεί πιο απρόσωπα από ποτέ. Κι αυτό είναι πολύ πιο ψυχοφθόρο.
Κι ο άνθρωπός σου;
Ο άνθρωπος που πίστευα δικό μου δεν υπάρχει ούτε αυτός.
Δεν υπήρξε ποτέ.
Τον πρόδωσα και με απαρνήθηκε.
Κικιρίκου γαμώ το χριστό μου. Τρις.
Δε θέλει να με βλέπει, να με χαιρετήσει, να δείξει ότι με ξέρει.
Είναι κάτι άλλο, κάτι ξένο, από αυτό που είχα γνωρίσει κι αγάπησα. Όπως κι εγώ άλλωστε.
Το σύστημα μας νίκησε. Μας τσαλάκωσε ηθικά, μας αχρήστεψε, δε νιώθουμε πια.
Ντρεπόμαστε να θυμόμαστε. Πονάμε να σκεφτόμαστε.
Ό,τι νιώσαμε είναι πλέον βαρύ φορτίο. Το πετάμε στα σκουπίδια γιατί μας εμποδίζει να συνεχίσουμε.
Κι η ζωή (η ποια;) συνεχίζεται...
Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008
Απλά μαθήματα απαισιοδοξίας
Ένα άχρηστο μουσείο το κεφάλι μου. Γεμάτο σοβιετικά κειμήλια και περασμένα μεγαλεία διηγώντας τα να κλαις.
Ο κομμουνιστής σκέφτεται από τη φύση του αισιόδοξα. Εγώ λέω να αναρχίσω λίγο και να το ρίξω στη μελαγχολία.
Ο κόσμος, μου προκαλεί φόβο για το σήμερα και μου κλέβει την ελπίδα για το αύριο.
Φοβάμαι όλα αυτά που γίνονται για μένα χωρίς εμένα.
Μα πιο πολύ φοβάμαι για όλα αυτά που δεν γίνονται -αν και είναι ανάγκη να γίνουν- γιατί εμείς δεν τα κάνουμε.
Είμαστε αυτό που κάνουμε για να αλλάξουμε αυτό που είμαστε.
Βασικά δηλ τι είναι ο άνθρωπος; Ένα τίποτα...
Τι είναι ο άνθρωπος, τι είναι το ζουμί του... Στο ζουμί μας βράζουμε όλοι. Και στο ίδιο καζάνι επίσης. Βράσε ρύζι δηλαδή. Ου μην και άνθρωπο...
Η ελευθερία είναι μια ωραία γυναίκα.
Κι εμείς πλαγιάσαμε μαζί της. Ο ένας μετά τον άλλο και μετά όλοι μαζί ομαδικά. Την πηδήξαμε κανονικά. Της δώσαμε και κατάλαβε. Και μετά την εκπορνεύσαμε και την εκδώσαμε. Παίρνοντας για αντάλλαγμα ...
...
Έλα ντε;
Τι αντάλλαγμα παίρνουμε και μας πείθουν;
Έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη.
Ή κόκκινη από αίμα ή κόκκινη από θάνατο.
Μπορεί κι από ντροπή για αυτά που κάνουμε. Και για όλα αυτά που θα έπρεπε να κάνουμε και δεν κάνουμε.
Και τι κάνουμε;
Είμαστε κομμουνιστές στον ελεύθερό μας χρόνο.
Όχι στη ζωή, στη δουλειά, στις κοινωνικές μας σχέσεις.
Στον ελεύθερο χρόνο που περισσεύει.
Μόνο που μετά το πανεπιστήμιο δεν έχουμε και τόσο.
Πού καιρός για χόμπι...
Είμαστε κομμουνιστές όπως σε άλλους αρέσει το γκολφ και σε άλλους να συλλέγουν γραμματόσημα.
Γούστα είναι αυτά. Ιδιοτροπίες. Όχι στάση ζωής.
Πολλές φορές έρχονται και φεύγουν σαν αρρώστειες.
Ξυπνάς ένα πρωί κι είσαι καλά. Η θεραπεία έπιασε...
Κόβω κουπόνι, πηγαίνω φεστιβάλ, πού και πού καμιά πορεία. Καμιά πρωτομαγιά, κανά πολυτεχνείο, καμιά απεργία. Μαζεύω αγωνιστικά ένσημα, να έχω να δείξω όταν πεθάνω στον ντζερζίνσκι που φυλάει την πύλη στην παράδεισο.
Εκεί όπου ρέει άφθονο μέλι και γάλα, παραδίπλα χειρωνακτική εργασία εξισωμένη με την πνευματική κι ο καθένας αμείβεται ανάλογα με τις ανάγκες του.
Τον κόσμο εμείς θα φέρουμε στα μέτρα μας
πριν να μας φέρει εκείνος στα δικά του.
Κι από πού θα δανειστούμε αυτά τα μέτρα με τα οποία θα μάθουμε να μετράμε τον κόσμο;
Μα από τον έξω κόσμο φυσικά. Τον κόσμο όπου ερχόμαστε, μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε. Όπως μας επιβάλλει.
Αλλοτριωνόμαστε. Τα θέλω μας ψεύτικα, τα μέτρα μας αλλοιωμένα. Συνηθίζουμε τα σκατά και τα κάνουμε τρόπο σκέψης μας, τρόπο ζωής.
Πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο αν δεν αλλάξουμε τρόπο σκέψης;
Και πώς θα αλλάξουμε τρόπο σκέψης αν δεν αλλάξει πρώτα ο κόσμος;
Α, μα είναι απλό. Είναι διαλεκτικά δεμένα.
Τελικά καλύτερα που είναι απρόσωπα τα μπλοκ.
Τι κατάλαβα δηλ που έμαθα για κάποια άτομα την πραγματική τους ταυτότητα;
Κατάφερα μόνο να βλέπω με προκατάληψη ό,τι γράφουν. Και να μην κερδίζω αυτό που έχουν να μου δώσουν. Τι στενόμυαλος ε;
Από την άλλη, μες στη στενομυαλιά μου, μπορώ κι ελέγχω αν όλα όσα λένε τα κάνουν πράξη. Αν οι ευαισθησίες τους είναι αυθεντικές. Αν τις βγάζουν εκεί που μετράει, στην πραγματική ζωή, ή τις κρατάν για το διαδίκτυο.
Για αυτό σου λέω, καλύτερα που είναι απρόσωπα τα μπλοκ.
Γιατί έτσι τους πλάθω εγώ με τη φαντασία μου καλούς όπως θα ήθελα να είναι. Κι ίσως κάνουν κι αυτοί το ίδιο με μένα.
Όταν φτάνεις βέβαια στο σημείο να λες καλύτερα που μια επικοινωνία είναι απρόσωπη, βράσε ρύζι και ανθρώπους μαζί.
Κάπου έχουμε στρίψει λάθος στη γωνία.
Και βγήκαμε σε κατήφορο με χαλασμένα φρένα.
Σκυφτός στα καφενεία, στους δρόμους σκεφτικός.
μα χτες μες στην πορεία περνούσες...
Μπα και χτες σκυθρωπός ήμουν πάλι (δεν χαλάω και την ομοιοκαταληξία).
Το ξεπέρασα το στάδιο με τις πορείες, δε με ανεβάζει πια.
Ίσως γιατί δε συμπαθώ πια αυτούς που βλέπω εκεί (αμοιβαία τα αισθήματα).
Θέλω πιο δραστικά πράγματα.
Το πραγματικό δίλημμα της εποχής μας είναι ναρκωτικά ή επανάσταση.
Ε, ναι λογικό είναι να πέφτουν όλο και πιο πολλοί στα πρώτα. Αφού δεν ζυγώνει η ρημάδα η δεύτερη.
Α, και δεν ναρκώνουν μόνο οι ουσίες.
Τόσα πράγματα γύρω μας υπνωτίζουν συνειδήσεις.
Και χρήση να μην κάνεις σε επηρεάζουν και σένα.
Όπως με το παθητικό κάπνισμα.
Δεν είναι ανέφικτος ο σοσιαλισμός. Εμείς τον κάνουμε.
Αν τον θελήσαμε ποτέ στ' αλήθεια.
Κι οι συνθήκες;
Οι συνθήκες είναι ο καθρέφτης μας.
Δεν έχουν ωριμάσει γιατί εμείς είμαστε ανώριμοι.
Βλέποντας το είδωλό μας στον καθρέφτη το περνάμε για την κοινωνία και της φορτώνουμε τα δικά μας κουσούρια.
Και ξανά προς τον βούρκο τραβά-τραβά-τραβά...
Στο μαγκανοπήγαδο της ήττας μου περνώ.
Vencerémos
Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008
Κομμουνισμός&θρησκεία
Από τη μια η θρησκεία, κυρίαρχη μορφή συνείδησης για μια χιλιετηρίδα και πλέον, όταν ακόμα και η ταξική πάλη λάμβανε υποχρεωτικά τέτοιες συγκαλυμμένες μορφές κι εκδηλωνόταν υπό θρησκευτικό πέπλο.
Και από την άλλη ο κομμουνισμός, η "θρησκεία του 20ού αιώνα", στον οποίο άφησε ανεξίτηλο στίγμα και τον πέρασε στην ιστορία ως τον αιώνα των επαναστάσεων.
(Σ.Σ: ναι ρε, ανεξίτηλο. Κι ας προσπαθούν τόσα χρόνια με μπλάνκο και χλωρίνη γκόρμπι, γέλτσιν, αστοί και σία να σβήσουν το πέρασμά του. Λες και ήταν λεκές στην ομαλή και άσπιλη αστική εξέλιξη της ιστορίας. Που για να συνεχίσει να εξελίσσεται πρέπει να τη γεμίσουμε με τέτοιους, όμοιους λεκέδες, αν δε θέλουμε να γυρίσουμε στη βαρβαρότητα. Και να αφήσουμε οριστικά πίσω ιστορίες περί κάθαρσης και αγρίων. Ας είναι ξεκάθαρο αυτό).
Δυο ιδεολογίες με εκατομμύρια πιστούς ανά τον κόσμο, έτοιμους για κάθε είδος πάλης. Ταξικής, ιδεολογικής, ακόμα και τζιχάντ με κοντόξυλα αν οξυνθεί η κατάσταση.
Ο δικός μας κόσμος βέβαια, μετά το 90 φυλλορρόησε μαζικά κι αποστρατεύτηκε στον καναπέ του. Ενώ αυτοί άρχισαν να αυξάνονται και να πληθύνονται σαν ψωμιά και ψάρια σε σικέ θαύμα.
Το πράγμα λειτουργεί όπως τα συγκοινωνούντα δοχεία. Ό,τι χάνει το ένα μαγαζί, πηγαίνει στο άλλο. Κι είναι λογικό να συμβαίνει αυτό.
Το δικό τους μαγαζί βασίζεται στην απελπισία και τη μετά θάνατον δικαίωση. Το δικό μας στην ελπίδα για αλλαγή εδώ και τώρα, αλλά σε λιγότερο πασοκ εκδοχή.
Η θρησκεία κυριαρχεί σε περιόδους ανορθολογισμού. Ο κομμουνισμός είναι ο θρίαμβος του συνειδητού που γίνεται (επίγεια) πράξη.
Ποια είναι λοιπόν η σχέση μεταξύ των δύο;
Σύμπλεξη, τάυτιση, διάζευξη ή παράλληλη συνύπαρξη (ου μην και ειρηνική); Με άλλα λόγια τι μπαίνει ανάμεσα στα δύο; Συμπλεκτικό "και", το ίσον της αριθμητικής (=), το διαζευκτικό "ή", ή απλώς κόμμα; (σ.σ: ένα είναι το κόμμα).
Θα ρωτήσω τη λιάνα σε καμιά εκδήλωση να πάρω γραμμή...
Ο πολύς κόσμος κάνει χοντροκομμένες συνδέσεις τύπου φάντης με ρετσινόλαδο. Ας δούμε ένα ποτ πουρί με τις πλέον συνηθισμένες.
Ο χριστός ήταν ο πρώτος κομμουνιστής.
Η θεωρία αυτή θα βόλευε αν ψάχναμε για χριστιανική πελατεία. Έλα όμως που οι σοβιετικοί επιστήμονες αμφισβητούν την ύπαρξη του ιησού!
Προσέξτε: δε μιλάνε για μη ύπαρξη χριστού, υιού του θεού κτλ που αυτονόητα δε στέκουν. Αμφισβητούν την ύπαρξη του ιησού ως ιστορική προσωπικότητα.
Και μάλλον έχουν δίκιο.
Οι γνήσιοι (sic) κομμουνιστές πρέπει να ζουν ασκητικά. Να μην είναι πλούσιοι και να μοιράζουν τα υπάρχοντά τους. Αλλιώς δεν είναι συνεπείς στα ιδανικά τους.
Αυτό μου θυμίζει συνειρμικά την ιστορία με τον σύζυγο της κρούπσκαγια που ταξίδευε πάντα πρώτη θέση στο τρένο. Όταν τον ρώτησαν γιατί το κάνει αυτό, απάντησε ότι στόχος των μπολσεβίκων ήταν να καταργήσουν την τρίτη θέση, όχι την πρώτη.
Ο πειρασμός να σχολιάσω είναι σα μήλο του αδάμ. Γιατί κι η τρίτη θέση να καταργηθεί, παραμένει η δεύτερη. Κι είναι μεγάλο θέμα τι γίνεται όσο η πρώτη θέση αδυνατεί να τους χωρέσει όλους και πώς το αντιμετώπισαν στη σοβιετία.
Θα αγνοήσω όμως τον όφη τον κολοβό και θα περιοριστώ να πω ότι ο γκεβάρα πχ, αν και υπουργός βιομηχανίας, αρνούνταν να δεχτεί τέτοια προνόμια και διακρίσεις για το πρόσωπό του. Και στα τρένα της κούβας (αν τους περίσσευε πετρέλαιο να τα κινούν, γιατί τότε δεν υπήρχε και τσάβες να δίνει τζάμπα τη βενζίνη) θα ταξίδευε τρίτη θέση μαζί με το λαό για να δίνει το παράδειγμα.
Οι κομμουνιστές κι οι παπάδες αφήνουν μαλλιά και μούσια.
Αυτό θα το διηγηθώ σε πρώτο πρόσωπο γιατί έχω προσωπική εμπειρία.
Αφήνεις μούσι για να γίνεις παπάς;
Μέχρι να αφήσω (και) το μαλλί να μακρύνει αντιμετώπιζα συχνά τέτοιες ηλίθιες ερωτήσεις στις οποίες δεν απαντούσα πάντα με ψυχραιμία. Ειδικά αν ο άλλος έκανε πλάκα (το τι γέλια κάναμε κάθε φορά...) και πίστευε ότι μου την έλεγε.
Σε δεύτερη σκέψη πάντως, η ανεργία θερίζει, οι παπάδες καλοπερνάνε (παίρνοντας στην χειρότερη σίγουρο μισθό από το δημόσιο) κι εγώ θα μπορούσα να το 'χα δει καλύτερα.
Στο κάτω-κάτω το σινάφι μου ούτε πιο ηθικό είναι, ούτε κερδίζει σε χρήμα αυτό που χάνει σε αξιοπρέπεια (εξαιρούνται οι εξαιρέσεις).
Ο κομμουνισμός και ο χριστιανισμός κηρύσσουν κοινοκτημοσύνη και κοινωνική δικαιοσύνη. Είναι η πίστη κι η ιδεολογία των φτωχών.
Καταρχήν ο κομμουνσιμός δεν κηρύσσει εξ αποκαλύψεως. Είναι η φυσική ροή των πραγμάτων.
Ούτε αρκείται στο κήρυγμα. Απαιτεί προσωπική συμμετοχή.
Την οποία υποτίθεται ότι στον χριστιανισμό την έφερε ο προτεσταντισμός, αλλά με τελείως διαφορετικό πλαίσιο και περιεχόμενο.
Στην πραγματικότητα, παρά την κάποιας μορφής κοινοκτημοσύνη στις πρωτόγονες χριστιανικές κοινότητες, ο χριστιανισμός ουδέποτε αμφισβήτησε το θεσμό της ιδιοκτησίας. Στηλίτευσε μόνο τον υπέρμετρο πλούτο και τις κοινωνικές ανισότητες. Για αυτό και η φιλανθρωπία κατέχει υψηλή θέση στο αξιακό του σύστημα.
Με άλλα λόγια, ενώ ο χριστιανισμός ήταν πράγματι (αρχικά) η θρησκεία των φτωχών και καταφρονεμένων, των κολασμένων της γης, στην ουσία ήταν κάτι σαν ρεφορμισμός της εποχής.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπήρχε η δυνατότητα για διαφορετική (κομμουνιστική) διέξοδο σε εκείνα τα χρόνια.
Όπως και να 'χει, τέτοιου είδους συνδέσεις είναι επικίνδυνες και παραπλανητικές. Και στην ουσία τους λαϊκίστικες, όχι λαϊκές.
Όταν δεν είναι συνειδητά πρόστυχες, είναι στην καλύτερη περίπτωση αφελείς.
Κι όμως υπάρχουν βαθύτερες ομοιότητες του κομμουνισμού με τη θρησκεία. Μια σειρά σατανικές συμπτώσεις που και κολασμένους (της γης) κολάζουν.
Αυτές ακριβώς θα εξετάσουμε στα σημειώματα που θα ακολουθήσουν...
(Συνεχίζεται...)
Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2008
Κάποιο άγαλμα που με είδε
Η γεωργία ανήκει στο είδος της μπανανίας χωρίς δείγμα μπανάνας, το οποίο κατά την τελευταία 20ετία της νέας τάξης πραγμάτων ευδοκιμεί πια και στην ευρώπη. Διατυπώνοντάς το επιστημονικά θα την χαρακτηρίζαμε προτεκτορατική δημοκρατία, το τελευταίο σκαλοπάτι πριν την προσάρτηση και την ανυπαρξία.
Όπως μαθαίνουμε από το σημερινό ριζοσπάστη, οι γεωργιανές αρχές ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να ξηλώσουν άγαλμα του πατερούλη των λαών και να μετατρέψουν το πατρικό του -που λειτουργεί ως μουσείο- σε μουσείο κατοχής της γεωργίας από τη ρωσία. Όλα αυτά με θέατρο των εξελίξεων την πόλη-γενέτειρα του στάλιν γκόρι, που μέχρι πρόσφατα νόμιζα ότι είναι το παλιό ηρωικό στάλινγκραντ (αλλά δεν).
Σε πρώτη ανάγνωση το συμπέρασμα είναι εύκολο κι αναμφισβήτητο. Καραμπινάτος αντικομμουνισμός-αντισοβιετισμός. Και ειδικά ενάντια στην σοσιαλιστική οικοδόμηση επί Στάλιν, όπως σπεύδει να σημειώσει ο ριζοσπάστης.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που ξενίζει είναι ότι οι γεωργιανοί αποφάσισαν να αποκαθηλώσουν ένα πατριωτάκι τους. Ο οποίος όμως συνδέθηκε με τη θρυλική σαβιέτσκι σαγιούζ. Κι η τελευταία για τους γεωργιανούς είναι άρρηκτα συνδεμένη με τη μαμά ρωσία.
Αν λοιπόν ο αντικομμουνισμός δικαιολογεί την αποκαθήλωση, το αντιρωσικό μένος είναι το -απαραίτητο- κομμάτι που συμπληρώνει το παζλ. Κι έτσι περνάμε στη δεύτερη ανάγνωση που κολλάει και με τα γεγονότα και την υπάρχουσα συγκυρία.
Στην ανακοίνωση του ενιαίου κκ γεωργίας -που πιάνει και το μεγαλύτερο μέρος του ρεπορτάζ- διαβάζουμε μεταξύ άλλων ότι η σημερινή εξουσία ξεκίνησε την αιματηρή επίθεση στη Νότια Οσετία, ως αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο θάνατος και η αναπηρία χιλιάδων ανθρώπων, οσέτιας, γεωργιανής, ρωσικής και άλλων εθνοτήτων. Η ρωσία του πούτιν απουσιάζει από το εδώλιο, έστω ως απλή αναφορά. Στη συνέχεια μάλιστα η ανακοίνωση κάνει λόγω για τρομοκράτηση της αντίθετης γνώμης και των πολιτικών αντιπάλων, ιδιαίτερα εκείνων που τάσσονται υπέρ της άμεσης αλλαγής του καθεστώτος, υπέρ της αποκατάστασης της λαϊκής εξουσίας, της φιλίας με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Πέρα από τις φιλοσοβιετικές σάλτσες η δεύτερη ανάγνωση που επισημάναμε και πριν είναι κάτι παραπάνω από φανερή. Το γεωργιανό κκ -όπως κι άλλα κκ στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες- λειτουργεί περίπου όπως το ρωσικό κόμμα στην ελλάδα του όθωνα και του κωλέττη!
Εκτός από το σημείο περί φιλίας με την -κατά τα άλλα ιμπεριαλιστική- ρωσική ομοσπονδία ξεχωρίζουν κι οι χαρακτηρισμοί προς το υπάρχον γεωργιανό καθεστώς.
Υπάρχουν κατεξοχήν πολιτικού χαρακτήρα όπως το νεοφασίστες σακαασβίλιοι (sic!), αλλά κι άλλοι όπως το ψυχικά ανισόρροπος πρόεδρος, το οποίο από επίπεδο κι από ουσία μου θύμισαν τις βαθιές πολιτικές αναλύσεις για τον ηλίθιο και παράφρονα πολεμοχαρή τζορτζ μπους.
Δεν είναι όμως το μόνο άγαλμα που θα μας απασχολήσει.
Γιατί στο ίδιο φύλλο στην ίδια σελίδα, δεσπόζει και η είδηση για την τοποθέτηση μνημείου στη ρωσική πρωτεύουσα στη μνήμη του Κοσύγκιν!!
Ο αλεξέι νικολάγεβιτς ήτο μέγα καμάρι της μπρεσνιεφικής γραφειοκρατίας διατελώντας και πρωθυπουργός της ΕΣΣΔ επί 16 συναπτά έτη.
Επί τη ευκαιρία όποιος γνωρίζει τι ρόλο μπορεί να βαρούσε ένας πρωθυπουργός στη σοβιετία, τον τρόπο εκλογής, τις αρμοδιότητες και τη σκοπιμότητα ύπαρξής του, παρακαλείται να συνεισφέρει καθ' οιονδήποτε τρόπο δύναται και νομίζει.
Φυσικά οι περισσότεροι γνωρίζουμε τον κοσύγκιν από την ομώνυμη οικονομική μεταρρύθμιση που πήρε το όνομά του (εν παρόδω, ακόμα ψάχνω τη -μάλλον ανύπαρκτη- σχέση ανάμεσα στον ηρωικό σταλινικό βιάτσεσλαβ μολότοφ και τις μολότοφ για τις οποίες πρόσφατα διάβασα τη χρήσιμη διευκρίνιση ότι είναι εμπρηστικοί κι όχι εκρηκτικοί μηχανισμοί -με άλλα λόγια δεν είναι βόμβες).
Η ουσία είναι λίγο-πολύ γνωστή.
Η μεταρρύθμιση αυτή εισήγαγε το κριτήριο του κέρδους κι έτσι αντί για εμβάθυνση και ενίσχυση του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού είχαμε γκρέμισμα και παλινόρθωση.
Πάμε όμως να σχολιάσουμε και μερικές καλτ λεπτομέρειες.
-Αρχικά από το ριζοσπάστη ο οποίος ξέθαψε από το τρομερό του αρχείο την φωτογραφία που βλέπετε στην κορυφή και τη συνοδεύει με τη θανατηφόρα λεζάντα:
Κοσίγκιν και Γκορμπατσόφ τσουγκρίζουν εις υγείαν... της αγοράς
Πεθαίνω...
Μαθαίνουμε ακόμα ότι στα αποκαλυπτήρια του μνημείου παραβρέθηκαν τρεις πρώην πρωθυπουργοί της καπιταλιστικής ρωσίας καθώς κι ο τελευταίος πρωθυπουργός της ΕΣΣΔ Ν. Ριζκόβ (που ας μου εξηγήσει κάποιος τι ρόλο μπορεί να βαρούσε στη σοβιετία κι από εμένα μετά ό,τι θέλει).
Άπαντες χαρακτήρισαν τον αλεξέι νικολάγεβιτς δάσκαλό τους!
Κι όπως λέει ο θυμόσοφος σαν φλωράκης λαός, με όποιον δάσκαλο καθίσεις...
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Vesti όμως έγραψε καλτ ιστορία αναφέροντάς τον ως τον σοβιετικό Ντενγκ Σιάο Πινγκ...
Την χαριστική βολή μας τη δίνει ο γκενάντι ζιουγκάνοφ πρόεδρος της κε του κουκουρούκου (τη θέση του γγ πότε την καταργήσαμε;) ο οποίος σε δηλώσεις του σημείωσε ότι την εποχή κοσύγκιν "άρχισε η ανάπτυξη των περιοχών που μας δίνουν το φυσικό αέριο. Αυτής της αγελάδας που μέχρι και σήμερα ταΐζει τη χώρα".
Πες τα γκενάντι χρυσόστομε!
Γιατί εμείς οι μπρεσνιεφικοί πρωθυπουργοί είχαμε να επιδείξουμε έργο μεγαλύτερο κι από αυτό του σημίτη. Για αυτό θα μας ψήφιζε ο λαός, άμα κάναμε εκλογές...
Κατόπιν αυτής της δήλωσης υπεράσπισης του σοσιαλισμού και του αλεξέι κοσίγκιν που γνωρίσαμε, ο γεγκόρ λιγκατσόφ κι εγώ μπορούμε να πεθάνουμε ήσυχοι και δικαιωμένοι.
Και τι να μας πει ο τιούλκιν του κεκρ με τα ήξεις-αφήξεις του στη δήλωσή του από κάτω. Τι να προλάβει να συμμαζέψει μέσα σε μια παράγραφο δηλαδή;
Εδώ εμείς έχουμε να επιδείξουμε κοτζάμ αγελάδα που ταΐζει όλη τη χώρα (κι ουχί την αστική της τάξη) με γάλα θρεπτικό και πλούσιο σε λιπαρά απ' το τσέρνομπιλ.
Αυτός τι αντίστοιχο έχει να επιδείξει;
Τα υπόλοιπα σε μορφή τηλεγραφήματος:
-Τελικά τα μ-λ είχαν δίκιο; Λέω μήπως...
-Πόσο μ-λ είμαστε κατά βάθος; Ειδικά στη βάση.
-Ο γκορμπατσόφ ήταν φίδι κολοβό κι ο χρουτσόφ οχιά διμούτσουνη και ιδεολογικός πατέρας του γκόρμπι. Αλλά ο κοσύγκιν μεταρρύθμισε το 65. Δηλ ένα χρόνο αφού εκθρόνισαν το νικήτα, πριν καλά-καλά προλάβει να κρυώσει η καρέκλα του και πάρει τη θέρμη των οπισθίων του λεονίντ ιλίτς.
Τότε ο μπρέζνιεφ γιατί έριξε τον χρουτσόφ;
Κι ο γκόρμπι γιατί τα έχωνε για τη μπρεσνιεφική στασιμότητα;
-Από πού κι ως πού στέκει η άποψη (των αναθεωρητών βασικά) ότι επί μπρέζνιεφ είχαμε σταλινική παλινόρθωση;
-Τις αποφάσεις του 20ού συνεδρίου τελικά τις έχουμε καταδικάσει επισήμως ή όχι; Τα γεγονότα της τασκένδης;
Κάτι μου λέει ότι ούτε αυτή την κυριακή θα βρούμε απαντήσεις στα ερωτήματά μας. Ίσως σε επόμενο επεισόδιο...
Υστερόγραφο αντί ηθικού διδάγματος: ο πούτιν παίζει γερά το χαρτί του ρώσικου πατριωτισμού. Αλλά είτε του αρέσει είτε όχι αυτό έχει μέσα και τις σοβιετικές φιγούρες. Ο στάλιν είναι ο βαλές που τα κόβει όλα. Και για τη ντάμα-μπάμπουσκα, πρώτο φαβορί οι μπουκ δίνουν την κρούπσκαγια.
Αυτός καλά το παίζει, το θέμα είναι να μη ξεγελιόμαστε και μπερδευτούμε οι απ' έξω. Αλλά όταν βλέπεις σοβιετικά αγάλματα και μνημεία να γκρεμίζονται σε πνίγει το συναίσθημα και θολώνεις. Κι όσο υλιστής και να είσαι και να μη δίνεις σημασία σε κάτι τέτοια, σε πιάνει το πατριωτικό και φωνάζεις ολόψυχα: κάτω τα χέρια από το μαυσωλείο ρε.
Η δικτατορία των υγρών
Στο μεσαίωνα τέτοιες ανησυχίες τις είχαν λυμένες -ου μην και ληγμένες. Ο θεός ήταν ο κύρης του σπιτιού, το κέντρο κι ο δημιουργός των πάντων κι αυτό δε σήκωνε πολλή κριτική κι αμφισβήτηση. Υπήρχε ιερά εξέταση κι αυστηρή κομματική πειθαρχία.
Αρκετά χρόνια αργότερα σε ένα παιδικό-αμερικανιά των παιδικών μου χρόνων, κάποιοι εμπνευσμένοι ίσως από τη σχετική συζήτηση, έχωσαν μέσα και την καρδιά κι έφτιαξαν τον κάπτεν πλάνετ.
Εδώ θα μας απασχολήσει η υδροκεντρική θεωρία.
Ο ιπποκράτης της αρχαιότητας (κομμουνιστές γιατροί που ξέρω μου λένε ότι ήταν όντως πρωτοπόρος για την εποχή του και περιμένω επιβεβαίωση από τη ναντέζντα κονσταντίνοβα) επηρεασμένος σαφώς από αυτήν [τη θεωρία] έκανε λόγο για τους τέσσερις χυμούς του ανθρώπινου οργανισμού που καθορίζουν τη ζωή του.
Σκεφτόμουν ποιοι ακριβώς μπορεί να είναι αυτοί οι χυμοί και κατέληξα στα εξής συμπεράσματα: αίμα, σπέρμα (που κάνουν και ωραιότατη ομοιοκαταληξία στο αχ ευρώπη του πανούση και στα δελτία ειδήσεων) κι ο αντίστοιχος χυμός των γυναικών, δάκρυα και ιδρώτας που είναι κι από τα πιο παρεξηγημένα.
Εγώ πάλι θεωρώ βαθιά ανθρώπινη τη μυρωδιά του και τον έχω συνδυάσει με παιχνίδι, καλοκαίρι και έρωτα, δηλ όλες τις στιγμές ευτυχίας στη ζωή μου.
Εντάξει κάποιοι μπορεί να τον συνδέουν πχ με μια ψυχοβγάλτρα ανηφόρα ή με στρίμωγμα στο αστικό. Αλλά ας μη γινόμαστε πεζοί.
Οι προσεκτικοί αναγνώστες θα παρατήρησαν ότι οι τέσσερις χυμοί θυμίζουν αρκετά ένα γνωστό σουξεδάκι του ρουβά με τη διαφορά ότι ο σάκις είναι πιο μέινστριμ (μόλις πρόσφατα κατάφερα να καταλάβω τι σημαίνει τελικά ο όρος) και για αυτό λογοκρίθηκε το σπέρμα για να μη σοκαριστούν οι ρουβίτσες.
Αν δεν είχε λογοκριθεί είχε όλα τα φόντα για εθνικός ύμνος. Τώρα απλώς έμεινε ανολοκλήρωτο όπως όλα τα μεγάλα έργα (εντάξει, λέμε και καμιά... για να περνάει η ώρα. Το ίδιο παιχνίδι παίζεται και με τσιτάτα).
Ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από 70% νερό κατ' εικόνα και ομοίωσι του πλανήτη μας. Έτσι εξηγείται και το ρευστό και ευμετάβλητο του χαρακτήρα μας και της συμπεριφοράς μας.
Υπάρχει κι η θεωρία ότι για τα άτομα μεγάλου κυβισμού -ο γράφων καλή ώρα- η αναλογία είναι αντίστροφη: 70% λίπος και 30% νερό.
Τα βασικά μας υγρά βρίσκονται στον εγκέφαλο που πρέπει να αιματώνεται ανελλιπώς για να λειτουργεί καλά. Με την ηλίθια ζωή που κάνουμε όμως τα υγρά συνήθως πήζουν και τα μυαλά μας καταλήγουν ζελές και μαρμελάδα.
Έτσι σταματάμε να σκεφτόμαστε και γλιτώνουμε κι από το άγχος.
Ο εγκέφαλος είναι και το σημείο στο οποίο βρίσκει εφαρμογή η θεωρία που αναπτύξαμε πιο πάνω περί πλαδαρότητας, με το λίπος να συγκεντρώνει σταλινικά ποσοστά (sic στο τετράγωνο και στον κύβο μαζί).
Πολύς κόσμος προσπαθεί να χάσει αυτό το λίπος με καύσεις μέσω διαδικτύου. Το μόνο που καταφέρνει όμως είναι να καίγεται μπροστά στον υπολογιστή με τις ώρες.
Στον οργανισμό μας λειτουργεί τέλεια και η αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων. Ό,τι υγρό χάνει ο εγκέφαλος συνήθως το κερδίζουν τα γεννητικά όργανα. Το κάτω κεφάλι που λένε κι αλλιώς για τους άνδρες.
Τη μπάλα τη χάσαμε μάλλον όταν το πράγμα άρχισε να μπαίνει αντιπαραθετικά. 'Η από τη στιγμή που τα κάτω όργανα άρχισαν να αναπληρώνουν το πάνω και τα υγρά του.
Αν και επ' αυτού δεν υπάρχει γενική συμφωνία. Ούτε για το αν αποτελεί όντως πρόβλημα, ούτε για το αν το σεξ είναι άλλο πράγμα από τον έρωτα. Που εγώ μια φορά λέω ότι είναι.
Όμως, η ιδεολογική ηγεμονία των υγρών (για να πιάσουμε και το ευρύτερο γκραμσιανό κοινό) δε σταματά εκεί.
Ο κόσμος γύρω μας είναι γεμάτος παραδείγματα και η δικτατορία του αλκοόλ είναι ίσως το πλέον χαρακτηριστικό.
Το αλκοόλ χρειάζεται για να κάνεις περίπου τα πάντα.
Η παρέα πίνει για να ξεχάσει, να πάνε τα φαρμάκια κάτω, να ευθυμήσει, να έρθει πιο κοντά, να χορέψει, να διασκεδάσει. Όλα αυτά είναι πολύ ωραία, αλλά γιατί χρειάζεται το αλκοόλ για να τα πετύχεις;
Κι αν το ποτό είναι μέσο φυγής κι εκτόνωσης σε τι διαφέρει από τα ναρκωτικά; Μιλάω από άποψη κοινωνικής λειτουργίας, όχι ιατρικά.
Πέρα από τους εξ αίματος και εξ αγχιστείας δεσμούς (σ.σ και μέχρι πρότινος τους ακατάλυτους δεσμούς φιλίας μεταξύ των σοσιαλιστικών κρατών και των λαών τους) υπάρχουν κι οι δεσμοί εξ αλκοόλης που δημιουργούνται σε κατάσταση μέθης.
Πρόσφατα πήγα με ένα μπουκάλι ούζο σε ένα πάρτι όπου τους τελείωναν τα ποτά. Η αυθόρμητη προσφώνηση όσων με είδαν ήταν:
"Ωωω! Αδερφός...".
Οι δεσμοί εξ αλκοόλης βοηθούν καταλυτικά για να δημιουργηθούν και τα άλλα δύο είδη.
Πρέπει να κεράσεις ποτό για να κάνεις γνωριμία, να πιεις για να πάρεις θάρρος να την πέσεις στην κοπελιά, να πιει κι αυτή για να έχει λιγότερες αντιστάσεις και να ενδώσει. Με δυο λόγια να πιουν κι οι δυο για να απελευθερωθούν και να αποδώσουν στην τελική πράξη, που ίσως φέρει και τα άλλα δύο είδη δεσμών (αν έχουν πιει αρκετά για να ξεχάσουν την προφύλαξη).
Αν πάλι δεν κάτσει τίποτα από όλα αυτά, πάλι στο ποτό θα καταλήξουν. Είτε για να ξεχάσουν είτε για να πάρουν τον κύκλο από την αρχή.
Αντίστοιχο καθεστώς δικτατορίας έχει επιβάλει κι ο καφές στις διάφορες μορφές του. Βρες ένα άτομο που δεν έχει πιει καφέ μες στη μέρα κι έχεις μπροστά σου τον ορισμό της πρέζας και του σύνδρομου στέρησης.
Κομβικό ζήτημα είναι αν αυτά τα είδη είναι παρακλάδια της δικτατορίας της αστικής τάξης, ή απλώς συνυπάρχουν παράλληλα χωρίς να συνδέονται. Και σε ένα δεύτερο επίπεδο αν αποτελούν πραγματικές βασικές ανάγκες του ανθρώπου που θα παραμείνουν και στον κομμουνισμό, ή απλές εξαρτήσεις που θα εξαλειφθούν.
Πέραν αυτών όμως το νερό είναι το στοιχείο της διαλεκτικής.
Είναι αυτό που έμαθε στον ηράκλειτο ότι τα πάντα ρει. Κι ότι δε γίνεται να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι. Ο ηράκλειτος ήταν κάτι σαν πατέρας της διαλεκτικής (αν και τα πρώτα ψήγματά της έχουν σχέση απλής συνωνυμίας με αυτό που εννοούμε τώρα με τον όρο διαλεκτική) και τα "υγρά" παραδείγματά του μόνο τυχαία δεν είναι.
Το νερό τέλος είναι το στοιχείο του κομμουνισμού!
Μες στο νερό δεν υπάρχουν ελαττώματα.
Δεν υπάρχουν χοντροί και δυσκίνητοι. Οι φελλοί επιπλέουν. Και τα μωρά ξέρουν να κολυμπάν καλύτερα από τους μεγάλους. Γιατί δεν πρόλαβαν να ξεχάσουν τη φύση τους και να μαγαριστούν από τον έξω κόσμο.
Μες στο νερό όλοι είναι ίσοι. Όλοι γίνονται καλύτεροι άνθρωποι. Όπως στον κομμουνισμό.
Γραμμώνουν το σώμα τους, μαυρίζουν από τον ήλιο, γίνεται μπάσα η φωνή τους και κάνουν μπούκλες τα μαλλιά τους.
Το νερό είναι η φύση του ανθρώπου.
Μαριόλα θάλασσα που λέει κι ο ποιητής.
Κι ίσως να μην είναι τυχαία η ύπαρξη τόσων κόκκινων νησιών, ή νησιών της επανάστασης. Κούβα, ικαρία, λέσβος, κύπρος (λέμε και κανά... τσιτάτο να περνάει η ώρα). Κι ο μαρξ περίμενε από την αγγλία να ξεκινήσει η επανάσταση (για τελείως διαφορετικούς λόγους βέβαια).
Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά ακόμα. Αλλά δεν θα άλλαζε σε τίποτα το αρχικό συμπέρασμα.
Τα υγρά κυβερνούν τον κόσμο (με επικεφαλής την κόκα κόλα επί του παρόντος κι όχι την στολίτσναγια όπως ελπίζαμε). Κι εμείς καλούμαστε να γευτούμε ολόπλευρα όλους τους χυμούς της ζωής μας, όπως έλεγε ο καλός μαρξιστής και καλύτερος άνθρωπος ραφαηλίδης.
Το μεγάλο ερώτημα είναι ως πότε -παληκάρια- θα τη βγάζουμε με συντηρητικά κι ανθρακικό. Ως πότε θα "βολευόμαστε" με ψεύτικα νέκταρ και προσομοιώσεις της ζωής και των χυμών της;
Γιατί τα (κατα)πίνουμε όλα αυτά;
Πότε θα πάψουμε να χαιρόμαστε που κάνουμε μπουρμπουλήθρες αντί να πιούμε από το ποτήρι της ζωής;
Γιατί η ζωή είναι ένα ποτήρι κρασί κι αλίμονο στον που δε μέθυσε...
Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2008
Απλά μαθήματα διαλεκτικού φορμαλισμού
Αυτό θα μπορούσε να διατυπωθεί και με τη μορφή εξίσωσης:
ευτυχία = δημιουργική εργασία+ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις.
Βαδίζουμε έτσι στα χνάρια του μαρξισμού-λενινισμού (ακολουθώντας τα πετραδάκια που μας έχει αφήσει η καθοδήγηση) και του λενινιστικού τρόπου σκέψης που φτάνει στο αποκορύφωμά της με τη διατύπωση μιας σειράς από ακατανίκητες και ανυπέρβλητες διαλεκτικές φόρμουλες που επιβεβαιώνονται και θριαμβεύουν στη ζωή.
Είναι περίφημη πχ η φόρμουλα που είχε διατυπώσει ο βλαντιμίρ ιλίτς για τον κομμουνισμό απευθυνόμενος προς τις σοβιετικές μάζες:
Κομμουνισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο εξηλεκτρισμός της χώρας σε συνδυασμό με τη σοβιετική εξουσία.
Κι αυτό το τσιτάτο με τη σειρά του μπορεί να διατυπωθεί με τη μορφή εξίσωσης για να είναι πλατιά κατανοητό από τις μάζες και να γίνει κατάκτηση της λαϊκής συνείδησης.
Κομμουνισμός = εξηλεκτρισμός+εξουσία των σοβιέτ.
Με αυτή τη φόρμουλα δημιουργούνται νέα δεδομένα, τα οποία οφείλουμε να εκλαϊκεύσουμε.
Λύνοντας την εξίσωση ως προς τον εξηλεκτρισμό βρίσκουμε ότι:
εξηλεκτρισμός = κομμουνισμός-σοβιετική εξουσία.
Τι μας δείχνει σε αυτή τη μορφή της η εξίσωση;
Καταρχάς τον εξηλεκτρισμό ας τον εκλάβουμε με την ευρεία του έννοια ως παραγωγικότητα, η αύξηση της οποίας ήταν πρωταρχικός στόχος για τους σοβιετικούς. Όχι μόνο για να οικοδομήσουν σοσιαλισμό, αλλά και για να μπορέσουν να επιβιώσουν.
Αυτό το πέτυχαν με κραταιό ΚΚ αλλά χωρίς πολλή σοβιετική εξουσία.
Κρατήσαν δηλ το κκσε στην εξουσία, τις ωραίες χρουτσωφικές υποσχέσεις για κομμουνισμό μες στα επόμενα 20 χρόνια, αλλά τα σοβιέτ πήγαν κατά διαόλου. Η πολλή δημοκρατία βλάπτει την παραγωγικότητα και τα ομιλούντα εργαλεία παράγουν περισσότερο υπό μονοπρόσωπη διεύθυνση, όχι όταν σκέφτονται και αποφασίζουν μόνα τους.
Βέβαια αν ο εργάτης δε νιώθει δικό του αυτό που γίνεται, τα ρίχνει όλα μια μούτζα κι αυτό σε βάθος χρόνου ρίχνει και την παραγωγικότητα. Και σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος το ΚΚ από την εξουσία.
Υπάρχουν κι αυτοί που ζητάν το ακριβώς αντίθετο.
Δηλαδή, αντί για κομμουνισμό χωρίς ουσιαστική σοβιετική εξουσία, αυτοί θέλουν σοβιέτ χωρίς κομμουνιστές (κατά το σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους στον ρωσικό εμφύλιο).
Αυτό όμως είναι βαθιά αντιδραστικό και συνάγεται και μαθηματικά κι από την εξίσωση.
Όπου αν: κομμουνισμός = σοβιετ+εξηλεκτρισμός
τότε: σοβιέτ = κομμουνισμός-εξηλεκτρισμός
οπότε: σοβιέτ-κομμουνισμός = -εξηλεκτρισμός.
Στην ουσία δηλαδή μιλάμε για εκπληκτικό πισωγύρισμα και επικράτηση του σκοταδισμού από κάθε άποψη.
Για κάποιους ρομαντικούς βέβαια, το ιδανικό αταξικό στάτους κβο είναι η επιστροφή στη φύση.
Όμως, εκτός του ότι αυτός θα ήταν ένας "κομμουνισμός" βασισμένος στη φτώχεια και πολύ σύντομα θα αναπαράγονταν όλες οι παλιές βρωμιές, εκτός του ότι όλα τα ιδεολογήματα περί πρωτόγονου κομμουνισμού είναι καθαρή ουτοπία, υπάρχει και κάτι άλλο.
Αντιδραστικός στην κυριολεξία είναι αυτός που υπερασπίζεται το παλιό και αρνείται να δεχτεί το καινούριο.
Αν και δυσκολεύομαι να χαρακτηρίσω αντιδραστικούς τους ρομαντικούς και μολονότι η νοσταλγία είναι το αγαπημένο μου ίσως συναίσθημα, ο ορισμός του αντιδραστικού με βρίσκει σε γενικές γραμμές σύμφωνο.
Ο οικολογικός, φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος παραγωγής είναι άλλη υπόθεση και σε κάθε περίπτωση στόχος άρρηκτα δεμένος με την κομμουνιστική κοινωνία. Όχι με την ουτοπική επιστροφή σε κάποιο ανύπαρκτο ιδανικό παρελθόν, όπου ο άνθρωπος ζούσε -υποτίθεται- ευτυχισμένος μέσα στη φύση.
Τέλος, αν λύσουμε την εξίσωση ως προς τη σοβιετική εξουσία (= κομμουνισμός-εξηλεκτρισμός), έχουμε μια εικόνα της ιδανικής κοινωνίας του μέλλοντος. Όπου εν πλήρη αφθονία κι ευημερία δε θα μοχθεί κανείς για να αυξήσει την παραγωγικότητα. Αυτό θα είναι κατακτημένο.
Ο καθένας θα κάνει καθημερινή ασχολία το χόμπι και τις ιδιαίτερες κλίσεις του. Και η σοβιετία του μέλλοντος θα είναι απ' άκρη σε άκρη μια απέραντη κομμουνιστική λέσχη συζητήσεων, λαϊκών συνελεύσεων και (αμπελο)φιλοσοφίας. Ειδικά αυτό το τελευταίο ζούμε κι αναπνέουμε να το δούμε στην πράξη.
Επειδή βέβαια αυτό θα θελήσουν όλοι να το κάνουν πράξη πριν την τελική έλευση του κομμουνισμού (που θα έρθει με το τρένο), είναι ένα ζήτημα τι ακριβώς θα γίνει με την οικονομία και την παραγωγικότητα της σοβιετίας στο μεταβατικό διάστημα. Αλλά ως τότε έχουμε μπόλικο καιρό (να κοροϊδεύουμε).
Υστερόγραφα:
-το πόσο δημιουργική μπορεί να είναι η αξιοποίηση τέτοιων τσιτάτων φαίνεται και από το βιβλίο μια άλλη ματιά στο στάλιν, όπου ο μάρτενς βασίζεται στο εν λόγω σύνθημα του λένιν για να φτάσει στο συμπέρασμα ότι ήταν δυνατή η τελική επικράτηση του σοσιαλισμού σε μία χώρα.
Και του κομμουνισμού μη σου πω... (άμα το πάρουμε τοις μετρητοίς αυτό βγαίνει).
-παλιότερα υπήρχε ολόκληρη σειρά με τέτοια απλά μαθήματα. Η ΚΟΑ είχε βγάλει μπροσουρίτσα με απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας που είναι εκ των ων ουκ άνευ σε όλα τα παλιά γραφεία του κόμματος. Ομώνυμο δίσκο είχε βγάλει μέχρι κι ο λουκιανός κηλαηδόνης!
Το προτσές της ιδεολογικής εκλαΐκευσης στα καλύτερά του...
Είναι κάτι παραπάνω από κρίμα που δεν έχει βγει κάτι αντίστοιχο με αναλύσεις πάνω στις λενινιστικές φόρμουλες.
Αν και κάπου στα θρυλικά 80'ς κυκλοφόρησε ένα συλλεκτικό βιβλίο όπου είχε συγκεντρωμένα κατά λήμμα διάφορα λενινιστικά τσιτάτα παρμένα από όλο το φάσμα των απάντων! Πήγαινες ας πούμε στο λήμμα ειρηνική συνύπαρξη και διάλεγες αυτό που σε βόλευε κατά περίπτωση. Κομματάκια των 4-5 σειρών -μικρά κι ευκολομνημόνευτα- αποσπασμένα από λοιπά αχρείαστα συμφραζόμενα. Κατευθείαν στην ουσία.
Το απόλυτο πνευματικό εφόδιο για κάθε ινστρούχτορα νέου τύπου.
-το παραπάνω μάθημα είναι πολύ σοβαρό -ως συνήθως άλλωστε. Αλλά μόνο μέχρι ενός σημείου - ως συνήθως επίσης.
Για όποιον τα παίρνει τοις μετρητοίς και μένει μόνο σε αυτά, να θυμίσω απλώς μια ρήση του ένγκελς (μακάρι να θυμόμουν και από ποιο έργο ακριβώς) όπου έλεγε ότι: αν το ζήτημα της επανάστασης ήταν τόσο απλό όσο το φαντάζονται κάποιοι, τότε δεν θα ήταν δυσκολότερο από μια εξίσωση πρώτου βαθμού. Στην πραγματικότητα όμως έχουμε να κάνουμε με ανώτερα μαθηματικά...
Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2008
Γροθιά στο κατεστημένο
Οπότε φαντάζεστε πόσες λέξεις. Για να μην πω για ιδεογράμματα.
Ακολουθεί σε συνέχειες ένας δεκάλογος με εικόνες που έχουν πολλά να πουν, με προχωρημένους συνειρμούς που είναι κι η πεμπτουσία της τέχνης άλλωστε.
Ένα ποτ πουρί με τις καλύτερες σκηνές, όχι απλώς του καλτ διαμαντιού Rocky IV, αλλά του παγκόσμιου κινηματογράφου εν γένει και του ρεύματος του σοσιαλιστικού σουρεαλισμού ειδικότερα.
Εικόνα υπ' αριθμόν 1
Έναρξη, πρώτη σκηνή.
Η αδρεναλίνη και οι τρίχες των χεριών υπακούουν στο πρόσταγμα για εγερτήριο που δίνεται υπό τους κορυφαίους ήχους της αρχής του eye of the tiger.
Δυο γάντια πυγμαχίας περιστρέφονται κι ευθυγραμμίζονται για να έρθουν σε θέση μάχης το ένα απέναντι από το άλλο. Σιγά-σιγά το σχέδιο πάνω τους αποκαλύπτεται.
Το γάντι από τα δυτικά (η λήψη του πλάνου γίνεται νοτιόθεν) έχει τη γελοία φανταχτερή τριχρωμία με την αστερόεσσα.
Το άλλο εξ ανατολών, σε πορφυρό φόντο αλά βυζάντιο, φέρει το αστροσφυροδρέπανο, το ένδοξο έμβλημα της τρισένδοξης σοβιετικής αυτοκρατορίας.
Τα δυο γάντια έρχονται τετ α τετ κι εκτοξεύονται με φόρα (έλα με φόρα που λένε). Ακολουθεί η μοιραία σύγκρουση και το πλάνο χάνεται μες στον καπνό.
Τρόμος...
Αυτή είναι, μακράν της δεύτερης, η απόλυτη κινηματογραφική απεικόνιση του ψυχρού πολέμου.
Αν ξέρετε κάποια καλύτερη εγώ κατεβάζω πάραυτα το μπλοκ (να έχουν και κάτι να ασχολούνται μερικοί που το ονειρεύονται).
Βλέποντας αυτή τη σκηνή ξεχνάς και χαμηλούς τόνους και τη γραμμή για ειρηνική συνύπαρξη και τα πάντα. Η ψυχολογία ανεβαίνει σε επίπεδο γιούργια να πάρουμε την πόλη.
Κάπου πιο κάτω ακούγεται η κομματάρα Burning Heat που δημιουργεί σκηνικό γουέστερν. Μονομαχία ένας εναντίον ενός. Κι όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας.
"Can any nation stand along?" αναρωτιέται o στίχος.
Έλα ντε;
Μόνο ο παπανδρέου του τρίτου δρόμου και της κίνησης των αδέσμευτων θα μπορούσε να απαντήσει θετικά σε αυτή την ερώτηση. Που ως γνωστός παπατζής τα είχε καλά με όλους. Κι οι σοβιετικοί στέλναν τον πονομαριόφ στην ελλάδα και στήριζαν πασοκ στα πλαίσια του μπλοκ της αλλαγής και του ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό.
Κούνια που μας κούναγε...
Το τραγούδι βέβαια θέτει σε γεωγραφική βάση το όλο ζήτημα. East vs West κτλ λες και είναι ολ σταρ γκέιμ.
Βέβαια, πέρα από την όποια προπαγάνδα, η φράση "βασική αντίθεση μεταξύ ιμπεριαλιστικού και σοσιαλιστικού συστήματος" είναι αντικειμενικά δύσκολο να χωρέσει σε στίχο και να ταιριάξει στο μέτρο. Ακόμα και στα αγγλικά όπου τα πάντα γίνονται.
Ωστόσο η συνταγή αυτή είναι δοκιμασμένη και διόλου τυχαία.
Λειτούργησε στην εντέλεια στην περίπτωση των δύο γερμανιών. Ο πολύς κόσμος στενοχωριόταν απλώς επειδή ήταν χωρισμένες σε ανατολική και δυτική. Σα να ήταν κράμερ εναντίον κράμερ στο σινεμά. Το λαοκρατική στο ΛΔΓ ήταν πάνω από τρεις συλλαβές και τον δυσκόλευε σαν έννοια.
Η ένωση των γερμανιών βέβαια μπορούσε να γίνει μόνο με ήττα της μιας. Όπως κι έγινε τελικά. Ουσιαστικά με όρους προσάρτησης, όχι επανένωσης.
Το ΕΣΣΔ-ΗΠΑ, ήταν ο υπέρτατος αγώνας πυγμαχίας.
Κατηγορία βαρέων βαρών και μέχρι τελικής πτώσης.
Το απόλυτο ντέρμπι μαζί με το μπάρτσα-ρεάλ μαδρίδ.
Αλλά όπως όλα τα μεγάλα γεγονότα ελαφρώς σικέ.
Εμείς από ένα σημείο και μετά τους δίναμε απλώς χαστουκάκια γιατί βασικά μας ενδιέφερε να κάνουμε εμπόριο.
Κι αυτοί μας δίναν μόνο πισώπλατα χτυπήματα κι ακολουθούσαν την τακτική του ώριμου φρούτου. Μας έδιναν δάνεια, μετά κόντρα δάνεια για να ξεπληρώσουμε τα προηγούμενα δάνεια και περίμεναν να πέσουμε από μόνοι μας κάτω από το βάρος των χρεών και της στάσιμης σαν έλος οικονομίας.
Το ίδιο ακριβώς κάνουν κι εντός των τειχών, όπου κάθε μέσος αμερικάνος που σέβεται τον εαυτό του και τις αξίες της πατρίδας του είναι χρεωμένος στις τράπεζες σε χρονικό βάθος τριών γενεών.
Για να μην απογοητευθεί το κομματικό κοινό και για να κρατηθούν τα προσχήματα η επίσημη εκδοχή λέει άλλα.
Πάνω που κερδίζαμε στα σημεία και είχαμε τον θείο σαμ ζαλισμένο στα σχοινιά κι ετοιμόρροπο λόγω βιετνάμ και πετρελαϊκής κρίσης, ήρθε ο πολυμήχανος πράκτορας γκόρμπι και μας έριξε νοκ άουτ με το δούρειο ίππο της περεστρόικα.
Στο Rocky IV όμως πέφτουν οι μάσκες.
Ο γκόρμπι στο τέλος χειροκροτάει όρθιος τον δεκάρικο λόγο του ρόκι μπαλμπόα περί αλλαγής (του έκλεισε συνωμοτικά και το μάτι, αλλά αυτό κόπηκε στο μοντάζ).
Ο ρόκι έκανε το διπλό μέσα στη μόσχα παίρνοντας ρεβάνς για το διπλό του ιβάν ντράγκο στις ηπα επί του απόλο κριντ. Οι δυο έδρες έσπασαν, οι μπουκ κονόμησαν και όλοι έζησαν καλύτερα.
Η διεθνής ομοσπονδία μάλιστα πήρε πρέφα την υπόθεση κι έβγαλε την ουρά της εκτός. Βρήκε ένα αστείο πρόσχημα κι αρνήθηκε να αναγνωρίσει το παιχνίδι. Όποιο και να 'ταν δηλ το αποτέλεσμα ο ρόκι θα κρατούσε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή.
Βρώμα η δουλειά...
Ας μη βιαστούμε όμως να κατηγορήσουμε τους σοβιετικούς για στήσιμο. Η εσσδ χρειαζόταν απεγνωσμένα "ζεστό" συνάλλαγμα. Και η ταξική πάλη μπορεί να πάρει απρόβλεπτες μορφές όσο (ο)ξύνεται η παγκόσμια διαμάχη ιμπεριαλισμού-σοσιαλισμού.
Σε όλα αυτά υπάρχει κι η εκτίμηση-τομή του ΚΟ του κκε μ-λ, δηλ ομόφωνη απόφαση του βασίλη σαμαρά.
Ο αγώνας πυγμαχίας έγινε για τα μάτια του κόσμου.
Αλλά η ρεβιζιονιστική ηγεσία του κκσε είχε και κρυφό σκοπό. Να αγαπήσει τον ρόκι και τις ηπα ο σοβιετικός λαός για να κάνει αυτή πιο άνετα μπίζνες και άνοιγμα προς τη δύση...
(Συνεχίζεται...)
Η κόρη μου η αποστάτρια
Βολεύει και για εκλογομαγειρέματα. Πχ η επιρροή των υποψηφίων της ψηφοφορίας μπορεί να υπολογίζεται είτε δια του 14 είτε δια του 41, ανάλογα με το αν απολαμβάνουν της εύνοιας της κε του μπλοκ ή όχι.
Σε επόμενο δημοψήφισμα θα δοκιμαστεί και η κατάργηση του σταυρού με την κατάρτιση ψηφοδελτίων και συνδυασμών με έτοιμες λίστες από τα πριν που θα κατεβαίνουν απλώς για έγκριση (ήδη έγινε μια προεργασία που μέτρησε θετικά βήματα σε αυτή την ψηφοφορία με τις πολυπρόσωπες κλίκες). Το δια βοής δεν ανήκει ακόμα στις κατακτήσεις της σάιμπερδημοκρατίας (κατά τον όρο σοσιαλδημοκρατία).
Χωρίς σταυρό γίνονταν κι οι εκλογές επί ανδρέα στα 80'ς που ακόμα κι από αυτή την άποψη ήταν απίστευτη εποχή. Προσωπικές εκστρατείες και μ-λ-κίες...
Το παρήγορο είναι ότι το κόμμα παρά την αλλαγή του εκλογικού συστήματος και την επαναφορά του σταυρού έχει μείνει βασικά στο προηγούμενο καθεστώς με τις λίστες.
Όπου οι ψηφοφόροι είναι ατίθασοι ή όχι καλά συγκεντρωμένοι κατά την επιλογή τους ("συγκεντρώσου..." που λέει και το ανέκδοτο με τους μεθυσμένους και σόρι που δεν καταλαβαίνετε ιησού όσοι δεν το ξέρετε) τα αυθόρμητα λάθη διορθώνονται μετεκλογικά με ροτέισον και τις απαραίτητες αλλαγές.
Πάντα ωστόσο θα με τρώει η αμφιβολία (αχώριστος σύντροφος κάθε σωστού κουμουνιστή) αν έπρεπε να τεθεί πιο επιτακτικά το ερώτημα. Με διατύπωση του στιλ "είστε σε ένα δωμάτιο με όλους αυτούς κι έχετε ένα πιστόλι με μία μόνο σφαίρα. Πώς θα διαλέξετε να την αξιοποιήσετε;" ή "έχετε μια απόφαση εκτόπισης για τα γκούλαγκ με ανοιχτό αποδέκτη. Ποιο όνομα θα συμπληρώνατε".
Αλλά αυτά τα αιμοβόρικα δεν ταιριάζουν σε δημοκράτες αριστερούς.
Βάζω και τον εαυτό μου μέσα, εξαιρώντας την περίπτωση του λουίς φίγκο που δεν εμπίπτει στις ανθρώπινες ευαισθησίες μου, μολονότι διατηρεί ακόμα κάρτα μέλους της μπαρτσελόνα.
Η κλίκα ανδρουλάκη-δαμανάκη-φαράκου και σια ήταν λογικό φαβορί για την πρώτη θέση. ο λαός του κκε δεν ξεχνά τι σημαίνει αριστερά (σκέτο χωρίς πάγο σιβηρίας) και δη ο συνασπισμός της.
Το γεγονός ότι ο κοτζιάς βγήκε από τα αριστερά αλλά κατέληξε στο ίδιο σημείο (πασοκ για 3 από τους 4 και η μεγάλη οικογένεια της σοσιαλδημοκρατίας εν γένει που τους αγκαλιάζει όλους) αποδεικνύει -κάπως εκχυδαϊσμένα η αλήθεια είναι- για το φανατικό ακροατήριο την κατάντια και τον κατήφορο που περιμένει όσους αφήσουν το μαντρί. Οι άσωτοι αποστάτες πέφτουν νομοτελειακά στα δόντια του λύκου του οπορτουνισμού με τον οποίον κλείνουν ντιλ και του πουλάν την ψυχή τους για να μην τους φάει.
Παρά τα σωστά συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε ωστόσο, η μέθοδος αυτή είναι ελαφρώς σπεκουλαδόρικη γιατί αφήνει στους ορθόδοξους που μένουν εντός μαντριού το ρόλο του προβάτου. Γι' αυτό η επιστημονικότητά της ελέγχεται.
Επί της ευκαιρίας να ασκήσω δημόσια και την αυτοκριτική μου για την παράλειψή μου να συμπεριλάβω την κομματικά ορθή και εγκεκριμένη υποψηφιότητα της κεδα και του κοψίδη που θα κέρδιζε αναμφισβήτητα και ανυπόκριτα την αγάπη σας.
Ο λουίς φίγκο που ισοψηφεί στην πρώτη θέση παίζει ουσιαστικά εκτός συναγωνισμού. Κερδίζει δικαιωματικά (πέρα από τα αργύρια) τον τίτλο του μεγαλύτερου προδότη όλων των εποχών ξεπερνώντας κατά πολύ σε αναγνωρισιμότητα ιούδα και εφιάλτη.
Συμπεριλαμβάνεται όμως στην ειδική κατηγορία "προδότες του κινήματος" λόγω μπάρτσα.
Κατά τα άλλα οι αθλητικές υποψηφιότητες δεν σας συγκίνησαν ιδιαίτερα. Θα πω όμως δυο λόγια με την ευκαιρία.
Για τη γυμνάστρια νάντια κομανέντσι που στο μόντρεαλ τερμάτισε τα μηχανήματα της ωμέγα που κατέγραφαν μέχρι 9.90 και δεν προέβλεπαν δεκαρι, ακούγονταν διάφορα πικάντικα κομμουνιστικά γκόσιπ για τις σχέσεις της με τον γιο του τσαουσέσκου που δεν είμαι πολύ σίγουρος ότι ήταν σε αμοιβαία εθελοντική βάση. Σε κάθε περίπτωση όμως της εξασφάλισαν τα μέσα για να αυτομολήσει στη δύση όπου ζει μέχρι σήμερα ούσα πρέσβειρα σε μια παπαριά (με το συμπάθειο) που μου διαφεύγει. Πιθανότατα του αντικομμουνισμού και της ανυπαρξίας.
Όσο για τον πούσκας, η ευαίσθητη δημοκρατική του καρδούλα δεν άντεξε την διεθνιστική σοβιετική βοήθεια (sic) στην χώρα του την ουγγαρία και για αυτό έπνιξε τον πόνο του στην ελεύθερη φασιστική ισπανία κι αργότερα στην ελλάδα επί επταετίας με τη χούντα και το ουέμπλεϊ. Αυτό που δεν είναι ευρύτερα γνωστό είναι ότι πριν καταλήξει στη ρεάλ μαδρίτης διαπραγματευόταν κι είχε περίπου συμφωνήσει με τον εθνικό πειραιώς...(!)
Με συγκίνησαν ιδιαίτερα οι σύντροφοι που (εκ)τίμησαν την τετραπλή υποψηφιότητα των κύρτσου, πάγκαλου, βίσση και φασούλα και το κοινό κομμουνιστικό παρελθόν τους, όταν η κνε ήταν περίπου μόδα και απαραίτητη προϋπηρεσία για όσους αριβίστες ήθελαν επιπλέον αγωνιστικά προσόντα για να εξαργυρώσουν στη συνέχεια.
Για την βίσση θα ήθελα να πω ότι πριν γνωρίσει τον καρβέλα τραγουδούσε κουγιουμτζή και τα χρόνια της υπομονής στο πλευρό του νταλάρα(!), ενώ για το φασούλα να προσθέσω ότι διετέλεσε μαθητής της μάνας μου η οποία πάντως δε φέρει την παραμικρή ευθύνη για την τελική διαμόρφωση του χαρακτήρα του αντρός και την μετέπειτα πορεία του που αποτυπώθηκε ανάγλυφα σε σχετικό σύνθημα των παοκτζήδων (μια μέρα θα το γράψει η ιστορία, ένας μ...ς δύο μέτρα δεκατρία, πρόδοσε λαό και ιστορία...). Ο αστικός μύθος αναφέρει μάλιστα ότι χρειαζόταν να ανέβει στην έδρα με τα παπούτσια για να τον κοιτάξει κατάματα.
Εγώ πάντως ψήφισα τον αντιδραστικό αντιδραστήρα υπ' αριθμόν 4 του τσέρνομπιλ και ο δεύτερος που το έκανε κερδίζει ένα κείμενο παραγγελία με θεματική της αρεσκείας του, αρκεί να βρει τρόπο να μου το κοινοποιήσει.
Πέρα από την προδοσία του πάντως ο εν λόγω αντιδραστήρας τίναξε στον αέρα το ιδεολόγημα φούσκα του γκόρμπι περί γκλάσνοστ και διαφάνειας. Εδώ πέρασαν τριάντα μέρες από το ατύχημα κι αν δεν το έπαιρνε χαμπάρι η σοσιαλιστική(sic) σουηδία που έκανε δικές της ατμοσφαιρικές μετρήσεις, ίσως να μην ανακοινωνόταν ποτέ. Η γκλάσνοστ χρησίμευσε μόνο για να φάνε τίμιους μπρεσνιεφικούς αγωνιστές σαν τον λιγκατσόφ και τον νικολάι κολόφ...
Για το τέλος αυτής της ανάλυσης αφήσαμε την σβετλάνα αλληλούγιεβα, γνωστή κι ως κόρη του στάλιν, που αξίζει μια ειδική αναφορά.
Ακόμα και σήμερα μου έχει μείνει η απορία αν έφυγε επειδή ήταν αντιφρονούσα και φίδι που ο πατερούλης (της) έτρεφε στον κόρφο του, ή άτυχο θύμα των χρουτσοφικών διώξεων (sic) και των κατασταλτικών οργίων στα πλαίσια της αποσταλινοποίησης (δεύτερο sic). Αγνοώ και το πότε ακριβώς αυτομόλησε, το οποίο ίσως να βοηθούσε.
Ίσως πάντως να φταίνε τα δύσκολα παιδικά της χρόνια. Για κάποιους ο στάλιν είναι εφιάλτης και σαν ιδέα μόνο, πόσο μάλλον να τον είχαν και πατέρα τους.
Ίσως πάλι να της είχε λείψει η πατρική στοργή, γιατί τη μοιραζόταν με εκατομμύρια σοβιετικούς και κομμουνιστές που θεωρούσαν τον στάλιν πατερούλη τους.
Στις επιστολές που έγραψε όσο ήταν στη δύση πάντως δύο πράγματα γίνονται φανερά: η τρυφερότητα για τις οικογενειακές στιγμές με τον πατέρα της (ε, ναι λοιπόν ήταν άνθρωπος) και η περιγραφή της απέριττης λιτότητας που χαρακτήριζε τη ζωή του πατέρα της αλλά και των υπόλοιπων ηγετικών στελεχών του κόμματος (κι αυτό είναι μακράν το πιο σοβαρό σημείο αυτού του σημειώματος). Εντάξει, δεν ανήκε και στη γενιά των 700 ο στάλιν όπως βγήκε ανέκδοτο για το δικό μας τον ρουσσώ(πουλο), αλλά πέρα από τα απαραίτητα προς το ζην και μια ντάτσα στη κριμαία για το καλοκαίρι δεν είχε προσωπική περιουσία. Ίσως μάλιστα η αλληλούγιεβα να πήγε στη δύση για να κάνει αυτό ακριβώς που δεν μπορούσε στη σοβιετική ένωση: περιουσία...
Σε κάθε περίπτωση θέμα σύγκρισης με τα δεδομένα των αδιάφθορων έντιμων πολιτικών του δυτικού κόσμου απλώς δεν υφίσταται. Ίσως ούτε καν με τα ηγετικά στελέχη του κκσε μετά το διαβόητο εικοστό...
Υγ: η υποψηφιότητα του στάλιν και της κλίκας του δεν συγκέντρωσε καμία ψήφο κι αυτό είναι κομματικά σωστό και εγκεκριμένο (κατά το πολίτικαλυ κορεκτ).
Ωστόσο ένας άλλος αστικός μύθος (ένας ακόμη) αναφέρει ότι επί σοβιετικής ένωσης όσοι υποψήφιοι συγκέντρωναν περισσότερες ψήφους από τον στάλιν σε διάφορα συνέδρια και ψηφοφορίες δεν είχαν και πολύ καλή τύχη στη συνέχεια.
Σε αυτή την ψηφοφορία τον πέρασαν βασικά όλοι, οπότε τη συνέχεια μπορούμε να τη φανταστούμε. Το 70% των υποψηφίων θα ακολουθήσει πιθανότατα τη μοίρα του 70% της κε του 17ου συνεδρίου των νικητών (πριν τη διετία με τις εκκαθαρίσεις).
Εντάξει, για την κόρη του θα το σκεφτεί.
Δεν είναι δα και κανα άσπλαχνο (πα)τέρας ο πατερούλης...
Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2008
Τι έγινε ρε παιδιά το 89;
Δεν θέλω να τους μειώσω, αυτούς ή το λόγο που έφυγαν. Ούτε πουλάω τρέλα για να αποφύγω την ουσία του θέματος. Αλλά σε μια καταμέτρηση ψήφων για τις εκλογές των εστιακών βεβαιώθηκα για το προχωρημένο της κατάστασής τους.
Τα πνεύματα δεν είχαν πολυανάψει, μέχρι που βγήκε το ψηφοδέλτιο νο 89. Οπότε αρχίσαμε:
"Και το 89; Τι έγινε το 89; Να μας πουν τι έγινε το 89..."
Έπεσε το τείχος του βερολίνου ρε φίλε.
Το βρήκα; Τι κερδίζω;
Το υπόλοιπο της βραδιάς κύλησε ευχάριστα με συνθήματα για τον άρη [βελουχιώτη], τον στάλιν και τους οικοδόμους που έρχονται.
Οι πασόκοι στην εφορευτική κοιτούσαν απορημένοι χωρίς να πιάνουν το πολιτικό διακύβευμα. Στις εστίες το απολιτίκ και το ζαμάν φου αυξάνει εκθετικά...
Το 89 άφησε στους ναρίτες παιδικά τραύματα κι έκτοτε βλέπουν παντού φαντάσματα (να πλανώνται πάνω τους).
Έτσι στο φύλλο 894 του πριν διαβάζουμε στη στήλη "σχόλια στο ημίφως":
"Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι το φετινό φεστιβάλ της κνε (...) ανακοινώθηκε ως φεστιβάλ κκε-κνε και όχι ως φεστιβάλ κνε-οδηγητή, όπως ήταν γνωστό επί δεκαετίες".
Η επίσημη δικαιολογία για τα 90 χρονα του κκε, κρίνεται ως ελάχιστα πειστική από τους συντάκτες γιατί έτσι κι αλλιώς θα είχαν την τιμητική τους στο φεστιβάλ.
Το σχόλιο κλείνει με το εξής καταπληκτικό: "Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για ένα ακόμη βήμα στον περιορισμό της αυτοτέλειας της κνε, η οποία έτσι κι αλλιώς βρίσκεται υπό στενή επιτήρηση μετά την ανταρσία του 89".
Είμαι πρόθυμος να γράψω τιμωρία ένα εκατομμύριο φορές τη φράση "δεν θα ξανακάνουμε κυβέρνηση συνεργασίας με αστικά κόμματα" παρά να διαβάζω τόσο έγκυρες αναλύσεις.
Λες κι αυτά τα πράγματα (και να υπήρχαν) φαίνονται απ' το όνομα του φεστιβάλ.
Δουλειά δεν είχε ο διάολος δηλ... Που ακόμα και με αυτόν θα συμμαχήσουμε για την κάθαρση και το καλό του τόπου, όπως έλεγε εκείνο τον καιρό (το 89) ο χαρίλαος.
Εν παρόδω, ο τόπος, απ' ό,τι έχω καταλάβει, είναι ο αριστερός τρόπος για να πεις πατρίδα, έθνος, χώρα (κι άλλες αστικές φυλλάδες) για να μη σε πούνε σωβινιστή.
Μία εβδομάδα πριν, στη στήλη κίνηση ιδεών της ίδιας εφημερίδας γινόταν παρουσίαση του βιβλίου "στην αγκαλιά της εργατικής τάξης" του στράτου τσαμπή (για τη ζωή του), από τις εκδόσεις σύγχρονη εποχή.
Την παρουσίαση την έκανε ο θανάσης κάππος, ο οποίος είναι γιος του κώστα κάππου και μέλος του ναρ. Επομένως είχε δυο λόγους παραπάνω για να επικεντρώσει στο τελευταίο μέρος του βιβλίου όπου γίνεται κριτική για την πολιτική της δεκαετίας του 80 (δυνάμεις της αλλαγής κτλ), για το 89 με το τζανετάκη και τη σοβιετική ένωση.
Προσπερνάμε τα όσα λέει ο τσαμπής για ανδρέα και εσσδ και περνάμε κατευθείαν στο απόσπασμα -που παρατίθεται και στο πριν- για την περίοδο του σκανδάλου κοσκωτά.
"Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο κοσκωτά, ο μητσοτάκης κήρυξε σταυροφορία για την κάθαρση, έλεγε ότι είναι ο αρχάγγελος της κάθαρσης και πίστευε ότι ήταν η ευκαιρία να ανατρέψει τον ανδρέα και να γίνει πρωθυπουργός. Εκεί, κατά τη γνώμη του στράτου (που γράφει σε τρίτο πρόσωπο για τον εαυτό του) το κόμμα έπεσε στο λάθος να ζητάει κι αυτό κάθαρση για να ομαλοποιηθεί η πολιτική ζωή, αφού για μια στιγμή φαινόταν ότι ο ανδρέας μπορούσε να κάνει πολιτικό πραξικόπημα για να κρατηθεί στην εξουσία. Εδώ η τοποθέτηση του κόμματος κατά τον στράτο ήταν δεξιά, οπορτουνιστική. Το Κόμμα θα έπρεπε να καταγγείλει για σκάνδαλα και τα δύο κόμματα που ήταν υπεύθυνα και να οδηγήσει στο βάθεμα της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος. Πολύ περισσότερο που είχε μια δύναμη στη βουλή και κι από αυτή εξαρτιόταν ο σχηματισμός της κυβέρνησης. Ωστόσο, η θέση που πήρε βοήθησεκαι τα δύο κόμματα να φορτώσουν στο κκε την ευθύνη της παραγραφής, αν δε δεχόταν να βοηθήσει στο σχηματισμό κυβέρνησης".
Εδώ κολλάει αυτό που θρυλείται ότι άφησε γραμμένο σε ένα χαρτάκι ένας σύνεδρος του περιβόητου 20ού στον χρουτσόφ, αφού ο τελευταίος τους διάβασε τη μυστική έκθεση:
Κι εσύ σύντροφε τι έκανες για όλα αυτά;
Εκείνη την περίοδο όμως (το 89, όχι επί στάλιν) γίναν τόσα σημεία και τέρατα στα μουλωχτά που εγώ δεν κατηγορώ κανέναν που δε μπόρεσε να τα σταματήσει.
Για επιδόρπιο έχουμε τα εκπληκτικά συμπεράσματα του θ.κ. από όσα διάβασε.
Θεωρεί ότι το βιβλίο εξέπληξε και τον πιο καλοπροαίρετο αναγνώστη δεδομένου ότι το κκε μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει καμία ουσιαστική αυτοκριτική για το 89 και την διαδικασία κατάρρευσης των πρώην σοσιαλιστικών χωρών (sic! αλλά τουλάχιστον τις λέει σοσιαλιστικές και μάλιστα δύο φορές, ενώ πιο κάτω χρησιμοποιεί τον ουδέτερο όρο πτώση αντί του κατάρρευση).
Όπως λέει όμως, το ζήτημα για το συγκεκριμένο βιβλίο δεν είναι μόνο οι θέσεις του συγγραφέα, αλλά η χρονική στιγμή έκδοσής του και η γενικότερη θέση του κκε (σ.σ: αχά!). Το βιβλίο του στρατή τσαμπή μπορεί να μας μιλά για πιθανές επόμενες κινήσεις της ηγεσίας του κόμματος(!).
Και μας αποτελειώνει με τα εξής:
"Σχεδόν ένα χρόνο πριν από το συνέδριο του κκε και είκοσι χρόνια μετά το 1989, λέτε να ακούσουμε και να διαβάσουμε πράγματα που θα δημιουργήσουν αίσθηση; ο χαρίλαος φλωράκης δεν υπάρχει πια στη ζωή και πιθανόν να ήρθε η ώρα να ειπωθούν "παραπονεμένα λόγια". Αφήστε που αν δεν το κάνει το κκε, η αστική τάξη περιμένει στη γωνία. Η άννα παναγιωταρέα έχει στα συρτάρια της το δεύτερο τόμο από όσα της είχε εμπιστευτεί ο χαρίλαος φλωράκης. Δεν θα πρέπει κάποια στιγμή να τα "χρησιμοποιήσει"; Αφήστε που το σύστημα μόλις κρίνει πως ήρθε η κατάλληλη ώρα, θα βγάλει στη φόρα πράγματα για να χτυπήσει το κκε, κάτι το οποίο δεν αποτελεί και κάτι καινούριο. Έχει γίνει κατά κόρον στο παρελθόν.
Συνεπώς ας βιαστεί το κκε να κάνει αυτοκριτική για τα κακώς κείμενα του παρελθόντος και τις λαθεμένες πολιτικές επιλογές της τελευταίας εικοσαετίας, γιατί αλλιώς δεν θα υπάρχει γυρισμός".
Μα αν το κκε βοήθησε την αστική τάξη το 89, τότε γιατί μας περιμένουν στη γωνία;
Τόμπολα...
Κατόπιν αυτής της εμβριθούς ανάλυσης τα μόνα που έχω να προσθέσω από πλευράς μου είναι τα εξής:
-το βιβλίο της φαιδράς παναγιωταρέα για τον χαρίλαο με τον τίτλο "κι σεν' πως σε λεν;" διαβάζεται μονορούφι και προσωπικά περιμένω πώς και πώς το δεύτερο μέρος που θα συμπεριλαμβάνει και "πικρές αλήθειες" για τον συνασπισμό και τη σοβιετική ένωση.
Γιατί όμως η αννούλα του χιονιά δεν το εξέδωσε όσο ο χαρίλαος ήταν εν ζωή; Για να έχει κάλυψη ότι κανείς δεν θα μπορεί να διαψεύσει όσα γράψει σε τελική μορφή;
-αυτό το τροπάρι με το θάνατο του χαρίλαου που αλλάζει τα δεδομένα είχε ακουστεί και για την περίπτωση του πατρός κάππου που κατά δήλωσή του "ποτέ δεν έφυγε από το κκε", αλλά δε μπορούσε να επιστρέψει κιόλας, γιατί -λένε- έθετε προσωπικό βέτο ο χαρίλαος που του το κρατούσε μανιάτικο για τη στάση του με τον τζανετάκη.
Η ατυχία είναι ότι ο κάππος πέθανε πολύ νέος, τρεις μόλις μήνες μετά τον χαρίλαο κι έτσι δεν είχαμε ποτέ την τύχη να τα δούμε όλα αυτά στην πράξη.
Στ' αλήθεια τώρα.
Τον κάππο θα ήθελα πολύ να τον δω να επιστρέφει στο κκε, έστω και στο τέλος της ζωής του. Τα υπόλοιπα είναι ωραία εναλλακτική λύση αντί του παιχνιδιού με τις τάπες των βαρελιών για να περνάμε τον χρόνο μας διασκεδάζοντας.
Υγ: το θέμα περί τζανετάκη και 89 μπαίνει στο συρτάρι με τα προσεχώς και θα αναλυθεί όταν ωριμάσουν οι συνθήκες...
Υγ2: υπάρχουν κι άλλα ενδιαφέροντα δημοσιεύματα από το πριν, αλλά τα κρατάμε κι αυτά στο αρχείο μαζί με το τζανή, για να μπούμε στην τελική ευθεία και σε αυτό που ήταν εξαρχής ο σκοπός μας.
Τις θέσεις του ναρ για τη σοβιετία...
(Συνεχίζεται...)
Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008
Άι μαστ μπρρεγκ γιου
Κεντρικό πρόσωπο και αντίπαλος του ρόκι (εκτός από τη σοβιετική ένωση σαν χώρα, υπερδύναμη και οικονομικό σύστημα εν γένει) είναι ο σοβιετικός πρωταθλητής της πυγμαχίας ιβάν ντράγκο, ο οποίος όμως μιλάει σπάνια έως ποτέ (δεν είναι αυτή η δουλειά του).
Αντ' αυτού μιλάν η σύζυγός του λουντμίλα (ντράγκοβα υποθέτω, αλλά δεν αναφέρεται πουθενά) και ο νικολάι κολόφ, που τον ακολουθούν παντού.
Η λουντμίλα είναι δυναμική, ξανθιά, με αγορέ κούρεμα της εποχής. Παραείναι σύγχρονη και ψεύτικη για να είναι ρωσίδα.
Αν η μέση σοβιετική γυναίκα είχε αυτή την εικόνα, οι μισοί δυτικοί θα αυτομολούσαν μαζικά στο μπλοκ μας περνώντας το τείχος ανάποδα.
Στην πραγματικότητα όμως η λουντμίλα είναι η μπριγκίτε νίλσεν που διετέλεσε και σύζυγος του σταλόνε για κάποια φεγγάρια.
Ο νικολάι κολόφ είναι πολιτικό στέλεχος, μέλος του πολιτιμπιρό του κκσε και κάτι σαν πολιτικός επίτροπος του ντράγκο.
Την υπόθεση την έχει πάρει πατριωτικά, πιθανότατα επειδή συνδέεται και με την προσωπική του ανέλιξη.
Παραμένει παρόλα αυτά τυπικό μπρεζνιεφικό απολίθωμα παλαιάς κοπής. Ξύλινη πομπώδης γλώσσα (σύντροφο μπλα-μπλα τον λέει σε κάποια φάση ο αφρο-αμερικάνος πυγμάχος απόλο κριντ), παλαιομοδίτικο κοστούμι, μίσος και καχυποψία για τους δυτικούς.
Δεν έχει ψυχανεμιστεί ακόμα τους ανέμους της αλλαγής του αιόλου γκόρμπι που ανοίγει τους ασκούς του μαζί με το κουτί της πανδώρας.
Αν δεν πέθανε από φυσικό γήρας μέχρι το 88, τότε σίγουρα θα τον φάγανε λάχανο στη 19η συνδιάσκεψη μαζί με το λιγκατσόφ.
Αφήσαμε για το τέλος τον ιβάν ντρράγκο.
Δεν είναι ανορθογραφία.
Η σωστή προφορά στο επίθετο είναι με δυο-τρία βαριά ρο τουλάχιστον, για να παγώνει το αίμα του μέσου αμερικάνου και να καταλαβαίνει με τι έχει να κάνει.
Ο σεναριογράφος δεν θέλησε να το κάνει ντραγκόφ έστω, για να είναι πιο πειστικό. Του αρκούσε κάτι που να προκαλεί συνειρμούς (πχ με δράκους που βγάζουν φωτιές απ' το στόμα) και φόβο.
Ο ντράγκο είναι αξιωματικός του κόκκινου στρατού (φυσικά).
Είναι ένα ξανθό, δίμετρο αγόρι, περίπου το πρότυπο της άρειας φυλής, όπως το φανταζόταν ο χίτλερ τα βράδια.
Δε μιλάει πολύ. Δεν του έχει ανατεθεί κάτι τέτοιο άλλωστε από τα κεντρικά της γκοσπλάν.
Δική του δουλειά είναι να χτυπάει και να διαλύει.
"Γουατ χι χιτς, χι ντιστρρόιζ" λέει για αυτόν στους δυτικούς δημοσιογράφους ο νικολάι κολόφ.
Το μήνυμα είναι βαθύ-κοινωνικό, αλλά σαφές.
Οι σοβιετικοί δεν είναι κανονικοί άνθρωποι σαν εμάς, αλλά μηχανές προγραμματισμένες, χωρίς αισθήματα.
Ευτυχώς που υπάρχει κι ο ρόκι...
Σε όλο το έργο ο ντράγκο λέει όλες κι όλες πέντε ατάκες.
Μέχρι το τριάντα περίπου έχει στόμα, αλλά όχι μιλιά.
Πήγε στην αμερική, προπονήθηκε, ίδρωσε, πήρε μέρος σε συνέντευξη τύπου, έκανε κι έναν ψιλοτσαμπουκά με έναν προκλητικό αφροαμερικανό, αλλά όλα αυτά στο μουγκό, σαν ήρωας του σαρλό.
Η απέριττη σοβιετική λιτότητα σε όλο της το καλλιτεχνικό μεγαλείο...
Η πρώτη ατάκα απ' το ξανθό αγόρι έρχεται ανέλπιστα στο 27ο λεπτό της αναμέτρησης, πριν τον αγώνα επίδειξης με τον απόλο κριντ.
Με άπταιστη προφορά πλησιάζει τον κριντ και του λέει:
"γιου λουζ".
Στο τέλος του αγώνα κι αφού έχει σκοτώσει (!!) τον κριντ, τον πιάνει λογοδιάροοια πάνω στη μέθη της νίκης και λέει τρεις ατάκες μαζεμένες:
"άι ντιφίτ δι ολντ μαν"
"αι κεν νοτ μπι ντιφίτιντ"
"άι γουοντ του ντιφίτ δε ρίαλ τσάμπιον".
Στο σημείο αυτό το λάγνο βλέμμα του συναντιέται με αυτό του ρόκι.
Η επόμενη ατάκα αργεί λίγο κι έρχεται πριν τον αγώνα με τον ρόκι μπαλμπόα στη μόσχα.
Οι δυο πυγμάχοι συναντιούνται στο κέντρο του γηπέδου, οπότε ο ντράγκο του λέει:
"Άι μαστ μπρρέιγκ γιου".
Φωνή και σαφήνεια ρομπότ.
Η εκπληκτική ερμηνεία κορυφώνεται πριν τον 15ο και τελευταίο γύρο.
Το σοβιετικό κοινό στη θέα της νάιλον κάλτσας της άντριαν (γυναίκα του ρόκι) παραληρεί υπέρ του μπαλμπόα κι ο νικολάι κολόφ πλησιάζει έξαλλος τον ντράγκο για να τον βρίσει.
Μοιραίο λάθος.
Ο ντράγκο σηκώνει στον αέρα τον κολόφ, τον πετάει μακριά και φωνάζει ότι παλεύει για τον εαυτό του, για να νικήσει ο ίδιος.
Οι τάσεις ατομισμού, ήταν πράγματι, υπαρκτό φαινόμενο στα τελευταία χρόνια του υπαρκτού κι αυτό ακριβώς αναδεικνύει το σενάριο με το εύρημα αυτό.
Με το που χτυπά το καμπανάκι, ο ντράγκο γυρνάει προς το μέρος του ρόκι κι ολοκληρώνει το μεγαλειώδη ρόλο του με τη φράση:
"του δι εντ".
Η ερμηνεία είναι κυριολεκτικά για σεμινάριο.
Πέντε ατάκες όλες κι όλες, αλλά απλώς αξεπέραστη.
Το κερασάκι στην τούρτα έρχεται από την ίδια τη ζωή που όπως έλεγε κι ο γκόρμπι, "αυτή θα δείξει..."
Ο "ηθοποιός" που ενσαρκώνει τον ντράγκο, είναι στην πραγματικότητα σουηδός και ακούει στο πραγματικά εύηχο όνομα dolph lundgren.
Ο αστικός μύθος λέει ότι συμμετείχε στην ολυμπιακή ομάδα της χώρας του (προφανώς μετά τους ολυμπιακούς της μόσχας) αλλά το 96 στην ατλάντα πολιτογραφήθηκε αμερικάνος κι έκλεισε την καριέρα του με τα χρώματα της αστερόεσσας.
Δηλ προδότης όνομα και πράγμα.
Κι ύστερα σου λένε να μην πιστεύεις τα έργα στο σινεμά.
Μωρέ βγαλμένα από τη ζωή...
(Συνεχίζεται...)