Vio-nova αγάπη μου

Μετά τα εισαγωγικά για τις καταλήψεις χώρων περνάμε στο καθαυτό κομμάτι των εκδηλώσεων για τις βιοτεχνολογίες.

Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι σε τελική ανάλυση η αναρχική διάλεκτος είναι πολύ πιο ξύλινη από τη δική μας.
Μπορεί να μην έχει τόσα τσιτάτα και παραπομπές, αλλά πρέπει να μοιάζει ψαγμένη, να εντυπωσιάζει. Κι επειδή με την ουσία δεν έχει πολλές πιθανότητες να το πετύχει, την πληρώνουν τα ελληνικά.
Ένα σωρό νεολογισμοί, κακόηχες, βαρύγδουπες φράσεις που είναι αμφίβολο αν υπάρχουν καν ως λέξεις στα ελληνικά.

Αλλά το πιο δημοφιλές φετίχ είναι οι λέξεις που αρχίζουν με το πρόθεμα αυτό. Κι η αυτοσυγκέντρωση ακόμα θεωρείται αυταξία.
Μια κοπέλα διέκοψε σε κάποια φάση τη συζήτηση ζητώντας απ' όσους έπαιρναν το λόγο αυτοκυριαρχία.
Το οποίο σε απλά ελληνικά είναι αυτό που εννοούμε εμείς με το δικό μας σύντροφοι να το μαζεύουμε (γιατί ξεχείλωσε).

Ο αυτισμός καταλήγει εν γένει κυρίαρχη ιδεολογία.
Σε μια άλλη συζήτηση ένα παιδί κατέθεσε έναν προβληματισμό για τη φράση να πάρουμε την υγεία στα χέρια μας.
Μήπως έτσι το εξατομικεύουμε και χάνουμε την ουσία που προϋποθέτει βαθύτερες, συνολικές αλλαγές;
Ο εισηγητής έσπευσε να τον καθησυχάσει ότι με τη φράση αυτή δεν εννοούμε εξατομίκευση αλλά αυτοδιαχείριση.
Κι όλοι μας (αυτο)ικανοποιηθήκαμε και συνεχίσαμε με το ίδιο πλευρό.
Γιατί το βασικό δεν είναι η ουσία. Το βασικό είναι πώς θα την ονομάσουμε για να τα 'χουμε καλά με τις ιδεοληψίες μας και τα φετίχ μας.

Στους έμπειρους αναγνώστες δε θα διέφυγε ασφαλώς ο όρος εισηγητής, που παραπέμπει σε εξουσιαστικές πρακτικές που αναπαράγουν την ιεραρχία και τις καταπιεστικές δομές.
Ε, ναι λοιπόν. Ακόμα κι αυτός ο χώρος διαβρώνεται.
Κανείς δεν έχει αναπτύξει αρκετά ισχυρά αντισώματα για να αποκρούσει τον μπολεσεβικισμό-σταλινισμό.

Ο περίεργος αυτός δυισμός θυμίζει περίπτωση σχιζοφρένειας.
Πολύ συχνά ο λόγος αυτού του χώρου ακροβατεί ανάμεσα σε κλασικές αναρχικές θεωρίες και σε πιο ταξικές, μαρξιστικές προσεγγίσεις.
Σύμμειξη (ή κατά το κοινώς λεγόμενο μπαστάρδεμα) που σε φοιτητικό επίπεδο έδωσε ως καρπό ένα κομμάτι των εαακ σε μορφή κενταύρου (μισοί κόκκινοι και μισοί μαύροι), γνωστοί κι ως άλφα του κεντάυρου (το άλφα σε κύκλο).

Για πολλούς αναγνώστες η παραπάνω διατύπωση αποτελεί casus belli.
Αλλά δεν το λέω για κακό. Κι εγώ ακόμα νιώθω πολλά μέσα του χώρου να είναι πιο κοντά στην κουλτούρα μου, αλλά να μου είναι τελείως ξένα ως περιεχόμενο.
Απλά όσοι τη βρίσκουν με αμεσοδημοκρατικά φετίχ είναι πιο επιρρεπείς κι από πλευράς περιεχομένου.

Σε ιδεολογικό επίπεδο το πάντρεμα αυτό θυμίζει πολύ αλτουσέρ.
Είναι εκπληκτικό πώς συγκλίνουν ο αφηρημένος ανθρωπισμός των αναρχικών με τον αλτουσεριανό αντι-ουμανισμό.

Στην εισήγηση για την υγεία, μια κριτική στον επιστημονισμό έχασε στην πορεία τον -ισμό της κι έγινε κριτική προς την επιστήμη, ενώ το νοσοκομείο έγινε εξουσιαστικός θεσμός που αναπαράγει την ιεραρχία και την εξουσία του ειδικού.
Στην προηγούμενη εισήγηση το φύλο του ανθρώπου ορίστηκε ως κοινωνική κατασκευή κι όλη η κουβέντα αναλώθηκε στους τρανς και το τζένρε (ό,τι κι αν είναι αυτό).
Το πρόβλημα δεν είναι το θέμα της συζήτησης. Το πρόβλημα είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε.

Η κριτική τους έπιανε κι ενδιαφέρουσες πτυχές.
Την πλήρη άγνοια που κρύβεται πίσω από πομπώδεις ιατρικές διαγνώσεις (το παπαγαλάκι του κρεμλίνου μου ανέφερε ως παράδειγμα την ιδιοπαθή ασθένεια).
Τους ασθενείς που ακολουθούν προσωπική θεραπεία και τη δυνατότητα αυτοθεραπείας (ίσως θυμίζει κάτι αυτό στους ομιλίτες).
Την κριτική στο καρτεσιανό σύστημα που βλέπει τον άνθρωπο ως μηχανή αποτελούμενη από όργανα/εξαρτήματα.
Την ιατρικοποίηση κοινωνικών φαινομένων και την αλόγιστη χρήση φαρμάκων.
Την επέκταση της αγοράς των φαρμακοβιομηχανιών σε υγιή άτομα χωρίς ουσιαστικά προβλήματα και την ανάπτυξη του τομέα της ιατρικής που αφορά τη διατήρηση της εργατικής δύναμης για την απρόσκοπτη εκμετάλλευσή της (πχ βιταμίνες που ντοπάρουν τον εργάτη για να αντέξει).

Αλλά το πρόβλημα ήταν το τελικό συμπέρασμα. Τεχνοφοβία και συνολική κριτική στην επιστήμη που κατέληγε στην απόρριψη.
Ενδεικτική ήταν η αναφορά στις μαίες και στις μάγισσες.
Όχι ως ξεχασμένη γνώση που λειτουργεί συμπληρωματικά στην ήδη υπάρχουσα. Αλλά ως παράδειγμα διάχυσης της γνώσης στην κοινωνία, χωρίς τη διαμεσολάβηση της εξουσίας των ειδικών.
Για αυτό ακριβώς, μόνο τυχαίο δεν ήταν το κυνήγι μαγισσών από την εκάστοτε εξουσία.

Η επιστημονική γνώση εντάσσεται στη γνωστή λογική του παραλόγου των αναρχικών για την αταξική κοινωνία.
Ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στη γνώση, ή στον κομμουνισμό βουλησιαρχικά, οποτεδήποτε το θελήσει, αρκεί να το συνειδητοποιήσει.
Στο παρελθόν υπήρξαν τέτοια παραδείγματα κοινωνιών (κομμούνες και κοινόβια, μαίες και μάγισσες) που αποδεικνύουν ότι είναι εφικτό. Αυτό είναι το πρότυπο που καλούμαστε να ακολουθήσουμε.

Χρειάστηκε να πάρει το λόγο ένας αναρχικός (που να αγιάσει το στόμα του) για να πει τα αυτονόητα.
-Οι γιατροί έχουν μέσο όρο πέντε λεπτά για να εξετάσουν τον ασθενή. Δεν είναι δική τους ευθύνη που δεν αναπτύσσουν διάλογο μαζί του. Είναι πρωτίστως θέμα έλλειψης προσωπικού.
-Οι μάγισσες δεν διέχεαν στην κοινωνία τη γνώση. Μαζί με τα ματζούνια σου δίναν να πεις και μυστικά ξόρκια, γιατί αλλιώς δε θα έπιανε.
-Η καχυποψία απέναντι στα φάρμακα δεν είναι πάντα καλός σύμβουλος. Χάσαμε(νε) συντρόφους μέσα απ' τα χέρια μας (δηλ τους) έτσι.

Ο εισηγητής αναγκάστηκε να τα διπλώσει κι είπε ότι αυτό που αμφισβητούσαν δεν ήταν την ανάγκη ύπαρξης ειδικών, αλλά την εξουσία τους. Δηλ οι αναρχικοί δέχονται την ανάγκη να έχουμε ειδικούς!
Πριν αρχίσω να ξεχνάω κι αυτά που ήξερα, έκανα στα γρήγορα έναν συνειρμό με τη σοβιετία για να συνέλθω.

Κι η σοβιετία ασθενής δεν ήταν; Της εντατικής μάλιστα. Κι άντεξε εκεί για εβδομήντα και πλέον χρόνια.

Χρειαζόταν ειδικούς η σοβιετική κοινωνία ή μπορούσε να κάνει αυτοθεραπεία; Κι αν η ύπαρξή τους ήταν προφανώς απαραίτητη, χρειαζόμασταν και την εξουσία τους;

Είναι εφικτό να έχουμε αμεσοδημοκρατικά ιατρικά συμβούλια; Και να ψηφίζουμε σε γενικές συνελεύσεις για τις εγχειρίσεις κοσύγκιν του 65; Μήπως όλα αυτά είναι καθαρή ουτοπία;

Ναι, αλλά αν ούτε ο ίδιος ο ασθενής δεν ξέρει τι του κάνουν στο χειρουργείο και δεν παίρνει μόνος του τις αποφάσεις, τότε τι κάνουμε σύντροφοι;
Κλαίμε πάνω απ' το πτώμα και τα φορτώνουμε όλα στον αλήτη τον γκορμπατσόφ. Που πάτησε τον όρκο του μαρξ-ιπποκράτη και πήρε φακελάκι από τη δύση.

Είναι σωστό όμως να ιατρικοποιούμε την ιστορία;
Στην τελική για κάποιους οι ειδικοί ποτέ δεν είναι απαραίτητοι. Κι η σοβιετία ήταν απλώς ένας κατά φαντασίαν ασθενής.

Το οποίο μου θυμίζει συνειρμικά το κατά φαντασίαν κνίτης.
Το δεύτερο πετυχημένο παρατσούκλι που μου βγάζουν σε μία εβδομάδα. Το πρώτο ήταν το σπασμένο τηλέφωνο.
Έτσι θα με έλεγαν μάλλον αν ήμουν ινδιάνος.

Εντάξει, αμφότερα έχουν κάποια βάση, αλλά θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι κατά βάθος δεν ισχύει κανένα από τα δύο.
Που να διαλυθεί η σοβιετία αν λέω ψέματα...

Ένα καμένο μεσημέρι

Πρόλογος: ο τίτλος είναι ενδεικτικός για όσα ακολουθούν.
Όποιος κάνει το λάθος να τα πάρει τοις μετρητοίς είναι άξιος της μοίρας του. Τα μισά από αυτά είναι τελείως ασόβαρα. Δε λέω ποια για να υπάρχει σασπένς.

Τα παπαγαλάκια εσχάτως είναι της μόδας, αλλά το δικό μας, του κρεμλίνου, πήγε στη μαμά πατρίδα ως ναύτης.
Γι' αυτό κι εμείς βρήκαμε παρηγοριά στον κοσμοναύτη γιούρι κακάριν.
Που αν δεν ήταν ο βατικιώτης θα με είχε στην αγία τριάδα με τους αγαπημένους του γραφιάδες, πίσω από δελαστίκ και παπακωνσταντίνου.
Αν αρχίσω να γράφω κι εγώ στο πριν, έχω ελπίδες.

Της μόδας είναι και το σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα.
Το οποίο είπε πρώτος (προσθέτοντας τη φράση σε μία χώρα) ο σύντροφος με το μουστάκι για τις γνωστές τροτσκιστικές διοικητικές μεθόδους, συσπειρώνοντας γύρω του τη βάση του κόμματος και τη συντριπτική λαϊκή πλειοψηφία.
Στο καπάκι απέδειξε ότι είναι ψευτοδίλημμα, γιατί μπορούν κάλλιστα να συνδυαστούν. Κι απ' το να έχεις μόνο το δεύτερο στον καπιταλισμό, καλύτερα να τα συνδυάσεις.
Εν παρόδω, ο γιούρι κακάριν είναι της άποψης πως πρέπει να αρχίσω να λέω την αλέκα συντρόφισσα με το μουστάκι. Που και πλάκα και βάση έχει, αλλά κάπου δε μου κολλάει.

Έτσι δημιουργικά περάσαμε το μεσημέρι μας με τον γιούρι κακάριν καίγοντας σαν άπονοι εμπρηστές τα μυαλά μας. Μόλις άναψαν όμως τα πνεύματα, ο γιούρι έπαιξε πυροσβεστικό ρόλο τιμώντας το παρελθόν του στην οργάνωση.
Στιγμές δημιουργικού μαρξισμού από το κάμπινγκ του μέλλοντός μας στα χανιά.

Στα οποία παρεμπιπτόντως θα είναι το άλλο σάββατο για τις αναιρέσεις ο μήτσος από το φυσικό! Οι πιστοί αναγνώστες του μπλοκ και το προσωπικό του φαν κλαμπ ετοιμάζουν πυρετωδώς την υποδοχή του.
Στις εδώ αναιρέσεις θα είναι ο σοβιετικός κυριούλης -με υπαρκτό τον κίνδυνο να πει πράγματα που δεν θα πολυαρέσουν στους οικοδεσπότες του.
Αλλά δεν θα είμαι εκεί για να το ζήσω. Εκτός κι αν δεχτεί η νιφάδα να πάμε στους χαΐνηδες. Αλλιώς, πολιτικά, δε μου πάει καρδιά.

Σε κάποια φάση η κουβέντα πήγε στις σεξουαλικές ανωμαλίες και στο πώς θα τις αντιμετωπίζουμε στο σοσιαλισμό.
Σκέφτηκα να πω θα απονεκρώνονται, το οποίο είναι απάντηση πασπαρτού, από το κράτος και τις εμπορευματικές σχέσεις, μέχρι τους αντιφρονούντες και τα γυράδικα.
Αλλά δεν πρόλαβα να πάρω σειρά κι έτσι το κράτησα για το μπλοκ.
Πέρα από τρόπο έκφρασης, το μπλοκ συνιστά έμμεση ομολογία κοινωνικού ελλείμματος. Κι επίσης κακής επικοινωνίας με τους συντρόφους. Οπότε το ρίχνουμε στα υποκατάστατα.

Ο γιούρι κακάριν μας ανέλυε μια ακραία περίπτωση κτηνοβασίας που είχε ακούσει. Για την ακρίβεια πτηνοβασίας. Όπου οι πτηνοβάτες πήγαιναν με κότα και την κρίσιμη στιγμή την αποκεφάλιζαν για να αυξήσουν με τους επιθανάτιους σπασμούς της την ηδονή...

Αν σε αυτό το σημείο υπάρχουν αναγνώστες που κλείνουν αηδιασμένοι τη σελίδα μπροστά τους και θα κάνουν πολύ καιρό να την ξανανοίξουν, τους καταλαβαίνω απόλυτα.
Κι εγώ προς στιγμήν σκέφτηκα ότι δεν ήθελα να ξαναδώ τον γιούρι κακάριν μετά από όσα ωραία μας διηγήθηκε.

Μαντεύοντας ωστόσο τη φρίκη στα πρόσωπά μας βιάστηκε να προσθέσει ότι το διάβασε στο έψιλον. Και μετά από αυτό σιγουρεύτηκα ότι μεγαλύτερη ανωμαλία απ' το να διαβάζει κανείς ελευθεροτυπία δύσκολα βρίσκεις.
Ελπίζω μόνο μετά από αυτό να μην χάσαμε αναγνώστες. Κερδίζοντας στη θέση τους ανώμαλους πάσης φύσης (αναγνώστες του έψιλον και γενικότερα).

Κι όμως όλα αυτά ξεκίνησαν από το θέμα της οικογένειας και των έμφυλων σχέσεων. Που μπορεί να γίνει άκρως ενδιαφέρον και σοβαρό αν δε μπλεχτούν αλτουσεριανοί ή αναγνώστες του έψιλον στη συζήτηση.

Στην αρχή πχ λέγαμε για το παράδειγμα των σοβιετικών.
Που χωρίς να ξεκινάν από πολύ μικροί τις σεξουαλικές τους εμπειρίες ωρίμαζαν γρήγορα και παντρεύονταν σχετικά νέοι. Κυρίως γιατί ένιωθαν κοινωνικά ασφαλείς ώστε να το κάνουν.
Εκτός κι αν το έκαναν για να παίρνουν προνόμια κι επιδόματα. Δημόσιοι υπάλληλοι ως το μεδούλι.
Πιο πιθανό είναι να έπαιζαν ρόλο και τα δύο. Όχι όμως με την ίδια βαρύτητα.

Αφού αναλύσαμε μαρξιστικά κι ενδελεχώς τις έννοιες μονογαμία, μονογαμία κατά διαστήματα, μονοφιλία, πολυφιλία και μονοκτηνοβασία στην χώρα της ελευθερίας (όπου κάποια δίποδα ζώα θέλουν να κατοχυρώσουν το δικαίωμά τους να παντρεύονται κανονικά ζώα) ο βενιαμίν έκανε εντυπωσιακό φινάλε με ένα σύνθημα που είδε κάποτε σε έναν τοίχο και το οποίο σε ελεύθερη απόδοση έλεγε τα εξής:
Στο κρεβάτι του γάμου πεθαίνει ο έρωτας, χάνεται η παρθενιά και γεννιέται η μάνα. Λευτεριά στις νοικοκυρές.

Μείναμε άφωνοι με την πολιτική βαθύτητα του συνθήματος.
Ο γιούρι κακάριν αναρωτιόταν ποιος ανέλαβε την ευθύνη για αυτή την ομορφιά.
-Τι υπογραφή είχε; Νοικοκυρές σε απόγνωση;
Και στο καπάκι συνειρμός.
Στον απέναντι τοίχο σύνθημα:
Στηρίζουμε-ψηφίζουμε ΚΚΕ.
Υπογραφή: νοικοκυραίοι σε απόγνωση.
Ο συνειρμός βασικά είναι δικός μου, αλλά τον χρεώνω στον γιούρι για να αναλάβει αυτός το πολιτικό κόστος της προβοκάτσιας.

Κι αμέσως καινούριος συνειρμός σχετικός με ανωμαλίες.
Που για να μην τον χρεώσω κι αυτόν στον γιούρι κακάριν τον παρουσιάζω σε μορφή υποθετικού διαλόγου, όπου συμμετέχουν:
α. κάφρος αναρχικός χωρίς αναστολές (ηθικές και ποινικές).
β. ρομαντικός ορθόδοξος σύντροφος, στοιχείο ηθικό και παραδοσιακό.

Α: -Σοσιαλισμός ήταν αυτό που είχανε στη ρωσία; (σ.σ: αυτοί δεν την αναφέρουν ποτέ ως σοβιετία). Σκατά περνούσε ο κόσμος εκεί πάνω.
Β: -Μια χαρά ζούσε ο κόσμος. Κι εγώ εκεί θα προτιμούσα να ζω.
Α: -Δηλ, κοπρολαγνεία; Οκ, εγώ είμαι ανοιχτός στα βίτσια των άλλων.

Η πραγματικότητα ωστόσο ξεπερνάει τη φαντασία.
Ποιοι νοικοκυραίοι σε απόγνωση και πράσινα άλογα...
Η πιο καλτ ομάδα στήριξης του κόμματος υπάρχει κι έχει όνομα.
Κάπα κάπα ύψιλον...
Δαγκώνομαι από ζήλεια που δεν είμαι ιδρυτικό μέλος.

Σε αυτό το σημείο ο μέσος σύντροφος προσπαθεί να θυμηθεί από το όνομα-ζώα-φυτά μια χώρα που να αρχίζει από ύψιλον. Οι πιο ψαγμένοι σφοι καταλήγουν στο κκ υεμένης.
Όπως στη θεολογική που χρόνια τώρα ένα ψώνιο κατεβάζει μόνος στις εκλογές την καταπληκτική κίνηση φοιτητή (κκφ) και μια σφισσα το πέρασε για κκ φινλανδίας.

Αλλά το κάπα κάπα ύψιλον σημαίνει άλλο πράγμα.
Κίνηση για την κριτική υποστήριξη του κκε. Που είναι μίλια μπροστά ως κίνηση από αυτές για την ανασύνταξη, την ανασύνθεση και την ανακύκλωσή του.
Το κόμμα έχει στραβά, αλλά με σωστή κριτική μπορεί να τα αλλάξει.
Κι ας μου τραγουδούσε ο σύντροφος τις προάλλες στην πορεία:
Καληνύχτα απολίθωμα, το κόμμα αυτό ποτέ δεν θα αλλάξει...
Ξέρω ότι κατά βάθος το εννοεί, αλλά δεν το πιστεύει.

Η κίνηση αυτή λοιπόν αποτελείται από τρεις ανθρώπους(!) απ' τον χώρο του κινηματογράφου (τόσοι τουλάχιστον υπογράφουν το ιδρυτικό της κείμενο) που έρχονται να συνταχθούν με το κόμμα με τις διαφωνίες τους, τα σκουλαρίκια τους κτλ.
Αλλά ο γιώργος ρούσης (που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είναι κι ιδρυτικό μέλος της κίνησης) (μας έκανε όμως την καρδιά περιβόλι με το κείμενό του για την ανταρσύα στην ελευθεροτυπία) (και δεν χρειάζεται να είναι κανείς κκε για να τον ξενίσει αυτή η κίνηση) λέει ότι ακόμα και σε αυτό το κόμμα αντέδρασε αρνητικά.
Τι έκανε δηλ; Τους κατηγόρησε για ροπή προς τον αστισμό;

Ξεφύγαμε όμως. Επιστροφή στον γιούρι κακάριν.
Που επειδή ο άβερελ άργησε να φέρει το πριν την κυριακή μου είπε ότι δεν είχε τίποτα πολύ ενδιαφέρον. Μόνο ένα κείμενο του μπιτσάκη που έλεγε για τον τρίτο πόλο της αριστεράς και τις συνεργασίες, αλλά κινούνταν στα γνωστά, δεν είχε κανά μαργαριτάρι.
Βέβαια εσύ μπορεί να έρθεις αύριο και να μου πεις ότι έχει, είπε στο τέλος.
Κάτι ήξερε, αλλά μου το έφερνε λάου-λάου.

Το επόμενο βράδυ διάβασα την ανάλυση. Πιο σοβαρή από άλλες φορές, αλλά είχε και κάποια ερωτήματα για το σοσιαλισμό που προτείνουμε τα οποία με προβλημάτισαν:
-Τι θα γίνει με την κοινωνικοποίηση (όχι κρατικοποίηση των μέσων παραγωγής);
-Τι θα γίνει με τον κίνδυνο αναπαραγωγής του αστικού καταμερισμού εργασίας (...);

Δεν ξέρω τι ακριβώς εννοεί με αυτό το τελευταίο και τι έχει υπ' όψιν ως σοσιαλιστικό καταμερισμό εργασίας.
Αλλά αν φτάσουμε σε μια κοινωνία με κοινωνικοποιημένα μέσα παραγωγής, χωρίς καταμερισμό εργασίας (ο οποίος αναπόφευκτα παραμένει ως αστικό κατάλοιπο όσο υπάρχουν τάξεις), τότε αυτή η κοινωνία είναι η αταξική.
Ποια είναι λοιπόν η διαφορά της σοσιαλιστικής κοινωνίας από τον κομμουνισμό;
Κι αν ήταν τελικά τόσο απλό να προτείνουμε κάτι που να υπερβαίνει τις αντιφάσεις αυτές γιατί δεν το σκεφτήκαμε νωρίτερα να πάμε μια ώρα αρχίτερα με τους αναρχικούς που κι αυτοί το ίδιο πάνω-κάτω λένε;

Λίγο πιο κάτω το κείμενο λέει (και πολύ σωστά) ότι η κομμουνιστική θεωρία του μέλλοντος δεν είναι ο σταλινισμός, ο μαοϊσμός ή ο τροτσκισμός.
Πριν καν κλείσει την πρόταση όμως, σπεύδει να μας πει εντός παρενθέσεως ότι δε βάζει τον στάλιν στην ίδια μοίρα με τις άλλες προσωπικότητες.
Το αυτό ισχύει και δι' ημάς υποθέτω, αλλά από την ανάποδη.
Ο γιούρι κακάριν όμως είχε προλάβει ήδη να φύγει.
Νόμιζε ότι θα τη γλιτώσει έτσι...

Λοιπόν, επειδή βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο, όλα τα κείμενα πρέπει να έχουν εκλογικό χαρακτήρα.
Να καταλήγουν στο γιατί ψηφίζουμε γιούρι κακάριν και σε πρόταση για βιογραφικό.

Ήδη στην τρέχουσα ψηφοφορία τα ατοπήματα είναι αλλεπάλληλα.
Δεν είναι μόνο που ο γιούρι κακάριν έχει μόλις μία ψήφο (πιθανότατα τη δική του). Σα να μην έφτανε αυτό ο ηρωικός μάκης πέτσας βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της πρώτης του εκλογικής ήττας.

Πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Να κάνουμε μαζικό, στοχευμένο άνοιγμα στις επιρροές μας.
Δεκατρείς και σήμερα, να μην πάει ούτε μία χαμένη.
Αλλιώς θα αναγκαστούμε να κάνουμε εκλογο-μαγειρέματα.
Κι επειδή αυτά δεν ταιριάζουν στο ήθος μας σκέφτομαι να στείλω τους δύο πρώτους σε δεύτερο γύρο, κατά το μοντέλο των δημοτικών, για μάχη μέχρι τελικής πτώσης. Ίδωμεν...

Επείγουσα ανακοίνωση

Διαβάστε την άμεσα. Μετά το πέρας της προθεσμίας το ποστ αυτό μπορεί να αυτοκαταστραφεί.
Το αδελφό μπλοκ γκράνμα κι ο ατρόμητος guerillero compassocap παίρνουν μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία.
Όπως γράφει κι ο ίδιος:

Μίλησα τηλεφωνικά με το Πέτρο Παπακωνσταντίνου, συμμετέχοντα στο ψηφοδέλτιο της ΑΝΤΑΡΣΥΑΣ για να κανονίσουμε μία συνέντευξη με θέμα τις εκλογές αλλά και θέματα που απτονταί της προσωπικής του ζωής και της γενικότερης πολιτικής κατάστασης. Δυστυχώς επειδή οι εκλογές είναι κοντά και δεν υπάρχει πολύς χρόνος η συνέντευξη κανονίστηκε για Δευτέρα 25/5 μεσημέρι. Όπερ και σημαίνει ότι δεν έχετε και πολύ χρόνο να κάνετε τις ερωτήσεις σας. Όσοι προλάβετε. Για τους άλλους απολογούμαι αλλά ο χρόνος πιέζει.

Ολόκληρο το κείμενο μπορείτε να το διαβάσετε στη διεύθυνση http://mygranma.wordpress.com/2009/05/24/papakonstantinou/#more-1064. Εκεί μπορείτε (κι επιβάλλεται) να αφήσετε και τις δικές σας ερωτήσεις, για να γίνει πιο πλούσια κι ενδιαφέρουσα η κουβέντα.
Κι αξίζει τον κόπο να μείνετε λίγη ώρα παραπάνω και να διαβάσετε και παλιότερα κείμενα του γκράνμα (καθώς και το διάλογο που αναπτύσσεται στα σχόλια).

Παρακάτω παραθέτω το σεντόνι με τις ερωτήσεις που άφησα εγώ στα σχόλια του γκράνμα. Πιο πολύ για να γίνει κουβέντα με όσους δεν προλάβουν και δουν το κείμενο και την παραπομπή εκπρόθεσμα.
Το τι απαντάει ο καθένας μας σε αυτά τα ερωτήματα είναι εξίσου ενδιαφέρον με τις απαντήσεις που θα δώσει ο παπακωνσταντίνου.

Αν το σεκ δεν είχε πάρει μαζί του αραν κι αρας ως συμμάχους θα υπήρχε τέτοια πίεση να γίνει αυτή η συμμαχία;
Στο τελευταίο του κείμενο στο πριν (όχι στο σημερινό, στο φύλλο της προηγούμενης κυριακής), γράφει για την ανταρσία του μέλλοντος που ήρθε για να μείνει. Πέρα από τις δυνατότητες, ποιες αντιφάσεις βλέπει ο ίδιος στο εγχείρημα της ανταρσύας; Ποιες είναι οι αδυναμίες της που πρέπει να ξεπεραστούν στο άμεσο μέλλον; Διακρίνει ως ενδεχόμενο τον κίνδυνο διάλυσής της;

-Πώς κρίνει ο ίδιος την ανταρσία του εεκ και της οκδε από την ανταρσύα; Θεωρεί τα αίτια της αποχώρησής τους προσχηματικά; Θεωρεί ότι στερούνται βάσης και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα;
-Πώς πάρθηκε η απόφαση στο μετωπικό σχήμα του μερα για αυτή τη συγκρότηση; Το εεκ καταγγέλλει ότι η απόφαση πάρθηκε στην ουσία από το σώμα του ναρ το περασμένο φθινόπωρο. Η οκδε λέει ότι είχε πολλές επιφυλάξεις εξ αρχής. Πώς ακριβώς παίρνονταν στο μέρα οι αποφάσεις; Με δημοκρατικό συγκεντρωτισμό; Με ομοφωνία; Γιατί μόνο ομοφωνία δεν υπήρχε σχετικά με το θέμα στις τάξεις του μερα.
-Στο εσωτερικό του ναρ έγινε ομόφωνα αποδεκτή αυτή η απόφαση;

-Υπάρχει ως στόχευση να συγκροτηθεί κάτι πιο ενιαίο και συμπαγές από το μέτωπο της ανταρσύας; Πχ ένα καινούριο κόμμα (κατά τα πρότυπα του νακ στη γαλλία); Εν παρόδω, θεωρεί θετικές τις επεξεργασίες του τελευταίου συνεδρίου του νακ; Τον όρο σοσιαλισμός του 21 ου αιώνα που υιοθετήθηκε από το εν λόγω συνέδριο;
Γιατί απεμπολήθηκαν οι χαρακτηρισμοί επαναστατικός και ριζοσπαστικός από το αρκτικόλεξο του νέου φορέα κι έμεινε μόνο το αντι-καπιταλιστικός; Τον ίδιο τον βρίσκει σύμφωνη αυτή η εξέλιξη; Δεν την θεωρεί σημαντική υποχώρηση; Πώς αξιολογεί το γεγονός ότι μόνο η κομμουνιστική ανανέωση έχει βάλει ως θέση την προσθήκη του επιθετικού προσδιορισμού κομμουνιστικός;

-Το μέρα κατά βάση λειτούργησε ως εκλογικός συνασπισμός που ενεργοποιούνταν κυρίως σε προ-εκλογικές περιόδους. Συμφωνεί με αυτή τη διαπίστωση; Φοβάται μήπως η ανταρσύα έχει χαρακτηριστικά εκλογικής συγκόλλησης με βραχύβιο ορίζοντα και αναπαράγει τις ίδιες παθογένειες;
-Ποια διδάγματα αποκόμισε ο ίδιος και το ναρ από την προηγούμενη αποτυχία της μαχόμενης αριστεράς; Τι δεν πρέπει να επαναληφθεί; Ποιοι ήταν οι λόγοι της αποτυχίας του εν λόγω εγχειρήματος;
-Γιατί απέτυχε εν γένει το εξωκοινοβούλιο να αποκτήσει μεγαλύτερη παρέμβαση κι απήχηση μετά το 89, τη στιγμή που η πολιτική συγκυρία ήταν μάλλον ευνοϊκή για τέτοια εγχειρήματα; Ο ίδιος παραδέχεται στο τελευταίο άρθρο που ανέφερα και πριν, πως “ό,τι πετύχαμε είναι μικρότερο απ’ ό,τι διακηρύξαμε”. Γιατί συνέβη αυτό κατά τη γνώμη του;
-Και κάτι όχι πολύ ουσιαστικό, αλλά οπωσδήποτε σχετικό με την επικαιρότητα. Τι ποσοστό περιμένει στις ευρωεκλογές για την ανταρσύα; Ποιος είναι ο στόχος (αν όχι σε ποσοστά γιατί παίζει κι ο παράγοντας της αποχής που τα επηρεάζει τουλάχιστον σε απόλυτο αριθμό ψήφων);

-Δεύτερος κύκλος ερωτήσεων σχετικά με το κόμμα.
-Πιστεύει ότι το ναρ έχει περισσότερα στοιχεία που το ενώνουν με το σεκ απ’ ό,τι με το κκε;
-Ο ίδιος θα επιθυμούσε μια συνεργασία με το κόμμα σε επιμέρους μέτωπα, αλλά και γενικότερα; Έχει επιχειρηθεί κάτι τέτοιο στο παρελθόν (εννοώ για ανεπιτυχείς απόπειρες που δεν τελεσφόρησαν μέχρι τέλους και δεν έφτασαν στο φως της δημοσιότητας).
-Ποιος πιστεύει ότι φέρει τη βασική ευθύνη για αυτή την έλλειψη συνεργασίας;
-Η κριτική που ασκείται από τις σελίδες του πριν προς το κόμμα τον βρίσκει σύμφωνο; Αν ναι, δεν είναι κάπως αντιφατικό να επιδιώκεται γενική συνεργασία με ένα κόμμα στο οποίο καταλογίζονται τα μύρια όσα;

-Στο τελευταίο αυτό άρθρο κάνει αναφορά στην τακτική του “παμε μόνοι μας” παντού και πάντα. Το εξω-κοινοβούλιο μέχρι πρόσφατα δεν περηφανευόταν ότι ήταν αυτό που εγκαινίασε την τακτική των ξεχωριστών συγκεντρώσεων; Τι άλλαξε από τότε; Γιατί συμπορεύτηκε με τη γσεε στις κρίσιμες πορείες για το ασφαλιστικό και στις τελευταίες απεργιακές συγκεντρώσεις; Και γιατί είχε εκ νέου διαφορετική τακτική την πρωτομαγιά;

-Θεωρεί ότι το κόμμα είναι μια τελειωμένη, ή αδιέξοδη υπόθεση; Αν όχι, για ποιο λόγο δεν έμεινε το 89 μαζί με τους υπόλοιπους για να πολεμήσουν κάποια πράγματα καλύτερα από μέσα; Για να το θέσω καλύτερα έχει σκεφτεί υποθετικά ότι αν έμενε θα υπήρχαν δυνατότητες μιας άλλης εξέλιξης; Έχει μετανιώσει για αυτό;
-Θα μπορούσε να κάνει μια κριτική προσέγγιση της κνε της περιόδου γράψα, όπως την έζησε ο ίδιος από μέσα; Ποιες ήταν οι αδυναμίες, οι αντιφάσεις κι οι παθογένειές της;

Μαζί και κάποιες ερωτήσεις για τη σοβιετική ένωση (καθώς στο κείμενό του καταλογίζει στο κόμμα εξιδανίκευση του παρελθόντος στάλιν και μπρέζνιεφ).
-Αυτή την αίσθηση την αποκόμισε κι από τις τελευταίες θεωρητικές επεξεργασίες του πρόσφατου συνεδρίου του κόμματος; Τις έχει διαβάσει κι αν ναι πώς τις αξιολόγησε;
-Ο ίδιος πώς αξιολογεί αυτό το παρελθόν; Πιστεύει ότι είχαμε να κάνουμε με ανύπαρκτο σοσιαλισμό; Με κρατικό καπιταλισμό; Με ιδιότυπο εκμεταλλευτικό καθεστώς όπως λέει το ναρ; Τον ικανοποιεί αυτή η ανάλυση; Σε ποιον κοινωνικό σχηματισμό αντιστοιχεί αλήθεια ο σοβιετικός σχηματισμός; Ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που τον διαφοροποιούν από τον σοσιαλισμό;
-Ποιες είναι οι δικές του επιρροές από την κριτική του τρότσκι και το συγκεκριμένο ρεύμα εν γένει (σχετικά με την ανάλυσή τους προς τη σοβιετική ένωση και συνολικά);

Σχετικά με τον καπιταλισμό και τη σημερινή του εξέλιξη.
-Πώς τεκμηριώνει την ύπαρξη νέου σταδίου ανάπτυξης του κεφαλαιοκρατικού συστήματος; Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του; Είναι αρκετό το στοιχείο για την δυνάμωση της τάσης απόσπασης απόλυτης υπεραξίας για να τεκμηριώσει ένα καινούριο στάδιο ανάπτυξης;
-Αποδείχτηκε ότι ο λένιν έπεσε έξω όταν έλεγε ότι ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός είναι το τελευταίο σκαλοπατάκι πριν τον σοσιαλισμό; Έχουμε περάσει σε άλλο στάδιο που υπερβαίνει τον καπιταλισμό της σύμφυσης μονοπωλίων και κράτους;

Και δυο λόγια για την κρίση.
-Τι εννοεί το ναρ όταν λέει ότι αυτή η κρίση δεν είναι μια τυπική κυκλική κρίση; Ακόμα κι αν είναι μεγαλύτερης έκτασης από αυτή του 29, δεν εντάσσεται στον καθιερωμένο κύκλο των καπιταλιστικών κρίσεων; Ποια είναι τα καινούρια χαρακτηριστικά που ανέδειξε;
-Γιατί και με ποιο σκεπτικό το ναρ την χρησιμοποιεί ως τεκμήριο της ύπαρξης νέου ολοκληρωτικού σταδίου του καπιταλισμού;
-Ποιες είναι οι δυνατότητες που αναδεικνύονται μπροστά στο λαϊκό κίνημα από την καπιταλιστική κρίση για υπέρβαση της κεφαλαιοκρατίας;

Σχετικά με τα φοιτητικά.
Πώς τάσσεται ο ίδιος απέναντι στο ενδεχόμενο ανασύστασης της εφεε; Ποιες είναι οι δικές του εμπειρίες από τα δικά του φοιτητικά χρόνια όπου η εφεε ήταν συγκροτημένη και δυνατή; Ποιος ήταν ο ρόλος που έπαιζε στο συντονισμό του φοιτητικού κινήματος;

Και δυο πράγματα γενικά.
-Θα ήθελε να πάρει θέση στο θέμα που έχει ανακύψει με το 18 και άνω και την εταιρεία που πήγε να κάνει η μάτσα; Πώς κρίνει την κίνηση αυτή;
-Ετοιμάζει καινούριο βιβλίο; Τι θέμα θα έχει;
Γιατί και αυτός και ο δελαστίκ (αλλά κι ο μπογιόπουλος από δικούς μας) διάλεξαν να συνεργαστούν με το εκδοτικό του λιβάνη και να του δώσουν έτσι ποιοτικό άλλοθι;

Υγ: Καλό θα ήταν επίσης όσοι είναι από θετικές επιστήμες να κάνουν αντίστοιχες ερωτήσεις, γιατί θα πάρουν αρκετά ενδιαφέρουσες απαντήσεις (πχ για το πείραμα του σερν και γενικότερα).

Η φάμπρικα δε σταματά...

Το περασμένο σάββατο πραγματοποίησα ένα απωθημένο χρόνων.
Πήγα μαζί με το παπαγαλάκι του κρεμλίνου σε κατάληψη αναρχικών. Συγκεκριμένα στην υφανέτ που είχε τριήμερο εκδηλώσεων για τις βιοτεχνολογίες.
Κάτι που ήθελα να κάνω καιρό κι ήταν στη λίστα με όσα είχε να κάνει το παπαγαλάκι πριν φύγει στο ναυτικό.

Πηγαίνοντας σε ένα τέτοιο μέρος με ψυχολογία κνίτη (την οποία δεν έχω χάσει κι ούτε θέλω μάλλον) νιώθεις περίπου σαν αρειανός στη θύρα τέσσερα. Δέος μπροστά στο άνδρο του εχθρού. Που δεν είναι ακριβώς ο ταξικός [εχθρός], αλλά εσύ μεγάλωσες ακούγοντας τα αγαπημένα σου παραμύθια που σε έπειθαν για το αντίθετο.

Ο μύθος ωστόσο απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Ούτε άγρια, ούτε επικίνδυνα είναι τα πράγματα. Ειδικά όσο δε φανερώνεις την ιδεολογική σου ταυτότητα, ή κάποιο κασκόλ στα χρώματα του κόμματος.
Τώρα που το σκέφτομαι μια μπουτίκ για κομμουνιστές θα έκανε χρυσές δουλειές. Χώρια τα ασφάλιστρα για τα τζάμια που θα της τα έσπαγαν κάθε τρεις και τόσο.

Το έτοιμο σχήμα που έχουμε στο κεφάλι μας για αυτά τα μέρη είναι σαν την εικόνα που έχει ένα μικρό παιδί για το δάσος το βράδυ, ή για μια σκοτεινή αποθήκη που δεν έχει μπει ποτέ. Ή σαν την εικόνα του μέσου φιλισταίου για τη σοβιετία.

Το μόνο αντίδοτο είναι να πας κατευθείαν στο φόβο σου. Έτσι τον απομυθοποιείς κι ησυχάζεις. Κρίμα που δε μπορούν να το κάνουν πια οι φιλισταίοι με τη σοβιετία.

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο ήταν ο πολύς κόσμος κι η απήχηση στη νεολαία. Και δη σε βραδιά γιουροβίζιον. Την οποία είδαν πολλοί σύντροφοι και την επόμενη στην πορεία ειρήνης ήταν βασικό θέμα συζήτησης.
Και τι να λέγαμε δηλ, για τα ποσοστά μας που έπεσαν;

Δεν ξέρω αν η αναρχία παίρνει τα καλύτερα κομμάτια της νεολαίας. Σίγουρα όμως κερδίζει αρκετά.
Κι όπως λέγαμε και σε άλλο ποστ, είναι ζήτημα ποιος της στέλνει τα περισσότερα. Αυτοί που μένουν μακριά και της χαρίζουν πεδία δράσης, ή αυτοί που συμπορεύονται;

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι της χαρίζουμε θέματα που θα έπρεπε να μας απασχολούν άμεσα. Οι βιοτεχνολογίες είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Κάτι αντίστοιχο κάνουμε και με τις καταλήψεις ανοιχτών χώρων. Τους τις χαρίζουμε ως μέσο καθαυτό και τους αφήνουμε να παίζουν μπάλα μόνοι τους, χωρίς αντίπαλο.

Οι αναρχικοί έχουν βασικά φετιχοποιήσει το μέσο. Φτιάχνουν στο μικρόκοσμό τους μια εναλλακτική γυάλα για να ξεφεύγουν από το σύστημα. Θεωρούν τις γειτονιές προνομιακό χώρο γιατί ανταποκρίνονται στο πρότυπο του προυντόν με τις μικρές αμεσοδημοκρατικές κοινότητες (πέρα από τα όρια των οποίων ξεσκεπάζεται η ουτοπία της αμεσοδημοκρατίας).

Η δική μας απάντηση δε μπορεί να είναι η δαιμονοποίηση του μέσου.
Ειδικά όταν έχουμε κακή παρέμβαση σε επίπεδο γειτονιάς, μέτρια συνοχή στις συνοικιακές (κ)όβες και μάλλον άσχημα αντανακλαστικά στα τοπικά θέματα.
Είναι κατάντια να σηκώνουν λαϊκές συνελεύσεις οι αναρχικοί με την παραδοσιακή περιφρόνηση προς το λαϊκό κίνμηα και μια στάση που έχει ως όριό της στην καλύτερη το συλλογικό εγωισμό.
Στην πράξη όμως ποιος δείχνει τελικά περιφρόνηση;

Οι καταλήψεις χώρων εκφράζουν μεταξύ άλλων την ανάγκη του κόσμου να απαντήσει άμεσα στη μιζέρια που τον περικυκλώνει.
Όχι για να βάλει μια γυάλα γύρω του, αλλά για να μην ξεχνάει να ζει συλλογικά και αλλοτριωθεί πλήρως.
Όχι για να φτιάξει μικρές νησίδες κομμουνισμού χτίζοντας τείχη με την κοινωνία γύρω του, αλλά για να φτιάξει πυρήνες που θα αναδεικνύουν άλλες αξίες. Θα λειτουργούν ως πόλος συσπείρωσης ενσωματώνοντας στοιχεία της κοινωνίας του μέλλοντος (χωρίς αυταπάτες για το ρόλο και τα όριά τους).

Να πιστεύεις ότι θα αλλάξεις τον κόσμο αλλάζοντας απλώς τη ζωή σου είναι καθαρά ιδεαλιστικό. Αλλά αν παραπέμπουμε μηχανιστικά το δεύτερο σε ένα απώτερο μέλλον, αφού έχει πραγματοποιηθεί το πρώτο το βλέπουμε αντιδιαλεκτικά.

Ο νέος τύπος ανθρώπου δεν θα προκύψει με μαγικό ραβδάκι στο σοσιαλισμό. Κι αυτό ισχύει και για τον άνθρωπο που θα πάρει την τύχη στα χέρια του και θα κάνει την επανάσταση.

Τέτοιες πρωτοβουλίες δεν φέρνουν από μόνες τους την επανάσταση, αλλά μπορούν να διαμορφώσουν ανθρώπους με άλλες παραστάσεις, μακριά απ' τις κυρίαρχες αξίες και τον ατομισμό.
Το να αφήνουμε αυτό το καθήκον στους αναρχικούς είναι μια πρωτοπόρα προσέγγιση της σχιζοφρένειας.

Οι καταλήψεις αυτές εκφράζουν σε τελική ανάλυση την ανάγκη του κόσμου να ζήσει μια ψευδαίσθηση έστω στο σήμερα, από το να ζήσει με την προσμονή μιας ψεύτικης ελπίδας για το μακρινό μέλλον.
Που βέβαια μόνο ψεύτικη δεν είναι. Αλλά αν μοιάζει με τέτοια, μάλλον σε εμάς ανήκει η ευθύνη, παρά στον κόσμο που το βλέπει έτσι.

Ναι, -θα πει κανείς- αλλά αυτές οι μορφές δεν ελκύουν κανέναν γείτονα. Το πολύ-πολύ φοιτητές από διάφορα σημεία της πόλης, που ανάγουν σε αυταξία τα κοινόβια και μένουν μακριά απ' τον παλμό της γειτονιάς του μέσου νοικοκυραίου (sic).

Ναι, -θα πω κι εγώ- αλλά κι εμείς (που του χαϊδεύουμε τα αυτιά υποτίθεται), στις προφεστιβαλικές έχουμε κατά βάση δικό μας κόσμο. Ελάχιστοι ντόπιοι έρχονται από περιέργεια έστω.

Στη γειτονιά μου το μόνο πολιτιστικό σύλλογο με μια κάποια δραστηριότητα τον έχουν κάτι καλυμμένοι πασόκοι, απ' το πάλαι ποτέ ράδιο-φωνή της τούμπας.
Κι εγώ κάθε φορά που περνάω απ' έξω τους φωνάζω είστε πασόκοι, αλλά αυτό δεν αλλάζει τα πράγματα.

Όσο για το εξωκοινοβούλιο, πρακτικά δεν υπάρχει. Μόνο κάτι σεκίτες που κάνουν τη γνωστή δουλειά μυρμηγκιού με πενιχρά αποτελέσματα.

Πιο πολύ από οποιοδήποτε πάθος για τη λευτεριά, την αναρχία την δυναμώνουν τα δικά μας κενά (λάθη και παρεκκλίσεις).
Μας μένει τουλάχιστον η ιδεολογική υπεροχή.
Το επιβεβαιώσαμε μαζί με το παπαγαλάκι παρακολουθώντας τον πολιτικό προβληματισμό που αναπτύχθηκε στην εκδήλωση.
Το πώς ακριβώς θα το δούμε στο επόμενο κείμενο.

Του αιγαίου τα blues

Ξέρεις κυριάκο, εκεί που πας, σου έχουν φάκελο κανονικά.
Δεν ήταν μόνο στην εποχή του πατέρα σου αυτά, που είχαν σημειώσει χαρτί και καλαμάρι τι είχε πει κάποτε σε έναν δάσκαλο.
Συμβαίνουν και τώρα, ξέρουν απίστευτες λεπτομέρειες. Όπως με τον σύντροφο, που ήξεραν το συγκρότημα που παίζει και τον ρωτούσαν γιατί το 'χε βγάλει κοπιλέφτ.
Εμένα ένας βλάκας δόκιμος με έλεγε σύντροφο ειρωνικά κι όταν τον ρώτησα που το ξέρει, μου λέει, εδώ είναι στρατός, όλα μαθαίνονται.

Εμείς βέβαια κάναμε την εξυπνάδα να με δώσουμε από μόνοι μας.
Στο πρώτο επισκεπτήριο ήρθε ένας συγγενής μου ταγματάρχης. Ο θηλυκός μου γονιός είχε τη φαεινή ιδέα να τον βάλει να βρει κάτι γνωστούς του εκεί στο στρατόπεδο, να πει ότι το παιδί έχει και τις πεποιθήσεις του κι αν θα υπήρχε με αυτό κάποιο πρόβλημα.
Έξυπνη τακτική, τους αιφνιδιάσαμε.

Ούτως ή άλλως όμως, θα το καταλάβουν κυριάκο. Δεν είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις όταν είσαι κομμουνιστής (στην πρώτη προσευχή θα το καταλάβεις κι εσύ).
Το δύσκολο είναι να βρεις άτομα να συνεννοείσαι, να μπορείς να μιλήσεις πολιτικά, να λέτε καμιά κουβέντα.
Εγώ στο κέντρο είχα χαρεί που πέτυχα έναν πασόκο τσοχατζοπουλικό και μπορούσα τουλάχιστον να λέω καμιά κουβέντα.

Για τα μαλλιά και τα μούσια δεν χρειάζεται να στο πω εγώ, το ξέρεις και μόνος σου. Κούρεμα τελευταία μέρα. Και μετά τους αποφεύγεις όλους, ακόμη και τον εαυτό σου στον καθρέφτη, να μη σε βλέπεις, μπας και ξεχάσεις.

Αρκεί να μην την πατήσεις όπως εγώ που πήγα καλοκαίρι και ξυρίστηκα τελευταία στιγμή. Κι είχα μετά φάτσα ρετρό ασπρόμαυρη, παντού μαυρισμένη εκτός απ' το πιγούνι και τα μάγουλα που τα προστάτευε το τρίχωμα.
Τέτοιο γελοίο μαύρισμα, ούτε ο ισοβίτης (που είχε γίνει ριγέ πίσω απ' τα κάγκελα της φυλακής).
Η πραγματικότητα ξεπερνάει τη φαντασία κυριάκο. Στο στρατό θα το διαπιστώσεις από πρώτο χέρι.

Οι πρώτες μέρες είναι δύσκολες, αλλά έχουν πλάκα.
Είσαι με κόσμο που έχει τις ίδιες ανασφάλειες κι είναι ανοιχτός να τις μοιραστεί με σένα που είσαι στην ίδια θέση. Όσο παλιώνεις θα σου λείπει αυτό το κλίμα αλληλεγγύης.

Θα θυμηθείς και το αστερίξ λεγεωνάριος. Φοβερό ντεζαβού. Ειδικά όταν σου δίνουν ρουχισμό και δε σου χωράει το μεσαίο. Αλλά δεν έχουν και μεγαλύτερο.

Κι ύστερα το πρώτο επισκεπτήριο.
Που αν δεν έχεις κανά συγγενή ταγματάρχη να πάει να σε δώσει στυγνά με προτροπή του θηλυκού σου γονιού, θα δεις τους δικούς σου και την ιωάννα της λωραίνης. Που τα περνά πιο δύσκολα από σένα. Και στέκει αμήχανη, δεν ξέρει, να κλάψει ή να γελάσει για να σου δώσει θάρρος.

Σε ρωτάν τι σου λείπει να σου φέρουν, τους λες να φέρουν τους εαυτούς τους, τα άλλα έρχονται δεύτερα.
Αλλά αφού επιμένουν, κανά ριζοσπάστη (κι ας μη σ' αρέσουν πάντα αυτά που γράφει), να μάθουμε τι γίνεται στον έξω κόσμο (γιατί ειδήσεις δεν παίζουν ποτέ στο καψιμί) μέχρι να αρχίσετε τις εξόδους και να τα μαθαίνεις μόνος σου.
Και να τον μπάσουν στη ζούλα, γιατί κάποιοι υπαξιωματικοί είναι βουκεφάλες με τζόκεϊ και περικεφαλαία. Και σου λεν ότι απαγορεύονται οι πολιτικές εφημερίδες, ενώ άλλα στρατόπεδα έχουν μέσα κιόσκι που τις πουλάει.
Εμένα την πρώτη φορά μαζί με το ρίζο μου φέραν δυο πίτα-γύρο από τον μάκη. Σκληρά και κρύα, αλλά η συγκίνηση μεγάλη.

Ξέρω, σου λέω χαζομάρες, δεν έχω κάτι πιο χρήσιμο να σου πω.
Το εξαρτάται στο στρατό είναι ο απόλυτος νόμος και το σουξέ της αλεξίου εθνικός ύμνος.
Τα πάντα είναι σχετικά, καμιά αλήθεια απόλυτη. Αυτή είναι η διαλεκτική του στρατού όπως τη βάφτισες κι εσύ.

Τι όνειρα να έκανες εξάλλου σε έναν χακί κόσμο που δε σε λυπάται;
Δεν είναι τόσο τα καψόνια κι οι κακουχίες, δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα (εκτός κι αν πέσεις σε μαύρη μονάδα).
Η δυσκολία στο μυαλό είναι πιο πολύ. Να αντέξεις την βλακεία που συσσωρεύεται γύρω σου, την έλλειψη νοήματος, τους βουκεφάλες που θέλουν να διατάζουν, να νιώσουν πως είναι κάποιοι, ότι σε αυτούς κανείς φλώρος επιστήμονας δε μπορεί να κουνηθεί.
Ναι, κάποτε τα πράγματα ήταν χειρότερα. Αλλά κι ο αγώνας για νόημα κι αξιοπρέπεια θέλει δυνατές αντιστάσεις.

Αν σκάμπαζα τίποτα από μουσική θα σου 'γράφα κανά τραγούδι σαν το σαββόπουλο. Όχι το κούρεμα, το άλλο που λέει ο κυριάκος μου πάει στο στρατό. Αλλά ούτε τις νότες δεν ξέρω, γι' αυτό σου γράφω ένα φλύαρο κείμενο.

Κι είναι φλύαρο κυριάκο, όχι (μόνο) από αμηχανία, αλλά γιατί πού να πιάσεις τα πιο μεγάλα και σοβαρά.
Στο στρατό είσαι μόνος σου, άντε και κανά δυο ακόμα σύντροφοι στη σειρά σου, ό,τι καταφέρετε εσείς από μόνοι σας. Η επαφή με τον έξω κόσμο σταματάει στα κάγκελα.

Ναι ξέρω, τέτοια μέρα κάνουμε εξορμήσεις στους νεοσύλλεκτους που μπαίνουν, γράφει κι ο οδηγητής κάθε μήνα. Οι άλλοι έχουν τον σπάρτακο, κάναν και μπλοκ, αλλά δεν έχουν ρόζα λούξεμπουργκ.
Και στις άδειες, θα πετυχαίνεις καμιά πορεία, θα ανοίγουμε την αλυσίδα, και θα 'σαι ένας από μας, με στρατιωτικά. Που εσύ άμα βγαίνεις, ούτε να τα δεις δε θα θες τα στρατιωτικά τα ρούχα.

Τι να σου πω δηλ. Τη μούρη κρέας τους κάναμε.
Για αυτό σου λέω, άμα θέλουμε αξιοπρέπεια, ο συνδικαλισμός στο στρατό είναι μονόδρομος.
Έρχονται φίλοι και γνωστοί και σου εύχονται καλός πολίτης.
Έχεις σκεφτεί τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως δεν είσαι πολίτης, δεν έχεις πολιτικά δικαιώματα.
Σα να σου λεν μισός άνθρωπος. Γιατί τι είναι ο άνθρωπος άμα δεν είναι πολιτικό ζωάκι; Σκέτο ζώον.

Γίνεσαι λοιπόν κι εσύ ζώο. Ή αλλιώς, σε ελεύθερη απόδοση νοήματος, στρατιώτης που πειθαρχεί σε ό,τι του πούνε.
Ούτε συνδικάτο υπάρχει, ούτε πολιτική οργάνωση, ούτε τίποτα. Το πολύ να σου δώσουν μια άδεια να ρίξεις άκυρο στις ευρωεκλογές. Κατά τα άλλα ό,τι καταφέρεις εσύ μόνος σου.

Κι άντε εσύ, ξέρεις πέντε πράγματα παραπάνω και μπορείς να βγεις παραπονούμενος στην αναφορά, να βρεις το δίκιο σου και την αξιοπρέπειά σου.
Ο πολύς ο κόσμος, ο ανυποψίαστος, τι θα κάνει νομίζεις;
Να σου πω εγώ κυριάκο, που το είδα από μέσα. Θα κοιτάξει να βρει κανά βύσμα, μπας και βολέψει την πάρτη του κι ησυχάσει.
Ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Και το ίδιο θα κάνει κι όταν βγει.

Αλλά ποιος μιλάει σήμερα για συνδικαλισμό στους φαντάρους;
Δε σου λέω να συμφωνεί στα λόγια, τέτοιους θα βρεις πολλούς. Στην πράξη εννοώ, να το βάζει αίτημα αιχμής.
Το βάζει κανείς; Άι, πες εσύ, να πω κι εγώ.

Εδώ το συζητούσα τις προάλλες με έναν σφο και μου έλεγε πως δεν είναι πανάκεια ο συνδικαλισμός, γιατί μπορεί, λέει, να αναπαράγει τα βύσματα με άλλο τρόπο. Να τους έχει ο δίκας από κοντά, να θέλουν αντάλλαγμα για να σου κάνουν χάρη κι άλλα τέτοια δαπίτικα.

Κοίτα να δεις, κυριάκο, πανάκεια όντως δεν είναι. Αλλά κατά τα άλλα το σκεπτικό είναι αήττητο.
Με αυτή τη λογική να τον καταργήσουμε παντού το συνδικαλισμό, γιατί κι οι άλλοι (αλήτες λέρες) εργατοπατέρες είναι και κοιτάν να βολέψουν την πάρτη τους στην πλάτη των άλλων.
Για να μην πούμε τα φοιτητικά. Που ξέρουμε, κι εσύ κι εγώ, πώς περνάν τα μαθήματα κάποια κεφάλια.

Ξέρεις τι δουλειά μπορεί να γίνει εκεί μέσα; Στη μικρασία το 22, χαζοί ήταν δηλ οι δικοί μας που μοιράζαν προκηρύξεις στο μέτωπο; Προφανώς και δεν είναι το ίδιο, αλλά η βασική αναλογία υπάρχει κι έχει όνομα: πολιτική δουλειά στο στρατό.

Με κάτι τέτοια (μεταξύ πολλών άλλων) αφήνουμε τον κόσμο βορά στην αναρχία. Που πετάει ένα καλύτερα κοπρίτης παρά οπλίτης και καθαρίζει (ατομικά όπως πάντα).
Αλλά το σφυγμό του φαντάρου τον έχει πιάσει.
Άντε πήγαινε μετά εσύ να του πεις, πόσο αντιδραστικός είναι ο μισθοφορικός στρατός.
-Και δε πα να τον κάνουν; θα σου πει. Καλύτερα να γίνει επαγγελματικός, να μην υπάρχει καθόλου θητεία.
Χωρίς οργάνωση στο στρατό, πώς θα χτυπήσεις τέτοιες αντιλήψεις;

Δε βαριέσαι, τουλάχιστον θα έχεις χρόνο να διαβάσεις μετά το κέντρο. Είναι η καλύτερη άμυνα για να μένει ζωντανός ο εγκέφαλος.
Και μην έχεις τύψεις ότι ευνοείσαι που σε πήραν στο ναυτικό. Και στο αβρόρα και στο ποτέμκιν ναύτες ήταν. Εσείς θα είστε στα γκράνμα της νέας εποχής (και του 21ου αιώνα).

Κι εγώ στην αρχή που έπαιρνα καλές μεταθέσεις, έστελνα χαιρεβύσματα -για τον άβερελ- στο θηλυκό γονιό, γιατί νόμιζα ότι είχε βάλει από πίσω το χέρι του.
Αλλά όταν πήγαινα τελικά εκεί κι έβλεπα τις μονάδες, μου έφευγαν κι οι τύψεις κι όλα. Αν είχα όντως βύσμα, αλλού θα ήμουνα.

Να δεις του χρόνου τέτοια μέρα, θα τα θυμόμαστε όλα αυτά και θα γελάμε. Λίγα θα έχουν αλλάξει, αλλά εσύ θα τα έχεις πίσω σου. Και με τη νέα κατακτημένη πείρα σου, θα μπορείς πια να ετοιμάσεις κι εσύ ένα κείμενο και τρεις φακέλους με συμβουλές για τον επόμενο.
Κι ίσως εμπνευστείς και του γράψεις και κάποιο κομμάτι. Τη σονάτα του παραλόγου, να είναι ασορτί με το στρατό.

Τότε κυριάκο θα τα βλέπουμε όλα με άλλο μάτι. Και θα ξεχάσω κι εγώ ότι φεύγεις πάνω στο καλύτερο και μας αφήνεις στα κρύα του λουτρού να τραγουδάμε μέρα μαγιού μου μίσεψες.
Και στο καπάκι το in the navy...

Τρεις εκπλήξεις και τρία διακυβεύματα

Επειδή εσχάτως η αναγνωσιμότητα του μπλοκ είναι κάπως πεσμένη, ξεκινάμε τις χαρντ κορ αποκαλύψεις.

Έκπληξη πρώτη: το μπρεζνιεφικό απολίθωμα είναι φοιτητής της θεολογίας.
Ε, ναι λοιπόν, ουδέν κρυπτόν υπό του ήλιου.
Τρία χρόνια πριν, εν όψει στρατού έψαχνα τρόπο να παίρνω φοιτητικές άδειες, να έχω πάσο και πρόσβαση στο ποσείδι (με άλλα λόγια μια δεύτερη σχολή). Αλλά οι βάσεις με το 10% ανέβηκαν σε δυσθεώρητα ύψη και το μοιραίο επήλθε. Πάλι καλά που την έβαλα τελευταία επιλογή (ως δικλείδα ασφαλείας) και πέρασα κάπου, αλλιώς θα έμενα με το μηχανογραφικό στο χέρι.

Η φρίκη ήταν δεδομένη -αν και πολύς κόσμος περνάει κατά λάθος θεολογία. Το [ότι είμαι] άθεος το είχα λήξει μέσα μου πολύ πριν το κομμουνιστής. Ακόμα και την εγγραφή μου την έκαναν άλλοι για μένα.

Έκτοτε η σχέση μας διατηρείται πλατωνική. Μόνο πάσο, κάτι βεβαιώσεις σπουδών κι εκλογές.
Όταν πήγα πρώτη φορά να ψηφίσω και με ρώτησαν αν είμαι θεολογικό ή ποιμαντικό, δεν ήξερα την σωστή απάντηση γιατί δε με είχε απασχολήσει ως τότε το θέμα.
Τελικά γλιτώσαμε τον βούρκο, γιατί ήμουν θεολογία. Αλλά εκ των υστέρων ο βενιαμίν μου είπε πως το στιλ ποιμένας μου πάει περισσότερο. Τι διάολο πρωτοπορία (θέλουμε να) είμαστε;

Δεύτερη έκπληξη: το μπρεζνιεφικό απολίθωμα δέχτηκε να είναι υποψήφιος της πανσπουδαστικής στις εκλογές.
Έκπληξη, όχι τόσο ότι δέχτηκα, όσο που μου το πρότειναν οι σφοι, που είχαν να μου μιλήσουν κάτι μήνες.
Το εύκολο συμπέρασμα είναι ότι ο εκλογικός μύλος της πανσπουδαστικής όλα τα αλέθει.
Αλλά δεν είναι έτσι. Η κοπέλα που με πήρε τηλέφωνο μου είπε και για επιτροπή αγώνα και για μια συνέλευση.
Τα οποία δεν έγιναν ποτέ, αλλά αυτό δεν αλλάζει την ουσία.

Σε κάποια φάση η υπαπαντή (ό,τι πρέπει για θεολογία και για επαναστατικό ψευδώνυμο) μου κάνει την κρίσιμη ρητορική ερώτηση των πενήντα εκατομμυρίων: δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολιτικές διαφωνίες...(;)
Αν μου άφηνε ένα λεπτό θα μπορούσα να σκεφτώ πρόχειρα πεντ-έξι, αλλά την καθησύχασα βιαστικά: όχι-όχι....
Συμφωνούμε σε πολλά και βασικά. Και μόνο η σοβιετία μου φτάνει.

Θυμήθηκα εξάλλου και την αλέκα που λέει να έρθουμε κοντά στο κόμμα, όπως είμαστε, με τις διαφωνίες, τις αντιρρήσεις και τα σκουλαρίκια μας. Να πάμε μαζί του γιατί κι αυτό μας πάει.

Ένα μήνα μετά στην πορεία με πλησιάζει μια άγνωστη κοπέλα και με χαιρετάει. Ρωτάει για το πόδι, γνωρίζει λεπτομέρειες.
Τι έγινε ρε παιδιά, μας την πέσανε; Πού τα ξέρει όλα αυτά;
Λες να διαβάζει το μπλοκ; Μπα, σε πορεία του παμε, τι πιθανότητες παίζουν να βρούμε αναγνώστες;
Σπάω το κεφάλι μου να θυμηθώ, δεν την έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Κι είναι και όμορφη, αν ήταν θα την θυμόμουνα.

Απαντάω τα τυπικά, για να κερδίσω χρόνο. Τη ρωτάω πώς είναι, μου λέει σχετικά καλά. Ώπα, σκέφτομαι, εδώ είναι η ευκαιρία.
-Γιατί σχετικά; τη ρωτάω.
-Ε, να μωρέ ξέρεις, το άγχος, η επίθεση που μας κάνουν οι άλλες παρατάξεις...
Εντάξει, σε καταλάβαμε, όλα εξηγούνται πλέον.

Τώρα γιατί ακριβώς ο σύντροφος πρέπει να βγάζει καρκίνο σε κάθε εκλογές από το άγχος δεν το έχω καταλάβει ακόμα κι ας το έχω ζήσει κι ο ίδιος. Ψυχολογικά εξηγείται, πολιτικά όχι και τόσο. Ή μάλλον εξηγείται αν είναι ο βασικός σου στόχος. Που μόνο έτσι δεν πρέπει να είναι.

Θυμάμαι παλιά εκλογές στη δημοσιογραφία. Αντί να χαλαρώσω και να το απολαύσω (έτσι κι αλλιώς οι πασόκοι θα της έπαιρναν) με έτρωγε η αγωνία να μην ανέβει πολύ η συμμετοχή, γιατί θα έφευγε πολλή γιούχου ψήφος κι η γιούχου ψήφος ποτέ δεν ήταν υπέρ μας.
Να είσαι δηλ κνίτης κι αντί να θες να είναι μαζική η διαδικασία να φοβάσαι μη τυχόν έρθει πολύς κόσμος, γιατί ξέρεις το ποιον της σχολής σου και δε θες να το βρεις και στις κάλπες.

Φέτος όμως τα κόζια άλλαξαν στη σχολή κι η πανσπουδαστική έγινε μόδα. Οι πασόκοι βγήκαν πάλι πρώτοι, αλλά αν ερχόταν παραπάνω κόσμος παίζει και να τους είχαμε. Από τότε που πήρα πτυχίο όλοι ξαφνικά έχουν μια πελώρια λαχτάρα να τρέχουν και να δουλεύουν (εγώ πιστεύω για να με εκθέσουν).

Άλλαξαν όμως τα κόζια και σε όλο το απθ, γενικά. Πιο πολύ από τα πεσμένα ποσοστά οι σφοι φέτος στενοχωρήθηκαν για την πτώση στις ψήφους, δηλ σε απόλυτους αριθμούς. Γιατί έτσι μετράνε τι βήματα κάναμε, πόσο κόσμο πείσαμε κι αυτό το βάζουν πάνω απ' όλα. Και καλά κάνουν.

Την τρίτη έκπληξη την έμαθα τη μέρα των εκλογών κι ήταν όλη δική μου. Δεν ήμουν τελικά στο ψηφοδέλτιο της πκσ!
Είχε γίνει ένα λάθος με το όνομα, δε με ήξεραν για να με ειδοποιήσουν (αφού τόσα χρόνια δεν έχω πατήσει το πόδι μου στο άνδρο του θεού) και με έβγαλαν τελευταία στιγμή για να μη γίνει θέμα συνολικά.

Η υπαπαντή με το που με προϋπάντησε μου είπε τα καθέκαστα, να μην υπάρχει παρεξήγηση.
Το κλείδωσα ρωτώντας την καθοδήγηση και στο τέλος πείστηκα ότι ήταν ανθρώπινο λάθος (σαν το τσέρνομπιλ), δεν έπαιζε κάτι άλλο.
Γενικά είμαι καλόπιστος άνθρωπος κι ας μη μου φαίνεται. Ίσως να πίστευα και τον γκόρμπι αν τον προλάβαινα.

Από μια άποψη καλύτερα ίσως, γιατί λείπει ένα ένζυμο από τον οργανισμό μου (το G6PD για τους γιατρούς) και δεν αντέχω τα κουκιά (εκλογικά ή μη), τις ασπιρίνες (μαζί με αυτές του ναυτικού και τα μέτρα ασπιρίνη απέναντι στο σύστημα) και τη ναφθαλίνη (ή τις ιδέες που είναι μέσα σε αυτήν).
Κι άντε να κάνεις ζύμωση στις μάζες χωρίς το ένζυμο.

Βασικά όμως ένιωθα μέσα μου ένα απέραντο κενό (σαν την κοιλιά του οβελίξ όταν δεν τρώει). Πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια που δεν ήμουν υποψήφιος της πανσπουδαστικής!
Κάπου μέσα μου πιστεύω ότι αυτός ήταν κι ο βαθύτερος λόγος της πτώσης μας φέτος. Κυκλοφόρησε από στόμα σε στόμα.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο εξηγώ την πτώση μας με ένα συνειρμό με τη σοβιετία (σιγά την πρωτοτυπία).
Η νίλα του 90 με την κνε του γράψα ήταν σαν την καταστροφή μετά το βήτα παγκόσμιο (χωρίς να υπονοώ ότι τα εαακ είναι ναζί ή ότι χαιρετούν φασιστικά την ευρωπαϊκή ένωση, όπως η ανακοίνωσή μας στη σθε).
Η ανοδική μας πορεία τα επόμενα χρόνια ήταν ο θρίαμβος των ζηλωτών συντρόφων που πάνω απ' το κρεβάτι τους έχουν αφίσες του σταχάνοβ και του πάβελ κορτσάγιν.

Αλλά αυτή ήταν ανάπτυξη εκτατικού τύπου κι είχε ένα λογικό όριο. Το στοίχημα ήταν να προωθήσουμε την εντατική ανάπτυξη της παράταξης για να μην χάσουμε το τρένο της ετε και των κινημάτων. Εμείς ωστόσο, υιοθετήσαμε ποσοτικά, αξιακά κριτήρια (εκλογικό κέρδος, βιογραφικά, ιδιοσυντήρηση κτλ) κι οδηγηθήκαμε σε μπρεζνιεφική στασιμότητα των ποσοστών και της απήχησής μας.
Ελπίζω τουλάχιστον να έχουμε διαφορετικό τέλος (και να μη μας διαλύσει κανένας μπόρμπι με περεστρόικες).

Για κάποιους βέβαια η πτώση μας έχει να κάνει με το δεκέμβρη και τη στάση μας στο θέμα με τις εργολαβίες.
Που για αυτούς ήταν τα δυο βασικά διακυβεύματα των φετινών εκλογών. Για το μέσο φοιτητή όμως όχι.

Δε λέω ότι δεν έπαιξαν ρόλο σε ένα κομμάτι υποψιασμένου κόσμου. Αλλά η πλειοψηφία παραμένει ανυποψίαστη.
Όπως λέει κι ο μηνακάκης, ο δεκέμβρης του 08 απέχει λίγους μόλις μήνες από την άνοιξη του 09, αλλά στην πράξη μοιάζει πολύ πιο μακρινός. Το ψόφιο κλίμα των φετινών εκλογών το αποδεικνύει. Η άνοδος των πασόκων -που ήταν ανύπαρκτοι στα γεγονότα του δεκέμβρη- επίσης.

Όσο για τους υποψιασμένους, οι περισσότεροι απλώς δεν ψήφισαν γιατί τους κέρδισε η αναρχία που πλέον παίρνει τα καλύτερα κομμάτια της νεολαίας.
Και δεν ξέρω αν για αυτό φταιν αυτοί που πήγαν σε άλλο γήπεδο και τους αφήσαν να παίξουν μόνοι τους μπάλα, ή αυτοί που τους είχανε συμπαίκτες. Μάλλον φταιν κι οι δυο εξίσου.

Οι αναρχικοί λεν ότι οι κοινωνικοί αγώνες δεν εξαργυρώνονται στην κάλπη κι η τυπική λογική τους δικαιώνει.
Το εξωκοινοβούλιο μένει σε αυτό κι αποτυγχάνει να τους συνδέσει διαλεκτικά με τον πολιτικό αγώνα.

Φάνηκε αυτό στην πρωτομαγιά, όπου οι ανεξάρτητοι μάζεψαν συγγενείς και φίλους.
Και δεν είναι ποσοτικό το θέμα. Πού ήταν οι εργαζόμενοι του απθ που είχαν δίπλα τους τους φοιτητές στο θέμα με τις εργολαβίες; Τι συμπεράσματα βγάλανε; Τι δεσμοί δημιουργήθηκαν;
Και με ποιον να δημιουργηθούν αλήθεια; Ούτε καν οι φοιτητές δεν πήγαν στην καμάρα. Ψιλά γράμματα για αυτούς η πρωτομαγιά.

Το τρίτο επίδικο των εκλογών είναι η εφεε κι είναι το πιο μπερδεμένο.
Μια ματιά στο εξωκοινοβούλιο αρκεί για να δει κανείς το γιατί.
Η μία συνιστώσα είναι υπέρ, η άλλη κατά κι η τρίτη υπέρ με προϋποθέσεις (τους κατάλληλους συσχετισμούς).
Η τελευταία το βλέπει πιο διαλεκτικά, αλλά δε δίνει απάντηση στο δίλημμα γενικές συνελεύσεις ή εκλογές (πώς θα βγαίνουν οι συσχετισμοί και ποιος θα συντονίζει).

Το πρόβλημα των άλλων δύο είναι ότι το βλέπουν ως θέμα αρχής.
Οι μεν ότι πρέπει να υπάρχει ένα κεντρικό όργανο να συντονίζει (όπως το κάνει η γσεε;).
Κι οι δε θεωρούν οτιδήποτε τριτοβάθμιο, από θέση αρχής, γραφειοκρατία που καπελώνει το κίνημα (στο εργατικό κίνημα τι αλλάζει;).
Όπως έγραφε κι ο κον μπεντίτ στον αριστερισμό, οι μάζες είναι πιο αριστερά από το κόμμα και το κόμμα πιο αριστερά από την κεντρική του επιτροπή (τσιτάτο που βρήκε στον τρότσκι) (ο οποίος με τη σειρά του το αποδίδει στον λένιν).

Στην ουσία μπαίνει το δίλημμα γραφειοκράτες ή αμεσοδημοκράτες. Τα οποία εν τέλει δεν απέχουν και τόσο πολύ στην πράξη (δυστυχώς).
Τα συντονιστικά (όπως τα έζησα εδώ τουλάχιστον) λειτούργησαν τελείως γραφειοκρατικά. Δεν πήγαν μπροστά το κίνημα, απέτυχαν να συντονίσουν οτιδήποτε και να κρατήσουν μέχρι τέλους ανένταχτο κόσμο πέρα απ' τους συνδικαλιστές.

Αυτά δεν ήταν αδυναμίες του κινήματος στη σωστή κατεύθυνση.
Γραφειοκρατικές στρεβλώσεις ήταν που το κίνημα δεν ενδιαφέρθηκε να τις αλλάξει γιατί ήταν θέμα αρχής και φετιχισμού να κρατήσουμε τη λαογέννητη δομή της ομοφωνίας και των δεκάωρων συζητήσεων για βάλιουμ χωρίς αντίκρισμα.

Το θέμα εφεε πρέπει να μπει συγκεκριμένα μακριά από φετίχ.
Το θετικό που βλέπω εγώ είναι ότι οι πασόκοι θα εκτίθενται πολύ πιο άμεσα, ενώ τώρα έχουν όλη την άνεση να πουλάν ανέξοδα αγωνιστικό προφίλ χωρίς να χρεώνονται τίποτα.
Και κάπου εκεί τα θετικά σταματάν. Η αναδιοργάνωση του κινήματος δεν είναι υπόθεση ενός οργάνου από τα πάνω.

Δυσκολεύομαι εξίσου όμως να βρω κι αρνητικά.
Αν έπρεπε οπωσδήποτε να πω κάτι θα έλεγα ότι ιστορικά η εφεε, ακόμα και στα καλύτερά της το 79 με συσχετισμούς σοβιέτ πετρούπολης, έμεινε πίσω από τις διαθέσεις των μαζών στο κίνημα για τον ν.815.
Αλλά το κίνημα δεν έμεινε πίσω. Κι ας υπήρχε εφεε.

Μπορεί η κυβέρνηση να θέλει μια γαλάζια εφεε να υποκαταστήσει ως φωνή των φοιτητών το κίνημα. Το ίδιο γίνεται με τους εργαζόμενους και τη γσεε. Σε τι εμποδίζει αυτό το κίνημα να αναπτυχθεί και να ανατρέψει τους συσχετισμούς;
Η εφεε δε μπορεί να αναχαιτίσει ένα κίνημα, όπως ένα δ.σ. δε μπορεί να σταματήσει τοπικά τον αγώνα σε μια σχολή.

Δεν είναι πολύ λογικό να καταρτίζει κανείς ψηφοδέλτια για πρωτοβάθμια όργανα, αλλά να απορρίπτει τα τριτοβάθμια.
Πιο πολύ μοιάζει με ακροβασία σχιζοφρενή αρρώστου ανάμεσα σε δυο βάρκες (μια κόκκινη και μια μαύρη). Η αρρώστεια δεν είναι πολύ σοβαρή (κάτι σε ιλαρά, ή μαγουλάδες) αλλά πρέπει να μείνει στην κόκκινη βάρκα για να γιατρευτεί. Αλλιώς τον πνίγει η μαυρίλα κι ησυχάζει.

Το χειρότερο στην υπόθεση είναι ότι μετά από κάτι δηλώσεις γιωργάκη κι αλαβάνου για λαϊκή κατανάλωση, η ανασύσταση της εφεε θεωρείται περίπου στρατηγική επιλογή του πολιτικού συστήματος.
Το ότι η δαπασπ αρνήθηκε να γίνουν οι εκλογές πρωταπριλιά (που θα ήταν φοβερή σημειολογία) και τις πήγαν μετά το πάσχα (οπότε αφενός δε μπορεί να συγκλιθεί συνέδριο κι αφετέρου εντάχτηκαν σε προ-ευρω-εκλογικό κλίμα) θεωρείται τεχνική λεπτομέρεια. Αλλά όπως λεν και στη σχολή μου (και στην παλιά και στην καινούρια) μην αφήνεις ποτέ μια λεπτομέρεια να σου χαλάσει μια ωραία ιστορία.

Ίσως όντως συγκροτηθεί κάποτε εφεε (μάλλον όχι τώρα στα κοντά).
Αν αυτό για κάποιους σημαίνει συμπόρευση της κνε με τις επιλογές του συστήματος μπορεί κάποιος άλλος να αντιπαραθέσει γόνιμα ότι η μέχρι στιγμής κωλυσιεργία για την ανασύστασή της είναι επίσης στρατηγική επιλογή του συστήματος και χαρακτηρίζει όλους όσους τη στηρίζουν.
Κι ο δεύτερος θα μιλάει με πραγματικά δεδομένα.

Όσο για τον περιβόητο συντονισμό των συλλόγων και του κινήματος, η πιο σοβαρή πρόταση κατά τη γνώμη μου είχε γίνει καταμεσίς του κινήματος για το ν. πλαίσιο. Ήταν αυτή που έκανε λόγο για αιρετούς κι ανακλητούς εκπροσώπους των γενικών συνελεύσεων.
Ακόμα κι αυτοί που βλέπουν τους συλλόγους ως σοβιέτ φοιτητών και βάζουν το σύνθημα όλη η εξουσία στις συνελεύσεις, θα έπρεπε να ξέρουν ότι ακόμα και τα σοβιέτ με αντιπροσώπευση λειτουργούσαν σε κεντρικό επίπεδο.

Την πρόταση απ' όσο ξέρω την έκανε η οργάνωση (κι απ' ό,τι μου είπαν τη στήριζαν και ναρίτες). Τι ακριβώς έγινε κι εγκαταλείφθηκε τόσο γρήγορα είναι ένα ζήτημα στο οποίο δεν έχω απάντηση.
Αν έχει κάποιος άλλος, επιβάλλεται να τη μοιραστεί μαζί μας.

Ερωτογραφία της κνε (νο 2)

Φλας μπακ, τρία χρόνια πριν, με μια συντρόφισσα (στη ζωή και το κόμμα).
Γυρνάει και με κοιτάει θυμωμένη:
-Γίνεσαι πιεστικός, το ξέρεις;
-Α, σοβαρά; Για καινούριο μου το λες; Κνίτες είμαστε. Τι περίμενες δηλ, να κάνουμε συντονιστικό σχημάτων με κυκλικό προεδρείο;
Θα της έλεγα, αν το είχα σκεφτεί εγκαίρως.

Σε ζευγάρια μεταξύ συντρόφων το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει γραμμή κι ο καθένας κάνει του κεφαλιού του.
Η ρίζα του κακού είναι ότι σε περίπτωση διαφωνίας δε μπορεί να υπάρξει δημοκρατικός συγκεντρωτισμός. Τι δ.σ. να εφαρμόσεις σε δύο άτομα;
Οπότε πηγαίνουμε αναγκαστικά σε ομοφωνία αλά εαακ.
Κι άντε να αντέξεις δεκάωρα και βάλε (απο)συντονιστικά καβγάδων με τον σύντροφό σου. Που όχι επειδή ήμουν κνίτης, αλλά ούτε στον εχθρό σου δεν το εύχεσαι.

Για αυτό το λόγο τα διοικητικά συμβούλια και τα πολιτμπιρό των κκ έχουν συνήθως μονό αριθμό μελών.
Στη σοβιετία το μπέρδεψαν με τη λέξη μονομελές κι αποφάσιζε μόνος του ο σύντροφος με το μουστάκι.
Εμείς εδώ ξεπεράσαμε τα τυπικά κωλύματα κι έχουμε δώδεκα μέλη στο πολιτμπιρό μας. Έτσι κι αλλιώς διαφωνίες δεν έχουμε.
Αρχή μας είναι ο δ.σ. νέου τύπου. Άλλο αν στην πράξη έχουμε ομοφωνία τύπου εαακ.

Οι αριστεριστές κερδίζουν τις κοπέλες με επαναστατικά προστυχόλογα.
Ο κνίτης μπορεί να μην έχει γοητεία, αλλά έχει τρόπο. Πηγαίνει κατευθείαν στο στόχο και ζητάει με την πρώτη βιογραφικό.
Και στατιστικά να το πάρεις, μία στις τόσες, δε μπορεί, ο στόχος θα ενδώσει.
Κάποιοι μας λεν λιγούρια γιατί την πέφτουμε σε όλες (τις επιρροές) αδιακρίτως. Αλλά έχουμε καλο σκοπό. Όχι σαν κάτι άλλους που ψάχνουν περιπέτειες μιας βραδιάς κι ενός κινήματος.

Πόσο μακρόχρονη μπορεί όμως να είναι μια σχέση που είναι προϊόν πίεσης;
Ή ακόμα χειρότερα, όταν είναι συνοικέσιο, με άτομα που μας στέλνουν συστημένα από το σπίτι, πριν μας γνωρίσουν και τους γνωρίσουμε;
Τότε αρχίζουν τα δύσκολα. Και τα δύσκολα φέρνουν γκρίνια.

Το κλασικό παράπονο του μέσου κνίτη είναι ότι πριν το γάμο όλοι ασχολούνταν μαζί του κι ήταν μες στις γλύκες και την περιποίηση.
Αλλά αυτό κρατάει μέχρι να τον ρίξουν.
Μετά το μήνα του μέλιτος οι γλύκες κόβονται απότομα. Οι σφοι αρχίζουν να φλερτάρουν άλλες επιρροές. Κι αυτός αρχίζει να νοσταλγεί την εποχή πριν τον γάμο, που τον είχαν στα ώπα-ώπα.

Ο κλοιός γύρω του και το ασφυκτικό πρεσάρισμα, ήταν μέχρι να μπει το γκολ. Μετά αρχίζει το κατενάτσιο. Κι αυτός μένει με τα δεσμά του γάμου.
Οι σφοι δεν έχουν παρά να χάσουν τις αλυσίδες τους και να βρουν την κριτική τους ικανότητα.

Η φθορά επέρχεται σα νομοτέλεια. Λίγο η (κομματική) ρουτίνα, λίγο ο πρακτικισμός...
Παλιά τα πράγματα ήταν αλλιώς. Ταξίδια, κινήματα, ιδανικά, έξοδοι σε καφέ και σε αγωνιστικά ουζερί.
Τώρα μονάχα υποχρεώσεις.
-Μαγείρεψες για τα παιδιά; Έκλεισες τους οδηγητές; Έπλυνες τα πιάτα; Πήρες την χαρτογράφησή σου τηλέφωνο;

Συγκρίνεις παρόν και παρελθόν, τρομάζεις να σε γνωρίσεις.
Πόσο άλλαξες (οργάνωση), πόσο άλλαξα κι εγώ
Τα όνειρά σου κόκκινα, τα όνειρά μου επίσης
Ρούχα μαζί που πλύθηκαν και ξέβαψαν λιγάκι.

Κι έτσι αρχίζουν οι κουβέντες και τα αλληθωρίσματα με τρίτους, μήπως σου δώσουν αυτό που λείπει απ' το γάμο σου.
Και στο καπάκι οι ζήλειες κι οι συνεργασίες επειδή πήγες στις εκδηλώσεις των άλλων.
Μα όχι, δεν είναι αυτό που νομίζεις.
Άσε με να φύγω λιγάκι, να γνωρίσω άλλο κόσμο, να μιλήσω μαζί του και μετά θα γυρίσω σε σένα, πιο ώριμος, πιο σοφός, να μοιραστούμε ό,τι έμαθα όσο έλειπα.
Σαν τον μαρξ που έγραφε στη τζένη (φον βεστφάλεν) ότι νιώθει μακριά της την αγάπη του για αυτήν να δυναμώνει. Και μετά πήγαινε με την υπηρέτρια του σπιτιού.
Ή σαν τον λένιν που έλεγε ότι για να ενωθούμε με τους μενσεβίκους πρέπει πρώτα να χωριστούμε. Ωραίο πράγμα η διαλεκτική.

Αυτά για μένα είναι το αλατοπιπερο της σχέσης. Τι νόημα έχει ένας έρωτας αν δε δοκιμαστεί;
Με αντιθέσεις και καβγαδάκια είναι η σχέση μας πολύ εκρηκτική.
Όσοι το καταλαβαίνουν αυτό έχουν κάνει ένα πρώτο εμπειρικό βήμα για να καταλάβουν τη διαλεκτική.
Αλλά η οργάνωση έχει τυπική λογική. Οι αντιθέσεις είναι κακό πράγμα και πρέπει να τις εξαλείψουμε.
Δεν την κακολογώ. Κι εγώ έτσι σκεφτόμουν κάποτε. Και τώρα ίσως.

Φτάνουμε στην αρχή του τέλους.
Οι σύντροφοι που νιώθεις κοντά σου λιγοστεύουν.
Κι ήμουν απ' αυτούς που φίλους δε μπορούν να κάνουν
τώρα πλέον οι καλύτεροί μου φίλοι δεν υπάρχουν.
Ώσπου μια μέρα γυρνάς σπίτι και το όνομά σου δεν υπάρχει στο κουδούνι. Βάζεις το κλειδι για να ανοίξεις, δεν ταιριάζει.
Μένω εκτός, κομματικά άστεγος. Φρίκη.
-Θα στείλω κάποιον να πάρει τα πράγματα, φωνάζεις.
Δεν σου απαντά κανείς.

Γυρνάς σαν τρελός στα ίδια μέρη, σκοντάφτεις πάνω της, στα ίδια στέκια, στις ίδιες πορείες, ρωτάς να μάθεις νέα της, δεν κάνει να ξέρεις, σου λένε οι σφοι.
Κι αυτή εκεί, κάνει πως δε σε είδε, πως δεν υπάρχεις. Δεν υπάρχεις κι είσαι εκεί.
Αυτή υπάρχει κανονικά, η ζωή της συνεχίζεται χωρίς εσένα, μετά από σένα ζει.

Τι να 'ναι αυτό που ξάφνου μέσα σου φουντώνει όταν την βλέπεις να γελά με σιγουριά;
Αυτή δεν ήταν σαν τις άλλες πρώην. Θέλει καιρό πολύ να την ξεχάσεις. Ίσα με μια ζωή. Γιατί ήταν η ζωή σου.

Η λύση δεν είναι τα one night stand με το αυθόρμητο.
Εσύ θέλεις μονογαμία, μια σοβαρή σχέση για γάμο. Κι οι άλλοι είναι πολύ λίγοι για αυτό. Χωρίς αγάπη, χωρίς συναίσθημα, μόνο συγκινήσεις με σεξ, μπας και γεμίσουν το κενό τους.
Η λύση είναι αυτή μόνο. Τα ίδια λάθη, η ίδια διαδρομή.
-Και να το πουλούσα, πάλι χάρρυ κλυνν θα αγόραζα.
Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Ποτέ δεν υπήρξε.

Η οργάνωση είναι η πρώτη σου αγάπη και παντοτινή.
Κάτι σαν την ίον αμυγδάλου (που έχει εχθρό της τον παυλίδη).
Πού πας χωρίς αγάπη, στον ήλιο, στη βροχή
το δρόμο θα τον χάσεις καρδιά μου αναρχική...

Σε ρυθμούς τζαζέ

Το σφυροδρέπανο έχει σήμερα την τιμή να φιλοξενεί την πρώτη του ανταπόκριση (τις οποίες φιλοδοξεί να συνεχίσει και να καθιερώσει ως θεσμό). Κι είναι διπλή η τιμή γιατί πρόκειται για ένα πολύ ωραίο κείμενο.

Μπορεί σε κάποιους να φανεί λογοτεχνικό, αλλά στην ουσία είναι βαθιά πολιτικό.
Είναι η οπτική ενός παιδιού που έφυγε πρόσφατα από την πασπ και λέει κάποια πράγματα όπως τα προσλαμβάνει. Γι' αυτό εκτός από ενδιαφέρον, είναι κι αυθεντικό.

Ο V (for vendetta) θα μπορούσε απλώς να ανταποδώσει σε κάποιους συντρόφους του την αγάπη που του δείχνουν εσχάτως.
Θα μπορούσε να βγάλει στη φόρα τα εσω-παραταξιακά της πασπ και να τους εκθέσει. Ή να καταγγείλει απλώς κάποια κεφάλια και το ρόλο που παίζουν (στην τελική δε θα 'λεγε και ψέματα).

Προτίμησε απλώς να μιλήσει πολιτικά κι αυτό είναι προς τιμήν του. Και μόνο για αυτό, αξίζει πιστεύω τον κόπο να διαβάσετε όσα γράφει, ακόμα κι αν δε συμφωνείτε, ή αν σας φαίνονται αυτονόητες κάποιες διαπιστώσεις του.
Έστω και σαν ορεκτικό για την σφυροδρεπανική ανάλυση που θα ακολουθήσει για τις φοιτητικές εκλογές.
Καλή ανάγνωση...

H ΠΑΣΠ νομικής Θεσσαλονίκης είναι σαν jazz μπάντα. Στηρίζεται στον αυτοσχεδιασμό.

Οι μουσικοί της δεν έχουν παρτιτούρα. Τι να την κάνουν άλλωστε; Είναι progressive καλλιτέχνες και δεν προσαρμόζονται σε νόρμες και επιταγές της κλασσικής θεωρίας.

Ξεκινούν από αφηρημένες ιδέες. Όταν βαράνε την πρώτη νότα δεν ξέρουν ποια θα είναι η δεύτερη. Αν η πρώτη ξεσηκώσει ενθουσιασμό συνεχίζουν την κλίμακα. Αν απογοητεύσει αρχίζουν καινούρια.

Πού και πού πετάνε κανένα πιασάρικο ρυθμό για να λικνιστεί ο κόσμος σε γνώριμες μελωδίες. Έχει επιτυχία και οι θαμώνες σηκώνονται απ’ τη θέση τους και χορεύουν ξέφρενα ενώ οι μουσικοί κοιτιούνται συνωμοτικά συνεχίζοντας να παίζουν.

Για να μην ξεχνούν τις καταβολές τους και επειδή αυθόρμητα εκφράζουν τις επιρροές τους ρίχνουν στο τραγούδι καμιά κλασσική μουσικούλα, έτσι λίγο, ίσα ίσα να το αντιληφθεί το αυτί και να μείνει ικανοποιημένο το μυαλό ότι άκουσε, λέει, ποιοτικό καλλιτέχνημα.

H jazz είναι η πιο δύσκολη μουσική, είναι γραμμένη από μουσικούς για μουσικούς που λέει και ένας φίλος μου και συχνά πυκνά κουράζει, ειδικά η αυτοσχεδιαστική. Οι συγκεκριμένοι μουσικοί, χωρίς να έχουνε κάνει καμιά πρόβα στην ουσία -στην πραγματικότητα παίζουνε ό,τι να ‘ναι- καταφέρνουν να γεμίσουν τη συναυλιακή αίθουσα. Πώς;

Πέρα απ’ τα χορευτικά και τα κλασσικά που ελκύουν γενικώς και διεγείρουν την ψυχή, δεν σ’ αφήνουν να σκεφτείς, δεν προλαβαίνεις να συνειδητοποιήσεις τι μουσική ακούς και θαρρείς αυτόματα ότι το επίπεδο είναι πολύ υψηλό και για να προσδεθείς στο άρμα τους καλό είναι να σωπαίνεις.

Βασικά, οι μουσικοί αυτής της κάστας υπνωτίζουν το κοινό τους που δεν αναλογίζεται έτσι την ουσία της Τέχνης. Παίζουν τόσο αφηρημένα εξάλλου που δεν μένει χώρος για διαπιστώσεις.

Είναι ώρες που οι σολίστες έχουν μεταξύ τους διαφωνίες και παίζουν αντίθετους ρυθμούς. Αφενός αναδεικνύουν το τάλαντό τους παίζοντας αντίστροφα αφετέρου μόλις δουν και φεύγει ο κόσμος απ’ το μαγαζί γιατί κουράζεται με τόσα ευτράπελα μονοιάζουν και παίζουν πιο συμβατικά και αν θέλετε πιο συμβιβαστικά.

Οι μουσικοί της jazz συχνά περιορίζονται σε μια επίδειξη χωρίς νόημα:απλά μας δείχνουν πόσο καλοί τεχνίτες είναι, χωρίς συναίσθημα ή πάθος και μεταχειρίζονται το όργανο σαν εργαλείο.

Το ίδιο και οι ΠΑΣΠίτες με την ιδεολογία τους: την εργαλειοποιούν. Επειδή δεν την αντιλαμβάνονται (και καταπώς φαίνεται ούτε καν τη γνωρίζουν ίσως γιατί δεν υπάρχει) της φέρονται ψυχρά και συνάμα την ξετρυπώνουν όταν την χρειάζονται. Την όποια ιδεολογία, όχι μόνο αυτή που υποτίθεται ότι εκφράζουν και ελπίζω να γίνεται σαφές ότι δεν εκφράζουν κάποια ιδεολογία τελικά, περιοριζομενοι σε ιδεολογικά «ιδιώματα» πασοκικής προελεύσεως που καταντούν ιδεοληπτικά ιδεολογήματα. Εξάλλου ιδεολογία και αφηρημένο δεν ταιριάζουν σε μόνιμο δεσμό.

Από την άλλη, η αλήθεια είναι ότι ο Miles Davis θα μπορούσε να μας δείχνει τι κάνει η τρομπέτα του για ώρες. Αλλά μετά θα μου ‘παιζε και πέντε έξι ήχους, έτσι για δείγμα που θα μου λιώναν την καρδιά και θα με ‘βάζαν στη θέση μου που τόλμησα να προσβάλλω την και καλά κουλτουριάρικη υφή της τέχνης του.

Ο Πασπίτης ξέχασε να μιλάει με μανία και μεράκι πολιτικό, απλά φυσάει το πνευστό μέχρι που ζαλίζεται και πέφτει κάτω γιατί είναι βαριά η καλογερική.
Και το κοινό χειροκροτάει για την επιμονή του.

Γιατί το ουίσκι είναι εύγευστο και πίνεται με ενάργεια όταν το συνοδεύει μουσική. Και το κοινό μέθυσε και βαράει παλαμάκια ασίγαστα αντί να τσεκάρει την πόρτα πίσω του και να φύγει αποδοκιμάζοντας ένα άθλιο show…

για την αντιγραφή
μπρεζνιεφικό απολίθωμα

Λόγω της ημέρας (9 του Μάη)

Η μέρα ήταν καλή και φάνηκε απ' το πρωί.
Πολύ καλός καιρός και μια λιακάδα να βγαίνεις έξω να κάνεις έρωτα με τις ηλιαχτίδες.
Η φύση ξυπνούσε απ' τη νάρκη της (σα σοβιετική αρκούδα) κι έδιωχνε τον χειμώνα όπως οι σοβιετικοί τους ναζί.
Μαζί με τη μαμά πατρίδα γιόρταζε κι η μητέρα φύση. Στο δικό μου μυαλό είναι περίπου το ίδιο (κι όχι μόνο λόγω της ημέρας).

Το παπαγαλάκι του κρεμλίνου κι ο ανταποκριτής ήθελαν παγωτό και μ' έκαναν να ζηλέψω (αυτό ήταν το πρώτο κι έτσι περάσαμε ήδη πολλά άλλα παιδάκια που ούτε καν άνοιξαν λογαριασμό για φέτος).
Με αυτά και με αυτά αργήσαμε μισή ώρα να πάμε στα ρώσικα και χάσαμε τη μεγάλη παρέλαση. Την οποία είδε κανονικά η καθηγήτριά μας που έχει δορυφορική τηλεόραση.

Όταν της είπα ότι η συγκίνηση που μου γεννούσε η μέρα, ήταν αντιστρόφως ανάλογη με αυτή που μου προκαλούν οι παρελάσεις ως θέαμα, έχω την αίσθηση ότι με στραβοκοίταξε (στιγμιαία).

Αμέσως μετά μας εξήγησε ότι δεν έχει βρέξει ποτέ τέτοια μέρα, γιατί βρίσκουν τρόπο και διαλύουν από την προηγούμενη τα σύννεφα.
Κι ύστερα έχεις το σοβιετικό κυριούλη να σου λέει ότι στην αγροτική παραγωγή υπάρχει ο αστάθμητος παράγοντας των καιρικών συνθηκών που μας εμποδίζει να έχουμε πλήρη πρόβλεψη και συνειδητή εκτέλεση.

Για να το πούμε πιο απλά, δε μπορούμε να έχουμε αντιστοιχία του αποτελέσματος της επενέργειας/της ανθρώπινης δραστηριότητας με τον προκαθορισμένο σκοπό, δεν είναι δηλ δυνατό να υπάρχει προτρέχουσα σύλληψη του αποτελέσματος με το αποτέλεσμα καθαυτό.
Τάδε εκλαΐκευσε παπαγαλάκι του κρεμλίνου.

Η αλίσια είναι η κυρία που μας κάνει ρώσικα (εμένα κι άλλους τρεις ομιλίτες αν και σπανίως έχουμε απαρτία). Είχε την ευτυχία να γεννηθεί και να μεγαλώσει στη σοβιετία και τη δυστυχία να τη δει να γκρεμίζεται και να αναρωτιέται ακόμα το γιατί.
Κάθε (κομμουνιστικό) σάββατο που πάμε και κάνουμε ρώσικα, εκτός από τη γλώσσα μαθαίνουμε κι ένα σωρό πράγματα για τη σοβιετία, τυλιγμένα με νοσταλγία και ζωντάνια που μόνο όποιος τα έζησε από κοντά μπορεί να τα έχει.
Κι έτσι τουλάχιστον μας μένει και κάτι, γιατί τα ρώσικα είναι πολύ δύσκολη γλώσσα που κατά το κοινώς λεγόμενο δεν παλεύεται.

Οι ιστορίες διαδέχονται η μία την άλλη.
Για τα πολύ φτηνά προϊόντα που τότε δίνονταν σε συμβολικές τιμές και τώρα κοστίζουν πανάκριβα, τις σχέσεις αλληλεγγύης μεταξύ των σοβιετικών ταβάριτς, τους καγκεμπίτες που τους ακολουθούσαν στα ταξίδια τους στο βλαντιβαστόκ (όλοι μαζί μια οικογένεια), τα μαθήματα που είχαν, την όρεξη για δουλειά (τα κομμουνιστικά σάββατα δεν είναι σοβιετική μυθολογία, υπήρχαν ακόμη κι επί μπρέζνιεφ)... κι άλλα πολλά που όταν μεγαλώσω θέλω να λέω στα παιδιά μου για να τρων όλο τους το φαγητό.
Αν δεν το κάνουν θα τους λέω ότι θα έρθει ο μπαμπούλας γκόρμπι να τους ανατρέψει και να διαλύσει τα πάντα.

Γενικώς οι ρώσοι έχουν μια πολύ ιδιαίτερη προφορά που πολλές φορές είναι σα να διηγούνται παραμυθάκι.
Ίσως αυτός να ήταν ο λόγος που πίστεψαν όλα όσα τους έλεγε ο γκορμπατσόφ για διαφάνεια κι ανασυγκρότηση.

Αλλά η ειδοποιός διαφορά στις ιστορίες που μας λέει η αλίσια (και στο παραμύθι της σοβιετίας εν γένει) είναι ότι δεν υπάρχει χάπι εντ.
Όλες καταλήγουν με μια απορία γιατί χάθηκαν όλα αυτά και με τη μόνιμη επωδό ότι η σημερινή νεολαία έχει χαλάσει εντελώς και πάει κατά διαόλου (ακολουθώντας ίσως την πορεία της χώρας της).
Κι όλες κινούνται στη γραμμή του μπλοκ και του κόμματος, καθώς τα πάντα άρχισαν να χαλάν κάπου στη μέση της δεκαετίας του ογδόντα με τον ιούδα τον γκόρμπι.

Η αλίσια ενσαρκώνει τα τυπικά χαρακτηριστικά του νέου -σοβιετικού- τύπου ανθρώπου. Είναι πειθαρχημένη κι εργατική σα σταχανοβίτισσα. Συνάμα όμως καλλιεργημένη, ευγενική και γλυκομίλητη. Και προπαντός καθόλου αυστηρή.
Αν οι εργάτες στη σοβιετία είχαν τέτοια επιτήρηση δε θα πιάναν ποτέ τα πλανα. Κι αν οι νόρμες προχωρούσαν με το ρυθμό που κάνουμε εμείς τις ασκήσεις μας, η σοβιετία θα κατέρρεε απ' τον πρώτο χρόνο.

Καλά τα υλικά κίνητρα, ακόμα καλύτερα τα ηθικά, αλλά πολλές φορές η απειλή του επιστάτη φαντάζει απαραίτητη. Το να είναι ο καθένας επιστάτης του εαυτού του προβάλλει ως ιδανικό, αλλά η αυτεπιστασία σήμερα είναι κομμάτι της αντίδρασης.
Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν απ' τη μια στιγμή στην άλλη δια μαγείας. Όπου δεν πίπτει μαγικό ραβδάκι, ενίοτε πίπτει ράβδος.

Ωστόσο ο σοβιετικός τύπος ανθρώπου έχει κι αντιφάσεις.
Τις οποίες η αλίσια έδειξε να ενσαρκώνει απόλυτα όταν μας είπε ότι δεν πολυασχολείται με τα πολιτικά.
Ο χόμο σοβιέτικους καλείται να οικοδομήσει το σοσιαλισμό συνειδητά και στοχοκατευθυνόμενα, η συνείδηση δηλ θα παίζει πρωτεύοντα ρόλο.
Αλλά η (πολιτική) συνείδηση γεννιέται κυρίως στη βάση αγώνων και διεκδικήσεων. Και τι ακριβώς να διεκδικήσεις όταν σχεδόν όλα σου παρέχονται έτοιμα από το κράτος;
Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν μάθει να διεκδικούν στη ζωή τους.
Κι αυτό εξηγεί εν πολλοίς και την παθητική τους στάση το 91.

Πρόσφατα η μακεδονία έγραψε για την κατάσταση στο ιμχα που εδώ και μήνες έχει αφήσει όλο το προσωπικό του απλήρωτο.
Η αλίσια χάρηκε και πίστεψε ότι το θέμα θα δρομολογούνταν.
Ίσως στη σοβιετία να 'ταν έτσι τα πράγματα. Η ταξική πάλη επισήμως είχε καταργηθεί, η εργατιά έστεκε αδελφωμένη μαζί με την αγροτιά πλάι στη διανόηση κι αρκούσε μια απλή δημοσίευση στην πράβδα για να λυθούν τα προβλήματα.
Εδώ όμως χωρίς πάλη (ταξική) τέτοια ζητήματα δε λύνονται.

Σε επίπεδο κοινωνιών ως σύνολα (και οργανικά όλα) ισχύει λίγο-πολύ το ίδιο.
Αν οι αντιφάσεις είναι η πηγή κάθε εξέλιξης, πώς θα μπορούσαν στη σοβιετία να κινηθούν πιο γρήγορα από τον καπιταλισμό με τις τόσο οξυμένες αντιφάσεις (και τη ζωτική ανάγκη να τις ξεπεράσει);

Αν η μπρεζνιεφική στασιμότητα είναι κατά βάση καρπός της έλλειψης στρατηγικής, μια άλλη πτυχή της έχει να κάνει με την έλλειψη οξυμένων κι αξεπέραστων αντιφάσεων στη σοβιετική κοινωνία.
Από μια άποψη ο κομμουνισμός είναι η ουτοπία για την υπέρβαση όλων των αντιφάσεων. Κι η μπρεζνιεφική στασιμότητα είναι ό,τι πλησίασε περισσότερο σε αυτή την ουτοπία.
Τα παραπάνω είναι τυπικό δείγμα απλοϊκού λογοτεχνίζοντα μαρξισμού. Αλλά ποιος είπε ότι η λογοτεχνία δε λέει κι αυτή αλήθεια;

Παρόλα αυτά ακόμα και το απολιτίκ σοβιετικό έχει μέσα του κάτι πολιτικό.
Η αλίσια ξέρει τι ήταν αυτό που έζησε και γιατί το νοσταλγεί. Μπορεί να διηγείται κάποια πράγματα βιωματικά, αλλά ξέρει να τα εξηγεί με τρόπο απλό και βαθιά πολιτικό.
Και πάνω απ' όλα ξέρει να απαντά στην αντισοβιετική προπαγάνδα.

Εκείνη τη μέρα η κουβέντα πήγε στο οικιστικό ζήτημα της σοβιετίας.
Για το οποίο ο γκόρμπι ανάμεσα σε άλλες προφητείες έλεγε ότι μέχρι το 2000 η περεστρόικα θα το έλυνε οριστικά. Αυτός όμως εννοούσε το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι με τους δυτικούς και κατά το κοινώς λεγόμενο μας πήδηξε το σπίτι. Με τη διαφάνεια έβγαλε τα του σπιτιού μας εν δήμω, μετά ξερίζωσε το φράχτη που μας προστάτευε στο βερολίνο κι όταν ένιωσε αρκετά δυνατός άρχισε να γκρεμίζει και τα θεμέλια.
Κι έτσι στο κατώφλι του 21ου αιώνα -που έγραφε κι ο μίμης- οι λαοί της σοβιετίας πισωγύρισαν θεαματικά στον 19ο και τώρα νοσταλγούν το σπίτι τους σαν ξεριζωμένοι.

Η αλίσια άρχισε να αποδομεί έναν-έναν τους αντισοβιετικούς μύθους.
-Τα σπίτια που ζούσαν οι σοβιετικοί δεν ήταν δικά τους. Κι όταν πέθαιναν δεν τα κληρονομούσαν τα παιδιά, τα έπαιρνε το κράτος.
-Φυσικά κι ήταν δικά τους. Και μπορούσαν να τα κληροδοτήσουν κανονικά. Αυτό που δε μπορούσαν ήταν να τα πουλήσουν.
Σε πολλούς όμως έχει περάσει ότι αν νικήσουν οι κομμουνιστές, το πρώτο πράγμα που θα χάσουν είναι τα σπίτια κι οι γυναίκες τους. Αμφότερα ιδιόκτητα κι ίσης περίπου αξίας για τον μέσο έλληνα.

-Στα σπίτια των σοβιετικών ζούσαν ο ένας πάνω στον άλλο.
-Πότε ήταν καλύτερα, όταν δεν είχαν πού να μείνουν;
Πληρωμένη απάντηση. Είμαστε μαζί της. Αν δει κανείς πόσοι είναι σήμερα οι άστεγοι στη ρωσία θα καταλάβει πολλά.

-Τα σπίτια τους ήταν ελάχιστα όμορφα και τραγικά ομοιόμορφα.
-Μια χαρά ήταν τα σπίτια. Τώρα είναι άσχημα που δεν τα βάφουν και δεν χτίζουν καινούρια.
Ένιωσα μέσα μου μια χορδή να πάλλεται. Η πράβδα στα καλύτερά της και σε ομιλούσα έκδοση.
Ούτως ή άλλως πάντα μου άρεσαν τα κουτόσπιτα. Απ' τα χρόνια του ανδρέα ακόμα. Που τα 'βλεπα στο σήμα της ερτ που μας έλεγε καληνύχτα με τα φώτα να σβήνουν ένα-ένα.

Η αισθητική ήταν θέμα που κατεξοχήν με δυσκόλευε.
Για κάποιους είναι ζωτική ανάγκη, τρόπος ύπαρξης των πραγμάτων στο σοσιαλισμό. Για μένα απλώς δεν είναι το πρωτεύον, πηγάζει πάντα από την ουσία, αλλιώς στερείται νοήματος.
Πολλοί σφοι θεωρούν τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό αντιαισθητικό. Για μένα (που είμαι αναισθητικός) είναι το μόνο είδος σοβαρής τέχνης.

Ακόμα κι εδώ όμως παίζει να έχουμε δίκιο.
Το ανατολικό βερολίνο είναι πολύ πιο ωραίο από το δυτικό (αυτό τουλάχιστον λένε οι πηγές μου). Η πιο ωραία πόλη της ευρώπης είναι η πρωτεύουσα της σδ τσεχοσλαβακίας πράγα. Κι η σοβιετία είχε το πιο ωραίο μετρό στον κόσμο (μαζί με τον πιο ωραίο λαό κατά τη γνώμη μου).

-Τα σπίτια τους όμως δεν είχαν μπαλκόνια.
-Βεβαίως κι είχαν. Τα μπαλκόνια τους ήταν μεγάλα σαν κανονικά δωμάτια.
Απλά ξέρετε τι τους πειράζει αυτούς; Που δε μπορούσαν να έχουν πχ σπίτια με τζάκι. Πόσοι μπορούν όμως να τα αγοράσουν αυτά σήμερα;
Το μάτι μου έπεσε στο τζάκι του δωματίου πίσω από την αλίσια. Ίσως αυτή να είχε κι όσο ζούσε εκεί.

Σκέφτηκα ότι η οικοδέσποινά μας ζούσε στο πανόραμα κι ότι οι γονείς της στη σοβιετία ήταν στελέχη του καθεστώτος (σύμφωνα πάντα με τις πηγές).
Αλλά δεν πάει έτσι. Θα μπορούσε να είναι μια τυπική κάτοικος πανοράματος που θα έβριζε το παρελθόν της χώρας της, γιατί δεν την άφηνε να πλουτίσει. Αυτή αντιθέτως το υπεράσπιζε.

Την ομοιομορφία όμως δε μπορούσε να την αρνηθεί. Απλώς να την διακωμωδήσει.
Σε μια σοβιετική ταινία, ο πρωταγωνιστής γυρνάει μεθυσμένος στα στενά μιας ξένης –για αυτόν- πόλης, ώσπου βρίσκει την οδό όπου έμενε κανονικά στη δική του πόλη, πηγαίνει στον αριθμό του, προσπαθεί να μπει κι ανοίγει καβγά με τους σπιτονοικοκύρηδες γιατί πιστεύει ότι μπήκαν και του έκλεψαν το σπίτι.
Πλην της πόλης όλα τα άλλα ήταν ακριβώς ίδια.

Η αλίσια ωστόσο λέει ότι η ομοιομορφία δεν ήταν υποχρεωτική. Αν κάποιος ήθελε διαφορετική επίπλωση, ή διακόσμηση, δεν τον εμπόδιζε κανείς.
Αν προχωρούσαμε λίγο και το τζαστ ιν τάιμ στην παραγωγή, ίσως να είχαμε και ΑΤΜ επίπλων.

Όλο αυτό είχε και τη θετική του πλευρά.
Όταν έχτιζαν ένα θέατρο στη μόσχα, έφτιαχναν σε όλες τις μεγάλες πόλεις ένα ίδιο με το ίδιο όνομα. Το αυτό ίσχυε για τα στάδια, τα μουσεία, ακόμα και για το μετρό.
Η υπανάπτυκτη γεωργία είχε μετρό ήδη απ’ το 36 (κεντρικός σχεδιασμός διαλεκτικά δεμένος με αποκέντρωση).
Μόλις τώρα όμως απολαμβάνει την πρόοδο και τα καλά του καπιταλισμού.

Σε τελική ανάλυση πολλές πόλεις της ευρώπης είναι αυστηρά ομοιόμορφες. Σε πολλές περιοχές του λονδίνου για παράδειγμα, τα σπίτια είναι σα να έχουν βγει φωτοτυπία.

Στην περιπέτεια του αστερίξ στους βρετανούς, ο γκοσινύ σατιρίζει ανελέητα το λονδίνο.
Οι γαλάτες ψάχνουν έναν κλέφτη που τους πήρε το μαγικό ζωμό, παν σ’ ένα σπίτι όπου ο (ερυθρός) οβελίξ τα κάνει λίμπα, αλλά τελικά έχουν κάνει λάθος, γιατί έχει πέσει ένα λατινικό Ι απ’ τον οδοδείκτη κι αντί για το 17 μπήκαν στο 18 που ήταν απέναντι και το οποίο δε διέφερε ούτε κατά ένα γιώτα (πέραν του λατινικού) εξωτερικά.
Αυτά όμως οι δυτικοί τα βρίσκουν γραφικά και όμορφα, όχι ομοιόμορφα, ούτε κάτι που πνίγει την ιδιαιτερότητα.

Το ίδιο βράδυ στην πόλη λάμβαναν χώρα μια σειρά εκδηλώσεις και δρώμενα.
Το κόμμα για το μάη του 36, δυο σωματεία της οκδε για την κούνεβα κι οι αναρχικοί τριήμερη κατάληψη στη βιβλιοθήκη της άνω πόλης.
Παράλληλα η γυναίκα του σοβιετικού κυριούλη μαζί με άλλες γυναίκες που έζησαν στη σοβιετία, διοργάνωναν σε ένα αρμένικο συνεστίαση για να τιμήσουν τη μέρα της αντιφασιστικής νίκης των λαών.
Η αλίσια δεν ήθελε να έρθει γιατί δεν της αρέσουν τα εστιατόρια (!) κι εγώ δεν πήγα γιατί με πιάσαν οι ματζιριές μου. Πήγαν όμως κανονικά οι άλλοι ομιλίτες (για ανταπόκριση) κι ένας εκπρόσωπος του κόμματος (για να χαιρετίσει) με καλλιτεχνικό ψευδώνυμο (εδυεθ).

Μόνο το κόμμα έπιασε το νόημα της ημέρας και των επετείων της.
Αυτό για κάποιους σημαίνει ότι είμαστε καλοί για επετείους που λιβανίζουν το παρελθόν, χωρίς να το υπερβαίνουν, ενώ οι άλλοι πιάνουν το νήμα των αγώνων του σήμερα, δηλ της μόνης προοπτικής για το μέλλον.

Εγώ πάλι το διαβάζω διαφορετικά.
Στην πόλη του μάη του 36, ουδείς ασχολήθηκε με την επέτειο –πλην λακεδαιμονίων. Άσε που κάποιοι θεωρούν τους καπνεργάτες ξεπερασμένο επαναστατικό υποκείμενο χωρίς προοπτική.
Στην κομμουνιστική αριστερά που οφείλει το ζην στον κόκκινο οκτώβρη και το ευ ζην στην αντίσταση των λαών στον βήτα παγκόσμιο (όπου έζησε το αποκορύφωμά της) ουδείς ασχολήθηκε με την αντιφασιστική νίκη των λαών.
Ουδείς, πλην σοβιετικών και λακεδαιμονίων. Που για όσους σκέφτονται σαν την έλλη παππά, είναι περίπου το ίδιο.
Αυτά τα δυο μαζί λένε πολλά. Και για τους λακεδαιμόνιους και για τους άλλους.

Η συνεστίαση κύλησε λιτά και μπρεζνιεφικά με πολλές όμορφες στιγμές.
Τα εξωτικά γεωργιανά φαγητά με μια γεύση τραχειά σαν την προφορά του στάλιν.
Το ταρχούν, ένα πράσινο ανθρακούχο αναψυκτικό με γλυκιά γεύση, που στο μυαλό μου είναι η σοβιετική απάντηση στην κόκα κόλα.

Τα θεατρικά σκετσάκια πριν το φαγητό, που όπως λέει ο σοβιετικός κυριούλης ήταν κομμάτι της καθημερινότητας των σοβιετικών που ήταν πολύ καλλιεργημένος λαός.
Η δυναμικότητα των γυναικών που κατά τον σοβιετικό κυριούλη, αντανακλά την κοινωνική θέση και το ρόλο που είχαν στη σοβιετική κοινωνία.

Τα τραγούδια της εποχής που ήταν κυρίως ερωτικά για τους στρατιώτες που έφευγαν στο μέτωπο κι όχι μόνο εμβατήρια (αυτό του κόκκινου στρατού πάντως είναι αξεπέραστο).

Και μετά…
Μετά άρχισαν να παίζουν κάτι μπίτια της σύγχρονης ρωσίας..!
Όλο το μεγαλείο κι οι αντιφάσεις του ρωσικού λαού στην πίστα…
Οι ομιλίτες έχασαν πάσα ιδέα κι έφυγαν άρον-άρον, ενώ ο σοβιετικός κυριούλης φώναζε έξαλλος: αυτό είναι αντεπανάσταση…
Κι έτσι κατάλαβα γιατί δεν άρεσαν στην αλίσια τα εστιατόρια…

Δεν πειράζει. Έτσι κι αλλιώς τους αγαπάμε με τις αντιφάσεις τους, όπως τη σοβιετία.
Και τους δικαιολογούμε, λόγω της ημέρας…

Ποια γραφειοκρατία υπερασπιζόμαστε

Το κείμενο που έχετε στην οθόνη σας αναφέρεται στο χτες.
Το βάζω επίτηδες έτσι προβοκατόρικα για να κάνουν κάποιοι τον συνειρμό ότι η σοβιετία είναι απολίθωμα του παρελθόντος. Αλλά εγώ εννοώ την χτεσινή μέρα που εκδηλωθήκαμε για την κοινωνική φύση της εσσδ.

Σε αυτό το σημείο αγαπητέ αναγνώστη, πριν προχωρήσουμε σε οτιδήποτε άλλο, είναι σκόπιμο να αναλύσουμε την έννοια τζαστ ιν τάιμ που ήταν πολύ καυτή κι αναφέρθηκε τουλάχιστον πέντε φορές στην εκδήλωση.
Είναι όρος σχετικός με την παραγωγή κι όπως κατάλαβα σημαίνει (μεταξύ άλλων) να παράγονται συγχρονισμένα εξαρτήματα για να συναρμολογηθούν στη συνέχεια. Κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το φορντικό μοντέλο μαζικής παραγωγής, τη σπάταλη μέθοδο που απαιτεί κάθε επιχείρηση να έχει δικά της αποθέματα και τον όρο λιν που δεν κατάλαβα χριστό τι σημαίνει.

Όλα αυτά συνδέθηκαν διαλεκτικά με παραδείγματα για μελλοντικά ΑΤΜ βιβλίων εν είδει βιβλιοπωλείου και σοβιετικά εργοστάσια λάντα που είχαν ενίοτε περισσότερες αριστερές πόρτες από ό,τι δεξιές. Τα οποία [παραδείγματα] θεωρούμε απλοϊκά (σαν μαρξισμό του ευτύχη) και προπαγάνδα των αστών εν γένει (ειδικά το τελευταίο για τα λάντα).

Αν τα διηγούμαι κάπως μπερδεμένα, έχει να κάνει με το δικό μου βαθμό πρόσληψης, που μειώνεται κατακόρυφα όταν υπάρχουν αγγλικοί όροι και βαριά τεχνική ορολογία.
Σε τέτοια ζητήματα ελλοχεύουν συνήθως συμπληγάδες πέτρες.
Η μία είναι να μιλάμε μόνο για τογιοτισμό, τζαστ ιν τάιμ, υποδιαίρεση ένα κι άλλα τέτοια εκλαϊκευτικά που κατανοεί και γουστάρει ο μέσος εργάτης του πουτίλοφ.
Η άλλη απέναντι είναι το αλτουσεριανό (μου) φρέαρ (δέον να μη συγχέεται με άλλες πηγάδες), όπου καμιά γνώση δεν είναι αντικειμενική, τα πάντα είναι ταξική πάλη.

Ο σοβιετικός κυριούλης -αν κι επιρρεπής στην πρώτη πέτρα- βάζει το ζήτημα σωστά σαν αργοναύτης.
Η λύση δεν είναι μόνο πολιτική, ούτε μόνο οικονομία. Τέτοια ζητήματα θέλουν πολιτική οικονομία.
Η πρώτη πρόταση δεν είναι δική του, την έβαλα εγώ να γίνει πιο διαλεκτικό το απόφθεγμα. Τι διάολο λογοτεχνικό μαρξισμό κάνουμε;

Μετά από αυτά τα λιτά εισαγωγικά στοιχεία, μπορούμε να προχωρήσουμε στην εισήγηση του σοβιετικού κυριούλη, την οποία εν πολλοίς θα αναπαράγουμε στα βασικά της σημεία (όπως εγώ τα προσέλαβα).

Οι γενναίες εξάρσεις δε φέρνουν ανατροπές. Οι αναρχικοί μπορεί να πιστεύουν ότι η ελευθερία είναι εγγεγραμμένη στα γονίδια του ανθρώπου, αλλά στην πραγματικότητα δεν έρχεται αυτόματα.
Αυτό καθιστά απαραίτητη τη μελέτη της εμπειρίας των προηγούμενων επαναστατικών εγχειρημάτων και της εσσδ.

Με άλλα λόγια απαιτεί επαναστατική θεωρία. Όπου η θεωρία δεν είναι λιγότερο σημαντική από τον επιθετικό προσδιορισμό επαναστατικός.
Σήμερα ωστόσο η κρατούσα τάση είναι η επιστροφή στην ουτοπία και στον προμαρξικό ουτοπικό σοσιαλισμό. Εμπειρισμός αντί θεωρίας, κατασκευή φανταστικών μοντέλων, ιχνογραφία των βασικών χαρακτηριστικών τους με βάση την επαναστατική μας φαντασία κι όχι τις αντικειμενικές νομοτέλειες.
Ως τυπικό παράδειγμα αναφέρθηκε το βιβλίο του μίλιμπαντ, ο σοσιαλισμός σε εποχή αναζήτησης.

Ακολούθησε μια αναφορά στις δυο βασικές προσεγγίσεις της κομμουνιστικής αριστεράς σήμερα απέναντι στη σοβιετία.
Η μία την αντιμετωπίζει σαν άταφο νεκρό, τον περιφέρει σε μνημόσυνα όπου τον επαινεί, για να συγκινήσει βιωματικά και να κρύψει τον πολιτικό της οπορτουνισμό (αυτό το τελευταίο έκανα πως δεν το άκουσα, αλλά το σημείωσα).
Τη δεύτερη την χαρακτηρίζει ένας τυπικά αμερικάνικος πραγματισμός, σύμφωνα με τον οποίο λειτουργεί μόνο ό,τι είναι σωστό κι άξιο. Αρνείται να χρεωθεί την υπεράσπιση μιας ήττας και λέει οι ζωντανοί με τους ζωντανούς.
Μένει έτσι κάτω κι από το επίπεδο του μπένγιαμιν που λέει ότι κανένα μέλλον δε δρομολογείται στο κενό.
Πρέπει να μάθουμε πώς μυρίζει η επανάσταση, ακόμα και πώς βρωμάει. Γιατί [η επανάσταση] δεν είναι μια ανοιχτή, πλατιά λεωφόρος σαν τη λεωφόρο νιέφσκι, αλλά δύσκολη κι επίπονη υπόθεση.

Εγώ έχω να πω ότι οι ίσες αποστάσεις πάντα μου την έδιναν και σε αυτό το θέμα ακόμα περισσότερο. Ο σοβιετικός κυριούλης εν προκειμένω χαϊδεύει αυτιά αντισοβιετικών (γι' αυτό πολλοί από αυτούς φοράν κουκούλες προστασίας).
Κι είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν ο ίδιος έχει θάψει τη σοβιετία μέσα του. Αν το έκανε θα έπρεπε να θάψει μαζί κι ένα κομμάτι του εαυτού του. Το πολύ-πολύ να την ταρρίχευσε σε κανά μαυσωλείο.

Δεν ξέρω αν την έχουμε θάψει τη σοβιετία, αλλά το φάντασμά της πλανάται ακόμα ελεύθερο πάνω μας και στοιχειώνει τις νύχτες φίλων κι εχθρών.
Δεν την θάβουμε στην σκέψη μας γιατί αρνούμαστε να θάψουμε τους εαυτούς μας. Αλλά δεν είμαστε εμείς ο κρέοντας. [Κρέοντας} είναι οι άλλοι, που την περιφρονούν σαν ψόφιο σκυλί. Και στην κηδεία της πανηγύριζαν και μιλούσαν για επανάσταση.
Αν εμείς την επαινούμε λίγο παραπάνω, είναι γιατί ο νεκρός δεδικαίωται. Άλλο αν την παινεύαμε το ίδιο κι όσο ζούσε.

Όπως λέει όμως κι ο σοβιετικός κυριούλης σήμερα κινδυνεύουμε πολύ περισσότερο από κάτι άλλο.
Από την αντίληψη περί μιας πληθυντικής αριστεράς που θα γοητεύεται από τα κινήματα (οικολογικό, φεμινιστικό) γενικά κι αόριστα, θα παραιτηθεί από τα κομμουνιστικά προτάγματα και θα παλεύει απλώς για μια πιο άνετη ζωή για τους αναξιοπαθούντες.
Θα παραιτηθεί δηλ από τη (μόνη) σοβαρή εναλλακτική προοπτική στον καπιταλισμό. Ο σοσιαλισμός θα αναφέρεται συμπτωματικά στα ψιλά γράμματα, όπως οι πονηροί όροι στα συμβόλαια των τραπεζών.

Η κομμουνιστική κοινωνία δεν προκύπτει αίφνης, αλλά είναι μια ολόκληρη διαδικασία, επίπονη κι αναπόφευκτα αντιφατική, που εμπεριέχει τη δυνατότητα παλινόρθωσης.
Ο σοσιαλισμός είναι η αρχή αυτής της διαδικασίας που αρχίζει με την κατάργηση των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων. Δεν είναι ένας μικρός κομμουνισμός, όπως τον αντιλαμβάνονται κάποιες δυνάμεις, ή όπως τον περιγράφει με υπερφίαλο -κατά τον περικλή- τρόπο ο τρότσκι.

Εν παρόδω ο περικλής ανέφερε για μία ακόμη φορά πόσο παραπλανητική είναι η κριτική που γίνεται σχετικά με το σύνθημα του σοσιαλισμού σε μία μόνο χώρα, καθώς περιορίζει το ζήτημα στο αριθμητικό κομμάτι, αποκλείοντας από την προοπτική της ότι η ρωσική επικράτεια αντιστοιχούσε στο ένα έκτο του πλανήτη, είχε άφθονες πρώτες ύλες και την καθιστούσε μια διόλου τυχαία χώρα.

Είπε επίσης σχετικά με την κίνα -αγαπημένο θέμα κριτικής των τροτσκιστών- ότι οι επαναστάσεις είναι απόφαση κοινωνιών κι όχι επιτελείων. Το γιατί κινήθηκε προς την υπανάπτυκτη ανατολή το επαναστατικό κύμα έχει πολλά να μας πει, δε συνιστά κάποια παρέκκλιση.
Σε αυτές τις χώρες δεν υπήρχε μια καθαρή αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, αλλά ένα μίγμα αντιθέσεων, ακόμα και προ-καπιταλιστικών (φεουδαρχία-μικρομεσαία αγροτιά) ή εθνικών (με έντονο αντι-ιμπεριαλιστικό στοιχείο). Αυτό είναι το κλειδί που εξηγεί τη δυσκολία της άρχουσας τάξης και το σχετικά εύκολο των επαναστάσεων στις χώρες αυτές.

Αυτά τα στοιχεία μας εισήγαγαν στη θεωρία του βαζιούλιν για τον πρώιμο σοσιαλισμό.
Ο οποίος αναφέρεται ως πρώιμος αφενός επειδή οικοδομείται σε αναντίστοιχη του κομμουνισμού υλική βάση κι αφετέρου επειδή ανακύπτει σε πλαίσια συσχετισμού δυνάμεων υπεροχής του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου.

Σε αυτό το σημείο ανοίξαμε μια παρένθεση για να πιάσουμε την άλλη μεγάλη αγάπη του σοβιετικού κυριούλη, τον αλτουσέρ που φέρει την κύρια ευθύνη για μια αντιουμανιστική ανάγνωση του μαρξ.
Τα μέσα εργασίας όμως δεν είναι κάτι ξένο από τις σχέσεις των ανθρώπων. Η εργασία είναι η ουσιώδης πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης, διαμεσολαβεί τις σχέσεις των ανθρώπων και σε μεγάλο βαθμό τις καθορίζει. Η γλώσσα πχ δεν είναι τίποτα άλλο από εσωτερίκευση νοηματοφόρων μέσων.
Χωρίς την εργασία ο άνθρωπος θα ήταν στο επίπεδο της αγέλης και δεν θα είχε κοινωνικές σχέσεις.

Από τη στιγμή λοιπόν που ο πρώιμος σοσιαλισμός ανακύπτει σε αναντίστοιχη του κομμουνισμού υλικοτεχνική βάση δε μπορεί παρά να είναι παραμορφωμένος, να έχει μεγάλη απόσταση από την τελική του στιγμή, της οποίας τα χαρακτηριστικά προσπαθούν αδρά να περιγράψουν οι κλασικοί στο έργο τους. Αυτό δε σημαίνει ότι οι κλασικοί είχαν λάθος, ούτε συνιστά κάποια παρέκκλιση από τον μαρξισμό.

Πολλοί σύγχρονοι δημοσιολόγοι της αριστεράς αρέσκονται να μένουν σε τσιτάτα, όπως την περίφημη φράση του μαρξ για ελεύθερους συνεταιριζόμενους παραγωγούς και με βάση αυτό να κρίνουν το σοσιαλισμό της σοβιετίας, χωρίς να σκέφτονται σοβαρά τι σημαίνει, τι συνεπάγεται για τα μέσα παραγωγής και τον χαρακτήρα της εργασίας εν γένει, με άλλα λόγια σε ποια περίοδο αναφέρεται.

Αλλά όπως λέει κι ο σοβιετικός κυριούλης, η αριστερά έχει συνηθίσει να λειτουργεί και να σκέφτεται με τσιτάτα.
Σε ένα άλλο σημείο που μιλούσε για την αλλοτρίωση, είπε συνειρμικά και για τις αποξενωτικές σχέσεις της σημερινής αριστεράς που έχουν φτάσει στο απροχώρητο.
Έτσι για να μη λεν ότι οι σοβιετικοί δεν έχουν χιούμορ.

Αυτή η αναντίστοιχη υλική βάση γεννάει και τη βασική αντίφαση του πρώιμου σοσιαλισμού. Τα μέσα παραγωγής κοινωνικοποιούνται, αλλά ο κοινωνικός χαρακτήρας των παραγωγικών δυνάμεων είναι αναντίστοιχος με τις νέες σχέσεις παραγωγής.

Στη σοβιετία δεν υπήρχαν παρά πίδακες εκμηχάνισης (μάλλον εννοούσε νησίδες, αλλά το είπε αλλιώς για να αποφύγει διάφορους συνειρμούς). Ακόμα κι η πλήρης εκμηχάνιση παρέμενε ζητούμενο.
Αλλά η υλικοτεχνική βάση του κομμουνισμού είναι η αυτοματοποίηση.

Η ενότητα στην παραγωγή επιτυγχάνεται μέσω του κράτους, το οποίο κοινωνικοποιει τα μέσα παραγωγής εξ ονόματος της κοινωνίας.
Στο βαθμό όμως που κοινωνία και κράτος δεν ταυτίζονται πλήρως και παραμένει η αναγκαιότητα ύπαρξης του δεύτερου με ένα σχετικό βαθμό αυτονόμησης, η κοινωνικοποίηση αυτή δε μπορεί παρά να είναι τυπική.
Κι αυτός είναι ο λόγος που η κρατικοποίηση κι η κοινωνικοποίηση δεν ταυτίζονται πλήρως ως έννοιες.

Στη σοβιετία είχαν αναπτυχθεί πολύ ισχυρές σχέσεις αλληλεγγύης, ακόμα και στην καθημερινή ζωή, αλλά εξακολουθούσαν να υπάρχουν στοιχεία όπως ο υποδουλωτικός καταμερισμός εργασίας κι ο κατακερματισμός των εργαζομένων.
Αυτά με τη σειρά τους καθιστούσαν απαραίτητη τη διεύθυνση ανθρώπων (κι όχι απλώς πραγμάτων), προϋπέθεταν δηλ μια μορφή γραφειοκρατίας.
Αλήθεια γίνεται να υπάρχει κράτος χωρίς γραφειοκρατία;

Η τελευταία ερώτηση τροφή για σκέψη για όσους θεωρούν τη γραφειοκρατία παρέκκλιση από τις ευγενικές μας ιδέες κι όχι κάτι νομοτελειακό κι αναγκαίο στο σοσιαλισμό.
Την απάντηση (μαζί με κάποιες ακόμα απαντήσεις για τις εμπορευματικές σχέσεις και λίγο παρασκήνιο) θα επιχειρήσουμε να τις δώσουμε σε επόμενο επεισόδιο.
Αυτό βγήκε ήδη αρκετά μεγάλο για τις αντοχές του μέσου αναγνώστη.

Υγ: ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από το κείμενο του μαξίμοφ ποια κληρονομιά απαρνούμαστε σε συνδυασμό με μια αποστροφή του λόγου του σοβιετικού κυριούλη που γέννησε και τον συνειρμό.

Μια εκδήλωση με τον μηνακάκη

Τώρα κανονικά θα έπρεπε να βρω κανά ψευδώνυμο για τον άνθρωπο να μην τον εκθέσω αλλά δεν είχα τον χρόνο. Κι αυτός δεν με ήξερε να με αποφύγει όπως κάνουν οι υπόλοιποι που φυλάγονται.

Αρχικά σκέφτηκα να παρουσιάσω όσα είπε σε μορφή ρεπορτάζ αναφέροντάς τον ως κύκλοι της χαριλάου τρικούπη, όπου είναι τώρα τα γραφεία τους. Αλλά μετά θα μου λέγαν ότι τους λέω πασόκους κι άντε να ξεμπλέξεις.

Δυστυχώς δε μπόρεσε να έρθει κι ο πελεκούδας και να καεί το πελεκούδι. Δεν τα έχουν όλοι τόσο εύκολα τα ταξίδια όσο οι δημοσιογράφοι. Απ' ό,τι το κόβω το σινάφι μου κάνει κουμάντο μέσα στο ναρ. Αν το ήξερα πιο πριν θα σκεφτόμουν καλύτερα το μέλλον μου.

Αυτά που είπε ο μηνακάκης κινήθηκαν σε άλλο μήκος κύματος από όσα ακούσαμε στην αθήνα στο διήμερο του ομίλου.
Ο λόγος του ήταν πιο πολιτικός παρά θεωρητικός, προσαρμοσμένος στο φοιτητικό του ακροατήριο. Με επιχειρήματα για τους μισθούς που ποτέ δεν αυξάνονται με τους ρυθμούς του αεπ των αναπτυσσόμενων χωρών και για την ανάγκη να προβάλουμε άλλες αξίες κι όχι απλώς μικρο-αιτήματα για την έξοδο από την κρίση όπως οι ρεφορμιστές.

Είχε και ρεπορταζιακά στοιχεία που συνήθως τα βαριέμαι.
Για την εξαγορά της κράισλερ που είναι στις τρεις χρυσές εταιρείες της αμερικής πλάι στις επτά μεγάλες και στις πέντε αδερφές.
Έμαθα επίσης ότι το κκ ηπα ήταν κατ' ουσίαν υπέρ της μεταρρύθμισης του νιου ντιλ του ρούζβελτ.
Μετά τον τζόνι ριντ το χάος στις ηπα.

Πάμε τώρα στο ψητό για την κρίση.
Η οποία σύμφωνα με τον μαρξ έχει δύο όψεις: τις εκρηκτικές αντιθέσεις του συστήματος, αλλά και τη βίαια επίλυσή τους.
Αυτό το συνέδεσα με μια άλλη φράση του ένγκελς που μας είχε πει στην αθήνα (ο μηνακάκης, όχι ο μαρξ). Μετά από κάθε κρίση το κεφάλαιο βγαίνει πιο διεθνοποιημένο από ό,τι πριν.

Το ζουμί όμως το είπαμε πριν την εκδήλωση που του έκανα αλλεπάλληλες ερωτήσεις εν είδει συνέντευξης.
Οι βασικές θεωρίες για την καπιταλιστική κρίση είναι τρεις.
Της ρόζας λούξεμπουργκ για την υποκατανάλωση, η δεύτερη για την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και η τρίτη για την πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους.
Επειδή αυτά τα είχα ξανακούσει σχεδόν καρμπόν από τον μαυρουδέα σε μια εκδήλωση το νοέμβρη, σκέφτηκα μήπως έχουν την ίδια πηγή και τα παίρνουν από εκεί. Από κανά βιβλίο που μιλάει για κρίσεις και χρησιμεύει για (άλλες) κρίσεις...

Ο μηνακάκης λέει ότι στην ουσία έχουμε συνδυασμό και των τριών θεωριών.
Ο γνωστός θεωρητικός με επτά γράμματα (που ο μπιτσάκης τον αποκαλεί και σκληρό διαλεκτικό) το βρίσκει αυτό εξαιρετικά ενδιαφέρον, αν και προσωπικά δε συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό του.
Το κόμμα βλέπει την κρίση βασικά ως προϊόν της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου και δέχεται έντονη κριτική από κάποιους χώρους για αυτό.

Είναι μάλλον αυτονόητο ότι οι τρεις θεωρίες συνδέονται.
Η υπερσυσσώρευση φέρνει υπερπαραγωγή προϊόντων που δε μπορούν να απορροφηθούν από την αγορά. Οι εργαζόμενοι υποκαταναλώνουν γιατί ο μισθός τους φτάνει μόνο για τα βασικά κι αυτό όχι πάντα.
Με αύξηση των μισθών θα αυξανόταν κι η κατανάλωση. Αλλά η πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους κάνει τους καπιταλιστές να ξεζουμίζουν την εργατική δύναμη και να μειώνουν συνεχώς την αξία της.

Αυτό ουδόλως αναιρεί τον κομβικό ρόλο της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Ακόμα κι αν δεν αρκεί από μόνη της για να εξηγήσουμε την πετρελαϊκή κρίση του 73, όπως λέει ο μηνακάκης.

Σε τελική ανάλυση οι κρίσεις του καπιταλισμού είναι προϊόν της βασικής του αντίφασης ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και την ατομική ιδιοποίηση των κερδών που αποφέρει.
Ή όπως έλεγε ένας παλιός γραμματέας του κόμματος στους εργάτες, η κρίση είναι ένα παλούκι που οι αστοί έχουν στον κώλο τους και θέλουν να το βάλουν στο δικό μας.

Το επίδικο της κριτικής είναι αν αυτό το παλούκι είναι τυπικά κυκλικό ή κάτι καινούριο.
Εγώ καταρχήν συμφωνώ ότι όλες οι καπιταλιστικές κρίσεις είναι βασικά κυκλικές ανεξάρτητα από το βάθος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθεμιάς.
Η απάντηση του μηνακάκη, την οποία χωρίς να ασπάζομαι θεωρώ έντιμη, είναι ότι οι κρίσεις σαν τη σημερινή δε μπορούν να θεωρηθούν τυπικά κυκλικές γιατί επιφέρουν βαθιές συνολικές αλλαγές στο μοντέλο ανάπτυξης του καπιταλισμού (πχ ο κεϋνσιανισμός ως απόρροια της κρίσης του 29).
Στην ερώτηση ποιο είναι το καινούριο μοντέλο που φέρνει η σημερινή κρίση μου απάντησε εξίσου έντιμα δεν ξέρω κι αυτό το εκτίμησα ακόμα περισσότερο. Πολύ περισσότερο από τις απαντήσεις του μετά στην εκδήλωση που δεν ήταν πολύ πειστικές.

Αυτό που αντιθέτως δε θεωρώ πολιτικά έντιμο είναι ότι πολλοί σύντροφοί του στο ναρ θεωρούν την παρούσα κρίση απόδειξη της θεωρίας τους περί ολοκληρωτικού και την παρουσιάζουν περίπου σαν τελική (σε αντιδιαστολή με το κυκλική).
Αλλά στον ολοκληρωτικό θα επανέλθουμε στο τέλος.

Πάμε τώρα και στην κριτική γιατί χωρίς αυτή δε γίνεται.
Πρώτο σημείο διαφωνίας σχετικά με την κρίση του 73.
Ο μηνακάκης συνέδεσε -και καλά έκανε- τις βασικές καπιταλιστικές κρίσεις με περιόδους επαναστάσεων κι αγωνιστικής ανάτασης. Η κρίση του 1848 κι οι αστικές επαναστάσεις στην ευρώπη, το 1873 κι η παρισινή κομμούνα, ο πρώτος παγκόσμιος κι η οκτωβριανή κοκ.

Αλλά την κρίση του 1973 τη συνέδεσε περιέργως με το μάη του 68 και τη ριζοσπαστικοποίηση της εργατικής και φοιτητικής αμερικής. Κουβέντα για την κατάρρευση της αποικιοκρατίας.
Στο ναρ, ο αντι-ιμπεριαλισμός και τα παράγωγά του πρέπει να είναι στο index με τις απαγορευμένες φράσεις.

Δεύτερη σοβαρή διαφωνία η ερμηνεία της στροφής στο νεο-φιλελευθερισμό μετά το μπρέτον γουντς.
Ο μηνακάκης την αποδίδει εν πολλοίς στην πάλη των ιδεών, την επικράτηση του χάγιεκ, του φρίντμαν και της θεωρητικής τους σέχτας.
Σα να λέμε δηλ ότι η νεοφιλελεύθερη στροφή ήταν καρπός ιδεολογικής διαπάλης κι όχι αντικειμενική επιλογή του συστήματος για να ξεπεράσει τις αντιφάσεις του στη μετακεϋνσιανή περίοδο.

Ο μηνακάκης λέει επίσης ότι το μοντέλο ανάπτυξης που επέλεξε ο καπιταλισμός μετά το 73 απέτυχε και τον οδήγησε στη σημερινή κρίση. Ιδίως μετά τις ανατροπές του 91 (που ο μηνακάκης τις λέει κάπως αλλιώς, αλλά δεν θα κολλήσουμε εκεί τώρα) η ανάπτυξή του έγινε εκτατική. Για να μπορέσει το σύστημα να συνεχίσει με τέτοιους ρυθμούς στράφηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα που ήταν αναπόφευκτο να σκάσει σα φούσκα.

Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα.
Αλλά να βλέπει κανείς ως λάθος του καπιταλισμού το νεοφιλελευθερισμό (ούτε καν ως ιστορικά σωστό κι αναγκαίο για το κεφάλαιο) και την κρίση ως αποτυχία του κι όχι ως εγγενές στοιχείο του προτσές ανάπτυξής του, είναι τουλάχιστον προβληματικό.
Φαντάζομαι αν τα κουβεντιάζαμε θα έλεγε πως εννοεί κάτι άλλο. Αλλά με όσα είπε αυτό το συμπέρασμα βγαίνει.

Σε αυτό το σημείο σ/φε αναγνώστη θα περάσουμε στο δεύτερο κομμάτι του κειμένου, οπότε αν σου έχει φανεί ήδη μεγάλο, μπορείς να σταματήσεις εδώ και να το διαβάσεις σε συνέχειες.
Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με το πολιτικό παρασκήνιο και τα παραλειπόμενα της εκδήλωσης.

-Σε κάποια φάση ο μηνακάκης είπε για ένα κείμενο των νιου γιορκ τάιμς που αναδημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο: δεν ξέρω πόσοι διαβάζετε ελευθεροτυπία...
Γύρω μου άρχισαν να κουνιούνται κεφάλια που απαντούσαν ναι. Είχα την αίσθηση πως ήμουν ο μόνος που δεν...

-Λίγο πιο πριν είχε πει για τον τσαουσέσκου και την τιεν αν μεν. Αν και δεν ήταν πολύ σαφές ποιο μέρος έπαιρνε κατέληξε τελικά ότι σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, είναι ευκαιρία για ιδεολογική ρεβάνς.
Κι η ψυχή μου πήγε στη θέση της.

Στο ενδιάμεσο είχα προλάβει να σκεφτώ συνειρμικά την αντίδραση που είχαμε τότε.
Για την εκτέλεση του τσαουσέσκου το πγ είχε βγάλει ανακοίνωση που ανήκει στο πάνθεον του καλτ, χαιρετίζοντας τον αγώνα του ρουμάνικου λαού και την πτώση της στυγνής δικτατορίας.
Ανάμεσά μας το τείχος του αίσχους κι οι γούνες της τσαουσέσκου.

Για την τιεν αν μεν, ο κώστας κάππος, σε μία από τις τελευταίες ενέργειές του πριν φύγει από το κόμμα έκανε δηλώσεις βασικά σε πνεύμα υπεράσπισης και κέρδισε την αγάπη του αστικού τύπου που τον στόλισε κανονικά και ζητούσε από τον φλωράκη να τον μαζέψει. Πλησίαζε και για αυτό η ώρα.

-Πριν την εκδήλωση ο μηνακάκης μιλούσε δίπλα μας με την κόρη του (έτσι, για να σκάσει από ζήλεια ο γιούρι κακάριν).
Η κόρη του είναι δευτέρα γυμνασίου και στο μάθημα της τεχνολογίας της έβαλαν πρόβλημα τι πρέπει να κάνει ως υπεύθυνη μιας εταιρείας για να αυξήσει τα κέρδη της.
Όπου αν είσαι κακός άνθρωπος λες ότι πρέπει να μειώσεις το κόστος εργασίας και το προσωπικό. Αλλιώς κάνεις τον καλό πασόκο, ξεπατικώνεις τον κοτζιά (τα καινούρια του) και λες για επένδυση στις τεχνολογίες.

Ο μηνακάκης αξιοποίησε το περιστατικό και το ανέφερε μετά στην εκδήλωση.
Άκου ερώτηση που βάζουν στα παιδιά. Τι πρέπει να κάνει μια εταιρεία για να αυξήσει τα κέρδη της. Τι να απαντήσουν αυτά δηλ;
-Μεταρρυθμίσεις κοσύγκιν! ήθελα να φωνάξω. Αλλά κρατήθηκα και το είπα στο παπαγαλάκι δίπλα μου.

-Μετά είπε και για τη πράσινη ανάπτυξη του ομπάμα και τα λεφτά που δίνει στην παιδεία.
-Ποια πρέπει να είναι η δική μας απάντηση σε αυτό;
-Η κόκκινη ανάπτυξη, σκέφτηκα να πω, αλλά θα μου άρχιζαν πάλι την καραμέλα για λαϊκή εξουσία με εθνική ανάπτυξη κι αυτολογοκρίθηκα.

-Κάπου εκεί του ήρθε να κολλήσει τη φράση εν πλήρει συγχύσει (ως εδώ όλα εντάξει).
Κι απνευστί στο καπάκι συμπληρώνει: όπως λέει κι ο αγγελόπουλος.
Δεν ξέρω γιατί είναι τόσο περίφημη αυτή η φράση για να του ανήκει η πατρότητα, αλλά έχει παραγίνει το κακό με την αγγελοπουλιάδα και την εξύμνησή του επειδή στηρίζει το ναρ.
Το τελευταίο πριν του είχε πάλι δισέλιδο αφιέρωμα.
Ας τον βάλουν υποψήφιο ευρωβουλευτή να ησυχάσουμε.

-Στην εκδήλωση υπήρχε και μια σεκ νότα, που είναι περίπου ταυτόσημο με το εύθυμη.
Αν κι ο συναγωνιστής δε φταίει σε τίποτα, μου έδωσε και μια καλτ αφίσα τους με το κομμένο κεφάλι του στάλιν, για μια εκδήλωσή τους για τα 20 χρόνια από το 89, οπότε του είμαι ευγνώμων.

Είχε όμως μαζί του εργατική αλληλεγγύη που εξηγούσε γιατί έχασε ο ταλάτ τις εκλογές των τουρκοκύπριων κι έλεγε ότι η κεντροαριστερά πρόδωσε τις προσδοκίες με τις οποίες την είχαν εκλέξει οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα.
Είχα αρχίσει να ανησυχώ μήπως αλλάζουν στα αλήθεια οι σεκίτες και δεν το 'χω πάρει χαμπάρι, αλλά όχι τελικά. Άλλοι είναι αυτοί που αλλάζουν.

Σε άλλη σελίδα η εφημερίδα έγραφε για την οικονομική εξόρμηση του σεκ και το στόχο των 100 χιλιάδων ευρώ που μπαίνει συνολικά.
-Φαντάσου αν το σεκ μαζεύει τόσα, πόσα εκατομμύρια θα βγάζει στις εξορμήσεις το κόμμα, είπε δίπλα μου το παπαγαλάκι του κρεμλίνου.
Δεν το παρεξηγώ. Ήρθε μαζί μας στην πρωτομαγιά με μισή καρδιά (η άλλη μισή στην καμάρα τουφεκίζεται) και του βγήκαν εξαρτημένα αντανακλαστικά. Θα του περάσει.

Πήραμε κι ένα φυλλάδιο για τον μαρξισμό 2009 που μετά από χρόνια είναι ξανά επίκαιρος (ποιος να το πίστευε).
Καλτ εκδηλώσεις με ακόμα πιο καλτ τίτλους.
Ομπάμα, το τέλος του αμερικάνικου αιώνα; (και τι θα κάνουμε τώρα χωρίς τον μπους; ήταν κι αυτός μια κάποια λύσις).
-Η παράδοση του σοσιαλισμού από τα κάτω (ξέχασαν το αριστερά)
-Η σφαγή της τιεν αν μεν (κάππος που σας χρειάζεται)
-Τι κατέρρευσε το 89; (το τείχος του βερολίνου. Τι κερδίζω;)
-Αριστερισμός: ο λένιν κι η παιδική ασθένεια (αυτό πρέπει να είναι εσω-αντάρτικο χιούμορ).
-40 χρόνια από το Stonewall (για τα 30χρονα του αφγανιστάν όμως ούτε κουβέντα. Ούτε καν για τα 60χρονα της DDR).
-Παντελής πουλιόπουλος ή νίκος ζαχαριάδης; (στην τύχη, απαντάω το δεύτερο).

Αλλά τα καλύτερα είναι στο εισαγωγικό σημείωμα που ξεκινάει με τη φράση ο καπιταλισμός δε δουλεύει δίνοντας εξ αρχής το σοβαρό στίγμα του σουαρέ.
Εκεί μαθαίνουμε ότι θα συμμετέχουν ο ευτύχης μπιτσάκης, ο χατζηστεφάνου, ο χάγιος κι ο παπακωνσταντίνου.
Η συμμαχία πηγαίνει πρίμα. Ή μήπως όχι;

Στην πρι γκέιμ συνέντευξη ο μηνακάκης παραδέχτηκε ότι η ανταρσία έχει αντιφάσεις (η τελευταία πρωτομαγιά τις ανέδειξε ανάγλυφα). Ότι αν δεν εξελιχθεί σε κάτι ανώτερο περιμένουν οι συμπληγάδες της αυτοδιάλυσης από τη μια και της συμμαχίας-σούπας από την άλλη. Κι ότι αν δεν είχαν πάει αραν κι αρας με το σεκ δεν θα υπήρχε λόγος ούτε συζήτηση να γίνει.
Επιτέλους κάποιος παραδέχεται τα αυτονόητα. Εκεί που διαφωνήσαμε είναι στο αν υπάρχει κίνδυνος καπελώματος της ανταρσύας από το σεκ.

Είπαμε λίγα πράγματα και για τη σοβιετία.
Για ναρίτης καλά πράγματα είπε. Για τους ειδικούς, τη διεύθυνση της παραγωγής, το βέλος της μετάβασης κ.ά.
Σε άλλη κουβέντα μπορεί κι εγώ τα ίδια να έλεγα, είναι και δικοί μου προβληματισμοί. Αλλά όχι για να βγάλω ότι στη σοβιετία δεν υπήρχε ο υπαρκτός.

Ο μηνακάκης είπε μεταξύ άλλων ότι ανεξάρτητα από το τι πιστεύουμε ότι ήταν η σοβιετική κοινωνία, είναι σκόπιμο από πολιτική άποψη να μην την πούμε σοσιαλιστική!
Σωστά, μη λερώσουμε τις ευγενικές μας ιδέες με αντιφάσεις και διαλεκτική. Δε λέω ότι αυτό είπε, αλλά αν το πάμε μέχρι τέλους το σκεπτικό σε αυτό καταλήγουμε.
Και σε αυτό έχει καταλήξει και το ναρ δηλ. Που στην ανάλυσή του για τη σοβιετία αρχίζει τα ανέκδοτα περί ανέκδοτου σχηματισμού.

Δεν αναλύσαμε όμως επαρκώς τα περί ολοκληρωτικού.
Πρόλαβα να τον ρωτήσω αν συμφωνεί πλήρως με τη θεωρία, ή τη δέχεται με επιφυλάξεις και μου απάντησε γελώντας:
-Είμαι φανατικός...
Ναι, αλλά το εννοούσε ή όχι; (Στην τύχη, μάλλον το δεύτερο).

Εν παρόδω, ο σκληρός διαλεκτικός με επτά γράμματα (που αν ήμουν στη θέση του θα υπέγραφα με ψευδώνυμο γεώργιος σκληρός) λέει για τον ολοκληρωτικό ότι είναι μια ανοησία που παίζει με δυο διαφορετικές έννοιες: του ολοκληρωτισμού και της ολοκλήρωσης.
Στις λατινογενείς γλώσσες οι έννοιες είναι σαφώς διαχωρισμένες (στα αγγλικά νομίζω totalitarian και integrated).
Αλλά στα ελληνικά έχουν την ίδια ρίζα κι οι εμπνευστές του ολοκληρωτικού παίζουν με τις λέξεις και με τη νοημοσύνη μας.

Απ' όσο ξέρω ο γνωστός θεωρητικός (με επτά γράμματα) μιλούσε χτες βράδυ σε αντίστοιχη εκδήλωση για την κρίση.
Φαντάζομαι θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αλλά άντε να βρεις ομιλίτη να στείλει ανταπόκριση.
Πιο εύκολο είναι να πάω εγώ στην κρήτη παρά να καθίσουν αυτοί να γράψουν.