Το μεταβατικό πρόγραμμα και ο Τρότσκι

Σήμερα η κε του μπλοκ παίρνει το ρεπό της και αντιγράφει από το τρέχον τεύχος της κομεπ και το άρθρο του χρήστου μπαλωμένου για τον κυβερνητισμό στον εργατικό αγώνα και τη νέα σπορά, το υποκεφάλαιο με τον τίτλο της ανάρτησης. Είναι κάπως μεγάλο σε έκταση, αλλά αξίζει, πιστεύω, να το διαβάσετε μέχρι τέλους, καθώς δίνει απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα, που συναντάμε συχνά μπροστά μας.

Καλή ανάγνωση και κάθε καλόπιστη παρατήρηση στα σχόλια, ευπρόσδεκτη.

Το παραπάνω «σχήμα» του μεταβατικού προγράμματος αποτελεί τροποποιημένη αναβίωση του ιστορικού διαχωρισμού του προγράμματος της Σοσιαλδημοκρατίας πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο σ’ ένα μίνιμουν πρόγραμμα, το οποίο περιοριζόταν σε μεταρρυθμίσεις εντός του καπιταλισμού, και σε ένα μάξιμουμ πρόγραμμα, το οποίο περιελάμβανε τα μέτρα που θα υλοποιούνταν στο σοσιαλισμό. Η υλοποίηση του μίνιμουμ προγράμματος προβαλλόταν ως απαραίτητη προϋπόθεση «για να ανοίξει ο δρόμος» για την υλοποίηση του μάξιμουμ προγράμματος, δηλαδή για το σοσιαλισμό.

Ο «ΕΑ» και η «ΝΣ» κινούνται στην παραπάνω λογική. Γράφει, για παράδειγμα, η «ΝΣ»: «Στην πορεία ανάπτυξης της πάλη του επαναστατικού κινήματος για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει ανάγκη από την ύπαρξη ενός μίνιμουμ Προγράμματος, που θα οδηγεί στην εκδίωξη της αστικής τάξης από την εξουσία, αλλά, ταυτόχρονα, και στο άνοιγμα του δρόμου για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, αλλά και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού […] Σ’ αυτό το γενικό Πρόγραμμα θα είναι ενταγμένο το μίνιμουμ Πρόγραμμα, ως προοίμιο του γενικού».

Και οι δύο ιστοσελίδες επικαλούνται κάποιες επεξεργασίες του Λένιν για να στηρίξουν το μίνιμουμ και μάξιμουμ πρόγραμμα. Γράφει ο «ΕΑ»: «Ο Λένιν υποστήριζε πάγια ότι στο δρόμο προς την επαναστατική κατάκτηση της εξουσίας υπάρχει ανάγκη διατύπωσης μιας δέσμης μεταβατικών μέτρων, ενός προγράμματος μίνιμουμ, που θα είναι βέβαια διαλεκτικά δεμένο με το στρατηγικό στόχο της επανάστασης. Πρόκειται για μία γέφυρα που βοηθά να περάσει κανείς στην αντίπερα όχθη του ποταμού».

Η «ΝΣ» σημειώνει με τη σειρά της: «Στο άρθρο του ο Β. Ι. Λένιν «Για την αναθεώρηση του Προγράμματος του Κόμματος» υπερασπίζεται την ανάγκη ύπαρξης του μίνιμουμ προγράμματος, όταν το άρθρο αυτό γράφεται στις 6 του Οχτώβρη 1917 για το Συνέδριο του Κόμματος που έχει προγραμματιστεί να γίνει στις 17 Οχτώβρη του 1917 […] Σ’ αυτό το πρόγραμμα που υπερασπίζεται ο Β. Ι. Λένιν υπάρχουν και όλα εκείνα τα μεταβατικά μέτρα, τα οποία επιτρέπουν το όσο το δυνατόν πιο ανώδυνο πέρασμα στο σοσιαλισμό, γεγονός που φαίνεται καθαρά από τη συμπλήρωση που κάνει ο ίδιος στο προηγούμενο Πρόγραμμα του 1903».

Οι παραπάνω επικλήσεις του Λένιν για την αιτιολόγηση των σημερινών «μεταβατικών» στρατηγικών επεξεργασιών δεν αποτελούν κοινό στοιχείο μόνο του «ΕΑ» και της «ΝΣ», αλλά και όλων των οπορτουνιστικών μορφωμάτων (κόμματα, ομάδες, τάσεις, ιστοσελίδες) που επικαλούνται το μεταβατικό πρόγραμμα –από τον Τόλιο του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι την πιο μικρή οπορτουνιστική ομάδα. Τα κείμενα που επικαλούνται γράφτηκαν το διάστημα από τον Απρίλη μέχρι το Σεπτέμβρη του 1917. Πιο συγκεκριμένα επικαλούνται κυρίως το άρθρο «Η καταστροφή που μας απειλεί και πώς πρέπει να την αντιμετωπίσουμε» (γραμμένο στις 10-14 Σεπτέμβρη 1917), το κείμενο με τίτλο «Σχετικά με την αναθεώρηση του Προγράμματος του Κόμματος» (6-8 Οκτώβρη 1917), καθώς και λίγα ακόμα κείμενα της περιόδου Απρίλη-Οκτώβρη 1917 τα οποία σχετίζονται με τη συμβολή του Λένιν στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Προγράμματος του Κόμματος των Μπολσεβίκων.

Οι τροτσκιστικοί πολιτικοί σχηματισμοί αιτιολογούν και αυτοί τα πολύχρωμα Μεταβατικά τους Προγράμματα επικαλούμενοι τα ίδια κείμενα του Λένιν και προσθέτοντας στις πηγές της συγκεκριμένης επεξεργασίας και την απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου της λεγόμενης «Τέταρτης Διεθνούς» του Τρότσκι το 1938.

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου άρθρου δεν είναι φυσικά δυνατό να παρουσιαστεί ολόκληρη η αντιπαράθεση της εποχής. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση της εξέλιξης της στρατηγικής επεξεργασίας του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος είναι ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης και απαιτεί συλλογική επεξεργασία.

Αυτό που μπορεί ωστόσο να γίνει είναι να παρουσιαστούν κάποια βασικά στοιχεία που αφορούν τη σχέση των στρατηγικών επεξεργασιών της περιόδου την οποία επικαλούνται οι δύο ιστοσελίδες και των σημερινών «μεταβατικών» τους επεξεργασιών.

Ας δούμε όμως κάποιες ενδεικτικές αναφορές του Λένιν από τα παραπάνω άρθρα. Το Σεπτέμβρη του 1917, σε συνθήκες ερήμωσης και διεύρυνσης της εξαθλίωσης ως συνέπεια του ιμπεριαλιστικού πολέμου, αλλά και ένοπλης παρέμβασης των εργατών και των στρατιωτών στις εξελίξεις μέσω των Σοβιέτ, ο Λένιν εκτιμά ότι: «… το βασικό και κύριο μέτρο πάλης, το μέτρο αποτροπής της καταστροφής και της πείνας […] είναι: ο έλεγχος, η επίβλεψη, η καταγραφή, η ρύθμιση από το κράτος, ο καθορισμός μιας σωστής κατανομής των εργατικών δυνάμεων στην παραγωγή και τη διανομή των προϊόντων, η φειδώ στις λαϊκές δυνάμεις, η αποφυγή κάθε σπατάλης δυνάμεων, η οικονομία αυτών των δυνάμεων».

Έτσι προτείνει μια σειρά μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση, όπως εθνικοποίηση και συνένωση των τραπεζών, εθνικοποίηση των μεγαλύτερων μονοπωλιακών ενώσεων, κατάργηση του εμπορικού απορρήτου, υποχρεωτική οργάνωση σε ενώσεις των βιομηχάνων, των εμπόρων και των επιχειρηματικών γενικά, αναγκαστική συνένωση του πληθυσμού σε καταναλωτικούς συνεταιρισμούς.

Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ του μεταβατικού προγράμματος και του μίνιμουμ και μάξιμουμ προγράμματος, υπάρχουν και διατυπώσεις όπως οι εξής: «Μ’ αυτήν την έννοια δώσαμε το πρόγραμμα των μεταβατικών μέτρων προς το σοσιαλισμό […] Πρέπει να πραγματοποιήσουμε πρώτα τα μεταβατικά μέτρα προς το σοσιαλισμό, να οδηγήσουμε την επανάστασή μας ως τη νίκη της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης και ύστερα πια, «γυρίζοντας από τον πόλεμο», μπορούμε και πρέπει να πετάξουμε το πρόγραμμα-μίνιμουμ σαν αχρείαστο πια».

Πριν παρουσιάσουμε το περιβάλλον στο οποίο γράφτηκαν οι παραπάνω διατυπώσεις, πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν βασικές θέσεις του Λένιν, τις οποίες «ξεχνάνε» οι συγκεκριμένες οπορτουνιστικές ομάδες και όλα τα άλλα μορφώματα που υιοθετούν το σχήμα που συνεπάγεται το μεταβατικό πρόγραμμα. Καταρχάς υπάρχουν οι θέσεις του Λένιν στο καθαυτό έργο του για την ανάγκη επαναστατικού τσακίσματος του αστικού κράτους, στο «Κράτος και Επανάσταση», οι οποίες σαφώς περνάνε σε δεύτερη μοίρα στην αρθρογραφία των ομάδων αυτών. Υπάρχουν όμως και πιο συγκεκριμένες διατυπώσεις για τα παραπάνω. Για παράδειγμα, μέσω των Θέσεων του 2^ου Συνεδρίου της ΚΔ (καλοκαίρι 1920), που έλαβε χώρα σε συνθήκες στερέωσης της αστικής εξουσίας σε μια σειρά χώρες μετά από το πρώτο μεγάλο επαναστατικό κύμα της περιόδου 1918-1919, ο Λένιν (ο οποίος τις έγραψε) προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει τα προβλήματα που δημιούργησε στα επαναστατικά κόμματα η εφαρμογή των μίνιμουμ και μάξιμουμ προγραμμάτων. Πιο συγκεκριμένα εκεί αναφέρεται: «Χάρη στην αδιάκοπη αύξηση των παραγωγικών δυνάμεων και στην επέκταση του επιπέδου της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, ο καπιταλισμός στερεώθηκε πάρα πολύ· το ίδιο έγινε και για τα κοινοβουλευτικά κράτη. Απ’ αυτό προέρχονται η προσαρμογή της κοινοβουλευτικής τακτική των σοσιαλιστικών κομμάτων προς τη νομοθετική δράση των αστικών Κοινοβουλίων, η διαρκώς αυξανόμενη σημασία του αγώνα για την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων μέσα στο περιθώριο του καπιταλισμού, η επικράτηση του λεγόμενου «μίνιμουμ» προγράμματος των σοσιαλιστικών κομμάτων και η χρησιμοποίηση ενός «μάξιμουμ» προγράμματος που απέβλεπε σε έναν απομακρυσμένο «τελικό σκοπό». Πάνω σε αυτή τη βάση αναπτύχθηκαν έπειτα τα συμπτώματα του κοινοβουλευτικού ανταγωνισμού, τη διαφθοράς, της φανερής ή κρυφής προδοσίας των πιο στοιχειωδών συμφερόντων της εργατικής τάξης».

Επίσης, όσον αφορά τον εργατικό έλεγχο, ο Λένιν σημειώνει τον Οκτώβρη του 1917, λίγες μέρες πριν την επανάσταση: «Όταν εμείς λέμε «εργατικός έλεγχος», βάζοντας αυτό το σύνθημα πάντα δίπλα στη δικτατορία του προλεταριάτου, πάντα ύστερα από αυτήν, τότε μ’ αυτό διευκρινίζουμε για τι λογής κράτος γίνεται λόγος. Το κράτος είναι το όργανο κυριαρχίας μιας τάξης».

Τι ισχύει άραγε; Ποια είναι η πραγματική εκτίμηση του Λένιν για το μίνιμουμ και το μάξιμουμ πρόγραμμα;

Είναι φανερό ότι από τα ξεκομμένα «τσιτάτα» δεν μπορούν να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα. Και δεν μπορούν να απαντηθούν, γιατί τα αποσπάσματα δεν αναδεικνύουν από μόνα τους τις συνθήκες στις οποίες διατυπώθηκαν, την αντιπαράθεση στην οποία ενεπλάκησαν, τα ερωτήματα που έθετε κάθε φορά η ζωή στους επαναστάτες.

Οι σημερινοί οπορτουνιστές δεν «μπαίνουν στον κόπο» να μελετήσουν τη σκέψη του επαναστατικού κινήματος και των ηγετών του σε συνάρτηση με τα παραπάνω. Αντίθετα, προσπαθούν να προσδώσουν λενινιστικό «επίχρισμα» στις δικές τους επεξεργασίες επιλέγοντας τα «τσιτάτα» που τους ταιριάζουν, αποκόβοντάς τα τόσο από τις συνθήκες στις οποίες διατυπώθηκαν όσο και από την αντιπαράθεση στο πλαίσιο της οποίας αξιοποιήθηκαν, αποκρύπτοντας άλλα «τσιτάτα» τα οποία δεν τους κάνουν. Τις ίδιες λαθροχειρίες διαπράττουν από κοινού με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και στο ζήτημα της Ιστορίας τόσο του ΚΚΕ όσο και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος.

Πριν συνεχίσουμε, υπενθυμίζουμε τι απαντούσε ο ίδιος ο Λένιν σε αντίστοιχες πρακτικές της εποχής του: «Όλο το πνεύμα του μαρξισμού, όλο το σύστημά του απαιτεί να εξετάζουμε την κάθε θέση μόνο α) ιστορικά, β) μόνο σε σύνδεση με άλλες θέσεις, γ) μόνο σε σύνδεση με τη συγκεκριμένη πείρα της Ιστορίας.

Από τη νίκη της αστικής επανάστασης του Φλεβάρη και το σχηματισμό της πρώτης αστικής Προσωρινής Κυβέρνησης μέχρι το ξέσπασμα της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία υπήρχε αυτό που χαρακτήριζε ο Λένιν ως δυαδική εξουσία, μια πρόσκαιρη ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στην κυβέρνηση της αστικής τάξης και τα Σοβιέτ (συμβούλια αντιπροσώπων) των εργατών, αγροτών και στρατιωτών, στα οποία υπάγονταν ένοπλες εργοστασιακές φρουρές, αλλά και ολόκληρα στρατιωτικά τμήματα.

Ο Λένιν χαρακτήριζε ως εξής την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί: «Η πιο αξιοσημείωτη ιδιομορφία της επανάστασής μας βρίσκεται στο ότι δημιούργησε μια δυαδική εξουσία […] Πλάι στην Προσωρινή Κυβέρνηση, αδύνατη ακόμα, εμβρυακή, μα που ωστόσο υπάρχει αναμφισβήτητα στην πραγματικότητα και αναπτύσσεται: Τα Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών βουλευτών […] Ποιος είναι ο πολιτικός χαρακτήρας αυτής της κυβέρνησης; Είναι μια επαναστατική δικτατορία, δηλαδή εξουσία που στηρίζεται στην επαναστατική κατάληψη, στην άμεση πρωτοβουλία των λαϊκών μαζών από τα κάτω, και όχι στο νόμο που έχει εκδώσει μια συγκεντρωτική κρατική εξουσία».

Πέρα από την αδυναμία του αστικού κράτους να επιβάλει πλήρως την ταξική του θέληση, η κατάσταση περιπλεκόταν για τους μπολσεβίκους από το γεγονός ότι στα ένοπλα σοβιέτ δεν κυριαρχούσαν οι ίδιοι, αλλά οι οπορτουνιστικές δυνάμεις των μενσεβίκων και των λεγόμενων εσέρων (σοσιαλιαστές-επαναστάτες. Ταυτόχρονα βέβαια η πείνα και η καταστροφή απαιτούσαν συγκεκριμένες κινήσεις από τους ένοπλους εργάτες για την αντιμετώπισή τους. Και όλα αυτά σε συνθήκες όπου οι πλατιές μάζες των εργαζομένων θεωρούσαν την αστική κυβέρνηση ως επαναστατική και η ίδια αυτοχαρακτηριζόταν ως τέτοια.

Έτσι, συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι η ζωή έθετε στο Λένιν και τους μπολσεβίκους το εξής ερώτημα: Τι να προτείνουν στα ένοπλα Σοβιέτ να κάνουν σε συνθήκες που τα Σοβιέτ είχαν αντικειμενικά μέρος της εξουσίας, αλλά την ίδια στιγμή κυριαρχούσαν σε αυτά τα μικροαστικά στοιχεία και οι μενσεβίκοι; Τι έπρεπε να προτείνουν σε αυτές τις συνθήκες στα ένοπλα Σοβιέτ ώστε και να οργανώσουν την πάλη της επιβίωσης και μέσα από αυτήν την πάλη να καταλάβουν ότι η κυβέρνηση δεν είναι στο πλευρό τους, αλλά απέναντί τους, να καταλάβουν μέσα από την πάλη ότι τα όπλα που είχαν στα χέρια τους έπρεπε να τα στρέψουν απέναντι στην αστική κυβέρνηση;

Σε τέτοιες συνθήκες «ρίχτηκαν» τα συνθήματα του εργατικού ελέγχου (πριν τη νίκη της εργατικής εξουσίας), της κρατικοποίησης και υποχρεωτικής συνένωσης των τραπεζών, της καταγραφής και της ρύθμισης από το κράτος της παραγωγής και της κατανάλωσης κλπ. Σε αυτές τις συνθήκες έκανε ο Λένιν λόγο για έλεγχο, επίβλεψη, καταγραφή, ρύθμιση από το κράτος, για καθορισμό μιας σωστής κατανομής των εργατικών δυνάμεων στην παραγωγή και τη διανομή των προϊόντων, για αποφυγή κάθε σπατάλης δυνάμεων.

Σε αυτές τις συνθήκες διατυπώθηκαν και αιτήματα όπως το εξής: «Οι καπιταλιστές πρέπει να πληρώνουν τους μισθωτούς εργάτες, το υπηρετικό προσωπικό κτλ. για τις μέρες που αφιερώνουν σε κοινωνική υπηρεσία στην πολιτοφυλακή». Αλήθεια, γιατί οι σημερινοί οπορτουνιστές δεν προσθέτουν και αυτό το λενινιστικό αίτημα στη λίστα των μεταβατικών αιτημάτων τους;

Σε αυτές τις συνθήκες κυριαρχίας του οπορτουνισμού στα Σοβιέτ των ένοπλων εργατών εμφανίστηκαν διατυπώσεις σαν τις εξής: «Όχι «εφαρμογή του σοσιαλισμού σαν άμεσο καθήκον μας, αλλά πέρασμα αμέσως μόνο στον έλεγχο της κοινωνικής παραγωγής και της διανομής των προϊόντων από μέρους των Σοβιέτ και των εργατών βουλευτών», καθώς και αναφορές που χαρακτήριζαν τον έλεγχο των τραπεζών, τον υποχρεωτικό συνδικαλισμό των καπιταλιστών και άλλα αντίστοιχα ως «βήματα προς το σοσιαλισμό».

Φυσικά, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, υπήρξαν ακόμα και την ίδια περίοδο διατυπώσεις οι οποίες αναφέρουν ότι τέτοια μέτρα έχουν σημασία μόνο όταν λαμβάνονται στο πλαίσιο της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι διατυπώσεις άλλωστε πάντα αντανακλούν, εκτός από τις συνθήκες, και το πού θέλει να δώσει ο συγγραφέας τους βάρος, ποια στοιχεία της επιχειρηματολογία του αντιπάλου ιεραρχεί ότι πρέπει να καταπολεμήσει σε κάθε φάση.

Με λίγα λόγια, αυτές οι συγκεκριμένες διατυπώσεις του Λένιν δεν απαντάνε στο τι πρέπει να απαιτήσει το εργατικό κίνημα σε μη επαναστατικές συνθήκες, σε συνθήκες μακρόχρονης νόμιμης πάλης και ακλόνητης πολιτικής κυριαρχίας της αστικής τάξης και του κράτους της, αλλά στο τι πρέπει να επιβάλουν με τα όπλα τους οι ένοπλοι εργάτες οι οποίοι παλεύουν για την επιβίωση, αλλά δεν έχουν αποφασίσει ακόμα να διεκδικήσουν τη δική τους εξουσία.

Αυτό που γίνεται από τους οπορτουνιστές στην ουσία είναι η μηχανιστική μεταφορά στις σημερινές συνθήκες και η γενίκευση ως πάγιο χαρακτηριστικό της πολιτικής του ΚΚ μιας «λογικής» η οποία αποτελούσε εξειδίκευση σε τελείως διαφορετικές, ιδιαίτερες συνθήκες. Όσον αφορά τη μακροχρόνια ισορροπία δυνάμεων, τη μακροχρόνια κατάσταση «δυαδικής εξουσίας» που προϋποθέτουν και υπονοούν τα Μεταβατικά Προγράμματα, ο Λένιν την απέρριπτε κατηγορηματικά:

«Δε χωράει ούτε η παραμικρή αμφιβολία ότι μια τέτοια «σύμπλεξη» (σ.σ.: της εξουσίας της Προσωρινής Κυβέρνησης και της εξουσίας των Σοβιέτ) δεν μπορεί να κρατήσει πολύ καιρό. Δύο εξουσίας σ’ ένα κράτος δεν μπορεί να υπάρχουν. Η μία από αυτές πρέπει να εκμηδενιστεί».

Από τα παραπάνω αναδεικνύεται ότι ο λογικός πυρήνας του Μεταβατικού Προγράμματος δεν έχει καμία σχέση με τις αντίστοιχες επεξεργασίες του Λένιν. Αντίθετα, αποτελεί σχεδόν αντιγραφή της λογικής του Μεταβατικού Προγράμματος του ιδρυτικού συνεδρίου της λεγόμενης «Τέταρτης Διεθνούς» του Τρότσκι. Εκεί μπαίνει η λογική των προτεινόμενων μεταβατικών μέτρων… σε μη επαναστατικές συνθήκες. Ο Τρότσκι είναι ο μόνος ο οποίος διατύπωσε σε ενιαίο πρόγραμμα τα λεγόμενα μεταβατικά αιτήματα, προβάλλοντας αυτό το πρόγραμμα σε μη επαναστατικές συνθήκες ως όχημα ριζοσπαστικοποίησης της εργατικής ταξικής συνείδησης. Ας δούμε τι έγραφε στην Απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου της λεγόμενης Τέταρτης Διεθνούς: «Πρέπει να βοηθήσουμε τις μάζες, μέσα στο προτσές των καθημερινών αγώνων τους, να βρουν τη γέφυρα που ενώνει τις σημερινές διεκδικήσεις τους με το πρόγραμμα της σοσιαλιστικής επανάστασης. Η γέφυρα αυτή πρέπει να αποτελείται από ένα σύστημα ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΩΝ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ, που θα ξεκινούν από τις σημερινές συνθήκες κι από τη σημερινή συνείδηση των πλατιών στρωμάτων της εργατικής τάξη και θα οδηγούν αμετάκλητα σ’ ένα μονάχα και το ίδιο πάντα συμπέρασμα: Την κατάχτηση της εξουσίας από το προλεταριάτο […] Ανάμεσα στο μίνιμουμ και το μάξιμουμ πρόγραμμα (σ.σ.: της παλιάς σοσιαλδημοκρατίας) δεν υπήρχε καμία γέφυρα. Η σοσιαλδημοκρατία δεν είχε την ανάγκη μιας τέτοιας γέφυρας, αφού, για το σοσιαλισμό, μιλούσε μονάχα τις γιορτές […] Το παλιό «μίνιμουμ πρόγραμμα» έχει σταθερά ξεπεραστεί από το ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ που αποσκοπεί στη συστηματική κινητοποίηση των μαζών για την προλεταριακή επανάσταση».

Οι παραπάνω διατυπώσεις υπάρχουν σχεδόν αυτολεξεί σε πολλά κείμενα του «ΕΑ» και της «ΝΣ», της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και όλων των υπόλοιπων –τροτσκιστικών και μη- οπαδών των μεταβατικών προγραμμάτων.

 Όσο περισσότερο αναιρούνταν η διάκριση ανάμεσα στις επαναστατικές και τις μη επαναστατικές συνθήκες τόσο περισσότερο προβαλλόταν το αστικό κράτος σε μια μόνιμη κατάσταση αστάθειας και κλονισμού, τόσο περισσότερο φούντωναν τα διάφορα νοητικά σχήματα που κωδικοποιούνταν στα διάφορα Μεταβατικά Προγράμματα. Αυτήν τη δυνατότητα μόνιμης αστάθειας εκφράζουν και οι αναφορές του Τρότσκι στον όρο «προεπαναστατική κατάσταση».

(*Χαρακτηριστικό είναι το εξής απόσπασμα από την ίδια Απόφαση: «Από την στιγμή που η (σ.σ: εργοστασική) επιτροπή κάνει την εμφάνισή της, εγκαθιδρύεται στην πραγματικότητα μια ΔΙΑΡΧΙΑ μέσα στο εργοστάσιο. Από την ίδια της την ουσία, αυτή η διαρχία είναι κατιτί το μεταβατικό, γιατί περικλείει μέσα της δύο ασυμφιλίωτα καθεστώτα: το καπιταλιστικό καθεστώς και το προλεταριακό καθεστώς. Η τεράστια σπουδαιότητα των εργοστασιακών επιτροπών βρίσκεται ακριβώς στο γεγονός ότι αυτές ανοίγουν, αν όχι μια άμεσα επαναστατική περίοδο, τουλάχιστον μια προεπαναστατική περίοδο ανάμεσα στο αστικό και στο προλεταριακό καθεστώς».

Τα σχήματα αυτά αναιρούσαν τα διαφορετικά καθήκοντα που απέρρεαν για τα ΚΚ σε συνθήκες σταθερότητας ή κλονισμού της αστικής εξουσίας.

Από τα παραπάνω είναι καθαρό ότι η λογική του Μεταβατικού Προγράμματος ως συνεκτικού πλαισίου πάλης, ως συνολικής πολιτικής πρόταση σε μη επαναστατικές συνθήκες, δεν απορρέει σε καμία περίπτωση από τις επεξεργασίες του Λένιν, αλλά αποτελεί το λογικό πυρήνα του τροτσκιστικού προγράμματος του 1938.

Τι ‘χες Γιάνη, τι ‘χα πάντα

Τόση αλλαγή από το 81’ είχαμε να δούμε.

Οι αλλαγές γύρω μας είναι σαρωτικές και ραγδαίες, τόσο που δεν προλαβαίνει κανείς να τις καταγράψει καλά-καλά. Ο νέος υπουργός οικονομικών γράφει το μικρό του όνομα με ένα νι: γιάνης. Αυτοί οι συριζαίοι δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο –να δεις που σύντομα θα καταργήσουν και τα διψήφια φωνήεντα. Το γράφει δηλ, όπως και ο κορδάτος στα βιβλία του. Μπορεί επίσης να κάνει και το επίθετό του «βαρουφάκις», με γιώτα, όπως το ‘γραφε ο χατζιδάκις –ή ο άρις νικολάκις από τους ζώντες. Ή να κόβει το πρώτο νι συμβολικά για λόγους οικονομίας και λιτού βίου. Είδατε και τους κύπριους, που έχουν ένρινη ομιλία, και σπαταλούν αφειδώς τα «νι» πώς χρεωκόπησαν. Και περίμεναν μάταια ένα χέρι βοήθειας από τον πούτιν και το ξανθό γένος του λιακόπουλου.

Ο τσάρος της οικονομίας (αγαπημένο κλισέ) δεν είναι παρόλα αυτά ρωσόφιλος, σαν τον κοτζιά (που εμφανίστηκε πρώτη φορά στο πλευρό του τσίπρα στο ταξίδι του τελευταίου στη μόσχα), αλλά αμερικανοθρεμμένος, σαν τον γαπ για τον οποίο δούλευε πριν. Στενός φίλος του μικρού γκαλμπρέιθ και θιασώτης κεϊνσιανών ιδεών (όπως κατεξοχήν ήταν ο πατήρ γκαλμπρέιθ στον καιρό του) για ένα διαφορετικό μίγμα αστικής διαχείρισης, με περισσότερο κρατικό παρεμβατισμό. Δηλ όχι γιάνης, γιανάκης.

Παρόλα αυτά ο βαρουφάκης ξέχασε τις προεκλογικές εξαγγελίες περί ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και βάζει στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5% -όχι όμως 4,5% που ζητάει η τρόικα, γιατί την έχουμε απέναντι. Τι είχες γιάνη, τι είχα πάντα.

Σε άλλα κυβερνητικά νέα: το υπουργείο εξωτερικών προσγειώθηκε απότομα στην ιμπεριαλιστική πραγματικότητα και συνυπέγραψε τη συμφωνία για τις κυρώσεις στη ρωσία, έχοντας δώσει ωστόσο ένα στίγμα για τυχόν μελλοντικές διαφοροποιήσεις του. Και στο υπουργείο ναυτιλίας, ο αριστερός δρίτσας είπε ότι μπαίνει τέλος στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του πειραιά (ολπ), αλλά οι μέχρι τώρα συμφωνίες με την κόσκο θα γίνουν σεβαστές. Δήλωση που νομίζω πως ευχαρίστως θα προσυπέγραφε ακόμα και ο μαρινάκης, που στην παρούσα φάση θέλει απλά να μπει ένας φραγμός στη διείσδυση της κόσκο στο λιμάνι, που θα του έδενε τα χέρια για τα δικά του… επενδυτικά σχέδια.

Αυτά βέβαια δε μας πάνε ούτε καν ως την ανάκτηση των δεδομένων του 09’. Αν λοιπόν αυτά τα ολίγα συνιστούν κάποιου είδους προοδευτικά μετάβαση σε ριζικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς, τότε πριν το 09’ πρέπει να είχαμε προεπαναστατική περίοδο (και μετά στις πλατείες επαναστατική κατάσταση) αλλά δεν το είχαμε καταλάβει.

Τόση ελπίδα από το 81’ είχαμε να δούμε.

Ο βαρουφάκης ανεβαίνει σα ροκ σταρ σε μηχανές μεγάλου κυβισμού και διώχνει την τρόικα που μένει, σκίζοντας το μνημόνιο που παρατείνεται. Ο σουλτς ασχολείται με το γιακά του αλέξη, που είναι γυμνός χωρίς γραβάτα. Ο αλκίνοος γράφει πως μπορεί επιτέλους να αναπνεύσει ξανά, χωρίς να του έχει γίνει μάθημα το πάθημα του ακελ στην πατρίδα του. Και εμείς ετοιμαζόμαστε να κρατήσουμε την ανάσα μας, σαν το μικρό πέπε από το αστερίξ στην ισπανία, για να αναγκάσουμε τους ευρωπαίους φίλους μας να δεχτούν τις απόψεις μας και να διαπραγματευτούμε μαζί τους ένα διαφορετικό πλαίσιο.

Γιατί όμως είστε τόσο μίζεροι κι αρνείστε τις αλλαγές που γίνονται; Γιατί απαξιώνετε την ελπίδα ενός κόσμου που προσδοκά κάτι διαφορετικό, χωρίς να περιμένετε να δείτε κάποια πρώτα δείγματα, προτού τα κρίνετε; Γιατί προεξοφλείτε την ήττα κι εκχυδαΐζετε κάποια πράγματα, κάνοντας ευθέως παραλληλισμούς με τα συνθήματα για την χούντα;

Καταρχάς, αν φωνάζει κανείς ένα σύνθημα, πρέπει να παραμείνει συνεπής σε όσα λέει. Γιατί αν κάποιοι έλεγαν πως η χούντα δεν τελείωσε το 73’ (ούτε και το 74’ τέλος πάντων), αλλά συνεχίζεται ως τις μέρες μας, μήπως τελικά θεωρούν ότι έληξε σήμερα, το σωτήριο έτος 2015; Και τι γίνεται με την περιβόητη «συνέχεια του κράτους» που διασφαλίζει και ο σύριζα; Μήπως έλαβε τέλος η δικτατορία των μονοπωλίων και της αστικής τάξης;

Το ζήτημα προφανώς δεν είναι να πάρουμε από τα αυτιά, όποιον τρέφει καλοπροαίρετες αυταπάτες για τη νέα κυβέρνηση και τους πολιτικούς της στόχους. Αλλά επειδή ο λαός μας έχει ζήσει την πασοκική λαίλαπα και τις συνέπειές της (και δε δικαιολογείται καμία ιστορική αμνησία επ’ αυτού), το κρίσιμο στοίχημα είναι αν θα πάμε και εμείς με τα νερά της ελπίδας που έρχεται, αφήνοντας τον κόσμο έρμαιο στη διάψευση των προσδοκιών του και προσπαθώντας να τον πείσουμε πως εμείς είμαστε μια διαφορετική, πιο συνεπής εκδοχή του καλού σύριζα, αγωνιστική και ασυμβίβαστη. Ή αν θα τον προειδοποιήσουμε έγκαιρα για όσα πρόκειται να συμβούν, ακριβώς για να τα αποτρέψουμε.

Κι όσο για την ελπίδα, κανείς απολύτως δεν την εξοστρακίζει με τις επταετίες. Μετά την επταετία της χούντας, μεσολάβησε άλλη μία επταετία ως την άνοδο του πασόκ (και του λαού ντεμέκ) στην εξουσία κι άλλη μία ως τη διάψευση και των πιο αισιόδοξων σχετικά με την τύχη της αλλαγής. Όσα χρόνια περίμενε δηλ κι ο τσίπρας, από το 08’ που ανέλαβε την ηγεσία του σύριζα, για να γίνει πρωθυπουργός. Αλλά τώρα ο πολιτικός χρόνος είναι συμπυκνωμένος. Κι η χρεωκοπία του αλεξέι κέρενσκι της εποχής μας θα έρθει πολύ πιο σύντομα, χωρίς να περιμένουμε άλλη επταετία (παχιών ή ισχνών αγελάδων) για τη δική μας έφοδο στον ουρανό. Η ελπίδα είναι εδώ και τα σημάδια της ιστορίας είναι καθαρά…

Πίσω μενσεβίκοι, εμπρός σύντροφοι.

Ισονομία και πράσινα άλογα

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ατέχνως

Το ελληνικό πρωτάθλημα μοιάζει με κούρσα στον ιππόδρομο. Έχει γκανιάν, παρολί, ψοφάλογα που σέρνονται και δεν τερματίζουν, ένα φαβορί που νικάει σχεδόν πάντα, χωρίς καν να φορτσάρει, φαντεζί άσους που τους σκοτώνουν, όταν γεράσουν και πάψουν να προσφέρουν θέαμα. Και μία ομάδα με σήμα το (βισ’νις θύελλα, σούζα το) αλογάκι (ι-χα!), που έχει να πάρει τίτλο απ’ το 88’, στο λυκόφως της Αλλαγής· κι η σύγχρονη εκδοχή της Αλλαγής, που επαναλαμβάνεται σα φάρσα εν έτει 2015, τη βρίσκει να βολοδέρνει σε μικρότερες κατηγορίες. Που άλλαξαν κι αυτές όνομα και έγιναν Football League, I και II αντίστοιχα, εκ των οποίων η δεύτερη λογίζεται ως ερασιτεχνική, για να γλιτώνουν από τα χρέη τους διάφορες ΠΑΕ με έναν επώδυνο υποβιβασμό.

Ο Σύριζα εισέρχεται τώρα, εν είδει τοποτηρητή, στο βάλτο του πρωταθλήματος, όπου ετοιμάζονται να κονταροχτυπηθούν τα βουβάλια (ή μάλλον οι ιπποπόταμοι, για τις ιππικές ανάγκες του κειμένου), με έπαθλο την κυριαρχία στο ελληνικό ποδόσφαιρο και τη δική τους «Αλλαγή», στην οποία προσβλέπουν οι ανταγωνιστές του Ολυμπιακού και του Μαρινάκη. Δηλαδή η ΑΕΚ του Μελισσανίδη, ο ΠΑΟΚ του Ιβάν Σαββίδη κι ο ΠΑΟ του Αλαφούζου, που εμφανίζονται ως φλογεροί υπέρμαχοι της Κάθαρσης (που τη γράφουν πάντα με κεφαλαίο, για να δοθεί έμφαση) και της ισονομίας. Να φτάσει το μαχαίρι στο κόκαλο (που είναι επίσης ωραίο κλισέ και κολλάει παντού και πάντα).

Αυτό το σχεδόν Αριστοφανικό σκηνικό μας παραπέμπει συνειρμικά στην αντίστοιχη κωμωδία που συνδέεται άμεσα με τα άλογα και το θέμα της ανάρτησης. Στους Ιππείς, ο Νικίας και ο Δημοσθένης, στρατηγοί της Αρχαίας Αθήνας, σκέφτονται πώς μπορούν να ανατρέψουν το φιλοπόλεμο δημαγωγό Κλέωνα, που είχε πάρει την εξουσία, κλέβοντάς τους τη δόξα για την επιχείρηση της Πύλου. Καταλήγουν λοιπόν στο συμπέρασμα πως για να εκτοπίσουν ένα λαοπλάνο, αχρείο και αμοραλιστή πολιτικό ηγέτη, χρειάζεται να βρουν κάποιον που να συγκεντρώνει αυτά ακριβώς τα στοιχεία στο μέγιστο βαθμό, γιατί μόνο αυτός θα μπορούσε να επικρατήσει του Κλέωνα. Και επιλέγουν για επικεφαλής της προσπάθειας αυτής τον Αγοράκριτο, έναν πλανόδιο αλλαντοπώλη, που ως πολιτικός θα κληθεί βασικά να κάνει ό,τι ακριβώς έκανε και πριν με τα κρέατα και τα άντερά του: να τα ανακατεύει όλα μαζί, να βάζει μπόλικα μπαχαρικά για να σκεπάζει τις βρωμιές, να τα μαγειρεύει και να τα σερβίρει όμορφα στο λαό, που όχι μόνο θα τα τρώει, αλλά θα του λέει κι ευχαριστώ.

Το επιμύθιο για την κούρσα του πρωταθλήματος είναι απλό. Αν κάποιο βουβάλι ελέγχει απόλυτα το βάλτο, την ΕΠΟ και τη διαιτησία, ακόμα και άλλες ομάδες, που στελεχώνουν το ρόστερ τους με δανεικούς παίκτες, τότε για να γίνει κανείς χαλίφης στη θέση του και να αποκτήσει ευνοϊκή μεταχείριση, πρέπει να κάνει τα ίδια και χειρότερα. Να γίνει δηλ το μεγάλο ψάρι, που θα καταπιεί τα μικρότερα και θα πετύχει συμφέρουσες, ετεροβαρείς συμφωνίες με τα άλλα –που με τη σειρά τους θα φτιάξουν τις δικές τους λυκοσυμμαχίες, για να αλλάξουν τα κόζια, και πάει λέγοντας… Εκτός κι αν πιστεύει αφελώς κανείς, πως μπορείς να πάρεις τον τίτλο με το σταυρό στο χέρι, και να είσαι σαν τον καλό χαλίφη του Γκοσινί, τον Χαρούν Ελ Πατσάχ, που γλιτώνει πάντα απ’ τις ραδιουργίες του Ιζνογκούντ. Ή ότι οι Ιππείς της Αρχαίας Αθήνας μπορούσαν να τα βάλουν με την ανώτερη τάξη των πεντακοσιομέδιμνων και να επιβάλουν ελεύθερα τη δική τους αυτοτελή εξουσία, βάσει δημοκρατικών εκλογών πχ και ενός άγραφου ταξικού ευ αγωνίζεσθαι.

Το ερώτημα λοιπόν για όσους δεν είναι άλογα όντα, και δεν τρώνε σανό ή κουτόχορτο, για όλους εμάς τους φιλάθλους, που δεν είμαστε οι Μπλιαχ Χαχάτ του Προεδράρα και έμμισθοι μπράβοι του ιδιωτικού του στρατού, μπαίνει αμείλικτο. Ως πότε παλικάρια θα ζούμε στα στενά; Γιατί να χαλάμε τις Κυριακές μας για τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό που, κατά κανόνα, δεν προσφέρει καν λίγο θέαμα, για να το καταπιεί κανείς πιο εύκολα, όπως τα αλλαντικά; Και πώς μπορεί να χαρεί κανείς μια νίκη, όταν δεν είναι απολύτως καθαρή (κι ας τρέχουν 22 καθαρόαιμα μες στο γήπεδο) και τη βρωμίζουν το παρασκήνιο και τα συμφέροντα;

Δεν έχει έρθει ο καιρός να ξυπνήσουμε κυρ-Μέντιο;

Πρώτη φορά αριστερά

Απολιθωμένες Αμπελοφιλοσοφίες στον Κόκκινο Πλανήτη 18
Η 18η εκπομπή μας, ή αλλιώς πρώτη στη μετά Σύριζα (μ.Σ.) εποχή, καταπιάνεται με το εκλογικό αποτέλεσμα (πρώτη φορά αριστερά!), τις ποσοστιαίες αυξομειώσεις και τους ποιοτικούς δείκτες, το σχηματισμό κυβέρνησης και του υπουργικού συμβουλίου (άλλη μια φορά ΠΑΣΟΚ), και τις προοπτικές της επόμενης μέρας.Σχολιάζουμε μεταξύ άλλων την εκλογική καταγραφή του ΚΚΕ ανά την επικράτεια, τους Λεβέντες (με κεφαλαίο ή χωρίς) και τις στυμμένες λεμονόκουπες των εκλογών, τα πρώτα δείγματα Πασοκογραφής της νέας κυβέρνησης, τη διαφορά λιτότητας και λιτού βίου, και του 89’ από το 15’.Κάθε παρατήρηση, επισήμανση, συμπλήρωση, ευπρόσδεκτη στα σχόλια. Καλή ακρόαση.

Η εκπομπή παρουσιάζεται σε 4 τμήματα καθώς το Youtube για κάποιον μυστήριο λόγο, μας υποβίβασε στο όριο των 15 λεπτών.

Ημερολόγια σοσιαλισμού

Σας ανακοινώνουμε τη σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου.

Επικεφαλής: βλαντίμιρ ιλίτς λένιν

Λαϊκός επίτροπος εθνοτήτων: ιωσήφ βισαριόνοβιτς τζουγκασβίλι

Λαϊκός επίτροπος προ-πο (προστασίας του ταβάριτς): φέλιξ τζερζίνσκι

Λαϊκός επίτροπος παιδείας κι ανεξιθρησκίας: ανατόλι λουνατσάρσκι

Αναπληρωτές επίτροποί: ναντιέζντα κρούπσκαγια, αντόν μακάρενκο

Λαϊκό επίτροπος αγροτικής ανάπτυξης: τροφίμ λυσένκο

Λαϊκός επίτροπος νέας οικονομικής πολιτικής: νικολάι μπουχάριν

Λαϊκός επίτροπος σε θέματα εκβιομηχάνισης και κολεκτιβοποίησης: παναγιώτης λαφαζάνης…

-Τι έκανε λέει;

-Ε, ναι. Παντού πρέπει να υπάρχει ένας κόκκινος πάνος.

-Και το πρώτο διάταγμα για τι θα είναι; Για τη γη και την ειρήνη;

-Όχι. Για την επαναφορά της 13^ης σύνταξης.

Και μετά ξύπνησες. Σε μια ελεύθερη, διαφορετική ελλάδα, που αλλάζει με οργασμό μικρών σοσιαλιστικών μεταρρυθμίσεων και σταδιακών μετασχηματισμών. Πρώτη φορά αριστερά! Κι ο κόσμος άλλαξε πλευρό στις εκλογές. Μα αν ξυπνήσει μονομιάς…

Κάθεσαι στο γραφείο και παίρνεις το ημερολόγιο, για να το ενημερώσεις με τα πρώτα κατορθώματα της αριστερής κυβέρνησης.

Ο κυρίαρχος ελληνικός λαός χάρηκε αρχικά (στην πλειοψηφία του) γιατί κατάφερε μετά από εννιά δεκαετίες (αγώνας και θυσία) να βγάλει μια βουλή χωρίς κανένα παπανδρέου, απ’ όπου και αν προέρχεται. Και γιατί μπόρεσε να εκλέξει για πρώτη φορά στα χρονικά της μεταπολίτευσης μια κυβέρνηση που να μην περιέχει κάποιο από τα δύο κόμματα (νδ-πασόκ) που κυριαρχούσαν και (συγ)κυβερνούσαν σαράντα χρόνια τώρα, αποκλείοντας όλους τους γαλαζοβένετους από το νέο κυβερνητικό σχήμα. Όλους; Όχι. Γιατί κάποιοι πολιτικοί γυμνοσάλιαγκες εξακολουθούν να αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου και να επιβιώνουν στα κυβερνητικά πόστα. Πρώτη φορά αριστερά!

Όρεξη να έχεις να διαβάζεις ονόματα και να ξεσκαλίζεις το παρελθόν τους. Εξετάζεις σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου και δεν προλαβαίνεις να μετράς πασόκους εκσυγχρονιστές και βαμμένους δεξιούς. Και δεν εννοώ απλούς, τυχαίους πασόκους που ακολούθησαν φυσιολογικά το ρεύμα και εντάχθηκαν ομαλά στο σύριζα, για να χτίσουν καριέρες. Αλλά αμετανόητους πρασινοφρουρούς, όπως ο πράσινος πρόεδρος του τεε, που κράτησε όμως για προσωπικούς λόγους κάποιες αντιμνημονιακές πισινές –βάζοντας πχ πρώτος και καλύτερος την υπογραφή του στη λίστα όσων συμφωνούσαν με την πρόταση νόμου του κουκουέ για την κατάργηση των μνημονίων. Το λέγαμε και προεκλογικά στην παρέα μεταξύ σοβαρού και τρολαρίσματος. Να βγούμε δηλ το βράδυ των εκλογών στους δρόμους, με πλαστικά σημαιάκια πασόκ ανά χείρας και να πανηγυρίζουμε. Τόσα πασόκ κυκλοφορούν τη σήμερον, δεν μπορεί, όλο και κάποιο θα είχε πάει καλά, για να είμαστε στους κερδισμένους.

Διάβαζα εν τω μεταξύ προεκλογικά μια «ανάλυση» του κάρπετ, (που εκτός από τα αθλητικά είναι γενικός μπαρουφολόγους, αλλά έχει πλάκα), όπου έγραφε: δεν ξέρω ποιος θα στενοχωρηθεί περισσότερο: οι αρειανοί αν πάρει φέτος πρωτάθλημα ο παοκ, ή οι κουκουέδες αν βγει κυβέρνηση ο σύριζα;

Έχοντας δύο στα δύο στις παραπάνω ιδιότητες, πρέπει να πω στον αντώνη πως δεν του τα ‘παν καλά. Αφενός στο πρωτάθλημα δεν μας αφορούν οι ενδοαστικοί ανταγωνισμοί μεταξύ μαρινάκη, σαββίδη και σια. Αφετέρου, δεν ξέρω κανέναν κουκουέ, οργανωμένο μέλος ή οπαδό, που να μην ευχόταν από μέσα του το βράδυ της κυριακής να πιάσει την αυτοδυναμία ο σύριζα. Όχι γιατί έτρεφε κάποια ψευδαίσθηση –από αυτές που είναι πολύ της μόδας αυτές τις μέρες, εδώ και κάτι χρόνια- αλλά για να βγει ακομπλεξάριστα από την ντουλάπα και να αποκαλυφθεί χωρίς ελαφρυντικά και άλλοθι για τους συνεργάτες του. Για την οποία συνεργασία με τους ανελ, δεν ξέρω αν ξέρετε, αλλά και πάλι το κκε φταίει, γιατί αν είχε δώσει έστω ανοχή στο σύριζα, δε θα υπήρχε κάποια αναγκαιότητα να γίνει. Μονά-ζυγά, δικά τους.

Πού αλλού θα βρίσκαμε όμως, χωρίς κυβέρνηση σύριζα, τόσα μαργαριτάρια μαζεμένα κατά την παραλαβή-παράδοση των υπουργείων;

Ο πανούσης πχ είπε στο προ-πο πως η αστυνομία είναι θεσμός της δημοκρατίας (και έχει απόλυτο δίκιο, εφόσον μιλάμε για το αστικό κράτος και την αστική δημοκρατία) και πως η αποστολή της είναι να προστατεύει τους φτωχούς που την έχουν ανάγκη και όχι τους πλούσιους. Ε ναι, άμα είσαι πλούσιος, τι έχεις να χάσεις, σιγά την περιουσία δηλ. Ο λαός είναι που θέλει να προστατεύσει τα καγιέν που δεν έχει.

Βγήκαν όμως τα κάγκελα από το μνημείο του άγνωστου στρατιώτη! Αυτό που το πας… Πρώτη φορά αριστερά. Και τα μυαλά στα κάγκελα…

Ο βαρουφάκης μας εξήγησε σε άπταιστα παπανδρεϊκά τη διαφορά μεταξύ λιτότητας και λιτού βίου. Που πρέπει να ‘ναι κάτι σαν τη διαφορά μεταξύ του ανασχηματισμού και της αναδόμησης, όπως λεγόταν επί αλλαγής. Μην ανησυχείτε όμως απλώς δε θα έχουμε τις καγιέν και τις πόρσε που (δεν) είχαμε προ κρίσης. Κι αν δεν έχουν λεφτά για το εισιτήριο του λεωφορείου, ας πάρουν να οδηγήσουν την μπεμβέ τους, που θα ‘λεγε και μια ψυχή…

Ο κοτζιάς –που διαβάσατε πρώτοι εδώ, από το ρεπορτάζ της ρένας δουρου-τι ότι θα γίνει υπουργός εξωτερικών- διαφοροποιήθηκε απ’ το ανακοινωθέν της εε για τις κυρώσεις στη ρωσία, βαδίζοντας στα χνάρια των περιβόητων αστερίσκων του τρίτου δρόμου του πασόκ και πήρε και τα συχαρίκια των χρυσαυγιτών για τη στάση του.

Οι οακκίτες τώρα δικαιώνονται!

Η πλάκα είναι πως η ελληνική πλευρά δεν είπε «όχι» σε κάτι, απλά σημείωσε ότι έπρεπε να ερωτηθεί κι η ίδια –πριν πει ίσως κάποιο περήφανο «ναι». Στην ουσία δηλ μηδέν εις το πηλίκο, αλλά σε επίπεδο συμβολισμών, σκίζουμε. Γι’ αυτό σου λέω, σφε αναγνώστη, πού αλλού θα βρίσκαμε τέτοια ωραία αριστερά πράγματα, για να περνάει ευχάριστα η ώρα.. Αλλά στον κοτζιά θα χρειαστεί πιθανότατα να επανέλθουμε σύντομα..

Εκτός κι αν ο κάρπετ είναι της γραμμής δελαστίκ, ότι δηλ η κυβέρνηση σύριζα είναι ο χειρότερος εφιάλτης του κουκουέ –που είναι πάντως διαφορετικό από το ότι περιέχει κάποιους Εφιάλτες, που πήδηξαν από το καράβι το 91’, όταν δεν κατάφεραν να το βυθίσουν αύτανδρο, όπως σκόπευαν.

Ο οποίος δελαστίκ, σταθερός στις απόψεις του, έλεγε πως το 89’ ήταν επαίσχυντη προδοσία, άλλαξε όμως σταθμά και κριτήρια για την κυβερνητική συνεργασία σανέλ, θεωρώντας την γνήσια αντιμνημονιακή. Πρώτη φορά αριστερά.

Και συνέχισε με μια ανάλυση περί γερμανοτσολιάδων πολιτικών, που δεν ήταν όμως τέτοιοι μέχρι να υπογράψουν τα μνημόνια και προφανώς έγιναν τέτοιοι στη συνέχεια. Και τώρα εσύ με τι να καραφλιάσεις πρώτα (πρώτη φορά αριστερά); Με την ατόφια, ταξική του ανάλυση ή με το ακαταμάχητο σκεπτικό του για το διαχωρισμό προ και μετά μνημονίου; Και επίσης, τι κόμμα είπαμε πως είναι ο δελαστίκ; Ο ίδιος το ξέρει; Οι σφοι του;

Κυβέρνηση της Αριστεράς – Οι μονομερείς ενέργειες

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αναγνώσματα των καιρών μας, βάσει και της σύνθεσης του νέου υπουργικού συμβουλίου, είναι ένα συλλογικό βιβλίο που είχε κυκλοφορήσει προ διετίας από τις εκδόσεις Τόπος, με τίτλο «Κυβέρνηση της Αριστεράς, δρόμος για το μέλλον ή παρένθεση;». Σε εκείνη την έκδοση συναντάμε κι ένα άρθρο του γιάννη δραγασάκη με τίτλο «από τα μνημόνια στην ανασυγκρότηση και το ριζικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας», από το οποίο προέρχονται και τα αποσπάσματα που θα διαβάσετε στη συνέχεια. Δεν πρόκειται για προσπάθεια απομόνωσης των λεγόμενων (ή των γραπτών εν προκειμένω) ενός στελέχους της κυβερνώσας αριστεράς, προκειμένου να βγει γέλιο ή λαβράκι (κάτι που θα ήταν το μόνο εύκολο). Αλλά για τις θέσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και αν δεν κάνω λάθος και ιθύνοντα νου των συνεδριακών προγραμματικών επεξεργασιών του σύριζα, γύρω από ένα κρίσιμο ζήτημα: τη διαπραγμάτευση και τις μονομερείς ενέργειες στη στρατηγική του σύριζα.

Θα ξεπεράσουμε λοιπόν με μια απλή αναφορά κάποια σημεία, όπως το παρακάτω, όπου αναλύει το σοσιαλισμό και τον αντικαπιταλισμό του 21^ου αιώνα, με την ειρηνική συνύπαρξη ιδιωτικού και δημόσιου…

Ιδιαίτερα μετά τον εκφυλισμό της σοσιαλδημοκρατίας και την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού, έγινε ακόμα πιο ορατή η ανάγκη για ένα νέο αντικαπιταλισμό, ο οποίος δε θα περιορίζεται στο δίλημμα των κριτηρίων της ανάπτυξης, στα πεδία του κοινωνικού ελέγχου, της αποεμπορευματοποίησης, της υπεράσπισης των δημόσιων αγαθών, του επαναπροσδιορισμού της έννοιας και του περιεχομένου του «δημόσιου χώρου» σε αυτονομία από το κράτος και τις αγορές, στους κοινωνικούς και τους οικολογικούς όρους συνύπαρξης του «ιδιωτικού» με το «δημόσιο», της ανάπτυξης νέων συνεργατικών και αλληλέγγυων μορφών κοινωνικής οικονομίας, και γενικότερα μιας νέας πολιτικής οικονομίας των κοινωνικών αναγκών, στη θέση μιας οικονομίας που κινείται με σκοπό και κίνητρο τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Η Αριστερά καλείται να επαν-οριοθετηθεί, σ’ έναν άξονα κοινωνικό-κεντρικό, και όχι κρατικο-κεντρικό ή ιδιωτικό-κεντρικό.

Ενώ λίγο πιο κάτω μας εξηγεί τη σχέση κράτους-αγορών (έτσι γενικά κι αόριστα) και κοινωνίας

Πρωταγωνιστής στο νέο μοντέλο ανάπτυξης δεν είναι ούτε το κράτος από μόνο του, ούτε οι αγορές, αλλά η ίδια η κοινωνία. Στη νέα σύμπραξη κράτους-αγορών-κοινωνίας, η τελευταία θέτει τους κανόνες με βάση τις ανάγκες, τις δυνατότητες και τις δημοκρατικές επιλογές της, και στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέας, τις τράπεζες, τις αγορές.

Και αναλύει ποιον θα έχει σύμμαχο σε αυτή την προσπάθεια.

Στην κατάσταση που βρίσκεται η κοινωνία δεν αρκούν κάποια μέτρα πολιτικής ούτε αρκούν οι αποδιαρθρωμένες δημόσιες υπηρεσίες. Θα πρέπει να οργανωθεί μια κοινωνική πανστρατιά, με την ενεργοποίηση της ίδιας της κοινωνίας, συνδικάτων, κινημάτων, δομών αλληλεγγύης, Εκκλησίας, μη κυβερνητικών οργανώσεων, με κρίσιμο το ρόλο της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, με στόχο την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την καταπολέμηση της φτώχειας αλλά και του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, του φασισμού σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις του.

Δε μας εξηγεί βέβαια, αφενός τι γίνεται με την προστυχιά του σοσιαλφασισμού και αφετέρου αν θεωρεί σκόπιμο να καταπολεμήσει πχ και τη θρησκοληψία με τη βοήθεια της εκκλησίας –γιατί όχι;

Θα ξεπεράσουμε επίσης θέσεις σαν και αυτήν παρακάτω, όπου δίνει μια διαυγή ανάλυση για την κρίση του νεοφιλελευθερισμού την οποία ζούμε.

Χωρίς να παραγνωρίζονται οι ενδογενείς αιτίες της, η κρίση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού κατανοήθηκε ως έκφραση της ευρύτερης δομικής κρίσης του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και του ευρωσυστήματος.

Αυτή η αφετηριακή θέση επέτρεψε στο ΣΥΡΙΖΑ να απορρίψει αποφασιστικά, και από την πρώτη στιγμή, την κυρίαρχη αφήγηση, που παρουσίαζε στο εσωτερικό και το εξωτερικό την κρίση με όρους μιας «εθνικής ιδιαιτερότητας».

Τούτων δοθέντων, το ότι πιο κάτω κάνει λόγο και για κρίση υπερσυσσώρευσης, είναι μάλλον τυχαίο και μου θυμίζει ένα σημείο σε κάποια πολεμική του λένιν, που λέει για τον πολιτικό του αντίπαλο πως πότε-πότε κάνει κατά τύχη και κάποια σωστή εκτίμηση, όπως καμιά φορά τα τυφλοκούταβα βρίσκουν τυχαία, σκοντάφτοντας, το σωστό δρόμο.

Μια αίσθηση που ενισχύεται πχ όταν διαβάζεις μια σωστή επισήμανση (ότι δηλ το μνημόνιο δεν αποτελεί εργαλείο ξενικής κατοχής) τυλιγμένη με διάφορα αστικά ιδεολογήματα (πχ περί ελίτ γενικά κι όχι της αστικής τάξης, νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, κτλ.

Τα μνημόνια δεν αποτελούν εργαλεία ξενικής κατοχής, όπως ορισμένοι υποστηρίζουν. Είναι το πρόγραμμα εγχώριων κυρίαρχων δυνάμεων, εγχώριων ελίτ. Περιλαμβάνουν αιτήματα που οι ίδιες έθεταν από καιρό, πριν από την κρίση, με στόχο τη βαθύτερη προσαρμογή της ελληνικής κοινωνίας στο νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα.

Και φτάνουμε στο ψητό, που αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου, το οποίο και παραθέτω χωρίς κάποια άλλη εισαγωγική επισήμανση ή σχόλιο.

ΙΧ. Οι μονομερείς ενέργειες και οι διαπραγματεύσεις στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ

Το δίπολο «διαπραγμάτευση ή μονομερείς ενέργειες» αναδεικνύεται ορισμένες φορές με έναν τρόπο διλημματικό και διχαστικό. Οι καθεστωτικές δυνάμεις κατηγορούν το ΣΥΡΙΖΑ ότι το πρόγραμμα αντικειμενικά οδηγεί σε μονομερείς ενέργειες –που θεωρούνται παντού και πάντα επικίνδυνες- ενώ δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, αλλά εσχάτως και το ΚΚΕ, κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ για το αντίθετο. ότι δεν έχει ως πολιτική του τη, σε κάθε περίπτωση, μονομερή ακύρωση του χρέους και των δανειακών συμβάσεων.

Είναι, όμως, αμοιβαία αποκλειόμενες η διαπραγμάτευση και οι μονομερείς αποφάσεις;

Ας δούμε τις βασικές επιλογές.

Η πρώτη είναι η επιλογή της συναίνεσης, στη βάση της θέλησης των δανειστών και της τρόικας, που πάντα έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων και τον τελικό λόγο. (…) Η επιλογή της συναίνεσης, με δεδομένη την ασυμμετρία δύναμης που υπάρχει σήμερα διεθνώς και στην Ευρώπη, οδηγεί στην υποταγή. Και αυτό ακριβώς έχει συμβεί στην χώρα μας με όλες τις ως τώρα κυβερνήσεις.

Η δεύτερη επιλογή απορρίπτει κάθε διαπραγμάτευση, συμβιβασμό ή όρο. Είναι μια λογική «ή όλα ή τίποτε». Ορισμένοι που αρέσκονται στους χαρακτηρισμούς θεωρούν αυτή την επιλογή «αριστερή», ενώ τη διαπραγμάτευση τη θεωρούν «δεξιά» πολιτική. Άλλοι, πάλι, θεωρούν τη διαπραγμάτευση «υπεύθυνη», ενώ αποκλείουν κάθε μονομερή ενέργεια ως «ανεύθυνη».

Αυτοί οι χαρακτηρισμοί δε λένε πολλά πράγματα. Η ίδια ενέργεια, υπό διαφορετικές συνθήκες, μπορεί να οδηγεί σε ένα «αριστερό» ή «δεξιό» αποτέλεσμα, δηλαδή σε προαγωγή ή καταβαράθρωση των λαϊκών συμφερόντων. Διότι τα πάντα εξαρτώνται από τους συσχετισμούς, από το σκοπό και το σχέδιο που υπηρετούν οι επιμέρους τακτικές.

Αν και οι συνθήκες δεν είναι συγκρίσιμες, αξίζει να επισημάνω μια συναφή εμπειρία από την επαναστατική Ρωσία. Αρχικά, ο Λένιν αρνήθηκε το εξωτερικό χρέος της Ρωσίας και κάθε συζήτηση με τους δανειστές. Ίσως ανέμενε επέκταση της επανάστασης και σε άλλες χώρες της Ευρώπης ή ήλπιζε να βρει δανεισμό από άλλες χώρες. Όταν τίποτε από αυτά δεν έγινε και η κυβέρνηση άρχισε να χάνει τη νομιμοποίησή της σε τμήματα  των εργατών, ο Λένιν έκανε στροφή. Ανακοίνωσε μια νέα οικονομική πολιτική και κάλεσε τους δανειστές σε διαπραγματεύσεις με μοναδική προϋπόθεση τον έλεγχο και το σωστό υπολογισμό του χρέους. Ποια ήταν ακριβώς η «αριστερή στιγμή» του Λένιν και ποια η «δεξιά»; Η μονομερής άρνηση του χρέους το 1917 ή η έκκληση στους δανειστές για διαπραγματεύσεις το 1921; Το «αριστερό» ή το «δεξιό» κρίνονται όχι στο πεδίο της συγκεκριμένης τακτικής ή του επιμέρους χειρισμού, αλλά του συνολικού σχεδίου και της στρατηγικής που η δοσμένη τακτική υπηρετεί. Εκείνοι, λοιπόν, που και στην χώρα μας ανάγουν τις μονομερείς ενέργειες σε φετίχ ή ενοχοποιούν τις ρήξεις ανεξαρτήτως συνθηκών, ανάγουν την τακτική σε στρατηγική διότι δεν έχουν στρατηγική.

Η τρίτη επιλογή δεν αποκλείει ούτε τη διαπραγμάτευση ούτε τη μονομερή ενέργεια ως στοιχεία μιας στρατηγικής που εκτυλίσσεται ανάλογα με την εξέλιξη των συσχετισμών. Πρόκειται για μια διεκδικητική στρατηγική. Με την έννοια ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς διαμορφώνει ένα διεκδικητικό πλαίσιο το οποίο καταρχήν επιδιώκει να γίνει αποδεκτό με διαπραγματεύσεις. Διατηρεί, όμως, το δικαίωμα να προβεί και σε μονομερείς ενέργειες και σε ρήξεις με τη στήριξη και τη σύμφωνη γνώμη του λαού αν βρεθεί αντιμέτωπη με εκβιασμούς ή παράλογες απαιτήσεις.

Σε μια συνέντευξή μου στην εφημερίδα Βήμα, στο ενδιάμεσο των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, είχα διατυπώσει αυτή τη συνθετική στρατηγική με τον εξής τρόπο: «Αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια δομική αλληλεξάρτηση στην ΕΕ και γι’ αυτό δε μιλάμε για μονομερείς ενέργειες αλλά για επαναδιαπραγμάτευση των πάντων, εκτός και αν υποχρεωθούμε σε μονομερείς ενέργειες».

Ο προσεκτικός αναγνώστης του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ δε θα δυσκολευτεί να διακρίνει τη σαφήνεια του προσανατολισμού και την ευελιξία των χειρισμών που το εν λόγω πρόγραμμα, όπως και η παραπάνω δήλωσή μου, θέλει να εξασφαλίζει σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς.

Τα παραπάνω είναι όντως αρκετά σαφή, για όποιον θέλει να καταλάβει. Εκτός και αν θέλει να μπερδεύει το δραγασάκη και το σύριζα με τις… αριστερές στιγμές των μπολσεβίκων και τρέφει φρούδες ελπίδες για την έναρξη ριζικών κοινωνικών σχηματισμών.

Αριστερά, όπως βγαίνεις

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ατέχνως

Τα δελτία ειδήσεων μεταδίδουν πως στην Ευρώπη προκάλεσε αίσθηση ο πολιτικός αρραβώνας μεταξύ Σύριζα και ΑΝΕΛ και η κυβερνητική σύμπραξη ενός κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς με ένα άλλο της ευρωσκεπτικιστικής Δεξιάς.

Σταματάς λίγο, παίρνεις μια ανάσα και σκέφτεσαι όσα διάβασες. Ως ριζοσπαστική αριστερά λογίζεται η πλήρης σύμπλευση με το Μάαστριχτ και τον ευρωμονόδρομο, ενώ συντηρητική δεξιά ο ευρωσκεπτικισμός των ΑΝΕΛ –που ούτε καν αυτό δεν είναι, αλλά ας το δεχτούμε ως υπόθεση εργασίας. Θαυμάζεις την οργουελική διπλή γλώσσα του κυρίαρχου δημόσιου λόγου και τη δύναμή του να αντιστρέφει τις έννοιες, και συνεχίζεις παρακάτω.

Ο επικεφαλής του «ακραίου κέντρου» (ψηλό προς το κοντό, φιλελεύθερο προς το φασίζον, δεξιό προς το αριστερό) κατηγορεί τον πετεινό των ΑΝΕΛ για ακροδεξιό (επι)κεφάλα. Ενώ ο Δελαστίκ της… άκρας αριστεράς, που το 89’ είχε φύγει από το ΚΚΕ, διαφωνώντας από τα αριστερά με την κυβέρνηση Τζανετάκη, τώρα υποδέχεται με θερμά, διθυραμβικά σχόλια την κυβερνητική συνεργασία των Σ-ΑΝΕΛ, και το σχηματισμό μιας γνήσια αντιμνημονιακής κυβέρνησης.

Χτες ανακοινώθηκε και η σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου, που είναι πολυσυλλεκτικό και περιέχει από παλιούς «ΝΑΡίτες» (Κοτζιάς, Βαλαβάνη), μέχρι γκεσέμια του εκσυγχρονισμού (όχι απλά κάποια τυχαία πασοκογενή στελέχη) και βαμμένους δεξιούς, σα διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας: SYRIZA connecting people.

Και ενώ περιμέναμε να δούμε πρώτη φορά μετά από σαράντα χρόνια μια κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, δεν προλάβαινε να μετράει κανείς παλιούς Πασόκους και Νεοδημοκράτες στο νέο κυβερνητικό σχήμα.

Ήδη πολλοί κάνουν λόγο για δεξιά στροφή. Που μπορεί να την περάσεις και για αριστερή, αναλόγως που στέκεσαι και με τι θα τη συγκρίνεις. Με τη μνημονιακή Τζάκρη ή με τους ΑΝΕΛ, που, αν και ακροδεξιάς κοπής, έχουν πιο ριζοσπαστικές θέσεις για το χρέος από τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό ακριβώς είναι το βασικό πρόβλημα με τις «γεωγραφικές έννοιες», που συσκοτίζουν την πολιτική ουσία.

Μήπως όμως έτσι χαρίζουμε τον όρο «αριστερά» σε εκείνους που τον δυσφημούν; Μήπως υποτιμάμε τα βιώματα και τη συνείδηση των απλών ανθρώπων που νιώθουν και δηλώνουν αριστεροί;

Ας σημειώσουμε καταρχάς πως δεν χαρίζουμε τίποτα. Κι αντιστρόφως, τίποτα δεν χαρίζεται· τα πάντα κατακτιούνται, με οργάνωση και αγώνα. (Εξαιρείται μόνο ο… χαρισματικός ηγέτης του «χαρίζω οικόπεδα, χαρίζω χρέη, (…)» και πάνω απ’ όλα άφθονο γέλιο σε δύσκολους καιρούς). Κι αυτό είναι ένα ασφαλές πολιτικό κριτήριο για κάθε απλό αριστερό, για να καταλάβει το ποιόν όσων του τάζουν εύκολες, κυβερνητικές λύσεις από τα πάνω, χωρίς αγώνες και… εξαλλοσύνες.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα. Η κριτική που κάνουν οι κομμουνιστές σε κάποια έννοια ή κάποια ιστορική περίοδο, δε σημαίνει πως την χαρίζουν στον πολιτικό τους αντίπαλο (που μπορεί να έρθει φορώντας προβιά φίλου).

Η κριτική εξέταση της στρατηγικής του ΕΑΜ πχ και των λόγων που οδήγησαν σε ήττα ένα τόσο σπουδαίο κίνημα με παλλαϊκό χαρακτήρα, απέχει πολύ από μια συλλήβδην απόρριψή του ή τον παραλληλισμό με τη σημερινή κυβέρνηση και τον Καμμένο στο ρόλο του Ζέρβα.

Όπως σημειώνει εύστοχα ο ιστορικός Γ. Μαργαρίτης:

Τα μέτωπα που προτείνονται ελάχιστα μοιάζουν με εκείνα του παρελθόντος, παρά τη συχνή επίκληση του ΕΑΜ. Το ΕΑΜ πολεμούσε το φασισμό κάτω από την πολιτική καθοδήγηση της εργατικής τάξης και του κόμματός της, του ΚΚΕ. Η νίκη επί του φασισμού συνοδευόταν από το αίτημα για Λαοκρατία. Ας μην πω Λαϊκή Εξουσία –για λόγους που καταλαβαίνετε. Αλήθεια, η διαχείριση των υποθέσεων και των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα του 2014, όπως έστω τη φαντάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει οποιαδήποτε συγγένεια με τη Λαοκρατία του ΕΑΜ; Ας αφήσουν στην Κουμουνδούρου ήσυχες τις παρακαταθήκες του ελληνικού εργατικού και λαϊκού κινήματος. («Ο φασισμός στο χτες και το σήμερα», Θέματα Παιδείας, τ. 51-52, σ. 14)

Αντιστοίχως, η κριτική που γίνεται στους όρους διαμόρφωσης της ΕΔΑ και την πολιτική ουράς που κατέληξε να ακολουθεί απέναντι στην Ένωση Κέντρου, δεν την εξισώνει με τη σημερινή κυβερνώσα αριστερά. Ας μην ξεχνάμε πως η ΕΔΑ χαρακτήριζε πχ την τότε ΕΚΑΧ ως «λάκκο των λεόντων» για τους λαούς κι όχι ως ευκαιρία για την ανάπτυξη της ευημερίας τους, ευνοϊκό πεδίο ταξικής πάλης και αδιαπραγμάτευτο πλαίσιο για τη διακυβέρνησή τους.

Σήμερα κάποιες λέξεις είναι πολυφορεμένες, σκουριάζουν από την ανούσια χρήση τους και χάνουν το νόημά τους. Η Αριστερά που τόσο πολύ δυσφημίστηκε και ως ένα βαθμό εκφυλίστηκε ως έννοια στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, δεν είναι παρά ένας γεωγραφικός όρος, που περιγράφει την πλευρά των εδράνων που κατέλαβε κάθε παράταξη στο κοινοβούλιο, επί Γαλλικής Επανάστασης. Τότε δηλ που καθιερώθηκε και ο διαχωρισμός εκκλησίας-κράτους, ως ώριμη ανάγκη κατάργησης των αναχρονιστικών κατάλοιπων της φεουδαρχίας. Κάτι που αποτελεί ταμπού όμως για τη σημερινή εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας, σχεδόν δυόμισι αιώνες μετά.

 Μια «Αριστερά» που αρκείται στον πολιτικό όρκο, αλλά αρνείται να συγκρουστεί με το εκκλησιαστικό κατεστημένο. Αρνείται να αμφισβητήσει το πλαίσιο ένταξης της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, περιμένοντας να αλλάξουν στη Δευτέρα Παρουσία (να κι ένα ακόμα κοινό σημείο αναφοράς με την Εκκλησία). Και καθιστά έτσι απόλυτα αναγκαίο κι επίκαιρο έναν άλλο διαχωρισμό: των κομμουνιστών απ’ ό,τι έχει επικρατήσει να ονομάζεται «Αριστερά», γενικά κι αόριστα στην χώρα μας. Και το οποίο μόνο βαλμένο σε εισαγωγικά μπορεί να σταθεί.

Γιατί η Αριστερά είναι αρκετά θολός και πολυφορεμένος όρος, που μπορεί να μη λέει τίποτα από μόνος του, όταν μιλάμε για έναν πολιτικό σχηματισμό. Αλλά εξακολουθεί να έχει νόημα για πολλούς αριστερούς (χωρίς εισαγωγικά), που δεν πρόκειται να τους χαρίσουμε στη σοσιαλδημοκρατική σκουριά της κυβερνώσας «αριστεράς» και των εναλλακτικών γενόσημών της.

Η επόμενη ημέρα - Στιγμιότυπα

Με τρομάζει ένα αύριο που θα 'ναι σαν χτες..

Η 26^η γενάρη μπορεί να μην είχε πτώση αστεροειδή και όλα τα συναφή, αλλά είχε πτωτικές τάσεις στο χρηματιστήριο, προσωρινή πτώση μέσων κοινωνικής δικτύωσης ανά τον κόσμο, επιδείνωση του καιρού, την είδηση για το θάνατο του ντέμη ρούσου κι ένα πολύνεκρο δυστύχημα με ελληνικό F16. Τι άλλες αποδείξεις χρειαζόμαστε για τον ερχομό της συντέλειας του κόσμου –και ουχί της ελπίδος- σφε αναγνώστη, που αμελούσες ανέμελα τόσο καιρό τα σημάδια και τις προειδοποιήσεις;

Άλλο τόσο γραφικά βέβαια είναι και τα σενάρια της επόμενης μέρας από την άλλη πλευρά. Τα οποία περιελάμβαναν συμφωνία-εξπρές για σχηματισμό κυβέρνησης σωτηρίας σ-ανελ. Αλλά αν νομίζει κανείς αφελώς πως η συνεργασία δεν ήταν κλεισμένη από πριν, είναι σα να πιστεύει ότι οι προτηγανισμένες πατάτες που τρώει στο γυράδικο είναι φρεσκοκομμένες, από το διπλανό χωράφι. Κι αυτό δείχνει πόσο μαεστρικά ύπουλη, (σα σβωλάκι μπούκοβο κρυμμένο κάτω από μια πατάτα), ήταν η προεκλογική επίθεση φιλίας στο κκε, για να πλαγιοκοπήσουν τη βάση του και να την ενσωματώσουν σε ένα κόμμα, που μοιάζει να έχει απ' όλα, τζατζίκι, κρεμμύδι και σως παλαιωμένου τσένταρ. Κι άμα λάχει και στη λαοκρατία πιστεύουμε..

Η επόμενη μέρα θα έχει «μικρές αλλαγές χωρίς αλλαγή», όπως είχε πει επί αλλαγής ο φλωράκης και μπόλικες υποσχέσεις για «ακόμα καλύτερες ημέρες». Αλλά επειδή δεν υπάρχει πλέον η εσσδ, για να παίξουν το φιλοσοβιετικό χαρτί ως εφε, χρειαζόταν κάτι άλλο ως κίνηση εντυπωσιασμού (η επίσκεψη στο σκοπευτήριο), για να χρυσώσει το χάπι (της επόμενης ημέρας) των ανελ και της επίσκεψης στον τζερόνιμο, για να δώσει την ευχή του. Τις χειρότερες πασοκιές δεν τις έχουμε δει ακόμα.

Η πρώτη κίνηση της νέας κυβέρνησης βέβαια ήταν άλλη: η επικοινωνία του δρίτσα με τους αρχηγούς γεεθα κι ελας, για να τους δηλώσει την εμπιστοσύνη του σύριζα στα σώματα ασφαλείας. Ενώ έξω από την κουμουνδούρου ο φακός κατέγραφε την ασύγκριτη χαρά μιας ιταλίδας.. επανιδρύτριας, (που δε θα ‘ταν καλύτερα να την πουν ευρωκομμουνιστική επανίδρυση, να μην ακούει «κομμουνιστές» ο κόσμος και μπερδεύεται άδικα;).

-Είναι σα να πέφτει το τείχος του βερολίνου! Και δε νομίζω να εννοούσε το βερολίνο της μέρκελ. Πρώτη φορά αριστερά, σου λέει!

Στην νάουσα εν τω μεταξύ, ο λαπαβίτσας ρώτησε στα επινίκια τους συναγωνιστές του: το ξέρετε εκείνο που λέει: τρία γράμματα μόνο φωτίζουν; Δεν ακούγεται βέβαια πολύ καθαρά στο βίντεο, αλλά δεν πρέπει να του απαντούν και πολλοί γύρω του καταφατικά. Τρία άτομα μόνο γνωρίζουν την ελληνική μας τη γενιά…

Η επόμενη μέρα βρίσκει το σύριζα να αρνείται σθεναρά να δώσει απαντήσεις σε χυδαία, ανακριτικά ερωτήματα, του στιλ: τι ακριβώς σκοπεύετε να κάνετε; Πώς θα προχωρήσετε τη διαπραγμάτευση; Κοκ.

Αλλά φαίνεται πως θα έχουμε παράταση του μνημονίου ή μια παραλλαγή του, όπως το πρόγραμμα ντράγκι, γιατί η ελλάδα πρέπει να είναι σε πρόγραμμα, για να μπορεί να δανείζεται. Που το ακούς σα φράση και πάει το μυαλό σου σε ουσίες και προγράμματα απεξάρτησης. Ενώ πρόκειται περισσότερο για πρόγραμμα εξάρτησης κι οικονομικής επιτήρησης, ου μην και αλληλεξάρτησης, γιατί μια πιθανή χρεοκοπία της μικρής ελλάδας θα παρέσυρε όλο το οικοδόμημα της ευρωζώνης.

Είναι επίσης πολύ πιθανό να βρει στο υπουργείο εξωτερικών δίδυμο κοτζιά και βαλαβάνη, που είχαν φύγει το 89’ από το κόμμα, επί περεστρόικα, με κριτική από τα αριστερά, για να βρεθούν ξανά μαζί σήμερα (που ο κοτζιάς γράφει για «τον πατριωτισμό και την αριστερά»), με την μπίλια να κάθεται τελικά δεξιά. Που μπορεί να το περάσεις και για αριστερά, αναλόγως που στέκεσαι και με τι το συγκρίνεις, πχ με τις πασοκογενείς μεταγραφές ή τους ανελ, που είναι ακροδεξιοί, αλλά έχουν πιο ριζοσπαστικές θέσεις πχ για το χρέος. Και αυτό ακριβώς είναι το βασικό πρόβλημα με τις γεωγραφικές έννοιες, που συσκοτίζουν την ουσία.

Η επόμενη μέρα περιλαμβάνει πλούσιες διεργασίες στην αστική πολιτική σκηνή. Αλλά και τη συγκρότηση ενός νέου σύριζα στη θέση του νέου πασοκ, που βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακό στάδιο. Και παρουσιάζει ειδικές δυσκολίες, γιατί πώς θα στηθεί με καλές προοπτικές ένα ανάχωμα υποδοχής των δυσαρεστημένων του σύριζα και πώς θα γίνει ελκυστική εναλλακτική για πολιτικούς καριερίστες, εφόσον είναι αμελητέα δύναμη εκτός βουλής;

Η επόμενη μέρα θα ‘χει τον αλέξη να φοράει επιτέλους γραβάτα, μόλις κουρευτεί το ελληνικό χρέος. Ο συναγωνιστής αλαβάνος, θα ξαναβάλει γραβάτα, όταν βγούμε από την ευρωζώνη. Και ο δικός μας γγ, μόνο όταν καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Τώρα που έχουμε μάλιστα και 15 βουλευτές, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εναντίον τους τα δικά τους όπλα και να… τους ταράξουμε στη νομιμότητα, όπως θα έλεγε κι ο ηλιού. Πρόταση νόμου για την κατάργηση όλων των εφαρμοστικών νόμων του μνημονίου σε ένα άρθρο, κι αν θέλουν, ας μην το ψηφίσουν, να πέφτουν οι μάσκες μια ώρα αρχύτερα.

Τις επόμενες μέρες θα χρειαστεί κι ένα ημερολόγιο, με συστηματικές σημειώσεις για το χρονικό της κωλοτούμπας με τις αποδείξεις του κατήφορου. Και το βασικό ζητούμενο, ως πρόκληση των καιρών, είναι να μην αφήσουμε την απογοήτευση που θα σκορπίσει η φούσκα του σύριζα να γίνει απελπισία, να μη βρει «διέξοδο» στην ιδιώτευση-παθητικότητα ή σε ανοιχτά αντιδραστικά μονοπάτια (φασισμός).

Η επόμενη μέρα είτε θα μας βρει στους δρόμους, για να βρούμε το δίκιο μας, είτε να περιμένουμε παθητικά την ελπίδα να έρθει, σαν τον γκοντώ.

Η επόμενη μέρα χρειάζεται δυνατή λαϊκή αντιπολίτευση.

Και δυνατό κουκουέ, που είναι στήριγμα για το λαό. A pillar of support for the people, όπως λέει και η επίσημη μετάφραση της ομιλίας του κούτσι στο σεφ. Γιατί όπως λέει και ο άθλιος…

…τις πιο ωραίες μεταφράσεις μας, δεν τις έχουμε κάνει ακόμα.

Ο λάκκος με τις αρκούδες

Είπαμε πως θα γράψουμε ξεχωριστά κάτι πιο αναλυτικό για το εκλογικό αποτέλεσμα του κκε. Θα ξεκινήσουμε όμως με μια εικόνα από άλλον πολιτικό χώρο. Χτες στη δήλωσή του ο βενιζέλος, με ψαλιδισμένα φτερά από το κίνημα του γαπ κι από το κάζο στη α’ θεσσαλονίκης πχ, όπου τον πέρασε στην έδρα του ακόμα κι ο λεβέντης, είπε ότι είναι έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί και να προχωρήσει σε συνέδριο, όπου θα τεθούν όλα τα ζητήματα, ακόμα και αυτό της ηγεσίας. Θα είναι όμως συνέδριο του πασοκ και όχι άλλων μορφωμάτων –τόσο σαφές το υπονοούμενο, που δε λογίζεται καν ως τέτοιο.

Είναι ζήτημα αν ο γαπ κατάφερε τελικά να σερβίρει την εκδίκησή του στον μπένι ή αν έμεινε τελικά μισή, παρά το χουνέρι που του έκανε, αλλά δε θα μας απασχολήσει περαιτέρω το ζήτημα. Το ανέφερα απλώς γιατί κάποιοι σχολιαστές του μπλοκ –που δεν ξέρω αν είναι τακτικοί αναγνώστες ή προεκλογικοί αλεξιπτωτιστές, αλλά ας υποθέσουμε καλόπιστα το πρώτο- φαίνεται να περίμεναν κάτι αντίστοιχο για το κουκουέ. Δηλ ένα άσχημο εκλογικό αποτέλεσμα, που θα δρομολογούσε ραγδαίες εσωκομματικές εξελίξεις, έκτακτο συνέδριο, αλλαγή ηγεσίας, πολιτικής και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο. Να βγει να πει ξέρω ‘γω ο κούτσι πως «θα είναι συνέδριο του κκε κι όχι διαφόρων.. μορφωμάτων», ή να αποκαθηλωθούν πορτρέτα πχ του πραξιάδη και του άγνωστου νεοσπορίτη, που ήταν τόσο καιρό δίπλα σε αυτά των κλασικών.

Τόσα καταλαβαίνουν, τόσα λένε ίσως. Και ο τρόπος που βλέπουν κι αντιμετωπίζουν το κουκουέ, σαν αστικό κόμμα και εκλογικό μηχανισμό, με βασικό κριτήριο τις κάλπες, είναι αποκαλυπτικός για τις πολιτικές τους θέσεις συνολικά. Αλλά αν το αποτέλεσμα δεν είναι όσο κακό περίμεναν, για να τους δώσει την ευκαιρία να ξεσπαθώσουν; Τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Και αν εσύ σφε αναγνώστη δε θέλεις να δεις πόσο κακό ήταν τελικά το ποσοστό μας, αυτό πιθανότατα οφείλεται σε κάποιου είδους έμμισθη σχέση σου με την ηγετική κλίκα, που θολώνει την κρίση σου. Κάτι τέτοια μας έφεραν ως αυτό το σημείο σήμερα.

Αν λοιπόν η πραγματικότητα δε μας δώσει την επιβεβαίωση που ζητάμε, κρατάμε το έτοιμο συμπέρασμά μας για μια πιο κατάλληλη συγκυρία. Ενδιάμεσα όμως έχουν προλάβει να διαρρεύσουν οι επιθυμίες μας υπό τη μορφή έγκυρων εκτιμήσεων. Σταχυολογώ κάποια σημεία από τα σχόλια που γέμισαν τις τελευταίες ώρες τον κάδο του μπλοκ με τα ανεπιθύμητα σχόλια (σε αυτό αναφέρεται και ο τίτλος της ανάρτησης, που θα μπορούσε να είναι εναλλακτικά και «τρία κοπάδια αρκούδες».

Είμαι ψηφοφόρος του ΚΚΕ από το 1998 και πιστεύω ότι δικαιούμαι να λέω τη γνώμη μου και απαιτώ να με σέβονται. (…) Δηλαδή όταν η πλειοψηφία των κομματικών δράσεων είναι… «λαϊκά γλέντια» (απορώ πού το βρίσκετε τόσο κέφι ρε σύντροφοι) που σίγουρα θα στιγματίζεται ο «οπορτουνισμός» και μερικές μόνο σποραδικές δράσεις έξω από τον ΟΑΕΔ κελ, εσείς ρωτάτε εμένα «αν θέλω να διαλυθεί το κόμμα».

Εδώ παλεύουμε βασικά για το δικαίωμα να σέβονται την απαλεψιά μας.

Ratm, μου φαίνεται ότι έχεις νευράκια: Σου συστήνω το αγχολυτικό αλλά και υπνωτικό χάπι “Koutsoubex”. Δρα άμεσα (…) προσφέροντας (…) μακάριες κοιμήσικες συγκεντρώσεις. Nightwatchman

Μεγάλες στιγμές έμπνευσης από το νυχτερινό φρουρό, που αντιγράφει όσα διάβασε πιο πριν για το (καθ’ όλα υπαρκτό) τσιπραλέξ, για να μας τα σερβίρει στις και πέντε.

Ναι. Καλά τα γράφει ο Σεχτάρ. Έρχεται η συντριβή των μνημονιακών δυνάμεων ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΚΚΕ ενώ ούτε το ποτάμι δε θα περάσει το 5%. Yellow submarine

Παραλήρημα και αντικομμουνιστικός κατήφορος από τον βιγιαρεάλ.

Και αν δεν επιβεβαιωθεί Σεχτάρ; Προτείνω να το κλείσετε το μαγαζί, έντιμα και με αξιοπρέπεια. Πέστε αποτύχατε, δώστε το αρχείο του ΚΚΕ στην Εθνική Ββιλιοθήκη σα δωρεά και πηγαίνετε σπίτια σας. Ζ.

Πολύς πόνος για το κουκουέ. Ο ζήτα το πονάει το κόμμα.

Το ΚΚΕ δεν κερδίζει τίποτα ύστερα από την αριστερή εκλογική στροφή που παρατηρήσαμε σήμερα. Το μόνο που κατάφερε, είναι να επανακάμψει σε αυτό –ύστερα από τη συντριβή του 4,5%- ένα πολύ μικρό μέρος του πάλαι ποτέ 8,5% των εκλογών του μαϊου ’12. dr who

Αυτό το «τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα», που λέγαμε.

Τα παραπάνω μου θύμισαν συνειρμικά την υποψηφιότητα του κώστα πετρόπουλου στο επικρατείας του κκε και μια ιστορία απ’ την περίοδο που ήταν ομοσπονδιακός προπονητής στην εθνική μπάσκετ, απ’ το 99’ ως το 01’. Που δεν ήταν κι η καλύτερη για την επίσημη αγαπημένη, είχε όμως μεταβατικό χαρακτήρα, με στόχο το σοσιαλισμό και το χρυσό στο βελιγράδι, λίγα χρόνια αργότερα. Στην επιστροφή της εθνικής λοιπόν από το κάζο της ντιζόν, όπου τερμάτισε τελευταία και καταϊδρωμένη, ο σιγάλας ως αρχηγός είχε πει στους δημοσιογράφους να βγάλουν όση χολή είχαν αποθηκευμένη για αυτές τις περιπτώσεις, γιατί δεν πρόκειται να τους δώσει άλλη τέτοια αφορμή η ομάδα. Και ναι μεν η πορεία η συνέχεια δεν ήταν ακριβώς ρόδινη (βλέπε αποκλεισμός στην αττάλεια το 01’), αλλά η πορεία ήταν σταθερά ανοδική κι η προφητεία βγήκε κατά μία έννοια αληθινή.

Ας κάνουμε τώρα τη σύνδεση με τα δικά μας. Η όποια κριτική (θετική ή αρνητική) προς το κουκουέ δεν μπορεί να δανείζεται τα κριτήρια που ισχύουν για τα αστικά κόμματα και να συνδέεται άμεσα με τη διακύμανση του εκλογικού ποσοστού –που είναι ένας μόνο δείκτης δουλειάς και μάλιστα όχι ο πιο σημαντικός. Παρόλα αυτά, ο ιούνης του 12’ μπορεί να θεωρηθεί ως η ντιζόν του κκε, ιστορικό χαμηλό αλλά και βάση για τη σταδιακά ανάκαμψή του, σε πιο γερά θεμέλια.

Δε θεωρώ δεδομένο μια για πάντα τον κόσμο που μας ψήφισε, (όπως και καμία συνείδηση άλλωστε), ούτε και το... «κλείσιμό μας για επανάσταση», όπως λέγαμε χαριτολογώντας το 12’, για όσους δεν υπέκυψαν στη γοητεία και τους εκβιασμούς της αριστερής κυβέρνησης. Είναι όμως σχεδόν βέβαιο πως αυτή την τριετία το κόμμα βίωσε το αποκορύφωμα μιας ισχυρής πίεσης –και τη συνακόλουθη εκλογική φθορά- και δεν μπορεί παρά να εκτιμηθούν θετικά οι αντοχές του σε αυτή και οι ισχυροί δεσμοί που δεν έσπασαν με εκατοντάδες χιλιάδες φίλους και ψηφοφόρους. Η κυβερνώσα αριστερά εκτοξεύτηκε από το 27% του ιουνίου στο 36μισό, αλλά το κκε αύξησε τη δική του επιρροή κατά μία ποσοστιαία μονάδα και 60 χιλιάδες ψήφους, δείχνοντας τάσεις επανασυσπείρωσης. Τώρα πλέον τα… φθοροποιά δεδομένα αλλάζουν κι οι καλοθελητές δύσκολα θα βρουν στο άμεσο, ορατό μέλλον την ευκαιρία που αναζητούσαν.

Το χτεσινό αποτέλεσμα έχει φυσικά και μια σειρά ποιοτικά στοιχεία και παραμέτρους, που πρέπει να αναλυθούν προσεκτικά και να συνυπολογιστούν στο μετεκλογικό διάλογο και τις σχετικές εκτιμήσεις της κετουκε. Με μια πρώτη επιφανειακή ματιά δύο στοιχεία φαίνονται ως σημαντικά. Ότι πιάσαμε το όριο των 15 εδρών, που δίνει αναβαθμισμένες δυνατότητες στην κοινοβουλευτική ομάδα, σε σχέση με την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Κι ότι υπήρξε ενίσχυση με αρκετές νέες ψήφους, που δεν επαναπατρίστηκαν απλώς, αλλά έκαναν για πρώτη φορά αυτό το βήμα.

Οι νησιωτικές περιφέρειες εξακολουθούν να είναι βασικά κόκκινα προπύργια. Στην πρώτη πεντάδα βρίσκουμε τις περιφέρειες σάμου (με την κόκκινη ικαρία), λέσβου (το μοναδικό διψήφιο ποσοστό μας μαζί με τη σάμο), λευκάδας, κεφαλληνίας και ζακύνθου. Κι αν δεν ήταν μονοεδρικές –όλες πλην λέσβου- με ισχυρή πόλωση και εκβιαστικά διλήμματα, το ποσοστό θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο κατά πάσα πιθανότητα.

Κλασική παραφωνία εξακολουθεί να είναι το νησί που γεννήθηκε και θα πεθάνει πασόκ: η κρήτη –κι όσες άλλες περιοχές ζούνε από τον τουρισμό και νιώθουν να μην τις αγγίζει η κρίση. Η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα όμως εξακολουθεί να είναι η θράκη, εκεί όπου το μουσουλμανικό στοιχείο πήγε με τη γραμμή, μονοκούκι στο σύριζα, και του χάρισε τα μεγαλύτερα ποσοστά του στην επικράτεια.

Στο ηράκλειο παρόλα αυτά, το κόμμα εκλέγει μετά από πολλά χρόνια βουλευτή –το συντυχάκη, που αν θυμάστε είχε κοπεί για τεχνικούς λόγους από τις αρχές, στο ευρωψηφοδέλτιο του 09’. Ανακτά την έδρα στη λέσβο και την εύβοια (με το σεισμολόγο πρόεδρο της εδυε και το μαρίνο από το πγ αντίστοιχα). Έχασε στις λεπτομέρειες την έδρα στη βοιωτία, οπότε ο γγ εκλέγεται από τη β’ αθήνας μαζί με παφίλη και κατσώτη. Επανεκλέγει τη γερασιμίδου στη β’ θεσσαλονίκης και για πρώτη φορά στην άλφα το βαρδαλή από την κετουκε. Κρατάει την έδρα στην αχαΐα, την αιτωλοακαρνανία και τη λάρισα με σημαντική αύξηση των ποσοστών του. Ενώ το ίδιο συμβαίνει στην α’ αθήνας, το υπόλοιπο αττικής και τη β’ πειραιώς (όπου βγήκε τρίτο, ξεπερνώντας τους χρυσαυγίτες).

Πρώτη φορά ΠΑΣΟΚ

Βγαίνω μια βόλτα στην Αθήνα και βλέπω φάτσες γελαστές

Θα ξανάρθει η ρουτίνα και θα ξανάρθουνε βροχές

Θα ξανάρθει η ρουτίνα, μα κάτι άλλαξε από χτες

Είμαστε πια εξουσιαστές, έρχονται άλλες εποχές.

Το 09’ είχαν ανέβει στην εξουσία οι αντιεξουσιαστές του γαπ. Κι έβλεπες φάτσες γελαστές, ου μην και χαζοχαρούμενες, σαν κι αυτές πχ. Που σήμερα, πιο υποψιασμένες(;) από πριν, δεν είναι μάλλον το ίδιο γελαστές, αλλά είναι κατά βάση οι ίδιες. Οι ίδιες που ψήφισαν πασόκ το 09’ και το νέο πασόκ του 15’ –ή εκλέχτηκαν και με τα δύο. Ο παπανδρέου πέθανε πολιτικά, ζήτω ο τσιπρανδρέου, που θα σηκώσει τον ήλιο πάνω από την ελλάδα. Ευτυχώς δηλ που δεν είπε πως θα έβαζε και τη δεξιά στο χρονοντούλαπο, γιατί απ’ τα γέλια, θα σηκωνόταν ο ανδρέας από τον τάφο του. Και πώς να το έλεγε εξάλλου, που ετοιμάζεται, κατά τα φαινόμενα, να προτείνει για πτδ μια.. ήπια, δεξιά προσωπικότητα, σαν τον κύριο τίποτα, αβραμόπουλο ή τον (ξανάρθε η ώρα του) καραμανλή –εκτός κι αν αυτός είναι ο (βασιλιάς) ήλιος, που θα σηκωθεί πάνω από την ελλάδα. Πού να τρέχεις εξάλλου τώρα να βρίσκεις καινούριο σαρτζετάκη..

Θα ξανάρθει η ρουτίνα κι οι βροχές. Και δε θα είναι η συντέλεια του κόσμου για τη δεξιά του κυρίου, νυν απολείπει θεός αντώνιον, όπως μετά τη σταύρωση του υιού του –ενώ ο αντώνης εκλεγόταν και χωρίς σταυρό, γιατί είναι αρχηγός. Αλλά θύελλα αντιλαϊκών μέτρων, σαν αυτή για την οποία προειδοποιούσε το κόμμα και το 09’.

Θα ξανάρθει η ρουτίνα, μα κάτι άλλαξε από χτες. Κι ας μην μπορεί κάποιος να προσδιορίσει θετικά τι ακριβώς είναι αυτό. Σημασία έχει πως υπάρχει μια γενική αίσθηση και ας μην πατάει πουθενά, σε τίποτα συγκεκριμένο. Κάτι άλλαξε, δεν το.. αισθάνεστε κι εσείς; Στον αέρα, στον πιο γαλανό ουρανό, ε; Έρχονται άλλες εποχές, όχι μόνο στην ελλάδα αλλά και σε όλη την ευρώπη. Ο πάγος έσπασε, ο τρίτος δρόμος χαράχτηκε.

Τα χτεσινά προγνωστικά δεν έπεσαν δραματικά έξω σε σχέση με την τελική εικόνα –κι όπου συνέβη αυτό ήταν μάλλον για καλό. Ο σύριζα έμεινε μια ανάσα μακριά από την αυτοδυναμία, αν και το πιο πιθανό είναι πως με μια ισχνή πλειοψηφία 151 βουλευτών, θα αναγκαζόταν να αναζητήσει ούτως ή άλλως ευρύτερη στήριξη, για να μην εξαρτάται από τα καπρίτσια του καθενός δικού του –που μπορεί να είναι χειρότερος μπελάς από τους απέξω.

Εξ ου και τα κάπως μουδιασμένα πανηγύρια σε κουμουνδούρου και κλαυθμώνος, που ήταν μάλλον καρπός προβληματισμού ή αγωνίας, παρά κάποιας... έμφυτης αριστερής σεμνότητας. Καθώς ναι μεν επιβεβαιώθηκε ο κανόνας πως οι αναποφάσιστοι πηγαίνουν συνήθως με το νικητή –λες και πρόκειται να πάρουν κι αυτοί κάτι από τη δόξα του- αλλά το κλίμα ευφορίας κι η υπερβολική σιγουριά γύρισε μάλλον μπούμερανγκ, λειτουργώντας αποσυσπειρωτικά. Έλα μωρέ, αφού θα βγει αυτοδύναμος, έτσι κι αλλιώς.

Το πιο ιντριγκαδόρικο σενάριο που άρχισε να διαμορφώνεται κατά τη διάρκεια της βραδιάς, ήταν η απόλυτη ισορροπία τρόμου στις 150 έδρες, με το σύριζα να χρειάζεται άλλη μία και να γυρεύει μια κατσικοψήφο, όπως κάποτε η νδ. Τότε που ο μητσοτάκης σχημάτισε κυβέρνηση με μια εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία 151 βουλευτών, που κράτησε περίπου τρία χρόνια και έπεσε από το σαμαρά, με τη συγκρότηση της πολιτικής άνοιξης –απλή συνωνυμία με την (ω γλυκιά μου) εαρ του κύρκου, που είχε παραβρεθεί πάντως στα σκοπιανοφάγα συλλαλητήρια εκείνων των χρόνων.

Τώρα αντιθέτως, ο θηλυκός μητσοτάκης (ντόρα) φαίνεται να έβαλε λίγο το χέρι του για τη μεγάλη ήττα της νδ και τη (διαγραφόμενη) πτώση του σαμαρά. Και η περιπέτεια υγείας του δρακουμέλ δεν ήταν συνέπεια κάποιας ταραχής λόγω εκλογικής στενοχώριας (όπως ίσως με τη μαρίκα, που έφυγε ανήμερα των εκλογών του 12’, πριν δει τη ντόρα να μένει εκτός βουλής). Αλλά το ακριβώς αντίθετο: δυσφορία και λιποθυμία από την αδυναμία να διαχειριστεί ο οργανισμός τόση μαζεμένη χαρά, που μόνο η εκδίκηση μπορεί να προσφέρει. Σα να λέει: μετά από αυτό, μπορώ επιτέλους να φύγω κι εγώ ευτυχισμένος.

Η λογική επιλογή του σύριζα για κυβερνητικό εταίρο είναι το αναγκαίο καλό του καμμένου, που ‘ταν τελικά από τις εκπλήξεις, μαζί με την τελεία του γκλέτσου και την παύλα (το πι με γκάπα) του λεβέντη. Κι όσο να πεις, είναι κομμάτι δύσκολο να χωνέψεις πως κυκλοφορείς σε μια πόλη, όπου ζουν ανάμεσά μας είκοσι χιλιάδες ψηφοφόροι του –κι εσύ να μη γνωρίζεις κανέναν και να μην ξέρεις από ποιον να πρωτοφυλαχτείς, για να μη σου μεταδώσουν το στίγμα.

Θεωρητικά το αποτέλεσμα είναι τέτοιο, που θα προσφερόταν και για ωραίο μετεκλογικό πατατάκι, ανακάτεμα της (μικρο)αστικής τράπουλας κι εσωκομματικές εξελίξεις σε μια σειρά χώρους. Τελικά όμως η διαφορά των δύο πρώτων δεν είναι τόση που να εξαναγκάζει το σαμαρά σε παραίτηση και οικειοθελή είσοδο στο χρονοντούλαπο. Και το πασόκ, που θα μπορούσε να βγει ως και τρίτο, εάν δεν είχε διασπαστεί, βρήκε έναν εύκολο αποδιοπομπαίο τράγο στο πρόσωπο του γαπ και προχωρά σε συνέδριο… ριζικής αποτρίχωσης, όπως λέει και το λαϊκό στρώμα. Οπότε μένει η εκλογή πτδ, που τώρα όμως χρειάζεται απλή πλειοψηφία και δε θα έχει πολύ σασπένς. Τζάμπα η ειδική παραγγελία για πατατάκι από το νευροκόπι.

Από τους υπόλοιπους, ξεχωρίζει το ενδοτροτσκιστικό ντέρμπι μεταξύ εεκ και οκδε, με την ομάδα του σάββα μιχαήλ να επικρατεί καθαρά στο νήμα με διαφορά διακοσίων περίπου ψήφων. Ανάλογη μονομαχία είχαν οι ανελ με το πασοκ και την ανατροπή που πέτυχαν στο τέλος, όπως κι ο λεβέντης με τον κιτς λεβέντη γκλέτσο. Όσο για τη μάχη της τρίτης θέσης μεταξύ κεντροναζί και νεοναζί, μας ενέπνευσε στην ομήγυρη το λογοπαίγνιο αδόλφος χίπστερ, κατά τη διάρκεια μιας εκλογικής βραδιάς-σουαρέ, όπου φαγώθηκαν πίτσες, ως επένδυση για τον επικείμενο λιμό και τις δύσκολες μέρες, που έρχονται (χωρίς σερβιέτες και χαρτί υγείας), πιώθηκαν αναψυκτικά για την χώνεψη (ούτε γουλιά) και αντηλλάχθησαν γόνιμες απόψεις για την πολιτική κατάσταση της χώρας, σε στιλ «τους έχουμε όλους» και «πάμε γερά».

Το πιο άσχημο χουνέρι όμως οι δημοσκόποι το άφησαν για την ανταρσυα, που την έδειχναν αρχικά μεταξύ 0,6% και 1,6%, να κυμαίνεται περίπου στα ίδια με το λαος και να ξεπερνά κάθε άλλο λοιπό. Λοιπόν η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους. Γκλέτσος-λεβέντης ξεπετάχτηκαν κοντά στις δύο μονάδες, ενώ η ανταρσυα κυμάνθηκε κοντά στο κατώτερο όριο του φάσματος, δηλ το 0,6%. Επιβεβαιώθηκε δηλ έτσι πως η ανταρσυα έχει παράλληλες πορείες με την εκλογική απήχηση του κόμματος (κάπου εκεί οι ομοιότητες σταματάνε) και όχι το αήττητο συμπέρασμα του δελαστίκ, πως αφού έχει εκλογικό ρεύμα ο σύριζα, θα ωφεληθεί αντίστοιχα όλη η… αριστερά (και γιατί όχι η δημαρ δηλ;). Ούτως ή άλλως ο ορίζοντας των βλέψεων της ανταρσυα πάει πολύ πιο μακριά απ’ αυτές τις εκλογές, για να σταματήσει σε ένα (ακόμα) μέτριο αποτέλεσμα. Άλλη υπόθεση αν τελικά οι βλέψεις κάποιων προβεβλημένων στελεχών αλληθωρίζουν φανερά πια προς άλλες (κυβερνητικές πλέον) πολιτείες –δες κι εδώ ένα χτεσινό σχόλιο του πι-πι στο τουίτερ.

Για το κόμμα σκοπεύω να γράψω κάτι αναλυτικό εντός της ημέρας. Σε πρώτη φάση θα μπορούσαμε να σημειώσουμε.

Τον αστερισμό του 5, που τελικά ήταν πέμπτη θέση με 5,5%, το γνώριμό μας –από προηγούμενες αναμετρήσεις- ποσοστό πεχά (pH).

Το ότι «κόψαμε» την αυτοδυναμία στο σύριζα –αντίθετα με τη σάπια λογική «παρακαλάτε-ψηφίστε να βγει πρώτος κι αυτοδύναμος ο σύριζα, για να μη σας λιανίσει στο δεύτερο γύρο».

Τις 15 έδρες, που ως όριο δίνει επιπλέον δυνατότητες στην κοινοβουλευτική ομάδα –πχ αίτημα για ονομαστική ψηφοφορία, κτλ.

Το απωθημένο να περάσουμε το πασοκ, και να μείνει εκεί κι ακόμα παρακάτω.

Τις σχεδόν 340 χιλιάδες ψήφους, που προσεγγίζουν σε απόλυτη τιμή τις ψήφους των ευρωεκλογών.

Στο τέλος της βραδιάς, μένουν χαραγμένα στη μνήμη.

Ο αλγόριθμος που υπολογίζει το ύψος του βασικού μισθού με βάση το ποσοστό του κόμματος, 547 ευρώ, αλλά διεκδικούμε άμεση επαναφορά στα 751 και στο σοσιαλισμό πια θα έχουμε.. σταλινικούς μισθούς, κοντά στα δέκα χιλιάδες ευρώ.

Το διάγγελμα του μιχαλολιάκου από τη φυλακή, που ήταν σα να κλείνειταυτόχρονα τη μύτη του με το χέρι και να κάνει φάρσα σε αγνώστους (δε γράφω ξένους, για να μην παρεξηγηθεί).

Η συνέντευξη της ποπολάρας γιάννας στον άλφα, για τις αδικίες της ζωής, το.. μετανάστη γιο της, τον αναρχικό ηράκλειτο και τις ελπίδες της από μια κυβέρνηση σύριζα.

Η αντίστοιχη γραμμή που έδωσε ο γιαννακόπουλος από την οπαδική του εφημερίδα.

Και η απάντηση του σημερινού γάβρου

Η δήλωση του κικίλια, αν θυμάμαι καλά, ότι ο μηχανισμός της νδ έδωσε τη μάχη πόρτα-πόρτα και διαμέρισμα-διαμέρισμα. Το οποίο είναι και κυριολεκτικό, αν σκεφτούμε τις μαζώξεις σε σπίτια, που αποτέλεσε και τις κύριες προεκλογικές συγκεντρώσεις των υποψηφίων της νδ.

Και ο φοβερός ζαραλίκος να εμφανίζεται στο σταρ, να λύνει την τσαπανίδου στα γέλια και να κάνει ένα σύντομο δεκάλεπτο πρόγραμμα, όπου σε κάποια στιγμή είπε να περάσει στο κουκουέ, γιατί αυτό ψήφισαν όλοι εδώ στο στούντιο… Και βασικά μόνος μου είμαι..

Η πιο έξυπνη, έμμεση, μετεκλογική δήλωση στήριξης.