Με αγάπη από το τσέρνομπιλ

Το τσέρνομπιλ ζει και σπέρνει εφιάλτες
σε αντισοβιετικούς και αντεπαναστάτες

Η προπαγάνδα των αστών οργιάζει.
Συμψηφίζει τσέρνομπιλ και χιροσίμα όπως εξισώνει στάλιν και χίτλερ.
Αλλά το πάει και παραπέρα. Ο στάλιν ήταν χειρότερος από τον χίτλερ (έκανε και το κατύν), το τσέρνομπιλ μεγαλύτερη καταστροφή από την χιροσίμα, ο στάλιν χειρότερος από ναγκασάκι και χιροσίμα μαζί γιατί σκότωσε περισσότερους και πάει λέγοντας.
Αν δεν πιάσει η μία γραμμή άμυνας πάμε στην επόμενη.
Δε μπορούν να κρύψουν όμως ότι η σοβιετία ήταν παγκόσμια υπερδύναμη, η δεύτερη στον κόσμο και σε κάποιους τομείς πρώτη (ατυχήματα, θάνατοι κτλ).

Ο αντιδραστήρας νο τέσσερα ήταν μεγάλο παληκάρι.
Κι ας μην άντεξε τελικά.
Βλέπω σε αυτόν τον εαυτό μου, τον σύντροφο δίπλα μου που δεν την παλεύει κι είναι έτοιμος να εκραγεί. Γύρω μου σύντροφοι σκάνε με πάταγο κι εγώ περιμένω τη σειρά μου.
Κι όταν έρχεται τελικά όλοι κάνουμε τους κατάπληκτους.

Μετά το πρώτο σοκ οι άλλοι αντιδραστήρες της οργάνωσης με αποφεύγουν για να μην κολλήσουν ραδιενέργεια. Η επίσημη γραμμή είναι να με απομονώσουν γιατί χύνω νερό στο μύλο της αντίδρασης.
Αφού αντιδραστήρας είμαι, τι να κάνω...

Κάποιοι αντιδραστήρες που είναι σε άλλα τμήματα με νομίζουν ακόμα δικό τους και με χαιρετάν ανυποψίαστοι.
Μέχρι να μάθουν τα γεγονότα απ' τις μετρήσεις των σουηδών και τα ρεπορτάζ του αστικού τύπου για τον πέτσα.

Σε άλλες εποχές το τσέρνομπιλ θα ακολουθούσε την τύχη της αλεζίας. Στη μάχη της ηττήθηκαν οι γαλάτες από τους ρωμαίους, αλλά σήμερα κανείς δεν ξέρει πού ακριβώς βρίσκεται.
Οι παππούδες που πρόλαβαν την έκρηξη θα αντιδρούν σαν τους παλαίμαχους στο αστερίξ.
-Αλεζία; Τι είναι αυτή η αλεζία; Και τι την θέλετε εσείς την αλεζία; Δεν ξέρω καμία απολύτως αλεζία.

Θα διασωζόταν μόνο μια μαρτυρία του ιστορικού ιζβέστιου, που είναι όμως αμφίβολης αξιοπιστίας γιατί διευθυντής του ήταν ο γιάκοβλεφ.
Σήμερα όμως με το google earth το τσέρνομπιλ το βρίσκει ο καθένας. Και να θέλαμε να το κρύψουμε δε μπορούμε.

Μπορούμε όμως να κρύψουμε άλλα.
Μια σφισσα απ' το κόμμα μας έλεγε ιστορίες απ' το 13ο συνέδριο (όταν μεγαλώσω θα λέω τέτοιες στα παιδιά μου).
Σε ένα διάλειμμα κάθονταν γύρω απ' τον χαρίλαο που τους έλεγε για την εξιδανίκευση της σοβιετίας που ανατρεπόταν.
Δούλευαν λέει κάποτε με κάτι νήματα από τη σοβιετία κι όταν κόβονταν σταματούσαν και τα ξανάδεναν. Τα σοβιετικά νήματα δε μπορούσαν παρά να είναι καλά κι ανθεκτικά, δεν ήταν δυνατόν να κόβονται.

Ο χαρίλαος βέβαια φέρεται να είπε διάφορα σε εκείνο το συνέδριο.
Σε αλμανάκ της εποχής βρήκα δηλώσεις του για την περεστρόικα που πήγαινε καλά ως το 88 αλλά μετά στράβωσε.
Εκτίμηση που συμπίπτει με τη μπρεζνιεφική γραμμή λιγκατσόφ την οποία στηρίζουμε στο μπλοκ.

Τέτοια γεγονότα τα σκεπάζει η σκόνη του χρόνου και τα μυθοποιεί. Το (σοβιετικό) νήμα της αλήθειας γίνεται κόκκινη κλωστή δεμένη (στην ανέμη τυλιγμένη) κι άντε μετά να το ξεμπλέξεις.
Ποιο κλωστοϋφαντουργείο χρησιμοποιεί κλωστές από τη σοβιετία; Και τι δουλειά είχε ο φλωράκης σε αυτό;

Ούτως ή άλλως όμως στην ιστορία με τα νήματα υπάρχει επιμύθιο.
Πάλι καλά που δε δούλευαν έλληνες κομμουνιστές κοντά στο ατύχημα. Θα κάναν ανθρώπινο τείχος (του βερολίνου) με τα κορμιά τους για να σταματήσουν τη διαρροή μέχρι να τη διορθώσουν.

Το κόμμα έστελνε στη σοβιετία με υποτροφία εθελοντές να πιουν νερό ουκρανίας και να αποδείξουν ότι είναι ακίνδυνο.
Ο 902 της εποχής έπαιζε τα σχετικά σποτ με τους συντρόφους.
-Δεν πιν'ς νερό, πιν'ς βιλούδο! (ρεντ βέλβετ).
Το οποίο παρέπεμπε άμεσα στη βελούδινη επανάσταση των επόμενων χρόνων. Του κάκου προειδοποιούσε ο κάππος για την αντεπανάσταση που έρχεται.

Την ίδια στιγμή ο ραδιοσταθμός ελεύθερη ελλάδα μετέδιδε ότι ο αντιδραστήρας νο 4 βρίσκεται στην άλλη όχθη του ατλαντικού με τα αργύρια της προδοσίας, ενώ σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο τας κατά την έκρηξη του αντιδραστήρα δεν έσπασε ούτε ένα τζάμι.
Την επόμενη κυριακή η αυγή είχε δώρο ημερολόγιο με τον τίτλο:
είμαστε η γενιά της περεστρόικα, διαλύουμε τα πάντα.

Οι σοβιετικοί ταβαρίτσι ζήλευαν τον αντιδραστήρα γιατί έγινε αέριο και ταξίδεψε στη δύση.
Μαζί με τα αέρια στείλαμε αντίστροφα προπαγανδιστικά μηνύματα και το δηλητήριο του ερυθρισμού.
Οι δυτικοί τα εντόπισαν ως καρκινογόνα κι έκτοτε απέδιδαν στο τσέρνομπιλ όλα τα κρούσματα καρκίνου.

Μαζί με τον ηρωικό αντιδραστήρα έσκασε κι η φούσκα της γκλάσνοστ.
Τα νέα για το ατύχημα τα μάθαμε ένα μήνα μετά, από τους σουηδούς. Η διαφάνεια ήταν μονάχα για να φάνε το παληκάρι τον λιγκατσόφ.

Από τότε έπρεπε να 'χουμε πάρει χαμπάρι τον γκόρμπι και τι μας επιφύλασσε. Το τσέρνομπιλ ήταν σαν σκηνή απ' τα προσεχώς, οιωνός για το μέλλον της σοβιετίας.
Ένας αντιδραστήρας που θέρμαινε την ελπίδα όλου του κόσμου, αλλά δεν άντεξε κι έσκασε πέντε χρόνια μετά.

Η μαμά μας ήταν στείρα, αλλά είχε το δικό της τον ατομικό της αντιδραστήρα.
Και δυο κεραμίδια στα δυο της τα φρύδια (του λεονίντ ιλίτς που έφερναν λίγο σε καραμανλή).
Μας λείπεις μαμά...

Η κουλτούρα της φυγής

Σε έναν κόσμο φτιαγμένο από αδιέξοδα που δε μας λυπάται, όλοι ψάχνουν έναν τρόπο να ξεφύγουν, ένα καταφύγιο.
Κι επειδή δεν έχουν πού να (κατα)φύγουν απλώς αποφεύγουν -ή έτσι νομίζουν- τα προβλήματά τους και δεν τα σκέφτονται. Ώσπου να φύγει και το άρθρο κι απλώς να μη σκέφτονται.

Ό,τι κάνουμε στη ζωή μας είναι κατά βάση μικρές αποδράσεις, τρόποι φυγής από την πραγματικότητα και τα προβλήματά της.
Ο τζόγος υποκαθιστά το χαμένο σασπένς μιας αδιάφορης ζωής χωρίς εκπλήξεις.
Η μπάλα τις νίκες που δε βιώνουμε σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.
Τα παιχνίδια την χαρά και την χαμένη αθωότητα.
Τα ναρκωτικά τις έντονες συγκινήσεις που λείπουν.
Η τηλεόραση τους φίλους και την παρέα. (Στην τηλεόραση το βράδυ η κυρά-λένα κοιτώντας σίριαλ θα κλάψει από συγκίνηση).
Οι ταινίες το χάπι εντ που ποτέ δεν έρχεται.
Το μπλοκ την χαμένη επικοινωνία με τους συντρόφους.
Η νοσταλγία είναι η φυγή από ένα μέλλον χωρίς προοπτική.
Ο φουτουρισμός είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος.
Κι ο παλιμπαιδισμός επιστροφή στην ανεμελιά, απόδραση από έναν κόσμο γεμάτο ανασφάλεια.

Άλλοι βρίσκουν καταφύγιο σε μια ερωτική σχέση κι αδιαφορούν για τα υπόλοιπα.
Αλλά ο σύντροφος σήμερα είναι σπάνιο είδος υπό εξαφάνιση (πολιτικά και γενικώς). Κι οι περισσότεροι απλώς συνευρίσκονται χωρίς συναίσθημα (ερωτικά και γενικώς).

Το βασικό είναι να δημιουργείς έναν δικό σου κόσμο. Μια παράλληλη πραγματικότητα για να ξεφεύγεις από αυτήν που υπάρχει.
Η τελική συνέπεια αυτής της λογικής είναι η τρέλα.
Ο τρελός δεν κάνει τίποτα άλλο από το να φτιάχνει έναν δικό του φανταστικό κόσμο και να δραπετεύει σε αυτόν. Είναι η τελευταία άμυνα του οργανισμού, ή μάλλον του εγκεφάλου, για να μπορέσει να αντέξει.

Επόμενα, όλες οι αποδράσεις είναι μορφές ελεγχόμενης τρέλας.
Κι ως ένα βαθμό είναι κι αυτή μια στάσις που νιώθεται, ανθρώπινη.
Το ερώτημα είναι ως πότε θα πουλάμε τρέλα αντί να αλλάξουμε την πραγματικότητα γύρω μας.
Κι είναι αναπόδραστο, σαν την ζωή και τον εαυτό μας. Ούτε αναχωρητές, ούτε αναθεωρητές μπορούν να απαντήσουν. Μόνο κομμουνιστές.

Αρκεί να μην πέσουν κι αυτοί στην παγίδα.
Η πολυλογία για την επανάσταση είναι η φυγή από έναν κόσμο πνιγμένο στην αντεπανάσταση. Φυγή που καταντάει υπεκφυγή κι εκτόνωση.
Όπου ακούτε επαναστατικό βερμπαλισμό κρατάτε μικρό καλάθι.
Να υπερβαίνεις διαλεκτικά την πραγματικότητα δε σημαίνει να πηδάς από πάνω της για να την αποφύγεις.

Αν μπαίνεις για λάθος λόγους η οργάνωση γίνεται σα ναρκωτικό.
Γεμίζει τη ζωή σου, εκτονώνεσαι, νιώθεις πως είσαι κάτι.
Άτομα χωρίς δική τους ζωή και προσωπικότητα καλύπτουν το κενό τους με την οργάνωση, τη μόνη που μπορεί να τους κοινωνικοποιήσει (όπως κάποτε το πασοκ τις προβληματικές).
Άλλοι βρίσκουν πολιτικό άλλοθι για την ενσωμάτωσή τους. Έχουν τον ίδιο τρόπο ζωής με τους άλλους, αλλά εναλλακτικές ιδέες και στέκια (αγωνιστικά ουζερί).

Κι έτσι ανοίγει γόνιμος διάλογος με τους πλην λακεδαιμονίων.
Εμείς είμαστε ενάντια σε σκληρά, μαλακά και βαπόρια απ' την περσία κι εκείνοι ενάντια σε σκληρά και κνίτες που γι' αυτούς είναι περίπου το ίδιο.
Πρέζες υπάρχουν πολλές. Η κνε μορφώνει, αυτή είναι η διαφορά.
Κι είναι ειδοποιός. Δεν θα ήμουν ο άνθρωπος που είμαι αν δεν είχα περάσει από την οργάνωση.

Παρά το τι μπορεί να πιστεύει ο καθένας, αυτό που θέλει να πει ο ποιητής στο μπλοκ αυτό είναι ότι στηρίζει το κόμμα. Κριτικά, αλλά το στηρίζει.
Όποιος δεν το καταλαβαίνει, μπορεί να αγαπά την ποίηση που διαβάζει, αλλά όχι τον ποιητή.
Τιμή και δόξα στους σ/φους που διαβάζουν σφυροδρέπανο χωρίς να με θεωρούν αντικομματικό.

Μέρος Δεύτερο - Ασυναρτησίες

-Σήμερα έμαθα τα νέα μιας παλιάς συμφοιτήτριας, που μου 'χε χαρίσει μια φωτό των οπαδών της σενκτ πάουλι. Κάνει πρακτική σε μια εφημερίδα στη λάρισα.
Ω, διάολε, πρακτική στα 26 της; Γιατί, για να μάθει τη δουλειά;
Γιατί δεν έμενε στο αμβούργο;

Η (τωρινή) κοινωνία σου λέει κατάμουτρα πως δεν σε χρειάζεται, ούτε εσένα, ούτε τις σπουδές σου. Σου φωνάζει σε κάθε σου βήμα πως είσαι άχρηστος. Δεν υπάρχεις κι είσαι εδώ.
Είναι έγκλημα να βγαίνουν σωρηδόν απόφοιτοι στην αγορά ανεργίας.
Εκεί που ισχύει ο νόμος της προσφοράς. Οι δουλειές αυξάνονται όσο μειώνεται η αξιοπρέπεια. Η εξίσωση ισορροπεί όταν η αξιοπρέπεια φτάσει να γίνει μηδέν. Αν δεν πέσει πιο κάτω δηλ.

Για αυτό και για άλλους τόσους λόγους θα 'θελα να 'μουν στη σοβιετία. Θα είχα τουλάχιστον αξιοπρέπεια.
Θα 'χα κι ένα μπλοκ για τα κακώς κείμενα να γράφω να ξεχαρμανιάζω.
Κι ένα καλό μπουφάν για τη σιβηρία μετά.

-Ο τσάντλερ απ' τα φιλαράκια στην φάση ένα μετά από χωρισμό φοράει συνέχεια φόρμες, δείγμα κατάθλιψης και παρακμής.
Εμένα περίπου όλη η ζωή μου είναι στη φάση ένα. Κι όχι μόνο επειδή φοράω φόρμες.
Και ναι, μου αρέσει να βλέπω φιλαράκια, δεν απολογούμαι γι' αυτό, θα υπάρχουν και στο σοσιαλισμό άλλωστε.

-Η τραγική ειρωνεία για έναν κομμουνιστή είναι ότι η ελευθερία των άλλων είναι προϋπόθεση της δικής του.
Πρέπει να αλλάξει τους ανθρώπους απ' το περιβάλλον του που μισεί και τον εκνευρίζει καθημερινά.
Ενώ οι αναρχικοί τέτοια προβλήματα τα έχουν λυμένα.
Κατακτούν την ελευθερία ατομικά για λογαριασμό τους και δεν έχουν να ανησυχούν για κανέναν.

Η δεύτερη ειρωνεία για τον κομμουνιστή είναι ότι πρέπει να είναι φύσει αισιόδοξος για τα πράγματα, τη στιγμή που έχει τις περισσότερες ευαισθησίες και χαλιέται με ένα σωρό πράγματα γύρω του που αφήνουν όλους τους άλλους αδιάφορους.
Μεταξύ άλλων και τους αναρχικούς.

-Η ελληνική είναι σπουδαία γλώσσα (μεταξύ άλλων) γιατί έχει την ίδια λέξη για τον κόσμο (τη γη) και τους ανθρώπους.
Γιατί τι είναι αλήθεια ένα μέρος χωρίς τους ανθρώπους του;
Μου έλεγε το παπαγαλάκι του κρεμλίνου πόσο είχε βαρεθεί τη θεσσαλονίκη. Και πως το δεκέμβρη ξαφνικά την αγάπησε μαζί με τον κόσμο της που ήταν στους δρόμους.
Τώρα που φεύγει μοδίστρα στο ναυτικό θα έχει ευκαιρία να αγαπήσει πολύ κόσμο καθώς και τη μαμά πατρίδα που τους γέννησε.

-Στο καπάκι κολλάει να βάλω με ύφος χιλίων κομισαρίων δύο άσματα που κλείνουν ντεμέκ όλο το νόημα της ζωής (σκέφτομαι ένα της αλέξιας που μου έχει κολλήσει τώρα τελευταία).
Να βρεθούν και δυο τρεις να σχολιάσουν πόσο ψαγμένο τραγούδι είναι και να λεν μπράβο που το έβαλα.
Και ζήσαμε εμείς καλύτερα... Έλεος! Όχι άλλο δήθεν...

Ένα κείμενο για τον κωστα-γιάννη

Όσο την κροστάνδη θα έχετε οδηγό
εμείς στην αντεπίθεση με κόκκινο στρατό

Ο κωστα-γιάννης είναι πρόσωπο υπαρκτό σα σοσιαλισμός που μπήκε πρόσφατα στα/στην εαακ.
Το περασμένο σαββατοκύριακο συνδύασε το διήμερο του ομίλου με αυτό της/των εαακ.
Και βασικά επειδή οι πρωινές συνεδρίες του ομίλου έπεφταν πολύ νωρίς για τα δικά του εαακίτικα στάνταρντ συνδύασε το διήμερο εαακ με τον ύπνο του.

Τι είναι όμως το διήμερο εαακ; Υπαρξιακό το ερώτημα.
Καταρχάς διήμερο... τι; Συνέδριο, συμβούλιο, κονκλάβιο, κάμπινγκ; Τι;
Στην οργάνωση λέμε διήμερο κι εννοούμε αντι-ιμπεριαλιστικό, απλά ποτέ κανείς δεν το λέει ολόκληρο.
Στο λύκειο η διήμερη σήμαινε αποβολή κι η πενταήμερη εκδρομή.
Αυτό τι είναι; Τρελό γουικέντ στου μπέρνι;
Έμεινε το επίθετο αλλά χάθηκε το ουσιαστικό, μαζί κι η ουσία.

Από γραμματικής απόψεως τα προβλήματα δεν είναι λιγότερα.
Τι μέρος του λόγου είναι οι εαακίτες; Αναρχικοί, ελευθεριακοί ή ορθόδοξοι;
Και προπαντός, τι γένος είναι το λήμμα εαακ;
Έχει γένος ή είναι άφυλο;
Έθνος ανάδελφο χωρίς συγγενείς; -μόνο λιγάκι αγενείς.

Στο μπλοκ στηρίζουμε γραμμή ναρ, δηλ εαακ, (η).
Αφενός γιατί είναι σαρξ εκ της σαρκός μας.
Αφετέρου γιατί είναι αστείο να λες τα αριστερή ανεξάρτητη κίνηση. Άσε που άμα βάλεις πληθυντικό τι ρόλο βαράει το ενιαίο στο αρκτικόλεξο;
Είναι σα να μιλάει ο ριζομπρέικερ για ενιαίους κι αδιαίρετους παναθηναϊκούς.
Αλλά οι αλτουσεριανοί διαφωνούν κάθετα.
Θεωρούν τον ενικό αριθμό και τη γραμματική περιοριστικές γλωσσικές δομές που αναπαράγουν το σύστημα.

Έτσι το λήμμα εαακ ανήκει στα ουσιαστικά που έχουν δύο γένη κι ανάλογα με το γένος αλλάζει η σημασία του.
Όπως πχ η άμπελος που γίνεται κι αμπέλι και συνδέεται άρρηκτα με την εαακ και διονυσιακές καταστάσεις όπως το διήμερο.
Στην πρώτη μορφή παραπέμπει άμεσα στην αμπελοφιλοσοφία, ενώ ως ουδέτερο αφήνει αιχμές για τις χαλαρές έως ανύπαρκτες οργανωτικές δομές της που την κάνουν ξέφραγο αμπέλι.

Οι διγενείς εαακίτες λοιπόν μαζεύονται στα μαρμαρένια αλώνια και πραγματοποιούν μια sui generis ανερμάτιστη διαδικασία που ενάντια στους θεσμούς ξεκινάει βράδυ και τελειώνει πρωί (οι άλλοι όπως βαδίζουν εμείς ανάποδα).
Μπαίνουν σε ένα μεγάλο αμφιθέατρο όπου τρώνε, πίνουν, διαβάζουν εφημερίδες (ελευθεροτυπία και πριν κατά κύριο λόγο) φωνάζουν δυνατά όσο τοποθετούνται οι άλλοι και κάνουν σσσσς... με το δάχτυλο στο στόμα όταν είναι να μιλήσει το δικό τους σχήμα.

Για να σε προσέξουν μες σε αυτή τη χάβρα πρέπει να είσαι είτε μεγάλο κεφάλι είτε πολύ καλός ρήτορας. Που σημαίνει να πετάξεις κανά αστείο στην αρχή για να κερδίσεις το κοινό, ή να σκαρφιστείς κάποιο τέχνασμα.
Σαν αυτό της εδώ νομικής που κατέληξε σε ναρίτικη γραμμή αλλά βάλανε να τα πει μια γνωστή αρανίτισσα και την πρόσεχαν πολλοί.

Ή σαν τον συναγωνιστή που όταν ήρθε η σειρά του άρχισε να φωνάζει χωρίς μικρόφωνο για να κάνουν ησυχία να τον ακούσουν.
Ο δραμινός της παρέας που 'ναι μικρός ψάρωσε.
-Κάτσε, κάτσε να ακούσουμε τι θα πει.
-Γιατί;
-Γιατί δεν έχει μικρόφωνο, κάτι σημαντικό θα πει.
-Άσε ρε, τόσα χρόνια στο κουρμπέτι, τώρα θα τα μάθουμε το κόλπα; Πάμε να φύγουμε.

Αυτό λοιπόν στην εαακίτικη αργκό λέγεται συνδιαμόρφωση.
Δηλ μορφώματα (σχήματα) που συνδιαμορφώνουν.
Γενικώς πολλή μόρφωση μαζεμένη. Σχεδόν παραμόρφωση.

Αλλά η αμεσοδημοκρατική αρένα είναι απλώς μια βιτρίνα. Το ζουμί είναι σε άλλη αίθουσα με την επιτροπή κειμένου που είναι ανοιχτή, στην πράξη όμως μαζεύονται τα στελέχη κάθε συνιστώσας και συνδιαμορφώνουν.

-Τι είναι επιτροπή κειμένου; ρωτάει ο δραμινός.
-Καλά εσύ είσαι εαακ, εγώ θα σου πω τι σημαίνει;
Τελικά το φίδι από την τρύπα το έβγαλε ένας τρίτος.
-Φτιάχνουν όλοι μαζί ένα κείμενο, όπου ο πρώτος γράφει όταν, ο δεύτερος λέει όποτε κι ο τρίτος αντιπροτείνει εφόσον. Μέχρι να συμφωνήσουν.

Με άλλα λόγια όλη η δουλειά γίνεται στο παρασκήνιο κι η αμεσοδημοκρατία στην ουσία πάει περίπατο.
-Δεν είναι έτσι, μου είπε ο μήτσος από το φυσικό. Οι συσχετισμοί πάνω καθορίζουν τι γίνεται εδώ πέρα.
Το επιχείρημα ήταν τόσο σοβιετικό που με συγκίνησε. Ένα δάκρυ κύλησε νοερά στο μάγουλο.
Στη συνέχεια είπαμε για τον μαϊούνη και για τον λιοδάκη στα χανιά, το ανώτατο στάδιο του ακαδημαϊκού κρετινισμού.

Αλλά κι η επιτροπή κειμένου δεν είναι κάτι σημαντικό.
Το περίφημο οκτασέλιδο που βγαίνει εκφράζει μόνο ένα γενικό πνεύμα και δε δεσμεύει κανέναν.
-Και τότε γιατί δε βγάζουν το ίδιο κάθε χρόνο; ρωτάει ένας ομιλίτης.
Κι εγώ το ίδιο θα τον ρωτούσα, αλλά με πρόλαβε.

Έτσι κι αλλιώς συγκεκριμένο διακύβευμα δεν υπάρχει.
Ανταρσύα στους φοιτητές δεν έπαιζε να γίνει. Η γένοβα είχε ήδη διαλυθεί και συμμετείχε ως συνιστώσα βάση εαακ.
Βάση σε αντίθεση με τους άλλους που είναι τα στελέχη; Ή με το εποικοδόμημα και τους αλτουσεριανούς;

-Θα υπογράψετε για τους εργάτες του λαναρά;
Οι σεκίτες ήταν η μόνη εύθυμη νότα σε ένα διήμερο που κύλησε μονότονα με ένα-δυο εθιμοτυπικούς τσαμπουκάδες και κάτι ψιλές.
Φυλλάδια κι αφίσες μαρξισμός 2009 που τώρα με την κρίση είναι και πάλι επίκαιρος (πριν δηλ δεν ήταν) και συλλογή υπογραφών για χαρτογράφηση.
-Άσε φίλε. Αν οι υπογραφές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο θα ήταν παράνομες.

Οι σεκίτες ήταν η μόνη αλλαγή στο διήμερο.
Όλα τα άλλα, η μπαχαλο-διαδικασία, οι παρασυναγωγές παραπλεύρως του αμφιθεάτρου, η χάβρα ενώ μιλάει ο συναγωνιστής, η αποθέωση της ατάκας και του χαβαλέ, μένουν αξίες σταθερές κι αναλλοίωτες στον χρόνο.
Κεκτημένα του κινήματος.
Αυτά εν πολλοίς ήταν κι ο λόγος που μπήκα στην κνε.

Θυμάμαι την πρώτη φορά που είχα πάει οκτώ χρόνια πριν, μικρός κι άμαθος. Τόσο που ενώ πήγαμε σε παλαιοπωλείο με πρακτικά συνεδρίων του κκσε δε μου έκοβε και πήρα μόνο τον εθνικισμό του παπαναστασίου.
Κι όχι τίποτα άλλο, αλλά έκτοτε δεν τα ξαναβρήκα. Ακόμα με μουτζώνω.

Εντός αίθουσας το κοινό πρόσεχε μόνο τους στεντ απ κόμεντι που πετούσαν καλές ατάκες.
Εκτός, η πολιτική αγωνία ενός συναγωνιστή ήταν πώς καταφέρνεις να πείσεις την άλλη να τελειώσεις μέσα της.
Κι εγώ ήθελα να πάρω κυριακάτικο ρίζο αλλά φοβόμουν τους άλλους (δεν χωρούσε να τον κρύψω μες στο πριν).

Στο τέλος ο καρπόζηλος που ήταν στην επιτροπή κειμένου μπήκε φορτσάτος, ξεσπάθωσε εναντίον των πατρινών κι η εαακ θεσσαλονίκης αποχώρησε καταγγέλλοντας τα εαακ πάτρας.
Εγώ δεν ήξερα ακόμα τι σημαίνει αρας κι η καταγγελία μου έκανε αλγεινή εντύπωση.
Αλλά επειδή είχα ξενερώσει με τη διαδικασία, δεν έβλεπα την ώρα να φύγουν τα πούλμαν κι ήμουν έτοιμος να καταγγείλω οποιονδήποτε μας εμπόδιζε να φύγουμε καταγγέλλοντας.
Αρκετά χρόνια μετά η θρυλική επιστολή των επτά στο ρίζο έκανε τον καρπόζηλο τραγούδι στα χείλη όλων μας.
Λευτεριά στους επτά.

Μετά από αυτά η απόφαση για την οργάνωση κλείδωσε μέσα μου.
Το βιογραφικό το είχα δώσει ήδη, αλλά αυτό στο παιδικό μου μυαλό δε σήμαινε κάτι οριστικό. Αφού δεν είχε εγκριθεί ακόμα...
Θυμάμαι τι αγωνία είχα στην πρώτη όβα όσο περίμενα απ' έξω την έγκριση. Θα με πάρουν, δε θα με πάρουν...
Τελικά με πήραν κι έτσι στους άλλους [εαακ] μου βγήκε η ρετσινιά του ρουφ-πράκτορα (από μικρός φαινόμουνα).
Πώς ακριβώς κάνεις τον ρουφ σε μια χύμα διαδικασία ακόμα μου διαφεύγει. Η ρετσινιά μια φορά έμεινε.

Τώρα όμως με ξέρουν ως απολίθωμα και με αγαπάνε.
Τόσο που ένιωσα σχεδόν σύντροφός τους.
Γιατί σύντροφοι είναι εκεί που σε αγαπάνε. Και τελευταία δεν το βρίσκω πολύ συχνά. Όχι εκεί που αγαπάω εγώ τουλάχιστον.
Τώρα που με αγαπάνε λοιπόν θα ζητήσω στο επόμενο διήμερο να με αποκαταστήσουν.

Αυτή ήταν η πρώτη -και για πολύ καιρό τελευταία- επαφή με τον αριστερισμό (τον οποίο ο κον μπεντίτ θεωρεί φάρμακο στη γεροντική αρρώστεια του κομμουνισμού!).
Στο τελευταίο ταξίδι, εκτός απ' το καλτ βιβλίο του κον μπεντίτ, ανακάλυψα κι άλλους δυο ομιλίτες με ανάλογη τραυματική εμπειρία που ξέκοψαν νωρίς (είναι ωραίο να ξέρεις πως δεν είσαι ο μόνος).
Ο ένας είχε πάει σε διήμερο εαακ ως μαθητής και μου είπε το συμπέρασμά του στο τέλος της διαδικασίας:
Εγώ δεν πρόκειται ποτέ να πάω με αυτούς.
Τόνιζε τις λέξεις μία-μία κι η φρίκη ήταν ακόμη ζωγραφισμένη στα μάτια του.

Αυτό που γίνεται σε κάθε διήμερο είναι χωρίς υπερβολή τραγικό από πολιτικής απόψεως. Προτσές αποσύνθεσης και διάλυσης.
Ο σύντροφος μήτσος συμφώνησε, αναγκαστικά.
Φταίει λέει που είναι πολλά τα σχήματα. Παλιά με λιγότερα λειτουργούσε καλύτερα.
Αν δεν ήξερα εξ ιδίων ίσως να με έπειθε. Αλλά το επιχείρημα ήταν τόσο διαλεκτικό (ποσότητα και ποιότητα) που άλλο ένα δάκρυ συγκίνησης κύλησε νοερά στο μάγουλο.

Την επομένη ο βενιαμίν του εδώ ομίλου που άκουγε το διάλογο με το μήτσο, μου έλεγε για την πρόταση στρατολόγησης που του κάνανε!
Τον πιάνει ένας και του λέει είσαι στο σχήμα τάδε;
-Ναι.
-Στη νεολαία είσαι;
-Όχι, λέει ο βενιαμίν.
-Θες να μπεις;
Και του λέει ότι τρεις είναι οι προϋποθέσεις.
Εκεί περίμενα μια ανάλυση αλά λένιν εναντίον μαρτόφ (να είσαι μέλος σε μια από τις οργανώσεις βάσης κτλ) αλλά τελικά ακολούθησε κάτι πολύ πεζό. Να έχει χρόνο, όρεξη να προσφέρει κι άλλο ένα που δεν το θυμάμαι.

Τον είχα όμως δασκαλεμένο τον βενιαμίν κι αυτός έβαλε ζήτημα δομής και δημοκρατικού συγκεντρωτισμού!
Κι εσύ αναγνώστη να μην ξέρεις τι να πιστέψεις σε αυτή τη ζωή.
Υπάρχουν ναρίτες που στρατολογούν;
Βεβαίως. Όσο υπάρχουν εαακίτες που στηρίζουν δημοκρατικό συγκεντρωτισμό.
Σύντροφοι μετανοείτε (υπογράψτε δηλώσεις όσο είναι καιρός).

Μετά, μου λέει ο βενιαμίν, έμαθα ότι αυτός ήταν ο γράψας.
(Εντάξει, σκέφτομαι μέσα μου. Αυτός έχει άλλη ανατροφή από το σπίτι, δικαιολογείται να στρατολογεί, μπορεί να έχει και χαρτογράφηση).
Και συμπληρώνει χωρίς ανάσα: αυτός που μιλούσε χτες μαζί σου.
-Ποιος ρε συ; Ο μήτσος από το φυσικό είναι ο γράψας;
-Ναι, αυτός είναι.
-Και τώρα μου το λες γαμώτο;
Και δεν πρόλαβα να ρωτήσω κάτι για τον πατέρα του.
Καλός άνθρωπος ήτανε...

Η κάθοδος των εαμοβούλγαρων

Τα πράγματα έχουν ως εξής:

Διημερίδα Επαναστατικής Θεωρίας με γενικό θέμα:
«Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ.
ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ»,
Σάββατο – Κυριακή, 11-12 Απριλίου, στην Αθήνα,
αίθ.18 του κτιρίου Γκίνη του Ε.Μ. Πολυτεχνείου.

Οι Όμιλοι για τη μελέτη της επαναστατικής θεωρίας από διάφορες πόλεις της Ελλάδας, διοργανώνουν Διήμερο Συνέδριο Επαναστατικής Θεωρίας, με θέμα: «Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ», Σάββατο – Κυριακή, 11-12 Απριλίου, στην Αθήνα, αίθ.18 του κτιρίου Γκίνη του Ε.Μ.Πολυτεχνείου. Πρωινές συνεδρίες 10:00-14:00, απογευματινές 16:00-20:00.

Η εκδήλωση απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της θεωρητικής θεμελίωσης της επαναστατικής χειραφέτησης της ανθρωπότητας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ

Σάββατο 11/04, ώρα 10:00-14:00

Πολίτης, Δ.: «Κομμουνιστική προοπτική: πέρα από την ουτοπία»

Μηνακάκης, Β.: «Πίσω από τη σκόνη των γεγονότων του βραχέoς χρόνου: Η σύγχρονη κρίση, η υπεραξία και το ποσοστό κέρδους»

Λιάπας, Θ.: «Οι κοινωνικές τάξεις στο έργο του Νίκου Πουλαντζά»

Σάββατο 11/04, ώρα 16:00-20:00

Μεϊμάρης, Τ.: «Η σημασία και ο ρόλος της επιστημονικής μεθοδολογίας στην ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας»

Πατέλης, Δ.: «Για την θεωρητική ανασύσταση της πολιτικής οικονομίας της σύγχρονης κεφαλαιοκρατίας. Μεθοδολογικές επισημάνσεις»

Παλιούρας Α.: «Ο διάλογος και η συνεργασία των κομμάτων και οργανώσεων της αριστεράς, αποφασιστικός όρος για την ανασύνταξη των κομμουνιστικών και αριστερών δυνάμεων»

Απέκης Λ. : «Η εμπειρία του πανεπιστημιακού κινήματος και οι αγώνες του μέλλοντος»

Κυριακή 12/04, ώρα 10:00-14:00

Ιωαννίδης, Κ.: «Η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τη φύση: αντιφάσεις και προοπτικές των βιοτεχνολογιών»

Δαφέρμος, Μ.: «Το ζήτημα της φιλοσοφικής θεμελίωσης της ψυχολογίας»

Μανιάτης, Γ.: «Οι αντιφάσεις και οι ελλείψεις των ποσοτικών προσεγγίσεων στην ανάλυση πολύπλοκων συστημάτων: αξιοκρατία-αξιολόγηση»

Κυριακή 12/04, ώρα 16:00-20:00

Ρέππας, Σ.: «Φοιτητικό κίνημα: κριτική των πεπραγμένων και προτάσεις για μελλοντικούς αγώνες»

Παπούλιας, Ν.: «Λογική της Ιστορίας και επικαιρότητα»

Προβληματισμοί-Συζήτηση-Συμπεράσματα

Τα μπρεζνιεφικής δωρικότητας σχόλιά μου είναι τα εξής:
-το πρόγραμμα αλλάζει συνεχώς από ώρα σε ώρα. Κανείς δεν ξέρει πώς θα το βρούμε όταν φτάσουμε εκεί.

-με εντελώς αντικειμενικά κριτήρια στηρίζουμε κυριάκο ιωαννίδη και θανάση λιάπα (για τους συντρόφους θάνο).
Ετοιμάζουμε μαζικά κλακαδορικες ερωτήσεις για να δείξουμε ότι οι εισηγήσεις τους προκάλεσαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Ένας από τους δύο είναι το παπαγαλάκι του κρεμλίνου, αλλά δε σας λέω ποιος.

-από τις υπόλοιπες πιο ενδιαφέρουσα μου φαίνεται η εισήγηση του πατέλη. Το ρεπορτάζ λέει ότι θα έχει βαριά πολιτική οικονομία και κάτι σχετικά με τις ανεπάρκειες της αναγωγής της σύνθετης εργασίας σε απλή.
Ευτυχώς δεν είναι μαζί με τον μηνακάκη γιατί αν άρχιζαν να λένε μαζί για νέο στάδιο, θα τους τσουβάλιαζα και θα άρχιζα την πολεμική και στους δύο μαζί.

-όποιος πιστεύει ότι το σάββατο το βράδυ θα έχουμε τελειώσει μέχρι τις οκτώ, ας μην παραξενεύεται που οι άλλοι έχαψαν ότι ο γκόρμπι ήταν κομμουνιστής.

-ερχόμαστε έτοιμοι με πολεμοφόδια από τον γύρο του μάκη για να αντέξουμε τις διατροφικές συνθήκες της αθήνας.
Αυτή τη φορά θα τιμήσουμε και την πρόταση του σ/φου μπρεζίνσκι για το κεμπάπ στην κάνιγγος.

-άλλη μια φορά στην αθήνα. Να δούμε πόσο πιο χαμηλά θα πέσουμε.
Το επόμενο βήμα στον κατήφορο είναι να πάμε στα χανιά.

-Οι φήμες περί εσω-ομιλίτικης ίντριγκας που με οδήγησε να αποσύρω αηδιασμένος την εισήγησή μου διαψεύδονται επισήμως, αλλά όχι κατηγορηματικά. Μπορεί να αξιοποιηθούν παρασκηνιακά κατά την παραμονή μου στην αθήνα.
-Δηλώνω απογοητευμένος από την αποχή του σοβιετικού κυριούλη από τις εισηγήσεις. Λαθος ιστορικής σημασίας, μεγαλύτερης και από την αποχή του 46 -την οποία προσωπικά δεν θεωρώ λανθασμένη.
-το ενδεχόμενο παρουσίας του γιώργου ρούση κρίνεται δύσκολο έως απίθανο.
Αντιθέτως κανονικά θα δώσει το παρόν ο γιούρι κακάριν, γνωστός και με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο γιοκαρίνος.

Η κε του μπλοκ απευθύνει μαζικό κάλεσμα στους αναγνώστες του μπλοκ και πιο ειδικα στους οπαδούς/μέλη του κόμματος που παίζει να έρθουν συγκροτημένοι σε μπλοκ και με προσυγκέντρωση.

Θα ακολουθήσει εκτενές ρεπορτάζ με παρασκήνιο, αν και ο κόσμος τελευταία έχει αρχίσει να με αποφεύγει για να μη γράφω ό,τι μου λέει στο μπλοκ.

Ο τρίτος γύρος θα είναι ο τελικός

Το κακό είναι ότι εσύ μιλάς στον εργάτη για σοσιαλισμό, για το μέλλον, για ταξική συνείδηση κι αυτός σκέφτεται τι θα φάει σήμερα.
Η αυθόρμητη συνείδηση μπορεί να φτάσει μέχρι τον οικονομισμό, όχι παραπέρα.
Το καλό είναι ότι αυτά τα δυο πάνε μαζί.
Κι η ταξική συνείδηση θα έρθει απ' έξω μαζί με τα σάντουιτς που παραγγείλαμε.

Αλλά στο δρόμο είχε κίνηση κι αντικειμενικές συνθήκες και το ντελίβερι άργησε. Τα σάντουιτς έφτασαν παγωμένα, η συνείδηση το ίδιο κι άντε να σπάσει ο πάγος για να χαράξουμε το δρόμο.
Πρέπει να τα βάλουμε στο φουρνάκι.

Τζάμπα οι ψήφοι που δώσαμε πουρμπουάρ. Την επόμενη φορά θα μαγειρέψουμε μόνοι μας.
Αλλά κάτι η ρουτίνα κι η κούραση, κάτι η αλλοτρίωση, πάλι απ' έξω θα παραγγείλουμε και το ξέρουμε.

Στην τούμπα έχουμε τον γύρο του μάκη που τον αγαπάμε σαν σοβιετία.
Το βασικό του προσόν είναι το μέγεθος (σχεδόν το ένα έκτο του πλανήτη) κι ότι βάζει μεγάλες ποσότητες υπερκαλύπτοντας τις νόρμες.
Πρόσφατα έκανε μια στροφή σε κριτήρια κέρδους αλά κοσύγκιν μειώνοντας κάπως το μέγεθος, αλλά παραμένει τεράστιος και νόστιμος.

Οι αντιμακικοί λένε ότι υστερεί σε ποιότητα.
Αλλά τι να συζητήσεις για ποιότητα με αριστερούς και στομαχάκια του σαλονιού; Ή με άτομα που προτιμούν το cd από το βινύλιο;
Το λάδι και το λίπος είναι βασικές νομοτέλειες του γύρου, όχι άρνησή του.

Ο γύρος είναι σαν την πολιτική. Έχει βρωμιές, πολλά μπαχαρικά για να μη φαίνονται, μαγειρέματα και κομπρεμί.
Ο λένιν είχε δώσει εντολή στους σοβιετικούς διπλωμάτες να βγάλουν όλα τα σάπια κρέατα στη φόρα, αλλά μετά τον θάνατό του κανείς δεν τον άκουγε. Η διαφάνεια του γκόρμπι ήταν ίσα-ίσα για να φάει το παληκάρι τον λιγκατσόφ.

Αυτό έδωσε πάτημα στην προπαγάνδα των αντι-μακικών.
Πληρωμένοι ψευδομάρτυρες κάνουν λόγο για ψόφιες κατσαρίδες που βρήκαν μέσα στα σάντουιτς. Η κλασική πτωματολογία με τα φουσκωμένα νούμερα και τα γνωστά αντιμακικά ψεύδη.

Κάποιοι το πάνε πιο πέρα και λένε ότι αυτό που φάγαμε δεν ήταν γνήσιος σοσιαλισμός από χοιρινό, αλλά δυσφήμηση του υψηλού ιδανικού του γύρου.
Άλλοι λεν ότι είναι από σκύλο (χοτ ντογκ) άλλοι από αδέσποτες γάτες κι ο όργουελ λέει ότι ήταν γουρούνια που είχαν βγάλει προγούλια όπως στη φάρμα των ζώων κι είχανε γίνει άνθρωποι.
Μας λέει δηλαδή κανίβαλους. Κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια.

Πολλοί σύντροφοι λένε ότι αν είχαμε δημοκρατία στον χώρο δουλειάς θα αποφεύγαμε τις υπερβολές και δεν θα 'χαμε κατσαρίδες μές στα σάντουιτς.
-Ναι ρε σύντροφε, αλλά αν ήταν έτσι θα βγάζαμε ένα σάντουιτς το δεκάλεπτο και ο απέναντι θα μας έπαιρνε όλη την πελατεία.

Κάποιοι λεν και για την τυροσαλάτα του που χάλασε ενώ παλιά ήταν η καλύτερη στην πιάτσα.
-Ναι ρε σύντροφοι, χάλασε η τυροσαλάτα του, αλλά αυτό πρέπει να το δούμε συγκεκριμένα στο πλαίσιο της εποχής και τις αντικειμενικές συνθήκες.
-Και πού ακριβώς κολλάνε οι αντικειμενικές συνθήκες;
-Δεν ξέρω. Αλλά κάπου θα κολλάνε, έτσι δεν είναι;

Απέναντι από εμάς είναι ο ταξικός εχθρός, το Γυράδικο.
Παλιά ήμασταν μαζί, αλλά χωρίσαμε τα τσανάκια μας κι αυτός μετακόμισε απέναντι.
Καλό γύρο έχει κι αυτός, αλλά θέμα σύγκρισης δεν τίθεται, τουλάχιστον όχι δημόσια. Όποιος έχει αμφιβολίες τις κρατάει μέσα του, ή τις λέει στα όργανα. Όπου δεν αλλάζει τίποτα, απλά τις λέει για να ξαλαφρώσει, όπως στην ψυχανάλυση και στην εξομολόγηση.

Όπως και να 'χει οι πρώην είναι ο χειρότερος εχθρός.
Το κατάλαβα από πρώτο χέρι όταν έγινα κι εγώ τέτοιος κι είδα πώς το παίρνουν οι άλλοι.

Ο δικός μας γύρος είναι βαρύς, σταλινικός και μερακλίδικος.
Ο άλλος απέναντι ξεγελάει με τη βιτρίνα του. Αγόρασε το δίπλα κατάστημα κι έφτιαξε μεγαλύτερο χώρο.
Αν συνεχίσει να μας παίρνει έτσι κόσμο θα χτίσουμε ένα τείχος κατά μήκος της λαμπράκη για να σταματήσουν οι διαρροές.
Κι όταν κάποτε το γκρεμίσουν ο κόσμος θα μας νοσταλγεί και θα θυμάται ότι σε μας έτρωγε καλύτερα.

Στο σοσιαλισμό όμως θα υπάρχουν γυράδικα;
Αυτές είναι οι κλασικές παιδικές απορίες που έχει ο κόσμος και σε αφήνουν κάγκελο.
Υπαρξιακά ερωτήματα πέφτουν σαν πιστολιές: θα υπάρχουν περίπτερα, κρουαζιερόπλοια, γιοτ, κρις-κραφτ, νοβα, γυναίκες, εξωγήινοι, χαρδαβέλας;
Οπότε βρίσκεις μια κλασική απάντηση για όλα και καθαρίζεις.
Θα υπάρχουν γυράδικα αλλά σιγά-σιγά θα απονεκρώνονται και στον κομμουνισμό θα εξαλειφθούν πλήρως.
Και στο καπάκι του εξηγείς για το μέτωπο και τη λαϊκή εξουσία.

Οι αναθεωρητές βάζουν απ' όλα, ένα τουρλού με όλες τις τάξεις και τα συστήματα και συνοδευτικό κοκα-κόλα light. Αποφεύγουν τζατζίκι-κρεμμύδι γιατί έχουν φετίχ με το ανθρώπινο πρόσωπο.
Οι αντικαπιταλιστές θέλουν μέτωπο σκέτο με γύρο, χωρίς ηγεμονία των μικροαστών και των μπαχαρικών.
Αλλά το λαϊκό μέτωπο παραμένει ανάγκη των καιρών. Και σε αυτό χωράνε κάθε αγνός αγωνιστής και υλικό.

Στρατηγικός στόχος του μετώπου είναι το σάντουιτς.
Το οποίο για εμάς τους εαμοβούλγαρους είναι το κλασικό πιτόγυρο, αλλά για το σύμμαχο χαμουτζή μπορεί να σημαίνει τοστ, σουβλάκι, καλαμάκι, πουρουφάν κι άλλα πολλά.
Δε μπαίνει ως προϋπόθεση να συμφωνήσει για να 'ναι στο μέτωπο.

Αν με τα σάντουιτς υπάρχει μια δυσκολία να συνεννοηθούμε με τους συμμάχους και μπορεί να φάμε άλλα αντ' άλλων τώρα που κατεβαίνουμε αθήνα, με τη λαϊκή εξουσία δε βλέπω τι λάθος μπορεί να γίνει στην παραγγελία.

Για εμάς η λαϊκή εξουσία είναι ο σοσιαλισμός, η δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά για τους συμμάχους μας μπορεί να σημαίνει κάτι άλλο.
-Για κάτσε ρε πατριώτη, για τους άλλους δηλ τι μπορεί να σημαίνει λαϊκή εξουσία και θα συμμαχήσει μαζί μας;
Το 'χα απορία από παλιά.

Το θέμα δεν είναι να πεις στον κόσμο το σοσιαλισμό με άλλα λόγια για να μην τρομάξει.
Το θέμα είναι να του μιλήσεις ανοιχτά για την κοινωνία που ονειρεύεσαι και να τον εμπνεύσεις να παλέψει μαζί σου.
Άλλο πράγμα αν δεν το βάζεις προϋπόθεση για τη συμμαχία.

Αυτή η άνοιξη καθόλου δε μ' αγγίζει

Ακόμα τούτη η άνοιξη ραγιάδες ραγιάδες
(...) ώσπου να 'ρθει ο μόσκοβος...
Αυτός όμως μπήκε στον έβρο, προχώρησε καμιά εκατοστή χιλιόμετρα ίσα-ίσα να μας δώσει ψεύτικες ελπίδες κι άλλαξε πορεία.
Ακόμα τον περιμένουμε.

Η άνοιξη είναι μαγεία, το ξύπνημα της φύσης, κρυμμένων δυνάμεων που κοιμούνταν για χρόνια κι επιστρέφουν να πάρουν εκδίκηση.
Σαν προεπαναστατική κατάσταση.
Που το ψώνιο ξυπνά απ' τη χειμερία νάρκη, παύει να είναι θύμα και φέρνει ανάποδα τον ντουνιά. Παίρνοντας εκδίκηση για όσα δεν έζησε.
Η επανάσταση θα 'ναι σα να μπαίνει η άνοιξη.

Δεν είναι τυχαίο που ο οκτώβρης ξεκίνησε με έφοδο στα χειμερινά ανάκτορα. Ούτε τα χρώματα των λευκοφρουρών και του κόκκινου στρατού (που παραπέμπουν σε χειμώνα και καλοκαίρι αντίστοιχα).
Αλλά ήταν πιο δύσκολο να συνεχίσει η επανάσταση στη ρωσία γιατί ήταν χώρα καθυστερημένη με βαρύ χειμώνα, χωρίς εύκρατο κλίμα.

Στην κούβα έχουν άνοιξη όλο τον χρόνο, εξ ου και νησί της επανάστασης.
Αλλά ο χρόνος μοιάζει σταματημένος και μαζί του οι άνθρωποι. Μείναν σταθεροί στο ίδιο σημείο, δεν προχώρησαν ποτέ παρακάτω.
(Όχι ότι φταίνε για αυτό. Σε μια εποχή γενικής υποχώρησης το να μένεις σταθερός -έστω μπρεζνιεφικά στάσιμος- είναι άξιο θαυμασμού).

Η άνοιξη είναι η περίοδος που λιώνουν οι πάγοι της αντίδρασης και χαράζεται ο δρόμος.
Αν και, είναι ένα ζήτημα τελικά, αν οι πάγοι λιώνουν ειρηνικά με μεταρρύθμιση, ή πρέπει κάποιος να τους σπάσει.
Κι αυτός ο κάποιος δε μπορεί παρά να είναι το κόμμα που παίζει το ρόλο της οργανωμένης πρωτοπορίας και του παγοθραυστικού.
Να θες να σπάσεις τον πάγο αλλά να μισείς ως ιδέα το παγοθραυστικό είναι παράνοια. Κι οι παρανοϊκοί στις μέρες μας μοιάζουν περισσότεροι από ποτέ.

Αλλά η ιστορία προχωράει ζιγκ-ζαγκωτά με πισωγυρίσματα.
Ο τρελός καιρός της άνοιξης είναι η καλύτερη απόδειξη.
Το παλιό παλεύει ακόμα με το καινούριο. Κι ο παλουκοκάφτης μάρτης με τον φλεβάρη που μυρίζει καλοκαίρι.

Το οποίο καλοκαίρι στη σοβιετία ήρθε θυμίζοντας τα καζάνια της κόλασης, ενώ εμείς το σκεφτόμασταν ως παράδεισο.
Πολλοί άρχισαν να νοσταλγούν τον (αστικό) χειμώνα και ψάχναν τρόπο να εγκαταλείψουν τη σύγχρονη γη της επαγγελίας, τη σοβιετία.
Τους πιάσαμε όμως επ' αυτοφώρω (με κομμάτι από φλούδα μήλου στα ούλα) να συνεργάζονται με τον ναζιστικό όφι και τους στείλαμε εκεί όπου οι πάγοι δε λιώνουν ποτέ: στη σιβηρία.

Παρεμπιπτόντως, ο σύζυγος της καθηγήτριας που μας κάνει ρώσικα έκανε στρατό στη σιβηρία κι έχει να διηγείται ιστορίες για τα ούρα που πάγωναν πριν καν προλάβουν να πέσουν στο έδαφος.
Πραγματικό έργο τέχνης!
Έχει ιστορίες και για το αφγανιστάν, αλλά όχι πολύ ευχάριστες. Γι' αυτό κι εγώ πιστεύω μόνο τον δελαστίκ που είναι αντικειμενικός.

Επιστροφή στο καλοκαίρι.
Πρέπει κάποτε να βάλουμε λεφτά για μια διαφήμιση με τον γνωστό πελαργό: όχι ιδιώτες, όχι καπιταλιστές σε θάλασσες κι ακτές.
Ή μήπως ήταν πελεκάνος;
Και πελαργός η μασκότ του ευρωμπάσκετ;
Παιδικές μνήμες τυλιγμένες κουβάρι.
Κι ο πελεκάνος στο έλα να δεις τι σήμαινε;

Το καλοκαίρι ο λαός ήθελε να απολαύσει τους καρπούς της άνοιξης, αλλά ο σύντροφος με το μουστάκι έβαλε μπρος τα πεντάχρονα κι όλοι κάναν δουλειά μυρμηγκιού για τον πόλεμο που ερχόταν.
Η οποία από τότε μας έμεινε συνήθεια χειμώνα-καλοκαίρι και μπήκε στο λεξιλόγιο της κομματικής αργκό.

Ήταν τότε, στο λιοπύρι της ταξικής πάλης και του πολέμου που μάθαμε πώς δενότανε το ατσάλι.
Όσοι είχαν συνδέσει το καλοκαίρι με διακοπές, έλεγαν ότι αυτό δεν είναι πραγματικό καλοκαίρι, αλλά βιασμός των εποχών και της ιστορίας, στρέβλωση και δυσφήμηση του ιδανικού.

Εμείς όμως κόντρα στο ρεύμα υπερασπίζουμε την προσφορά του καλοκαιριού που γνωρίσαμε.
Το σύντομο καλοκαίρι της σοβιετίας!
Και ξέρουμε ότι η επανάσταση του μέλλοντος δεν θα επαναλάβει τα ίδια λάθη, θα ξεκινήσει από καλύτερη βάση και θα έχει κλιματισμό.

Η νίκη στον πόλεμο έφερε τη νίκη του σοσιαλισμού στις λαϊκές δημοκρατίες.
Αλλά επειδή δε μπορούσαν να νικήσουν μόνες τους τον χειμώνα τις βοήθησε ο κόκκινος στρατός και τις έβαλε σε θερμοκήπιο αυξάνοντας τεχνητά τη θερμοκρασία (εξ ου και το φαινόμενο του θερμοκηπίου).

Αν η άνοιξη είναι η επανάσταση έχει συμπλήρωμα την αντεπανάσταση. Δηλ το φθινόπωρο. Ή και την άνοιξη της πράγας.
Γλυκιά παρακμή, μπρεζνιεφική μελαγχολία, το φως λιγόστευε, τα φύλλα έπεφταν, τα χελιδόνια μας άφηναν -ή μήπως τα διώχναμε εμείς;- κι η άνοιξη ακριβή.
Φαντάσου πόσα θα πάρει όποιος την πουλήσει.

Και τότε έρχεται στο προσκήνιο ο γκόρμπι. Με υποσχέσεις για περισσότερο σοσιαλισμό και καλοκαίρι.
Πριν φέρει τους ψυχρούς ανέμους της αλλαγής (winds of change) και μαζί το κρύο στην ψυχή μας.
Και κει που περιμέναμε να 'ρθει ο μόσκοβος να μας λυτρώσει ήρθαν τα ορλωφικά κι η καταστροφή.

Δεν είναι όμως το τέλος της ιστορίας, η ιστορία δε μπαίνει σε κατάψυξη (μόνο οι ελπίδες μας).
Είναι ένα εντυπωσιακό πισωγύρισμα που μας έστειλε πίσω στην εποχή των παγετώνων.

Ο 20ός αιώνας ήταν μεσοπαγετώνια περίοδος που έδωσε ώθηση στο όραμα των επαναστατών για σοσιαλισμό. Η ταξική πάλη συνεχίζει να είναι η ατμομηχανή που ζεσταίνει και κινεί την ιστορία.

Οι αστοί μισούν την άνοιξη γιατί αρχίζουν να ιδρώνουν και ζορίζονται.
Εμείς ξέρουμε όμως ότι είναι η άρση της αποξένωσης, η εποχή που οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά, ζευγαρώνουν, επαναστατούν.
Ε, κι ας ιδρώνουν καμιά φορά, κι αυτό στη φύση μας είναι.
Την επόμενη φορά θα 'χουμε καλύτερο κλιματισμό.

Την άνοιξη όμως θα τη φέρουμε μόνοι μας, δε θα μας έρθει έτοιμη στο πιάτο.
Ως πότε λοιπόν σύντροφοι ραγιάδες θα ζούμε στα στενά; (λες να με πούνε ρηγά και να μου βγει ρετσινιά;)
Ως πότε θα περνάει η μία άνοιξη μετά την άλλη χωρίς να μας αγγίζουν; Και θα 'μαστε με σπασμένα φτερά, χωρίς να ξέρουμε καν γιατί μας ήρθε το καλοκαίρι αυτό;

Η συζήτηση

Με αρκετή καθυστέρηση παραθέτω τα σημαντικότερα -κατά τη γνώμη μου- σημεία της συζήτησης που ακολούθησε την εισήγηση του σοβιετικού κυριούλη.

Η πρώτη ερώτηση ήταν σχετική με τη γνωστή φράση του χέγκελ για τη γλαύκα της αθηνάς που πετάει το σούρουπο υπονοώντας τη φιλοσοφία, τη γνώση που έρχεται πάντα μετά από τα γεγονότα.
Ρήση που εν πολλοίς βρήκε εφαρμογή στη σοβιετία και τη διάλυσή της.

Το θέμα της στρατηγικής είναι κομβικό.
Είναι μάλλον ανοήτο να προσπαθείς να βρεις τη λυδία λίθο που να εξηγεί γιατί επικράτησε η αντεπανάσταση, αλλά αν ξεχώριζα έναν λόγο θα ήταν αυτός: η έλλειψη στρατηγικής.

Το συζητούσαμε μια φορά με το παπαγαλάκι του κρεμλίνου ότι μετά το λένιν κανείς άλλος δεν είχε στο μυαλό του πού θέλαμε να φτάσουμε και πώς ακριβώς θα το κάναμε.
Αλλά τα φαλακρά καθίκια (νικήτας και γκόρμπι) μια χαρά στρατηγική (παλινόρθωσης) είχαν χαράξει στο μυαλό τους.

Κι εδώ έρχεται να κολλήσει το ερώτημα του γκοσβάιλερ.
Αν κάθε εποχή έχει τους άνδρες που της αξίζουν,
αν ισχύει αυτό που λέει ο πλεχάνωφ, ότι και να μην υπήρχε ναπολέοντας η ιστορία (που ψάχνει τις προσωπικότητες που θα ενσαρκώσουν το πνεύμα της εποχής και τις κάνει μεγάλες) θα έβρισκε κάποιον άλλο στη θέση του,
τότε γιατί ήταν ο γκόρμπι κι όχι ένας λένιν αυτός που εξέφραζε τις απαιτήσεις της εποχής;
Δεν είναι όμως τόσο απλό το θέμα της προσπωπικότητας. Αυτή του λένιν για παράδειγμα ήταν αναντικατάστατη. Χωρίς αυτόν η επανάσταση στη ρωσία θα είχε σταματήσει το φλεβάρη.

Δεν κατάλαβα τι ακριβώς απάντησε ο σοβιετικός κυριούλης, αλλά στον ομιλίτη που έκανε την ερώτηση φάνηκε σαν αυτοκριτική για την πρώιμη -sic- χρήση κάποιων εννοιών του βαζιούλιν χωρίς προηγουμένως να τις έχει αναπτύξει περαιτέρω.

Αυτό που συγκράτησα από την απάντηση του περικλή είχε να κάνει με τις αστικές προσμείξεις στο μαρξισμό.
Κι εκεί ακόμα μπορεί να βρει κανείς γόνιμες επιμέρους ιδέες και να τις αξιοποιήσει. Οι σοβιετικοί ψυχολόγοι πχ είχαν δανειστεί την ανακάλυψη του ασυνείδητου από τον φρόιντ, η οποία εξηγεί τα σαρδάμ, τα όνειρα, τη διαίσθηση και κάποιες κινήσεις, όπως τα τικ, ακόμα και τον τρόπο που περπατάμε.

Αλλά το ιδεολογικό πλαίσιο του φροϋδισμού είναι εχθρικό προς τον μαρξισμό κι απαγορεύει τη συλλήβδην πρόσμειξη των δύο ρευμάτων.
Ο φρόυντ είναι οπαδός του αναγωγισμού και αποδίδει τον ψυχισμό στα ανθρώπινα ένστικτα. Δε μελετά καν τη συνείδηση, η επίδραση που αυτή δέχεται από την εργασία είναι για αυτόν κάτι ασύλληπτο.
Για τον φρόυντ οι ανθρώπινες συμπεριφορές δεν αλλάζουν και δεν ελέγχονται. Καθορίζονται από τη σύγκρουση των δυνάμεων του έρωτα και του θανάτου και βρίσκονται πέραν της ανθρώπινης βούλησης.
Φυσική ίσως συνέπεια όλων αυτών είναι ότι ο φρόυντ περιφρονούσε βαθύτατα τις σοσιαλιστικές ιδέες.
Συνειρμικά μου ήρθε η σκέψη ότι κι ο αλτουσέρ είχε ένα κόλλημα με την ψυχανάλυση και τον λακάν.

Μου έμεινε όμως μια ένσταση για το ρεύμα του φροϋδομαρξισμού και πιο ειδικά για τον έριχ φρομ που του έχω αδυναμία.
Προσωπικά θεωρώ τη δική του πρόσμειξη (αν μπορεί να θεωρηθεί τέτοια) αρκετά γόνιμη. Κι ας μην έχει καλή άποψη για τη σοβιετία.

Το δεύτερο ερώτημα ήταν σχετικό με την τάση απόλυτης επιδείνωσης του προλεταριάτου που είχε προβλέψει ο μαρξ. Δεν διαψεύστηκε αυτή η πρόβλεψη από την πραγματικότητα;

Ουσιαστικά το δίλημμα είναι μπερνστάιν ή μαρξ.
Αν δεν ισχύει η τάση απόλυτης επιδείνωσης, αφήνουμε ανοιχτό παράθυρο στις μπερνσταϊνιάδες περί μεταρρυθμιζόμενου καπιταλισμού που αυξάνει συνεχώς τη γενική ευημερία. Τις οποίες ανέτρεψε αρκούντως πειστικά η ρόζα λούξεμπουργκ στο έργο της μεταρρύθμιση ή επανάσταση.

Ο ομιλίτης που έκανε την ερώτηση ήταν εαακίτης. Αν ήμουν κακός θα έκανα τη σύνδεσή του με τον μπερνστάιν, θα την χαρακτήριζα οργανική και θα την τεκμηρίωνα με την περίφημη ρήση, το κίνημα είναι το παν, ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτα.
Η ρήση είναι του μπερνστάιν. Τυχόν ομοιότητες με συλλογικότητες κι οργανώσεις του σήμερα δεν είναι συμπτωματικές.
Αλλά επειδή δεν είμαι κακός δεν κάνω τη σύνδεση. Την αναφέρω απλώς.

Αυτό που περίμενα να ακούσω από τον περικλή είναι ότι η πρόβλεψη αυτή εκδηλώνεται ως τάση που μπορεί να εξισορροπείται από άλλες αντίρροπες, δεν πρέπει να την κρίνουμε απόλυτα.
Αλλά η απάντησή του με εξέπληξε (ευχάριστα εννοείται, μολονότι ο ίδιος παραδέχτηκε πως δεν είναι σε θέση να απαντήσει ολοκληρωμένα διατυπώνοντας απλώς κάποιες σκέψεις).

Ο περικλής ανέφερε το παράδειγμα της αφρικής, όχι (μόνο) γιατί οι ανεπτυγμένες χώρες ευημερούν εις βάρος του τρίτου κόσμου, αλλά γιατί εκεί υπάρχει απόλυτη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων.

Οι ντόπιοι πληθυσμοί δε μπορούν να είναι αγρότες, ούτε τίποτα άλλο και πετιούνται εκτός παραγωγής.
Αυτό συνιστά απόλυτη εξαθλίωση και δεν ισοφαρίζεται από ένα μπλουζάκι ή ένα κινητό που μπορεί να διαθέτει μια μερίδα του πληθυσμού αυτού σε σχέση με το παρελθόν.

Τα λούμπεν αυτά στοιχεία που συνωστίζονται στα αστικά κέντρα του τρίτου κόσμου είναι σώμα από το σώμα της εργατιάς που πεθαίνει, το alter ego του προλεταριάτου.
Δε βρίσκονται μαζί στα εργοστάσια, ούτε σε άλλη κοινωνική δραστηριότητα. Ο κοινωνικός ιστός διαρρηγνύεται, η μοναδική μορφή κοινωνικοποίησης είναι οι συμμορίες.
Μπορεί το χόλιγουντ να βραβεύει το παραμύθι της σταχτοπούτας στο σλάμντογκ μιλιονέαρ, αλλά στον πραγματικό κόσμο παίζουν μόνο μιλιούνια σλάμντογκς που υποφέρουν. Κι οι οποίοι στο σύντομο μέλλον, σύμφωνα με το σοβιετικό κυριούλη, θα αποτελούν το 60% του πληθυσμού του πλανήτη.

Συγκρατήσατε φαντάζομαι τη φράση περί διάρρηξης του κοινωνικού ιστού. Σκεφτείτε τώρα ποιος χώρος προβάλλει αυτό το σύνθημα ως στόχο του εδώ στην ελλάδα κι αναλογιστείτε πόσο προοδευτικός είναι ο ρόλος του.
Το μίσος ενάντια στην κοινωνία γενικά κι αόριστα είναι τυπικό δείγμα αστικής σκέψης.

Πέρα από αυτό, το συλλογισμό για την απόλυτη εξαθλίωση στον τρίτο κόσμο μπορούμε πιστεύω να τον επεκτείνουμε και στις δυτικές κοινωνίες.
Τη στιγμή που η ανεργία είναι μάστιγα και μεγάλες εργατικές μάζες πετιούνται σα σκουπίδια εκτός παραγωγής, εκδηλώνεται ή όχι η τάση απόλυτης εξαθλίωσης των σύγχρονων προλετάριων;
Οι κρίσεις υπερπαραγωγής αγαθών που δε μπορεί να αγοράσει ο κόσμος κι η καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων συνιστά κάποιο είδος καθολικής ευημερίας κι ανόδου του βιοτικού επιπέδου;
Η καταστροφή της βασικής παραγωγικής δύναμης, που είναι ο άνθρωπος, δεν είναι απόλυτη εξαθλίωση;

Η απόλυτη εξαθλίωση εκδηλώνεται και στην καταστροφή της φύσης (και κατά τη γνώμη μου σε όλους τους τομείς που αφορούν την -άθλια σήμερα- ποιότητα ζωής), του ανόργανου σώματος του ανθρώπου.
Η καταστροφή του περιβάλλοντος πλήττει το σύνολο της κοινωνίας, αλλά ακόμα περισσότερο το προλεταριάτο που προβάλλει ως δυνάμει καθολικός της εκπρόσωπος.

Η ανάλυση αυτή μας οδήγησε στο ερώτημα για τον χαρακτήρα των επαναστάσεων του μέλλοντος.
Ένα εξαθλιωμένο προλεταριάτο θα είναι αρκετά δυνατό να πραγματοποιήσει την επανάσταση;
Οι επαναστάσεις του μέλλοντος θα είναι επαναστάσεις πείνας από προλετάριους που δεν έχουν να χάσουν παρά μόνο τις αλυσίδες τους; Ή από το κομμάτι των εργαζόμενων σε πνευματική εργασία που δεν ταυτίζεται με το παραδοσιακό βιομηχανικό προλεταριάτο και που θα προβάλει ως αίτημα την άρση της αποξένωσης, τη δημιουργική, χειραφετητική εργασία;

Ο σοβιετικός κυριούλης είπε ότι η επανάσταση θα είναι προϊόν της όξυνσης των αντιφάσεων του καπιταλισμού. Κι αυτή η όξυνση θα έχει οπωσδήποτε να κάνει με οικονομικούς κυρίως παράγοντες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα οδηγήσει σε μαζική εξαθλίωση ως το σημείο της πείνας.

Είπε ακόμα ότι η διανοητικοποίηση της εργασίας παραμένει απλώς μια τάση, δε ζούμε σε καμιά μετα-βιομηχανική κοινωνία με παραγωγή συμβόλων κι άλλα τέτοια μεταμοντέρνα.
Οπότε ως μαρξιστές μπορούμε να αισθανόμαστε ασφαλείς, πρόσθεσε χαριτολογώντας.

Στο σημείο αυτό ένιωσα μια ευαίσθητη χορδή μέσα μου να πάλλεται.
Η ασφάλεια είναι σπουδαίο κοινωνικό αγαθό, ίσως το σπουδαιότερο απ' όλα.
Όσοι έζησαν στη σοβιετία το ξέρουν αυτό από πρώτο χέρι (υγεία, σταθερή δουλειά, εντάξει και KGB αλλά δεν θα τα χαλάσουμε εκεί τώρα). Κι όσοι ζούμε εδώ το ξέρουμε από την ανάποδη.

Ο κόσμος πνιγμένος στην ανασφάλεια ψάχνει διέξοδο.
Αλλά τα μίντια τον άγουν και τον φέρουν. Κι έτσι αντί για ασφάλεια (βλέπε σοσιαλισμό) φαίνεται να ζητάει πιο πολλούς ασφαλίτες.

Συγκράτησα και μία ακόμη παρατήρηση.
Τον 20ό αιώνα δεν είχαμε απλές εξεγέρσεις, αλλά πραγματικές επαναστάσεις με μάζες ταξικά εκπαιδευμένες μέσα από κοινωνικούς αγώνες και πρωτοπόρα κόμματα που έδιναν άλλη προοπτική.
Νομίζω πως λίγοι έχουν αντιληφθεί στην πράξη αυτή τη διαφορά.

Μετά το θέμα πήγε στον αλτουσέρ.
Η λανθασμένη ανάγνωση του μαρξ από τον αλτουσέρ ξεκινάει από την παρανόηση της γερμανικής ιδεολογίας.
Ο μαρξ στο έργο αυτό ασκεί κριτική μαζί με τον ένγκελς στους φιλοσόφους της εποχής του που δε μπόρεσαν να δώσουν νικηφόρα προοπτική στις επαναστάσεις του 48.
Αλλά ο αλτουσέρ ταυτίζει την ιδεολογία με τον ιδεαλισμό και την απορρίπτει εν γένει.

Αν ακολουθήσουμε πιστά τον (προ της αυτοκριτικής του) αλτουσέρ πρέπει να βγάλουμε ιδεαλιστές τον λένιν και τον γκράμσι που μιλάνει στο έργο τους για ιδεολογία.
Και να απορρίψουμε ως φαντασιοπληξίες όλο το βασίλειο των ιδεών, μαζί και τον πνευματικό πλούτο που μπορεί να περιέχουν μέσα τους φαινόμενα όπως η θρησκεία (πχ τις εμπειρικές γνώσεις που συσσώρευσε και κωδικοποίησε ο βουδισμός).
Το οποίο ως σκεπτικό είναι ανερμάτιστο, κατώτερο κι απ' αυτό των θρησκειών.

Τελική συνέπεια της σκέψης του αλτουσέρ είναι ένας χυδαίος αντι-ουμανισμός που καταλήγει να δέχεται μόνο τις τάξεις ως υποκείμενα της ιστορίας.
Η θέση αυτή μπορεί να ερμηνεύεται εν μέρει ιστορικά και τη διαμάχη του αλτουσέρ με το φιλοσοφικό ρεύμα του υπαρξισμού που βλέπει τον άνθρωπο γενικά κι αφηρημένα και τον θεωρεί καταδικασμένο να είναι ελεύθερος.
(Εν παρόδω μάθαμε για τον σαρτρ ότι αν και ήταν από τους πρωτοστάτες του μάη του 68 τάχθηκε υπέρ της επέμβασης των σοβιετικών στην τσεχοσλοβακία λίγους μήνες αργότερα).
Αλλά η σκέψη του αλτουσέρ πρέπει να κατανοηθεί κυρίως από τις φιλοσοφικές πηγές της δικής του πορείας. Που είναι ο μακιαβέλι κι ο σπινόζα.

Ο σπινόζα είναι πανθεϊστής.
Τοποθετεί τον θεό μέσα στον κόσμο και θεωρεί τη θεία υπόσταση ζωοποιό δύναμη του παντός. Αυτή είναι η πρώτη και βασική αιτία, όλα τα άλλα είναι απλώς τρόποι και μορφές έκφρασής της.
Η υπόσταση δεν αλλάζει, δεν εξελίσσεται, απλώς εκδηλώνεται και καθορίζει τα πάντα.

Αυτό το κράμα ιδεαλισμού και ντετερμινισμού το συναντάμε στον αλτουσέρ και τις περίφημες δομές του που τις δανείζεται από τον στρουκτουραλισμό του λεβί στρως.
Ο αλτουσέρ δε μελετά τη σχέση βάσης-εποικοδομήματος διαλεκτικά στην εξέλιξη κι αλληλεπίδρασή της. Ερμηνεύει τα πάντα ως αποτέλεσμα των δομών και επινοεί καινούριες δομές για να χωρέσει το εμπειρικό υλικό που δε μπορεί να ερμηνεύσει με αυτές που ήδη υπάρχουν.

Οι δομές είναι προϋπάρχουσες κι αναλλοίωτες και σε αυτό το a priori μπορούμε να εντοπίσουμε μια υπολανθάνουσα ιδεολογική συγγένεια και με τον καντ.
Οι τάξεις πχ είναι τέτοιες από τη φύση τους και υπάρχουν για να συγκρούονται, δεν εξετάζεται ιστορικά η εμφάνισή τους (και κατ' επέκταση η πορεία τους και η προοπτική διαλεκτικής άρσης τους).
Η ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται αυτόματα, σα να είχαμε να κάνουμε με τερμίτες ή αμοιβάδες, όχι με άτομα που μπορούν να έχουν συνειδητή παρέμβαση στην εξέλιξη των πραγμάτων.
(Το θέμα με τον αλτουσέρ είναι μεγάλο κι ίσως επανέλθουμε σε αυτό κάποια άλλη στιγμή).

Έγινε μια σύντομη νύξη και στο θέμα της ανάπτυξης της θεωρίας το οποίο δυστυχώς διαχρονικά είναι η αχίλλειος πτέρνα ίσως των κομμουνιστικών κομμάτων (και λοιπών συλλογικοτήτων).
Είναι πραγματική αυτοχειρία να παραμελούμε αυτό το ζήτημα. Από ποιον περιμένουμε να γίνει αυτή η δουλειά αν δεν τη σηκώσουμε εμείς, από τα αστικά πανεπιστήμια;

Παρεμπιπτόντως ο σοβιετικός κυριούλης έκανε μια αναφορά σε παλαιότερες απόπειρες κκ για δημιουργία θεωρητικών κέντρων με πιο αξιόλογη αυτή του αγγλικού(!), ενώ για τους αστούς επιστήμονες είπε ότι δεν είναι ικανοί ούτε στο επίπεδο του βέμπερ να φτάσουν.
Ο βέμπερ έκανε 10 χρόνια να μελετήσει και να γράψει την προτεσταντική ηθική του καπιταλισμού, ενώ οι σύγχρονοι καθηγητές πανεπιστημίου είναι υποχρεωμένοι να δημοσιεύουν καμιά 50αριά άρθρα ετησίως για να δείχνουν ότι είναι παραγωγικοί κι είναι φοβισμένα ανθρωπάκια που αναπαράγουν τις ιδέες της πιάτσας στα αρθρίδιά τους.

Συγκράτησα επίσης ότι ο κονστρουκσιονισμός είναι της πλάκας ως θεωρία της γνώσης και κάτι περί άκρατου πλουραλισμού σε μια αποστροφή του λόγου του, την οποία θεώρησα άκρως σοβιετική φράση και τη σημείωσα για μελλοντική αξιοποίηση.

Η επόμενη ερώτηση είχε να κάνει με τις αντιφάσεις στη σκέψη του μαρξ και πού μπορούμε να τις εντοπίσουμε.
Δεν κατάλαβα να υπήρξε ολοκληρωμένη απάντηση, πάντως η κουβέντα στράφηκε στην πολιτική οικονομία.

Βασική αντίφαση του μαρξ -σύμφωνα με αυτά που κατάλαβα και σημείωσα- είναι ότι στο κείμενο για την κριτική της γκότα -και σε άλλα- αφήνει να εννοηθεί ότι δεν θα υπάρχουν εμπορευματικές σχέσεις.
Από τη στιγμή όμως που στο σοσιαλισμό παραμένουν αντιθέσεις που έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα της εργασίας, όπως αυτή ανάμεσα στην πνευματική και χειρωνακτική εργασία, παραμένει η άνιση εργασία και το προτσές της ανταλλαγής με βάση ένα κοινό μέτρο (τον χρόνο εργασίας).

Όπως το καταλαβαίνω εγώ τουλάχιστον οι εμπορευματικές σχέσεις θα εξαλειφθούν πλήρως όταν ο χρόνος εργασίας πάψει να υπάρχει ως μέτρο της αμοιβής κι ο καθένας θα αμείβεται ανάλογα με τις ανάγκες του. Δηλ στον κομμουνισμό.
Διαφορετικά παραμένει πάντα κάτι από τον πυρήνα του νόμου της αξίας και την ανταλλαγή βάση του κοινωνικά αναγκαίου εργασίας.

Ομολογώ ότι δεν είμαι πλήρως εξοικειωμένος με το αντικείμενο. Κι ίσως προσπαθώντας να βγάλω απλά συμπεράσματα κάνω χοντροειδείς απλουστεύσεις που αναπαράγουν τη σύγχυσή μου. Μπορεί κι όχι όμως.

Συν τοις άλλοις υπάρχουν κάποια πράγματα για τα οποία δεν έχω παρά σκόρπιες φράσεις του σοβιετικού κυριούλη στο κεφάλι μου που τις σκέφτομαι συνέχεια.
Οι τάξεις στο σοσιαλισμό είναι και δεν είναι τάξεις.
Η εργατική δύναμη στο σοσιαλσιμό είναι και δεν είναι εμπόρευμα.

Είναι και δεν είναι... υπάρχουν και δεν υπάρχουν...
Με έπιασε υπαρξιακή αγωνία με όλους αυτούς τους χρησμούς. Κι όχι τίποτα άλλο αλλά ο περικλής έκοψε την απάντηση πάνω στο καλύτερο και δεν είχα άλλα φύλλα δάφνης να του δώσω.

Αν όντως υπάρχει τέτοια αντίφαση σε κάποια σημεία στον μαρξ, το μόνο σίγουρο είναι ότι πολύς κόσμος την κληρονόμησε αυτούσια και την εξέλιξε παραπέρα.
Σε βαθμό που να 'ναι ευρύτατα διαδεδομένη σήμερα η πλάνη ότι η σοβιετία δεν ήταν σοσιαλιστική γιατί διατηρούνταν οι εμπορευματικές σχέσεις.

Στο κόμμα το θέμα το αντιμετωπίζουμε πολύ καλύτερα. Αλλά υιοθετούμε την άποψη του συντρόφου με το μουστάκι που περιορίζει την ύπαρξη εμπορευματικών σχέσεων στις ανταλλαγές με τις καπιταλιστικές χώρες και σε αυτές ανάμεσα στο κράτος και τα κολχόζ.
Άποψη που ταυτίζει ουσιαστικά την κρατικοποίηση με την κοινωνικοποίηση και βλέπει τις εμπορευματικές σχέσεις να διατηρούνται μόνο εκεί που δεν υπάρχει κρατικός σοσιαλιστικός τομέας (θέση πέντε της πρόσφατης απόφασης για το σοσιαλισμό).
Άρα έπρεπε να προχωρήσουμε στην αντικατάσταση των κολχόζ (συνεταιρισμών) με σοβχόζ (κρατικά αγροκτήματα).

Την ενοποίηση του προτσές παραγωγής όμως πρέπει να την εξετάζουμε στο επίπεδο της εργασίας, όχι στο επίπεδο των ανταλλαγών, της κυκλοφορίας -το οποίο είναι σύνηθες λάθος.
Με άλλα λόγια η ουσιαστική κοινωνικοποίηση προϋποθέτει την ανάπτυξη του κοινωνικού χαρακτήρα των παραγωγικών δυνάμεων, την προώθηση της αυτοματοποίησης.
Το κράτος παίρνει στα χέρια του τα βασικά μέσα παραγωγής εξ ονόματος της κοινωνίας. Αυτό είναι αναγκαία όχι όμως ικανή προϋπόθεση για την κοινωνικοποίηση. Το οποίο σημαίνει να λειτουργεί όλη η κοινωνία ενιαία, σα μία παραγωγική μονάδα.

Κάπου εδώ (χωρίς να μπορώ να το κολλήσω με τα συμφραζόμενα) έχω κρατήσει και μια σημείωση για τη γνώση η οποία είναι ψευδές εμπόρευμα, γιατί αυτός που τη δίνει δεν την χάνει.
Επομένως ξεφεύγει από τα τυπικά σχήματα του καπιταλισμού που προσπαθεί να την ελέγξει καταχρηστικά δια της καταστροφής, ή της μη ανακοίνωσής της στο κοινό αναδεικνύοντας ακόμα πιο έντονα τις αντιφάσεις και τον αναχρονιστικό του χαρακτήρα.

Αντίστοιχη είναι η περίπτωση των έργων τέχνης.
Η ιδιοποίηση ενός πίνακα ζωγραφικής πχ είναι η αισθητική πρόσληψη του έργου και δεν έχει να κάνει με την αγορά του.
Η τέχνη, όπως κι η γνώση, αποκτά την πραγματική της αξία όταν κοινωνικοποιείται κι ασφυκτιά στα καπιταλιστικά καλούπια που την αντιμετωπίζουν ως εμπόρευμα.

Το τελευταίο θέμα που θίχτηκε ήταν σχετικό με την παρισινή κομμούνα, τα συμπεράσματα που έβγαλε ο μαρξ για το κράτος τύπος κομμούνας και τις παρατηρήσεις του για την αιρετότητα κι ανακλητότητα των δημοσίων λειτουργών που αμείβονται με το μέσο μισθό ενός εργάτη.

Ο περικλής είπε ότι από την κομμούνα δε μπορούν να βγουν ολοκληρωμένα συμπεράσματα κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την μόλις δύο μηνών εμπειρία του εγχειρήματος, αλλά και με την εμβέλειά της που περιορίστηκε στα γεωγραφικά πλαίσια της πόλης του παρισίου.
Το οποίο σημαίνει ότι δεν ανέλαβε σε εθνικό επίπεδο την οργάνωση της παραγωγής για να κριθούν στην πράξη αυτές οι ιδέες.

Η άποψη του περικλή για τη γραφειοκρατία είναι ότι εκτελεί βάση του καταμερισμού εργασίας καθήκοντα απαραίτητα για το παραγωγικό προτσές που αντιστοιχούν σε σύνθετη ειδικευένη εργασία. Σε αυτό οφείλεται βασικά ο υψηλότερος μισθός και τα προνόμια που απολαμβάνουν οι γραφειοκράτες κι όχι σε κάποιον υποτιθέμενο παρασιτισμό τους που φέρνει τον εκφυλισμό και την προδοσία της επανάστασης.

Εγώ γενικά συμφωνώ με τον περικλή κι έκανα την ερώτηση πιο πολύ για να τον ιντριγκάρω.
Πέρα από αυτό όμως, θα ήθελα να δω αυτές τις αρχές που περιγράφει ως γενικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας του μέλλοντος ο μαρξ να υπάρχουν ως τάσεις στη σοβιετία.
Αλλιώς χάνεται το κρίσιμο στοιχείο του εργατικού ελέγχου. Το οποίο δεν είναι το κλειδί που θα καταστήσει περιττή την γραφειοκρατία όπως πολλοί αφελώς πιστεύουν. Είναι όμως το στοιχείο του οποίου η έλλειψη μπορεί να οδηγήσει σε βάθος χρόνου στον εκφυλισμό της ανεξέλεγκτης γραφειοκρατίας και να ανοίξει τις πόρτες της παλινόρθωσης.

Σε μια δεύτερη ανάγνωση -λέω εγώ- αν το κύριο συμπέρασμα της κομμούνας είναι ότι δεν χρησιμοποίησε όσο έπρεπε την εξουσία και τη βία ενάντια στους αντιπάλους της, ο σύντροφος με το μουστάκι είναι αυτός που αξιοποίησε τα διδάγματα της κομμούνας καλύτερα από κάθε άλλο στην ιστορία.

Αυτό όμως είναι πολύ μεγάλο ζήτημα κι εμείς είχαμε πιάσει ήδη το τρίωρο. Ως κι ο σοβιετικός κυριούλης παραδέχτηκε ότι είχε κουραστεί κάπως μετά από διάγγελμα τόσων ωρών.
Κι οι μπρεζνιεφικοί κάποτε λυγίζουν...

Ίσως μια πρώτη συνέχεια δοθεί στη διημερίδα του ομίλου το επόμενο σαββατοκύριακο στην αθήνα, στο πολυτεχνείο.
Τις ίδιες μέρες (αλλά σε ωράριο εαακ, που σημαίνει ότι το πρωί παίζουμε μπάλα μόνοι μας) γίνεται στον ίδιο χώρο και το διήμερο εαακ για να δουν αν θα κάνουν και στα φοιτητικά συγκόλληση ανάλογη με αυτή των μεγάλων.
Οι επιστημονικές προβλέψεις λένε ότι θα τους πάρουμε όλο τον κόσμο, με την αίθουσα γκίνη να ξεχειλίζει.

Για όσους αναγνώστες του μπλοκ ενδιαφέρονται θα υπάρξει ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις λοιπές διαδικαστικές λεπτομέρειες μες στις επόμενες μέρες.

Στο μπαρ το ου ναυάγιο

Αγαπητό ημερολόγιο,

Εψές αργά (τη δευτέρα βασικά) βρέθηκα σε μια εκδήλωση με τον μπιτσάκη.
Του είπα παππούλη τι ζητάς εδώ; έτοιμος να του πετάξω σωσίβιο και μπρατσάκια για να τον σώσω.
Κι αυτός άρχισε να μιλάει για κανά δίωρο.
Σε ώρα εαακ βέβαια, δηλ μία ώρα πίσω από το πρόγραμμα.
Το θερινό ωράριο είναι αστική συνήθεια, έχουν γραμμή ζαχαριάδη.

Προσωπικά δεν τον θεωρώ ναυάγιο της ταξικής πάλης κι ας πετάει κοτρώνες για τη σοβιετία. Αλλά μια τρικυμία στη σκέψη την έχει.
Έχω δει πολλούς ανθρώπους να προσπαθούν να εξηγήσουν κάτι, αλλά να μη μπορούν να το κάνουν με απλά λόγια.
Ο μπιτσάκης το κάνει απ' την ανάποδη. Μιλάει πολύ απλά, αλλά είναι ζήτημα αν εξηγεί κάτι, έτσι γρήγορα που μιλάει.
Και που λες ευτύχη, ευτυχία δεν βρήκαμε.

Ο ειρμός του ήταν ανιαρά χαοτικός. Στο τέλος ήθελα απλά να τελειώσει. Δεν είχα ούτε ερωτήσεις να κάνω.
Το οποίο είναι άκρως ανησυχητικό, σα να μη θέλει να φάει ο οβελίξ το τρίτο του αγριογούρουνο.

Το παπαγαλάκι του κρεμλίνου, αφού στην αρχή έκανε τον ενθουσιασμένο για να μου κάνει πλάκα, συμπύκνωσε με τη γνωστή καραμανλική δωρικότητά του το ζουμί της ημέρας σε μια φράση.
Άκουσα πολλά καινούρια, ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά δε μπόρεσα να τα ιδιοποιηθώ έτσι όπως τα είπε. Το οποίο σε απλά ελληνικά πάει να πει πως δε συγκράτησε σχεδόν τίποτα.

Όσο για καινούρια πράγματα άλλο τίποτα.
Μποζόνια, τόμας κουν -τον οποίο απ' ό,τι κατάλαβα έχουμε μεγάλο άχτι, αν κι εγώ τον κουν αγουέρο τον συμπαθώ πολύ- και το 10 εις την -43η, που δεν κατάλαβα αν ταυτίζεται με την αρχή του κόσμου και το σημείο μηδέν, αλλά τέλος πάντων κάτι πολύ σημαντικό συνέβη τότε για το οποίο όμως δεν ξέρουμε πολλά πράγματα.
Ένα ποτάμι πληροφορίες. Να 'χαν και μια βαθύτερη σύνδεση...

Γενικά έβγαλα δύο συμπεράσματα.
Ο μπιτσάκης μπορεί να είναι κορυφή ως επιστήμονας, αλλά στη φιλοσοφία το χάνει. Σοβιετικός κυριούλης δεν είναι. Άμα έχεις σπουδάσει φιλοσοφία στη σοβιετία δεν τίθεται θέμα σύγκρισης.

Το δεύτερο είναι ότι ο σοβιετικός κυριούλης έχει πάρει λίγο το μπρεζνιεφικό πλατειάζειν και πολυλογείν (η σύγκριση της σοβιετίας με τη στρατιωτική κοινωνία της σπάρτης καταρρέει αυτομάτως αν πας να συσχετίσεις το λακωνίζειν με το μπρεζνιεφικό λέγειν που ρέει γάργαρα στα αυτιά).

Έτσι μπορείς να θαυμάσεις περίτεχνες φράσεις και διατυπώσεις σοβιετικού μεγαλείου. Κι αφετέρου να προλάβεις να πιάσεις έναν ειρμό και να κρατήσεις καμιά σημείωση.

Αυτό που κράτησα από την ομιλία ήταν η αναφορά του μπιτσάκη στον αλτουσέρ, ένα περίεργο κράμα επαίνου και κριτικής.
Αναγνώρισε τον αλτουσέρ ως δάσκαλό του (απέφυγε να μιλήσει για ευ ζην). Και μετά από μια εξαντλητική μεταξύ τους συζήτηση κατέληξε πως με εξαίρεση τη γνωστή τομή του αλτουσέρ στο μαρξ δεν είχαν ιδιαίτερες διαφωνίες.
Που αν όντως ισχύει δεν είναι πολύ καλό.

Το πράγμα είχε αρχίσει να γίνεται ενδιαφέρον γιατί οι αλτουσεριανοί στην αίθουσα ήταν αρκετοί. Και το τελευταίο που θα περίμεναν να ακούσουν ήταν έναν ναρίτη να επαινεί σε εκδήλωση της νκα το δάσκαλό τους (στον οποίο χρωστάν και το ζην από οργανωτικής απόψεως).

Οι ισορροπίες αποκαταστάθηκαν λίγο αργότερα, με το μπιτσάκη να χώνει στους επιγόνους του δασκάλου του που αγνοούν επιδεικτικά την αυτοκριτική του.
Για την οποία έμαθα πως κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις πολύτυπο και την έβαλα σε λίστα προτεραιότητας για προσεχείς αγορές.

Αναφέρθηκε και στη θέση που θεωρεί τον μαρξισμό επιστήμη (και δη τη μόνη πραγματική) με τον επιστημονικό ορισμό κολοκύθια. Κατά τον μπιτσάκη,ο μαρξισμός μπορεί να είναι επιστημονικός, αλλά όχι επιστήμη.
Αν δεν κάνω λάθος, αυτό είναι θέσφατο των αλτουσεριανών που το υπερασπίζουν με πάθος. Αλλά ούτε τώρα βρέθηκε κάποιος να ορθώσει αντίλογο.

Είχε πλάκα επίσης ότι τον αλτουσέρ δεν τον ανέφερε ως λουίς, αλλά ως λουδοβίκο. Ο συνειρμός με τη δυναστεία ήταν αναπόφευκτος.
Και στο καπάκι η εικόνα του μαθητή ευτύχη να λέει με στόμφο l' etat c' est moi.

Ίσως να του πάει περισσότερο το λουδοβίκ απ' το ευτύχης.
Ειδικά με όσα ωραία, συντροφικά κάνει στην ουτοπία, όπου δεν εγκρίνει κείμενα αν δεν έχουν παραπομπές σε δικά του βιβλία.

Γενικά ο μπιτσάκης βγάζει ένα τουπέ αυθεντίας. Χωρίς να το έχει απαραίτητα.
Τουπέ ανάμεικτο με γερο-παραξενιά και ανεξήγητα κολλήματα σε διατυπώσεις.
Ακόμα και στη διάρκεια της εκδήλωσης.
Τον πείραξε η προσφώνηση σύντροφε, που είναι ιδιαίτερα φορτισμένη. Το συναγωνιστής φτάνει και περισσεύει απεφάνθη.

Και δε συμφώνησε με το όνομα κομμουνιστική απελευθέρωση. Γιατί λέει ο τελικός στόχος δε μπορεί να μπαίνει ως όνομα της οργάνωσης.
Να πω την αλήθεια και μένα δε μου αρέσει το νκα γιατί μου θυμίζει απελευθέρωση από τους κομμουνιστές.
Προτιμώ το κνε ναρ που είναι παραδοσιακό και δίνει ένα λόγο παραπάνω για μουχαμπέτι.
Αλλά σε τέτοιο φιλοσοφικό βάθος τα κριτήριά μου ομολογώ δεν τα είχα φτάσει.

Κι ερχόμαστε στη δεύτερη απορία για τον μπιτσάκη. Μήπως αρχίζει να τα χάνει λόγω ηλικίας;
Από επιστημονικής άποψης σίγουρα όχι. Κι οι όποιες παραξενιές δεν είναι σίγουρο ότι είναι κουσούρι της ηλικίας.
Από πολιτικής απόψεως είχα αρχίσει να το πιστεύω στις εκλογές του 07. Όταν έγραφε στο πριν για την αναγκη παναριστερού μετώπου ενάντια στον πόλεμο και τη φτώχεια.
Τότε πίστεψα πως ξεμωράθηκε και θέλει συμμαχίες με το σεκ. Μετά είδα ένα ολόκληρο ναρ να ξεμωραίνει κι άλλαξα άποψη. Για τον μπιτσάκη, όχι για το σεκ.

Το σεκ δεν είπε ποτέ ότι θα αλλάξει και δεν ξέρω πού ακριβώς το βασίζουν όσοι το πιστεύουν.
Ίσως στην τελευταία αφίσα του της εκδήλωσης για τα 20χρονα της επανάστασης (αυτή με το κομμένο κεφάλι του στάλιν) ! Εννοώντας την πτώση του τείχους, όχι την ίδρυση του ναρ.

Πολύς λόγος έγινε για το τι δεν έχουν ως πρότυπο (τη σοβιετία, το καταλάβαμε) στο μερέντα. Δεν πρέπει να γίνει μια κουβέντα και για το τι επανάσταση θέλουν;
Σαν αυτή προ 20ετίας που επαινεί το σεκ;

Όλα τα άλλα ακολουθούν σα λογική συνέπεια. Να μην παίρνεις θέση για το κατύν, να μη λες κουβέντα για τα αντισοβιετικά ψηφίσματα του ευρωκοινοβουλίου, για την επιχείρηση να ξαναγραφτεί η ιστορία εν γένει.
Ό,τι σπέρνεις θερίζεις. Και για τη σοβιετία και για τους συμμάχους σου.

Πριν τελειώσει η εκδήλωση μια κοπέλα μοίρασε ένα φυλλάδιο της ανταρσύας για την απεργία (αντάρτες σε ψηφοδέλτιο πρώτη φορά μπαίνουν. Αριστεροί εννοώ. Από τους άλλους έχουν μπόλικους οι δημοτικές). (Για να κάνω κι εγώ κριτική αλά μπιτσάκης δε συμφωνώ με το όνομα. Παραπέμπει σε ανταρσία από το κίνημα και την ορθοδοξία).

Ε, ναι, καμία έκπληξη, η προκήρυξη καλούσε στο εργατικό κέντρο με τη γσεε. Αυτό το θεωρούσα βέβαιο.
Αυτό που δεν ξέρω είναι με ποιο σκεπτικό θα κάνουν ανεξάρτητη ταξική πρωτομαγιά, ενώ τώρα κάνουν εξαρτημένη απεργιακή συγκέντρωση. Εκτός κι αν τα κόψουν κι αυτά.

Το θέμα είναι ότι ο μπιτσάκης είναι γερός και τετραπέρατος. Κι αν δεν ξέρεις από πριν ότι έχει πατήσει προ διετίας τα 80, δεν θα το καταλάβεις αν τον δεις να μιλάει.
Ο χαρίλαος πχ μετά τα 80 του έλεγε πολλά καλά, αλλά και κάποια που τρέχαμε να τα μαζέψουμε. Αλλά είχε περάσει πολλά και δικαιολογείται.

Το μόνο που ήρθε στο μπιτσάκη μαζί με το γήρας (ου γαρ έρχεται μόνον) είναι μια ελαφρά βαρηκοΐα (κι έτσι έδινε σόου σε κάθε ερώτηση κι άφηνε το βήμα για να πάει δίπλα σε αυτόν που την έκανε).
Άλλωστε πολλοί μεγάλοι πολιτικοί ήταν βαρήκοοι. Ανάμεσά τους ο σουφλιάς κι ο καραμανλής όπως έμαθα λίγες ώρες μετά στη μεγάλη αλλαγή της νετ.

Η οποία μετά το κράξιμο που έπεσε στο πρώτο επεισόδιο πήρε πιο κεντριστική θέση στο δεύτερο. Κι έπλεξε εγκώμιο σε μπελογιάννη και καραμανλή μαζί για να τα έχει καλά με όλους.
Το ότι δεν θα τα καταφέρει είναι το μόνο σίγουρο.

Στο παρασκήνιο της εκδήλωσης έκανα κουβέντα με έναν νομικάριο που σκέφτεται να μπει στην κνε (αν και παίζει να με δούλευε). Η λογική του έλεγε να μπει, αλλά η διαίσθηση του έλεγε όχι.
Τι γίνεται άραγε όταν η ταξική σου συνείδηση δε συμφωνεί με το ταξικό σου ένστικτο; Ποιος έχει δίκιο;

Να μπει κανείς ή να μη μπει; Ιδού η απορία.
Εγώ του έλεγα να μπει, αλλά με έτρωγε άλλο ερώτημα.
Εγώ μπορώ να πάρω βιογραφικό για την οργάνωση;

Τελικά του είπα να γράψει στο βιογραφικό του να βάζει όλα όσα σκέφτεται, διαφωνίες και κολλήματα. Κι αν το εγκρίνουν οι σφοι το κρίμα στο λαιμό τους. Αυτός τους είχε προειδοποιήσει.

Ποια ήταν αυτά τα κολλήματα; Αφενός το κλασικό με το δεκέμβρη.
Είσαι ικανοποιημένος με τη στάση του κόμματος; πήγε να με στριμώξει.
Το απέφυγα με συνδικαλιά.
Είχαμε σωστή στάση στα μπάχαλα και λάθος στο αυθόρμητο. Κι οι άλλοι καλύτερη στο αυθόρμητο, αλλά τελείως λάθος με τα μπάχαλα.
Του άρεσε η απάντηση. Δεν του είπα πως την κρατούσα για δύσκολες περιστάσεις σαν κι αυτήν. Τώρα μπορώ να τη γράψω και στο μπλοκ.

Το δεύτερο κόλλημα ήταν για το μονολιθισμό.
Του έκανα σύγκριση με συν και ναρ, αλλά δεν έπιασε. Αυτά δεν τα θεωρούσε καν κόμματα. Ήθελε κάτι παραπάνω.
Οπότε πήγα να το πιάσω ιστορικά.
Δημιουργήθηκε σε συγκεκριμένες συνθήκες κι εμείς τον κληρονομήσαμε. Έλα όμως που δεν είναι το μόνο που μπορούσαμε να πάρουμε. Απ' τα άλλα γιατί μας αποκλήρωσαν;

Οπότε πιάσαμε το υπαρξιακό ζήτημα τι γίνεται αν έχεις άλλη άποψη από την συλλογικότητα στην οποία ανήκεις.
Ποτέ κανείς δε διαγράφτηκε γιατί είπε τις απόψεις του.
Ναι, ρε συ, αλλά και στην (αστική) δημοκρατία (θεωρητικά) ποτέ δεν πιάνουν κάποιον για τις απόψεις του. Άμα πάει να τις κάνει πράξη είναι το θέμα.

Ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός είναι η μόνη λύση. Αλλά παίζει να σε οδηγήσει σε διχασμό προσωπικότητας. Σχιζοφρενικές καταστάσεις.
Τα είχε ζήσει κι ο συνομιλητής μου στη νιότη του. Σε μια επιπόλαια νεανική περιπετειούλα με την πασπ.
Άλλα πίστευε κι άλλα έπρεπε να υποστηρίζει στις συνελεύσεις.

Τουλάχιστον το κόμμα, μου λέει, διαγράφει όσους διαφωνούν και τους γλιτώνει από τη σχιζοφρένεια. Κάτι είναι κι αυτό.
-Μπα μην το λες. Πολλοί την πνίγουν μέσα τους και στο τέλος τους κυριεύει.

Το βράδυ πήγαμε σπίτι μου μαζί με έναν άλλο κρυπτο(κ)νίτη που ήρθε στην εκδήλωση ινκόγκνιτο (απ' τους δικούς μας) και βγάζαμε συνθήματα:
η ανατροπή δεν είναι εκπομπή
είναι ναρ και τροτσκιστές και αλτουσεριανοί

σε αυτούς τους δρόμους σε αυτή την κοινωνία
μια μέρα πρώτο κόμμα θα είναι η ανταρσία

Μετά, καθώς έφευγε, πλάκωσαν πάνω του κάτι στρατιωτικά ελικόπτερα κι άρχισε ανθρωποκυνηγητό. Αλλά έφτασε σπίτι του σώος.
Τι διάολο, πήραν και ελικόπτερα μαζί με τα παπάκια; Καινούρια ομάδα εγκαινίασαν;
Την άλλη μέρα στα κανάλια ούτε ένα ρεπορτάζ, ούτε ένας αγανακτισμένος πολίτης. Η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.

Αληθινά ψέματα

Η αλήθεια είναι επαναστατική λέει ο γκράμσι. Αλλά εμείς ξέρουμε απ' το μαρξ ότι πάνω απ' όλα είναι ταξική.
Το πρόβλημα -όπως το καταλαβαίνω εγώ τουλάχιστον- είναι ότι οι πιο πολλοί βλέπουν πιο πάνω την αντίθεση, αλλά όχι τη σύνδεση. Μένουν στο δεύτερο ξεχνώντας το πρώτο.

Ακόμα κι έτσι βέβαια, δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με τους αναθεωρητές. Που αναζητούν τη μία και μόνη απόλυτη αλήθεια σε πανανθρώπινες, οικουμενικές αξίες (ελευθερία, δημοκρατία κτλ).
Ο δολοφόνος είναι δολοφόνος που λέει κι ο χέγκελ. Πώς και γιατί δεν τους αφορά. Και δεν επηρεάζει την αλήθεια που είναι απόλυτη.
Αλλά κάποτε πρέπει να πάψουμε να βρίσκουμε παρηγοριά στις συγκρίσεις.

Γιατί η αλήθεια είναι επαναστατική. Το δείχνουν κι οι καλλιτέχνες με τη δουλειά τους.
Μπορεί ένα έργο να είναι ωραίο κι εύπεπτο. Αλλά πραγματικό έργο τέχνης το κάνει μόνο η αλήθεια που έχει μέσα του. Τα νοήματά του, οι συνειρμοί με την πραγματικότητα.
Αλλιώς, τι να τα κάνω τα τραγούδια σας, ποτέ δε λένε την αλήθεια...

Όμως η αλήθεια πληγώνει. Οι πιο πολλοί δεν την αντέχουν. Προτιμούν να ζουν σ' ενα χαρούμενο ψέμα. Πχ ότι όλα στη σοβιετία πηγαίναν καλά.
Ή τουλάχιστον να πέθαιναν πριν ανατραπεί το ψέμα τους. Όπως η άρρωστη κυρία στο γκουντμπάι λένιν.

Τα συνήθη κυρίαρχα ψέματα είναι η θρησκεία κι η δημοκρατία.
Αλλά αν είσαι αρκετά έξυπνος για να τα πιστέψεις κατασκευάζεις δικές σου ψεύτικες φυγές για να βρίσκεις διέξοδο (τζόγος, ναρκωτικά, κάτι να γεμίζει το κενό).
Στην (αστική) δημοκρατία εξάλλου δεν υπάρχουν αδιέξοδα.
Άλλο αν στα (αστικά) αδιέξοδα δεν υπάρχει δημοκρατία.

Η καπιταλιστική δύση είναι το μόνο μέρος όπου το αλήθεια ή θάρρος είναι παιχνίδι.
Ίσως γιατί δεν τα έχουμε στην κανονική μας ζωή. Το πολύ να έχουμε το ένα χωρίς το άλλο.

Στη σοβιετία διηγούνταν ένα παρόμοιο ανέκδοτο για τις δυο μεγαλύτερες εφημερίδες τους.
Λέγαν πως είχαν ιζβέστια χωρίς πράβδα και πράβδα χωρίς ιζβέστια.
Που πάει να πει ειδήσεις χωρίς αλήθεια κι αλήθεια χωρίς ειδήσεις.
Κι αν υπήρχε κάποιος που δεν πείθονταν, μπορούσαμε να το λύσουμε κι αλλιώς.

Εμείς εδώ έχουμε αναπτύξει καλλιτεχνικό γούστο πάνω στο θέμα. Ξέρουμε να εκτιμάμε τα καλά ψέματα και να επιβραβεύουμε όσους τα λένε. Τους καλύτερους μάλιστα τους ψηφίζουμε. Κι ας ξέρουμε πως είναι παπατζήδες.
Η ελλάδα είναι η καλύτερη απόδειξη πως μπορείς να κοροϊδέψεις πολύ κόσμο όσες φορές θέλεις.

Η αλήθεια κι η πλάνη διαπλέκονται αξεδιάλυτα σε μια κλασική διαλεκτική σχέση.
Όλες οι προσπάθειες φιλοσοφίας είχαν μέσα τους ένα κομμάτι αλήθειας μαζί με μπόλικη πλάνη.
Την αλήθεια την πλησίασε περισσότερο αυτός που κατάλαβε ότι είναι έννοια ιστορική, όχι απόλυτη.
Άσχετα αν μετά ειπώθηκαν τα πιο χοντρά ψέματα για όσα είπε. Σε βαθμό που κι ο ίδιος ακόμα να αναγκαστεί να πει: αν είναι έτσι, τότε εγώ δεν είμαι μαρξιστής.

Ψέμα κι αλήθεια σήμερα δύσκολα διακρίνονται. Συνήθως το ψέμα μοιάζει πειστικότερο.
Η πραγματικότητα γύρω μας είναι ένας ψεύτικος κόσμος με σάπιες αξίες κι ιδανικά. Ενώ η πραγματική κίνηση των πραγμάτων που καταργεί την (ψεύτικη) σημερινή μοιάζει ουτοπία μακρινή κι απραγματοποίητη.

Πες μου ένα ψέμα να αποκοιμηθώ (να, σαν αυτό του χρουτσόφ ότι σε είκοσι χρόνια θα έχουμε κομμουνισμό).
δύσκολα τελειώνω με ό,τι αγαπώ. (Τη σοβιετία ακόμα να την ξεπεράσω).

Αλλά ο γκόρμπι τα έβγαλε όλα στη φόρα και τα γκρέμισε με τη γκλάσνοστ του.
Που χρησίμεψε μόνο για να σπιλώσουν τον λιγκατσόφ και να τον φάνε.
Γιατί πάνω στον χρόνο με το τσέρνομπιλ έδειξε τα όριά της.
Τόση αλήθεια δεν αντεχόταν. Άσε καλύτερα τους σουηδούς να την πουν δημόσια.

Κι όλα αυτά στην χώρα που ήξερε καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη τη σημασία των χρήσιμων μύθων για να κινητοποιήσει τις μάζες.
Όπως έκανε με τους τσάρους ο σύντροφος με το μουστάκι όταν μας επιτέθηκαν οι ναζί.

Εδώ να δεις ψέμα να χορτάσει η ψυχή σου.
Την ιστορία τη γράφουν οι νικητές. Κι εμείς νικήσαμε. Αλλά οι ναζί παίρνουν ιδεολογική ρεβάνς με μισό αιώνα καθυστέρηση. Κι έχουν μαζί τους ένα σωρό δημοκράτες σε αυτή την αποκατάσταση (της ιστορίας και της δικής τους).
Που κατά τα άλλα εξοργίζονται [οι δημοκράτες] με την αποκατάσταση του στάλιν.

Σοβιετία κι αν σε χάνω δε θα σε ξαναπικράνω
Εκεί που χάνουμε λίγο στο μύθο είναι σε αυτό το αληθώς που έχουν οι άλλοι.
Κι εμείς μια δευτέρα παρουσία περιμένουμε για την οποία ο καιρός γαρ εγγύς κι οι συνθήκες ώριμες.
Αλλά για ανάσταση της σοβιετίας δε λέμε κάτι. Μόνο για επανάσταση.

Το πιο πιθανό είναι ότι οι καγκεμπίτες φρουροί που φυλούσαν τον τάφο είδαν τον βράχο να κινείται, αλλά τους μπούκωσε με χρήμα ο γέλτσιν για να μη μιλήσουν και πουν ότι η σοβιετία ανελήφθη στον ουρανό.
Το ανελήφθη στη δική μας αργκό σημαίνει έκανε έφοδο.

Ψέματα, ψέματα πες μου πως είναι ψέμα
ένα αστείο χαζό εγώ χωρίς εσένα
Όταν είσαι ερωτευμένος νομίζεις ότι όλα τα τραγούδια γράφτηκαν για την αγάπη σου. Κι αυτό για τη σοβιετία μάλλον μιλάει.

Για την αλήθεια δεν τραγουδάει κανείς, δεν έχει μάλλον πολύ γούστο.