Τέσσερα χρόνια μετά ΙΙ

Δέκα μέρες μετά την 20ή Οκτώβρη και καμιά εικοσαριά χιλιόμετρα από την πλατεία Συντάγματος, όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο Κοτζαρίδης, ξεκινούσε ένα από τα σημαντικότερα επεισόδια στην πρόσφατη ιστορία της ταξικής πάλης στη χώρα μας: η απεργία διαρκείας των ηρωικών χαλυβουργών. Που μπορεί να μην έφτασε τελικά στη νίκη, αλλά στους εννιά μήνες που κράτησε, άφησε πολύτιμη παρακαταθήκη, κυοφορώντας τα καλύτερα στοιχεία της εργατιάς που αγωνίζεται: το αλύγιστο, αγωνιστικό φρόνημα, την ταξική αλληλεγγύη, την πολυμορφία. Και πάνω από όλα την ελπίδα, που μένει πάντα στον πάτο του κουτιού της Πανδώρας (όχι του Βαξεβάνη, εκεί η ελπίδα ήρθε, είδε και -μας- νίκησε).

Τέσσερα χρόνια μετά, ο Δήμος Χαϊδαρίου κι η επιτροπή των χαλυβουργών διοργανώνουν στο δημαρχείο της πόλης μια βδομάδα εκδηλώσεων για τα τέσσερα χρόνια που κλείνουν σήμερα από το ξεκίνημα αυτού του ηρωικού αγώνα. Η κε του μπλοκ βρέθηκε χτες, στην πρώτη μέρα των εκδηλώσεων, και καταγράφει κάποια στιγμιότυπα που ξεχώρισαν.

-Το πολύ δυνατό, συγκινητικό άνοιγμα, με το προσκλητήριο νεκρών για τους οκτώ (αν μέτρησα καλά) χαλυβουργούς που έφυγαν από τη ζωή στο ενδιάμεσο, αλλά παραμένουν ζωντανοί κι αθάνατοι στη μνήμη των συντρόφων τους. Κι άντε να πεις και να πιστέψεις πως όλοι αυτοί οι θάνατοι, μες σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα, είναι τυχαίοι και άσχετοι από τις απολύσεις κι από την περιπέτεια στην οποία μπήκαν οι άνθρωποι κι οι οικογένειές τους.

-Η υποβλητική απαγγελία ενός ποιήματος, του "Πρέπει", από τον ίδιο το δημιουργό του, τον ποιητή της Χαλυβουργίας (που δυστυχώς δεν πρόλαβα να ηχογραφήσω).
Μην αμφιβάλεις για τα δικαιώματά σου
Πρέπει να δεις το φόβο στη ματιά τους
Ο χαιρετισμός του εκπροσώπου των αλληλέγγυων εργαζόμενων του ΙΓΜΕ, που στην πορεία, βρήκαν συμπαραστάτες τους χαλυβουργούς και στο δικό τους αγώνα.

-Κι ο χαιρετισμός του Σελέκου, "του δικού μας δημάρχου", όπως τον προλόγισε από μικροφώνου το μέλος της επιτροπής, που έκανε τη σύνδεση με το σήμερα και την απεργία στις 12 Νοέμβρη, εκφράζοντας την πεποίθηση πως η κινηματική κάμψη θα είναι προσωρινή.
Προς το τέλος της εκδήλωσης οι χαλυβουργοί του χάρισαν κι ένα ωραίο χαρακτικό, με τις 274 μέρες της απεργίας, για να το βάλει πάνω από το γραφείο του και να μην μπερδευτεί ξανά (στην εκδήλωση τους έφαγε δύο κι είπε εκ παραδρομής πως ο αγώνας κράτησε 272 μέρες).

-Η έκθεση φωτογραφίας, με χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από τον αγώνα των χαλυβουργών, αλλά και το υλικό των δύο Ελβετών συναγωνιστών (που τιμήθηκαν και αυτοί με το ίδιο χαρακτικό), με πρόσωπα κι αφίσες του αγώνα. Όπως το σχέδιο που κοσμεί την κεντρική αφίσα της εβδομάδας εκδηλώσεων, με το Βλαδίμηρο να παραφράζει το σύνθημα του Ομπάμα. Σοτσιαλίζμους; Γες, γουί κεν.

-Η διεθνιστική νότα των δύο Ελβετών, του Φλόριαν και της Σίλκε, που έδωσαν το υλικό για να στηθεί ή έκθεση κι έχουν μια αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία. Βρέθηκαν στην Ελλάδα για διακοπές το 11-12, οπότε κι έμαθαν τυχαία για τον απεργιακό αγώνα των χαλυβουργών, και δραστηριοποιήθηκαν, επιστρέφοντας δύο φορές, επί τούτου, στη χώρα μας, κι ενεργοποιώντας τα σωματεία τους στη δική τους πατρίδα. Πολιτικά ανήκουν σε μια μαοϊκή γκρούπα, που λέγεται έτσι ακριβώς, μαρξιστική-λενινιστική γκρούπα! Ενώ στην ομιλία τους, που την εκφώνησαν εναλλάξ κι από μισή, θέλησαν να δείξουν πως στην Ελβετία, εκτός από τις σοκολάτες, τα ρολόγια και τις τράπεζες, υπάρχει κι εργατικό κίνημα που αντιδράει και αναπτύσσεται.

-Η συναυλία των Υπεραστικών, που επανεμφανίστηκαν μετά από αρκετό καιρό και (μας) έλειψαν από το φετινό Φεστιβάλ. Το συγκρότημα που χτες τα μέλη του ένιωθαν "στο πλευρό της τάξης μας" για την οποία γράφουν και τραγουδάνε. Κι όταν δεν τους βοηθάει η φωνή ή οι ιώσεις που κυκλοφορούν (για να απαντήσει το κοινό με την ευχή "περαστικά στους Υπεραστικούς"), το αναπληρώνουν με την ψυχή. Ενώ στου "Αδόλφου τα εγγόνια (τη σαπίλα του ντουνιά)", τα χειροκροτήματα του κόσμου σκέπαζαν ή πλαισίωναν τα κρουστά, και μέχρι κι οι Ελβετοί πρέπει να έπιασαν το γενικό νόημα από τα συμφραζόμενα.

-Και φυσικά η πανταχού παρούσα προλεκάλτ πλευρά.
Η στιχουργική διασκευή των Υπεραστικών στα Σγουρά Μαλλιά, για μια "ελεύθερη, αταξική ζωή".
Η φωτό του δίμετρου σχεδόν Φλόριαν με τον (τίμιο, λαϊκό γίγαντα) Σελέκο. Κρίμα που έλειπε από την πόζα ο Μεϊμαράκης, για να τρολάρει με το ύψος.
Τα μεταφραστικά κενά που άφηνε (πότε σκόπιμα, πότε όχι) ο διερμηνέας σε κάποια σημεία, πχ όταν οι ελβετοί μιλούσαν για "αυτό το κωλοσύστημα" ή για το "τι μαλακίες ψηφίζει ο κόσμος". Από κάτω όμως βρίσκονταν αρκετοί γνώστες της γερμανικής που συμπλήρωναν τα κενά.
Η παραδοσιακή, ελβετική, κόκκινη στολή που φορούσε η Σίλκε κι είχε μια νότα από... από... τολμώ να πω από Γιουροβίζιον.

Τα υλικά των Ελβετών, που είχαν μαζί τους σοκολάτες, ένα παραμύθι που έγραψαν οι ίδιοι κι εκλαϊκευτικά φυλλάδια ή αφίσες με παιδικά σχέδια και μορφές από πλαστελίνη (όπως στο Πίνγκου), για να προσελκύσουν πιο εύκολα ανώριμες, παιδικές συνειδήσεις.

Σε ένα από αυτά τα εκλαϊκευτικά φυλλάδια για την οικολογία πχ, εξυμνούσαν μεν τα κατορθώματα των πρώτων χρόνων της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Σοβιετική Ένωση, αλλά ασκούσαν παράλληλα κριτική στην τάση της παραγωγικής γιγάντωσης και καταστροφής ή υποβάθμισης του περιβάλλοντος.

Οι εκδόσεις Διεθνές Βήμα με την Προδομένη Επανάσταση του Λέοντα και την Τελευταία Μάχη του Λένιν, θεωρητικά ενάντια στη σταλινική γραφειοκρατία. Χρειαζόταν εξάλλου ένα τροτσκιστικό αντίβαρο στη μαοϊκή γκρούπα, για να φτιαχτεί το ενιαίο μέτωπο. Κι όλα αυτά φαντάζομαι δείχνουν πόσο περίκλειστοι σεχταριστές, δογματικοί και δε συμμαζεύεται, είναι οι ορθόδοξοι κομμουνιστές, όταν δίνουν έναν ταξικό αγώνα. Τι, όχι;

Στο κλείσιμο, υπενθυμίζω κάποια βασικά πρακτικά σημεία.
Σήμερα οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με την προβολή του ντοκιμαντέρ για τους χαλυβουργούς.
Η έκθεση φωτογραφίας θα είναι ανοιχτή στο κοινό, στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχείου, κάθε απόγευμα, από τις 5 ως τις 9.
Ενώ την άλλη εβδομάδα, το πρωί της επόμενης Κυριακής, το συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου Νομού Αττικής, διοργανώνει εκδήλωση στο σινεμά Στούντιο, στην Πλατεία Αμερικής, που θα περιλαμβάνει ομιλία και θεατρική παράσταση (αν δεν κάνω λάθος, με θέμα τη δίκη των χαλυβουργών).

Η διαλεκτική του ΟΧΙ

Ο Ραφαηλιδης έγραφε κάπου οτι μια χώρα που έχει δύο εθνικές εορτές, όπως η δική μας (όπου αυτό το όπως είναι πλεονασμός, γιατί στην πραγματικότητα είναι μόνο η δική μας) (και τώρα πρέπει να ανοίξουμε νέα -αριστερή- παρένθεση ή καλύτερα εισαγωγικά για να βάλουμε αυτό το "δική μας", όπως ακριβώς και με την "αριστερή κυβέρνηση")...
...έλεγε λοιπόν ότι μια χώρα που έχει καθιερώσι δύο εθνικές επετείους για να γιορτάσει, δεν είνα απλως εθνος ανάδελφο, περικυκλωμένο από τους εχθρούς που το επιβουλεύονται, αλλά χώρα που φαίνεται να αμφιβάλλει για την εθνική της συνείδηση και να χρειάζεται μπόλικες γιορτές για ν τη σιγουρέψει.

Ενώ πολλοί άλλοι επισημαίνουν το ελληνικό παράδοξο να γιορτάζουμε τη μέρα που μπήκαμε στον πόλεμο και όχι την απελευθέρωση που (δε) σήμανε το τέλος του. Κι αυτή η ελληνική ιδιαιτερότητα οφείλεται στην πολιτκή ελληνική ιδιαιτερότητα, καθώς η επίσημη ελληνική ιστορία δε θέλει να πει πολλά ούτε για την απελευθέρωση ούτε για τον πόλεμο που ακολούθησε (που άλλοι τον λεν εμφύλιο ενώ εμείς ταξικό). Πόσο μάλλον για την άλλη επέτειο της 28ης Οκτώβρη με την επίσημη ίδρυση του ΔΣΕ. Πόσο μάλλον όταν η (αριστερή) περιφέρεια της (Κουμουν)δούρου θάβει, όσο μπορεί, τον αντιστασιακό ρόλο του ΕΑΜ στους ιστορικούς πίνακες που έχει στήσει στο κέντρο της πόλης.
Μια απεργία έγινε, αλλά ποιος την οργάνωσε να δεις, ποιος την οργάνωσε...
Και κάποιους εκτέλεσαν μετά, αλλά πού ανήκαν, πού ανήκαν... εδώ το 'χω.

Ευτυχώς καλύπτουν εν μέρει αυτό το κενό οι ιστορικοί περίπατοι της οργάνωσης, που μπορεί να μην έχουν πια βετεράνους Ελασίτες να σου διηγούνται τα πράγματα, όπως τα έζησαν, με την ένταση του βιώματος στη φωνή τους και το βλέμμα τους, αλλά γίνονται από διαβασμένους σφους της νεολαίας και δεν παύουν να έχουν ξεχωριστές στιγμές. Πχ στον περίπατο των Εξαρχείων για τη μάχη του Πολυτεχνείου, όπου τραυματίστηκε ο σύντροφός μας ο Φοίβος Τσέκερης (που έφυγε τον περασμένο Μάρτη) κι ένα ταξικό ναυάγιο, ο Γρηγόρης Φαράκος. Ενώ σε μια άλλη μάχη τα τανκ περνούσαν όπως τώρα οι δελτάδες, γι να πιάσουμε τη σύνδεση με το σήμερα.
Παράλληλα μαθαίνεις πληροφορίες για την οδό Ζαίμη -και για λίγο...- ενώ καταλαβαίνεις πως έχεις μεγαλώσει επικίνδυνα, όταν ακούς τον ξεναγό (κι ας μην είμαστε ακριβώς ξένοι σε όλα αυτά για να προκύπτει η ετυμολογία-ή μήπως είμαστε;) να λέει στους μικρότερους σφους για τον Έβερτ, που εσείς δεν τον προλάβατε. Μάλιστα...

Επειδή όμως η κε του μπλοκ δεν έχει τεχνικά τη δυνατότητα να γράφει μακροσκελή κείμενα (πόσο μάλλον σχόλια) αυτές τις μέρες, και πρέπει να δικαιολογηθεί κάπως κι ο τίτλος της ανάρτησης, ας κλείσουμε με τον εξής συλλογισμό.
Κάποιοι θεωρούν το ΚΚΕ κόμμα του (στείρου) ΟΧΙ. Προφανώς γόνιμο και μη στείρο θα ήταν το
"ώστε λοιπόν έχουμε πόλεμο" του Μεταξά ή το εξίσου "ηρωικό" και πένθιμο "ώστε λοιπόν έχουμε μνημόνιο" του Τσίπρα. Και το δικό μας τριπλό ΟΧΙ, το όχι που είπε ο ελληνικός λαός, δεν μπορούσε να μπει στο ίδιο δημοψηφισματικό τσουβάλι, δε χωρούσε στις δικές τους κάλπες -και σε καμία άλλη, γιατί δε θα κριθεί εκεί. Και δεν είναι στείρο γιατί δε μένει στα ρηχά μέτωπα στη βάση ενός αντί- αλλά λέει το μεγάλο ναι, μια μεγάλη κατάφαση στο όραμα ενός κόσμου χωρίς εκμετάλλευση.

Ηχορρύπανση

Όταν ήμουν μικρός κι άκουσα πρώτη φορά τον όρο, είχα την τάση να τα παίρνω όλα τοις μετρητοίς και πίστευα ότι υπάρχει χωροταξικό πρόβλημα και σε λίγο δε θα ξέρουμε πού να χωρέουμε ή να θάψουμε τους περιττούς ήχους, όπως ακριβώς και με τα σκουπίδια. Σταδιακά ξεπέρασα αυτόν το φόβο, τουλάχιστον μέχρι κάποιος φυσικός να μου αναπτύξει κάποια θεωρία που δε θα καταλάβω και να μου ανατρέψει τις σταθερές. Ενώ όλο και πιο σπάνιες ήταν οι αναφορές σε αυτή την έννοια. Σε μια εποχή που κυριαρχεί και θριαμβεύει παταγωδώς το θορυβώδες τίποτα, ενώ χιλιάδες τίποτα θορυβούν διαρκώς για να τραβήξουν την προσοχή μας, κανείς δεν ασχολείται ουσιαστικά με ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των καιρών.

Ίσως γιατί πολλοί από εμάς έχουν αναπτύξει στρεβλούς τρόπους άμυνας, για να τα βγάλουν πέρα. Ωτοασπίδες για το ροχαλητό του άλλου, ακουστικά που δημιουργούν ένα περιβάλλον απομόνωσης κι ηχητικής ασφάλειας, για  να μην αντιμετωπίσουμε ποτέ τον κόσμο κι ό,τι μας ενοχλεί. Η αφαίρεση από την πραγματικότητα που καλούμαστε να αλλάξουμε κι η αφηρημάδα, όταν μιλάει κάποιος, εκτός από το σημείο όπου λέει κάτι που μας ενδιαφέρει και πετιόμαστε αντανακλαστικά από τον πνευματικό λήθαργο. Μπλα-μπλα-μπλα-ποδόσφαιρο/προτσές/σεξ-μπλα, μπλα (και όχι, δεν πρόκειται για το ΜΠΛΑ της Αγκόλα).

Ή σαν το σύστημα που περιγράφει κάπου ο Μίσσιος για τους κομμουνιστές, που φοράνε νοερά ένα ζευγάρι ακουστικά, εκτός από τις στιγμές που μιλάνε οι ίδιοι -και μετά τα ξαναβάζουν.

Μπορεί να είναι απλώς μια δική μου εμμονή με τη συγκεκριμένη δεκαετία/περίοδο της μεταπολίτευσης, αλλά δε θεωρώ τυχαίο ότι ο όρος κι ο προβληματισμός για το φαινόμενο που περιέγραφε, ευδοκίμησε ακριβώς τότε, που ο ήχος και οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί είχαν πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα, κυκλοφορούσαν παιδικές κασέτες άρτιες ακουστικά (αν οι πιο πολλοί έχουν υπόψη τους τη Λιλιπούπολη, εγώ αντιθέτως εννοώ το Μορμόλη και ηχογραφημένες παραστάσεις Καραγκιόζη-ενώ μετά ήρθε η παρακμή το Άλτερ και τα Ζουζούνια), ο φέρτης κι ο παπαστεφάνου έκαναν τους εκφωνητές σε διαφημιστικά σποτάκια, ακόμα και στους απαράδεκτους ή το ρόδα, τσάντα και κοπάνα υπήρχε μουσική επιμέλεια, ενώ στην τηλεόραση μπορούσες να παρακολουθήσεις ουσιαστικές συζητήσεις, χωρίς να γίνεται χάβρα. Είχε βγει πρόσφατα μάλιστα ένα στατιστικό που έδειχνε πως ο μέσος όρος που μιλούσε ένας πανελίστας, χωρίς να τον διακόψουν ήταν κοντά στο τρίλεπτο, ενώ σήμερα μετά βίας φτάνει τα είκοσι δευτερόλεπτα. Κι ίσως κάποιος να μην μπορεί να την παρακολουθήσει, όπως δε θα μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε μια αναμέτρηση σκάκι, που μεταδίδονταν ζωντανά στη σοβιετική ένωση, λόγω του ρυθμού (αυτό ακριβώς που συμβαίνει και με τους παλιούς αγώνες μπάσκετ η ποδοσφαίρου). Αυτό όμως δεν αφαιρεί κάτι από την αξία τους.

Τι εστί όμως ηχορύπανση; Οι διαφημίσεις στο ράδιο, η τηλεόραση στη δαπασών, για να υπάρχει κάτι να παίζει στο σπίτι κι να ξεγελά τη μοναξιά μας, που δεν αποτυπώνει ακριβώς το φόβο της μοναξιάς, αλλά το φόβο να μείνουμε μόνοι, αντιμέτωποι με τον εαυτό μας και την πραγματική του εικόνα. Η απώλεια των φυσικών ήχων (σώπα δάσκαλε, σώπα να ακούσουμε το πουλί), ή ακόμα και των βιομηχανικών που δεν είναι σπάνιοι και ξεχωριστοί, πχ όπως το τρένο που έμπαινε μια καθορισμένη ώρα στην πόλη και ενημέρωνε τους κατοίκους τη, οι ανόητες άχρωμες φωνές των εκφωνητών, που ήταν και παλιά εκνευριστικοί, αλλά είχαν τουλάχιστον ένα ιδιαίτερο ηχόχρωμα, τα κλαμπ, η έλλειψη μουσικής καλλιέργειας, κτλ.

Κι επειδή δεν έχω κάποιο τελικό συμπέρασμα, για να μετατρέψω αυτή τη ρομαντική αναπόληση μας εξιδανικευμένης εικόνας από το παρελθόν σε κάτι χρήσιμο για το σήμερα, ενώ στην επικοινωνιολογία η εκπομπή άσκοπων μηνυμάτων, που δεν έχουν κάτι να πουν κι αποτυγχάνουν συνεπώς να επικοινωνήσουν, λέγεται θόρυβος, το σημερινό κείμενο θα σταματήσει απότομα και θα αποσυρθεί στη σιωπή του.

Επιστροφή στο μέλλον

Όχι, δεν πρόκειται για το παλιότερο βιβλίο του Πι-Πι, αλλά για τα χρόνια της (δικής του) αθωότητας, όταν ήταν ακόμα στέλεχος της Κνε, στο ίδιο κόμμα με το Λαφάζα, αλλά απέναντί του. Και για την ομώνυμη ταινία του Σπίλμπεργκ, εν έτει 1985 –τότε που πηγαίναμε για ακόμα καλύτερες μέρες και την ανασυγκρότηση (περεστρόικα) του κομμουνιστικού κινήματος, για να πιάσουμε τελικά μηδέν στα δύο- με το Μάικλ Τζέι Φοξ, που γυρίζει τρεις δεκαετίες μπροστά το ρολόι, στις 21 Οκτωβρίου 2015, και τις διάφορες προβλέψεις, εκ των οποίων άλλες επαληθεύτηκαν κι άλλες περιμένουν στο συρτάρι της ιστορίας να επαληθευτούν στο μέλλον.

Τι θα έβλεπε όμως ο έλληνας ομόλογος του Μάικλ Τζέι Φοξ –πέραν του ότι ο βασικός πρωταγωνιστής της ταινίας πάσχει από Πάρκινσον, εδώ και μερικά χρόνια; Θα μπορούσε να δει πχ έναν νέο (και με την ηλικιακή έννοια) παπατζή, που πασχίζει να μιμηθεί τη ρητορική και τα τεχνάσματα του Ανδρέα. Αλλά αν τότε ο Χαρίλαος απαντούσε θυμόσοφα σε ένα παπαγαλάκι: «αλλαγές βλέπω, αλλαγή δε βλέπω», ο σύγχρονος παρατηρητής θα έψαχνε μάταια να βρει έστω και τις πρώτες. Ντάξει, ξέχασέ την την αλλαγή, αλλά ούτε καν μικρές αλλαγές δε βλέπω.

Το βασικό πρόβλημα ωστόσο είναι πως ο λαός σήμερα, σε ρόλο Μάικλ Τζέι Φοξ, γυρίζει τις πλάτες του στο μέλλον, όχι για να μη γίνει συνένοχος στο φόνο (καθώς η συμμετοχή του προκύπτει από την απάθεια μπροστά στο δολοφόνο), αλλά γιατί μένει κολλημένος στο χρυσό μεταπολιτευτικό παρελθόν και τη δεκαετία με τις βάτες. Και αν είχεστα χέρια του μια αντίστοιχη χρονομηχανή, θα πήγαινε πίσω στον Οκτώβρη του 85’, όχι για να διορθώσει κάτι που πήγε στραβά στη συνέχεια, πχ τη «στροφή» με το πρόγραμμα σταθεροποίησης και το πρώτο αντιλαϊκό πακέτο μέτρων του Σημίτη, από το οποίο κλείνουν τριάντα χρόνια αυτό το Φθινόπωρο (και για το οποίο αξίζει να διαβάσει κανείς, αν τη βρει, την μπροσούρα της ΕΣΑΚ για το πραξικόπημα στη ΓΣΕΕ λαο τα δημοκρατικά ήθη της Αλλαγής στο συνδικαλιστικό κίνμα). Αλλά για να μείνει για πάντα εκεί, χωρίς να βλέπει την προοπτική κι αυτό που θα ακολουθήσει. Εξάλλου, το χειρότερο σε αυτές τις συνήθεις, αντιδιαλεκτικές ερωτήσεις της αποκαλούμενης εναλλακτικής ιστορίας, «τι θα γινόταν αν...» και «τι θα αλλάζαμε, αν μπορούσαμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο», δεν είναι απλώς αυτή καθαυτή η αναζήτηση κι ο αντιδιαλεκτικός της χαρακτήρας, αλλά οι απλοϊκές απαντήσεις στις οποίες καταλήγει.

Σημειώνω παρενθετικά πως οι μόνοι που θα μπορούσαν ίσως να προλάβουν και να αλλάξουν κάτι, είναι οι κομμουνιστές στην περίπτωση της Σοβιετικής Ένωσης. Και πάλι όμως, δε θα ήταν τόσο απλό. Ακόμα κι αν μπορούσαμε να σκοτώσουμε πχ τον Γκόρμπι, όπως έγραψε μεταξύ σοβαρού κι αστείου (και βασικά το πρώτο) ένας σφος τουιτεράς, στη θέση του θα ήταν κάποιος Γκρίσιν (από εκεί να καταλάβεις) ή στην καλύτερη των περιπτώσεων, ο γίγαντας Λιγκατσόφ, που τα ‘χει ακόμα τετρακόσια και εν έτει 91’ θεωρούσε «αίνιγμα» τον Γκορμπατσόφ (εκτός κι αν αδυνατούσε να μιλήσει πιο καθαρά) και σήμερα παρυφεί στα αριστερά (ου μην κι εκτός) του ΚΚΡΟ, ασκώντας του κριτική από τέτοιες τίμιες θέσεις. Κλείνει η ιστορική παρένθεση.

Και το βασικό πρόβλημα είναι πως όσο ο λαός (ακόμα κι εμείς ως ένα βαθμό) σκέφτεται με τέτοιους όρους του παρελθόντος το μέλλον του, όχι για να διδαχτεί από την πείρα του και να το ετοιμάσει διαφορετικά, χωρίς τα ίδια λάθη, αλλά με όρους καθαρής νοσταλγίας, τόσο θα το βλέπει να γλιστρά μέσα από τις ανοιχτές παλάμες του, που θα στρέφονται στο κεφάλι του, για να το μουντζώσουν, σαν τους αγανακτισμένους.

Και μια μηχανή που θα μας πήγαινε στο 2045, δεδομένου ότι τα πράγματα θα είχαν μείνει όπως και τώρα, θα μας επέτρεπε να δούμε μια Ελλάδα με λαό εξαθλιωμένο, εθνική σύνταξη στα διακόσια ευρώ (αν φυσικά καταφέρουμε τον εθνικό στόχο να παραμείνουμε στο ευρώ), και τον εργασιακό μεσαίωνα να γελά ειρωνικά στην ιδέα μιας επιστροφής στο μέλλον (και την κοινωνία του μέλλοντος που προσπάθησαν να οικοδομήσουν κάποιες χώρες).

Γιατί αν θέλουμε να δούμε αλλαγές στη ζωή μας, χρειάζεται πρώτα μια ριζική, πραγματική αλλαγή –με κατεύθυνση το σοσιαλισμό, όπως λέγαμε στη δεκαετία με τις βάτες, σε έναν τελείως διαφορετικό διεθνή συσχετισμό, που μόνο ο Λιγκατσόφ έχει μείνει να μας θμίζει. Ή μάλλον άμεσα συνδεμένη με την προοπτική του, ως προϋπόθεση, όπως λέμε τρεις δεκαετίες μετά.

Ακους ρε συ; Είναι αυταπάτη λέει ότι μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο...

Αυτός, αυτή και τα μυστήρια

Τις προάλλες η κε του μπλοκ βρέθηκε από σπόντα στο κτίριο της Αρχιτεκτονικής, στο ΕΜΠ, μπροστά σε έναν τοίχο με το σύνθημα: αρχιτεκτονική μπορούν να κάνουν οι πάντες, ακόμα κι οι αρχιτέκτονες. Το οποίο μου θύμισε συνειρμικά ένα προβοκατόρικο τσιτάτο του Ραφαηλίδη για το κόμμα, όπου μπορείς να βρεις τα πάντα, ακόμα και κομμουνιστές. Αν και δεν είναι ίσως τόσο παράξενο, αν σκεφτείς πότε το έγραψε και ποιος μπορεί να είχε υπόψη του.

Οι αρχι-τέκτονες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ετυμολογικά και αρχι-μασόνοι, ιδιαίτερη κλίκα που οι υπόλοιποι Πολυτεχνίτες δεν τους θεωρούν Πολυτεχνίτες, αλλά κάτι σαν σπουδαστές της Καλών Τεχνών. Δεν είναι όμως αυτό το θέμα της ανάρτησης –χωρίς να είναι κι αυστηρά καθορισμένο, από την άλλη- αλλά μια αναρχική αφίσα σε ένα διπλανό τοίχο της αρχιτεκτονικής, που μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Το αρχικό θέμα της (πρέπει να) ήταν η αντιφασιστική πορεία στην επέτειο της δολοφονίας του Φύσσα, που δέχτηκε την επίθεση των ΜΑΤ. Πέρα από την αναμενόμενη εισαγωγή «μπάτσοι χτύπησαν συντρόφους», κτλ, η διαφορά ήταν στις λεπτομέρειες, που ακολούθησαν και τις αναπαράγω από μνήμης –ελπίζω χωρίς να αλλοιώνω το γενικό νόημα.

Μπάτσοι χτύπησαν δεκάδες συντρόφους, που κατέβηκαν στο δρόμο κουβαλώντας διαφορετικούς λόγους και στάθηκαν ο ένας δίπλα στην άλλη, χωρίς διαχωρισμούς φύλου, ηλικίας και  σωματικής διάπλασης.

(οι υπογραμμίσεις δικές μου)

Πρόκειται για μια αντιφασιστική πορεία, σε μια εργατική γειτονιά, όπως το Κερατσίνι, αλλά αυτό που προσδιορίζει την ταυτότητα όσων συμμετέχουν δεν είναι κάποιο ταξικό ή πολιτικ΄οστοιχείο, αλλά πρωτίστως η έλλειψη κάποιου φυλετικού, σωματικού ή ηλικιακού διαχωρισμού! Ας μείνουμε σε αυτά που μας ενώνουν...

Μα είναι να γελάει κανείς, όπως θα έλεγε ο μακαρίτης ο Συρίγος, και να κρατάει την κοιλιά του, όπως θα πρόσθετα εγώ, που δεν έχω ιδιαίτερα μικρή κοιλιά –εφόσον δηλ δίνουμε σημασία στους σωματικούς διαχωρισμούς. Αλλά αυτό είναι bullying, όπως λέει κι ο Ζαραλίκος –που είχε υψηλές παρουσίες στη χτεσινή του παράσταση.

-Τι είπατε;

Αν πάλι δίναμε σημασία στις διατυπώσεις, που αντανακλούν πάντα κάποια ουσία, και τις ξεψειρίζουμε, θα στεκόμασταν ασφαλώς στη φράση «ο ένας δίπλα στην άλλη», που εξελίσσει ένα βήμα παραπέρα τον λεκτικό αντισεξισμό του χώρου, που έχει περάσει σε πολλές φράσεις του τύπου «σύντροφοι, συντρόφισσες» ή ακόμα χειρότερα «κάποιοι-κάποιες», στην υπογραφή των συλλογικών κειμένων, και σε συνθήματα του στιλ «γράψου μόνος-μόνη σου» στις εγγραφές των σχολών.

Αξίζει, παρεμπιπτόντως, να αναφερθεί και μια πετυχημένη αφίσα της/των Εαακ (που την/τα αναφέρω με δύο άρθρα, στα πρότυπα του αντισεξιστικού γλωσσικού στιλ, αλλά αν είχε ακολουθήσει τη διάσπαση της Ανταρσυα και διαχωριζόταν από τους/τις Αρανίτες/Αρασίτες δε θα ταλαιπωρούμασταν τόσο, προφανώς όμως είναι κι αυτοί ενάντια στους διαχωρισμούς, γενικώς κι αορίστως, και περιμένουν από τους άλλους να το πάρουν απόφαση και να φύγουν από μόνοι τους, όταν βαρεθούν) που έχει γίνει θέμα συζήτησης στο διαδίκτυο, κι απεικονίζει ένα γυμνό ζευγάρι σε ένα κρεβάτι, με τα πεθερικά πάνω από το κεφάλι τους και την κοπέλα πάνω από το σφο της, κατά τα κρατούντα αντισεξιστικά ήθη και έθιμα.

Μήπως όμως είναι κατά βάθος σεξιστική γιατί η κοπέλα εκτίθεται γυμνή, για να τραβήξει το λιγούρικο ανδρικό κοινό; Και μήπως η διατύπωση «ο ένας δίπλα στον άλλο» είναι κάπως προβληματική; Γιατί δηλ να μη λέμε «η μία δίπλα στον άλλο»; Για να διαχωριστούμε (αν και γενικά ενάντια στους διαχωρισμούς από θέση αρχής) απ’ την υποκριτική, φαλλοκρατική ευγένεια που βάζει πρώτα τα θηλυκά σε τέτοιες περιπτώσεις; Και επίσης, γιατί να μην μπουν πρώτα οι Βροντάτσηδες και ύστερα οι Φουρτουνάτσηδες, έστω με την πολιτισμική σύμβαση της αλφαβητικής σειράς;

Δεν υποτιμώ καθόλου το ζήτημα του σεξισμού, που –όπως ακριβώς και ο φασισμός- είναι πολλές φορές υπόγειος κι ασυνείδητος, παρυφεί στις λεπτομέρειες και το κάτω κεφάλι των ανδρών, που βρίσκεται σε σχέσεις αλληλεξάρτησης με το πάνω (αλλά ποιο από τα δύο είναι το κυρίαρχο;). Δεν αγνοώ επίσης τη δύναμη της συνήθειας, που αποτυπώνει τα κουσούρια και τα στραβά αυτού του συστήματος, όπως πχ τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, που (ελλείψει κάποιου μαθήματος σχετικής αγωγής στο σχολείο) για τα αγοράκια ειδικά προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τσόντες και αναπαράγει τα πρότυπά τους. Ενώ σέβομαι απόλυτα ακόμα και τις πιο παιδικές, «ρομαντικές» αναστολές, καθώς δυσκολεύομαι (και βασικά δεν πρόκειται) να αναφερθώ σε μια κοπέλα ως «μουνί», με τον ίδιο τρόπο που γενικά αποφεύγω να πω τους αναρχικούς «φρικιά» και τους εξωκοινοβουλευτικούς «αριστεριστές» -άσε που δεν είναι κιόλας.

Αλλά αυτός ο λεκτικός αντισεξισμός, πέρα από βάναυσο βιασμό της γλώσσας, που την μετατρέπει από εργαλείο σε φετίχ, δε μου φαίνεται άξιος λόγου παρά μόνο για τρολάρισμα. Χώρια που έχω την υποψία ότι φτάνει στα όρια του ψυχαναγκασμού κι ότι στην πραγματικότητα, εφόσον είναι φραστικός, μπορεί να εξαντλείται εκεί, στα λόγια, και να μη φτάνει ποτέ στην ουσία και τις πράξεις.

Για το συμπέρασμα περί βιασμού, μπορείτε να δείτε, ενισχυτικά προς τα παραπάνω, αυτό το κείμενο της Αναρχικής Ομοσπονδίας που αυτές τις μέρες συνδιοργανώνει ένα είδος αναρχικού συνεδρίου! Για παράδειγμα τη θέση 9, με το... «ταυτοτικό στοιχείο».

Επειδή όμως ο τύπος πηγαίνει μαζί με την ουσία (κι η μορφή με το περιεχόμενο), θα διαπιστώσετε ότι όλα αυτά τα 21 σημεία (κάτι σαν τους 21 όρους της Κομιντέρν) δεν είναι παρά ο πρόλογος για να καταλήξουμε στην πρόταση ενός... «επαναστατικού, μεταβατικού προγράμματος»

Κι έτσι, καθώς πλησιάζει κι η παρέλαση (που παραδοσιακά αποστρέφεται ο χώρος), μου έρχεται συνειρμικά στο νου ένα στρατιωτικό τραγουδάκι διασκευασμένο.

Το μεταβατικό, το μεταβατικό, το μεταβατικό, πολύ το αγαπώ...

Υγ: άσχετο με τα προηγούμενα, αλλά σήμερα στην -πάντα ανοιχτή σε τέτοια κείμενα- ΕφΣυν κυκλοφόρησε και το κείμενο που συνυπογράφουν ο Καλαματιανός με τον Αραβανή.

Ελλάς-Γαλλία-λυκοσυμμαχία

Αρχικά κάποιες επισημάνσεις για την κοινωνική ασφάλιση και την προωθούμενη διάλυσή της.

Όταν λέμε διάλυση, δεν εννοούμε μόνο τα ταμεία και τα αποθεματικά τους που έχουν κατακλαπεί στο παλιότερο και το πρόσφατο παρελθόν. Εννοούμε πρωτίστως τον κοινωνικό της χαρακτήρα και την αλληλεγγύη των εργαζόμενων, τον κεφαλαιοποιητικό κι εξατομικευμένο χαρακτήρα, που επιχειρούν να της δώσουν, με βάση τις προσωπικές εισφορές του καθενός. Αυτό με τη σειρά του έχει μια σειρά πρακτικές συνέπειες, όπως την έλλειψη κινήτρου για να ασφαλιστεί κανείς και την απροκάλυπτη εύνοια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών. Εφόσον οι εισφορές κι η ανταπόδοσή τους κρίνονται σε προσωπική βάση, γιατί να μην επιλέξει κανείς μια «μεγάλη και σίγουρη» εταιρία, από ένα επισφαλές δημόσιο ταμείο;

Αυτή η έλλειψη κινήτρων αφορά και τους υπόλοιπους, που βράζουν στο ίδιο καζάνι του μισοεργαζόμενου-μισοάνεργου. Πολλοί νέοι (και όχι μόνο) σπάνε και ξεγελανε τη χρόνια ανεργία τους, με συμβάσεις, βάουτσερ και τα πεντάμηνα προγράμματα της κοινωφελούς. Δουλεύουν μερικούς μήνες κι ύστερα πάλι από την αρχή, μένουν ένα χρόνο ανενεργοί, περιμένοντας να ξαναμαζέψουν τα απαιτούμενα μόρια για την επόμενη σύμβαση/πεντάμηνο. Κι είναι φανερό πως στο ενδιάμεσο, εφόσον δε βρούνε κάτι μόνιμο, θα ψάξουν μια δουλειά του ποδαριού, που να πληρώνει μαύρα, για να μη χάσουν τα μόρια της ανεργίας.

Κι αν για πολλούς 30άρηδες (λίγο πάνω-λίγο κάτω), που υπολογίζουν πως με αυτήν την κατάσταση δε θα πάρουν ποτέ σύνταξη, η προοπτική μιας εγγυημένης εθνικής σύνταξης, έστω 390 ευρώ, δεν ακούγεται άσχημα, αυτό το ποσό δεν είναι καθόλου εγγυημένο, καθώς βασίζεται σε οικονομικά μεγέθη που διαρκώς επιδεινώνονται και έτσι διαρκώς θα μειώνεται.

Το καλύτερο σε όλα αυτά είναι η προκλητική στάση της (δεύτερη φορά) αριστεράς, που ετοιμάζεται να τα θεσπίσει κι αποτυπώνεται στο πρόσωπο του Κατρούγκαλου και της πρόσφατης εμφάνισής του στον Ενικό. Αφενός χρησιμοποίησε το άλλοθι της καμένης γης κι ότι παρέλαβαν ένα χρεοκοπημένο ασφαλιστικό σύσημα (οπότε γιατί να μην το ενταφιάσουμε;), αφετέρου έπαιζε με τη νοημοσύνη των καλεσμένων και των τηλεθεατών και συμφωνούσε μαζί τους, κλείνοντας κάθε φορά με τη μόνιμη επωδό: έχετε δίκιο. Αν κάναμε όλα όσα λέτε, δε θα ήμασταν αριστερά. Αλλά εμείς δε θα τα εφαρμόσουμε...

Ό,τι κάνουν και τώρα δηλ, στο ρόλο του καλού μπάτσου, που δε θα δεχτεί εύκολα τις προτάσεις της επιτροπής σοφών και του πορίσματος που οι ίδιοι παρήγγειλαν.

Μετά από αυτές τις γενικές επισημάνσεις, περνάμε στην ανταπόκριση από τη χτεσινή πορεία.

Η χτεσινή μέρα ξεκίνησε με μια φθινοπωρινή καταιγίδα, που πλησιάζει τα όρια της νομοτέλειας, όταν υπάρχει προγραμματισμένη πορεία –όπως σχεδόν νομοτελειακό είναι ότι στη Δυτική Αττική θα επέρθει κατακλυσμός, κάθε φορά που βρέχει τέτοια εποχή. Για το απόγευμα οι προβλέψεις έδιναν τριπλή παραλλαγή (ή θα βρέξει, ή θα χιονίσει ή καλό καιρό θα κάνει), αλλά τελικά βγήκε ένας ωραίος ήλιο να στεγνώσει την φρεσκοπλυμένη πόλη.

Στα αξιοσημείωτα της μέρας καταγράφουμε.

Τα σπιτάκια-περίπτερα, αγνώστου χρήσης και περιεχομένου, που είχαν καταλάβει το κέντρο της Ομόνοιας κι έτσι αναγκαστήκαμε να στήσουμε την κεντρική εξέδρα λίγο παραπέρα, στη γωνία με τη Σταδίου.

Η επανεμφάνιση των απεργών της Κόκα-Κόλα (που νομίζω ότι απουσίαζαν από το πρόσφατο Φεστιβάλ), των μπαλονιών τους και του εκπροσώπου τους, που μίλησε για το μποϊκοτάζ και τον αγώνα τους. Ούτε γουλιά.

Στους «φιλοξενούμενους» πρέπει να ανήκαν κι οι συνταξιούχοι του ΟΑΣΑ, που ήρθαν με δικό τους πανό, με τριχρωμία: μπλε-μαύρο-πράσινο.

Οι τροτσκιστές-σπαρτακιστές-εισοδιστές, που αυτή τη φορά πουλούσαν ένα φυλλάδιο με τίτλο: «προδομένη επανάσταση»! Δεν ξέρω όμως αν αναφέρονταν στο πρωτότυπο του Λέοντα ή υπήρχε κάποιο άλλο υπονοούμενο.

Το αυτοσχέδιο πλακάτ μιας μεσόκοπης κυρίας για τον Ολάντ και την επίσκεψή του στην Ελλάδα, που περιλάμβανε ποτό στο Γκαζάρτε με τον συστημικό χιουμορίστα Λάκη Λαζόπουλο κι ένα συνολικό πακέτο, από το γαλλικό ενδιαφέρον για τον ΟΣΕ και το ξεπούλημά του, μέχρι το ελληνικό (αλλά όχι μόνο) χρέος και το περιβόητο μέτωπό του ευρωπαϊκού νότου. Δυστυχώς όμως δεν πέρασε η ιδέα ενός συντρόφου να πούμε το σύνθημα του τίτλου της ανάρτησης: Ελλάς-Γαλλία-λυκοσυμμαχία, που θα ήταν εύστοχο κι επίκαιρο.

Όπως λέει και μια σφισσα πάντως, όταν έρχεται τέτοιος «χύμα» κόσμος, με δικά του πλακάτ, κτλ, σημαίνει πως έχουμε πολύ κόσμο. Κι όντως έτσι ήταν, με μεγαλύτερη μαζικότητα από την περασμένη Παρασκευή, μολονότι υπήρχε διάσπαση δυνάμεων και ξεχωριστή συγκέντρωση στον Πειραιά.

Αντιθέτως, αυτοί που δεν είχαν πολύ κόσμο ήταν οι δυνάμεις του εξωκοινοβουλίου, που δεν κινητοποίησαν ούτε τα μέλη τους και έκαναν μάλλον ένα τυπικό κάλεσμα, με προσυγκέντρωση στα Προπύλαια και συμμετοχή γενικά στην πορεία. Ακόμα και έτσι πάντως, ήταν θετικό ότι περίμεναν να περάσουμε, για να μπουν στην ουρά της πορείας. Κι όταν τους συναντήσαμε, φωνάξαμε «τέρμα πια στις αυταπάτες, ή με το κεφάλαιο ή με τους εργάτες», για να μας υποδεχτούν με το «ούτε ΔΝΤ, ούτε και ΕΕ, πάρε την κατάσταση στα χέρια σου λαέ».

Ακολούθως η πορεία έστριψε στο ύψος του αγάλματος του Κολοκοτρώνη, και επέστρεψε στην Ομόνοια, χωρίς να φτάσει στο Σύνταγμα, γιατί μας έκλειναν το δρόμο οι κλούβες των ΜΑΤ, που προστάτευαν τους ηγέτες της ελληνογαλλικής λυκοσυμμαχίας. Κι αν λειτουργούσαμε με όρους μάρκετινγκ, θα έπρεπε ίσως να κάναμε ένα μικρό ντου, για την τιμή των όπλων. Όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά για να μάθει κι ο έξω κόσμος, που κλείστηκε μέσα, πως κάτι έγινε στο κέντρο της Αθήνας. Αλλιώς δεν υπάρχει περίπτωση να μάθει κάτι από τα κυρίαρχα ΜΜΕ και τον ασφυκτικό κλοιό με τον οποίο απέκλεισαν την πορεία από τα δελτία τους, τις σελίδες τους, κτλ.

Κράσνι Οκτιάμπρ κι άλλες ιστορίες

Έχοντας μπει σε διακοπική διάθεση, παρά το ότι ο καιρός μας τα έκανε μούσκεμα σήμερα (κι αυτό στις μέρες που έχει προγραμματιστεί πορεία αγγίζει τα όρια της νομοτέλειας) η κε του μπλοκ κάνει μια τεμπέλικη αναδημοσίευση του χτεσινού της κειμένου από το Ατέχνως, για να μη μείνει κενή η μέρα και επιφυλάσσεται για κάτι πιο φρέσκο από αύριο, καλώς εχόντων των πραγμάτων.

Βρισκόμαστε στην καρδιά του Φθινοπώρου και το Οκτώβρη. Ο οποίος αποτελεί έναν ιδιαίτερο μεταβατικό μήνα, που πατάει με κάθε πόδι σε άλλη βάρκα. Ο Χειμώνας προμηνύεται αλλά δεν έχει επικρατήσει ακόμα, για να εκτοπίσει το Καλοκαίρι που φεύγει, για να παραφράσουμε αυτό που έλεγε ο Γκράμσι για την εποχή των τεράτων, μόνο που εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα μήνα θαυμάτων, που τα συνδυάζει αρμονικά όλα.

Τα τελευταία μπάνια στη θάλασσα και τα ανοιχτά υποδήματα, για όσους θέλουν τα πόδια τους να αναπνέουν, και (τα) νιώθουν να πνίγονται, όταν τα φυλακίζουν…
…με τα πρώτα κρύα/χιόνια στα βόρεια και ορεινά. Κι είναι ίσως η καλύτερη εποχή για μια εκδρομή σε μέρη όπως το Πήλιο ή η ορεινή Αρκαδία, για να χαρείς ένα κίτρινο, φυσικό χαλί από τα πεσμένα φύλλα και τη φύση, που είναι ωραία, ακόμα κι όταν πεθαίνει.

Μπορείς, αν είσαι τέτοιος τύπος, να κολλήσεις με παλιές ή νέες τηλεοπτικές σειρές, που αρχίζουν ξανά αυτό το μήνα. Αλλά βασικά μπορείς να ακόμα να βγεις έξω και να καθίσεις έξω, και να χαρείς γιατί ζεις σε ένα τόπο με τόσο γλυκές βραδιές –κι ας καραδοκεί η αντιλαϊκή βαρυχειμωνιά.

Μπορείς επίσης, αν είσαι τέτοιος τύπος να απολαύσεις αθλητική δραστηριότητα στο φουλ, στο κόκκινο, όπως δηλ ο ρώσικος, μπασκετικός «Κόκκινος Οκτώβρης» με τον οποίο έπαιξε πρόσφατα η ΑΕΚ. Και να διασκεδάσεις με τη θανάσιμη αγωνία των απανταχού προπονητών, που φοβούνται μη τυχόν δεν προλάβουν την παρέλαση.

Κι είναι επίσης μήνας γεμάτος ιστορικές αναμνήσεις.
Από την απελευθέρωση, κι ας κάνει ό,τι μπορεί η «αριστερή Περιφέρεια» για να αλλοιώσει την ιστορική μνήμη.
Από το πραγματικό ΟΧΙ του ελληνικού λαού, που όπως και σήμερα, κάποιοι «ναι-ναι-κοι» το καπηλεύτηκαν για να το αλλάξουν.
Από την προβοκάτσια της 20ής Οκτώβρη και το χαμό του Κοτζαρίδη.
Ακόμα κι από την επανάσταση που φέρει το όνομά του, κι ας πέφτει Νοέμβρη σε εμάς. Και που τη γράφουμε με χι, Οχτωβριανή, όπως οι πρώτοι δημοτικιστές, για να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες.
Έτσι κι αλλιώς, ετυμολογικά προέρχεται από το αριθμητικό τακτικό του οχτώ, και ας είναι ο δέκατος μήνας του χρόνου –αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Το πιο βασικό είναι να μην μπερδευτείς και του παρεμβάλεις ένα «μι», χωρίς να χρειάζεται.

Οι εποχές κι οι καιροί είναι ενδιαφέροντες, αν και εμείς τους κάνουμε να είναι. Γιατί όπως λέει ο Κάρολος, οι άνθρωποι διαμορφώνουν τις συνθήκες που τους διαμορφώνουν. Και ένας συννεφιασμένος, απαισιόδοξος σύντροφος δε θα βοηθήσει πολύ να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω απ’ την Ελλάδα. Όχι το βαμμένο ήλιο του ΠΑΣΟΚ και των υποκατάστατών του, αλλά τον πραγματικό ήλιο. Κι αυτή όμως είναι μια άλλη ιστορία, που μας περιμένει να τη γράψουμε…

Τέσσερα χρόνια μετά

Ένα μικρό φωτογραφικό αφιέρωμα για τη χτεσινή επέτειο της 20ής Οκτώβρη.

Ένας απλός διαδηλωτής έχει έρθει με τη βαριοπούλα του. Εγώ πιστεύω ότι είναι οικοδόμος και ήρθε κατευθείαν μετά από τη δουλειά.

Αυτός πάλι ήρθε κατευθείαν για δουλειά. Μαζί με τα σύνεργα της δουλειάς του. Πχ ένα γκλομπ.

Αυτός πάλι έχει έρθει με τη ζώνη του. Ζόνα ρόσα, κι έτσι...

Τίποτα δεν είναι όμως σαν τη συλλογική δουλειά. Σκέτη απόλαυση

Αν δεν ήταν τόσο σοβαρά τα πράγματα, δε θα ήθελες κι εσύ να κάνεις ένα ηλίθιο λογοπαίγνιο, πχ "το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει" και για "φλογερούς επαναστάτες";

Αυτόν το σφο, δεν το χάσαμε, όπως τον Κοτζαρίδη. Αλλά ξέρεις το ΠΑΜΕ δεν είπε τίποτα για το κράτος, τα ΜΑΤ, τα χημικά, στοχοποίησε μόνο τα παιδιά, δηλαδή το παρακράτος, κτλ...

Και μην ξαναπεί κανείς πως τα παιδιά ήθελαν να βάλουν φωτιά και να κάψουν ζωντανά, αν μπορούσαν, τους Κουκουέδες, γιατί το ψέμα έχει κοντά ποδάρια. Ενίοτε και καμένα...

Κάτι μου λέει, εν τω μεταξύ, πως αυτό το μπουφάν PROODOS που φοράει ο τύπος, δεν είναι της αριστεράς και της προόδου, αλλά σεκιουριτά. Αλλά τέτοιοι είμαστε, παντού θεωρίες συνωμοσίας εξυφαίνουμε.

Κάπου στο βάθος, εν τω μεταξύ, κάνει σε διάφορα πλάνα την εμφάνισή του, ένας κοστουμαρισμένος τύπος με πέτρα. Λες δηλ να μην απέργησε εκείνη τη μέρα; Αποκλείεται...

Τα ΜΑΤ παρακολουθούν το ματς. Δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα να επέμβουν βλέπεις...

Τα παιδιά μας πετάνε ευγενικά κι έναν άδειο πυροσβεστήρα, γιατί τους έχουν μάθει ότι είμαστε πυροσβεστικό κόμμα ελλάδας και εξάλλου δεν τους αφήσαμε να μπούνε και στη βουλή, αυτό που το πας;

Αλλά είναι προφανές ότι βαράνε μόνο τα "ΚΝΑΤ" έτσι; Όχι τον άμαχο πληθυσμό.

Ίσως αντικρούσει κάποιος ότι το αφιέρωμα είναι μονόπλευρο και δε μας δείχνει τι ακολούθησε.

Μα αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Τι ακριβώς είχε προηγηθεί κι ακολούθησαν όλα τα υπόλοιπα. Και γιατί μετά οι σύντροφοι της περιφρούρησης πέρασαν αγριεμένοι στην αντεπίθεση χωρίς να χαριστούν σε κανέναν...

Μορφή και περιεχόμενο - Εισαγωγή

Το παρακάτω κείμενο γράφτηκε για άλλη χρήση (γι' αυτό και τελειώνει κάπως απότομα, ενώ στην πραγματικότητα συνεχίζει με κάτι διαφορετικό, που δεν άπτεται άμεσα του ενδιαφέροντός μας). Καλή ανάγνωση και κάθε παρατήρηση ευπρόσδεκτη.

Μορφή και περιεχόμενο συγκροτούν ένα δίπολο που συναντάμε συχνά στην καθημερινή μας ζωή, σε μια σειρά τομείς της κοινωνικής μας δραστηριότητας: την τέχνη, την ιστορία, την πολιτική, τη φιλοσοφία.

Η μορφή συνδέεται ετυμολογικά με την ομορφιά, όπως και το σχήμα με την ασχήμια (με την προσθήκη ενός στερητικού α-). Η ομορφιά ενός ανθρώπου μπορεί να είναι εσωτερική ή εξωτερική, να πηγάζει εξίσου από την εμφάνισή του ή το χαρακτήρα του, δηλ απ’ τη μορφή ή το περιεχόμενο, τα οποία μπορεί να συμπληρώνουν αρμονικά ή να υποκαθιστούν το ένα το άλλο και να συγκρούονται, όπως σε μια διαλεκτική σχέση.

Ένα παλιό φεμινιστικό σύνθημα σημειώνει εύστοχα: «καμιά μας δεν είναι άσχημη, όλες μας έχουμε σχήμα». Δεν ισχύει απαραίτητα όμως κι η αντίστροφη ανάγνωση, ότι δηλαδή κάθε άνθρωπος είναι όμορφος, επειδή έχει μια ορισμένη μορφή. Η μορφή μπορεί να αναδείξει ή να αποκρύψει και να υποβαθμίσει το περιεχόμενο. Συνεπώς δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους, ούτε όμως να επισκιάζει και να υποκαθιστά την ουσία, να γίνεται φετίχ και να οδηγεί σε ένα είδος φορμαλισμού, που τείνει να μένει στην επιφάνεια των πραγμάτων.

Η ομορφιά συνδέεται με τη σειρά της με την έννοια της αισθητικής, που αποτελεί μορφή κοινωνικής συνείδησης. Κι εδώ γίνεται φανερό πώς αλληλοδιαπλέκονται η μορφή και το περιεχόμενο, ως πόλοι μιας σχέσης που προϋποθέτουν ο ένας τον άλλο. Ένας όμορφος, αγγελικά πλασμένος κόσμος απαιτεί δομικές κοινωνικές αλλαγές, ένα ριζικό, εσωτερικό μετασχηματισμό κι όχι έναν απλό, εξωτερικό καλλωπισμό, που καμουφλάρει τη μιζέρια και τη δυστυχία. Η ομορφιά δεν υπάρχει παρά μόνο ως εξαίρεση και άλλοθι σε έναν άσχημο, αλλοτριωμένο κόσμο, γεμάτο φτώχια κι εκμετάλλευση, που ενδιαφέρεται μόνο για τη βιτρίνα. Αλλά θα πηγάζει από κάθε κύτταρο της κοινωνίας του μέλλοντος, όπου η αισθητική θα είναι εσωτερική ανάγκη και τρόπος ύπαρξης, θα απορρέει αυθόρμητα από κάθε δραστηριότητα του μελλοντικού ανθρώπου, που θα συνδυάζει αρμονικά τη φύση του και τις αισθήσεις του με το περιβάλλον του.

Αυτά προϋποθέτουν με τη σειρά τους μια τελείως διαφορετική παιδεία και μόρφωση, που συνδέεται κι αυτή ετυμολογικά με τη μορφή, διαμορφώνει συνειδήσεις και προσωπικότητες, διαπλάθει χαρακτήρες. Αποτελεί μια αμφίδρομη διαδικασία, που γεμίζει το μαθητή (αλλά και το δάσκαλο) με γνώσεις, παραστάσεις κι εμπειρίες, με κριτική ικανότητα, καλλιέργεια κι ευαισθησίες, για να μη μείνει άδειος, κενός περιεχομένου.

Η αξία της αισθητικής γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτή στους αρχιτέκτονες, που δέχονται συχνά-πυκνά την χλεύη άλλων ειδικών ότι καταπιάνονται με πράγματα άχρηστα και περιττά. Όμως η τέχνη είναι η «επιστήμη του περιττού», που δεν έχει καταναγκαστικό χαρακτήρα, δε στοχεύει στην εξασφάλιση των προς των ζην, αλλά στο ευ ζην. Οι αρχιτέκτονες δε σχεδιάζουν απλώς άχαρα κουτιά, για να προστατευτούν οι ένοικοί τους από το κρύο και τις ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά όμορφα κτήρια, λειτουργικές κατοικίες που ικανοποιούν τις ανάγκες τους και τους προσφέρουν παράλληλα ένα όμορφο, ζεστό μέρος, για στεγαστούν στιγμές, όνειρα κι αναμνήσεις.

Κι η τέχνη δεν ανήκει στις δευτερεύουσες, τις μη ζωτικές και «περιττές» ανάγκες του ανθρώπου. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί έναν άνθρωπο που να μην τραγουδάει ποτέ, να μη σφυρίζει κάποιο σκοπό, να μην κινείται ρυθμικά ή να χορεύει, να μην έχει προσπαθήσει να φτιάξει κάτι, ακόμα κι αν είναι μια τρύπα-γέφυρα δίπλα στο νερό της θάλασσας ή ένα κάστρο-παλάτι στην άμμο, να μην έχει διακοσμήσει το χώρο του σύμφωνα με τα γούστα του, όσο λιτά κι αν είναι τα μέσα που διαθέτει, να μην έχει ζωγραφίσει κατί στη ζωή του, έστω ένα απλό σχέδιο με γραμμές κι ανθρωπάκια. Χωρίς αυτά, θα ήταν μεν ζωντανός, αλλά δε θα ήταν άνθρωπος, δε θα είχε όλα αυτά που κάνουν το ανθρώπινο είδος να ξεχωρίζει από τα ζώα και τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς, θα ήταν το πολύ ένα ανθρωπάκι, σαν κι αυτά που ζωγραφίζουν τα μικρά παιδιά, άψυχο κι ούτε καν χαμογελαστό.

Η τέχνη είναι και το κατεξοχήν πεδίο εφαρμογής της διαλεκτικής σύνδεσης μορφής-περιεχομένου, των υψηλών νοημάτων και της φόρμας που χρησιμοποιείται, για να τα αναδείξει, όπου μπορεί να βρει κανείς ρεύματα με τις πιο διαφορετικές αντιλήψεις και τεχνοτροπίες, ως προς τη σύθεση και τη «δοσολογία» μεταξύ των δύο πόλων. (Αναφέρω ενδεικτικά το σκηνοθετικό «δόγμα 95’» και που απογυμνώνει τη σκηνή από περιττά στοιχεία, στολίδια κι οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του θεατή από την πλοκή του έργου. Και την αντίστροφη λογική της «τέχνης για την τέχνη», χωρίς να υπάρχει κάποιο βαθύτερο νόημα).

Όπως γίνεται αντιληπτό, το δίπολο αυτό επεκτείνεται και στην «τέχνη του έρωτα», τις έμφυλες σχέσεις και τα πρότυπα ομορφιάς που διαμορφώνει κι αποδέχεται κανείς, ενώ μπορεί να μας δώσει τους πιο διαφορετικούς τύπους ανθρώπων: εγωπαθείς νάρκισσους που ενσαρκώνουν φαντασιακά τον Ντόριαν Γκρέι, επιστήμονες της αφηρημένης διανόησης που «εγκαταλείπουν» τα εγκόσμια και δεν ενδιαφέρονται καν για το αν φοράνε ίδιο χρώμα κάλτσες σε κάθε πόδι, και άλλους, λιγότερο πνευματικούς ανθρώπους, που (επιδιώκουν να) περνιούνται για βαθυστόχαστοι, επειδή φόρεσαν ένα κασκόλ, κάτι εκκεντρικό, κτλ.

Η σχέση αυτή διαπερνά και το ιστορικό γίγνεσθαι, τη μεθοδολογική του προσέγγιση και τη θεώρηση της πραγματικότητας. Ο ιστορικός μελετητής καλείται να διερευνήσει τόσο τις βαθύτερες αιτίες πίσω από τα (ενίοτε απατηλά) φαινόμενα, διεισδύοντας στην ουσία, όσο και τις μορφές με τις οποίες εκδηλώνονται κάποιες κοινωνικές τάσεις κι αντιθέσεις και τον ιδεολογικό μανδύα με τον οποίο περιβλήθηκε πχ η σύγκρουση κατά την περίοδο της Εικονομαχίας στο Βυζάντιο.

Κομβική θέση κατέχει η σχετική προβληματική στον τομέα της επικοινωνιολογίας, όπου πολλές φορές «το μέσο είναι το μήνυμα», ενώ ο πομπός του μηνύματος αναζητά συνεχώς τις μορφές και τα μέσα που θα το αναδείξουν και θα το διαδώσουν πιο αποτελεσματικά. Εφόσον, όμως, αυτοί οι κανόνες συνδέονται με την άσκηση πολιτικής και την προπαγάνδιση πολιτικών ιδεών και θέσεων, χρειάζεται οξυμένη προσοχή για να εντοπιστεί και να διαχωριστεί η ουσία από τις περίτεχνες διατυπώσεις, τα φραστικά πυροτεχνήματα, τους θεατρινισμούς, τα παχιά λόγια και τις ψεύτικες υποσχέσεις.

Σημειώνεται εν κατακλείδι κι η ευθεία αντιστοιχία αυτής της σχέσης με τη Χεγκελιανή φιλοσοφία και τις διαλεκτικές κατηγορίες της Ουσίας και του Φαινομένου.

Άρης είσαι

Ας δούμε ένα παράδειγμα εφαρμογής του αθλητικού υλισμού (για τους φίλους Σπορτ-Ματ*) και της αναλυτικής του ικανότητας.

Ας πούμε πως παίζει ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός. Αλλά εμείς είμαστε γενικά, από θέση αρχής, με τον Άρη. Κόκκινος πλανήτης, θεός του πολέμου (που ‘ναι πατέρας των πάντων, όπως μας λέει ο Ηράκλειτος), Βελουχιώτης, κτλ. Ποιον θα υποστηρίξουμε λοιπόν στο ντέρμπι;

Αν νιώθεις ότι παίζεις στα δάχτυλα τις αντιθέσεις (σε βαθμό που να τις λες εκλαϊκευτικά αντίθεσες, κατά το αντίληψες) και την ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης, βλέπεις πως η πιο ισχυρή, επιθετική πλευρά του δίπολου είναι ο Ολυμπιακός του Μαρινάκη. Εκτός δηλαδή και αν είσαι οπαδός της ΟΑΚΚΕ, οπότε ο Ρώσος Ιβάν Σαββίδης είναι η ενσάρκωση του απόλυτου κακού, ο μεγαλύτερος κίνδυνος από καταβολής του πλανήτη και νικάει τα πάντα, σαν Ιησούς χριστός (που χάνει μόνο από το Υπερατού Βαραββάς). Μπορείς να πεις επίσης πως ο ΠΑΟΚ δεν ήταν ποτέ κατεστημένο, και δεν έχει πέτσινα πρωταθλήματα στο παλμαρέ του –ίσα-ίσα που είναι και ριγμένος στη μοιρασιά.

Οπότε πρέπει να υποστηρίξουμε τον ΠΑΟΚ. Οποιαδήποτε άλλη στάση, πχ αυτή της ουδετερότητας, («δε πα να κερδίσει όποιος θέλει, τι με νοιάζει εμένα;») καταλήγει ευμενής προς την υπάρχουσα κατάσταση, άρα προς την κυριαρχία του Ολυμπιακού. Συνεπώς είναι άθλια και καταδικαστέα. Πόσο μάλλον αν επικρατήσει το μίσος σου για τους Παοκτζήδες, και δε δεις τη σπουδαία ευκαιρία που ανοίγεται μπροστά μας, για να τελειώνουμε με τους ερυθρόλευκους δυνάστες.

Στην τελική από ποιον θα περιμένουμε τη σωτηρία, αν δεν τη βρούμε μες στις αντιθέσεις αυτού του κόσμου; Από τους Αρειανούς συντρόφους του διαστήματος (τη Ντόρντμουντ, που θα εκδικηθεί για πάρτη μας στο Γιουρόπα Λιγκ στο ματς με τον ΠΑΟΚ) και από τους εξωγήινους του Ποσάδας –που είναι και τροτσκιστής;

Μμ, μάλιστα. Αλλά με ποιον ακριβώς τρόπο βοηθάει αυτό εμάς και την ομάδα μας; Γιατί, σημειωτέον, ο δικός μας στόχος, ως Άρης, είναι να γίνουμε εμείς δυνατοί, να σηκώσουμε κεφάλι, για να σηκώσουμε ξανά κάποιον τίτλο, όσο απίθανο και αν μοιάζει αυτό σήμερα (σαν την επανάσταση), όσα χρόνια και αν έχουνε περάσει από την τελευταία φορά –που συμπτωματικά ήτανε στα χρόνια του εμφυλίου για τον Άρη.

Με κάτασπρο πανί ένα καράβι απ’ το 50’ έχει να φανεί.

Το ερώτημα λοιπόν παραμένει. Με ποιον ακριβώς τρόπο η αποδυνάμωση του ενός ή/και η ενίσχυση του άλλου πόλου μπορεί να επηρεάσει τη δική μας θέση; Εκτός δηλ κι αν είμαι τρίτος, όχι με 5,5% αλλά πολύ κοντά τους, νιώθουν καυτή την ανάσα μου, και περιμένω να αλληλοεξοντωθούν αμοιβαία, με ένα Χι. Αλλά και πάλι, αυτό προϋποθέτει να είμαι εγώ δυνατός κι οι άλλοι σχεδόν ισόβαθμοι, σε μια προσωρινή ισορροπία δυνάμεων σα δυαδική εξουσία, ώσπου να κριθεί ο πρωταθλητής. Εξάλλου αν ποτέ πάω για τίτλο και περνάει από το χέρι τους, είναι καθαρό πως θα συμμαχήσουν εναντίον μου, όπως το 92’ στο μπάσκετ, για να με εκτοπίσουν.

Άρη θυμήσου, αυτοί είναι οι (μπι-μπιπ) [τσαρλατάνοι]

Που στήσανε τον (μπι-μπιπ) τους [πύργο τους], μες στο Πασαλιμάνι

Και στην τελική, δεν είναι αυτή η περίπτωση για την οποία μιλάμε. Εγώ είμαι Γάμα εθνική, γάμα τα με κεφαλαία γράμματα, σαν το αρκτικόλεξο της ΕΣΣΔ, τρίτη φορά υποβιβασμός και περιμένω ανάσταση νεκρών και της τρίτης διεθνούς. Συνεπώς τι έχω να κερδίσω εγώ ως Αρειανός, από τα βουβάλια που πλακώνονται στο χορτάρι -που γίνεται βάλτος με την πρώτη μπόρα, γιατί τα γήπεδά μας είναι μικρά αριστουργήματα, και έτσι βρίσκουμε και τις κλασικές δικαιολογίες από το Ααστερίξ στους Ολυμπιακούς Αγώνες (είδες; Και αυτοί του Ολυμπιακού είναι. Το πιάσατε το υπονοούμενο, έτσι;):

Ο αγωνιστικός χώρος ήταν βαρύς... Ναι! Και τα αγριογούρουνα είχαν φάει κάτι αηδίες...

Και δεν είχαν ωριμάσει κι οι συνθήκες...

Ακόμα όμως κι αν χρειαστεί να συνάψω κάποια προσωρινή ανίερη συμμαχία (ο σκοπός αγιάζει τα μέσα εξάλλου), όρος απαράβατος και Λυδία λίθος είναι να μην ανέβω στο άρμα κανενός από τους δύο. Όπως είχε κάνει θεωρητικά ο Άρης πρόπερσι για να σωθεί, με βάση την ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης: «τι πρέπει να κάνω για να σωθώ; Να πάρω παίκτες. Και μάλιστα δανεικούς, γιατί μου έχουν βάλει απαγόρευση μεταγραφών. Και ποιος έχει να μου δώσει δανεικούς; Μόνο ο Ολυμπιακός, γιατί έχει καμιά 45 παίκτες στο ρόστερ του, όχι γιατί τους χρειάζεται άμεσα, αλλά για να μην τους πάρουν οι άλλοι».

Και τι κατάλαβα σε βάθος χρόνου; Τίποτα. Βυθίστηκα αύτανδρος την επόμενη χρονιά και φέτος η ΕΠΟ (δηλ ο Ολυμπιακός) δε με άφησε να παίξω μπαράζ για να καλυφτούν οι δύο κενές θέσεις της Β’ Εθνικής. Οπότε...

Κι όπως είχε ρωτήσει κι ένας Αρειανός σφος, το γάβρο το Μπογιόπουλο, σε μια εκδήλωση στο ΠΑΜΑΚ για το ποδόσφαιρο:

Πρέπει δηλ να φτάσουμε να έχουμε Σπαρτάκ και Λοκομοτίβ Θεσσαλονίκης, για να δούμε κι εδώ στο Βορρά έναν τίτλο στο ποδόσφαιρο;

Δε θυμάμαι ομολογώ τη συνέχεια, αλλά στο μυαλό μου θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι (για να μη χάσουμε το μέτρο).

Μυστακοφόρος σύντροφος τσ’ απάντησε έτσι κι είπε:

-Όχι σύντροφε, δεν μπορούμε να το ισχυριστούμε αυτό. Δεν είναι απαραίτητο να αποκτήσετε Σπαρτάκ και Λοκομοτίβ Θεσσαλονίκης, για να ξαναδείτε κι εσείς μια χαρά κι έναν τίτλο.

Ζητωκραυγές, θυελλώδικα χειροκροτήματα...!

Ή αλλιώς, standing ovation, όπως το λέμε στην ποδοσφαιρική διάλεκτο.

Κι ο κόσμος να παραληρεί, φωνάζοντας το όνομά Του.

Στάαααλιν, Στάααααλιν...

Και εις τη λαοκρατίαν πιστεύομεν

18 Οκτώβρη του 44: η κυβέρνηση Παπανδρέου μπαίνει στην απελευθερωμένη Αθήνα, αφού πρώτα τα στελέχη της διανυκτερεύουν στον Πειραιά, στα πλοία που τους μετέφεραν, για να βεβαιωθούν ότι είναι απολύτως ασφαλείς από το λαό που θέλουν να κυβερνήσουν. Την ίδια μέρα, ο πανηγυρικός λόγος του πρωθυπουργού διακόπτεται απ’ τις ενθουσιώδεις φωνές του πλήθους, που κραυγάζει για «λαοκρατία». Και τότε ο Παπανδρέου, με μια κίνησε από αυτές που του χάρισαν το προσωνύμιο του παπατζή, πολύ πριν τον αγιογραφήσουν ως «Γέρο της Δημοκρατίας», αναγκάζεται να καλοπιάσει το κοινό του με την περίφημη φράση «και στη Λαοκρατία πιστεύουμε»... Λίγους μήνες αργότερα, θα βασιστεί στο στρατό των Άγγλων, για να την επιβάλει.

18 Οκτώβρη 1981: ο υιός παπατζής διακηρύσσει την Αλλαγή, την ετεροχρονισμένη νίκη της Λαοκρατίας και των ηττημένων του εμφυλίου επί του «κράτους της Δεξιάς». Το βαθύ πράσινο κράτος της αντιδεξιάς θα εκφυλίσει συνθήματα, θα εκμαυλίσει συνειδήσεις, θα διαλύσει το εργατικό κίνημα και θα ξεκινήσει το ξήλωμα των εργατικών κατακτήσεων, ασκώντας την πιο δεξιά πολιτική, που ούτε η ίδια η Δεξιά δε θα τολμούσε να εφαρμόσει.

Οκτώβρης 2015: αφού ο εγγονός παπατζής εγκαινίασε την εποχή των μνημονίων, παρέδωσε τη συτάλη στον άξιο συνεχιστή του ΠΑΣΟΚ του 09’. Η πρώτη φορά Αριστερά (ΠΦΑ) έφερε τρίτη φορά μνημόνιο (με 23% ΦΠΑ) και εξακολουθεί να βαδίζει στον ίδιο (τρίτο) δρόμο της στυγνής εξαπάτησης του ελληνικού λαού και των ελπίδων του. Αποδεικνύοντας έμπρακτα πως δεν πρόκειται για κάποιου είδους (αριστερή) παρένθεση, αλλά για ομαλή, πασοκική συνέχεια ενός έργου που έχουμε ξαναδεί.

Αλλά όσο ο λαός παραμένει θεατής, θα είναι καταδικασμένος να παρακολουθεί εκδοχές-φάρσες της λαοκρατίας να μετατρέπονται σε τραγωδία για τον ίδιο και τη ζωή του.

-.-.-

Παραμένοντας στην ίδια κατηγορία, θα σταθούμε σύντομα σε δύο κείμενα.

Το πρώτο είναι ενός ιστορικού που προσπαθεί να διερευνήσει τους λόγους για τους οποίους ο ΕΛΑΣ δεν μπήκε στην πρωτεύουσα, για να την καταλάβει και να φέρει προ τετελεσμένων την κυβέρνηση Παπανδρέου.

Ως προς το ερώτημα τα σενάρια είναι πολλά:

1.Το πιο τολμηρό σενάριο αναφέρει ότι η τότε ηγεσία του ΚΚΕ (π.χ. Σιάντος) είχε διαβρωθεί από τους Βρετανούς και  υπονόμευσε τον ΕΛΑΣ, τόσο τις κρίσιμες ημέρες του Οκτωβρίου, όσο και κατά τα Δεκεμβριανά. Η άποψη αυτή δεν μπορεί να σταθεί, καθώς δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία που να παραπέμπουν σε ενδεχόμενη προδοσία στο εσωτερικό του ΚΚΕ.

(...)

3.Ο ΕΛΑΣ δεν κινήθηκε προς κατάληψη της πρωτεύουσας γιατί ανέμενε άφιξη ισχυρών βρετανικών δυνάμεων και όχι τα μικρά τμήματα που κατέφθασαν τις πρώτες ημέρες. Στην άποψη αυτή συνηγορούν τόσο ο Εντυ Μάγερς, όσο και ο Νίκολας Χάμμοντ.

Η θέση αυτή των δύο Βρετανών έχει μια λογική βάση και πιθανώς να λειτούργησε αποτρεπτικά για την ηγεσία του ΕΛΑΣ. Βέβαια μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι η ηγεσία του ΕΛΑΣ δεν δίστασε να συγκρουστεί με τους Βρετανούς, τον Δεκέμβριο, όταν οι τελευταίοι είχαν ενισχυθεί περισσότερο.

4.Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν ως προτεραιότητα την εκκαθάριση της χώρας από τα Τάγματα Ασφαλείας και τους αντίπαλους αντάρτικους σχηματισμούς. Έπειτα η Αθήνα θα έπεφτε σαν «ώριμο φρούτο».

Πράγματι την περίοδο εκείνη δυνάμεις του ΕΛΑΣ προετοιμάζονταν για την σύγκρουση με τον ΕΔΕΣ στην Ήπειρο. Παράλληλα ο Άρης Βελουχιώτης το πρώτο δεκαπενθήμερο Σεπτεμβρίου,  εξόντωνε τις φρουρές των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Πελοπόννησο. Οι μεγάλες απώλειες των ανταρτών στις μάχες με τους ταγματασφαλίτες ήταν ένα δείγμα πως η ηγεσία του ΕΛΑΣ προσπαθούσε να επικρατήσει στρατιωτικά πριν την άφιξη των Βρετανών στην Ελλάδα.

Η ουσία πάντως βρίσκεται στη δεύτερη εκδοχή που διερευνά (και άφησα επίτηδες για το τέλος). Το ΕΑΜ έμεινε πιστό στη Συμφωνία της Καζέρτας που είχε υπογράψει στις 26 Σεπτεμβρίου 1944. Με τη συμφωνία αυτή η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και οι Βρετανοί δέσμευσαν όλους τους ανταρτικούς σχηματισμούς (ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ) ότι θα παρέμεναν στις θέσεις τους, μέχρι την άφιξη βρετανικών στρατιωτικών τμημάτων και δεν θα επιχειρούσαν (ουσιαστικά ο ΕΛΑΣ) κατάληψη της εξουσίας.

Αυτόν τον ισχυρισμό όμως –μας λέει ο ιστορικός- μπορούμε εύκολα να τον ανατρέψουμε, γιατί... η Συμφωνία της Καζέρτας δεν εμπόδισε τον ΕΛΑΣ να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της Θεσσαλονίκης και άλλων αστικών κέντρων. Παράλληλα ενίσχυε τον ΕΛΑΣ Αθήνας με οπλισμό από το βουνό.  Ο Γιάννης Ιωαννίδης, από τα πλέον σημαίνοντα στελέχη του ΚΚΕ, υποστήριξε ότι η Συμφωνία της Καζέρτας «αποκοίμιζε» την κυβέρνηση Παπανδρέου, προκειμένου να οργανωθεί ο ΕΛΑΣ καλύτερα και να πολεμήσει στην Αθήνα από θέση ισχύος. Το ίδιο, ουσιαστικά, υποστήριξε και ο Ανδρέας Τζήμας, μέλος του Π.Γ. του ΚΚΕ.

Είναι λογικό ο συγκεκριμένος ιστορικός να διέπεται από τις δικές του σκοπιμότητες. Αλλά το πιο εκπληκτικό, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι ακόμα κι αστοί μελετητές, δυσκολεύονται να πιστέψουν και να πάρουν ως δεδομένη την καλή θέληση της Εαμικής πλευράς απέναντι στους Συμμάχους και την ειλικρίνειά της στην τήρηση των συμφωνιών που υπέγραφε. Κάτι που όπως λέει και ένα γνωστό τσιτάτο, ήταν κάτι περισσότερο από έγκλημα. Ήταν λάθος

Το δεύτερο είναι ένα κείμενο του μέλους της ΚΕ του Σύριζα, Πάνου Τριγάζη, για τα μαθήματα μη βίας που προσφέρει η Αντίσταση, η οποία δεν ήταν μόνο το ένοπλο κομμάτι της κι αυτό προφανώς την κατατάσσει πλάι σε άλλα μη βίαια κινήματα, όπως του Γκάντι.

Με άλλα λόγια, η εποποιία της Εθνικής Αντίστασης και η απελευθέρωση της Αθήνας αποδεικνύουν περίτρανα ότι μαζικοί λαϊκοί αγώνες μπορεί να είναι νικηφόροι και υπό κατοχή, κάτι που έχει αποδείξει στις μέρες μας και η Ιντιφάντα -ιδιαίτερα η πρώτη- στην κατεχόμενη Παλαιστίνη. Τόσο η ελληνική όσο και η διεθνής εμπειρία επιβεβαιώνει την αλήθεια ότι η μη βία μπορεί να είναι επαναστατική.

Ας θυμηθούμε ότι κινήματα μη βίας και πολιτικής ανυπακοής (civil disobedience) αναπτύχθηκαν σε διάφορες ιστορικές περιόδους, με κορυφαίο σύμβολο πολιτικής ανυπακοής την Αντιγόνη, από την αρχαιότητα, ενώ στη διάρκεια του 20ού αιώνα σε τέτοια κινήματα πρωταγωνίστησαν μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Γκάντι, ο Ράσελ, ο Αϊνστάιν και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Ε, τι να πεις, τι να τραγουδήσεις, μετά από αυτό...

Κατάληψη για πάντα

Κατάληψη από κατάληψη διαφέρει. Άλλο πχ να γίνεται με χρυσαυγίτικους μαιάνδρους και χουντικά συνθήματα, όπως στη λεβεντομάνα Κρήτη, που καμαρώνει ότι είναι δημοκρατικό νησί κι απομονώνει τους φασίστες –όπως στα Ανώγεια. Και άλλο να γίνεται στο Υπουργείο Εργασίας από ταξικά τα σωματεία του ΠΑΜΕ, ενάντια στο τσάκισμα των συντάξεων και στη διάλυση του ασφαλιστικού (ή μάλλον ό,τι είχε μείνει όρθιο απ’ αυτό). Άλλο αν κάποιοι θέλουν να τα βάζουν στο ίδιο τσουβάλι της θεωρίας των δύο άκρων, που «πλακώνονται» μεταξύ τους, όπως προχτές στη Βουλή.

Παρεμπιπτόντως, τα περισσότερα ΜΜΕ ακολούθησαν την «ορθώς πολιτική» κάλυψη: «προκλητική επίθεση της Χρυσής Αυγής κατά του ΚΚΕ», βάζοντας μέσα και το Σκουρλέτη, για να εισπράξει μερικά παράσημα, που του χρειάζονται. Αλλά αν ξύσεις την επιφάνεια, ή μάλλον, ακριβώς επειδή όλοι σχεδόν μένουν στην επιφάνεια και βλέπουν απλώς το  βίντεο με τα επίμαχα στιγμιότυπα, όπου οι βουλευτές του ΚΚΕ δεν ακούγονται σχεδόν καθόλου και φαίνεται μόνο ο Λαγός (του συστήματος) να γαβγίζει με ασύνδετες αντι-ΚΚΕ ατάκες σε στιλ τουίτερ (πώληση 902, ποσοστά Β’ Πειραιά, τσιράκια του συστήματος), οι περισσότεροι καταλαβαίνουν πως ο καβγάς ξεκίνησε για τα οικονομικά του ΚΚΕ. Ενώ οι πιο «ψαγμένοι» αριστεριστές, αποτυγχάνοντας πλήρως να δουν το δάσος, προσθέτουν με νόημα ότι το ΚΚΕ έδωσε πάτημα, με τη συναλλαγή του με μια οφ-σορ εταιρία.

Ναι αλλά πού ακριβώς κολλάνε αυτά με τη συζήτηση στη Βουλή για το πολυνομοσχέδιο; Και με ποια αφορμή άνοιξε το θέμα; Για όλα αυτά μένουμε στο σκοτάδι.

Αυτό που δε θα μάθει κανείς εύκολα από τις κυρίαρχες πηγές ενημέρωσης είναι πως η επίθεση ξεκίνησε μετά από μια δική μας αναφορά στους εφοπλιστές και τη φοροδιαφυγή τους (ή τη νόμιμη φοροαπαλλαγή τους). Τα μαντρόσκυλά τους ένιωσαν την ανάγκη να απαντήσουν με υπονοούμενα για τη Siemens και το «βρώμικο 89’» (κι άλλοι που ξύνονται στην ίδια γκλίτσα, μες σε λίγες μέρες, μετά το Λεβέντη). Ο Παφίλης υπενθύμισε την αδρή χρηματοδότηση της Siemens στο Χίτλερ, τον ιδεολογικό ηγέτη των φασιστών, και αυτοί –χωρίς να παραδεχτούν τι τους έθιξε, γιατί είναι κότες, όπως τονίζουμε τελευταία και στο δημόσιο λόγο μας- άρχισαν να πετάνε λάσπη κατά ριπάς. Το ζήτημα είναι πως η βρωμιά χρειάζεται μια στιγμή και μια ατάκα, για να απλωθεί, αλλά δεν είναι το ίδιο εύκολο να την καθαρίσεις.

Κλείνει η χρυσαυγίτικη παρένθεση (ας μην ξοδέψουμε άλλο σάλιο γι’ αυτούς).

Το ΠΑΜΕ κι οι άλλες συσπειρώσεις (σε φοιτητές, συνταξιούχους, κτλ) πήραν αυτές τις μέρες μια σειρά πρωτοβουλίες, όπως στον ΟΑΣΑ (όπου η πρόταση του υπεύθυνου ήταν να συλλαμβάνονται όσοι φοιτητές δε χτυπάνε εισιτήριο) και στην περιφέρεια Πάτρας, με ένα φέρετρο να συμβολίζει τον ενταφιασμό των τελευταίων λαϊκών κατακτήσεων. Και φυσικά η κορύφωση ήταν η διήμερη κατάληψη του υπουργείου. Εκεί που μπορούσε να καταλάβει κανείς πως έχουμε «αριστερή κυβέρνηση», γιατί η κλούβα των ΜΑΤ μας παρακολουθούσε διακριτικά από τη γωνία, και δεν επέμβαινε να μας συλλάβει. Ούτε είχαμε το γνωστό σόου με τις κάμερες –κοιτάξτε τους βανδαλισμούς, το χάλι, τα φλάιερ που άφησαν πίσω τους οι κομμουνιστές στο πεζοδρόμιο.

Να ρε αχάριστοι, αυτή είναι η διαφορά της Αριστεράς. Κι ότι χτες οι βουλευτές της ψήφιζαν σκέτο «ναι», χωρίς να λένε το γνωστό ποίημα «ναι σε όλα».

Κι επειδή μια διήμερη κατάληψη δε βγαίνει ξεροσφύρι, νέτη-σκέτη...

Θέλει και την παραδοσιακή της φασολάδα (κείνο που με τρώει, κείνο που με σώζει) κι ας μην κάνει ακόμα τόσο κρύο.

Θέλει τη μουσική της –κι ας έπαιξε ακόμα και το «1^η του Μάη και πώς...» που αργεί ακόμα, κάνα εξάμηνο.

Θέλει πήγαινε-έλα κόσμου, φορέων και συνεχείς ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα για τις αποφάσεις εν όψει της άλλης βδομάδας. Η ομάδα (ούτε καν σύλλογος) γυναικών της Νέας Μάκρης (που μπορεί να είναι ο κύκλος επιρροής της Αλέκας). Και το σωματείο Καρφούρ-Μαρινόπουλος (παύση), παράρτημα Θεσσαλονίκης.

Θέλει τα ενθαρρυντικά κορναρίσματα περαστικών οδηγών που κοψοχολιάζουν πιθανότατα τον μπροστινό τους.

Τους οδηγούς των τρόλεϊ που κάνουν «μια στάση εδώ», για να μπουν σύντροφοι και να μοιράσουν πληροφορίες και υλικό.

Και τα τουριστικά λεωφορεία, που κάνουν το γύρο της πόλης με τα αξιοθέατα, με τους ανυποψίαστους επιβάτες να γουρλώνουν τα μάτια τους προς το πανό και την κατάληψη.

Δις ιζ γκρικ ιδιαιτερότητα. (Όπως λέμε «this is Anfield). Εδώ υπάρχει ΠΑΜΕ (δεν είναι Μπανανία).

Ή για να το πούμε με όρους (γ)Lifo. Δις ιζ λονγκ γουοκ εξπίριενς.

Καμία σχέση με το τρέντι ιβέντ «eye contact experience» και τους χάνους που πήγαιναν να κοιταχτούν (σε κάνα γιατρό) σα χρυσόψαρα, χωρίς μνήμη και συνείδηση, μερικά μέτρα πιο πέρα από την κατάληψη, το βράδυ της Πέμπτης.

Περνάμε και στα της συγκέντρωσης.

Αυτή τη βδομάδα, αφότου τελείωσε το Φεστιβάλ και το ξεστήσιμο, η Αθήνα έζησε ένα μικρό καλοκαίρι μες στο Φθινόπωρο, με υπέροχες, ηλιόλουστες μέρες. Χτες που ήταν η μέρα της συγκέντρωσης, τα σύννεφα ανακατέλαβαν με τακτικό ελιγμό τον αττικό ουρανό και άφησαν μερικές προειδοποιητικές ψιχάλες να πέσουν σαν (αστυνομική) αύρα πάνω μας, προτού διαλυθούν ησύχως, σα διαδηλωτές. Προς το τέλος έκανε την εμφάνισή του κι ένα ουράνιο τόξο, για ένα φεγγάρι, ενώ ακολούθως βγήκε αυτοπροσώπως (και ετερόφωτο, όπως πάντα) και το ίδιο το φεγγάρι.

Βρε πότε θα κάμει, πότε θα κάμει ξαστεριά...

Οι προσυγκεντρώσεις δε στάθηκαν καθόλου στην Ομόνοια, αλλά συνέχισαν στη Σταδίου, για να παραλάβουν τους καταληψίες συντρόφους. Από εκεί η πορεία κατευθύνθηκε προς το Σύνταγμα και σχημάτισε μέσω της Φιλελλήνων το σύνηθες Πι, σα φιδάκι, με την κεφαλή στην Αμαλίας, στο ύψος του τραμ, περίπου και την ουρά (του κινήματος) στο κάτω τμήμα της πλατείας. Ο χώρος μπροστά από τη Βουλή είχε πλημμυρίσει από κάποιες λίγες ηρωικές και πένθιμες εκατοντάδες διαδηλωτών του εξωκοινοβουλευτικού χώρου –με τη ΛαΕ να συμπεριλαμβάνεται επισήμως πλέον σε αυτόν, διαθέτοντας μάλιστα και «ένοπλο τμήμα» με Αραν-σ-ίτες κοντοξυλοφόρους.

Από μια άποψη, η εικόνα ήταν ελαφρώς καλύτερη από το 15αύγουστο και τη μέρα ψήφισης του μνημονίου, όταν δεν είχαν κλείσει καν το δρόμο. Από την άλλη, τότε είχαν τουλάχιστον το άλλοθι ότι το κίνημα είχε πάει διακοπές και γέμιζε τις μπαταρίες του για το χειμώνα που έρχεται. Ενώ τώρα... Τώρα απλώς αποδεικνύεται πως αυτό το περίφημο «όχι μέρχι τέλους» του δημοψηφίσματος πηγαίνει από νίκη σε νίκη, και κινητοποιεί ευρύτερες μάζες.

Κι ο κλήρος, για πολλοστή φορά, πέφτει στους γενναίους, για να οργανώσουν την απεργία του Νοέμβρη και γενικότερα την αντίσταση.

Όσο για το αδιάφορο κοινοβουλευτικό σόου, αξίζει να κρατήσουμε πως η ΝΔ ψήφισε όχι επί της αρχής, εξαιρώντας το άρθρο 14 που θάβει τις συντάξεις (το ΠΑΣΟΚ εξαίρεσε από το όχι του και το 17, που ξεπουλάει τον ΟΣΕ, αν δεν κάνω λάθος, ενώ το Ποτάμι το 10). Ξέρουν ότι πρέπει από τώρα να διαφοροποιούνται, για να αποκαθαρθούν και να προετοιμάσουν τη διάδοχη λύση και να εξασφαλίσουν πως θα τους περιλαμβάνει.