Ο επιμένων σταλι-νικά. Να μη μας (την) πουν κι ότι τα αφήνουμε όλα μισά κι ανέσωτα.
Τον γενάρη του 45 σε μια συζήτηση με τον ντημητρόφ ο στάλιν ανάμεσα σε άλλα σχολιάζει τα –εν εξελίξει ακόμα- δεκεμβριανά:
Συμβούλεψα την ελλάδα να μην αρχίσουν αυτό τον αγώνα. Τα μέλη του ελασ δεν έπρεπε να βγουν από την κυβέρνηση παπανδρέου. Καταπιάστηκαν με μια δουλειά για την οποία δεν επαρκούν οι δυνάμεις τους. Φαίνεται υπολόγιζαν ότι ο κόκκινος στρατός θα κατέβαινε έως το αιγαίο. Αυτό δε μπορούμε να το κάνουμε. Δε μπορούμε να στείλουμε και στην ελλάδα δικά μας στρατεύματα.
Οι έλληνες έκαναν βλακεία.
Στα τέλη του ίδιου μήνα ο στάλιν δεξιώνεται στην έπαυλή του γιουγκοσλάβους και βούλγαρους επιτετραμμένους κι αρχίζουν τις καθιερωμένες προπόσεις. Πίνω στους ακατάλυτους δεσμούς φιλίας που συνδέουν τους δυο λαούς μας κτλ. Κι άντε μετά να αρνηθείς να πιεις στην υγειά των ακατάλυτων και να προσβάλλεις όλους τους προσκεκλημένους. Δε γίνεται. Οπότε τα πίνεις για τη φιλία των δυο λαών κι έρχεσαι πιο κοντά με τους άλλους επιτετραμμένους.
Σε μια πρόποσή του ο σύντροφος με το μουστάκι έπιασε το θέμα της επικείμενης ένωσης της γιουγκοσλαβίας με τη βουλγαρία, σχέδιο που τελικά εγκαταλείφτηκε.
Η ένωση έχει μεγάλη ιστορική σημασία. Με το βήμα αυτό τίθεται η αρχή της ένωσης όλων των σλαβικών λαών που είναι υποχρεωμένοι να βοηθούνται και να αλληλοϋπερασπίζονται για να μη βρεθούν απροετοίμαστοι όταν μελλοντικά πιθανώς –ή μάλλον σίγουρα- τους επιτεθούν.
Η παλιά σλαβοφιλία εξέφραζε την επιδίωξη της τσαρικής ρωσίας να υποτάξει τους σλάβικους λαούς. Η δική μας είναι τελείως διαφορετική, ένωση ισότιμων λαών για την κοινή υπεράσπιση της ύπαρξής τους. Εμείς δεν επιβάλλουμε τίποτα στους άλλους λαούς, δεν παρεμβαίνουμε στις εσωτερικές υποθέσεις τους. Ας κάνουν αυτό που μπορούν.
Μετά το πήρε σερί για τον πόλεμο.
Η κρίση του καπιταλισμού εμφανίστηκε με το διαχωρισμό των καπιταλιστών σε δυο φράξιες, η μία φασιστική, η άλλη δημοκρατική. Έγινε ένωση ανάμεσα σε εμάς και στη δημοκρατική φράξια των καπιταλιστών, διότι η τελευταία είχε συμφέρον να μην επιτρέψει την κυριαρχία του χίτλερ, μια βάναυση κυριαρχία που θα οδηγούσε την εργατική τάξη σε ακρότητες και στη ρήξη του ίδιου του καπιταλισμού. Εμείς τώρα είμαστε με τη μία φράξια εναντίον της άλλης, αλλά στο μέλλον θα είμαστε εναντίον κι αυτής της φράξιας των καπιταλιστών.
Το καλό όμως το κράτησε για το τέλος.
Ίσως και να κάνουμε λάθος ότι η σοβιετική μορφή είναι η μόνη που οδηγεί στο σοσιαλισμό. Αποδείχτηκε στην πράξη ότι η σοβιετική μορφή είναι η καλύτερη, αλλά όχι η μοναδική. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες μορφές, συμμετοχική δημοκρατία κι υπό ορισμένες συνθήκες συνταγματική μοναρχία…
Εντάξει, εδώ μιλάνε οι προπόσεις, θα πει κανείς. Για να δούμε.
Το σεπτέμβρη του 46 ο ντημητρόφ, ως ηγέτης της λδ της βουλγαρίας πλέον βρίσκεται στο κρεμλίνο κι ακούει μαζί με άλλα στελέχη τις συμβουλές του στάλιν.
Το σύνταγμά σας θα πρέπει να είναι λαϊκό, με όσο το δυνατόν λιγότερες λεπτομέρειες, σύνταγμα ενός λαϊκο-δημοκρατικού κράτους με κοινοβουλευτικό καθεστώς. Μη φοβίζετε τα μη εργατικά στρώματα, κάντε το σύνταγμα πιο δεξιό από το γιουγκοσλαβικό.
Χρειάζεται να φτιάξετε στη βουλγαρία εργατικό κόμμα. Να ενώστε σε αυτό το δικό σας κι άλλα κόμματα των εργαζομένων (πχ το αγροτικό). Δε συμφέρει να υπάρχει εργατικό κόμμα και να λέγεται κομμουνιστικό.
Παλιά οι μαρξιστές ήταν υποχρεωμένοι να οργανώσουν την εργατική τάξη σε ξεχωριστό εργατικό κόμμα, αλλά τότε ήταν στην αντιπολίτευση. Τώρα εσείς συμμετέχετε στη διακυβέρνηση της χώρας. Χρειάζεται να ενώσετε την εργατική τάξη με τα άλλα εργατικά στρώματα στη βάση ενός μίνιμουμ προγράμματος –θα έρθει ο καιρός και για το μάξιμουμ πρόγραμμα.
Ένα εργατικό ή ένα εργατο-αγροτικό κόμμα ταιριάζει σε μια χώρα όπως η βουλγαρία. Θα είναι ένα λαϊκό κόμμα. Σας διαβεβαιώνω δε θα χάσετε τίποτα, αντιθέτως. Στην ουσία το κόμμα θα είναι κομμουνιστικό, αλλά με ευρύτερη βάση και πιο βολικό πρόσωπο για την παρούσα περίοδο.
Αυτό θα σας βοηθήσει στη μετάβαση προς το σοσιαλισμό μέσω μιας ιδιότυπης οδού –χωρίς δικτατορία του προλεταριάτου. Η κατάσταση από την εποχή της επανάστασής μας έχει αλλάξει ριζικά και χρειάζεται εφαρμογή άλλων μεθόδων και μορφών, όχι η μίμηση των ρώσων κομμουνιστών που στην εποχή τους ήταν σε τελείως διαφορετική θέση.
Κι η κατακλείδα. Μη φοβάστε ότι θα σας κατηγορήσουν για οπορτουνισμό. Δεν πρόκειται καθόλου για οπορτουνισμό, αλλά για εφαρμογή του μαρξισμού στη σημερινή κατάσταση.
Πέρα από τα εμφανή, εφιστώ την προσοχή σε κάτι που μπορεί και να πέρασε στα ψιλά μέσα σε όλα τα καλά. Η δικτατορία του προλεταριάτου δεν θα οδηγούσε στον κομμουνισμό αλλά στο πέρασμα στο σοσιαλισμό.
Μπατίκας κι έτσι δηλ. Κι ας ήταν φανατικός αντισταλινικός ο μακαρίτης.
Στην ίδια συνάντηση έκανε κι ένα σχόλιο για την τακτική του κκε.
Οι έλληνες κομμουνιστές διέπραξαν νωρίτερα λάθος με το μποϊκοτάρισμα των βουλευτικών εκλογών. Θα μπορούσαν να μποϊκοτάρουν τις εκλογές όταν αυτή η αποχή θα οδηγούσε στην αποτυχία τους. Αλλιώς το μποϊκοτάρισμα είναι απερίσκεπτη ενέργεια.
Προσωπικά διαφωνώ, αλλά είναι το τελευταίο που θα στεκόμουν μετά απ’ όλα αυτά.
Ας ανακεφαλαιώσουμε. Με τη βοήθεια του ίδιου του στάλιν κι όσων είπε κατά τη διάρκεια ενός δείπνου με τον ντημητρόφ, τον μολότοφ κι άλλους, την ηρωική 6η δεκέμβρη του 48.
Στην ιστορία της μαρξιστικής σκέψης ξεχώρισαν δύο δυνατότητες ή μορφές δικτατορίας του προλεταριάτου. Εμείς θεωρούμε αξίωμα ότι δε μπορεί να πραγματοποιηθεί η μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό χωρίς δικτατορία του προλεταριάτου. Αλλά η προλεταριακή δικτατορία έχει δύο μορφές: η μία είναι η συμμετοχική δημοκρατία την οποία διέκριναν οι μαρξ κι ένγκελς στην κομμούνα του παρισιού λέγοντας ότι είναι η καλύτερη μορφή δικτατορίας του προλεταριάτου. Συμμετοχική δημοκρατία όχι σαν αυτή της αμερικής και της ελβετίας αλλά δημοκρατία στην οποία η εργατική τάξη έχει το μεγαλύτερο βάρος.
Ήξερα ότι οι πασόκοι έχουν λεηλατήσει στο πρόσφατο παρελθόν τα συνθήματά μας, αλλά δεν ήξερα ότι και τη συμμετοχική δημοκρατία από εμάς την πήραν.
Μετά ο λένιν ανακάλυψε (sic) τη σοβιετική μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου ως πιο κατάλληλη και σκόπιμη για τις δικές μας συνθήκες. Σε εμάς στη ρωσία όπου η κατάληψη της εξουσίας από το προλεταριάτο έγινε με εσωτερική επανάσταση –κι όταν αρχίζει επανάσταση ανατρέπει τα πάντα- η σοβιετική μορφή αποδείχθηκε ως πιο κατάλληλη.
Σε εσάς όπου η κατάληψη της εξουσίας έγινε όχι με εσωτερική επανάσταση, αλλά με βοήθεια απ’ έξω, από τα σοβιετικά στρατεύματα, δηλαδή εύκολα, χωρίς ιδιαίτερες προσπάθειες, μπορείτε και χωρίς τη σοβιετική μορφή, επιστρέφοντας σε εκείνη για την οποία μιλούσαν ο μαρξ κι ο ένγκελς δηλ τη λαϊκή-δημοκρατική μορφή.
Θεωρούμε ότι εσείς μπορείτε να προσχωρήσετε και χωρίς το σοβιετικό καθεστώς. Για εσάς το λαϊκό δημοκρατικό καθεστώς είναι αρκετό για να πραγματοποιηθεί η μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Αλλά αυτό το καθεστώς θα πραγματοποιήσει τις λειτουργίες της προλεταριακής δικτατορίας.
Εμείς καταργήσαμε το εκλογικό δικαίωμα για τους κουλάκους και τη μπουρζουαζία. Σε εμάς μόνο οι εργαζόμενοι είχαν εκλογικά δικαιώματα. Έπρεπε να εκτοπίσουμε στη σιβηρία δύο εκατομμύρια κουλάκους κι αφού τους εξοντώσαμε ως τάξη δώσαμε εκλογικά δικαιώματα σε όλους.
Οι καπιταλιστές κι οι γαιοκτήμονες μας πολέμησαν τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ενώ σε εσάς απλώς έφυγαν και παραδόθηκαν αμαχητί.
Είναι ζήτημα αν η φυσική εξόντωση είναι εξόντωση ως τάξη, αλλά δε θα μας απασχολήσει εδώ πέρα.
Δεν υπήρχε άλλο κράτος να μας βοηθήσει όπως τώρα σας βοηθάμε εμείς. Γι’ αυτό σε εμάς χρειαζόταν να οργανωθεί αλλιώς η εξουσία της εργατική τάξης και των εργαζομένων. Εσείς μπορείτε να προχωρήστε χωρίς σοβιετικό καθεστώς. Αλλά αυτό το καθεστώς που υπάρχει σε εσάς λειτουργεί ως προλεταριακή δικτατορία.
Όπου υπάρχουν ανταγωνιστικές τάξεις ενώ στην εξουσία βρίσκονται οι εργάτες κι οι εργαζόμενοι, δε γίνεται χωρίς δικτατορία. Αλλά εσείς μπορείτε να χτυπάτε τους εχθρούς βάση νόμου. Τώρα υπάρχουν ακόμα σε εσάς στοιχεία εμφυλίου πολέμου. Μόνο όταν εξοντώστε τις τάξεις των εκμεταλλευτών, τότε μπορείτε να ανακοινώσετε ότι σε εσάς δεν υπάρχει πλέον δικτατορία του προλεταριάτου.
Δηλ παλλαϊκό κράτος, με την εργατιά μονιασμένη και σφιχταγκαλιασμένη με την αγροτιά και τη διανόηση. Εγώ είμαι μαζί του. Τι διάολο μπρεζνιεφικός θα 'μουνα δηλ...
Συμμετοχική δημοκρατία όπου το μεγαλύτερο βάρος πέφτει στην εργατική τάξη –αυτό ο μαρξ κι ο ένγκελς θεωρούσαν ως την πιο κατάλληλη μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου. Ενώ σε εμάς εμφανίστηκαν συμβούλια, όχι κοινοβουλευτισμός, τα οποία ήταν συμβούλια των εργατών, των χωρικών και των στρατιωτών βουλευτών κι εξαιρούνταν όλα τα μη εργαζόμενα στοιχεία.
Η σοβιετική μορφή είναι καλή επειδή αποφασίζει γρήγορα –με αίμα, αλλά γρήγορα- ενώ εσείς θα προχωρήσετε χωρίς αυτό, γιατί οι δικοί σας καπιταλιστές παραδόθηκαν αμέσως. Με μια λέξη σε εσάς πήγαν όλα καλά κι υπεύθυνοι γι’ αυτό είμαστε εμείς και το παραδεχόμαστε.
Όσο υπάρχουν ανταγωνιστικές τάξεις θα υπάρχει δικτατορία του προλεταριάτου. Αλλά αυτή θα έχει άλλη μορφή σε εσάς, όχι όπως σε εμάς. Εσείς μπορείτε να προχωρήσετε χωρίς το σοβιετικό καθεστώς. Αλλά το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας μπορεί να πραγματοποιεί τις βασικές λειτουργίες της προλεταριακής δικτατορίας –κι όσον αφορά στη διάλυση των τάξεων κι όσον αφορά στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Η λαϊκή δημοκρατία και το σοβιετικό καθεστώς είναι δύο μορφές της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Μετά από αυτά γίνεται καθαρό και στον τελευταίο ρασκώληκα τι ακριβώς είναι η μορφή της λαϊκής δημοκρατίας. Κάθε ομοιότητα με σύγχρονες μορφές και θεωρητικά σχήματα αποτελεί απλή συνωνυμία. Ή μήπως όχι;
Με μεγάλη οξύτητα ο στάλιν επέκρινε τον τράιτσο για την άρνηση στους σοβιετικούς εκπροσώπους στη σόφια να ενημερώνονται άμεσα από τις αντίστοιχες υπηρεσίες για την οικονομία της βουλγαρίας. Το χαρακτήρισε αυτό ως ταυτόσημο με την περίπτωση του τίτο. Έτσι ακριβώς άρχισε η σύγκρουσή μας με τον τίτο.
Χρειάζεται μεταξύ των κομμουνιστών φιλία και συνεργασία χωρίς ψέμα κι αλαζονεία.
(σσ: ο τράιτσο είναι ο βούλγαρος σύντροφος που στενογράφησε τα πρακτικά. Κατά συνέπεια του οφείλουμε το ευ ζην κι αξίζει της κατανόησής μας).
Ας κλείσουμε με αυτό το αισιόδοξο μήνυμα σύντροφε αναγνώστη.
Ας μάθουμε να αγαπάμε το σύντροφο με το μουστάκι με τις αντιφάσεις του. Κι όσοι του κάνουν κριτική μπορούν να το κάνουν με πολιτικούς όρους, χωρίς να καταφύγουν στην ανιαρή πτωματολογία κι άλλους παρόμοιους αφορισμούς.
Παρασκευή 26 Μαρτίου 2010
Τρίτη 23 Μαρτίου 2010
Της τρίτης διεθνούς του λένινστάλιν
Η κε του μπλοκ συνεχίζει τη βουτιά στο απολιθωμένο παρελθόν που προετοιμάζει την κοινωνία του μέλλοντος με το δεύτερο μέρος της κριτικής τριλογίας για το σύντροφο με το μουστάκι.
Στο σημερινό σημείωμα πιάνουμε ζητήματα διεθνούς ενδιαφέροντος για το κομμουνιστικό κίνημα, έχοντας πάντα ως πηγή το ημερολόγιο του ντημητρόφ. Κάθε ένσταση επί της πηγής και της αξιοπιστίας της είναι συζητήσιμη, αρκεί να είναι τεκμηριωμένη.
Ξεκίνημα με μια εκτίμηση που κάνει ο στάλιν για τον χαρακτήρα του πολέμου που μόλις είχε ξεσπάσει (σεπτέμβρης του 39’) στα πλαίσια μιας συζήτησης στο κρεμλίνο με τον ζντάνοφ, τον μολότοφ και τον ντημητρόφ που ήταν γραμματέας της κομιντέρν.
Ο πόλεμος διεξάγεται μεταξύ δύο ομάδων καπιταλιστικών χωρών (φτωχών και πλούσιων) για αποικίες, πρώτες ύλες κτλ. Για την ανακατανομή του κόσμου, για την κυριαρχία στον κόσμο!
Δεν είμαστε αντίθετοι στο να μάχονται σκληρά ο ένας εναντίον του άλλου και να αλληλοεξοντώνονται. Δεν είναι άσχημο εάν με τα χέρια της γερμανίας διαταραχθεί η σταθερότητα των πλουσιότερων καπιταλιστικών κρατών και κυρίως της αγγλίας. Ο χίτλερ, μη καταλαβαίνοντας ο ίδιος και μη επιθυμώντας κάτι τέτοιο, κλονίζει κι υποσκάπτει το καπιταλιστικό σύστημα.
Η θέση των κομμουνιστών στην εξουσία διαφέρει από αυτή των κομμουνιστών στην αντιπολίτευση. Εμείς είμαστε τα αφεντικά στο σπίτι. Οι κομμουνιστές στις καπιταλιστικές χώρες είναι αντιπολίτευση, εκεί η μπουρζουαζία είναι το αφεντικό.
Εμείς μπορούμε να κάνουμε ελιγμούς υποστηρίζοντας το ένα κράτος εναντίον του άλλου, για να αλληλοσπαραχθούν. Η συμφωνία μη επίθεσης σε ορισμένο βαθμό βοηθά τη γερμανία. Την επόμενη στιγμή να προτρέψουμε την άλλη πλευρά.
Οι κομμουνιστές στις καπιταλιστικές χώρες πρέπει να ταχθούν αποφασιστικά κατά των κυβερνήσεών τους, κατά του πολέμου.
Πάμε τώρα και στο ζουμί.
Πριν από τον πόλεμο, η αντιπαράθεση μεταξύ φασισμού και δημοκρατικού καθεστώτος ήταν απολύτως σωστή. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κρατών αυτό δεν είναι πλέον σωστό. Ο διαχωρισμός των καπιταλιστικών κρατών σε φασιστικά και δημοκρατικά έχασε το προηγούμενο νόημα. Ο πόλεμος προκάλεσε ριζική αλλαγή.
Το ενιαίο λαϊκό μέτωπο του χτες ήταν για την ανακούφιση της κατάστασης των σκλάβων στο καπιταλιστικό καθεστώς. Στις συνθήκες του ιμπεριαλιστικού πολέμου τίθεται το ζήτημα για κατάργηση της δουλείας!
Να υπερασπίζεται κανείς σήμερα τις θέσεις του χτες (ενιαίο λαϊκό μέτωπο, ενότητα του έθνους) σημαίνει υποχωρήσεις στις θέσεις της μπουρζουαζίας. Αυτό το σύνθημα καταργείται.
Κι έτσι καταδεικνύεται ότι ο διαλεκτικός νεολογισμός ενιαίο λαϊκό μέτωπο δεν είναι της αλέκας, αλλά του στάλιν. Σε κάθε περίπτωση εντός γραμμής τέλος πάντων. Ευτυχώς ο ζαχαριάδης ήταν φυλακή και δεν πρόλαβαν να του πουν ότι καταργήθηκε πριν γράψει τα γράμματα.
Το εναρκτήριο λάκτισμα του βήτα παγκόσμιου ήταν η επίθεση των ναζί στην πολωνία που επέστρεψε στους σοβιετικούς τα εδάφη που είχε πάρει από τον πρώτο παγκόσμιο (βάση και του συμφώνου μολότοφ-ρίμπεντροπ) ενώ η υπόλοιπη πέρασε υπό ναζιστική κατοχή. Ο στάλιν (φέρεται να) λέει επ’ αυτού:
Το πολωνικό κράτος νωρίτερα στην ιστορία ήταν εθνικό κράτος. Γι’ αυτό οι επαναστάτες το υπερασπίζονταν από τη διαίρεση και την υποδούλωση. Τώρα το φασιστικό κράτος καταπιέζει ουκρανούς, λευκορώσους κ.ά.
Η εξόντωση αυτού του κράτους στις τωρινές συνθήκες θα σήμαινε ένα φασιστικό κράτος λιγότερο. Τι κακό θα υπήρχε σε αυτό εάν ως αποτέλεσμα της συντριβής της πολωνίας εμείς διαδίδαμε το σοσιαλιστικό σύστημα σε νέα εδάφη και πληθυσμούς;
Και συνεχίζει.
Εμείς προτιμούσαμε συμφωνία με τις λεγόμενες δημοκρατικές χώρες και γι’ αυτό διεξάγαμε διαβουλεύσεις. Αλλά οι άγγλοι κι οι γάλλοι μας θέλανε υπηρέτες τους και μάλιστα χωρίς να πληρώσουν τίποτα γι’ αυτό! Εμείς βέβαια δε θα γινόμασταν υπηρέτες κι ακόμα περισσότερο χωρίς να πάρουμε τίποτα.
Στην εργατική τάξη πρέπει να ειπωθεί: ο πόλεμος διεξάγεται για την κυριαρχία στον κόσμο. Πολεμάνε τα αφεντικά των καπιταλιστικών χωρών για τα δικά τους ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Αυτός ο πόλεμος δε θα δώσει στον εργάτη, τον εργαζόμενο τίποτα, εκτός από δεινά και στερήσεις.
Να τεθεί αποφασιστικά κατά του πολέμου κι αυτών που τον προκάλεσαν. Να ξεσκεπάζει την ουδετερότητα. Τα αστικά κράτη που τηρούν στάση ουδετερότητας, κηρύσσοντας τη δική τους ουδετερότητα, στην ουσία στηρίζουν τον πόλεμο στα άλλα κράτη, με σκοπό τον πλουτισμό.
Η κε του μπλοκ τα βάζει όλα αυτά ως αφορμή για σκέψη και προβληματισμό.
Χωρίς να αναιρεί το ρόλο της σοβιετίας που σήκωσε σχεδόν μόνη της τον αντιφασιστικό αγώνα των λαών. Ή να αμφιβάλει για το πόσο καθαρό ήταν στους σοβιετικούς από το 30 ακόμα ότι έπρεπε να τρέξουν σε μια δεκαετία έναν αιώνα απόσταση που τους χώριζε από τη δύση για να αποκρούσουν την επίθεσή της –παρά τις τακτικές παλινδρομήσεις σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Το δεύτερο θέμα που θα ψηλαφίσει η σημερινή ανάρτηση είναι η διάλυση της κομιντέρν.
Σε μια παλιότερη συζήτηση στο μπλοκ είχε διατυπωθεί η άποψη ότι ήταν μια απόφαση προσωρινή, βασισμένη στην ιστορική συγκυρία και τις συγκεκριμένες συνθήκες. Κάτι που φαίνεται να πατάει και στο σκεπτικό της ανακοίνωσης της διάλυσης. Ας δούμε όμως πώς το εξειδικεύει ο ίδιος ο στάλιν στο ντημητρόφ και το μανουίλσκι το μάη του 43.
Η πείρα έδειξε ότι δεν πρέπει να υπάρχει διεθνές διοικητικό κέντρο για όλες τις χώρες. Αυτό εκδηλώθηκε στο Μαρξ, τον Λένιν και τώρα. Ίσως πρέπει να περάσουμε σε περιφερειακές ενώσεις, για παράδειγμα στη νότια αμερική, στις ηνωμένες πολιτείες και στον καναδά, σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες κτλ. Αλλά γι’ αυτό δεν πρέπει να βιάζεται κανείς.
Να πω μόνο παρενθετικά ότι σε κάτι παρόμοιο (ταξική πάλη σε περιφερειακό επίπεδο) καταλήγει στο τελευταίο του βιβλίο από εντελώς διαφορετική (τροτσκιστική) σκοπιά κι ο παπακωνσταντίνου.
Λίγες μέρες αργότερα συνεδριάζει το πολιτμπιρό του ΠεΚαΚα(μπε) κι ο ντημητρόφ διηγείται:
Ο καλίνιν σημειώνει ότι οι εχθροί μας θα επωφεληθούν από αυτή την ενέργεια. Είναι καλύτερα, λέει, να γίνει προσπάθεια για μεταφορά του κέντρου της διεθνούς σε άλλο σημείο, για παράδειγμα στο λονδίνο! (Γέλια).
Ο στάλιν εξηγεί πως η πείρα έδειξε ότι κι επί μαρξ κι επί λένιν και τώρα δεν είναι δυνατό να διοικείται το εργατικό κίνημα σε όλες τις χώρες του κόσμου από ένα διεθνές κέντρο. Ειδικά τώρα, σε συνθήκες πολέμου, όταν τα κομμουνιστικά κόμματα στη γερμανία, την ιταλία και σε άλλες χώρες έχουν ως καθήκον να ρίξουν τις κυβερνήσεις τους και να ακολουθήσουν την τακτική της ήττας, ενώ τα κομμουνιστικά κόμματα της εσσδ, της αγγλίας, της αμερικής κ.α, έχουν αντιθέτως καθήκον να παρέχουν πλήρη υποστήριξη στις κυβερνήσεις τους για τη συντομότερη συντριβή του εχθρού.
Υπερτιμήσαμε τις δυνάμεις μας όταν δημιουργήσαμε την κομιντέρν, νομίζοντας ότι θα μπορούμε να διοικούμε το κίνημα σε όλες τις χώρες. Αυτό ήταν το λάθος μας. Η περαιτέρω διατήρηση της κομιντέρν θα αποτελούσε δυσφήμηση της ιδέας της διεθνούς, κάτι που φυσικά δε θέλουμε.
Υπάρχει κι άλλος λόγος για τη διάλυση της κομιντέρν που δεν αναφέρεται στην απόφαση. Είναι η συκοφάντηση των κομμουνιστικών κομμάτων ότι είναι πράκτορες ξένου κράτους, κάτι που εμποδίζει τη δουλειά τους ανάμεσα στις ευρύτερες μάζες. Με τη διάλυση της κομιντέρν, αφαιρείται αυτό το ατού από τα χέρια των εχθρών. Το βήμα που επιχειρείται αναμφίβολα θα εδραιώσει τα κομμουνιστικά κόμματα ως εθνικά εργατικά κόμματα και ταυτόχρονα θα εδραιώσει το διεθνισμό των λαϊκών μαζών, η βάση του οποίου είναι η σοβιετική ένωση.
Η απόφαση έγινε δεκτή ομόφωνα.
Ακολούθησε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με μερικά ζητήματα που αφορούσαν στη διάλυση της κομιντέρν.
Το ειδικό και συγκεκριμένο είναι μάλλον το δευτερεύον. Ο στάλιν εξηγεί γιατί εξ αρχής ήταν λάθος η ίδρυση της κομιντέρν κι ότι δεν χρειάζεται ενιαίο καθοδηγητικό κέντρο. Και το στηρίζει στην πείρα από τα χρόνια του λένιν(!) τη στιγμή που είναι παραπάνω από βέβαιο ότι η ίδρυση της κομιντέρν ήταν βασική πολιτική επιλογή των μπολσεβίκων για να σπάσουν τη διεθνή απομόνωση και να μεταλαμπαδεύσουν τη σπίθα του οκτώβρη σε όλη την ευρώπη.
Θα μου πεις, το βασικό είναι αυτό που αναφέρει η απόφαση κι όλα τα άλλα είναι στα χέρια των αστών που τα βγάζουν όπως θέλουν, οπότε πάσο.
Το τρίτο μέρος θα είναι το τελικό…
Στο σημερινό σημείωμα πιάνουμε ζητήματα διεθνούς ενδιαφέροντος για το κομμουνιστικό κίνημα, έχοντας πάντα ως πηγή το ημερολόγιο του ντημητρόφ. Κάθε ένσταση επί της πηγής και της αξιοπιστίας της είναι συζητήσιμη, αρκεί να είναι τεκμηριωμένη.
Ξεκίνημα με μια εκτίμηση που κάνει ο στάλιν για τον χαρακτήρα του πολέμου που μόλις είχε ξεσπάσει (σεπτέμβρης του 39’) στα πλαίσια μιας συζήτησης στο κρεμλίνο με τον ζντάνοφ, τον μολότοφ και τον ντημητρόφ που ήταν γραμματέας της κομιντέρν.
Ο πόλεμος διεξάγεται μεταξύ δύο ομάδων καπιταλιστικών χωρών (φτωχών και πλούσιων) για αποικίες, πρώτες ύλες κτλ. Για την ανακατανομή του κόσμου, για την κυριαρχία στον κόσμο!
Δεν είμαστε αντίθετοι στο να μάχονται σκληρά ο ένας εναντίον του άλλου και να αλληλοεξοντώνονται. Δεν είναι άσχημο εάν με τα χέρια της γερμανίας διαταραχθεί η σταθερότητα των πλουσιότερων καπιταλιστικών κρατών και κυρίως της αγγλίας. Ο χίτλερ, μη καταλαβαίνοντας ο ίδιος και μη επιθυμώντας κάτι τέτοιο, κλονίζει κι υποσκάπτει το καπιταλιστικό σύστημα.
Η θέση των κομμουνιστών στην εξουσία διαφέρει από αυτή των κομμουνιστών στην αντιπολίτευση. Εμείς είμαστε τα αφεντικά στο σπίτι. Οι κομμουνιστές στις καπιταλιστικές χώρες είναι αντιπολίτευση, εκεί η μπουρζουαζία είναι το αφεντικό.
Εμείς μπορούμε να κάνουμε ελιγμούς υποστηρίζοντας το ένα κράτος εναντίον του άλλου, για να αλληλοσπαραχθούν. Η συμφωνία μη επίθεσης σε ορισμένο βαθμό βοηθά τη γερμανία. Την επόμενη στιγμή να προτρέψουμε την άλλη πλευρά.
Οι κομμουνιστές στις καπιταλιστικές χώρες πρέπει να ταχθούν αποφασιστικά κατά των κυβερνήσεών τους, κατά του πολέμου.
Πάμε τώρα και στο ζουμί.
Πριν από τον πόλεμο, η αντιπαράθεση μεταξύ φασισμού και δημοκρατικού καθεστώτος ήταν απολύτως σωστή. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κρατών αυτό δεν είναι πλέον σωστό. Ο διαχωρισμός των καπιταλιστικών κρατών σε φασιστικά και δημοκρατικά έχασε το προηγούμενο νόημα. Ο πόλεμος προκάλεσε ριζική αλλαγή.
Το ενιαίο λαϊκό μέτωπο του χτες ήταν για την ανακούφιση της κατάστασης των σκλάβων στο καπιταλιστικό καθεστώς. Στις συνθήκες του ιμπεριαλιστικού πολέμου τίθεται το ζήτημα για κατάργηση της δουλείας!
Να υπερασπίζεται κανείς σήμερα τις θέσεις του χτες (ενιαίο λαϊκό μέτωπο, ενότητα του έθνους) σημαίνει υποχωρήσεις στις θέσεις της μπουρζουαζίας. Αυτό το σύνθημα καταργείται.
Κι έτσι καταδεικνύεται ότι ο διαλεκτικός νεολογισμός ενιαίο λαϊκό μέτωπο δεν είναι της αλέκας, αλλά του στάλιν. Σε κάθε περίπτωση εντός γραμμής τέλος πάντων. Ευτυχώς ο ζαχαριάδης ήταν φυλακή και δεν πρόλαβαν να του πουν ότι καταργήθηκε πριν γράψει τα γράμματα.
Το εναρκτήριο λάκτισμα του βήτα παγκόσμιου ήταν η επίθεση των ναζί στην πολωνία που επέστρεψε στους σοβιετικούς τα εδάφη που είχε πάρει από τον πρώτο παγκόσμιο (βάση και του συμφώνου μολότοφ-ρίμπεντροπ) ενώ η υπόλοιπη πέρασε υπό ναζιστική κατοχή. Ο στάλιν (φέρεται να) λέει επ’ αυτού:
Το πολωνικό κράτος νωρίτερα στην ιστορία ήταν εθνικό κράτος. Γι’ αυτό οι επαναστάτες το υπερασπίζονταν από τη διαίρεση και την υποδούλωση. Τώρα το φασιστικό κράτος καταπιέζει ουκρανούς, λευκορώσους κ.ά.
Η εξόντωση αυτού του κράτους στις τωρινές συνθήκες θα σήμαινε ένα φασιστικό κράτος λιγότερο. Τι κακό θα υπήρχε σε αυτό εάν ως αποτέλεσμα της συντριβής της πολωνίας εμείς διαδίδαμε το σοσιαλιστικό σύστημα σε νέα εδάφη και πληθυσμούς;
Και συνεχίζει.
Εμείς προτιμούσαμε συμφωνία με τις λεγόμενες δημοκρατικές χώρες και γι’ αυτό διεξάγαμε διαβουλεύσεις. Αλλά οι άγγλοι κι οι γάλλοι μας θέλανε υπηρέτες τους και μάλιστα χωρίς να πληρώσουν τίποτα γι’ αυτό! Εμείς βέβαια δε θα γινόμασταν υπηρέτες κι ακόμα περισσότερο χωρίς να πάρουμε τίποτα.
Στην εργατική τάξη πρέπει να ειπωθεί: ο πόλεμος διεξάγεται για την κυριαρχία στον κόσμο. Πολεμάνε τα αφεντικά των καπιταλιστικών χωρών για τα δικά τους ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Αυτός ο πόλεμος δε θα δώσει στον εργάτη, τον εργαζόμενο τίποτα, εκτός από δεινά και στερήσεις.
Να τεθεί αποφασιστικά κατά του πολέμου κι αυτών που τον προκάλεσαν. Να ξεσκεπάζει την ουδετερότητα. Τα αστικά κράτη που τηρούν στάση ουδετερότητας, κηρύσσοντας τη δική τους ουδετερότητα, στην ουσία στηρίζουν τον πόλεμο στα άλλα κράτη, με σκοπό τον πλουτισμό.
Η κε του μπλοκ τα βάζει όλα αυτά ως αφορμή για σκέψη και προβληματισμό.
Χωρίς να αναιρεί το ρόλο της σοβιετίας που σήκωσε σχεδόν μόνη της τον αντιφασιστικό αγώνα των λαών. Ή να αμφιβάλει για το πόσο καθαρό ήταν στους σοβιετικούς από το 30 ακόμα ότι έπρεπε να τρέξουν σε μια δεκαετία έναν αιώνα απόσταση που τους χώριζε από τη δύση για να αποκρούσουν την επίθεσή της –παρά τις τακτικές παλινδρομήσεις σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Το δεύτερο θέμα που θα ψηλαφίσει η σημερινή ανάρτηση είναι η διάλυση της κομιντέρν.
Σε μια παλιότερη συζήτηση στο μπλοκ είχε διατυπωθεί η άποψη ότι ήταν μια απόφαση προσωρινή, βασισμένη στην ιστορική συγκυρία και τις συγκεκριμένες συνθήκες. Κάτι που φαίνεται να πατάει και στο σκεπτικό της ανακοίνωσης της διάλυσης. Ας δούμε όμως πώς το εξειδικεύει ο ίδιος ο στάλιν στο ντημητρόφ και το μανουίλσκι το μάη του 43.
Η πείρα έδειξε ότι δεν πρέπει να υπάρχει διεθνές διοικητικό κέντρο για όλες τις χώρες. Αυτό εκδηλώθηκε στο Μαρξ, τον Λένιν και τώρα. Ίσως πρέπει να περάσουμε σε περιφερειακές ενώσεις, για παράδειγμα στη νότια αμερική, στις ηνωμένες πολιτείες και στον καναδά, σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες κτλ. Αλλά γι’ αυτό δεν πρέπει να βιάζεται κανείς.
Να πω μόνο παρενθετικά ότι σε κάτι παρόμοιο (ταξική πάλη σε περιφερειακό επίπεδο) καταλήγει στο τελευταίο του βιβλίο από εντελώς διαφορετική (τροτσκιστική) σκοπιά κι ο παπακωνσταντίνου.
Λίγες μέρες αργότερα συνεδριάζει το πολιτμπιρό του ΠεΚαΚα(μπε) κι ο ντημητρόφ διηγείται:
Ο καλίνιν σημειώνει ότι οι εχθροί μας θα επωφεληθούν από αυτή την ενέργεια. Είναι καλύτερα, λέει, να γίνει προσπάθεια για μεταφορά του κέντρου της διεθνούς σε άλλο σημείο, για παράδειγμα στο λονδίνο! (Γέλια).
Ο στάλιν εξηγεί πως η πείρα έδειξε ότι κι επί μαρξ κι επί λένιν και τώρα δεν είναι δυνατό να διοικείται το εργατικό κίνημα σε όλες τις χώρες του κόσμου από ένα διεθνές κέντρο. Ειδικά τώρα, σε συνθήκες πολέμου, όταν τα κομμουνιστικά κόμματα στη γερμανία, την ιταλία και σε άλλες χώρες έχουν ως καθήκον να ρίξουν τις κυβερνήσεις τους και να ακολουθήσουν την τακτική της ήττας, ενώ τα κομμουνιστικά κόμματα της εσσδ, της αγγλίας, της αμερικής κ.α, έχουν αντιθέτως καθήκον να παρέχουν πλήρη υποστήριξη στις κυβερνήσεις τους για τη συντομότερη συντριβή του εχθρού.
Υπερτιμήσαμε τις δυνάμεις μας όταν δημιουργήσαμε την κομιντέρν, νομίζοντας ότι θα μπορούμε να διοικούμε το κίνημα σε όλες τις χώρες. Αυτό ήταν το λάθος μας. Η περαιτέρω διατήρηση της κομιντέρν θα αποτελούσε δυσφήμηση της ιδέας της διεθνούς, κάτι που φυσικά δε θέλουμε.
Υπάρχει κι άλλος λόγος για τη διάλυση της κομιντέρν που δεν αναφέρεται στην απόφαση. Είναι η συκοφάντηση των κομμουνιστικών κομμάτων ότι είναι πράκτορες ξένου κράτους, κάτι που εμποδίζει τη δουλειά τους ανάμεσα στις ευρύτερες μάζες. Με τη διάλυση της κομιντέρν, αφαιρείται αυτό το ατού από τα χέρια των εχθρών. Το βήμα που επιχειρείται αναμφίβολα θα εδραιώσει τα κομμουνιστικά κόμματα ως εθνικά εργατικά κόμματα και ταυτόχρονα θα εδραιώσει το διεθνισμό των λαϊκών μαζών, η βάση του οποίου είναι η σοβιετική ένωση.
Η απόφαση έγινε δεκτή ομόφωνα.
Ακολούθησε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με μερικά ζητήματα που αφορούσαν στη διάλυση της κομιντέρν.
Το ειδικό και συγκεκριμένο είναι μάλλον το δευτερεύον. Ο στάλιν εξηγεί γιατί εξ αρχής ήταν λάθος η ίδρυση της κομιντέρν κι ότι δεν χρειάζεται ενιαίο καθοδηγητικό κέντρο. Και το στηρίζει στην πείρα από τα χρόνια του λένιν(!) τη στιγμή που είναι παραπάνω από βέβαιο ότι η ίδρυση της κομιντέρν ήταν βασική πολιτική επιλογή των μπολσεβίκων για να σπάσουν τη διεθνή απομόνωση και να μεταλαμπαδεύσουν τη σπίθα του οκτώβρη σε όλη την ευρώπη.
Θα μου πεις, το βασικό είναι αυτό που αναφέρει η απόφαση κι όλα τα άλλα είναι στα χέρια των αστών που τα βγάζουν όπως θέλουν, οπότε πάσο.
Το τρίτο μέρος θα είναι το τελικό…
Κυριακή 21 Μαρτίου 2010
Για το σκληρό διαλεκτικό
Το σημερινό ποστ θα είναι λίγο τεμπέλικο, βασικά αντιγραφή άλλων κειμένων για ένα θέμα αρκετά σημαντικό που επέλεξα να μην αναφέρω πιο πριν γιατί θα έπεφτε πάνω στις απεργίες και θα χανόταν.
Έχει να κάνει με το σκληρό διαλεκτικό πατέλη, την αρνητική του κρίση και τη στάση της αριστερής διανόησης, ως συνέχεια κι από το προηγούμενο κείμενο. Επομένως είναι θέμα με πολιτικές προεκτάσεις, όχι προσωπικό.
Καταρχήν η ανακοίνωση του ομίλου της αθήνας ως εισαγωγή και για τα γεγονότα.
Κατά την συνεδρίαση του εκλεκτορικού σώματος του Γενικού τμήματος του Πολυτεχνείου Κρήτης ο σ. Δημήτρης Πατέλης κρίθηκε …ακατάλληλος να εξελιχτεί στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή με 5 ψήφους υπέρ της εξέλιξης, 3 κατά και 3 λευκά (στη συγκεκριμένη περίπτωση τα λευκά ισοδυναμούν με κατά). Με μια πρώτη ματιά το ζήτημα μοιάζει να αφορά την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον ίδιο τον κρινόμενο.
Το ζήτημα όμως δεν είναι προσωπικό ή ακαδημαϊκό.
Αφορά το σύνολο της κομμουνιστικής αριστεράς, το φοιτητικό και ευρύτερα εκπαιδευτικό κίνημα. Εντάσσεται δε στην εκτεταμένη και μανιώδη αντίδραση που ζούμε το τελευταίο διάστημα, με κύριες εκφράσεις την ντε φάκτο άρση του ασύλου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, την κατάληψη του κτιρίου Παπαδόπετρου από τον γνωστό και μη εξαιρετέο πραξικοπηματικώς ασκούντα τη διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης Γρυσπολάκη και μια σειρά άλλα. Και τώρα αυτός, ο «άρχων» του ΠΚ, μαζί με έναν πρώην κνίτη (Ψύλλος) ως εκπρόσωπο του ακαδημαϊκού καθηγηταριού και έναν νυν «θεωρητικό» της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς (Λιοδάκης) σε ρόλο δοσίλογου-κουκουλοφόρου, συνέπραξαν σε μια «ανίερη» συμμαχία.
Αυτή η απόφαση στρέφεται πρωτίστως κατά της διεθνούς σχολής «Λογική της ιστορίας», και των ομίλων μελέτης επαναστατικής θεωρίας μέλος των οποίων είναι και ο σ. Δημήτρης, αλλά έχει και πολλούς άλλους αποδέκτες. Στο πρόσωπο του σ. Δημήτρη χτυπούν τον πρωτοπόρο, επαναστάτη δάσκαλο. Πρωτοπόρο τόσο στην έρευνα, στην επιστήμη, όσο και στους αγώνες για κοινωνική χειραφέτηση. Το επιστημονικό του έργο δεν είναι ουδέτερο, αλλά στρατευμένο στο κομμουνιστικό ιδεώδες, το οποίο διερευνά μέσω των νομοτελειών που διέπουν την κοινωνία και την ιστορία της, της επιστήμης ως άμεσης παραγωγικής δύναμης και το ρόλο της σήμερα και αύριο στην κατεύθυνση της κομμουνιστικής χειραφέτησης της ανθρωπότητας. Αυτά όμως δε συνάδουν με το λογικό θετικισμό, που ασπάζονται κάποιοι, ή με τον μεταμοντέρνο πλουραλισμό και τις πολλές αλήθειες κάποιων άλλων.
Ο ρεβανσισμός αυτής της απόφασης σχετίζεται με τις φοιτητικές και ευρύτερα πανεπιστημιακές κινητοποιήσεις για το άρθρο 16, την κεφαλαιοκρατική «αναβάθμιση» του δημόσιου πανεπιστημίου, και αφορά άμεσα όλους όσους συμμετείχαν σ’ αυτές και/ή τις υποστήριζαν. Αφορά όχι μόνο το ΠΚ, αλλά ευρύτερα τους φοιτητές και καθηγητές, τους πραγματικούς επιστήμονες, που δεν υποτάσσουν την έρευνα στην κερδοφορία του κεφαλαίου, αλλά στις ανάγκες τις ανθρωπότητας. Ο ρόλος του δάσκαλου-κομμουνιστή στο πανεπιστήμιο πρέπει να είναι εντός, εκτός κι εναντίον.
Το αστικό πανεπιστήμιο δε θέλει στους κόλπους του υγιείς, ανατρεπτικούς ανθρώπους, αλλά άβουλα όντα, υπηρέτες του συστήματος. Με αυτό τον τρόπο στέλνουν το μήνυμα σε δυνητικά επίδοξους αντιρρησίες, ταραχοποιούς. Οι διώξεις όμως εναντίων εκείνων που δε σκύβουν το κεφάλι, αποτελούν τιμή, όταν προέρχονται από τους παρατρεχάμενους του αστικού-επιχειρηματικού πανεπιστημίου. Οι συμπράξεις με εκείνους που εκτελούν εντεταλμένη υπηρεσία του κεφαλαίου είναι ντροπή και αίσχος, ιδιαίτερα για τους αυτοαποκαλούμενους αριστερούς.
Οι μάσκες πλέον έπεσαν. Ο καθένας κρίνεται από τις πράξεις του, από τη συνέπειά του κι όχι από τα λόγια του. Οι «ανίερες» συμμαχίες δεν έχουν θέση εντός της αριστεράς, αν αυτή θέλει να λέγεται και να είναι αριστερά.
Τι τέλος πάντων είναι η αριστερά; Τι είδους αριστερά είναι αυτή που αδυνατεί να δείξει στοιχειώδη συντροφικότητα, αλληλεγγύη, ήθος; Σημάδια των καιρών και της κρίσης της αριστεράς. Και μετά απορούμε γιατί δε συσπειρώνει κόσμο, γιατί δεν την εμπιστεύεται…
Είναι καιρός όποιος θεωρεί τον εαυτό του αριστερό να πάρει θέση και ν’ αναλάβει τις ευθύνες του. Με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει.
Έχουμε πόλεμο. Άλλωστε πάντα είχαμε πόλεμο με τέτοιου είδους αντιλήψεις από όπου κι αν προέρχονται.
Στον πόλεμο δεν υπάρχουν μόνο νίκες, υπάρχουν και ήττες. Τίποτα όμως δεν πάει χαμένο. Η τελική νίκη θα είναι δική μας!
Δημήτρη Πατέλη, η στάση σου, η συνέπειά σου λόγων και έργων αποτελεί παράδειγμα. Κάθε στάση ζωής αποτελεί παράδειγμα. Παράδειγμα -προς αποφυγή- αποτελεί και η στάση των κριτών σου.
Δεν είσαι μόνος, είμαστε δίπλα σου!
Αντίστοιχη ανακοίνωση έβγαλε κι ο όμιλος της θεσσαλονίκης. Αντ' αυτού θα προτιμήσω να παραθέσω ένα κείμενο που έγραψε σε πιο προσωπικό τόνο το παπαγαλάκι του κρεμλίνου πιάνοντας την ουσία από τα μαλλιά.
Σχετικά με τη μη εξέλιξη του σ. Πατέλη στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή, θα ήθελα να κάνω τρία σχόλια. Εξυπακούεται ότι συμφωνώ πλήρως με τα κείμενα συμπαράστασης των ομίλων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που ήδη κυκλοφορούν.
Το πρώτο αφορά το γεγονός καθαυτό. Σε συνθήκες κρίσης της κεφαλαιοκρατίας, η κρίση ενάντια τον σ. Πατέλη δεν είναι ούτε άσχετη, ούτε μεμονωμένη, αλλά ούτε και τυχαία. Εντάσσεται στη συνολική επίθεση του κεφαλαίου ενάντια σε οτιδήποτε προοδευτικό έχει απομείνει ως κατάκτηση στο χώρο της παιδείας και της εργασίας.
Tο πανεπιστήμιο της αγοράς δεν αντέχει αιρετικούς όπως ο Δημήτρης. Δεν διανοείται πώς ένας πανεπιστημιακός, αντί να κάθεται στη βολή του ακαδημαϊκού άμβωνα, στρέφει το βλέμμα του στις αγωνίες και τα βάσανα του κόσμου της εργασίας. Θεωρούν αδιανόητο ένας δάσκαλος να παραμένει αταλάντευτα πιστός στα ιδεώδη της κομμουνιστικής χειραφέτησης και να μην χαμαιλεοντίζει σύμφωνα με την πρακτική “φρόνιμα και ταπεινά πάω με κείνον που νικά”...
Για όσους αφιερώνονται στη μελέτη της επιστήμης, είναι πλέον πρόδηλο ότι οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις έχουν γίνει στενός κορσές. Προκειμένου να επιβάλουν την οικονομική, πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία τους, οι πολυεθνικές, μέσω των κρατών-εκπροσώπων τους, επιδίδονται σε ένα ανελέητο κυνήγι όσων ξεφεύγουν από τις θεσμικές περιχαρακώσεις της εμπορευματοποιημένη γνώσης και των "πνευματικών δικαιωμάτων".
Πρόσφατα διαβάσαμε ότι η Διεθνής Ένωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας (IIPA), ζήτησε (υπαγόρευσε!) από τις ΗΠΑ να συντάξουν μια λίστα (“Λίστα 301” την αποκαλούν) αποτελούμενη από όσους έχουν το θράσος να χρησιμοποιούν λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Στη λίστα περιλαμβάνονται ολόκληρα κράτη, όπως η Ινδία, η Βραζιλία, η Ινδονησία (ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, 04/03/10)...
Είναι προφανές ότι ακριβώς τα πολυτεχνεία αποτελούν τα ιδρύματα εκείνα που διεξάγουν αντίστοιχη έρευνα, και άρα συνιστούν προτεραιότητα για την εφαρμογή ακόμη πιο ασφυκτικών μέτρων ελέγχου της λειτουργίας τους. Η μέγγενη του κεφαλαίου θα σφίγγει όλο και περισσότερο τον κλοιό σε όσους προσπαθούν να αντισταθούν στην καταστροφή της επιστήμης. Πώς να χωρέσει και πώς να εξελιχθεί σε ένα τέτοιο ίδρυμα ο άνθρωπος που θεωρεί τη γνώση και την επιστήμη μορφή κοινωνικής συνείδησης, η οποία δεν υπόκειται σε ιδιωτική ιδιοκτησία αλλά πραγματώνεται διαμέσου της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και μπορεί να υπάρξει-αναπτυχθεί μονάχα στο βαθμό που συντονίζεται με τις τάσεις προοδευτικής ανάπτυξης της κοινωνίας;
Η απόφαση λοιπόν του “έκτακτου στρατοδικείου” υπαγορεύεται από την ασκούμενη πολιτική στο χώρο της παιδείας. Δεν είναι ότι δεν λαμβάνει υπόψη το επιστημονικό έργο του Δημήτρη. Το κάνει, αλλά με τέτοιο τρόπο που επιβεβαιώνει περίτρανα τη ρήση του Λένιν ότι στην κοινωνία της μισθωτής δουλείας, το να περιμένει κανείς αμερόληπτη επιστήμη (“αξιολογικά ουδέτερη”...) “είναι κουτούτσικη αφέλεια, που μοιάζει με το να περιμένει κανείς αμεροληψία από τους εργοστασιάρχες στο ζήτημα, αν θα πρέπει ν’ αυξήσουν το μεροκάματο των εργατών, ελαττώνοντας τα κέρδη του κεφαλαίου”.
Το δεύτερο σχόλιο που θα ήθελα να κάνω αφορά τον ίδιο το σύντροφο. Η αλληλεπίδραση μαζί του είναι μια πραγματική εμπειρία ζωής. Αναπροσανατολίζει όλες τις ιεραρχήσεις και όλους τους στόχους της ζωής. Τον σ. Πατέλη γνωρίζουμε από τα κείμενά του, από τις αναζητήσεις των ομίλων, μέσα από τα μαθήματά του, στην καθημερινή του ζωή. Η γνωριμία με την προσωπικότητα του Δημήτρη μάς κάνει ηθικά καλύτερους ανθρώπους, δίνει περιεχόμενο και βάθος στα συναισθήματά μας, μας ανεβάζει στις κορυφές των επιστημονικών προβλημάτων της εποχής μας, αλλάζει άρδην τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, ριζοσπαστικοποιεί τη στάση ζωής μας.
Είναι αδύνατο και αδιανόητο σε έναν δάσκαλο τέτοιου βεληνεκούς να ξεχωρίσεις την παιδαγωγική και επιστημονική του διάσταση από το όλον της προσωπικότητάς του. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά: είναι θέμα συνέπειας, λόγων και έργων, βαθειάς κατανόησης των αναγκών της ανθρωπότητας, αίσθημα ευθύνης απέναντι σε κάθε συνομιλητή. Τελικά, πρόκειται για επαναστατικά χαρακτηριστικά που όλοι μας αγωνιζόμαστε να σφυρηλατήσουμε εμπνεόμενοι και μορφωνόμενοι από το έργο και το λόγο του σ. Πατέλη.
Παρά το γεγονός ότι κάποιοι με διδακτορικά στη σχολή του Γκαίμπελς αποφάνθηκαν στο δίκτυο ότι την όλη συζήτηση έχουν ανοίξει “τίποτα διδακτορικοί και μεταπτυχιακοί”, είμαι υπερήφανος και τυχερός που με τον Δημήτρη συνδέομαι και μέσω της διδακτορικής μου διατριβής, στην οποία είναι ο επιβλέπων καθηγητής. Για μένα αποτέλεσε και αποτελεί λογική συνέχεια των προβληματισμών μας στα χρόνια ύπαρξης και λειτουργίας των ομίλων. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μοναχικό δρόμο, αλλά συλλογική προσπάθεια στόχος της οποίας είναι η συμβολή στην κατανόηση φλεγόντων ζητημάτων για την επιστημονική θεμελίωση των προταγμάτων κοινωνικής χειραφέτησης και οικοδόμησης της μοναδικής εναλλακτικής της κεφαλαιοκρατίας κοινωνίας, του κομμουνισμού.
Η υποστήριξη της υποψηφιότητάς μου από τη μεριά του ήταν ένας πραγματικός άθλος και χωρίς τη δική του στάση ένα θέμα με ξεκάθαρα μαρξιστικές αναφορές θα είχε πεταχτεί στα αζήτητα. Και αυτό το πεδίο υπήρξε χώρος σύγκρουσης του Δημήτρη με τις κυρίαρχες αντιλήψεις, αλλά και με τους δήθεν αριστερούς αυλοκόλακες. Υπήρξε και για τον αντίπαλο ευκαιρία να εκτοξεύσει άλλη μια επίθεση στον ίδιο. Από πρώτο χέρι είδα τη σπάνια ικανότητα ενός ανθρώπου να μετατρέπει συνειδητά τις ανάγκες άλλων ανθρώπων (τις δικές μου στην προκειμένη περίπτωση) σε εσωτερική παρώθηση, σε αγωνία για τη στήριξη του συντρόφου, σε αυταπάρνηση και ετοιμότητα ανά πάσα στιγμή να πολεμήσει με την αντίδραση.
Σε μια τέτοια παιδαγωγική σχέση δεν μπορούμε παρά να δούμε το πρόπλασμα των κομμουνιστικών σχέσεων του μέλλοντος, την κομμουνιστική αλληλεπίδραση εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου. Ο σεβασμός στην άποψη, ακόμη και στις ανεπάρκειες του άλλου, η διακριτικότητα στο χειρισμό λεπτών ζητημάτων, η ικανότητα να ανοίγει ορίζοντες στις παντοειδείς αναζητήσεις, η ετοιμότητα για αρωγή στις όποιες περιπλοκές του βίου και του έργου είναι ελάχιστα, αλλά ενδεικτικά του γεγονότος ότι η παιδαγωγική διάσταση διατρέχει το σύνολο της προσωπικότητας του Δημήτρη.
Ένα από τα πράγματα που κάνει εντύπωση σε όποιον έχει βρεθεί στο γραφείο του σ. Πατέλη στο Πολυτεχνείο Κρήτης είναι η μισάνοιχτη πόρτα του που αφήνει να περνά φως προς τα έξω, προς ένα σκοτεινό διάδρομο ερμητικά κλειστών γραφείων... Προσωπικά, έχοντας διηγήσεις και παιδικές αναμνήσεις για το γραφείο του κομμουνιστή δήμαρχου στις Συκιές της Θεσσαλονίκης, του οποίου η πόρτα ήταν μονίμως ανοιχτή στους δημότες (ενώ σήμερα πρέπει να διαβείς πολλούς κλητήρες, γραμματείς και παρατρεχάμενους...), δεν μπορούσα να μην κάνω τη σύγκριση. Ο αυθεντικός αγωνιστής, ο επαναστάτης μπορεί να υπάρξει μονάχα σε σύνδεση με τις αγωνίες του περίγυρού του, οφείλει να είναι ανοιχτός σε εξωτερικά ερεθίσματα. Αργότερα μάθαμε ότι η ανοιχτή πόρτα δεν είχε μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Πολλάκις φιλοξενηθήκαμε στο σπίτι του Δημήτρη στο Κερατσίνι (για πανελλαδικές πορείες, διημερίδες κτλ.), το οποίο αποτέλεσε συνάμα κέντρο υποδοχής και φιλοξενίας όσων για διάφορους λόγους βρέθηκαν ανέστιοι στην πρωτεύουσα. Και είναι ακριβώς στο σπίτι του Δημήτρη που γράφω τώρα αυτές τις γραμμές...
Τέλος, θέλω να κάνω και ένα σχόλιο πάνω στη στάση και στις ευθύνες της αριστεράς, μιας και ένας από τους στρατοδίκες (αν όχι ο δήμιος...) στην υπόθεση του Δημήτρη Πατέλη είναι ο Λιοδάκης. Χωρίς να θέλω να γενικεύσω, αφού είναι προφανές ότι ο Λιοδάκης δεν εκφράζει το σύνολο του ΝΑΡ, εγείρεται ένα ζήτημα σχετικά με τη στάση του χώρου απέναντι σε ορισμένα άτομα, αντιλήψεις και πρακτικές. Προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι συγχρωτίζεται με δυνάμεις του ρεφορμισμού, ότι φλερτάρει με τα μπάχαλα και αναρχικές πρακτικές, ότι δέχεται εύκολα στις γραμμές του μεταμοντέρνους αρνητές του μαρξισμού και κάθε επιστημονικού ορθολογισμού, ότι ανέχεται τη στάση “μαρξιστών” διανοούμενων στην περίπτωση της εκδικητικής απόλυσης του Παλαιστίδη από τις εκδόσεις “Άγρα” (βλ. άρθρο του Κ. Μάρκου στο ΠΡΙΝ, 07/03/10)... Δεδομένων των παραπάνω, η παρουσία ενός Λιοδάκη στις γραμμές του ΝΑΡ δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό και η στάση ουδετερότητας στη σύγκρουση με τον Γρυσπολάκη αντικειμενικά βάζει πλάτες στην εφαρμοζόμενη πολιτική.
Είναι επιτακτική η ανάγκη να ξεκαθαρίσει τη στάση του ο χώρος και να διαχωριστεί από ρεύματα και πρακτικές που θυμίζουν τόσο μαρξισμό όσο το ΠΑΣΟΚ θυμίζει τις ιδρυτικές αρχές της Β' Διεθνούς! Σε αντίθετη περίπτωση θα νομιμοποιούμαστε να μιλάμε για παγιωμένη αντίληψη και θέση αρχής. Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε ότι επαναστατική πολιτική δεν γίνεται με διπλωματία σε στυλ “χίλιοι καλοί χωρούν”, ούτε με συνδικαλιές στο εσωτερικό της όποιας οργάνωσης. Ένα τέτοιο κόμμα γρήγορα θα πέσει στα μάτια του αγωνιζόμενου λαού και θα εγκαταλειφθεί. Η συσπείρωση μεγαλώνει, όχι όσο διαχέεται η γραμμή, αλλά όσο πιο ξεκάθαρη γίνεται η τελευταία. Σύντροφοι, μην φοβάστε να καθαρίσετε τις γραμμές σας! Ουδείς θα σας κατηγορήσει για σταλινισμό...
Βεβαίως, η αλληλεγγύη στο σ. Πατέλη αφορά το σύνολο της αριστεράς. Και εδώ θα κριθούν όλοι οι χώροι. Όσοι δεν χαρίζουν την επιστήμη και το πανεπιστήμιο στο κεφάλαιο οφείλουν άμεσα να πάρουν θέση στο πλευρό του Δημήτρη και να καταδικάσουν τη χούντα που θέλουν να επιβάλουν ορισμένοι, φιμώνοντας κάθε ορθολογική και μαρξιστική φωνή στην εκπαίδευση. Αλλιώς, όχι μόνο “Ο κόσμος της σοφίας” θα διδάσκεται σαν εγχειρίδιο φιλοσοφίας (...), αλλά σε λίγο θα δούμε και τον “Κώδικα Ντα Βίντσι” στον κατάλογο των έγκριτων συγγραμμάτων! Καθένας κρίνεται!!! Άλλωστε, όπως λέει ο Μπρεχτ και μας θύμισε ο τελευταίος “Οδηγητής”:
“Όποιος σπίτι μένει σαν αρχίζει ο αγώνας
Κι αφήνει άλλους ν' αγωνιστούν για την υπόθεσή του
Πρέπει προετοιμασμένος να 'ναι: γιατί
Όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί
Θα μοιραστεί την ήττα.
Ούτε μια φορά δεν αποφεύγει τον αγώνα
Αυτός που θέλει τον αγώνα ν' αποφύγει: γιατί
Θ' αγωνιστεί για την υπόθεση του εχτρού
Όποιος για τη δική του υπόθεση δεν έχει αγωνιστεί”
ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΤΕΛΗ!
ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ!
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ!
Υ.Γ.: Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν είναι απαραίτητο να εκφράζουν ούτε το σ. Πατέλη ούτε τους ομίλους.
Κι εδώ οι τελικές του διορθώσεις (μετά από γόνιμη εκ των έσω κριτική).
Μετά από συζητήσεις που είχα με συντρόφους, θα ήθελα να διορθώσω και να ξεκαθαρίσω ορισμένες απόψεις μου, σύμφωνα και με τις εύστοχες και σωστές παρατηρήσεις που μου έγιναν.
ΠΡΩΤΟΝ: Ξεκαθαρίζω ότι η αναφορά στην υπόθεση της απόλυσης του Ντίνου Παλαιστίδη από τις εκδόσεις "Άγρα" αφορούσε το χώρο του ΝΑΡ γενικά και πρέπει να τονίσουμε ότι ο ίδιος ο Γ. Λιοδάκης πήρε σωστή θέση στο πλευρό του απολυμένου, υπογράφοντας το κείμενο των πανεπιστημιακών. Επίσης, για να μην αδικούμε το ΝΑΡ συνολικά, οφείλω να επισημάνω ότι το ίδιο έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ του Παλαιστίδη, ενώ η αναφορά μου σχετιζόταν με το άρθρο του Κ. Μάρκου στο τελευταίο ΠΡΙΝ και μόνο με αυτό.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Το φλερτ με τα "μπάχαλα" και πάλι δεν αφορά τον ίδιο τον Λιοδάκη. Στην αναφορά που κάνω εξετάζω προβληματικές, κατά την άποψή μου, συμπεριφορές και στάσεις του ΝΑΡ και όχι του Λιοδάκη. Για την ακρίβεια, μάλιστα, η αναφορά σχετιζόταν με συγκεκριμένη τάση στο εσωτερικό του χώρου, με την οποία ωστόσο υπάρχει ανοικτή διαπάλη. Επομένως, η λέξη "μπάχαλα" που χρησιμοποίησα ήταν άκρως ατυχής και δεν εμπλέκει ούτε το ΝΑΡ γενικά, ούτε τον ίδιο τον Λιοδάκη. Επιπρόσθετα, κάνω διάκριση ανάμεσα στα "μπάχαλα" και στους σοβαρούς και οργανωμένους αναρχικούς -όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται κάτι τέτοιο...
ΤΡΙΤΟΝ: Συγχαρητήρια στη νΚΑ για τη συντροφική, ξεκάθαρη και κρυστάλινη τοποθέτησή της!
Αυτά! Επειδή οι καιροί χαλεποί και κυρίως πονηροί...
Τέλος -για όσους άντεξαν κι έφτασαν ως εδώ- ένα πιο επιστημονικό κείμενο που υπογράφουν με αφορμή την περίπτωση του σκληρού διαλεκτικού τα άλλα τρία λεμόνια (εκ του λομονόσοφ ορμώμενα) ή αλλιώς το ελληνικό τμήμα (sic) της διεθνούς ερενυητικής ομάδας της Λογικής της Ιστορίας.
Εξ αφορμής της ακραία απαξιωτικής, καταδικαστικής αντιμετώπισης (καταψήφισης) των μαρξιστικών ιδεών, του ερευνητικού προγράμματος και του θεωρητικού έργου του συντρόφου μας Δημήτρη Πατέλη σε πρόσφατη συνέλευση εκλεκτορικού σώματος στο Γενικό Τμήμα του Πολυτεχνείου Κρήτης και δεδομένου ότι ορισμένοι από τους επικριτές του, είτε είχαν, είτε έχουν (όπως δηλώνουν) σχέση με την αριστερά θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:
Η μαρξιστική σκέψη είναι οργανικά συνδεδεμένη με την αγωνιστική στάση ζωής και την αφοσίωση στην υπόθεση της κομμουνιστικής χειραφέτησης. Γενικότερα, η οποιαδήποτε απόπειρα δημιουργίας μιας δήθεν ουδέτερης, αποϊδεολογικοποιημένης κοινωνικής επιστήμης και φιλοσοφίας σε μια κοινωνία που σπαράσσεται από ταξικές αντιθέσεις είναι ουτοπική και υποκριτική.
Ο μαρξισμός συνάπτεται με το επιστημονικό εγχείρημα της καθολικής θεώρησης της κοινωνίας. Ειδοποιό γνώρισμά του είναι η εξέταση των επιμέρους πτυχών του κοινωνικού εντός των συναφειών της ολότητας. Συνακόλουθα, η μαρξιστική σκέψη είναι εγγενώς αντίθετη προς τον κατακερματισμό των πεδίων της κοινωνικής θεωρίας, προς την άτεγκτη, στενή εξειδίκευση και τον υποδουλωτικό καταμερισμό της επιστημονικής εργασίας που καθιστά αδύνατη την κατανόηση των υπό διερεύνηση ξεχωριστών προβλημάτων και φαινομένων.
Για τους ανθρώπους που εργάζονται ειλικρινώς στο χώρο της μαρξιστικής σκέψης δεν μπορούν να αποτελούν γνώμονα θεωρητικής αναζήτησης και κανόνα εγκυρότητας οι δημοσιεύσεις σε περιοδικά του mainstream, των θεσμοθετημένων ranking lists και του υψηλού impact factor. Οι αυτοματοποιημένες, αποπροσωποποιημένες διαδικασίες αποτίμησης του ερευνητικού έργου στο σύγχρονο αστικό πανεπιστήμιο είναι δηλωτικές της βαθύτατης αποξένωσης και του γενικευμένου ανταγωνισμού μεταξύ των μελών του, της παντελούς αδιαφορίας προς το περιεχόμενο της σκέψης ενός εκάστου εξ αυτών.
Η αποδοχή τεχνοκρατικών κριτηρίων αξιολόγησης του ερευνητικού έργου οδηγεί στην ενίσχυση των φαινομένων κρίσης και παρακμής των κοινωνικών επιστημών.
Ο μαρξισμός στη διάρκεια του 20ου αιώνα συνδέθηκε με τα πλέον συγκλονιστικά επαναστατικά εγχειρήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα. Σε συνάρτηση με τις πρώτες απόπειρες οικοδόμησης του σοσιαλισμού η μαρξιστική σκέψη αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ποικίλων και τολμηρών ερευνητικών προγραμμάτων, που επιχείρησαν δια της θεωρίας να φωτίσουν τα βήματα της νέας κοινωνίας. Στη Σοβιετική Ένωση, καθώς και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες, και σε επιστημονικά πεδία όπως η ψυχολογία, η παιδαγωγική, η πολιτική οικονομία, οι ιστορικές σπουδές, η κοινωνική θεωρία, η γνωσιολογία, η θεωρία της τέχνης και η φιλοσοφία η μαρξιστική σκέψη σημείωσε αξιόλογη έως εξαιρετική πρόοδο. Απορρίπτοντας το δογματισμό και τις ιδεολογικές απλουστεύσεις, θεωρούμε ότι οι δημιουργικές μαρξιστικές παραδόσεις των πρώτων σοσιαλιστικών εγχειρημάτων αφορούν άμεσα τις δυνάμεις της αριστεράς που με συνέπεια αγωνίζονται για τη σοσιαλιστική προοπτική. Είναι δική τους κληρονομιά.
Η περιφρονητική αντιμετώπιση αυτών των παραδόσεων, η συλλήβδην απόρριψή τους σε πνεύμα άκρατης εμπάθειας είναι απαράδεκτη για ανθρώπους που δηλώνουν στράτευση στην υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Η διατήρηση και ανάπτυξη των μαρξιστικών σπουδών στους χώρους επιστημονικής έρευνας και εκπαίδευσης αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για την αριστερά, οργανικά συνδεδεμένο με την αναγκαιότητα της επαναστατικής θεωρίας και της κριτικής συνειδητοποίησης, προκειμένου οι κοινωνικοί αγώνες να είναι εύστοχοι και νικηφόροι. Η θεωρητική ανίχνευση χειραφετικών δυνατοτήτων στο πλαίσιο των πλέον γόνιμων παραδόσεων της μαρξιστικής σκέψης είναι οργανικό μέρος του αγωνιστικού πράττειν που αποσκοπεί στην αλλαγή της κοινωνίας.
Στις προοπτικές που ανοίγουν για ένα τέτοιο πράττειν δοκιμάζονται και κρίνονται οι ιδέες, το θεωρητικό έργο, οι προσωπικές συμπεριφορές και το ηθικό ανάστημα του κάθε αριστερού διανοούμενου.
Ένα κείμενο που έχει μπει ήδη στη νέα προοπτική, σήμερα στο πριν κι έχει σταλθεί και στο ρίζο, αλλά δεν το βλέπω να δημοσιεύεται.
Αντί επιλόγου να πω ότι σήμερα στο παιδαγωγικό του απθ γίνεται μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με το σοβιετικό κυριούλη για το έργο του σοβιετικού παιδαγωγού μακάρενκο. Το ξέρω ότι είναι ενημέρωση της τελευταίας στιγμής, αλλά όποιος βρίσκεται στη μητέρα πατρίδα κι έχει την ευκαιρία να πάει δεν πρέπει να την χάσει.
Η κε του μπλοκ είναι ανοιχτή σε πιθανούς εθελοντές για ανταποκρίσεις και κάτι παραπάνω από πρόθυμη να τις δημοσιεύσει.
Ευχαριστούμε για την υπομονή σας να το διαβάσετε όλο...
Έχει να κάνει με το σκληρό διαλεκτικό πατέλη, την αρνητική του κρίση και τη στάση της αριστερής διανόησης, ως συνέχεια κι από το προηγούμενο κείμενο. Επομένως είναι θέμα με πολιτικές προεκτάσεις, όχι προσωπικό.
Καταρχήν η ανακοίνωση του ομίλου της αθήνας ως εισαγωγή και για τα γεγονότα.
Κατά την συνεδρίαση του εκλεκτορικού σώματος του Γενικού τμήματος του Πολυτεχνείου Κρήτης ο σ. Δημήτρης Πατέλης κρίθηκε …ακατάλληλος να εξελιχτεί στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή με 5 ψήφους υπέρ της εξέλιξης, 3 κατά και 3 λευκά (στη συγκεκριμένη περίπτωση τα λευκά ισοδυναμούν με κατά). Με μια πρώτη ματιά το ζήτημα μοιάζει να αφορά την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον ίδιο τον κρινόμενο.
Το ζήτημα όμως δεν είναι προσωπικό ή ακαδημαϊκό.
Αφορά το σύνολο της κομμουνιστικής αριστεράς, το φοιτητικό και ευρύτερα εκπαιδευτικό κίνημα. Εντάσσεται δε στην εκτεταμένη και μανιώδη αντίδραση που ζούμε το τελευταίο διάστημα, με κύριες εκφράσεις την ντε φάκτο άρση του ασύλου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, την κατάληψη του κτιρίου Παπαδόπετρου από τον γνωστό και μη εξαιρετέο πραξικοπηματικώς ασκούντα τη διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης Γρυσπολάκη και μια σειρά άλλα. Και τώρα αυτός, ο «άρχων» του ΠΚ, μαζί με έναν πρώην κνίτη (Ψύλλος) ως εκπρόσωπο του ακαδημαϊκού καθηγηταριού και έναν νυν «θεωρητικό» της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς (Λιοδάκης) σε ρόλο δοσίλογου-κουκουλοφόρου, συνέπραξαν σε μια «ανίερη» συμμαχία.
Αυτή η απόφαση στρέφεται πρωτίστως κατά της διεθνούς σχολής «Λογική της ιστορίας», και των ομίλων μελέτης επαναστατικής θεωρίας μέλος των οποίων είναι και ο σ. Δημήτρης, αλλά έχει και πολλούς άλλους αποδέκτες. Στο πρόσωπο του σ. Δημήτρη χτυπούν τον πρωτοπόρο, επαναστάτη δάσκαλο. Πρωτοπόρο τόσο στην έρευνα, στην επιστήμη, όσο και στους αγώνες για κοινωνική χειραφέτηση. Το επιστημονικό του έργο δεν είναι ουδέτερο, αλλά στρατευμένο στο κομμουνιστικό ιδεώδες, το οποίο διερευνά μέσω των νομοτελειών που διέπουν την κοινωνία και την ιστορία της, της επιστήμης ως άμεσης παραγωγικής δύναμης και το ρόλο της σήμερα και αύριο στην κατεύθυνση της κομμουνιστικής χειραφέτησης της ανθρωπότητας. Αυτά όμως δε συνάδουν με το λογικό θετικισμό, που ασπάζονται κάποιοι, ή με τον μεταμοντέρνο πλουραλισμό και τις πολλές αλήθειες κάποιων άλλων.
Ο ρεβανσισμός αυτής της απόφασης σχετίζεται με τις φοιτητικές και ευρύτερα πανεπιστημιακές κινητοποιήσεις για το άρθρο 16, την κεφαλαιοκρατική «αναβάθμιση» του δημόσιου πανεπιστημίου, και αφορά άμεσα όλους όσους συμμετείχαν σ’ αυτές και/ή τις υποστήριζαν. Αφορά όχι μόνο το ΠΚ, αλλά ευρύτερα τους φοιτητές και καθηγητές, τους πραγματικούς επιστήμονες, που δεν υποτάσσουν την έρευνα στην κερδοφορία του κεφαλαίου, αλλά στις ανάγκες τις ανθρωπότητας. Ο ρόλος του δάσκαλου-κομμουνιστή στο πανεπιστήμιο πρέπει να είναι εντός, εκτός κι εναντίον.
Το αστικό πανεπιστήμιο δε θέλει στους κόλπους του υγιείς, ανατρεπτικούς ανθρώπους, αλλά άβουλα όντα, υπηρέτες του συστήματος. Με αυτό τον τρόπο στέλνουν το μήνυμα σε δυνητικά επίδοξους αντιρρησίες, ταραχοποιούς. Οι διώξεις όμως εναντίων εκείνων που δε σκύβουν το κεφάλι, αποτελούν τιμή, όταν προέρχονται από τους παρατρεχάμενους του αστικού-επιχειρηματικού πανεπιστημίου. Οι συμπράξεις με εκείνους που εκτελούν εντεταλμένη υπηρεσία του κεφαλαίου είναι ντροπή και αίσχος, ιδιαίτερα για τους αυτοαποκαλούμενους αριστερούς.
Οι μάσκες πλέον έπεσαν. Ο καθένας κρίνεται από τις πράξεις του, από τη συνέπειά του κι όχι από τα λόγια του. Οι «ανίερες» συμμαχίες δεν έχουν θέση εντός της αριστεράς, αν αυτή θέλει να λέγεται και να είναι αριστερά.
Τι τέλος πάντων είναι η αριστερά; Τι είδους αριστερά είναι αυτή που αδυνατεί να δείξει στοιχειώδη συντροφικότητα, αλληλεγγύη, ήθος; Σημάδια των καιρών και της κρίσης της αριστεράς. Και μετά απορούμε γιατί δε συσπειρώνει κόσμο, γιατί δεν την εμπιστεύεται…
Είναι καιρός όποιος θεωρεί τον εαυτό του αριστερό να πάρει θέση και ν’ αναλάβει τις ευθύνες του. Με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει.
Έχουμε πόλεμο. Άλλωστε πάντα είχαμε πόλεμο με τέτοιου είδους αντιλήψεις από όπου κι αν προέρχονται.
Στον πόλεμο δεν υπάρχουν μόνο νίκες, υπάρχουν και ήττες. Τίποτα όμως δεν πάει χαμένο. Η τελική νίκη θα είναι δική μας!
Δημήτρη Πατέλη, η στάση σου, η συνέπειά σου λόγων και έργων αποτελεί παράδειγμα. Κάθε στάση ζωής αποτελεί παράδειγμα. Παράδειγμα -προς αποφυγή- αποτελεί και η στάση των κριτών σου.
Δεν είσαι μόνος, είμαστε δίπλα σου!
Αντίστοιχη ανακοίνωση έβγαλε κι ο όμιλος της θεσσαλονίκης. Αντ' αυτού θα προτιμήσω να παραθέσω ένα κείμενο που έγραψε σε πιο προσωπικό τόνο το παπαγαλάκι του κρεμλίνου πιάνοντας την ουσία από τα μαλλιά.
Σχετικά με τη μη εξέλιξη του σ. Πατέλη στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή, θα ήθελα να κάνω τρία σχόλια. Εξυπακούεται ότι συμφωνώ πλήρως με τα κείμενα συμπαράστασης των ομίλων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που ήδη κυκλοφορούν.
Το πρώτο αφορά το γεγονός καθαυτό. Σε συνθήκες κρίσης της κεφαλαιοκρατίας, η κρίση ενάντια τον σ. Πατέλη δεν είναι ούτε άσχετη, ούτε μεμονωμένη, αλλά ούτε και τυχαία. Εντάσσεται στη συνολική επίθεση του κεφαλαίου ενάντια σε οτιδήποτε προοδευτικό έχει απομείνει ως κατάκτηση στο χώρο της παιδείας και της εργασίας.
Tο πανεπιστήμιο της αγοράς δεν αντέχει αιρετικούς όπως ο Δημήτρης. Δεν διανοείται πώς ένας πανεπιστημιακός, αντί να κάθεται στη βολή του ακαδημαϊκού άμβωνα, στρέφει το βλέμμα του στις αγωνίες και τα βάσανα του κόσμου της εργασίας. Θεωρούν αδιανόητο ένας δάσκαλος να παραμένει αταλάντευτα πιστός στα ιδεώδη της κομμουνιστικής χειραφέτησης και να μην χαμαιλεοντίζει σύμφωνα με την πρακτική “φρόνιμα και ταπεινά πάω με κείνον που νικά”...
Για όσους αφιερώνονται στη μελέτη της επιστήμης, είναι πλέον πρόδηλο ότι οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις έχουν γίνει στενός κορσές. Προκειμένου να επιβάλουν την οικονομική, πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία τους, οι πολυεθνικές, μέσω των κρατών-εκπροσώπων τους, επιδίδονται σε ένα ανελέητο κυνήγι όσων ξεφεύγουν από τις θεσμικές περιχαρακώσεις της εμπορευματοποιημένη γνώσης και των "πνευματικών δικαιωμάτων".
Πρόσφατα διαβάσαμε ότι η Διεθνής Ένωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας (IIPA), ζήτησε (υπαγόρευσε!) από τις ΗΠΑ να συντάξουν μια λίστα (“Λίστα 301” την αποκαλούν) αποτελούμενη από όσους έχουν το θράσος να χρησιμοποιούν λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Στη λίστα περιλαμβάνονται ολόκληρα κράτη, όπως η Ινδία, η Βραζιλία, η Ινδονησία (ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, 04/03/10)...
Είναι προφανές ότι ακριβώς τα πολυτεχνεία αποτελούν τα ιδρύματα εκείνα που διεξάγουν αντίστοιχη έρευνα, και άρα συνιστούν προτεραιότητα για την εφαρμογή ακόμη πιο ασφυκτικών μέτρων ελέγχου της λειτουργίας τους. Η μέγγενη του κεφαλαίου θα σφίγγει όλο και περισσότερο τον κλοιό σε όσους προσπαθούν να αντισταθούν στην καταστροφή της επιστήμης. Πώς να χωρέσει και πώς να εξελιχθεί σε ένα τέτοιο ίδρυμα ο άνθρωπος που θεωρεί τη γνώση και την επιστήμη μορφή κοινωνικής συνείδησης, η οποία δεν υπόκειται σε ιδιωτική ιδιοκτησία αλλά πραγματώνεται διαμέσου της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και μπορεί να υπάρξει-αναπτυχθεί μονάχα στο βαθμό που συντονίζεται με τις τάσεις προοδευτικής ανάπτυξης της κοινωνίας;
Η απόφαση λοιπόν του “έκτακτου στρατοδικείου” υπαγορεύεται από την ασκούμενη πολιτική στο χώρο της παιδείας. Δεν είναι ότι δεν λαμβάνει υπόψη το επιστημονικό έργο του Δημήτρη. Το κάνει, αλλά με τέτοιο τρόπο που επιβεβαιώνει περίτρανα τη ρήση του Λένιν ότι στην κοινωνία της μισθωτής δουλείας, το να περιμένει κανείς αμερόληπτη επιστήμη (“αξιολογικά ουδέτερη”...) “είναι κουτούτσικη αφέλεια, που μοιάζει με το να περιμένει κανείς αμεροληψία από τους εργοστασιάρχες στο ζήτημα, αν θα πρέπει ν’ αυξήσουν το μεροκάματο των εργατών, ελαττώνοντας τα κέρδη του κεφαλαίου”.
Το δεύτερο σχόλιο που θα ήθελα να κάνω αφορά τον ίδιο το σύντροφο. Η αλληλεπίδραση μαζί του είναι μια πραγματική εμπειρία ζωής. Αναπροσανατολίζει όλες τις ιεραρχήσεις και όλους τους στόχους της ζωής. Τον σ. Πατέλη γνωρίζουμε από τα κείμενά του, από τις αναζητήσεις των ομίλων, μέσα από τα μαθήματά του, στην καθημερινή του ζωή. Η γνωριμία με την προσωπικότητα του Δημήτρη μάς κάνει ηθικά καλύτερους ανθρώπους, δίνει περιεχόμενο και βάθος στα συναισθήματά μας, μας ανεβάζει στις κορυφές των επιστημονικών προβλημάτων της εποχής μας, αλλάζει άρδην τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, ριζοσπαστικοποιεί τη στάση ζωής μας.
Είναι αδύνατο και αδιανόητο σε έναν δάσκαλο τέτοιου βεληνεκούς να ξεχωρίσεις την παιδαγωγική και επιστημονική του διάσταση από το όλον της προσωπικότητάς του. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά: είναι θέμα συνέπειας, λόγων και έργων, βαθειάς κατανόησης των αναγκών της ανθρωπότητας, αίσθημα ευθύνης απέναντι σε κάθε συνομιλητή. Τελικά, πρόκειται για επαναστατικά χαρακτηριστικά που όλοι μας αγωνιζόμαστε να σφυρηλατήσουμε εμπνεόμενοι και μορφωνόμενοι από το έργο και το λόγο του σ. Πατέλη.
Παρά το γεγονός ότι κάποιοι με διδακτορικά στη σχολή του Γκαίμπελς αποφάνθηκαν στο δίκτυο ότι την όλη συζήτηση έχουν ανοίξει “τίποτα διδακτορικοί και μεταπτυχιακοί”, είμαι υπερήφανος και τυχερός που με τον Δημήτρη συνδέομαι και μέσω της διδακτορικής μου διατριβής, στην οποία είναι ο επιβλέπων καθηγητής. Για μένα αποτέλεσε και αποτελεί λογική συνέχεια των προβληματισμών μας στα χρόνια ύπαρξης και λειτουργίας των ομίλων. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μοναχικό δρόμο, αλλά συλλογική προσπάθεια στόχος της οποίας είναι η συμβολή στην κατανόηση φλεγόντων ζητημάτων για την επιστημονική θεμελίωση των προταγμάτων κοινωνικής χειραφέτησης και οικοδόμησης της μοναδικής εναλλακτικής της κεφαλαιοκρατίας κοινωνίας, του κομμουνισμού.
Η υποστήριξη της υποψηφιότητάς μου από τη μεριά του ήταν ένας πραγματικός άθλος και χωρίς τη δική του στάση ένα θέμα με ξεκάθαρα μαρξιστικές αναφορές θα είχε πεταχτεί στα αζήτητα. Και αυτό το πεδίο υπήρξε χώρος σύγκρουσης του Δημήτρη με τις κυρίαρχες αντιλήψεις, αλλά και με τους δήθεν αριστερούς αυλοκόλακες. Υπήρξε και για τον αντίπαλο ευκαιρία να εκτοξεύσει άλλη μια επίθεση στον ίδιο. Από πρώτο χέρι είδα τη σπάνια ικανότητα ενός ανθρώπου να μετατρέπει συνειδητά τις ανάγκες άλλων ανθρώπων (τις δικές μου στην προκειμένη περίπτωση) σε εσωτερική παρώθηση, σε αγωνία για τη στήριξη του συντρόφου, σε αυταπάρνηση και ετοιμότητα ανά πάσα στιγμή να πολεμήσει με την αντίδραση.
Σε μια τέτοια παιδαγωγική σχέση δεν μπορούμε παρά να δούμε το πρόπλασμα των κομμουνιστικών σχέσεων του μέλλοντος, την κομμουνιστική αλληλεπίδραση εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου. Ο σεβασμός στην άποψη, ακόμη και στις ανεπάρκειες του άλλου, η διακριτικότητα στο χειρισμό λεπτών ζητημάτων, η ικανότητα να ανοίγει ορίζοντες στις παντοειδείς αναζητήσεις, η ετοιμότητα για αρωγή στις όποιες περιπλοκές του βίου και του έργου είναι ελάχιστα, αλλά ενδεικτικά του γεγονότος ότι η παιδαγωγική διάσταση διατρέχει το σύνολο της προσωπικότητας του Δημήτρη.
Ένα από τα πράγματα που κάνει εντύπωση σε όποιον έχει βρεθεί στο γραφείο του σ. Πατέλη στο Πολυτεχνείο Κρήτης είναι η μισάνοιχτη πόρτα του που αφήνει να περνά φως προς τα έξω, προς ένα σκοτεινό διάδρομο ερμητικά κλειστών γραφείων... Προσωπικά, έχοντας διηγήσεις και παιδικές αναμνήσεις για το γραφείο του κομμουνιστή δήμαρχου στις Συκιές της Θεσσαλονίκης, του οποίου η πόρτα ήταν μονίμως ανοιχτή στους δημότες (ενώ σήμερα πρέπει να διαβείς πολλούς κλητήρες, γραμματείς και παρατρεχάμενους...), δεν μπορούσα να μην κάνω τη σύγκριση. Ο αυθεντικός αγωνιστής, ο επαναστάτης μπορεί να υπάρξει μονάχα σε σύνδεση με τις αγωνίες του περίγυρού του, οφείλει να είναι ανοιχτός σε εξωτερικά ερεθίσματα. Αργότερα μάθαμε ότι η ανοιχτή πόρτα δεν είχε μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Πολλάκις φιλοξενηθήκαμε στο σπίτι του Δημήτρη στο Κερατσίνι (για πανελλαδικές πορείες, διημερίδες κτλ.), το οποίο αποτέλεσε συνάμα κέντρο υποδοχής και φιλοξενίας όσων για διάφορους λόγους βρέθηκαν ανέστιοι στην πρωτεύουσα. Και είναι ακριβώς στο σπίτι του Δημήτρη που γράφω τώρα αυτές τις γραμμές...
Τέλος, θέλω να κάνω και ένα σχόλιο πάνω στη στάση και στις ευθύνες της αριστεράς, μιας και ένας από τους στρατοδίκες (αν όχι ο δήμιος...) στην υπόθεση του Δημήτρη Πατέλη είναι ο Λιοδάκης. Χωρίς να θέλω να γενικεύσω, αφού είναι προφανές ότι ο Λιοδάκης δεν εκφράζει το σύνολο του ΝΑΡ, εγείρεται ένα ζήτημα σχετικά με τη στάση του χώρου απέναντι σε ορισμένα άτομα, αντιλήψεις και πρακτικές. Προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι συγχρωτίζεται με δυνάμεις του ρεφορμισμού, ότι φλερτάρει με τα μπάχαλα και αναρχικές πρακτικές, ότι δέχεται εύκολα στις γραμμές του μεταμοντέρνους αρνητές του μαρξισμού και κάθε επιστημονικού ορθολογισμού, ότι ανέχεται τη στάση “μαρξιστών” διανοούμενων στην περίπτωση της εκδικητικής απόλυσης του Παλαιστίδη από τις εκδόσεις “Άγρα” (βλ. άρθρο του Κ. Μάρκου στο ΠΡΙΝ, 07/03/10)... Δεδομένων των παραπάνω, η παρουσία ενός Λιοδάκη στις γραμμές του ΝΑΡ δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό και η στάση ουδετερότητας στη σύγκρουση με τον Γρυσπολάκη αντικειμενικά βάζει πλάτες στην εφαρμοζόμενη πολιτική.
Είναι επιτακτική η ανάγκη να ξεκαθαρίσει τη στάση του ο χώρος και να διαχωριστεί από ρεύματα και πρακτικές που θυμίζουν τόσο μαρξισμό όσο το ΠΑΣΟΚ θυμίζει τις ιδρυτικές αρχές της Β' Διεθνούς! Σε αντίθετη περίπτωση θα νομιμοποιούμαστε να μιλάμε για παγιωμένη αντίληψη και θέση αρχής. Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε ότι επαναστατική πολιτική δεν γίνεται με διπλωματία σε στυλ “χίλιοι καλοί χωρούν”, ούτε με συνδικαλιές στο εσωτερικό της όποιας οργάνωσης. Ένα τέτοιο κόμμα γρήγορα θα πέσει στα μάτια του αγωνιζόμενου λαού και θα εγκαταλειφθεί. Η συσπείρωση μεγαλώνει, όχι όσο διαχέεται η γραμμή, αλλά όσο πιο ξεκάθαρη γίνεται η τελευταία. Σύντροφοι, μην φοβάστε να καθαρίσετε τις γραμμές σας! Ουδείς θα σας κατηγορήσει για σταλινισμό...
Βεβαίως, η αλληλεγγύη στο σ. Πατέλη αφορά το σύνολο της αριστεράς. Και εδώ θα κριθούν όλοι οι χώροι. Όσοι δεν χαρίζουν την επιστήμη και το πανεπιστήμιο στο κεφάλαιο οφείλουν άμεσα να πάρουν θέση στο πλευρό του Δημήτρη και να καταδικάσουν τη χούντα που θέλουν να επιβάλουν ορισμένοι, φιμώνοντας κάθε ορθολογική και μαρξιστική φωνή στην εκπαίδευση. Αλλιώς, όχι μόνο “Ο κόσμος της σοφίας” θα διδάσκεται σαν εγχειρίδιο φιλοσοφίας (...), αλλά σε λίγο θα δούμε και τον “Κώδικα Ντα Βίντσι” στον κατάλογο των έγκριτων συγγραμμάτων! Καθένας κρίνεται!!! Άλλωστε, όπως λέει ο Μπρεχτ και μας θύμισε ο τελευταίος “Οδηγητής”:
“Όποιος σπίτι μένει σαν αρχίζει ο αγώνας
Κι αφήνει άλλους ν' αγωνιστούν για την υπόθεσή του
Πρέπει προετοιμασμένος να 'ναι: γιατί
Όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί
Θα μοιραστεί την ήττα.
Ούτε μια φορά δεν αποφεύγει τον αγώνα
Αυτός που θέλει τον αγώνα ν' αποφύγει: γιατί
Θ' αγωνιστεί για την υπόθεση του εχτρού
Όποιος για τη δική του υπόθεση δεν έχει αγωνιστεί”
ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΤΕΛΗ!
ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ!
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ!
Υ.Γ.: Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν είναι απαραίτητο να εκφράζουν ούτε το σ. Πατέλη ούτε τους ομίλους.
Κι εδώ οι τελικές του διορθώσεις (μετά από γόνιμη εκ των έσω κριτική).
Μετά από συζητήσεις που είχα με συντρόφους, θα ήθελα να διορθώσω και να ξεκαθαρίσω ορισμένες απόψεις μου, σύμφωνα και με τις εύστοχες και σωστές παρατηρήσεις που μου έγιναν.
ΠΡΩΤΟΝ: Ξεκαθαρίζω ότι η αναφορά στην υπόθεση της απόλυσης του Ντίνου Παλαιστίδη από τις εκδόσεις "Άγρα" αφορούσε το χώρο του ΝΑΡ γενικά και πρέπει να τονίσουμε ότι ο ίδιος ο Γ. Λιοδάκης πήρε σωστή θέση στο πλευρό του απολυμένου, υπογράφοντας το κείμενο των πανεπιστημιακών. Επίσης, για να μην αδικούμε το ΝΑΡ συνολικά, οφείλω να επισημάνω ότι το ίδιο έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ του Παλαιστίδη, ενώ η αναφορά μου σχετιζόταν με το άρθρο του Κ. Μάρκου στο τελευταίο ΠΡΙΝ και μόνο με αυτό.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Το φλερτ με τα "μπάχαλα" και πάλι δεν αφορά τον ίδιο τον Λιοδάκη. Στην αναφορά που κάνω εξετάζω προβληματικές, κατά την άποψή μου, συμπεριφορές και στάσεις του ΝΑΡ και όχι του Λιοδάκη. Για την ακρίβεια, μάλιστα, η αναφορά σχετιζόταν με συγκεκριμένη τάση στο εσωτερικό του χώρου, με την οποία ωστόσο υπάρχει ανοικτή διαπάλη. Επομένως, η λέξη "μπάχαλα" που χρησιμοποίησα ήταν άκρως ατυχής και δεν εμπλέκει ούτε το ΝΑΡ γενικά, ούτε τον ίδιο τον Λιοδάκη. Επιπρόσθετα, κάνω διάκριση ανάμεσα στα "μπάχαλα" και στους σοβαρούς και οργανωμένους αναρχικούς -όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται κάτι τέτοιο...
ΤΡΙΤΟΝ: Συγχαρητήρια στη νΚΑ για τη συντροφική, ξεκάθαρη και κρυστάλινη τοποθέτησή της!
Αυτά! Επειδή οι καιροί χαλεποί και κυρίως πονηροί...
Τέλος -για όσους άντεξαν κι έφτασαν ως εδώ- ένα πιο επιστημονικό κείμενο που υπογράφουν με αφορμή την περίπτωση του σκληρού διαλεκτικού τα άλλα τρία λεμόνια (εκ του λομονόσοφ ορμώμενα) ή αλλιώς το ελληνικό τμήμα (sic) της διεθνούς ερενυητικής ομάδας της Λογικής της Ιστορίας.
Εξ αφορμής της ακραία απαξιωτικής, καταδικαστικής αντιμετώπισης (καταψήφισης) των μαρξιστικών ιδεών, του ερευνητικού προγράμματος και του θεωρητικού έργου του συντρόφου μας Δημήτρη Πατέλη σε πρόσφατη συνέλευση εκλεκτορικού σώματος στο Γενικό Τμήμα του Πολυτεχνείου Κρήτης και δεδομένου ότι ορισμένοι από τους επικριτές του, είτε είχαν, είτε έχουν (όπως δηλώνουν) σχέση με την αριστερά θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:
Η μαρξιστική σκέψη είναι οργανικά συνδεδεμένη με την αγωνιστική στάση ζωής και την αφοσίωση στην υπόθεση της κομμουνιστικής χειραφέτησης. Γενικότερα, η οποιαδήποτε απόπειρα δημιουργίας μιας δήθεν ουδέτερης, αποϊδεολογικοποιημένης κοινωνικής επιστήμης και φιλοσοφίας σε μια κοινωνία που σπαράσσεται από ταξικές αντιθέσεις είναι ουτοπική και υποκριτική.
Ο μαρξισμός συνάπτεται με το επιστημονικό εγχείρημα της καθολικής θεώρησης της κοινωνίας. Ειδοποιό γνώρισμά του είναι η εξέταση των επιμέρους πτυχών του κοινωνικού εντός των συναφειών της ολότητας. Συνακόλουθα, η μαρξιστική σκέψη είναι εγγενώς αντίθετη προς τον κατακερματισμό των πεδίων της κοινωνικής θεωρίας, προς την άτεγκτη, στενή εξειδίκευση και τον υποδουλωτικό καταμερισμό της επιστημονικής εργασίας που καθιστά αδύνατη την κατανόηση των υπό διερεύνηση ξεχωριστών προβλημάτων και φαινομένων.
Για τους ανθρώπους που εργάζονται ειλικρινώς στο χώρο της μαρξιστικής σκέψης δεν μπορούν να αποτελούν γνώμονα θεωρητικής αναζήτησης και κανόνα εγκυρότητας οι δημοσιεύσεις σε περιοδικά του mainstream, των θεσμοθετημένων ranking lists και του υψηλού impact factor. Οι αυτοματοποιημένες, αποπροσωποποιημένες διαδικασίες αποτίμησης του ερευνητικού έργου στο σύγχρονο αστικό πανεπιστήμιο είναι δηλωτικές της βαθύτατης αποξένωσης και του γενικευμένου ανταγωνισμού μεταξύ των μελών του, της παντελούς αδιαφορίας προς το περιεχόμενο της σκέψης ενός εκάστου εξ αυτών.
Η αποδοχή τεχνοκρατικών κριτηρίων αξιολόγησης του ερευνητικού έργου οδηγεί στην ενίσχυση των φαινομένων κρίσης και παρακμής των κοινωνικών επιστημών.
Ο μαρξισμός στη διάρκεια του 20ου αιώνα συνδέθηκε με τα πλέον συγκλονιστικά επαναστατικά εγχειρήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα. Σε συνάρτηση με τις πρώτες απόπειρες οικοδόμησης του σοσιαλισμού η μαρξιστική σκέψη αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ποικίλων και τολμηρών ερευνητικών προγραμμάτων, που επιχείρησαν δια της θεωρίας να φωτίσουν τα βήματα της νέας κοινωνίας. Στη Σοβιετική Ένωση, καθώς και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες, και σε επιστημονικά πεδία όπως η ψυχολογία, η παιδαγωγική, η πολιτική οικονομία, οι ιστορικές σπουδές, η κοινωνική θεωρία, η γνωσιολογία, η θεωρία της τέχνης και η φιλοσοφία η μαρξιστική σκέψη σημείωσε αξιόλογη έως εξαιρετική πρόοδο. Απορρίπτοντας το δογματισμό και τις ιδεολογικές απλουστεύσεις, θεωρούμε ότι οι δημιουργικές μαρξιστικές παραδόσεις των πρώτων σοσιαλιστικών εγχειρημάτων αφορούν άμεσα τις δυνάμεις της αριστεράς που με συνέπεια αγωνίζονται για τη σοσιαλιστική προοπτική. Είναι δική τους κληρονομιά.
Η περιφρονητική αντιμετώπιση αυτών των παραδόσεων, η συλλήβδην απόρριψή τους σε πνεύμα άκρατης εμπάθειας είναι απαράδεκτη για ανθρώπους που δηλώνουν στράτευση στην υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Η διατήρηση και ανάπτυξη των μαρξιστικών σπουδών στους χώρους επιστημονικής έρευνας και εκπαίδευσης αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για την αριστερά, οργανικά συνδεδεμένο με την αναγκαιότητα της επαναστατικής θεωρίας και της κριτικής συνειδητοποίησης, προκειμένου οι κοινωνικοί αγώνες να είναι εύστοχοι και νικηφόροι. Η θεωρητική ανίχνευση χειραφετικών δυνατοτήτων στο πλαίσιο των πλέον γόνιμων παραδόσεων της μαρξιστικής σκέψης είναι οργανικό μέρος του αγωνιστικού πράττειν που αποσκοπεί στην αλλαγή της κοινωνίας.
Στις προοπτικές που ανοίγουν για ένα τέτοιο πράττειν δοκιμάζονται και κρίνονται οι ιδέες, το θεωρητικό έργο, οι προσωπικές συμπεριφορές και το ηθικό ανάστημα του κάθε αριστερού διανοούμενου.
Ένα κείμενο που έχει μπει ήδη στη νέα προοπτική, σήμερα στο πριν κι έχει σταλθεί και στο ρίζο, αλλά δεν το βλέπω να δημοσιεύεται.
Αντί επιλόγου να πω ότι σήμερα στο παιδαγωγικό του απθ γίνεται μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με το σοβιετικό κυριούλη για το έργο του σοβιετικού παιδαγωγού μακάρενκο. Το ξέρω ότι είναι ενημέρωση της τελευταίας στιγμής, αλλά όποιος βρίσκεται στη μητέρα πατρίδα κι έχει την ευκαιρία να πάει δεν πρέπει να την χάσει.
Η κε του μπλοκ είναι ανοιχτή σε πιθανούς εθελοντές για ανταποκρίσεις και κάτι παραπάνω από πρόθυμη να τις δημοσιεύσει.
Ευχαριστούμε για την υπομονή σας να το διαβάσετε όλο...
Πέμπτη 18 Μαρτίου 2010
Κουλτούρα κι απολύσεις
Σύντομη εισαγωγή για τους μη γνωρίζοντες κι όσους διαβάζουν μόνο ρίζο.
Ο παλαιστίδης είναι βιβλιοϋπάλληλος που δουλεύει στον εκδοτικό της άγρας. Όταν διεκδίκησε τα εργασιακά του δικαιώματα (για τα οποία είχε δικαιωθεί κι από την επιθεώρηση εργασίας) η εργοδοσία προχώρησε σε εκδικητική απόλυση. Το σωματείο βιβλίου-χάρτου κινητοποιήθηκε άμεσα και πέτυχε πρόσφατα την επαναπρόσληψή του. Στο ενδιάμεσο κυκλοφόρησαν τρία κείμενα με υπογραφές διανοούμενων σχετικά με το θέμα, εκ των οποίων το ένα –των 49- έπαιρνε το μέρος του εκδότη πετσόπουλου, άλλο τασσόταν καθαρά στο πλευρό του παλαιστίδη κι ένα τρίτο –των 18- σε αυτό του χωροαστυφύλακα.
Το πρώτο κείμενο υπογράφουν κι άτομα που δηλώνουν αριστεροί ή τέλος πάντων με αριστερά ένσημα. Το δεύτερο κείμενο το υπογράφουν 26 αριστεροί πανεπιστημιακοί κι ένας λιοδάκης. Το τρίτο κείμενο το υπέγραψαν κι άτομα που δηλώνουν κομμουνιστές, όπως ο χρύσης, ο μπιτσάκης κι ο αρχηγός των πάντων σάββας. Ανάμεσα σε άλλα μας λένε ότι η άγρα δεν είναι μια οποιαδήποτε καπιταλιστική επιχείρηση(!). Αλλά; Διακρίνεται για την ποιότητα των εκδόσεών της και τα τριάντα χρόνια της ύπαρξής της δεν έχει προβεί σε απολύσεις (κάτι σαν πρότερος έντιμος βίος).
Γι’ αυτό ζητάν να γίνει διάλογος και να σταματήσει η θορυβώδης κι άδικη προσπάθεια απαξίωσης της άγρας.
Την περασμένη τετάρτη έγινε μια εκδήλωση του σωματείου με τίτλο ταξική πάλη και διανόηση, όπου και παραβρέθηκε ένα τσούρμο ομιλίτες να παρέμβει για ένα θέμα που θα το πιάσουμε στο επόμενο ποστ.
Πρώτα διαβάστηκε η εισήγηση του δεσποινιάδη, μεταφραστή κι εκδότη απ’ τη μαμά πατρίδα (θεσσαλονίκη) ο οποίος δε μπόρεσε να έρθει και μας την έστειλε γραπτά. Μεταξύ άλλων σημείωσε πολύ εύστοχα ότι στο κείμενο των 18 που διανοήθηκαν (η φράση να χρεωθεί στην κε του μπλοκ) ο εκδότης έχει όνομα και βαρύγδουπη ιδιότητα ενώ ο παλαιστίδης δεν αναφέρεται με το όνομά του, είναι απλώς ένας απολυμένος κι έτσι αναπαράγεται και γίνεται υποσυνείδητα αποδεκτό μέσα μας το απρόσωπο στους χώρους δουλειάς.
Ο ρόλος του διανοούμενου απέναντι στην αδικία θα έπρεπε να είναι αντίστοιχος με αυτόν του ζολά στην υπόθεση ντρέιφους. Σήμερα όμως επικρατεί η συνωμοσία της σιωπής κι όπως πάνε τα πράγματα δεν είναι πολύ μακριά ο καιρός που θα παρακαλάμε να μην παρεμβαίνουν καθόλου οι σύγχρονοι διανοούμενοι.
Στο τέλος μας ενημέρωσε και για μια καραμπινάτη περίπτωση λογοκρισίας από την εφημερίδα αυγή που του είχε ζητήσει στο παρελθόν συνεργασία για τα ενθέματα (κυριακάτικο ένθετο) αλλά δε βρήκε χώρο για να δημοσιεύσει ένα κείμενό του χιλίων λέξεων σχετικά με την υπόθεση. Βρήκε όμως αρκετό χώρο για να φιλοξενήσει και δεύτερη φορά τις ανακοινώσεις των σύνολο 67 (49+18) που διανοήθηκαν. Τα (μικρο)αστικά μέσα επέδειξαν (όχι οποιαδήποτε) καπιταλιστική αλληλεγγύη στον εργοδότη της άγρας και δεν επέτρεψαν να σπιλωθεί η φήμη του.
Ευτυχώς που υπάρχει και το διαδίκτυο.
Μετά διαβάστηκε η σύντομη εισήγηση του –επίσης απόντα- πανεπιστημιακού σαρηγιάννη που έπιασε το θέμα γενικά προσπαθώντας να ορίσει τη διανόηση, αλλά και την τέχνη –από τη σκοπιά του σοσιαλιστικού ρεαλισμού- με παραδείγματα όπως ο ρίτσος, ο βάρναλης, ο αυγέρης, ο μίκης θεοδωράκης… μέχρι το 60! (γέλια στο αμφιθέατρο).
Είπε επίσης ότι η πνευματική προσφορά πολλών διανοούμενων είναι κατά πολύ κατώτερη της συνδικαλιστικής (χωρίς να τις χωρίζει με σινικά τείχη). Με άλλα λόγια δεν αρκεί να είναι κανείς κόκκινος για να είναι κόκκινος διανοούμενος. Πρέπει να είναι και διανοούμενος.
Το πιο σημαντικό όμως ήταν αυτό που είπε για την ταξική συνείδηση. Σε αντίθεση με τον εργάτη που μπορεί λόγω αλλοτρίωσης κι άλλων παραγόντων να έχει φενακισμένη ή λανθάνουσα ταξική συνείδηση, η ταξική συνείδηση της διανόησης διαμορφώνεται απολύτως συνειδητά, χωρίς τα ελαφρυντικά που επικαλούμαστε για την εργατική τάξη.
Με το βαμβάκι…
Ακολούθησαν οι παρόντες. Πρώτα η εισήγηση του μηνακάκη που πέρα απ’ τις άλλες ιδιότητές του είναι εργαζόμενος στον χώρο του βιβλίου. Κι ο οποίος μας διάβασε την καλύτερη απαράδεκτη εισήγηση που έχει τύχει να ακούσω.
Κι αυτό γιατί μας είπε ενδιαφέροντα πράγματα. Για τους ευνοούμενους του μίδα του τζακ λόντον όπου οι ράγες του σιδηρόδρομου χωρίζουν στα δύο το σαν φρανσίσκο κι ο βασικός ήρωας είναι ένας πανεπιστημιακός που τα βράδια μεταμορφώνεται σε εργάτη και περνάει στην φτωχή πλευρά της πόλης. Για τη σύγχρονη εργατική τάξη με το ανεβασμένο επίπεδο που πρέπει να περάσεις τις ράγες, να γίνει η ίδια οργανικός διανοούμενος, τάξη για τον εαυτό της. Για το κίνημα που πρέπει να κοιτάξει πιο ψηλά, να ανέβει στο επίπεδο της διανόησης και να ξεφύγει από τον χυδαίο εμπειρισμό. Για ένα κομμάτι της διανόησης που συχνά είναι μαρξίζουσα και διορατική αλλά μένει πολιτικά ανώδυνη (χωρίς όμως να γενικεύουμε τσουβαλιάζοντας). Για τον ιδιαίτερο ρόλο της διανόησης που δεν πρέπει να υποτιμάται. Και για την ανάγκη να συναντηθεί με το κίνημα, όχι εξωτερικά, αλλά στην πράξη.
Μέχρι εδώ καλά (και μαρξιστικά). Όλα αυτά όμως ήταν ο πρόλογος για να φτάσουμε στο συμπέρασμα πως δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε αβασάνιστα τους 49 που διανοήθηκαν, πόσο μάλλον τους 18. Είναι, λέει, φτωχή η προσέγγιση που βλέπει απλώς τους εστέτ φίλους ενός εργοδότη. Πρέπει να σκαλίσουμε πιο βαθιά, να ερμηνεύσουμε τη στάση τους. Να τους δούμε ως θύματα του συστήματος, όχι ως παραγωγούς αλλά ως παράγωγά του, γιατί η κυρίαρχη κάθε φορά ιδεολογία είναι η ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης. Όχι λόγω του αριστερού τους παρελθόντος, αλλά για λόγους που έχουν να κάνουν με το παρόν και το μέλλον του κινήματος.
Είναι φοβερό πόσο γενικά έπιασε το ζήτημα για να αποφύγει την ουσία στο ειδικό και τη στάση συγκεκριμένων διανοούμενων στο θέμα της απόλυσης.
Ακούγοντας όμως την επόμενη εισηγήτρια –κοσμοπούλου από τον χώρο των γιατρών- άρχισα να μπαίνω στο νόημα γιατί χρειαζόταν μια τόσο γενική –και μακροσκελής- εισήγηση.
Ξεκίνησε με ένα στίχο του χρονά -από τους 49 που διανοήθηκαν- για την πόρνη από το πέραμα –καλύτερα τέτοια παρά κυρία της βασιλίσσης σοφίας- που τον νιώθει πλέον για δικό της. Η τέχνη αυτονομείται από τον καλλιτέχνη, ακολουθεί άλλη πορεία και την ιδιοποιούμαστε ανεξάρτητα.
Μετά παρέφρασε ένα στίχο του εμπειρίκου για τους 18 και την αριστοκρατική συναίσθηση της ομοιότητάς τους με τον εκδότη. Θεωρώντας τους όμως κομμάτι του κινήματος, ανθρώπους πολύ πιο έξυπνους και μορφωμένους από την ίδια, τους ανακάλεσε στην τάξη (την οποία πρόδωσαν).
Το τελευταίο είναι δικό μου γι’ αυτό και το έβαλα σε παρένθεση. Την οποία αρνούμαι να βάλω στο σκηνικό με τους 67 όπως μας ζητάει ο μηνακάκης και κάποιοι ακόμα. Η παρένθεση παραλείπει τα ευκόλως εννοούμενα. Και το αυτονόητο σε αυτή την περίπτωση ήταν η αλληλεγγύη στον απολυμένο. Όχι να κρύβουμε τα λάθη κάτω απ’ το χαλάκι σαν μια κακή παρένθεση που έκλεισε(;).
Ενδιάμεσα η κοσμοπούλου μας είπε ότι έβλεπε μια ροπή προς εξουσιασμό(!) στην υπογραφή με την ιδιότητα του διανοούμενου, λες και είναι κάτι έξω κι αφ’ υψηλού από την εργατική τάξη. Κι ο κόσμος στο αμφιθέατρο που μίλησε στη συνέχεια το έπιασε ακριβώς από εκεί που το άφησε και το προχώρησε ακόμη πιο πέρα.
Ο πρώτος άρχισε να λέει για τους διανοούμενους του πόλου (το π με κάπα) και άσε να μη μιλήσει καλύτερα, γιατί αν αρχίσει θα πει πολύ χειρότερα πράγματα γι’ αυτούς τους διανοούμενους του πόλου κι είναι πολύ νευριασμένος με αυτούς τους πόλου.
Γενικώς μια τοποθέτηση του πόλου.
Ο επόμενος έκανε λόγο για πνευματική παρακμή και κατάπτωση κι ότι η λύση δεν είναι στο κοινοβουλιο και τους μαζικούς χώρους(!) –απίστευτη σύνδεση- αλλά στις μικρές εστίες αντίστασης και την αυτομόρφωση.
Κάτι που βρήκε απόλυτα σύμφωνους και τους επόμενους, εις εκ των οποίων δήλωνε καλλιτέχνης κι ήταν σκασμένος με την αναξιοκρατία και μη νομίσετε πως βγήκε να μας πει τον καημό του τον προσωπικό, αλλά μιας και το ‘φερε η κουβέντα, ε! ας το πει κι αυτό, που δεν του εκδώσαν κάτι που έγραψε ή κάτι παρόμοιο.
Μέχρι που ήρθε ο διανοούμενος της υπόθεσης να το πιάσει συνολικά και να μας το κάνει λιανά πού ακριβώς είχαμε έρθει.
Υπάρχουν τρεις μεγάλες παρανοήσεις, μας είπε κι άρχισε να τις αναλύει.
Ας έρθει κάποιος να μου πει ότι δεν απαιτούνται γνώσεις για να χτίσεις ένα ντουβάρι (-Στον ένγκελς πες τα! ακούστηκε μια φωνή μέσα απ' το πλήθος). Αυτά περί ειδικής γνώσης είναι παραμύθια των ιερατείων που μυστικοποιούν τη γνώση για να διαιωνίζουν την εξουσία τους.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι χωρίς γνώσεις παραμένεις ντουβάρι αθεράπευτο και γράφεις στη σημαία σου το σύνθημα: οι μπάτσοι πουλάνε την επιστήμη.
Η δεύτερη παρανόηση είναι ότι η θεωρία είναι δουλειά των διανοούμενων κι όχι των εργατών (μέχρι εδώ μαζί του). Γι' αυτό χρειάζεται ένας ειδικός ιμάντας να συνδέσει θεωρία και πράξη, ένας συλλογικός διανοούμενος, το κόμμα του λένιν που φέρνει απ' έξω στις μάζες τη θεωρία για το σοσιαλισμό, λες και θα πέσει στους εργάτες με αλεξίπτωτο.
Κι αφού φτιάξαμε μια θαυμάσια καρικατούρα του απ' έξω του λένιν το κατατροπώσαμε για τα καλά! Γιατί όπως ψέλλισε λίγο μετά ο κουτσουμπός του εεκ, το περιβόητο απ' έξω για τη θεωρία δε σημαίνει έξω από την εργατική τάξη, αλλά έξω από τις υποδουλωτικές σχέσεις παραγωγής στο εργοστάσιο. Εκτός κι αν πιστεύουμε ότι το κεφάλαιο το έγραψαν στον ελεύθερό τους χρόνο εργάτες που δούλευαν στην επιχείρηση του ένγκελς.
Η τρίτη παρανόηση έχει να κάνει με την αντίθεση πνευματικής-χειρωνακτικής εργασίας. Ο μόνος διαχωρισμός που μπορούμε να δεχτούμε στην εργασία είναι μεταξύ διευθυντών και διευθυνόμενων. Η γνωστή ανιαρή κασέτα των αναρχικών περί ιεραρχίας κι αυτοδιεύθυνσης που αρνείται να δει πέρα από τη μύτη της.
Και στο καπάκι το γνωστό γάνιασμα για το μικρό κεφάλαιο που μπερδεύει την αριστερά και τους διανοούμενούς της. Αλλά και το παράδειγμα του νέγκρι που όσο ήταν δίπλα στο κίνημα αυτά που έλεγε είχαν μια επαναστατική αξία χρήσης, αλλά σήμερα χρεοκόπησε κινηματικά και θεωρητικά (σ.σ: και γράφει βιβλία τύπου goodbye Mr Socialism. Ενώ όταν έγραφε για το τέλος του ιμπεριαλισμού στην αυτοκρατορία του, δεν υπήρχε πρόβλημα).
Τι είχε να πει για όλα αυτά ένας μαρξιστής της εμβέλειας του κουτσουμπού;
Λίγα και με ύφος βρεγμένης γάτας, γιατί είναι ένας από τους 18 και βασικά απολογούνταν στους συντρόφους του, χωρίς όμως να κάνει αυτοκριτική. Για την ταμπακέρα είπε μόνο ότι οι ανακοινώσεις για τους 18 ήταν περισσότερες κι από αυτές για τον παλαιστίδη, για τον οποίο το εεκ τοποθετήθηκε από την πρώτη στιγμή. Και το μόνο καινούριο που προέκυψε είναι ότι το κείμενο το συνέταξε ο ίδιος ο μπιτσάκης κι οι υπόλοιποι απλά συνυπέγραψαν.
Το μόνο σημείο που ανέβασε τόνο στη φωνή του ήταν για να μας πει ότι τέχνη δεν είναι ο σταλινικός ρεαλισμός (δικός μου νεολογισμός) του οστρόφσκι με το πώς δενότανε το ατσάλι αλλά τα ποιήματα της αχμάτοβα. Κι ότι το εεκ δεν υιοθετεί τη γνωστή(;) θέση του κκε της μη απεργίας στους κόκκινους εργοδότες (!) και στήριξε τις κινητοποιήσεις του σωματείου.
Κι αφού ξεσπάθωσε αντισταλινικά κόντρα στον κοινό εχθρό πήγε ξανά στη γωνία μαζί με το αυγό του. Είναι τροτσκιστής και τα λέει τσεκουράτα!
Δεν χρειάζονταν άλλες αποδείξεις ως άνδρες αθηναίοι.
Έφυγα απ' το γκίνη γεμάτος καινούριες γνώσεις για να δω τη ρεάλ να αποκλείεται στους 16 του τσου λου. Ο μαρξισμός κι η πολιτική δουλειά είχαν αποκλειστεί από τα προκριματικά.
Αυτό είναι λοιπόν το στίγμα του βιβλίου χάρτου; Αυτό είναι το καμάρι των πρωτοβάθμιων; [Ο σπαρίλας λέει πως το πραγματικό καμάρι είναι στην κοζάνη]. Αυτή είναι η πολιτική συνείδηση που αναπτύσσουν τα ενεργά μέλη του;
Δε λέω. Κι ενεργό είναι κι αγωνιστικό κι οι απολύσεις πάρθηκαν πίσω... αλλά βασικά μετά από αυτό δε θέλω πια να γίνω βιβλιοϋπάλληλος. Πάμε για άλλες πολιτείες -όχι τόσο- αναρχικές...
Αλλά η πραγματική τραγωδία είναι πως, ενώ η αναρχική σκέψη μες στην απλοϊκότητά της ξεχωρισε τα απλά κι ειδικά, η μαρξίζουσα και διαλεκτική χάθηκε μες στις αντιφάσεις κι εκτέθηκε.
Όπως είπε κι ένας αυτόνομος (που όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει ανεξάρτητος) καθόμασταν και τρωγόμασταν σε μια παρέα ποιος ανήκει στην εργατική τάξη και ποιος όχι. Αλλά τουλάχιστον τα αφεντικά ξέραμε ποια είναι, δε μπερδευόμασταν.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι 18 απέτυχαν να συλλάβουν αυτό που μπόρεσε να καταλάβει η απλοϊκή σκέψη του δυο πόδια κακό, τέσσερα πόδια καλό. Και το χειρότερο είναι ότι οι συλλογικότητές τους ουσιαστικά τους καλύπτουν κι ανοίγουν ομπρέλα γιατί ψιχαλίζει.
Χάρη στο συλλογικό αγώνα η απόλυση του παλαιστίδη πάρθηκε πίσω. Αλλά η στάση των διανοούμενων του πόλου δεν ξεγράφει. Και δεν πρόκειται καν για μεμονωμένο περιστατικό.
Η συνέχεια στο επόμενο...
Ο παλαιστίδης είναι βιβλιοϋπάλληλος που δουλεύει στον εκδοτικό της άγρας. Όταν διεκδίκησε τα εργασιακά του δικαιώματα (για τα οποία είχε δικαιωθεί κι από την επιθεώρηση εργασίας) η εργοδοσία προχώρησε σε εκδικητική απόλυση. Το σωματείο βιβλίου-χάρτου κινητοποιήθηκε άμεσα και πέτυχε πρόσφατα την επαναπρόσληψή του. Στο ενδιάμεσο κυκλοφόρησαν τρία κείμενα με υπογραφές διανοούμενων σχετικά με το θέμα, εκ των οποίων το ένα –των 49- έπαιρνε το μέρος του εκδότη πετσόπουλου, άλλο τασσόταν καθαρά στο πλευρό του παλαιστίδη κι ένα τρίτο –των 18- σε αυτό του χωροαστυφύλακα.
Το πρώτο κείμενο υπογράφουν κι άτομα που δηλώνουν αριστεροί ή τέλος πάντων με αριστερά ένσημα. Το δεύτερο κείμενο το υπογράφουν 26 αριστεροί πανεπιστημιακοί κι ένας λιοδάκης. Το τρίτο κείμενο το υπέγραψαν κι άτομα που δηλώνουν κομμουνιστές, όπως ο χρύσης, ο μπιτσάκης κι ο αρχηγός των πάντων σάββας. Ανάμεσα σε άλλα μας λένε ότι η άγρα δεν είναι μια οποιαδήποτε καπιταλιστική επιχείρηση(!). Αλλά; Διακρίνεται για την ποιότητα των εκδόσεών της και τα τριάντα χρόνια της ύπαρξής της δεν έχει προβεί σε απολύσεις (κάτι σαν πρότερος έντιμος βίος).
Γι’ αυτό ζητάν να γίνει διάλογος και να σταματήσει η θορυβώδης κι άδικη προσπάθεια απαξίωσης της άγρας.
Την περασμένη τετάρτη έγινε μια εκδήλωση του σωματείου με τίτλο ταξική πάλη και διανόηση, όπου και παραβρέθηκε ένα τσούρμο ομιλίτες να παρέμβει για ένα θέμα που θα το πιάσουμε στο επόμενο ποστ.
Πρώτα διαβάστηκε η εισήγηση του δεσποινιάδη, μεταφραστή κι εκδότη απ’ τη μαμά πατρίδα (θεσσαλονίκη) ο οποίος δε μπόρεσε να έρθει και μας την έστειλε γραπτά. Μεταξύ άλλων σημείωσε πολύ εύστοχα ότι στο κείμενο των 18 που διανοήθηκαν (η φράση να χρεωθεί στην κε του μπλοκ) ο εκδότης έχει όνομα και βαρύγδουπη ιδιότητα ενώ ο παλαιστίδης δεν αναφέρεται με το όνομά του, είναι απλώς ένας απολυμένος κι έτσι αναπαράγεται και γίνεται υποσυνείδητα αποδεκτό μέσα μας το απρόσωπο στους χώρους δουλειάς.
Ο ρόλος του διανοούμενου απέναντι στην αδικία θα έπρεπε να είναι αντίστοιχος με αυτόν του ζολά στην υπόθεση ντρέιφους. Σήμερα όμως επικρατεί η συνωμοσία της σιωπής κι όπως πάνε τα πράγματα δεν είναι πολύ μακριά ο καιρός που θα παρακαλάμε να μην παρεμβαίνουν καθόλου οι σύγχρονοι διανοούμενοι.
Στο τέλος μας ενημέρωσε και για μια καραμπινάτη περίπτωση λογοκρισίας από την εφημερίδα αυγή που του είχε ζητήσει στο παρελθόν συνεργασία για τα ενθέματα (κυριακάτικο ένθετο) αλλά δε βρήκε χώρο για να δημοσιεύσει ένα κείμενό του χιλίων λέξεων σχετικά με την υπόθεση. Βρήκε όμως αρκετό χώρο για να φιλοξενήσει και δεύτερη φορά τις ανακοινώσεις των σύνολο 67 (49+18) που διανοήθηκαν. Τα (μικρο)αστικά μέσα επέδειξαν (όχι οποιαδήποτε) καπιταλιστική αλληλεγγύη στον εργοδότη της άγρας και δεν επέτρεψαν να σπιλωθεί η φήμη του.
Ευτυχώς που υπάρχει και το διαδίκτυο.
Μετά διαβάστηκε η σύντομη εισήγηση του –επίσης απόντα- πανεπιστημιακού σαρηγιάννη που έπιασε το θέμα γενικά προσπαθώντας να ορίσει τη διανόηση, αλλά και την τέχνη –από τη σκοπιά του σοσιαλιστικού ρεαλισμού- με παραδείγματα όπως ο ρίτσος, ο βάρναλης, ο αυγέρης, ο μίκης θεοδωράκης… μέχρι το 60! (γέλια στο αμφιθέατρο).
Είπε επίσης ότι η πνευματική προσφορά πολλών διανοούμενων είναι κατά πολύ κατώτερη της συνδικαλιστικής (χωρίς να τις χωρίζει με σινικά τείχη). Με άλλα λόγια δεν αρκεί να είναι κανείς κόκκινος για να είναι κόκκινος διανοούμενος. Πρέπει να είναι και διανοούμενος.
Το πιο σημαντικό όμως ήταν αυτό που είπε για την ταξική συνείδηση. Σε αντίθεση με τον εργάτη που μπορεί λόγω αλλοτρίωσης κι άλλων παραγόντων να έχει φενακισμένη ή λανθάνουσα ταξική συνείδηση, η ταξική συνείδηση της διανόησης διαμορφώνεται απολύτως συνειδητά, χωρίς τα ελαφρυντικά που επικαλούμαστε για την εργατική τάξη.
Με το βαμβάκι…
Ακολούθησαν οι παρόντες. Πρώτα η εισήγηση του μηνακάκη που πέρα απ’ τις άλλες ιδιότητές του είναι εργαζόμενος στον χώρο του βιβλίου. Κι ο οποίος μας διάβασε την καλύτερη απαράδεκτη εισήγηση που έχει τύχει να ακούσω.
Κι αυτό γιατί μας είπε ενδιαφέροντα πράγματα. Για τους ευνοούμενους του μίδα του τζακ λόντον όπου οι ράγες του σιδηρόδρομου χωρίζουν στα δύο το σαν φρανσίσκο κι ο βασικός ήρωας είναι ένας πανεπιστημιακός που τα βράδια μεταμορφώνεται σε εργάτη και περνάει στην φτωχή πλευρά της πόλης. Για τη σύγχρονη εργατική τάξη με το ανεβασμένο επίπεδο που πρέπει να περάσεις τις ράγες, να γίνει η ίδια οργανικός διανοούμενος, τάξη για τον εαυτό της. Για το κίνημα που πρέπει να κοιτάξει πιο ψηλά, να ανέβει στο επίπεδο της διανόησης και να ξεφύγει από τον χυδαίο εμπειρισμό. Για ένα κομμάτι της διανόησης που συχνά είναι μαρξίζουσα και διορατική αλλά μένει πολιτικά ανώδυνη (χωρίς όμως να γενικεύουμε τσουβαλιάζοντας). Για τον ιδιαίτερο ρόλο της διανόησης που δεν πρέπει να υποτιμάται. Και για την ανάγκη να συναντηθεί με το κίνημα, όχι εξωτερικά, αλλά στην πράξη.
Μέχρι εδώ καλά (και μαρξιστικά). Όλα αυτά όμως ήταν ο πρόλογος για να φτάσουμε στο συμπέρασμα πως δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε αβασάνιστα τους 49 που διανοήθηκαν, πόσο μάλλον τους 18. Είναι, λέει, φτωχή η προσέγγιση που βλέπει απλώς τους εστέτ φίλους ενός εργοδότη. Πρέπει να σκαλίσουμε πιο βαθιά, να ερμηνεύσουμε τη στάση τους. Να τους δούμε ως θύματα του συστήματος, όχι ως παραγωγούς αλλά ως παράγωγά του, γιατί η κυρίαρχη κάθε φορά ιδεολογία είναι η ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης. Όχι λόγω του αριστερού τους παρελθόντος, αλλά για λόγους που έχουν να κάνουν με το παρόν και το μέλλον του κινήματος.
Είναι φοβερό πόσο γενικά έπιασε το ζήτημα για να αποφύγει την ουσία στο ειδικό και τη στάση συγκεκριμένων διανοούμενων στο θέμα της απόλυσης.
Ακούγοντας όμως την επόμενη εισηγήτρια –κοσμοπούλου από τον χώρο των γιατρών- άρχισα να μπαίνω στο νόημα γιατί χρειαζόταν μια τόσο γενική –και μακροσκελής- εισήγηση.
Ξεκίνησε με ένα στίχο του χρονά -από τους 49 που διανοήθηκαν- για την πόρνη από το πέραμα –καλύτερα τέτοια παρά κυρία της βασιλίσσης σοφίας- που τον νιώθει πλέον για δικό της. Η τέχνη αυτονομείται από τον καλλιτέχνη, ακολουθεί άλλη πορεία και την ιδιοποιούμαστε ανεξάρτητα.
Μετά παρέφρασε ένα στίχο του εμπειρίκου για τους 18 και την αριστοκρατική συναίσθηση της ομοιότητάς τους με τον εκδότη. Θεωρώντας τους όμως κομμάτι του κινήματος, ανθρώπους πολύ πιο έξυπνους και μορφωμένους από την ίδια, τους ανακάλεσε στην τάξη (την οποία πρόδωσαν).
Το τελευταίο είναι δικό μου γι’ αυτό και το έβαλα σε παρένθεση. Την οποία αρνούμαι να βάλω στο σκηνικό με τους 67 όπως μας ζητάει ο μηνακάκης και κάποιοι ακόμα. Η παρένθεση παραλείπει τα ευκόλως εννοούμενα. Και το αυτονόητο σε αυτή την περίπτωση ήταν η αλληλεγγύη στον απολυμένο. Όχι να κρύβουμε τα λάθη κάτω απ’ το χαλάκι σαν μια κακή παρένθεση που έκλεισε(;).
Ενδιάμεσα η κοσμοπούλου μας είπε ότι έβλεπε μια ροπή προς εξουσιασμό(!) στην υπογραφή με την ιδιότητα του διανοούμενου, λες και είναι κάτι έξω κι αφ’ υψηλού από την εργατική τάξη. Κι ο κόσμος στο αμφιθέατρο που μίλησε στη συνέχεια το έπιασε ακριβώς από εκεί που το άφησε και το προχώρησε ακόμη πιο πέρα.
Ο πρώτος άρχισε να λέει για τους διανοούμενους του πόλου (το π με κάπα) και άσε να μη μιλήσει καλύτερα, γιατί αν αρχίσει θα πει πολύ χειρότερα πράγματα γι’ αυτούς τους διανοούμενους του πόλου κι είναι πολύ νευριασμένος με αυτούς τους πόλου.
Γενικώς μια τοποθέτηση του πόλου.
Ο επόμενος έκανε λόγο για πνευματική παρακμή και κατάπτωση κι ότι η λύση δεν είναι στο κοινοβουλιο και τους μαζικούς χώρους(!) –απίστευτη σύνδεση- αλλά στις μικρές εστίες αντίστασης και την αυτομόρφωση.
Κάτι που βρήκε απόλυτα σύμφωνους και τους επόμενους, εις εκ των οποίων δήλωνε καλλιτέχνης κι ήταν σκασμένος με την αναξιοκρατία και μη νομίσετε πως βγήκε να μας πει τον καημό του τον προσωπικό, αλλά μιας και το ‘φερε η κουβέντα, ε! ας το πει κι αυτό, που δεν του εκδώσαν κάτι που έγραψε ή κάτι παρόμοιο.
Μέχρι που ήρθε ο διανοούμενος της υπόθεσης να το πιάσει συνολικά και να μας το κάνει λιανά πού ακριβώς είχαμε έρθει.
Υπάρχουν τρεις μεγάλες παρανοήσεις, μας είπε κι άρχισε να τις αναλύει.
Ας έρθει κάποιος να μου πει ότι δεν απαιτούνται γνώσεις για να χτίσεις ένα ντουβάρι (-Στον ένγκελς πες τα! ακούστηκε μια φωνή μέσα απ' το πλήθος). Αυτά περί ειδικής γνώσης είναι παραμύθια των ιερατείων που μυστικοποιούν τη γνώση για να διαιωνίζουν την εξουσία τους.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι χωρίς γνώσεις παραμένεις ντουβάρι αθεράπευτο και γράφεις στη σημαία σου το σύνθημα: οι μπάτσοι πουλάνε την επιστήμη.
Η δεύτερη παρανόηση είναι ότι η θεωρία είναι δουλειά των διανοούμενων κι όχι των εργατών (μέχρι εδώ μαζί του). Γι' αυτό χρειάζεται ένας ειδικός ιμάντας να συνδέσει θεωρία και πράξη, ένας συλλογικός διανοούμενος, το κόμμα του λένιν που φέρνει απ' έξω στις μάζες τη θεωρία για το σοσιαλισμό, λες και θα πέσει στους εργάτες με αλεξίπτωτο.
Κι αφού φτιάξαμε μια θαυμάσια καρικατούρα του απ' έξω του λένιν το κατατροπώσαμε για τα καλά! Γιατί όπως ψέλλισε λίγο μετά ο κουτσουμπός του εεκ, το περιβόητο απ' έξω για τη θεωρία δε σημαίνει έξω από την εργατική τάξη, αλλά έξω από τις υποδουλωτικές σχέσεις παραγωγής στο εργοστάσιο. Εκτός κι αν πιστεύουμε ότι το κεφάλαιο το έγραψαν στον ελεύθερό τους χρόνο εργάτες που δούλευαν στην επιχείρηση του ένγκελς.
Η τρίτη παρανόηση έχει να κάνει με την αντίθεση πνευματικής-χειρωνακτικής εργασίας. Ο μόνος διαχωρισμός που μπορούμε να δεχτούμε στην εργασία είναι μεταξύ διευθυντών και διευθυνόμενων. Η γνωστή ανιαρή κασέτα των αναρχικών περί ιεραρχίας κι αυτοδιεύθυνσης που αρνείται να δει πέρα από τη μύτη της.
Και στο καπάκι το γνωστό γάνιασμα για το μικρό κεφάλαιο που μπερδεύει την αριστερά και τους διανοούμενούς της. Αλλά και το παράδειγμα του νέγκρι που όσο ήταν δίπλα στο κίνημα αυτά που έλεγε είχαν μια επαναστατική αξία χρήσης, αλλά σήμερα χρεοκόπησε κινηματικά και θεωρητικά (σ.σ: και γράφει βιβλία τύπου goodbye Mr Socialism. Ενώ όταν έγραφε για το τέλος του ιμπεριαλισμού στην αυτοκρατορία του, δεν υπήρχε πρόβλημα).
Τι είχε να πει για όλα αυτά ένας μαρξιστής της εμβέλειας του κουτσουμπού;
Λίγα και με ύφος βρεγμένης γάτας, γιατί είναι ένας από τους 18 και βασικά απολογούνταν στους συντρόφους του, χωρίς όμως να κάνει αυτοκριτική. Για την ταμπακέρα είπε μόνο ότι οι ανακοινώσεις για τους 18 ήταν περισσότερες κι από αυτές για τον παλαιστίδη, για τον οποίο το εεκ τοποθετήθηκε από την πρώτη στιγμή. Και το μόνο καινούριο που προέκυψε είναι ότι το κείμενο το συνέταξε ο ίδιος ο μπιτσάκης κι οι υπόλοιποι απλά συνυπέγραψαν.
Το μόνο σημείο που ανέβασε τόνο στη φωνή του ήταν για να μας πει ότι τέχνη δεν είναι ο σταλινικός ρεαλισμός (δικός μου νεολογισμός) του οστρόφσκι με το πώς δενότανε το ατσάλι αλλά τα ποιήματα της αχμάτοβα. Κι ότι το εεκ δεν υιοθετεί τη γνωστή(;) θέση του κκε της μη απεργίας στους κόκκινους εργοδότες (!) και στήριξε τις κινητοποιήσεις του σωματείου.
Κι αφού ξεσπάθωσε αντισταλινικά κόντρα στον κοινό εχθρό πήγε ξανά στη γωνία μαζί με το αυγό του. Είναι τροτσκιστής και τα λέει τσεκουράτα!
Δεν χρειάζονταν άλλες αποδείξεις ως άνδρες αθηναίοι.
Έφυγα απ' το γκίνη γεμάτος καινούριες γνώσεις για να δω τη ρεάλ να αποκλείεται στους 16 του τσου λου. Ο μαρξισμός κι η πολιτική δουλειά είχαν αποκλειστεί από τα προκριματικά.
Αυτό είναι λοιπόν το στίγμα του βιβλίου χάρτου; Αυτό είναι το καμάρι των πρωτοβάθμιων; [Ο σπαρίλας λέει πως το πραγματικό καμάρι είναι στην κοζάνη]. Αυτή είναι η πολιτική συνείδηση που αναπτύσσουν τα ενεργά μέλη του;
Δε λέω. Κι ενεργό είναι κι αγωνιστικό κι οι απολύσεις πάρθηκαν πίσω... αλλά βασικά μετά από αυτό δε θέλω πια να γίνω βιβλιοϋπάλληλος. Πάμε για άλλες πολιτείες -όχι τόσο- αναρχικές...
Αλλά η πραγματική τραγωδία είναι πως, ενώ η αναρχική σκέψη μες στην απλοϊκότητά της ξεχωρισε τα απλά κι ειδικά, η μαρξίζουσα και διαλεκτική χάθηκε μες στις αντιφάσεις κι εκτέθηκε.
Όπως είπε κι ένας αυτόνομος (που όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει ανεξάρτητος) καθόμασταν και τρωγόμασταν σε μια παρέα ποιος ανήκει στην εργατική τάξη και ποιος όχι. Αλλά τουλάχιστον τα αφεντικά ξέραμε ποια είναι, δε μπερδευόμασταν.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι 18 απέτυχαν να συλλάβουν αυτό που μπόρεσε να καταλάβει η απλοϊκή σκέψη του δυο πόδια κακό, τέσσερα πόδια καλό. Και το χειρότερο είναι ότι οι συλλογικότητές τους ουσιαστικά τους καλύπτουν κι ανοίγουν ομπρέλα γιατί ψιχαλίζει.
Χάρη στο συλλογικό αγώνα η απόλυση του παλαιστίδη πάρθηκε πίσω. Αλλά η στάση των διανοούμενων του πόλου δεν ξεγράφει. Και δεν πρόκειται καν για μεμονωμένο περιστατικό.
Η συνέχεια στο επόμενο...
Σάββατο 13 Μαρτίου 2010
Είναι μικρό το γήπεδο
Αλλά είναι δίπλα από το σπίτι του λαού και βόλεψε για την εκδήλωση για τη μέρα της γυναίκας. Από τα παλιά ωραία κλειστά σοβιετικής τεχνοτροπίας, όπου έφαγαν τα γόνατά τους ο γκάλης κι ο τσατσένκο.
Αυθόρμητη προσυγκέντρωση στον ηλεκτρικό, μπαίνουν μπροστά αυτοί που ξέρουν. Σύντροφοι που έδωσαν ραντεβού στις επτά για να ‘ναι εκεί απ’ τις έξι, όχι αντίστροφα. Στη διαδρομή βρίσκουμε λαϊκά σπίτια, τη στάση της κολούμπια και τη μυρωδιά του παλιού, καλού καιρού όπου όλα ήταν πιο απλά κι οι εργάτες άκουγαν βινύλια και ψήφιζαν κουκουέ. Οι μουσικές ταξιαρχίες είχαν τον πανούση κι η ελαφρά τη ριζούπολη που ήταν απλώς ένα γήπεδο όπου δε σταύρωνε νίκη ο παοκ, χωρίς επιστήμονες και φυσούνες.
Στους τοίχους συνθήματα για τον πανιώνιο και τον αο μάνης. Και μια αφίσα συριζα που δεν κατεβάσαμε γιατί κατά βάθος είμαστε φίλαθλοι με κουλτούρα. Άλλο αν ένας σεξιστής εργάτης δίπλα έλεγε αστεία για τους γκέι κι ότι όλα αυτά περί χειραφέτησης γυναικών θα τα πληρώσουμε μια μέρα (εμείς οι άντρες).
Τυπικός σταλινικός εργάτης που δίνει κανονικά τη συνδρομή του στο κόμμα, αλλά όταν γυρίζει σπίτι χτυπάει την γυναίκα του (άλλο αν αυτή ήταν δίπλα του και γελούσε).
Ο στίβος της ταξικής παλαίστρας ήταν μικρός για να μας χωρέσει και μείναμε απ’ έξω, ευμενώς ουδέτεροι. Οι σύντροφοι μέσα άπλωσαν τα λάβαρα και τα πανό κι έπιασαν τα πέταλα, οι φανατικοί στην τρία λόγω της τρίτης διεθνούς του λένιν-στάλιν, που είναι ένα πρόσωπο, ενιαίο κι αδιαίρετο μες στην πολλαπλότητά του.
Κι άρχισαν να ανταλλάζουν συνθήματα. «Κου-κου-έ…» το ένα πέταλο, «Ι-σχυ-ρό» απαντούσε το απέναντι. «Δύ-να-μη…», «…στο-λα-ό». Ώσπου μπήκε στο γήπεδο η γγ και… χαμός. Φωνές, χαρτάκια, συνθήματα, τύμπανα, βουβουζέλες αλά ντιναμό κιέβου, φωτοβολίδες. Σύντροφοι, προστατέψτε την ομάδα μας…
Κι η αλέκα ξεκίνησε το λόγο δυνατά από την αρχή –πραγματικός μονόλογος στα γκολπόστ του ταξικού αντιπάλου. Η καλύτερη άμυνα είναι η λαϊκή αντεπίθεση.
Για αρχή τα ‘χωσε στον γιωργάκη. Πού περπατά και βρίσκει κόσμο που θέλει να του πάρουν το μισθό;
Μετά σύγκρινε τα δυο συστήματα. Ο σοσιαλισμός κάνει λάθη, αλλά ο καπιταλισμός εγκλήματα. Μια αντίθεση που ξεπέρασαν διαλεκτικά πολλά κκ με τα εγκληματικά τους λάθη.
Είπε και δυο φράσεις στο κλίμα της ημέρας. Συντρόφισσες και φίλοι… κανείς-καμία να μην…
Τόνισε την ανάγκη να διαβάζουν οι σύντροφοι και να μη μένουν στην τυπική γνώση. Το οποίο διαβάζεται κι αντίστροφα. Είναι ανάγκη να αρχίσουν και τα στελέχη να γράφουν θεωρητικά βιβλία και να μη μένουν μόνο στα πρακτικά. Όπως αυτό που έγραψε η αλέκα για το γυναικείο ζήτημα. Στη δεκαετία με τις βάτες.
Έβαλε στις σωστές ράγες το γυναικείο ζήτημα που δεν άρχισε με τη γυναικεία ψήφο αλλά με το κεφάλαιο του μαρξ και τη θεωρία της υπεραξίας.
Οι μικροαστές φεμινίστριες βλέπουν τον εχθρό τους στους άνδρες και για να δείξουν πως δεν τους χρειάζονται έβγαλαν σύνθημα: γυναίκα δίχως άνδρα, ψάρι χωρίς ποδήλατο. Οι σύντροφοί τους στο εργατικό κίνημα λένε ακριβώς το ίδιο για το κόμμα και τους εργάτες. Εργάτες χωρίς κόμμα, ψάρι χωρίς ποδήλατο, ένα βήμα πριν τα σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους.
Ο λένιν θεωρούσε το νοικοκυριό αντιπαραγωγική εργασία.
Μέχρι που ήρθε το τρένο της ετε να κάνει την εργασία χαρά και τις σοβιετικές σπεσιαλιτέ παιχνίδι. Αλλά το τρίτο λεμόνι (εκ του λομονόσοφ) της τρόικας των βαζιουλινίστας μας είπε ότι οι σοβιετικές ταβάριτσες δεν είχαν σερβιέτες κι έβαζαν χαρτί. Κι όσες κνίτισσες υπότροφες δεν είχαν προνοήσει να φέρουν μαζί τους, υπέφεραν.
Μια φορά το βινύλιο έχει πιο ζεστό ήχο από τον ψηφιακό κι είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο.
Αλλά αυτή η ελευθερία είναι κίβδηλη, ψευδαίσθηση τύπου περπατάω και πετάω.
Είναι αλήθεια ότι οι συντρόφισσες σήμερα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στις σχέσεις τους. Αλλά είναι πραγματική αυτή η ελευθερία; αναρωτιόταν η γγ.
Ελευθερία από ποιον; ρωτούσε κι ο λένιν. Από τη μητρότητα; Απ’ τις σοβαρές συνέπειες του έρωτα; Ελευθερία μοιχείας; Από τις προκαταλήψεις και τη στενότητα ενός περιβάλλοντος; Από τους υλικούς περιορισμούς στον έρωτα;
Την ίδια στιγμή έξω απ’ το κλειστό οι σύντροφοι έγδυναν με τα μάτια κάποιες κοπέλες απ’ τα δεσμά της συστημικής μόδας και των τάσεών της, που απαγορεύτηκαν μαζί με όλες τις τάσεις στο δέκατο συνέδριο των μπολσεβίκων. Κι έκαναν πάνω τους κοντινά πλάνα με το βλέμμα τους και ζουμ στα όμορφα μάγουλά τους που ήταν κόκκινα και ταξικά.
Μάγουλα ρόσα τριουνφερά.
Αλλά η πραγματική ομορφιά είναι αλλού. Σε ένα χαμόγελο, στα καθάρια βλέμματα, στην έκφραση του προσώπου, στη στάση της ζωής. Στις γιαγιάδες που έζησαν εξορίες και βασανιστήρια, αλλά αντέχουν ακόμα. Στη ρόζα λούξεμπουργκ με το αστείο σουλούπι και την πλακουτσωτή μύτη που σαγήνευε τα πλήθη. Στη βαλεντίνα τερένσκοβα που πέταξε στο διάστημα κι ας μην ήταν θεά του έρωτα από εμφάνιση. Στις σοβιετικές νταρντάνες που έπιαναν στα χέρια τους τη ρώσικη γη και την έστυβαν.
Στοιχεία που αυτονομούνται και φτιάχνουν δικά τους πρότυπα ομορφιάς, με ταγάρια, αμπέχωνα, κόβες κι αρβυλάκια. Θυμάμαι στη συνοικιακή οβα μια συντρόφισσα με ρετρό χαρακτηριστικά. Πρόσωπο μαύρο, καπνισμένο τσουκάλι, πεταχτά δόντια, μεγάλα φρύδια, σαν καρτποστάλ απ’ τα χρόνια του σαράντα με μαχήτριες του δσε. Ώσπου πήγε κι έβαψε τα μαλλιά της κι έπαθα σοκ μεταμοντέρνο, όπως σε μια αρχαία τραγωδία που κατάλαβα ότι η αντιγόνη φορούσε στρινγκ. Αναχρονισμοί του κερατά.
Στη σοβιετία επί μπρέζνιεφ η μέρα της γυναίκας έγινε εθνική γιορτή κι αργία που υπάρχει ακόμα και σήμερα. Το σοσιαλισμό τον ανέτρεψαν, αλλά οι συμβολισμοί του μέσα στον κόσμο μένουν ζωντανοί.
Οι κομμουνιστές επιβάλλουν με την πάλη τους παγκόσμιες μέρες μνήμης κι οι αστοί φροντίζουν να τους αλλάξουν περιεχόμενο και να τις κάνουν ακίνδυνες.
Ο λόγος τελείωσε μες σε συγκίνηση κι αποθέωση. Σηκώστε κεφάλι, σοσιαλισμός και πάλι. Εννιά δεκαετίες… Στα εκατό να βγάλουμε κι επετειακή φανέλα.
Οι πιο βιαστικοί έφυγαν να γλιτώσουν το μποτιλιάρισμα. Κι εγώ μαζί τους γιατί με περίμενε η μπρέζνιεβα.
Που ξεπατώθηκε αυτές τις μέρες με την απεργία και σήμερα το πρωί που την ξύπνησα μου τραγουδούσε είμαι η μαίρη παναγιωταρά..! γιατί είχε ρώσικα κι έπρεπε να καθαρίσει και το μπάνιο.
Και μας κόβω να μένουμε χωρίς συζυγικό καθήκον σήμερα.
Αλλά τι περίμενες από έναν σταλινικό άνεργο που γεμίζει ένα κείμενο για τη μέρα της γυναίκας με μπάλες και ποδόσφαιρα…
Υστερόγραφ0: http://www.youtube.com/watch?v=Lmuu_m5nI5I
Αυθόρμητη προσυγκέντρωση στον ηλεκτρικό, μπαίνουν μπροστά αυτοί που ξέρουν. Σύντροφοι που έδωσαν ραντεβού στις επτά για να ‘ναι εκεί απ’ τις έξι, όχι αντίστροφα. Στη διαδρομή βρίσκουμε λαϊκά σπίτια, τη στάση της κολούμπια και τη μυρωδιά του παλιού, καλού καιρού όπου όλα ήταν πιο απλά κι οι εργάτες άκουγαν βινύλια και ψήφιζαν κουκουέ. Οι μουσικές ταξιαρχίες είχαν τον πανούση κι η ελαφρά τη ριζούπολη που ήταν απλώς ένα γήπεδο όπου δε σταύρωνε νίκη ο παοκ, χωρίς επιστήμονες και φυσούνες.
Στους τοίχους συνθήματα για τον πανιώνιο και τον αο μάνης. Και μια αφίσα συριζα που δεν κατεβάσαμε γιατί κατά βάθος είμαστε φίλαθλοι με κουλτούρα. Άλλο αν ένας σεξιστής εργάτης δίπλα έλεγε αστεία για τους γκέι κι ότι όλα αυτά περί χειραφέτησης γυναικών θα τα πληρώσουμε μια μέρα (εμείς οι άντρες).
Τυπικός σταλινικός εργάτης που δίνει κανονικά τη συνδρομή του στο κόμμα, αλλά όταν γυρίζει σπίτι χτυπάει την γυναίκα του (άλλο αν αυτή ήταν δίπλα του και γελούσε).
Ο στίβος της ταξικής παλαίστρας ήταν μικρός για να μας χωρέσει και μείναμε απ’ έξω, ευμενώς ουδέτεροι. Οι σύντροφοι μέσα άπλωσαν τα λάβαρα και τα πανό κι έπιασαν τα πέταλα, οι φανατικοί στην τρία λόγω της τρίτης διεθνούς του λένιν-στάλιν, που είναι ένα πρόσωπο, ενιαίο κι αδιαίρετο μες στην πολλαπλότητά του.
Κι άρχισαν να ανταλλάζουν συνθήματα. «Κου-κου-έ…» το ένα πέταλο, «Ι-σχυ-ρό» απαντούσε το απέναντι. «Δύ-να-μη…», «…στο-λα-ό». Ώσπου μπήκε στο γήπεδο η γγ και… χαμός. Φωνές, χαρτάκια, συνθήματα, τύμπανα, βουβουζέλες αλά ντιναμό κιέβου, φωτοβολίδες. Σύντροφοι, προστατέψτε την ομάδα μας…
Κι η αλέκα ξεκίνησε το λόγο δυνατά από την αρχή –πραγματικός μονόλογος στα γκολπόστ του ταξικού αντιπάλου. Η καλύτερη άμυνα είναι η λαϊκή αντεπίθεση.
Για αρχή τα ‘χωσε στον γιωργάκη. Πού περπατά και βρίσκει κόσμο που θέλει να του πάρουν το μισθό;
Μετά σύγκρινε τα δυο συστήματα. Ο σοσιαλισμός κάνει λάθη, αλλά ο καπιταλισμός εγκλήματα. Μια αντίθεση που ξεπέρασαν διαλεκτικά πολλά κκ με τα εγκληματικά τους λάθη.
Είπε και δυο φράσεις στο κλίμα της ημέρας. Συντρόφισσες και φίλοι… κανείς-καμία να μην…
Τόνισε την ανάγκη να διαβάζουν οι σύντροφοι και να μη μένουν στην τυπική γνώση. Το οποίο διαβάζεται κι αντίστροφα. Είναι ανάγκη να αρχίσουν και τα στελέχη να γράφουν θεωρητικά βιβλία και να μη μένουν μόνο στα πρακτικά. Όπως αυτό που έγραψε η αλέκα για το γυναικείο ζήτημα. Στη δεκαετία με τις βάτες.
Έβαλε στις σωστές ράγες το γυναικείο ζήτημα που δεν άρχισε με τη γυναικεία ψήφο αλλά με το κεφάλαιο του μαρξ και τη θεωρία της υπεραξίας.
Οι μικροαστές φεμινίστριες βλέπουν τον εχθρό τους στους άνδρες και για να δείξουν πως δεν τους χρειάζονται έβγαλαν σύνθημα: γυναίκα δίχως άνδρα, ψάρι χωρίς ποδήλατο. Οι σύντροφοί τους στο εργατικό κίνημα λένε ακριβώς το ίδιο για το κόμμα και τους εργάτες. Εργάτες χωρίς κόμμα, ψάρι χωρίς ποδήλατο, ένα βήμα πριν τα σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους.
Ο λένιν θεωρούσε το νοικοκυριό αντιπαραγωγική εργασία.
Μέχρι που ήρθε το τρένο της ετε να κάνει την εργασία χαρά και τις σοβιετικές σπεσιαλιτέ παιχνίδι. Αλλά το τρίτο λεμόνι (εκ του λομονόσοφ) της τρόικας των βαζιουλινίστας μας είπε ότι οι σοβιετικές ταβάριτσες δεν είχαν σερβιέτες κι έβαζαν χαρτί. Κι όσες κνίτισσες υπότροφες δεν είχαν προνοήσει να φέρουν μαζί τους, υπέφεραν.
Μια φορά το βινύλιο έχει πιο ζεστό ήχο από τον ψηφιακό κι είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο.
Αλλά αυτή η ελευθερία είναι κίβδηλη, ψευδαίσθηση τύπου περπατάω και πετάω.
Είναι αλήθεια ότι οι συντρόφισσες σήμερα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στις σχέσεις τους. Αλλά είναι πραγματική αυτή η ελευθερία; αναρωτιόταν η γγ.
Ελευθερία από ποιον; ρωτούσε κι ο λένιν. Από τη μητρότητα; Απ’ τις σοβαρές συνέπειες του έρωτα; Ελευθερία μοιχείας; Από τις προκαταλήψεις και τη στενότητα ενός περιβάλλοντος; Από τους υλικούς περιορισμούς στον έρωτα;
Την ίδια στιγμή έξω απ’ το κλειστό οι σύντροφοι έγδυναν με τα μάτια κάποιες κοπέλες απ’ τα δεσμά της συστημικής μόδας και των τάσεών της, που απαγορεύτηκαν μαζί με όλες τις τάσεις στο δέκατο συνέδριο των μπολσεβίκων. Κι έκαναν πάνω τους κοντινά πλάνα με το βλέμμα τους και ζουμ στα όμορφα μάγουλά τους που ήταν κόκκινα και ταξικά.
Μάγουλα ρόσα τριουνφερά.
Αλλά η πραγματική ομορφιά είναι αλλού. Σε ένα χαμόγελο, στα καθάρια βλέμματα, στην έκφραση του προσώπου, στη στάση της ζωής. Στις γιαγιάδες που έζησαν εξορίες και βασανιστήρια, αλλά αντέχουν ακόμα. Στη ρόζα λούξεμπουργκ με το αστείο σουλούπι και την πλακουτσωτή μύτη που σαγήνευε τα πλήθη. Στη βαλεντίνα τερένσκοβα που πέταξε στο διάστημα κι ας μην ήταν θεά του έρωτα από εμφάνιση. Στις σοβιετικές νταρντάνες που έπιαναν στα χέρια τους τη ρώσικη γη και την έστυβαν.
Στοιχεία που αυτονομούνται και φτιάχνουν δικά τους πρότυπα ομορφιάς, με ταγάρια, αμπέχωνα, κόβες κι αρβυλάκια. Θυμάμαι στη συνοικιακή οβα μια συντρόφισσα με ρετρό χαρακτηριστικά. Πρόσωπο μαύρο, καπνισμένο τσουκάλι, πεταχτά δόντια, μεγάλα φρύδια, σαν καρτποστάλ απ’ τα χρόνια του σαράντα με μαχήτριες του δσε. Ώσπου πήγε κι έβαψε τα μαλλιά της κι έπαθα σοκ μεταμοντέρνο, όπως σε μια αρχαία τραγωδία που κατάλαβα ότι η αντιγόνη φορούσε στρινγκ. Αναχρονισμοί του κερατά.
Στη σοβιετία επί μπρέζνιεφ η μέρα της γυναίκας έγινε εθνική γιορτή κι αργία που υπάρχει ακόμα και σήμερα. Το σοσιαλισμό τον ανέτρεψαν, αλλά οι συμβολισμοί του μέσα στον κόσμο μένουν ζωντανοί.
Οι κομμουνιστές επιβάλλουν με την πάλη τους παγκόσμιες μέρες μνήμης κι οι αστοί φροντίζουν να τους αλλάξουν περιεχόμενο και να τις κάνουν ακίνδυνες.
Ο λόγος τελείωσε μες σε συγκίνηση κι αποθέωση. Σηκώστε κεφάλι, σοσιαλισμός και πάλι. Εννιά δεκαετίες… Στα εκατό να βγάλουμε κι επετειακή φανέλα.
Οι πιο βιαστικοί έφυγαν να γλιτώσουν το μποτιλιάρισμα. Κι εγώ μαζί τους γιατί με περίμενε η μπρέζνιεβα.
Που ξεπατώθηκε αυτές τις μέρες με την απεργία και σήμερα το πρωί που την ξύπνησα μου τραγουδούσε είμαι η μαίρη παναγιωταρά..! γιατί είχε ρώσικα κι έπρεπε να καθαρίσει και το μπάνιο.
Και μας κόβω να μένουμε χωρίς συζυγικό καθήκον σήμερα.
Αλλά τι περίμενες από έναν σταλινικό άνεργο που γεμίζει ένα κείμενο για τη μέρα της γυναίκας με μπάλες και ποδόσφαιρα…
Υστερόγραφ0: http://www.youtube.com/watch?v=Lmuu_m5nI5I
Δευτέρα 8 Μαρτίου 2010
Για το σύντροφο με το μουστάκι
Βασικά η συγκυρία μόνο ομφαλοσκόπηση δεν απαιτεί κι έτσι προβληματίστηκα πολύ για αυτή την ανάρτηση. Αλλά την παρασκευή άκουσα έξω από τη βουλή την αλέκα να μας λέει για την επέτειο της επιστράτευσης των ναζί που ματαίωσε το εαμ (τέτοια μέρα ψέκασαν τον γλέζο) και το πήρα σαν σημάδι.
Μαζί με τον επικείμενο ξεσηκωμό των μαζών, η κομμουνιστική ορθοδοξία γιορτάζει τα γενέθλια του μαρξ και του άβερελ, τιμά την επέτειο του νικηφορίδη και το θάνατο του στάλιν (όχι το θάνατο δηλ, αλλά τη μνήμη του συντρόφου με το μουστάκι καθαυτή και δι’ εαυτή).
Η κε του μπλοκ θα επιμείνει σε αυτό το τελευταίο ρίχνοντας στις αναγνωστικές μάζες το σύνθημα μια άλλη ματιά στο στάλιν είναι εφικτή (κριτική, ανθρώπινη και κομμουνιστική) που πιάνει και το ευρύ κοινό του σεκ. Μια ματιά υπό το πρίσμα των σημειώσεων του ντιμιτρόφ στο ημερολόγιό του όπως καταγράφονται στο αντίστοιχο βιβλίο (σελίδες από το απόρρητο ημερολόγιο του ντιμιτρόφ, εκδόσεις καστανιώτη).
Τι στάση κρατάει ο σύντροφος με το μουστάκι απέναντι στην αντιπολίτευση;
Το δεκέμβρη του 36 οι μπουχάριν και ρίκοφ διαβεβαιώνουν με δάκρυα στα μάτια την αθωότητά τους κι ο στάλιν (φέρεται να) λέει: δεν πρέπει να πιστεύει κανείς τα λόγια πρώην αντιπολιτευόμενου. Η αυτοκτονία του Τόμσκι κι άλλων [είναι ο] τελευταίος απελπισμένος τρόπος για αγώνα κατά του κόμματος.
Ο τόμσκι υποβιβάζεται στο επίπεδο αντικομματικού μουτζαχεντίν, ενώ το πολιτικό σκεπτικό είναι άπαξ αντιφρονών, εσαεί επικίνδυνος.
Δυο μήνες αργότερα η Κομιντέρν (για την ακρίβεια η γραμματεία της εκτελεστικής της επιτροπής) βγάζει απόφαση για την εκστρατεία κατά του τροτσκισμού κι ο στάλιν υποδεικνύει να αναφερθεί τι έλεγε (…) : κάθε αντιπολίτευση στο κόμμα επί σοβιετικής εξουσίας, που επιμένει για (…) θα καταλήξει στη λευκοφρουρά.
Το πρώτο κενό είναι σκοπίμως βαλμένο από μένα. Η φράση που επικαλείται ο στάλιν είναι του λένιν. Το δεύτερο κενό είναι δυσανάγνωστη λέξη από το ημερολόγιο που έμεινε κενή και μας έκοψε το καλύτερο.
Ήδη στα τέλη του χρόνου ο στάλιν θεωρεί αυτή την απόφασης απαρχαιωμένη.
Να ενισχυθεί με όλα τα μέσα ο αγώνας κατά των τροτσκιστών [στην απόφαση]. Αυτό δεν είναι αρκετό. Οι τροτσκιστές πρέπει να διώκονται, να εκτελούνται και να εξοντώνονται. Αυτοί είναι παγκόσμιοι προβοκάτορες, οι πιο κακεντρεχείς πράκτορες του φασισμού.
Στους μπουρζουάδες κριτική να κάνουμε αυτό δε φτάνει…
Λίγες μέρες πριν, σε ένα γεύμα που παρέθεσε ο βοροσίλοφ στα 20χρονα του οκτώβρη, είχε πάρει το λόγο... για να πω μερικά λόγια, ίσως όχι εορταστικά. Οι ρώσοι τσάροι έκαναν πολλά κακά πράγματα. Λήστευαν και υποδούλωναν το λαό. Διεξήγαγαν πολέμους και καταλάμβαναν εδάφη προς όφελος των γαιοκτημόνων. Αλλά έκαναν και μια καλή πράξη, δημιούργησαν ένα τεράστιο κράτος, μέχρι την καμτσάτκα.
Εμείς κληρονομήσαμε αυτό το κράτος. Και για πρώτη φορά, εμείς οι μπολσεβίκοι, συσπειρώσαμε κι εδραιώσαμε αυτό το κράτος ως ενιαίο κι αδιαίρετο, όχι προς όφελος των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών, αλλά προς όφελος των εργαζομένων, όλων των λαών που απαρτίζουν αυτό το κράτος. Ενώσαμε το κράτος με τέτοιο τρόπο, που κάθε μέρος που θα αποκοβόταν από το κοινό σοσιαλιστικό κράτος όχι μόνο θα ζημιωνόταν, αλλά και δε θα μπορούσε να υπάρξει ως ανεξάρτητο. Έτσι αναπόφευκτα θα έπεφτε στον ξένο ζυγό.
Πέρα από την καμτσάτκα και το βλαδιβοστόκ είναι κι εκεί πατρίδα με σοσιαλισμό. Αλλά από αυτό κάποιοι κρατούν μόνο την πατρίδα και προβάλλουν τον πούτιν ως συνέχεια των μπολσεβίκων και της ένδοξης σοβιετικής ιστορίας.
Σπέρματα αυτής της λογικής φαίνεται να υπάρχουν και στο στάλιν και μάλιστα το νοέμβρη του 37, πολύ πριν την επίθεση τη ναζιστική επίθεση που δικαιολογούσε την επίκληση στους τσάρους για τη συστράτευση του καθυστερημένου αγροτικού πληθυσμού.
Η επίθεση αυτή βέβαια φαινόταν ήδη στον ορίζοντα, αλλά ο στάλιν απευθυνόταν σε απαράτσικ όχι σε μουζίκους χωρικούς.
Αυτά παρεμπιπτόντως. Ας δούμε παρακάτω.
Γι’ αυτό όποιος προσπαθεί να καταστρέψει αυτή την ενότητα του σοσιαλιστικού κράτους, όποιος επιδιώκει απόσπαση από αυτό ξεχωριστών τμημάτων και εθνοτήτων, αυτός είναι εχθρός, άσπονδος εχθρός του κράτους, των λαών της εσσδ. Κι εμείς θα καταστρέφουμε κάθε τέτοιον εχθρό. Ακόμα κι αν είναι παλιός μπολσεβίκος, θα εξοντώνουμε καθένα που με τις πράξεις του και τις σκέψεις του (ναι, και τις σκέψεις) θα απλώνει χέρι στην ενότητα του σοσιαλιστικού κράτους. Για τη μέχρι τέλους εξόντωση όλων των εχθρών. Των ίδιων και των οικογενειών τους.
Ακολουθούν επιδοκιμαστικά επιφωνήματα: για το μεγάλο στάλιν!
Η υπογράμμιση είναι δική μου, η παρένθεση όχι. Κρατήστε τα επιφωνήματα, θα επιστρέψουμε να το πιάσουμε από το ίδιο σημείο στη συνέχεια του κειμένου.
Αποκρυστάλλωμα αυτής της λογικής είναι οι γνωστές δίκες της μόσχας για τις οποίες ο ντημητρόφ γράφει στο ημερολόγιό του το δεκέμβρη του 36.
Δεν είναι σαφές γιατί οι κατηγορούμενοι έχουν διαπράξει τέτοια εγκλήματα.
Δεν είναι σαφές γιατί όλοι οι κατηγορούμενοι ομολογούν τα πάντα συνειδητοποιώντας ότι αυτό θα κοστίσει τη ζωή τους.
Δεν είναι σαφές γιατί εκτός από τις ομολογίες των κατηγορουμένων δεν έχουν παρουσιαστεί αποδείξεις.
Δεν είναι σαφές γιατί είναι τόσο βαριά η ποινή εναντίον πολιτικών αντιπάλων, αφού το σοβιετικό καθεστώς είναι τόσο ισχυρό, που δε θα μπορούσε να το απειλήσει τίποτε από πλευράς ανθρώπων που βρίσκονται σε φυλακές.
Τα πρακτικά της δίκης έχουν συνταχθεί με προχειρότητα, είναι γεμάτα αντιφάσεις, δεν είναι πειστικά.
Η δίκη διεξήχθη αποτροπιαστικά.
Προηγείται σε δύο ξεχωριστές παραγράφους η πρόταση: (Ο φόιχτβανγκερ κι η μαρία όστεν σ’ εμάς.
Για τη δίκη:).
Τα δύο πρόσωπα που αναφέρονται είναι γερμανοί αντιφασίστες. Κρατάω μια μικρή επιφύλαξη λόγω διατύπωσης μήπως ο ντημητρόφ μεταφέρει απλώς στο ημερολόγιό του δικές τους γνώμες. Το πιο πιθανό όμως είναι να εκθέτει δικά του συμπεράσματα αφού συζήτησε μαζί τους.
Λίγους μήνες πριν τη δολοφονία του τρότσκι (1940) στην επέτειο του θανάτου του λένιν το πολίτ μπιρό μαζεύεται στο μπαλσόι τεάτρ όπου ο στάλιν σχολιάζει τις πρόσφατες εξελίξεις στον πόλεμο στη φινλανδία.
Η παγκόσμια επανάσταση ως ενιαία πράξη είναι βλακεία. Αυτή πραγματοποιείται σε διαφορετικό χρόνο, σε διαφορετικές χώρες. Η δράση του κόκκινου στρατού είναι επίσης πράξη της παγκόσμιας επανάστασης. Το φινλανδικό παράδειγμα επαναστατικής πράξης θα εμπεδωθεί στο απόλυτο τέσσερα χρόνια μετά με την απελευθέρωση της ανατολικής ευρώπης από τους σοβιετικούς.
Λίγους μήνες αργότερα –με τον τρότσκι δολοφονημένο- ο στάλιν διηγείται σε ένα γεύμα άλλο ένα περιστατικό: ο τρότσκι υπερασπιζόταν τους παλιούς αξιωματικούς, τους ειδικούς που συχνά γίνονταν προδότες. Εμείς αντιθέτως διαλέγαμε ανθρώπους πιστούς στην επανάσταση, συνδεμένους με τις μάζες, κυρίως αξιωματικούς από τα χαμηλά στρώματα, παρόλο που σαφώς συνειδητοποιούσαμε την τεράστια σημασία των έντιμων ειδικών.
Ο βλαντιμίρ ίλιτς στην αρχή ήταν πρόθυμος να σκεφτεί ότι εγώ αντιμετώπιζα με περιφρόνηση τους ειδικούς. Έτσι με φώναξε στη μόσχα. Ο τρότσκι κι ο πιατακόφ προσπαθούσαν να το αποδείξουν αυτό κι υπερασπίστηκαν δύο ειδικούς που είχα απομακρύνει. Εκείνη τη στιγμή ήρθε ανακοίνωση από το μέτωπο ότι ένας από αυτούς είχε διαπράξει προδοσία, ενώ ο άλλος είχε λιποτακτήσει. Ο ίλιτς αφού διάβασε το τηλεγράφημα ξέσπασε στον τρότσκι και τον πιατακόφ, αναγνώρισε την ορθότητα των πράξεών μας.
Ενδιαφέρον απόσπασμα, μεταξύ άλλων γιατί πιάνει ακροθιγώς το θέμα των ειδικών. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η συνέχεια όπου ο ΙΒ βάζει ζητήματα δια βίου μάθησης κι επιμόρφωσης.
Η ιστορία μας κακόμαθε. Είχαμε σχετικά εύκολα πολλές επιτυχίες. Κι αυτό δημιούργησε σε πολλούς αυτοϊκανοποίηση, μια επικίνδυνη αυταρέσκεια. Οι άνθρωποι δε θέλουν να μαθαίνουν, παρόλο που έχουμε υπέροχες συνθήκες για μάθηση. Θεωρούν ότι αφού είναι εργάτες κι αγρότες, αφού τα χέρια τους είναι γεμάτα κάλους κι ήδη τα καταφέρνουν, δεν χρειάζεται να μάθουν περισσότερα και να δουλεύουν για να βελτιώσουν τον εαυτό τους. Ενώ μεταξύ άλλων είναι εντελώς ηλίθιοι.
Έχουμε πολλούς έντιμους, θαρραλέους ανθρώπους, οι οποίοι όμως ξεχνούν ότι μόνο η ανδρεία δεν αρκεί καθόλου, χρειάζεται να ξέρει κανείς, να μπορεί.
Αιώνια ζήσε, αιώνια μάθαινε! Χρειάζεται συνεχώς να μαθαίνουμε και κάθε δύο τρία χρόνια να εκπαιδεύονται πάλι. Αλλά σ’ εμάς δεν αγαπάνε τη μάθηση. Δε μελετούν τα μαθήματα και τα διδάγματα από τον πόλεμο με τη φιλανδία.
Ο στάλιν δίνει μεγάλη σημασία στα τεχνικά ζητήματα γιατί μόνο με ισότιμες υλικές δυνάμεις θα μπορέσουμε να νικήσουμε, γιατί στηριζόμαστε στο λαό, ο λαός είναι μαζί μας. Και συνεχίζει.
Κανείς από τη στρατιωτική υπηρεσία δε με ενημέρωσε για τα αεροπλάνα.
Φώναξα τους κατασκευαστές μας και τους ρώτησα:
Μπορεί να γίνει έτσι ώστε τα αεροπλάνα μας να είναι στον αέρα περισσότερο χρόνο; Απάντησαν: Γίνεται, αλλά κανείς δεν μας το ανέθεσε! Και τώρα αυτό το μειονέκτημα διορθώνεται.
Αλλά ασχολούμαι μόνος μου με όλα αυτά τα ζητήματα. Κανένας από σας ούτε καν τα σκέφτεται. Είμαι μόνος μου…
Πώς μπορώ εγώ να μαθαίνω, να διαβάζω, να παρακολουθώ τα νέα κάθε μέρα; Γιατί εσείς δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό; Δε σας αρέσει να μαθαίνετε, ζείτε αυτάρεσκα. Σπαταλάτε την κληρονομιά του λένιν.
Ο καλίνιν προσπαθεί να το σώσει. Είναι αναγκαίο να ασχοληθούμε με την κατανομή του χρόνου, ο χρόνος δε φτάνει. Αλλά μάταια.
-Όχι, δεν είναι εκεί το θέμα! Οι άνθρωποι είναι ανέμελοι, δε θέλουν να μαθαίνουν και να ειδικεύονται. Με ακούνε κι όλα συνεχίζουν όπως παλιά. Αλλά εγώ θα σας το δείξω, εάν χάσω την υπομονή μου. (Εσείς ξέρετε πως μπορώ). Έτσι θα χτυπήσω τους άξεστους και θα αναστατωθούν τα πάντα.
Πίνω γι’ αυτούς τους κομμουνιστές, γι’ αυτούς τους μπολσεβίκους, μέλη του κόμματος και μη –οι μπολσεβίκοι μη μέλη του κόμματος είναι ως συνήθως λιγότερο αυτάρεσκοι και καταλαβαίνουν ότι πρέπει να μαθαίνουν και να ειδικεύονται.
Κι ο ντιμιτρόφ διηγείται την απήχηση στο κοινό που τον άκουγε.
Όλοι στέκονταν όρθιοι και άκουγαν σιωπηλά, προφανώς δεν περίμεναν από τον ΙΒ τέτοιες levitien (ηθικολογίες). Στα μάτια του βοροσίλοφ εμφανίστηκαν δάκρυα.
Είχε λοιπόν τέτοια ιδέα για τον εαυτό του ο Ιβ; Ότι μόνο αυτός ήταν ικανός και προσπαθούσε να μάθει καινούρια πράγματα; Ή απλώς έδειχνε την απογοήτευσή του από τους συνεργάτες του με τη μπρεζνιεφική αυταρέσκεια (ήδη από τότε); Μήπως επεδίωκε να περιβάλλεται από μετριότητες για να ξεχωρίζει κι έβαζε στο στόχαστρο όποιον ξέφευγε από το πολιτικό ανάστημα του νάνου; Μήπως καλλιεργούσε συνειδητά την προσωπολατρία με τέτοιες αναφορές;
Ας επιστρέψουμε στο γεύμα με το βοροσίλοφ τρία χρόνια πριν. Είχαμε μείνει στα επιφωνήματα για το μεγάλο στάλιν.
-Δεν τελείωσα την πρόποσή μου. Αρκετά γίνεται λόγος για τους μεγάλους ηγέτες. Αλλά το έργο δεν θα προχωρήσει εάν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για αυτό. Εκτός αυτού, σημαντικότερα είναι τα μεσαία στελέχη, κομματικά, οικονομικά, στρατιωτικά. Αυτά εκλέγουν τον ηγέτη, αυτά εξηγούν στις μάζες τις θέσεις, αυτά είναι που εξασφαλίζουν την επιτυχία του έργου μας. Γι’ αυτό τα μεσαία στελέχη δε γίνονται με το ζόρι, αυτά είναι απαρατήρητα.
Δημητρόφ: και γι’ αυτόν που τους εμπνέει, που τους δείχνει το δρόμο, που τους οδηγεί, το σύντροφο στάλιν.
ΙΒ: Όχι, όχι. Σημαντικότερα είναι αυτά τα μεσαία στελέχη. Οι στρατηγοί δε μπορούν να κάνουν τίποτα χωρίς καλούς αξιωματικούς.
Έχω την εντύπωση ότι κάτι παρόμοιο λέει κι ο γκράμσι στην ανάλυσή του για το κόμμα, χωρίς να είμαι πολύ σίγουρος ότι την είχε υπόψιν ο ιβ.
Τη σημασία των μεσαίων στελεχών την γνώριζε πολύ καλά κι ο όργουελ που επινόησε αντίστοιχο ήρωα στη φάρμα των ζώων για να δείξει πώς κέρδιζε τον κόσμο με το μέρος του ο ναπολέων –που ήταν το γουρουνάκι στάλιν. Κάτι ανάλογο υποστηρίζει κι ο τρότσκι θεωρώντας το στάλιν άνθρωπο του μηχανισμού και της μεσαίας γραφειοκρατίας χωρίς πολλές ικανότητες. Η αλήθεια όμως είναι ότι το παιχνίδι το έχασε στο πολιτικό γραφείο που φοβήθηκε τις διοικητικές του μεθόδους και συνασπίστηκε εναντίον του γιατί τον θεωρούσε χειρότερο από τον στάλιν.
Ο στάλιν τελειώνει το λόγο του ως εξής: γιατί εμείς νικήσαμε τον τρότσκι και τους άλλους; Είναι γνωστό ότι ο τρότσκι μετά από τον λένιν ήταν ο πιο δημοφιλής στην χώρα μας. Δημοφιλείς ήταν οι μπουχάριν, ζηνόβιεφ, ρίκοφ, τόμσκι. Εμάς λίγο μας ήξεραν τότε. Εμένα, τον μολότφ, τον βοροσίλοφ, τον καλίνιν. Την εποχή του λένιν ήμασταν οι άνθρωποι της πράξης, συνεργάτες του. Αλλά εμάς μας στηρίξανε τα μεσαία στελέχη, εξηγούσαν στις μάζες τις θέσεις μας. Ενώ ο τρότσκι δεν έδινε καμιά σημασία σε αυτά τα στελέχη.
Η αναγνώριση ότι ο τρότσκι ήταν ο πιο δημοφιλής μπολσεβίκος ηγέτης μετά το λένιν στα χρόνια της επανάστασης είναι καταπληκτική και σε κάθε περίπτωση εντελώς αναντίστοιχη με αυτό που δίδασκαν τα εγχειρίδια ιστορίας εκείνης της εποχής.
Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ο στάλιν δεν έπασχε από μεγαλομανία κι είχε απόλυτη αντίληψη του ρόλου των πολιτικών αξιωματικών και της σημασίας τους. Τους θεωρούσε πιο σημαντικούς κι από τον ίδιο το στρατηγό! Κι ίσως σε αυτούς να υπολόγιζε για να σταματήσουν τους διαδόχους του στρατηγούς στο δρόμο προς το βατερλό.
Δύο ακόμα παραδείγματα για την προσωπολατρία.
Τον απρίλη του 39 ο στάλιν κάνει σφοδρή κριτική στον μανουίλσκι και τα σημεία μιας διακήρυξης της κομιντέρν που τον επαινούσαν: Ζήτω ο δικός μας στάλιν! Ο στάλιν είναι η ειρήνη! Ο στάλιν είναι ο κομμουνισμός!
ΙΒ: Ο μανουίλσκι είναι κόλακας!
Ήταν τροτσκιστής! Τον επικρίναμε ότι όταν έγινε η εκκαθάριση των τροτσκιστών συμμοριτών αυτός σιωπούσε, δεν έκανε δηλώσεις, ενώ τώρα άρχισε να κολακεύει! Αυτό είναι αρκετά ύποπτο.
Και στη συνέχεια απευθυνόμενος στο ντιμιτρόφ: αυτή την περίοδο είμαστε πολύ απασχολημένοι. Λύστε αυτά τα θέματα μόνοι σας. (Αστειευόμενος): Αφού εσείς, είστε ο γραμματέας της κομμουνιστικής διεθνούς. Εμείς αποτελούμε μόνο τμήμα της.
Κι ο ντιμιτρόφ διηγείται: ο ΙΒ δε συμφώνησε στη διακήρυξη να μείνει υπό τη σημαία των μαρξ-ένγκελς-λένιν-στάλιν, αλλά μόνο μαρξ-ένγκελς-λένιν (παρόλο που στα συνθήματα της κε δημοσιεύθηκε μαρξ-ένγκελς-λένιν-στάλιν).
-ΙΒ: αυτό δεν είναι θέμα κύρους, αλλά θέμα αρχής.
Τα συνθήματα είναι δικό μας εθνικό θέμα. Κι εδώ κάναμε λάθος, δεν έπρεπε να γραφτεί έτσι.
Φυσικά η προσωπολατρία και το θέμα της στάσης απέναντι στην αντιπολίτευση δεν εξαντλείται με αυτές τις αναφορές. Κι ήδη έχει ξεφύγει σε έκταση το κείμενο, οπότε αναγκαστικά θα το σπάσω και θα το γράψω σε συνέχειες.
Αλλά αν μπορεί να βγει προκαταβολικά κάποιο συμπέρασμα είναι αυτό.
Αν ο σταλινισμός είναι αδόκιμος όρος κι έννοια που δεν υφίσταται, ο αντισταλινισμός είναι συγκροτημένη ιδεολογία, συγκαλυμμένος αντικομμουνισμός με βασικό του χαρακτηριστικό τη χυδαιότητα κι είναι λυπηρό να βλέπεις συντρόφους να πέφτουν στα πλοκάμια της.
Υπάρχουν όμως κριτικές και κριτικές. Δεν είναι όλες απριόρι αντικομμουνισμός. Αν μείνουμε στην απόκρουση του αντισταλινισμού και δε πάμε πέρα από αυτό, στην ουσία ετεροπροσδιοριζόμαστε.
Πρέπει να δούμε το μυστακοφόρο σύντροφο κριτικά, με κριτική διαλεκτική που να παίρνει υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες. Από τη σκοπιά της υπεράσπισης, γιατί ο στάλιν ήταν κομμουνιστής ηγέτης που μπήκε μπροστά στη σοσιαλιστική οικοδόμηση και τη συντριβή του φασισμού, αλλά χωρίς εξιδανικεύσεις. Δημόσια, γιατί δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε, δε δίνουμε όπλα στον αντίπαλο, αλλά δείχνουμε τη δύναμή μας, να συζητάμε και να διορθώνουμε τα λάθη μας μπροστά στον κόσμο.
Με άλλα λόγια κριτική κομμουνιστική.
Υγ: το επόμενο κείμενο θα είναι αφιερωμένο στην ημέρα της γυναίκας. Όλα ένα κλικ πίσω με τον χρόνο απολιθωμένο.
(Συνεχίζεται…)
Μαζί με τον επικείμενο ξεσηκωμό των μαζών, η κομμουνιστική ορθοδοξία γιορτάζει τα γενέθλια του μαρξ και του άβερελ, τιμά την επέτειο του νικηφορίδη και το θάνατο του στάλιν (όχι το θάνατο δηλ, αλλά τη μνήμη του συντρόφου με το μουστάκι καθαυτή και δι’ εαυτή).
Η κε του μπλοκ θα επιμείνει σε αυτό το τελευταίο ρίχνοντας στις αναγνωστικές μάζες το σύνθημα μια άλλη ματιά στο στάλιν είναι εφικτή (κριτική, ανθρώπινη και κομμουνιστική) που πιάνει και το ευρύ κοινό του σεκ. Μια ματιά υπό το πρίσμα των σημειώσεων του ντιμιτρόφ στο ημερολόγιό του όπως καταγράφονται στο αντίστοιχο βιβλίο (σελίδες από το απόρρητο ημερολόγιο του ντιμιτρόφ, εκδόσεις καστανιώτη).
Τι στάση κρατάει ο σύντροφος με το μουστάκι απέναντι στην αντιπολίτευση;
Το δεκέμβρη του 36 οι μπουχάριν και ρίκοφ διαβεβαιώνουν με δάκρυα στα μάτια την αθωότητά τους κι ο στάλιν (φέρεται να) λέει: δεν πρέπει να πιστεύει κανείς τα λόγια πρώην αντιπολιτευόμενου. Η αυτοκτονία του Τόμσκι κι άλλων [είναι ο] τελευταίος απελπισμένος τρόπος για αγώνα κατά του κόμματος.
Ο τόμσκι υποβιβάζεται στο επίπεδο αντικομματικού μουτζαχεντίν, ενώ το πολιτικό σκεπτικό είναι άπαξ αντιφρονών, εσαεί επικίνδυνος.
Δυο μήνες αργότερα η Κομιντέρν (για την ακρίβεια η γραμματεία της εκτελεστικής της επιτροπής) βγάζει απόφαση για την εκστρατεία κατά του τροτσκισμού κι ο στάλιν υποδεικνύει να αναφερθεί τι έλεγε (…) : κάθε αντιπολίτευση στο κόμμα επί σοβιετικής εξουσίας, που επιμένει για (…) θα καταλήξει στη λευκοφρουρά.
Το πρώτο κενό είναι σκοπίμως βαλμένο από μένα. Η φράση που επικαλείται ο στάλιν είναι του λένιν. Το δεύτερο κενό είναι δυσανάγνωστη λέξη από το ημερολόγιο που έμεινε κενή και μας έκοψε το καλύτερο.
Ήδη στα τέλη του χρόνου ο στάλιν θεωρεί αυτή την απόφασης απαρχαιωμένη.
Να ενισχυθεί με όλα τα μέσα ο αγώνας κατά των τροτσκιστών [στην απόφαση]. Αυτό δεν είναι αρκετό. Οι τροτσκιστές πρέπει να διώκονται, να εκτελούνται και να εξοντώνονται. Αυτοί είναι παγκόσμιοι προβοκάτορες, οι πιο κακεντρεχείς πράκτορες του φασισμού.
Στους μπουρζουάδες κριτική να κάνουμε αυτό δε φτάνει…
Λίγες μέρες πριν, σε ένα γεύμα που παρέθεσε ο βοροσίλοφ στα 20χρονα του οκτώβρη, είχε πάρει το λόγο... για να πω μερικά λόγια, ίσως όχι εορταστικά. Οι ρώσοι τσάροι έκαναν πολλά κακά πράγματα. Λήστευαν και υποδούλωναν το λαό. Διεξήγαγαν πολέμους και καταλάμβαναν εδάφη προς όφελος των γαιοκτημόνων. Αλλά έκαναν και μια καλή πράξη, δημιούργησαν ένα τεράστιο κράτος, μέχρι την καμτσάτκα.
Εμείς κληρονομήσαμε αυτό το κράτος. Και για πρώτη φορά, εμείς οι μπολσεβίκοι, συσπειρώσαμε κι εδραιώσαμε αυτό το κράτος ως ενιαίο κι αδιαίρετο, όχι προς όφελος των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών, αλλά προς όφελος των εργαζομένων, όλων των λαών που απαρτίζουν αυτό το κράτος. Ενώσαμε το κράτος με τέτοιο τρόπο, που κάθε μέρος που θα αποκοβόταν από το κοινό σοσιαλιστικό κράτος όχι μόνο θα ζημιωνόταν, αλλά και δε θα μπορούσε να υπάρξει ως ανεξάρτητο. Έτσι αναπόφευκτα θα έπεφτε στον ξένο ζυγό.
Πέρα από την καμτσάτκα και το βλαδιβοστόκ είναι κι εκεί πατρίδα με σοσιαλισμό. Αλλά από αυτό κάποιοι κρατούν μόνο την πατρίδα και προβάλλουν τον πούτιν ως συνέχεια των μπολσεβίκων και της ένδοξης σοβιετικής ιστορίας.
Σπέρματα αυτής της λογικής φαίνεται να υπάρχουν και στο στάλιν και μάλιστα το νοέμβρη του 37, πολύ πριν την επίθεση τη ναζιστική επίθεση που δικαιολογούσε την επίκληση στους τσάρους για τη συστράτευση του καθυστερημένου αγροτικού πληθυσμού.
Η επίθεση αυτή βέβαια φαινόταν ήδη στον ορίζοντα, αλλά ο στάλιν απευθυνόταν σε απαράτσικ όχι σε μουζίκους χωρικούς.
Αυτά παρεμπιπτόντως. Ας δούμε παρακάτω.
Γι’ αυτό όποιος προσπαθεί να καταστρέψει αυτή την ενότητα του σοσιαλιστικού κράτους, όποιος επιδιώκει απόσπαση από αυτό ξεχωριστών τμημάτων και εθνοτήτων, αυτός είναι εχθρός, άσπονδος εχθρός του κράτους, των λαών της εσσδ. Κι εμείς θα καταστρέφουμε κάθε τέτοιον εχθρό. Ακόμα κι αν είναι παλιός μπολσεβίκος, θα εξοντώνουμε καθένα που με τις πράξεις του και τις σκέψεις του (ναι, και τις σκέψεις) θα απλώνει χέρι στην ενότητα του σοσιαλιστικού κράτους. Για τη μέχρι τέλους εξόντωση όλων των εχθρών. Των ίδιων και των οικογενειών τους.
Ακολουθούν επιδοκιμαστικά επιφωνήματα: για το μεγάλο στάλιν!
Η υπογράμμιση είναι δική μου, η παρένθεση όχι. Κρατήστε τα επιφωνήματα, θα επιστρέψουμε να το πιάσουμε από το ίδιο σημείο στη συνέχεια του κειμένου.
Αποκρυστάλλωμα αυτής της λογικής είναι οι γνωστές δίκες της μόσχας για τις οποίες ο ντημητρόφ γράφει στο ημερολόγιό του το δεκέμβρη του 36.
Δεν είναι σαφές γιατί οι κατηγορούμενοι έχουν διαπράξει τέτοια εγκλήματα.
Δεν είναι σαφές γιατί όλοι οι κατηγορούμενοι ομολογούν τα πάντα συνειδητοποιώντας ότι αυτό θα κοστίσει τη ζωή τους.
Δεν είναι σαφές γιατί εκτός από τις ομολογίες των κατηγορουμένων δεν έχουν παρουσιαστεί αποδείξεις.
Δεν είναι σαφές γιατί είναι τόσο βαριά η ποινή εναντίον πολιτικών αντιπάλων, αφού το σοβιετικό καθεστώς είναι τόσο ισχυρό, που δε θα μπορούσε να το απειλήσει τίποτε από πλευράς ανθρώπων που βρίσκονται σε φυλακές.
Τα πρακτικά της δίκης έχουν συνταχθεί με προχειρότητα, είναι γεμάτα αντιφάσεις, δεν είναι πειστικά.
Η δίκη διεξήχθη αποτροπιαστικά.
Προηγείται σε δύο ξεχωριστές παραγράφους η πρόταση: (Ο φόιχτβανγκερ κι η μαρία όστεν σ’ εμάς.
Για τη δίκη:).
Τα δύο πρόσωπα που αναφέρονται είναι γερμανοί αντιφασίστες. Κρατάω μια μικρή επιφύλαξη λόγω διατύπωσης μήπως ο ντημητρόφ μεταφέρει απλώς στο ημερολόγιό του δικές τους γνώμες. Το πιο πιθανό όμως είναι να εκθέτει δικά του συμπεράσματα αφού συζήτησε μαζί τους.
Λίγους μήνες πριν τη δολοφονία του τρότσκι (1940) στην επέτειο του θανάτου του λένιν το πολίτ μπιρό μαζεύεται στο μπαλσόι τεάτρ όπου ο στάλιν σχολιάζει τις πρόσφατες εξελίξεις στον πόλεμο στη φινλανδία.
Η παγκόσμια επανάσταση ως ενιαία πράξη είναι βλακεία. Αυτή πραγματοποιείται σε διαφορετικό χρόνο, σε διαφορετικές χώρες. Η δράση του κόκκινου στρατού είναι επίσης πράξη της παγκόσμιας επανάστασης. Το φινλανδικό παράδειγμα επαναστατικής πράξης θα εμπεδωθεί στο απόλυτο τέσσερα χρόνια μετά με την απελευθέρωση της ανατολικής ευρώπης από τους σοβιετικούς.
Λίγους μήνες αργότερα –με τον τρότσκι δολοφονημένο- ο στάλιν διηγείται σε ένα γεύμα άλλο ένα περιστατικό: ο τρότσκι υπερασπιζόταν τους παλιούς αξιωματικούς, τους ειδικούς που συχνά γίνονταν προδότες. Εμείς αντιθέτως διαλέγαμε ανθρώπους πιστούς στην επανάσταση, συνδεμένους με τις μάζες, κυρίως αξιωματικούς από τα χαμηλά στρώματα, παρόλο που σαφώς συνειδητοποιούσαμε την τεράστια σημασία των έντιμων ειδικών.
Ο βλαντιμίρ ίλιτς στην αρχή ήταν πρόθυμος να σκεφτεί ότι εγώ αντιμετώπιζα με περιφρόνηση τους ειδικούς. Έτσι με φώναξε στη μόσχα. Ο τρότσκι κι ο πιατακόφ προσπαθούσαν να το αποδείξουν αυτό κι υπερασπίστηκαν δύο ειδικούς που είχα απομακρύνει. Εκείνη τη στιγμή ήρθε ανακοίνωση από το μέτωπο ότι ένας από αυτούς είχε διαπράξει προδοσία, ενώ ο άλλος είχε λιποτακτήσει. Ο ίλιτς αφού διάβασε το τηλεγράφημα ξέσπασε στον τρότσκι και τον πιατακόφ, αναγνώρισε την ορθότητα των πράξεών μας.
Ενδιαφέρον απόσπασμα, μεταξύ άλλων γιατί πιάνει ακροθιγώς το θέμα των ειδικών. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η συνέχεια όπου ο ΙΒ βάζει ζητήματα δια βίου μάθησης κι επιμόρφωσης.
Η ιστορία μας κακόμαθε. Είχαμε σχετικά εύκολα πολλές επιτυχίες. Κι αυτό δημιούργησε σε πολλούς αυτοϊκανοποίηση, μια επικίνδυνη αυταρέσκεια. Οι άνθρωποι δε θέλουν να μαθαίνουν, παρόλο που έχουμε υπέροχες συνθήκες για μάθηση. Θεωρούν ότι αφού είναι εργάτες κι αγρότες, αφού τα χέρια τους είναι γεμάτα κάλους κι ήδη τα καταφέρνουν, δεν χρειάζεται να μάθουν περισσότερα και να δουλεύουν για να βελτιώσουν τον εαυτό τους. Ενώ μεταξύ άλλων είναι εντελώς ηλίθιοι.
Έχουμε πολλούς έντιμους, θαρραλέους ανθρώπους, οι οποίοι όμως ξεχνούν ότι μόνο η ανδρεία δεν αρκεί καθόλου, χρειάζεται να ξέρει κανείς, να μπορεί.
Αιώνια ζήσε, αιώνια μάθαινε! Χρειάζεται συνεχώς να μαθαίνουμε και κάθε δύο τρία χρόνια να εκπαιδεύονται πάλι. Αλλά σ’ εμάς δεν αγαπάνε τη μάθηση. Δε μελετούν τα μαθήματα και τα διδάγματα από τον πόλεμο με τη φιλανδία.
Ο στάλιν δίνει μεγάλη σημασία στα τεχνικά ζητήματα γιατί μόνο με ισότιμες υλικές δυνάμεις θα μπορέσουμε να νικήσουμε, γιατί στηριζόμαστε στο λαό, ο λαός είναι μαζί μας. Και συνεχίζει.
Κανείς από τη στρατιωτική υπηρεσία δε με ενημέρωσε για τα αεροπλάνα.
Φώναξα τους κατασκευαστές μας και τους ρώτησα:
Μπορεί να γίνει έτσι ώστε τα αεροπλάνα μας να είναι στον αέρα περισσότερο χρόνο; Απάντησαν: Γίνεται, αλλά κανείς δεν μας το ανέθεσε! Και τώρα αυτό το μειονέκτημα διορθώνεται.
Αλλά ασχολούμαι μόνος μου με όλα αυτά τα ζητήματα. Κανένας από σας ούτε καν τα σκέφτεται. Είμαι μόνος μου…
Πώς μπορώ εγώ να μαθαίνω, να διαβάζω, να παρακολουθώ τα νέα κάθε μέρα; Γιατί εσείς δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό; Δε σας αρέσει να μαθαίνετε, ζείτε αυτάρεσκα. Σπαταλάτε την κληρονομιά του λένιν.
Ο καλίνιν προσπαθεί να το σώσει. Είναι αναγκαίο να ασχοληθούμε με την κατανομή του χρόνου, ο χρόνος δε φτάνει. Αλλά μάταια.
-Όχι, δεν είναι εκεί το θέμα! Οι άνθρωποι είναι ανέμελοι, δε θέλουν να μαθαίνουν και να ειδικεύονται. Με ακούνε κι όλα συνεχίζουν όπως παλιά. Αλλά εγώ θα σας το δείξω, εάν χάσω την υπομονή μου. (Εσείς ξέρετε πως μπορώ). Έτσι θα χτυπήσω τους άξεστους και θα αναστατωθούν τα πάντα.
Πίνω γι’ αυτούς τους κομμουνιστές, γι’ αυτούς τους μπολσεβίκους, μέλη του κόμματος και μη –οι μπολσεβίκοι μη μέλη του κόμματος είναι ως συνήθως λιγότερο αυτάρεσκοι και καταλαβαίνουν ότι πρέπει να μαθαίνουν και να ειδικεύονται.
Κι ο ντιμιτρόφ διηγείται την απήχηση στο κοινό που τον άκουγε.
Όλοι στέκονταν όρθιοι και άκουγαν σιωπηλά, προφανώς δεν περίμεναν από τον ΙΒ τέτοιες levitien (ηθικολογίες). Στα μάτια του βοροσίλοφ εμφανίστηκαν δάκρυα.
Είχε λοιπόν τέτοια ιδέα για τον εαυτό του ο Ιβ; Ότι μόνο αυτός ήταν ικανός και προσπαθούσε να μάθει καινούρια πράγματα; Ή απλώς έδειχνε την απογοήτευσή του από τους συνεργάτες του με τη μπρεζνιεφική αυταρέσκεια (ήδη από τότε); Μήπως επεδίωκε να περιβάλλεται από μετριότητες για να ξεχωρίζει κι έβαζε στο στόχαστρο όποιον ξέφευγε από το πολιτικό ανάστημα του νάνου; Μήπως καλλιεργούσε συνειδητά την προσωπολατρία με τέτοιες αναφορές;
Ας επιστρέψουμε στο γεύμα με το βοροσίλοφ τρία χρόνια πριν. Είχαμε μείνει στα επιφωνήματα για το μεγάλο στάλιν.
-Δεν τελείωσα την πρόποσή μου. Αρκετά γίνεται λόγος για τους μεγάλους ηγέτες. Αλλά το έργο δεν θα προχωρήσει εάν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για αυτό. Εκτός αυτού, σημαντικότερα είναι τα μεσαία στελέχη, κομματικά, οικονομικά, στρατιωτικά. Αυτά εκλέγουν τον ηγέτη, αυτά εξηγούν στις μάζες τις θέσεις, αυτά είναι που εξασφαλίζουν την επιτυχία του έργου μας. Γι’ αυτό τα μεσαία στελέχη δε γίνονται με το ζόρι, αυτά είναι απαρατήρητα.
Δημητρόφ: και γι’ αυτόν που τους εμπνέει, που τους δείχνει το δρόμο, που τους οδηγεί, το σύντροφο στάλιν.
ΙΒ: Όχι, όχι. Σημαντικότερα είναι αυτά τα μεσαία στελέχη. Οι στρατηγοί δε μπορούν να κάνουν τίποτα χωρίς καλούς αξιωματικούς.
Έχω την εντύπωση ότι κάτι παρόμοιο λέει κι ο γκράμσι στην ανάλυσή του για το κόμμα, χωρίς να είμαι πολύ σίγουρος ότι την είχε υπόψιν ο ιβ.
Τη σημασία των μεσαίων στελεχών την γνώριζε πολύ καλά κι ο όργουελ που επινόησε αντίστοιχο ήρωα στη φάρμα των ζώων για να δείξει πώς κέρδιζε τον κόσμο με το μέρος του ο ναπολέων –που ήταν το γουρουνάκι στάλιν. Κάτι ανάλογο υποστηρίζει κι ο τρότσκι θεωρώντας το στάλιν άνθρωπο του μηχανισμού και της μεσαίας γραφειοκρατίας χωρίς πολλές ικανότητες. Η αλήθεια όμως είναι ότι το παιχνίδι το έχασε στο πολιτικό γραφείο που φοβήθηκε τις διοικητικές του μεθόδους και συνασπίστηκε εναντίον του γιατί τον θεωρούσε χειρότερο από τον στάλιν.
Ο στάλιν τελειώνει το λόγο του ως εξής: γιατί εμείς νικήσαμε τον τρότσκι και τους άλλους; Είναι γνωστό ότι ο τρότσκι μετά από τον λένιν ήταν ο πιο δημοφιλής στην χώρα μας. Δημοφιλείς ήταν οι μπουχάριν, ζηνόβιεφ, ρίκοφ, τόμσκι. Εμάς λίγο μας ήξεραν τότε. Εμένα, τον μολότφ, τον βοροσίλοφ, τον καλίνιν. Την εποχή του λένιν ήμασταν οι άνθρωποι της πράξης, συνεργάτες του. Αλλά εμάς μας στηρίξανε τα μεσαία στελέχη, εξηγούσαν στις μάζες τις θέσεις μας. Ενώ ο τρότσκι δεν έδινε καμιά σημασία σε αυτά τα στελέχη.
Η αναγνώριση ότι ο τρότσκι ήταν ο πιο δημοφιλής μπολσεβίκος ηγέτης μετά το λένιν στα χρόνια της επανάστασης είναι καταπληκτική και σε κάθε περίπτωση εντελώς αναντίστοιχη με αυτό που δίδασκαν τα εγχειρίδια ιστορίας εκείνης της εποχής.
Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ο στάλιν δεν έπασχε από μεγαλομανία κι είχε απόλυτη αντίληψη του ρόλου των πολιτικών αξιωματικών και της σημασίας τους. Τους θεωρούσε πιο σημαντικούς κι από τον ίδιο το στρατηγό! Κι ίσως σε αυτούς να υπολόγιζε για να σταματήσουν τους διαδόχους του στρατηγούς στο δρόμο προς το βατερλό.
Δύο ακόμα παραδείγματα για την προσωπολατρία.
Τον απρίλη του 39 ο στάλιν κάνει σφοδρή κριτική στον μανουίλσκι και τα σημεία μιας διακήρυξης της κομιντέρν που τον επαινούσαν: Ζήτω ο δικός μας στάλιν! Ο στάλιν είναι η ειρήνη! Ο στάλιν είναι ο κομμουνισμός!
ΙΒ: Ο μανουίλσκι είναι κόλακας!
Ήταν τροτσκιστής! Τον επικρίναμε ότι όταν έγινε η εκκαθάριση των τροτσκιστών συμμοριτών αυτός σιωπούσε, δεν έκανε δηλώσεις, ενώ τώρα άρχισε να κολακεύει! Αυτό είναι αρκετά ύποπτο.
Και στη συνέχεια απευθυνόμενος στο ντιμιτρόφ: αυτή την περίοδο είμαστε πολύ απασχολημένοι. Λύστε αυτά τα θέματα μόνοι σας. (Αστειευόμενος): Αφού εσείς, είστε ο γραμματέας της κομμουνιστικής διεθνούς. Εμείς αποτελούμε μόνο τμήμα της.
Κι ο ντιμιτρόφ διηγείται: ο ΙΒ δε συμφώνησε στη διακήρυξη να μείνει υπό τη σημαία των μαρξ-ένγκελς-λένιν-στάλιν, αλλά μόνο μαρξ-ένγκελς-λένιν (παρόλο που στα συνθήματα της κε δημοσιεύθηκε μαρξ-ένγκελς-λένιν-στάλιν).
-ΙΒ: αυτό δεν είναι θέμα κύρους, αλλά θέμα αρχής.
Τα συνθήματα είναι δικό μας εθνικό θέμα. Κι εδώ κάναμε λάθος, δεν έπρεπε να γραφτεί έτσι.
Φυσικά η προσωπολατρία και το θέμα της στάσης απέναντι στην αντιπολίτευση δεν εξαντλείται με αυτές τις αναφορές. Κι ήδη έχει ξεφύγει σε έκταση το κείμενο, οπότε αναγκαστικά θα το σπάσω και θα το γράψω σε συνέχειες.
Αλλά αν μπορεί να βγει προκαταβολικά κάποιο συμπέρασμα είναι αυτό.
Αν ο σταλινισμός είναι αδόκιμος όρος κι έννοια που δεν υφίσταται, ο αντισταλινισμός είναι συγκροτημένη ιδεολογία, συγκαλυμμένος αντικομμουνισμός με βασικό του χαρακτηριστικό τη χυδαιότητα κι είναι λυπηρό να βλέπεις συντρόφους να πέφτουν στα πλοκάμια της.
Υπάρχουν όμως κριτικές και κριτικές. Δεν είναι όλες απριόρι αντικομμουνισμός. Αν μείνουμε στην απόκρουση του αντισταλινισμού και δε πάμε πέρα από αυτό, στην ουσία ετεροπροσδιοριζόμαστε.
Πρέπει να δούμε το μυστακοφόρο σύντροφο κριτικά, με κριτική διαλεκτική που να παίρνει υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες. Από τη σκοπιά της υπεράσπισης, γιατί ο στάλιν ήταν κομμουνιστής ηγέτης που μπήκε μπροστά στη σοσιαλιστική οικοδόμηση και τη συντριβή του φασισμού, αλλά χωρίς εξιδανικεύσεις. Δημόσια, γιατί δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε, δε δίνουμε όπλα στον αντίπαλο, αλλά δείχνουμε τη δύναμή μας, να συζητάμε και να διορθώνουμε τα λάθη μας μπροστά στον κόσμο.
Με άλλα λόγια κριτική κομμουνιστική.
Υγ: το επόμενο κείμενο θα είναι αφιερωμένο στην ημέρα της γυναίκας. Όλα ένα κλικ πίσω με τον χρόνο απολιθωμένο.
(Συνεχίζεται…)
Παρασκευή 5 Μαρτίου 2010
Πόλεμος στον πόλεμο
...του κεφαλαίου.
Εν όψει της σημερινής μέρας, η κε του μπλοκ πήρε την άδεια από το ανεξάρτητο συνεργαζόμενο παπαγαλάκι του κρεμλίνου να δημοσιεύσει ένα δικό του κείμενο που πιάνει σφαιρικά το φλέγον θέμα των ημερών, τόσο γενικά όσο κι ως προς τη συγκυρία.
Ο πόλεμος πλέον εκδηλώθηκε ανοιχτά!
Αυτό που ως χτες ήταν φιλολογία, σήμερα έχει σάρκα και οστά! Ό,τι μέχρι σήμερα ήταν εικασία, τώρα πια αποτελεί πραγματικότητα! Μαύρη, σκληρή, αδυσώπητη... Όπως κάθε πολεμική πραγματικότητα!
Το φερέφωνο μίλησε. Χωρίς ντροπή, αλλά και χωρίς αλαζονεία. Ψυχρά, σαν γνήσιος τεχνοκράτης και αυθεντικός υπάλληλος του κεφαλαίου μάς ενημέρωσε για τα... αναγκαία.
Στο διαρκή πόλεμο μεταξύ των αντιμαχόμενων στρατοπέδων της κοινωνίας, οι τωρινές εξελίξεις εγκαινιάζουν μια καινούργια φάση. Ο αντίπαλος αποκαλύφθηκε, έβγαλε την όποια φιλολαϊκή μάσκα και πέρασε στην ανοιχτή επίθεση. Μείωση μισθών και συντάξεων, εφαρμογή της αντιασφαλιστικής πολιτικής, περικοπές στις ήδη αναιμικές δαπάνες για δημόσια αγαθά, φόροι...
Η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της βάλθηκαν να μας πείσουν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει. Δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν και τα υγιή πατριωτικά αντανακλαστικά του ελληνικού λαού. Ενός λαού που έχει υπερασπιστεί με αίμα την πατρίδα του ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις (γερμανική κατοχή, αγγλική επέμβαση το Δεκέμβρη, αμερικανοκρατία, χούντα, διέλευση φονιάδων για τη σφαγή του λαού της Γιουγκοσλαβίας). Βάλθηκαν να παρουσιάσουν τα κέρδη και τις ζημιές του κεφαλαίου σαν κέρδη και ζημιές όλου του έθνους...
Γνωρίζουν ότι το τμήμα του ελληνικού λαού που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, που βρίσκεται στην ανεργία ή στην ελαστική εργασία, που έχει πτυχία αλλά όχι δουλειά, που είναι νέο και θέλει να δημιουργήσει αλλά δεν του προσφέρονται οι δυνατότητες να το πράξει, αυτό ακριβώς το τμήμα που αποτελεί και τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού συνυπάρχει (αν και κάθε άλλο παρά ειρηνικά) με το υπόλοιπο κομμάτι.
Το κομμάτι της ασύδοτης κερδοφορίας, το κομμάτι της σαπίλας, των φελλών που προβάλλονται σαν πρότυπα από τα ΜΜΕ, το κομμάτι των λαμογιών του παρασιτικού καπιταλισμού, των τραπεζών και των χρηματιστηρίων. Μια συνύπαρξη που κάνει πασιφανή την ύπαρξη δύο κόσμων μέσα στα εθνικά σύνορα. Από τη μια είναι ο κόσμος της εργασίας, του αγώνα για τη ζωή, της προόδου της ανθρωπότητας, και από την άλλη είναι ο κόσμος του κεφαλαίου, των ληστρικών υπερκερδών, ο κόσμος που ρίχνει την ανθρωπότητα σε ένα είδος πρωτόγονης, βάρβαρης ύπαρξης.
Κοντοχωριανοί είμαστε όλοι σ' αυτήν τη χώρα και ξέρουμε πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις.
Η πρόσκληση των κυβερνώντων να κάνει ο λαός θυσίες στο όνομα της πατρίδας δεν είναι παρά πρόσκληση για να βάλει ταφόπλακα στο μνήμα των δικαιωμάτων του που τα έχουν ήδη θάψει! Επικοινωνιακές τρικλοποδιές σε ύφος “σφάξε με αγά μου ν' αγιάσω”, ή εναλλακτικά “για την πατρίδα να πάει και το παλιάμπελο” δεν περνάνε και δεν θα περάσουν. Έχουν ήδη γίνει περίγελος όσοι προσπαθούν να βάλουν λόγια στο στόμα της εργατικής τάξης.
Ο εργαζόμενος λαός ποτέ δεν κοκορεύτηκε ούτε έκανε επίδειξη της προσφοράς του στην πατρίδα. Όποτε χρειάστηκε όρθωσε κυριολεκτικά τα στήθη του, θυσιάσε ακόμη και την ίδια του τη ζωή. Μάλιστα να ενημερώσουμε τον πρωθυπουργό ότι αν η πατρίδα κινδύνευε ο ίδιος θα είχε ακολουθήσει το... γενναίο διάβημα του παππού του. Κοινώς, θα την είχε κάνει!
Το κεφάλαιο και η κερδοφορία του είναι που απειλούνται από την κρίση, και ακριβώς της προσπάθειας της αστικής τάξης να συνεχίσει να απομυζά υπερκέρδη από την εκμετάλλευση και καταπίεση των λαών είναι που τέθηκε επικεφαλής ο Παπανδρέου.
Αλλά πώς φτάσαμε στη σημερινή κρίση; Μην φταίει ο εργαζόμενος που δεν παίρνει-κόβει αποδείξεις; Μην φταιν τα συνδικάτα που διεκδικούν τα δικαιώματά τους; Φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι που παίρνουν επιδόματα και άδειες; Μήπως φταίνε οι φοιτητές που αντιστέκονται στη μετατροπή του πανεπιστημίου σε κερδοφόρα επιχείρηση; Σάμπως να φταίει η νεολαία που όταν δολοφονούν τη ζωή της δεν κάθεται ήσυχη, αλλά ονειρεύεται και αγωνίζεται για μια άλλη κοινωνία;
Κι όμως! Η απάντηση της κυρίαρχης τάξης στα παραπάνω ερωτήματα είναι καταφατική. Ναι, λοιπόν! Για την κρίση φταίνε οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι αγρότες, οι νέοι και οι νέες της εργασίας και των σπουδών.
Και το κεφάλαιο; Θου κύριε... Πως θα μπορούσε να φταίει για την κρίση μια τάξη που δεν παράγει με κριτήριο την ικανοποίηση των αναγκών της ανθρωπότητας, αλλά για τη μεγιστοποίηση του δικού της κέρδους;
Κάτι περίεργο συμβαίνει στο βασίλειο της κεφαλαιοκρατίας! Όλοι ψάχνουν δήθεν την υπερφυσική δύναμη που μετέτρεψε τον “καλύτερο των δυνατών κόσμο” σε κοινωνία που προχωρά στα τυφλά. Αναρωτιούνται τάχα τι πήγε στραβά και το τέλος της ιστορίας και των μεγάλων αφηγήσεων, δηλαδή η “αιώνια” νίκη της φιλελεύθερης δημοκρατίας πάνω στα συντρίμια της αντεπανάστασης έχει μετατραπεί σε τέλος των μεγάλων ψευδαισθήσεων και των αυταπατών περί αιώνιας ειρήνης.
Αιωνία η μνήμη όσων αποστάτησαν και όσων παρασύρθηκαν σαν άπειρα σχολιαρόπαιδα από τη μέθη των ανατροπών. Ο καπιταλισμός δεν άλλαξε. Παραμένει στην ουσία του ίδιος. Αναρχία στην παραγωγή, πτωτική τάση του ποσοστού του κέρδους, βιομηχανική στρατιά ανέργων, καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, πόλεμος... Αυτός ήταν και αυτός παραμένει ο καπιταλισμός!
Μόνο που, για να είμαστε ακριβείς, υπάρχουν και κάποιες διαφορές στις μέρες μας. Δεν πρόκειται για διαστρέβλωσή του από τους κερδοσκόπους. Σε ένα σύστημα που έχει σκοπό το κέρδος, η κερδοσκοπία είναι φυσιολογικό φαινόμενο. Στη σημερινή συγκυρία η κεφαλαιοκρατία γίνεται ολοένα και πιο επιθετική, όλο και περισσότερο παρασιτική. Οι δραστηριότητες του κεφαλαίου απέχουν πολύ από την προσφορά στην ανθρωπότητα, αποσπώναται από τη σφαίρα της παραγωγικής εργασίας, της “πραγματικής οικονομίας”. Τα κέρδη προέρχονται όλο και περισσότερο και όλο πιο απροκάλυπτα από σφαίρες παρασιτικές. Στις τράπεζες και στα χρηματιστήρια γίνεται το μεγάλο αλισβερίσι, το παζάρι και ο τζόγος που τρέφεται με το αίμα της εργατικής τάξης. Και τώρα ήρθε η ώρα να ορμήσουν και στη σάρκα! Αφού λήστεψαν την εργασία των ανθρώπων του μόχθου και εκμεταλλεύτηκαν μέχρις εσχάτων την εργατική τους δύναμη, στη συνέχεια κερδοσκόπησαν με κάθε τρόπο επιταχύνοντας τα φαινόμενα κρίσης και τώρα μάς στέλνουν και το λογαριασμό!
Η κοροϊδία δεν θα περάσει! Δεν θα πληρώσει κι άλλο ο λαός την κρίση του καπιταλισμού.
Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να έχει μεταπτυχιακά και διδακτορικά στην εξαπάτηση των μαζών, ωστόσο και ο κόσμος της εγασίας έχει πάρει τα μαθήματά του από το σχολείο της ζωής. Είναι υποψιασμένος, έχει πείρα και γνώση. Και το κυριότερο, είναι οργισμένος, θυμωμένος, απελπισμένος... Βλέπει τη ζωή του να καταρρέει και μιλάει με δάκρυα στα μάτια.
Δεν κλαίγεται όμως! Μετατρέπει την αγανάκτησή του σε κίνημα αντίστασης, σε μέτωπο αντεπίθεσης, σε πάλη για μια άλλη κοινωνία. Απλώνει το χέρι στο διπλανό, συνάδελφο, σύντροφο, συμφοιτητή και βαδίζει με σίγουρο βήμα ενάντια στα αφεντικά του κεφαλαίου και στα μαντρόσκυλά τους!
Στην ανίερη συμμαχία ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ, στην πιο βρώμικη στήριξη του αντιδραστικού αυτού μπλοκ από τα πιο ληστρικά τμήματα του κεφαλαίου μέχρι τους πιο ακραιφνείς πολιτικούς τους εκπροσώπους (βλ. Μητσοτάκης) να απαντήσουμε με ενιαίο μέτωπο αντίστασης στα πρωτάκουστα μέτρα και να δόσουμε προοπτική για μια πραγματικότητα όπου η εργασία του ανθρώπου δεν θα γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας, αλλά πεδίο αυθεντικής προσωπικής δημιουργίας και κοινωνικής προσφοράς.
Στην παρούσα συγκυρία, η μέχρι στιγμής κινητοποίηση του κόσμου είναι αναντίστοιχη της επίθεσης που δέχονται κατακτήσεις και δικαιώματα εδώ και αιώνες κεκτημένα. Ακόμη και η ίδια η Αριστερά παρουσιάζεται μουδιασμένη. Εξαίρεση αποτελεί ο χώρος του ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται επικεφαλής του αγώνα και έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Κατά την άποψή μου είναι ο μοναδικός χώρος που έχει προχωρήσει σε δυναμικές και πετυχημένες κινητοποιήσεις, δείχνει αποφασιστικότητα και συσπειρώνει κόσμο. Ιεραρχεί σωστά τα αιτήματα και δίνει μάχη με τις ρεφορμιστικές δυνάμεις.
Τακτικό καθήκον είναι η συμμετοχή και στήριξη των απεργιών και κινητοποιήσεων του ΠΑΜΕ. Παρά τα όποια γνωστά προβλήματα του χώρου, μια τέτοια θέση είναι προϋπόθεση για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συσπείρωση και ο αγώνας να αποκτά αντιιμπεριαλιστικά και αντιμονωπολιακά χαρακτηριστικά, και εν τέλει επαναστατική προοπτική. Σε αυτό θα κριθεί και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά και οι όποιοι μικρομεγαλισμοί και ταλαντεύσεις αυτή τη φορά από την ανάποδη.
Ορισμένα αιτήματα, στόχοι και μέσα πάλης είναι τα ελάχιστα που πρέπει να γίνουν σε αυτή τη φάση. Αν δεν υπάρξει τώρα άμεση κινητοποίηση με προοπτική νίκης το προηγούμενο που θα έχει δημιουργηθεί θα είναι πολύ αρνητικό για το κίνημα. Ενδεικτικά σημειώνουμε:
-Να μην περάσουν τα νέα μέτρα. Απεργίες γενικές, απεργίες διαρκείας. Να παραλύσει η Ελλάδα από το φουσκωμένο ποτάμι της λαϊκής οργής.
-Καταλήψεις σε χώρους δουλειάς, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία και σχολές. Είναι περιουσία του λαού και πρέπει να του επιστραφούν. Το κεφάλαιο είναι όχι μόνο καταστροφικό, αλλά και περιττό στη ζωή μας. Στην κρίση εκδηλώνεται η ίδια η ουσία του καπιταλισμού. Να το μετατρέψουμε σε ευκαιρία για έφοδο στην κυριαρχία του κεφαλαίου συνολικά. Λαϊκή αυτενέργεια και πρωτοβουλία παντού!
-Στο ταμείο του Πετσάλνικου απαντάμε με κοινά ταμεία αλληλοβοήθειας και στήριξης των αγωνιζόμενων απεργών και των οικογενειών τους.
-Καμιά συμμετοχή στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και σχεδιασμούς. Κοινό μέτωπο με τους εργαζόμενους όπου γης. Η κρίση του καπιταλισμού είναι παγκόσμια. Η απάντηση να δοθεί σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Συντονισμός των απεργιών και των συλλαλητηρίων με άλλες χώρες της ΕΕ, και κυρίως με τα κινήματα σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία.
-Κάτω τα μέτρα αστυνομοκρατίας, ασφάλειας και καταστολής. Ιδεολογική και πολιτική περιφρούρηση του αγώνα. Πολιτικό και οργανωτικό βάθαιμα των πρωτοβουλιών που παίρνονται από σωματεία, συλλόγους, άτομα. Στο μαύρο μέτωπο της αντίστασης απαντάμε ενωτικά, μετωπικά, πολιτικά.
-Άμεση και δυναμική απάντηση στα ιδεολογήματα του πατριωτισμού. Σύγκρουση με φασιστικές και ρατσιστικές ιδέες και πρακτικές. Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Πατρίδα του είναι εκεί που εκτοξεύονται τα κέρδη, εκεί που οι εργαζόμενοι δεν έχουν διακαιώματα. Δεν θέλουμε να γίνουμε οικονομικός παράδεισος για την αστική τάξη, αλλά κοινωνική και πολιτική κόλαση. Αγωνιζόμαστε να πτωχεύσει η Ελλάδα που θέλουν να “σώσουν” ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Παλεύουμε για να αναδυθεί μια άλλη Ελλάδα, της λαϊκής πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας, της συνεργασίας με τα πιο προοδευτικά τμήματα της ανθρωπότητας, για μια Ελλάδα κι έναν κόσμο αυθεντικού πολιτισμού.
Κυριάκος Ιωαννίδης (και κατά διαδικτυακόν κόσμον παπαγαλάκι του κρεμλίνου)
Εν όψει της σημερινής μέρας, η κε του μπλοκ πήρε την άδεια από το ανεξάρτητο συνεργαζόμενο παπαγαλάκι του κρεμλίνου να δημοσιεύσει ένα δικό του κείμενο που πιάνει σφαιρικά το φλέγον θέμα των ημερών, τόσο γενικά όσο κι ως προς τη συγκυρία.
Ο πόλεμος πλέον εκδηλώθηκε ανοιχτά!
Αυτό που ως χτες ήταν φιλολογία, σήμερα έχει σάρκα και οστά! Ό,τι μέχρι σήμερα ήταν εικασία, τώρα πια αποτελεί πραγματικότητα! Μαύρη, σκληρή, αδυσώπητη... Όπως κάθε πολεμική πραγματικότητα!
Το φερέφωνο μίλησε. Χωρίς ντροπή, αλλά και χωρίς αλαζονεία. Ψυχρά, σαν γνήσιος τεχνοκράτης και αυθεντικός υπάλληλος του κεφαλαίου μάς ενημέρωσε για τα... αναγκαία.
Στο διαρκή πόλεμο μεταξύ των αντιμαχόμενων στρατοπέδων της κοινωνίας, οι τωρινές εξελίξεις εγκαινιάζουν μια καινούργια φάση. Ο αντίπαλος αποκαλύφθηκε, έβγαλε την όποια φιλολαϊκή μάσκα και πέρασε στην ανοιχτή επίθεση. Μείωση μισθών και συντάξεων, εφαρμογή της αντιασφαλιστικής πολιτικής, περικοπές στις ήδη αναιμικές δαπάνες για δημόσια αγαθά, φόροι...
Η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της βάλθηκαν να μας πείσουν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει. Δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν και τα υγιή πατριωτικά αντανακλαστικά του ελληνικού λαού. Ενός λαού που έχει υπερασπιστεί με αίμα την πατρίδα του ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις (γερμανική κατοχή, αγγλική επέμβαση το Δεκέμβρη, αμερικανοκρατία, χούντα, διέλευση φονιάδων για τη σφαγή του λαού της Γιουγκοσλαβίας). Βάλθηκαν να παρουσιάσουν τα κέρδη και τις ζημιές του κεφαλαίου σαν κέρδη και ζημιές όλου του έθνους...
Γνωρίζουν ότι το τμήμα του ελληνικού λαού που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, που βρίσκεται στην ανεργία ή στην ελαστική εργασία, που έχει πτυχία αλλά όχι δουλειά, που είναι νέο και θέλει να δημιουργήσει αλλά δεν του προσφέρονται οι δυνατότητες να το πράξει, αυτό ακριβώς το τμήμα που αποτελεί και τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού συνυπάρχει (αν και κάθε άλλο παρά ειρηνικά) με το υπόλοιπο κομμάτι.
Το κομμάτι της ασύδοτης κερδοφορίας, το κομμάτι της σαπίλας, των φελλών που προβάλλονται σαν πρότυπα από τα ΜΜΕ, το κομμάτι των λαμογιών του παρασιτικού καπιταλισμού, των τραπεζών και των χρηματιστηρίων. Μια συνύπαρξη που κάνει πασιφανή την ύπαρξη δύο κόσμων μέσα στα εθνικά σύνορα. Από τη μια είναι ο κόσμος της εργασίας, του αγώνα για τη ζωή, της προόδου της ανθρωπότητας, και από την άλλη είναι ο κόσμος του κεφαλαίου, των ληστρικών υπερκερδών, ο κόσμος που ρίχνει την ανθρωπότητα σε ένα είδος πρωτόγονης, βάρβαρης ύπαρξης.
Κοντοχωριανοί είμαστε όλοι σ' αυτήν τη χώρα και ξέρουμε πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις.
Η πρόσκληση των κυβερνώντων να κάνει ο λαός θυσίες στο όνομα της πατρίδας δεν είναι παρά πρόσκληση για να βάλει ταφόπλακα στο μνήμα των δικαιωμάτων του που τα έχουν ήδη θάψει! Επικοινωνιακές τρικλοποδιές σε ύφος “σφάξε με αγά μου ν' αγιάσω”, ή εναλλακτικά “για την πατρίδα να πάει και το παλιάμπελο” δεν περνάνε και δεν θα περάσουν. Έχουν ήδη γίνει περίγελος όσοι προσπαθούν να βάλουν λόγια στο στόμα της εργατικής τάξης.
Ο εργαζόμενος λαός ποτέ δεν κοκορεύτηκε ούτε έκανε επίδειξη της προσφοράς του στην πατρίδα. Όποτε χρειάστηκε όρθωσε κυριολεκτικά τα στήθη του, θυσιάσε ακόμη και την ίδια του τη ζωή. Μάλιστα να ενημερώσουμε τον πρωθυπουργό ότι αν η πατρίδα κινδύνευε ο ίδιος θα είχε ακολουθήσει το... γενναίο διάβημα του παππού του. Κοινώς, θα την είχε κάνει!
Το κεφάλαιο και η κερδοφορία του είναι που απειλούνται από την κρίση, και ακριβώς της προσπάθειας της αστικής τάξης να συνεχίσει να απομυζά υπερκέρδη από την εκμετάλλευση και καταπίεση των λαών είναι που τέθηκε επικεφαλής ο Παπανδρέου.
Αλλά πώς φτάσαμε στη σημερινή κρίση; Μην φταίει ο εργαζόμενος που δεν παίρνει-κόβει αποδείξεις; Μην φταιν τα συνδικάτα που διεκδικούν τα δικαιώματά τους; Φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι που παίρνουν επιδόματα και άδειες; Μήπως φταίνε οι φοιτητές που αντιστέκονται στη μετατροπή του πανεπιστημίου σε κερδοφόρα επιχείρηση; Σάμπως να φταίει η νεολαία που όταν δολοφονούν τη ζωή της δεν κάθεται ήσυχη, αλλά ονειρεύεται και αγωνίζεται για μια άλλη κοινωνία;
Κι όμως! Η απάντηση της κυρίαρχης τάξης στα παραπάνω ερωτήματα είναι καταφατική. Ναι, λοιπόν! Για την κρίση φταίνε οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι αγρότες, οι νέοι και οι νέες της εργασίας και των σπουδών.
Και το κεφάλαιο; Θου κύριε... Πως θα μπορούσε να φταίει για την κρίση μια τάξη που δεν παράγει με κριτήριο την ικανοποίηση των αναγκών της ανθρωπότητας, αλλά για τη μεγιστοποίηση του δικού της κέρδους;
Κάτι περίεργο συμβαίνει στο βασίλειο της κεφαλαιοκρατίας! Όλοι ψάχνουν δήθεν την υπερφυσική δύναμη που μετέτρεψε τον “καλύτερο των δυνατών κόσμο” σε κοινωνία που προχωρά στα τυφλά. Αναρωτιούνται τάχα τι πήγε στραβά και το τέλος της ιστορίας και των μεγάλων αφηγήσεων, δηλαδή η “αιώνια” νίκη της φιλελεύθερης δημοκρατίας πάνω στα συντρίμια της αντεπανάστασης έχει μετατραπεί σε τέλος των μεγάλων ψευδαισθήσεων και των αυταπατών περί αιώνιας ειρήνης.
Αιωνία η μνήμη όσων αποστάτησαν και όσων παρασύρθηκαν σαν άπειρα σχολιαρόπαιδα από τη μέθη των ανατροπών. Ο καπιταλισμός δεν άλλαξε. Παραμένει στην ουσία του ίδιος. Αναρχία στην παραγωγή, πτωτική τάση του ποσοστού του κέρδους, βιομηχανική στρατιά ανέργων, καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, πόλεμος... Αυτός ήταν και αυτός παραμένει ο καπιταλισμός!
Μόνο που, για να είμαστε ακριβείς, υπάρχουν και κάποιες διαφορές στις μέρες μας. Δεν πρόκειται για διαστρέβλωσή του από τους κερδοσκόπους. Σε ένα σύστημα που έχει σκοπό το κέρδος, η κερδοσκοπία είναι φυσιολογικό φαινόμενο. Στη σημερινή συγκυρία η κεφαλαιοκρατία γίνεται ολοένα και πιο επιθετική, όλο και περισσότερο παρασιτική. Οι δραστηριότητες του κεφαλαίου απέχουν πολύ από την προσφορά στην ανθρωπότητα, αποσπώναται από τη σφαίρα της παραγωγικής εργασίας, της “πραγματικής οικονομίας”. Τα κέρδη προέρχονται όλο και περισσότερο και όλο πιο απροκάλυπτα από σφαίρες παρασιτικές. Στις τράπεζες και στα χρηματιστήρια γίνεται το μεγάλο αλισβερίσι, το παζάρι και ο τζόγος που τρέφεται με το αίμα της εργατικής τάξης. Και τώρα ήρθε η ώρα να ορμήσουν και στη σάρκα! Αφού λήστεψαν την εργασία των ανθρώπων του μόχθου και εκμεταλλεύτηκαν μέχρις εσχάτων την εργατική τους δύναμη, στη συνέχεια κερδοσκόπησαν με κάθε τρόπο επιταχύνοντας τα φαινόμενα κρίσης και τώρα μάς στέλνουν και το λογαριασμό!
Η κοροϊδία δεν θα περάσει! Δεν θα πληρώσει κι άλλο ο λαός την κρίση του καπιταλισμού.
Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να έχει μεταπτυχιακά και διδακτορικά στην εξαπάτηση των μαζών, ωστόσο και ο κόσμος της εγασίας έχει πάρει τα μαθήματά του από το σχολείο της ζωής. Είναι υποψιασμένος, έχει πείρα και γνώση. Και το κυριότερο, είναι οργισμένος, θυμωμένος, απελπισμένος... Βλέπει τη ζωή του να καταρρέει και μιλάει με δάκρυα στα μάτια.
Δεν κλαίγεται όμως! Μετατρέπει την αγανάκτησή του σε κίνημα αντίστασης, σε μέτωπο αντεπίθεσης, σε πάλη για μια άλλη κοινωνία. Απλώνει το χέρι στο διπλανό, συνάδελφο, σύντροφο, συμφοιτητή και βαδίζει με σίγουρο βήμα ενάντια στα αφεντικά του κεφαλαίου και στα μαντρόσκυλά τους!
Στην ανίερη συμμαχία ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ, στην πιο βρώμικη στήριξη του αντιδραστικού αυτού μπλοκ από τα πιο ληστρικά τμήματα του κεφαλαίου μέχρι τους πιο ακραιφνείς πολιτικούς τους εκπροσώπους (βλ. Μητσοτάκης) να απαντήσουμε με ενιαίο μέτωπο αντίστασης στα πρωτάκουστα μέτρα και να δόσουμε προοπτική για μια πραγματικότητα όπου η εργασία του ανθρώπου δεν θα γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας, αλλά πεδίο αυθεντικής προσωπικής δημιουργίας και κοινωνικής προσφοράς.
Στην παρούσα συγκυρία, η μέχρι στιγμής κινητοποίηση του κόσμου είναι αναντίστοιχη της επίθεσης που δέχονται κατακτήσεις και δικαιώματα εδώ και αιώνες κεκτημένα. Ακόμη και η ίδια η Αριστερά παρουσιάζεται μουδιασμένη. Εξαίρεση αποτελεί ο χώρος του ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται επικεφαλής του αγώνα και έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Κατά την άποψή μου είναι ο μοναδικός χώρος που έχει προχωρήσει σε δυναμικές και πετυχημένες κινητοποιήσεις, δείχνει αποφασιστικότητα και συσπειρώνει κόσμο. Ιεραρχεί σωστά τα αιτήματα και δίνει μάχη με τις ρεφορμιστικές δυνάμεις.
Τακτικό καθήκον είναι η συμμετοχή και στήριξη των απεργιών και κινητοποιήσεων του ΠΑΜΕ. Παρά τα όποια γνωστά προβλήματα του χώρου, μια τέτοια θέση είναι προϋπόθεση για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συσπείρωση και ο αγώνας να αποκτά αντιιμπεριαλιστικά και αντιμονωπολιακά χαρακτηριστικά, και εν τέλει επαναστατική προοπτική. Σε αυτό θα κριθεί και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά και οι όποιοι μικρομεγαλισμοί και ταλαντεύσεις αυτή τη φορά από την ανάποδη.
Ορισμένα αιτήματα, στόχοι και μέσα πάλης είναι τα ελάχιστα που πρέπει να γίνουν σε αυτή τη φάση. Αν δεν υπάρξει τώρα άμεση κινητοποίηση με προοπτική νίκης το προηγούμενο που θα έχει δημιουργηθεί θα είναι πολύ αρνητικό για το κίνημα. Ενδεικτικά σημειώνουμε:
-Να μην περάσουν τα νέα μέτρα. Απεργίες γενικές, απεργίες διαρκείας. Να παραλύσει η Ελλάδα από το φουσκωμένο ποτάμι της λαϊκής οργής.
-Καταλήψεις σε χώρους δουλειάς, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία και σχολές. Είναι περιουσία του λαού και πρέπει να του επιστραφούν. Το κεφάλαιο είναι όχι μόνο καταστροφικό, αλλά και περιττό στη ζωή μας. Στην κρίση εκδηλώνεται η ίδια η ουσία του καπιταλισμού. Να το μετατρέψουμε σε ευκαιρία για έφοδο στην κυριαρχία του κεφαλαίου συνολικά. Λαϊκή αυτενέργεια και πρωτοβουλία παντού!
-Στο ταμείο του Πετσάλνικου απαντάμε με κοινά ταμεία αλληλοβοήθειας και στήριξης των αγωνιζόμενων απεργών και των οικογενειών τους.
-Καμιά συμμετοχή στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και σχεδιασμούς. Κοινό μέτωπο με τους εργαζόμενους όπου γης. Η κρίση του καπιταλισμού είναι παγκόσμια. Η απάντηση να δοθεί σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Συντονισμός των απεργιών και των συλλαλητηρίων με άλλες χώρες της ΕΕ, και κυρίως με τα κινήματα σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία.
-Κάτω τα μέτρα αστυνομοκρατίας, ασφάλειας και καταστολής. Ιδεολογική και πολιτική περιφρούρηση του αγώνα. Πολιτικό και οργανωτικό βάθαιμα των πρωτοβουλιών που παίρνονται από σωματεία, συλλόγους, άτομα. Στο μαύρο μέτωπο της αντίστασης απαντάμε ενωτικά, μετωπικά, πολιτικά.
-Άμεση και δυναμική απάντηση στα ιδεολογήματα του πατριωτισμού. Σύγκρουση με φασιστικές και ρατσιστικές ιδέες και πρακτικές. Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Πατρίδα του είναι εκεί που εκτοξεύονται τα κέρδη, εκεί που οι εργαζόμενοι δεν έχουν διακαιώματα. Δεν θέλουμε να γίνουμε οικονομικός παράδεισος για την αστική τάξη, αλλά κοινωνική και πολιτική κόλαση. Αγωνιζόμαστε να πτωχεύσει η Ελλάδα που θέλουν να “σώσουν” ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Παλεύουμε για να αναδυθεί μια άλλη Ελλάδα, της λαϊκής πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας, της συνεργασίας με τα πιο προοδευτικά τμήματα της ανθρωπότητας, για μια Ελλάδα κι έναν κόσμο αυθεντικού πολιτισμού.
Κυριάκος Ιωαννίδης (και κατά διαδικτυακόν κόσμον παπαγαλάκι του κρεμλίνου)
Πέμπτη 4 Μαρτίου 2010
Ω γλυκιά μου εαρ...
…κι εσύ λεωνίδα κύρκο.
Κι εσύ λαϊκέ ηγέτη μιχάλη γκορμπατσώφ, που τα χτεσινά σου γενέθλια τα σκέπασε η συνωμοσία της σιωπής των μμε που δεν ξέρουν να εκτιμούν τις στυμμένες λεμονόκουπες του συστήματος. Στα 79 όταν θα είσαι γιαγιά, θα περιφέρεις την ασημαντότητά σου στα πάρτι των αστών για το μνημόσυνο της ιστορίας που έλαβε τέλος και θα λες ότι το όνειρο της ζωής σου ήταν ο εφιάλτης της ανθρωπότητας.
Την περεστρόικα πολλοί αγάπησαν, τον γκορμπατσόφ κανένας.
Μία εβδομάδα μετά την επέτειο του εικοστού συνεδρίου –κι ενώ όλοι κινούμαστε στον απόηχο αυτού της νΚα και τη συγκρότηση του χαριτάκη σε τάση δι’ εαυτήν- είναι η επέτειος του θανάτου του συντρόφου με το μουστάκι. Οι πάγοι λιώνουν και φέρνουν την άνοιξη των ρεβιζιονιστών της μόσχας και του μεταμοντέρνου.
Μεσοβδόμαδα είναι τα γενέθλια του γκόρμπι και μία εβδομάδα μετά η ανάδειξή του σε ηγέτη της σοβιετίας ένα τέταρτο του αιώνα πριν που γύρισε τον κόσμο έναν αιώνα πίσω. Ο 21ος αιώνας στο κατώφλι του μεσαίωνα.
Αυτά εισαγωγικά ως προς τη συγκυρία σε μια κατά τα άλλα μεταμοντέρνα ανάρτηση. Τι σημαίνει όμως μεταμοντέρνο;
Σε ένα βιβλίο του ο παπακωνσταντίνου (όχι ο βασίλης) (ούτε ο θανάσης) το ορίζει ως ολοφοβία. Είναι ενάντια στις μεγάλες διηγήσεις, στη δυνατότητα να γνωρίσουμε πώς κινείται ο κόσμος, στο μαρξισμό και τη νομοτέλεια.
Που ακόμα κι αν υπήρχε, θα έπρεπε να την αγνοήσουμε.
Το μεταμοντέρνο είναι ψηφιδωτό από πετραδάκια που κάποτε ήταν βράχος, μικρά θραύσματα από το γυαλί που ράγισε, η κατακερματισμένη σοβιετία που διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη, τα δύο κρατικά κανάλια που έγιναν εκατό και το νόημα χάνεται στο ζάπινγκ.
Με αυτή τη δεύτερη έννοια είναι που προσεγγίζει το μεταμοντέρνο η σημερινή ανάρτηση.
Τα σώματά μας δυο μάζες λίπους που έρχονται σε συνουσία. Τα τριγλυκερίδιά μου αποζητούν φλογισμένα την χοληστερίνη σου. Τα χέρια μου γλιστράν πάνω στην κυτταρίτιδά σου. Μην σε πειράζει καλή μου. Άλλοι αποθηκεύουν το λίπος στον εγκέφαλο. Εμείς το κάνουμε καμπύλες κι ομορφιά γεμάτη κύτταρα.
Τα κύτταρα της οργάνωσης είναι οι όβες, αλλά υπάρχουν διάφορες μορφές κομματικής ζωής, από τις μονοκύτταρες (οβ εργαζομένων, οβ ξάνθης, ναρ ευρώπης, νοτίου ημισφαιρίου κτλ) μέχρι τις πιο εξελιγμένες που είναι πολυκύτταρες. Υπάρχουν και χώροι που παραμένουν μονοκύτταροι από άποψη κι οικοδομούν φαντασιακά κομμουνισμό σε ένα μόνο κύτταρο (όβα, κατάληψη κλπ) που παύει να υπάρχει μόλις περάσουμε τα γυάλινα όρια της νησίδας, ή της θερμοκοιτίδας μας.
Οι πολυκύτταροι οργανισμοί αναπτύσσουν ιστούς και αχτίδες κι εκλέγουν εγκέφαλο ο οποίος αναλαμβάνει την κεντρική διεύθυνση. Η καλή ποιότητα της τελευταίας συνδέεται άμεσα με τη (διαλεκτική) σχέση του εγκέφαλο με τη βάση που ελέγχει τα νευρικά κύτταρα της οργάνωσης.
Αν αυτή υπολειτουργεί κρίνει εξ ιδίων το κίνημα και το θεωρεί άνευρο κι άμαζο πριν καν αυτό εκδηλωθεί. Έτσι ο εγκέφαλος παίρνει λανθασμένη εικόνα και χάνει την επαφή με τις αγωνιστικές διαθέσεις του κόσμου.
Κάποιοι πυρήνες, με αριστερό όριο αυτούς της φωτιάς και δεξί τους πυρήνες του σεκ, κάνουν ανταρσία ενάντια στα φαιά κύτταρα και τη γραφειοκρατία του εγκεφάλου. Ζήτημα που είχε απασχολήσει και τους κινέζους που στα πλαίσια της πολιτιστικής επανάστασης είχαν προκρίνει τους ερυθροφρουρούς και τα ερυθρά αιμοσφαίρια ενάντια στα λευκά και στη δικτατορία των ειδικών.
Εξίσου επίμαχο είναι το ζήτημα της κυτταρικής μεμβράνης και της περιφρούρησης. Το οποίο είναι πρωτίστως πολιτικό, αλλά είναι πολύ εύκολο να το μπερδέψει κανείς με την πολιτική περιχαράκωση και να αποκλείσει μαζί με τους ξενιστές και ουσίες που τρέφουν το κίνημα.
Οι αντικαπιταλιστικοί πυρήνες θεωρούν τα αντισώματα σταλινικούς που καίνε αδιακρίτως τα χλωρά μαζί με τα ξερά.
Φονιάδες των ιών σταλινικοί.
Αντιπροτείνουν αντιθεσμούς αντί για αντισώματα, στα πλαίσια της απονέκρωσης (εδώ και τώρα) του ανοσοποιητικού συστήματος και τελικά του ίδιου του οργανισμού.
Η βία είναι το θηλυκό του βίου κι η λία βίσση κάνει εμφανίσεις στο κύτταρο. Αλλά κι η οργάνωση είναι το θηλυκό του οργανισμού. Χωρίς αυτήν καταντάμε ανόργανα, ασπόνδυλα χωρίς ζωή, με χυδαίο εμπειρισμό αντί για οργανικούς διανοούμενους.
Η αρχή γίνεται με τα καρκινογόνα κύτταρα που εξελίσσονται σε μεταμοντέρνοι όγκοι. Τόσα χρόνια τους νόμιζαν για καλοήθεις και τώρα που εκδηλώθηκαν είναι αργά για να σπάσει το απόστημα. Εξάλλου το πιθανότερο είναι να έχει κάνει μετάσταση ο ιός.
Οι διχοτομήσεις κι οι διασπάσεις προχωράνε με ρυθμούς αμοιβάδας. Με κάθε καινούρια έχουμε δύο κκ, τρία κκ, τέσσερα και πάει λέγοντας. Κατά το δύο, τρία, πολλά βιετνάμ του γκεβάρα. Και το δύο μορμόληδες, τρεις μορμόληδες του γιάννη σπανού απ’ την ομώνυμη κασέτα (ζητούνται σύντροφοι με το ίδιο παιδικό κόλλημα για να συγκινηθούμε παρέα).
Οι φυγόκεντρες δυνάμεις στέλνουν σπίτι τους πολλούς συντρόφους που γίνονται φαντάσματα και πλανώνται πάνω από την οργάνωση. Χαμένα ηλεκτρόνια που βγαίνουν εκτός τροχιάς και ηλιακού συστήματος. Σαν τον πλούτωνα που διαγράφτηκε κι έμεινε μακριά από την έφοδο στον ουρανό.
Ο σοσιαλιστικός ήλιος που μας (δια)φώτιζε έσβησε με το θάνατο του λεονίντ ιλίτς κι άφησε πίσω του τον ανατέλλοντα να βασιλεύει και το νεφέλωμα των αναθεωρητών να του ασκεί προγραμματική αντιπολίτευση και να ενσωματώνει οργανώσεις δορυφόρους και πολιτικούς διάττοντες αστέρες που τους κατάπιε η μαύρη τρύπα των δημοσκοπήσεων.
Κι όσοι πίστεψαν ψυχή τε και σώματι στον ουτοπικό σοσιαλισμό του ευτύχη, είδαν αμήχανοι το (ουράνιο) σώμα του ρεύματος να ψηφίζει τη ρήξη με το σάββα και την ενσωμάτωση του σεκ.
Κι έτσι επιστρέψαμε στα σώματα, στο σημείο απ’ το οποίο ξεκινήσαμε, αλλά σε ανώτερο επίπεδο.
Μην είστε όμως πολύ σίγουροι ότι το κύτταρο είναι η απλούστερη σχέση της βιολογίας, λέει ο σκληρός διαλεκτικός. Κι έτσι έκοψε τα φτερά του γιούρι κακάριν που ήταν σχεδόν σίγουρος.
Και ποια είναι δηλ; Το πολιτ-μπιρό;
-Σε κάθε περίπτωση ζούμε μεγάλες στιγμές.
Τα μαντρόσκυλα του συστήματος αλυχτάνε, ο κυρίαρχος των οκτώ ουρλιάζει για τις ντάτσες, το πρωτοσέλιδο της αυγής λέει ότι τα μέτρα διχάζουν το πασοκ, η αλέκα μπουκάρει στο λογιστήριο, ο κόσμος απ’ έξω τρέπει τους μπάτσους σε φυγή, το παπαγαλάκι του κρεμλίνου ενσαρκώνει το ηρωικό πνεύμα των ναυτών της κροστάνδης, ο περο-πομ-πέρρος ανακοινώνει απ’ τις ντουντούκες την απεργία της παρασκευής τη μέρα που πέθανε ο στάλιν κι οι σύντροφοι τρέχουν και δε φτάνουν γιατί κάθε μέρα είναι πολύτιμη και σήμερα έχει συλλαλητήριο.
Αγάντα και τους έχουμε…
Κι εσύ λαϊκέ ηγέτη μιχάλη γκορμπατσώφ, που τα χτεσινά σου γενέθλια τα σκέπασε η συνωμοσία της σιωπής των μμε που δεν ξέρουν να εκτιμούν τις στυμμένες λεμονόκουπες του συστήματος. Στα 79 όταν θα είσαι γιαγιά, θα περιφέρεις την ασημαντότητά σου στα πάρτι των αστών για το μνημόσυνο της ιστορίας που έλαβε τέλος και θα λες ότι το όνειρο της ζωής σου ήταν ο εφιάλτης της ανθρωπότητας.
Την περεστρόικα πολλοί αγάπησαν, τον γκορμπατσόφ κανένας.
Μία εβδομάδα μετά την επέτειο του εικοστού συνεδρίου –κι ενώ όλοι κινούμαστε στον απόηχο αυτού της νΚα και τη συγκρότηση του χαριτάκη σε τάση δι’ εαυτήν- είναι η επέτειος του θανάτου του συντρόφου με το μουστάκι. Οι πάγοι λιώνουν και φέρνουν την άνοιξη των ρεβιζιονιστών της μόσχας και του μεταμοντέρνου.
Μεσοβδόμαδα είναι τα γενέθλια του γκόρμπι και μία εβδομάδα μετά η ανάδειξή του σε ηγέτη της σοβιετίας ένα τέταρτο του αιώνα πριν που γύρισε τον κόσμο έναν αιώνα πίσω. Ο 21ος αιώνας στο κατώφλι του μεσαίωνα.
Αυτά εισαγωγικά ως προς τη συγκυρία σε μια κατά τα άλλα μεταμοντέρνα ανάρτηση. Τι σημαίνει όμως μεταμοντέρνο;
Σε ένα βιβλίο του ο παπακωνσταντίνου (όχι ο βασίλης) (ούτε ο θανάσης) το ορίζει ως ολοφοβία. Είναι ενάντια στις μεγάλες διηγήσεις, στη δυνατότητα να γνωρίσουμε πώς κινείται ο κόσμος, στο μαρξισμό και τη νομοτέλεια.
Που ακόμα κι αν υπήρχε, θα έπρεπε να την αγνοήσουμε.
Το μεταμοντέρνο είναι ψηφιδωτό από πετραδάκια που κάποτε ήταν βράχος, μικρά θραύσματα από το γυαλί που ράγισε, η κατακερματισμένη σοβιετία που διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη, τα δύο κρατικά κανάλια που έγιναν εκατό και το νόημα χάνεται στο ζάπινγκ.
Με αυτή τη δεύτερη έννοια είναι που προσεγγίζει το μεταμοντέρνο η σημερινή ανάρτηση.
Τα σώματά μας δυο μάζες λίπους που έρχονται σε συνουσία. Τα τριγλυκερίδιά μου αποζητούν φλογισμένα την χοληστερίνη σου. Τα χέρια μου γλιστράν πάνω στην κυτταρίτιδά σου. Μην σε πειράζει καλή μου. Άλλοι αποθηκεύουν το λίπος στον εγκέφαλο. Εμείς το κάνουμε καμπύλες κι ομορφιά γεμάτη κύτταρα.
Τα κύτταρα της οργάνωσης είναι οι όβες, αλλά υπάρχουν διάφορες μορφές κομματικής ζωής, από τις μονοκύτταρες (οβ εργαζομένων, οβ ξάνθης, ναρ ευρώπης, νοτίου ημισφαιρίου κτλ) μέχρι τις πιο εξελιγμένες που είναι πολυκύτταρες. Υπάρχουν και χώροι που παραμένουν μονοκύτταροι από άποψη κι οικοδομούν φαντασιακά κομμουνισμό σε ένα μόνο κύτταρο (όβα, κατάληψη κλπ) που παύει να υπάρχει μόλις περάσουμε τα γυάλινα όρια της νησίδας, ή της θερμοκοιτίδας μας.
Οι πολυκύτταροι οργανισμοί αναπτύσσουν ιστούς και αχτίδες κι εκλέγουν εγκέφαλο ο οποίος αναλαμβάνει την κεντρική διεύθυνση. Η καλή ποιότητα της τελευταίας συνδέεται άμεσα με τη (διαλεκτική) σχέση του εγκέφαλο με τη βάση που ελέγχει τα νευρικά κύτταρα της οργάνωσης.
Αν αυτή υπολειτουργεί κρίνει εξ ιδίων το κίνημα και το θεωρεί άνευρο κι άμαζο πριν καν αυτό εκδηλωθεί. Έτσι ο εγκέφαλος παίρνει λανθασμένη εικόνα και χάνει την επαφή με τις αγωνιστικές διαθέσεις του κόσμου.
Κάποιοι πυρήνες, με αριστερό όριο αυτούς της φωτιάς και δεξί τους πυρήνες του σεκ, κάνουν ανταρσία ενάντια στα φαιά κύτταρα και τη γραφειοκρατία του εγκεφάλου. Ζήτημα που είχε απασχολήσει και τους κινέζους που στα πλαίσια της πολιτιστικής επανάστασης είχαν προκρίνει τους ερυθροφρουρούς και τα ερυθρά αιμοσφαίρια ενάντια στα λευκά και στη δικτατορία των ειδικών.
Εξίσου επίμαχο είναι το ζήτημα της κυτταρικής μεμβράνης και της περιφρούρησης. Το οποίο είναι πρωτίστως πολιτικό, αλλά είναι πολύ εύκολο να το μπερδέψει κανείς με την πολιτική περιχαράκωση και να αποκλείσει μαζί με τους ξενιστές και ουσίες που τρέφουν το κίνημα.
Οι αντικαπιταλιστικοί πυρήνες θεωρούν τα αντισώματα σταλινικούς που καίνε αδιακρίτως τα χλωρά μαζί με τα ξερά.
Φονιάδες των ιών σταλινικοί.
Αντιπροτείνουν αντιθεσμούς αντί για αντισώματα, στα πλαίσια της απονέκρωσης (εδώ και τώρα) του ανοσοποιητικού συστήματος και τελικά του ίδιου του οργανισμού.
Η βία είναι το θηλυκό του βίου κι η λία βίσση κάνει εμφανίσεις στο κύτταρο. Αλλά κι η οργάνωση είναι το θηλυκό του οργανισμού. Χωρίς αυτήν καταντάμε ανόργανα, ασπόνδυλα χωρίς ζωή, με χυδαίο εμπειρισμό αντί για οργανικούς διανοούμενους.
Η αρχή γίνεται με τα καρκινογόνα κύτταρα που εξελίσσονται σε μεταμοντέρνοι όγκοι. Τόσα χρόνια τους νόμιζαν για καλοήθεις και τώρα που εκδηλώθηκαν είναι αργά για να σπάσει το απόστημα. Εξάλλου το πιθανότερο είναι να έχει κάνει μετάσταση ο ιός.
Οι διχοτομήσεις κι οι διασπάσεις προχωράνε με ρυθμούς αμοιβάδας. Με κάθε καινούρια έχουμε δύο κκ, τρία κκ, τέσσερα και πάει λέγοντας. Κατά το δύο, τρία, πολλά βιετνάμ του γκεβάρα. Και το δύο μορμόληδες, τρεις μορμόληδες του γιάννη σπανού απ’ την ομώνυμη κασέτα (ζητούνται σύντροφοι με το ίδιο παιδικό κόλλημα για να συγκινηθούμε παρέα).
Οι φυγόκεντρες δυνάμεις στέλνουν σπίτι τους πολλούς συντρόφους που γίνονται φαντάσματα και πλανώνται πάνω από την οργάνωση. Χαμένα ηλεκτρόνια που βγαίνουν εκτός τροχιάς και ηλιακού συστήματος. Σαν τον πλούτωνα που διαγράφτηκε κι έμεινε μακριά από την έφοδο στον ουρανό.
Ο σοσιαλιστικός ήλιος που μας (δια)φώτιζε έσβησε με το θάνατο του λεονίντ ιλίτς κι άφησε πίσω του τον ανατέλλοντα να βασιλεύει και το νεφέλωμα των αναθεωρητών να του ασκεί προγραμματική αντιπολίτευση και να ενσωματώνει οργανώσεις δορυφόρους και πολιτικούς διάττοντες αστέρες που τους κατάπιε η μαύρη τρύπα των δημοσκοπήσεων.
Κι όσοι πίστεψαν ψυχή τε και σώματι στον ουτοπικό σοσιαλισμό του ευτύχη, είδαν αμήχανοι το (ουράνιο) σώμα του ρεύματος να ψηφίζει τη ρήξη με το σάββα και την ενσωμάτωση του σεκ.
Κι έτσι επιστρέψαμε στα σώματα, στο σημείο απ’ το οποίο ξεκινήσαμε, αλλά σε ανώτερο επίπεδο.
Μην είστε όμως πολύ σίγουροι ότι το κύτταρο είναι η απλούστερη σχέση της βιολογίας, λέει ο σκληρός διαλεκτικός. Κι έτσι έκοψε τα φτερά του γιούρι κακάριν που ήταν σχεδόν σίγουρος.
Και ποια είναι δηλ; Το πολιτ-μπιρό;
-Σε κάθε περίπτωση ζούμε μεγάλες στιγμές.
Τα μαντρόσκυλα του συστήματος αλυχτάνε, ο κυρίαρχος των οκτώ ουρλιάζει για τις ντάτσες, το πρωτοσέλιδο της αυγής λέει ότι τα μέτρα διχάζουν το πασοκ, η αλέκα μπουκάρει στο λογιστήριο, ο κόσμος απ’ έξω τρέπει τους μπάτσους σε φυγή, το παπαγαλάκι του κρεμλίνου ενσαρκώνει το ηρωικό πνεύμα των ναυτών της κροστάνδης, ο περο-πομ-πέρρος ανακοινώνει απ’ τις ντουντούκες την απεργία της παρασκευής τη μέρα που πέθανε ο στάλιν κι οι σύντροφοι τρέχουν και δε φτάνουν γιατί κάθε μέρα είναι πολύτιμη και σήμερα έχει συλλαλητήριο.
Αγάντα και τους έχουμε…
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)