Αυτή η Ανάσταση καθόλου δε μ’ αγγίζει

Αναδημοσίευση από Ατέχνως

Να το, το βλέπω να έρχεται…

-Επ…
-Έλα, λίγο ακόμη…
-Επ…
-Κι άλλο λίγο…
-Επ…
-Τίποτα, τίποτα, δεν το σταματά.
–Καλή επ-ανάσταση.
Να το! Αναπόφευκτο σα νομοτέλεια.

Δεν υπάρχει περίπτωση να μη βρεθεί κάποιος σύντροφος, ενσαρκώνοντας το σύνθημα “η φαντασία στην εξουσία”, (μόνο που η εξουσία φθείρει τα πάντα όπως θα ξέρεις), που να μην κρίνει σκόπιμο να σε καταπλήξει με κάτι τόσο πρωτότυπο, αυτές τις μέρες, όπως η παραπάνω ευχή. Αλλά αν η επανάσταση καταργεί τη δύναμη της συνήθειας, της αδράνειας, κι ό,τι φαινόταν ως τώρα αναγκαίο και αιώνιο, αν αποτελεί την πιο πλούσια συμπύκνωση της ανάγκης που γίνεται ιστορία, αν είναι το πιο πρωτότυπο γεγονός (θα έλεγα και συμβάν, αλλά ας μην μπλέξουμε με τον Μπαντιού και την ορολογία του) που δεν μπαίνει σε καλούπια… δεν υπάρχει πιο χιλιοφορεμένο, τετριμμένο καλούπι, πιο αναμασημένο και προβλέψιμο κλισέ από αυτή την ευχή: καλή επ-ανάσταση! Ούτε καν δηλ λαός επ-ανέστη, έτσι για μια αλλαγή.

Λες και μπορεί να υπάρξει και κακή επανάσταση (δηλ αντεπανάσταση). Είναι σαν τον πλεονασμό στην “καλή τύχη” που ευχόμαστε πολλές φορές στα δικά μας πρόσωπα, πριν από μια δοκιμασία. Αν και η τύχη μπορεί να είναι κακή (κακοδαιμονία), ου μην και ανήθικη. Γιατί όπως έγραφε ο φασίστας Τσιάνο (ο υπουργός εξωτερικών του Μουσολίνι) στο ημερολόγιό του για μια ευνοϊκή συγκυρία στον ισπανικό εμφύλιο: η τύχη δεν είναι ένα τρένο που περνάει κάθε μέρα την ίδια ώρα. Αλλά μια πόρνη που σου προσφέρει για λίγη ώρα τις υπηρεσίες της και μετά φεύγει για να βρει άλλον πελάτη… Κάτι αντίστοιχο δηλ με την περίφημη φράση του (προπονητή) Όσιμ για την πόρνη μπάλα. Θεά (Τύχη) η μία, (στρογγυλή) θεά κι η άλλη, μπορεί να έχουν θέσεις δίπλα-δίπλα, στο Πάνθεον.

Ο Καμί έλεγε βέβαια πως το ποδόσφαιρο του δίδαξε όλα όσα είχε μάθει στη ζωή του περί ηθικής. Αλλά δεν είναι τυχαίο που όσοι μπλέκουν στα δίχτυα της στρογγυλής θεάς, ή αδυνατούν να τη στείλουν εκεί, τη θεωρούν πρόστυχη και άτιμη, σαν την κοινωνία (εικόνα σου είμαι και σου μοιάζω). Η ζωή από την άλλη, είναι ένας αγώνας διαρκείας, που σπανίως έχει παρατάσεις (κάτι σαν δυαδική εξουσία) και συνηθίζει να σε στήνει στα 11 μέτρα για εκτέλεση της εσχάτης των ποινών (πέναλτι). Το βασικό όμως είναι να πάρεις την τύχη στα χέρια σου ή έστω στα πόδια σου, αλλιώς θα μένουμε πάντα με το παράπονο και θα χάνουμε άνευ αγώνα. Ενώ η ζωή είναι ένας αγώνας χωρίς τέλος, είτε για επιβίωση, είτε για πιο σύνθετα πράγματα, άσχετα αν δε μας εγγυάται κανείς πως θα έχει χάπι εντ.

Όσοι υπομένουν αγόγγυστα το Γολγοθά και περιμένουν να κλείσει φέτος η επταετία της κρίσης και των παχιών αγελάδων, για να ξεκινήσει αυτομάτως η ανάκαμψη, είτε ομνύουν στην ιερή αγελάδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης (προσμένοντας άμεσα οφέλη) είτε θα δουν το τρένο της να περνάει από πάνω τους κι από τα εργασιακά τους δικαιώματα, ψάχνοντας να βρουν τι τους χτύπησε.

Το πιο φοβερό πάντως είναι η ακατανίκητη ανάγκη του κόσμου να πιστέψει σε κάτι και να βρει ένα σωτήρα που θα το λυτρώσει από το Γολγοθά του, να τον πιστέψει ως Μεσσία, ακόμα κι αν ολοφάνερα δεν έχει τέτοια χαρακτηριστικά. Περίπου όπως γίνεται και στην ταινία των Μόντι Πάιθον, η Ζωή του Μπράιαν, ο οποίος (θέλοντας και μη) κηρύσσεται ως ο έχων το χρίσμα (Χριστός). Στα καθ’ ημάς, αντιθέτως, ο Αλέξης πήρε το χρίσμα δια της κάλπης, φόρεσε το “ακάνθινο στεφάνι” για 17 ολόκληρες ώρες διαπραγμάτευσης, που τον κατέστησαν συμπαθή και στην τελευταία πιστή γιαγιά, ενώ οι φρούδες ελπίδες που (ξε)πούλησε, πήγαιναν από τον Άννα στον Καϊάφα, πότε με την ΕΚΤ και πότε με το ΔΝΤ, αφού όλοι είναι φίλοι μας (κι οι Γερμανοί ακόμα) και προπαντός εταίροι.

Ενδιάμεσα βέβαια, έταξε πράγματα και θάματα, όχι τόσο με την έννοια της παροχολογίας, όσο ότι θα σκίσει το μνημόνιο, θα το αποσυνδέσει από τη δανειακή σύμβαση, θα αλλάξει τους συσχετισμούς στην ΕΕ, και στο τέλος θα περπατήσει και στην επιφάνεια της θάλασσας. Εδώ και τώρα όμως, όχι ξέρω εγώ στη Δευτέρα Παρουσία του σοσιαλισμού, όπως ευαγγελίζονται οι δογματικοί της (κομμουνιστικής) ορθοδοξίας, που αρνήθηκαν σεχταριστικά τέτοια ιστορική ευκαιρία, να ψηφίζουμε όλοι μαζί μνημόνια, και να ξεπλένουμε τη “Δεύτερη Φορά Αριστερά”.

Η κυβέρνηση της ΔΦΑ δεν πρόλαβε ή δεν τόλμησε τελικά να φέρει μες στο Πάσχα τα νομοσχέδια για ασφαλιστικό και φορολογικό, για να μην περάσει αυτή μια βδομάδα Παθών, με το λαό στους δρόμους. Δεν πειράζει, όμως. We ‘ll always have Paris. Θα έχουμε για πάντα να θυμόμαστε το τρίτο μνημόνιο μες στο 15αύγουστο.

Τη φετινή σταύρωση όμως δεν πρόκειται να την ακολουθήσει η λύτρωση, παρά μόνο νέα αντιλαϊκά μέτρα, που μπήγουν πιο βαθιά τα καρφιά της… δημοσιονομικής προσαρμογής (όπως βαφτίζεται κατ’ ευφημισμόν η τόνωση της καπιταλιστικής κερδοφορίας). Και δεν υπάρχει καμία εύκολη λύση για το ποίμνιο, όσο παραμένει τέτοιο, εντός της ευρωπαϊκής λυκοσυμμαχίας. Όσο περιμένει τον καλό ποιμένα και μια άνωθεν σωτηρία, είτε αυτό το άνωθεν αναφέρεται σε μεταφυσικά όντα, είτε (ακόμα πιο μεταφυσικά) σε κάποια αστική κυβέρνηση. Η μόνη επίγεια λύση είναι η επουράνια έφοδος (κι όχι ανάληψη, με capital control, κτλ) κι η επ-ανάσταση, για να κλείσουμε όπως ακριβώς αρχίσαμε.

Τελικά το πρόβλημα με αυτήν την ευχή, καλή επ-ανάσταση, δεν είναι τόσο στο λογοπαίγνιο. Αλλά ότι μένουμε στα ευχολόγια και δεν κάνουμε τίποτα ουσιαστικό για να γίνουν πράξη.

Περί ιδεολογίας

Όπως μαρτυρεί κι η ίδια η λέξη δια της ετυμολογίας της, αφορά τον κόσμο των ιδεών. Το ζήτημα είναι κατά πόσο αυτές αντανακλούν πιστά τον πραγματικό κόσμο ή δρουν παραμορφωτικά στην αντίληψή μας. Ένας παρόμοιος προβληματισμός απασχολούσε και τον Πλάτωνα στον περίφημο μύθο του σπηλαίου, με τη διαφορά ότι για αυτόν ο πραγματικός κόσμος είναι που λειτουργεί παραμορφωτικά ως προς τη θέαση των καθαρών ιδεών και της αληθινής τους ουσίας.

Αυτός, απ’ όσο μπορώ να καταλάβω, είναι κι ο προβληματισμός των Αλτουσεριανών, που διαχωρίζουν την ιδεολογία από την επιστήμη, τα νεανικά έργα του Μαρξ που μυρίζουν Χεγκελιανισμό, από το Κεφάλαιο και την επιστημονική ωριμότητα των τελευταίων έργων του. Αυτό που δυσκολεύομαι να καταλάβω είναι πώς καταφέρνουν ακολούθως να τα συναρτούν όλα με την ιδεολογία (Ιδεολογικοί Μηχανισμοί του Κράτους, εναντίωση με τη θέση για το «επιχειρηματικό πανεπιστήμιο», που το θεωρούν πρωτίστως ιδεολογικό μηχανισμό, κτλ), με ποιον τρόπο θεωρούνται (ή είναι) τα πάντα καρπός αντικειμενικών δομών (στουκτουραλισμός), αλλά και της ταξικής πάλης, δηλ του υποκειμενικού παράγοντα, που επεμβαίνει παντού, φτάνοντας σχεδόν στη βουλησιαρχική άρνηση της επιστήμης (εφόσον έχει ταξικό πρόσημο στον καπιταλισμό). Αλλά δεν έχει και τόση σημασία.

Επειδή δεν έχω την άνεση να φέρω φιλοσοφικά παραδείγματα, θα καταφύγω σε κάποια ευτελή και καθημερινά, για να δείξω πως μια ιδέα μπορεί να καταλήξει ιδεοληψία και να επιδράσει καθοριστικά στον τρόπο πρόσληψης της πραγματικότητας. Ας υποθέσουμε (και πολύ καλά θα κάνουμε) ότι η κε του μπλοκ είναι κολλημένη με τη δεκαετία με τις βάτες και τη μουσική της. Αυτό σημαίνει ότι γίνεται αυτομάτως πιο δεκτική σε τέτοια ακούσματα, από τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ή σε άλλα που της μοιάζουν πολύ, κι ότι είναι πρόθυμη να υπερασπιστεί κριτικά και να δικαιολογήσει ως καλτ κάποια μουσικά σκουπίδια· ενώ δεν μπορεί να ανεχτεί άλλα πιο σύγχρονα τραγούδια, βραχνούς προφήτες της ήττας, της αναχώρησης στην άσπιλη φύση, και τραγουδοποιούς, που ακούει μαζικά το σημερινό κίνημα και τους παραδέχεται ως αξιόλογους και μοναδικούς (έτσι θα είναι, αν έτσι νομίζετε).

Όπως λέει και μια σφισσα, κάπου κοντά στο τέλος της ιστορίας, έπεσε στον πλανήτη γη ένας μετεωρίτης και σταμάτησε κάθε εξέλιξη στη μουσική παραγωγή. Ό,τι έγινε και σε γενικότερο επίπεδο δηλ...

Ας υποθέσουμε επίσης (και θα έχουμε πάλι δίκιο) ότι η κε του του μπλοκ είναι κολλημένη με την Μπάρτσα, mes que un club και δε συμμαζεύεται. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να φοράει ασυνείδητα τα (μπλαουγκράνα) μπλε-κόκκινα γυαλιά (κι όλα γύρω σινεμά) κατά τη διάρκεια των αγώνων, στις επίμαχες φάσεις, κι ότι μπορεί αυτό να επηρεάζει άμεσα την κρίση της ή να τις έβλεπε τελείως διαφορετικά, αν συνέβαιναν στην αντίπαλη περιοχή. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει βέβαια με όσους φορούν αντι-blaugrana γυαλιά, που είναι πολύ της μόδας τον τελευταίο καιρό, και γενικά με όλους τους οπαδούς που βλέπουν ό,τι τους συμφέρει, ανάλογα με το χρώμα της φανέλας.

Αυτό το μπερδεύουν κάποιοι με την ταξική ανάλυση της βίας, των δίκαιων και άδικων πολέμων, θεωρώντας τη συγκεκριμένη προσέγγιση (που δεν επιχειρεί να χωρέσει την πραγματικότητα σε γενικά, αφηρημένα καλούπια, του αιώνια καλού και του κακού), με τον μακιαβελισμό και το σκοπό που αγιάζει τα μέσα (αντί να βρίσκεται σε διαλεκτική σύνδεση με αυτά).

Το πιο κουραστικό (μακράν) πάντως είναι όταν μπλέκει κανείς με τις δημοφιλείς, καθημερινές συγχύσεις για την ιδεολογία και το (διαλεκτικό) υλισμό. Που για τους περισσότερους πιθανούς συνομιλητές μας είναι έννοιες ασύμβατες, γιατί ή το ένα ή το άλλο θα είσαι. Ή ουτοπικός ιδεαλιστής (στην καλύτερη ιδεολόγος), που έχει μερικούς ακατανόητους λόγους να συμπεριφέρεται διαφορετικά, να μην κάνει ό,τι κι οι υπόλοιποι, να μη βάζει βύσμα στο στρατό, μέσο για δουλειά, να απεργεί κάθε φορά, να χάνει μεροκάματα, κτλ, οπότε τον αντιμετωπίζουν με συμπάθεια, σα να έχει κάποια αρρώστια: είναι ιδεολόγος. Ή που θα κομπλάρουν άμα τους εξηγείς ότι είσαι υλιστής, που για αυτούς έχει μία και μόνο έννοια: τον παρτάκια που δε νοιάζεται για τίποτα άλλο παρά για τα πλούτη και τα υλικά αγαθά. Και δε σε είχαν ακριβώς για τέτοιο, αλλά για να το λες...

Θα έρθουν οι κομμουνιστές (που είναι υλιστές) να μας πάρουν τα σπίτια, τις γυναίκες, και ό,τι άλλη υλική περιουσία έχουμε. Που δε μας έχει μείνει και πολλή δηλαδή, άλλο όμως να στην παίρνει το κράτος κανονικά και με το νόμο, κι άλλο ο κομμουνιστής.

Και πού να πούμε και για το διαλεκτικό υλισμό, εφόσον σκοντάψαμε στο σκέτο υλισμό. Φαντάσου δηλαδή να σε πιάσει κι ένας Αλτουσεριανός με τις δικές του ενστάσεις επί του θέματος… Ή να πιάσουμε το ζήτημα του χυδαίου υλισμού, που για εμάς έχει φιλοσοφική έννοια κι ελάχιστη σχέση με υλικά αγαθά.

Να μην ξεχάσω

Το σημερινό κείμενο αναδεικνύει μερικές ψηφίδες της επικαιρότητας, από αυτές που επισημαίνουν συνήθως τα σχόλια του 4.14, για να μη σκεπαστούν από τη συνεχή ροή των εξελίξεων.

Εκλογές ΣΕΗ: μετά από μια μικρή, ποταμίσια, απολιτίκ παρένθεση…

(Όπα, στάσου. Δεν είναι λίγο αντιφατικό να λες και τα δύο;

Και ναι και όχι. Γιατί τελικά καταλήγουν να ταυτίζονται, για να ισχυριστούν ψευδώς κάτι που δεν είναι: απολίτικοι και ακομμάτιστοι, εφόσον εκφράζουν πολιτικά την πιο μαύρη, αχαλίνωτη αντίδραση. Συνεχίζουμε).

Μετά από μια σύντομη, ποταμίσια, απολίτικη παρένθεση, το σωματείο των ηθοποιών απέκτησε ξανά κόκκινη, ταξική διοίκηση. Κι αν δεν είχαμε διαφορετική λογική, πολιτικό πολιτισμό, ηθοποιός σημαίνει φως και τα σχετικά, θα το ρίχναμε στην καζούρα και στα λογοπαίγνια, η ΔΕΗ σας άλλαξε τα φώτα, κτλ. Γιατί με αθλητικούς όρους ήταν κάτι σαν νίκη άνευ αγώνα, με τον αντίπαλο να μένει εκτός για να απαξιώσει τη διαδικασία και να βλέπει το σχέδιό του να αποτυγχάνει. Με πολιτικούς όρους όμως η νίκη για εμάς απέχει πολύ από μια εκλογική επικράτηση, αν υπολογίσεις το γενικό συσχετισμό και τα μεγάλα προβλήματα του κλάδου.

Σε κάθε περίπτωση η ΔΕΗ, που παρέμενε σταθερά πρώτη δύναμη όλα αυτά τα χρόνια, αλλά είχε χάσει την αυτοδυναμία, κέρδισε 12 από τις 17 έδρες του προεδρείου. Μία έδρα βγάζει –για πρώτη φορά νομίζω- η παράταξη της Ανταρσυα, ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις πήγαν στην παράταξη των Συριζαίων που δεν ακολούθησαν τη γραμμή της αποχής. Οι Συριζαίοι εξωτερικού κι οι ενωμένοι σελέμπριτιζ απείχαν (σύμφωνα με τον απερχόμενο πρόεδρο) «ως μια ύστατη διαμαρτυρία για τη διαλυτική τακτική της ΔΕΗ, που εμπόδιζε κάθε διαδικασία του σωματείου, οδηγώντας τα μέλη του στην απογοήτευση», κτλ. Γιατί ως γνωστόν, όταν έχεις την πλειοψηφία στο προεδρείο, λυμένα χέρια, αλλά δεν βγάζεις ούτε μία συνέλευση, έτσι για το θεαθήναι, κατά βάθος φταίνε πάντα οι κουκουέδες. Που στην πραγματικότητα σημαίνει πως όλο αυτό το διάστημα ήταν ανύπαρκτοι και ήξεραν, χωρίς εκλογικές αυταπάτες, πως δε θα έβρισκαν ούτε την ψήφο τους. Για αυτό άλλωστε, το ρεπορτάζ του Λεφτ και της Αυγής βλέπει ως νικητή των εκλογών την αποχή…

Παρά τη μειωμένη συμμετοχή πάντως, το σχέδιο απαξίωσης δεν πέτυχε. Και τα δύσκολα για τους ηθοποιούς είναι μπροστά τους. Η κυριότερη ομοιότητα με το παρελθόν είναι τα ζητήματα αιχμής (ανεργία, συλλογικές συμβάσεις, μαύρη εργασία). Η βασική διαφορά όμως είναι η ζωντανή λειτουργία ενός σωματείου, που δεν είχε συλλογικές διαδικασίες την τελευταία διετία, κι η αγωνιστική κατεύθυνση που θα πάρουν οι πρωτοβουλίες του.

Συνέδριο ΝΔ

Την ίδια ώρα που ο Άδωνης καλούσε με περισσή μετριοφροσύνη τους νεολαίους να τον έχουν ως παράδειγμα αυτοδημιούργητου προς μίμηση, η πολιτική αντιπαράθεση ήταν στα καλύτερά της. Το είχε πει και ο Αλέξης στη βουλή άλλωστε, μετά από την ανάδειξη του Μητσοτάκη. Η αντιπαράθεση γίνεται καθαρά πολιτική, με βάση τις προγραμματικές τους διαφορές.

Η βασική αντίθεση λοιπόν, δεν είναι μνημόνιο-αντιμνημόνιο, ούτε ποιος θα εφαρμόσει καλύτερα τη μνημονιακή συμφωνία, ούτε καν ποιος έφερε το πιο ήπιο μνημόνιο κι έφερε βαζελίνη, για να αμβλύνει τις συνέπειες. Το βασικό, όπως είπε ο Μητσοτάκης στο λόγο του, είναι ποιος έχει καλύτερη εικόνα (image) και ποιος κάνει γκελ στο γυναικείο κοινό. Εκεί είναι που πρέπει να χτυπήσουν το συμπαθή Αλέξη. Η εκδίκηση της πολιτικής…

Ο αποστάτης Κατρούγκαλος

Ως τίτλος παραπέμπει ίσως στον αποστάτη Κάουτσι, που το στόλιζε κι ο Βλαδίμηρος με διάφορους πολιτικούς χαρακτηρισμούς. Κι η αλήθεια είναι πως από τότε είχε μάλλον να εμφανιστεί ένας τόσο θρασύς σοσιαλδημοκράτης να προσφέρει ανερυθρίαστα τις καλές υπηρεσίες του στο κεφάλαιο, και την ίδια στιγμή να αυτοπροσιδορίζεται ως σύντροφος, κομμουνιστής, επαναστάτης. Ο Κατρούγκαλος μάλιστα το πήγε ένα βήμα παραπέρα κι έτσι εκτός από κομμουνιστής, δήλωσε κι αποστάτης της τάξης του. Δηλαδή κάτι σαν τον Ένγκελς, που είχε το εργοστάσιο του πατέρα του και ενίσχυε οικονομικά τον Μαρξ, όσο αυτός συνέγραφε το Κεφάλαιο. Υπό αυτό το πρίσμα, το νομοσχέδιο Κατρούγκαλου και η αντιασφαλιστική ανατροπή που ετοιμάζει, αποκτά νέα διάσταση και εξυψώνεται δίπλα στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, το Αντιντίρινγκ κι άλλα μεγάλα κλασικά έργα. Πρέπει να ξαναδιαβάσουμε όμως την καταγωγή της οπορτουνιστικής γλίτσας, για να δούμε πού χάθηκε η τσίπα της ΔΦΑ και των αριστερών υπουργών της.

Σαρκοφαγία –ανοιχτό κάλεσμα

‘Η αλλιώς κρεατοφαγία άθεων. Σε προσωπικό επίπεδο, η κε του μπλοκ αυτά τα έχει λυμένα. Πιο μικρός, που ήμουνα λίγο πιο φανατικός, θα σου έλεγα μάλιστα ότι μεγάλες βδομάδες υπάρχουν μόνο σε μικρά μυαλά. Σήμερα θα το απέφευγα (αυτή τη διατύπωση τουλάχιστον), αλλά πρακτικά το σπίτι έχει γαλουχηθεί με κατοχικό σύνδρομο και με τις περιπέτειες του Αστερίξ, οπότε δεν μπορεί να λείπει το κρέας από το τραπέζι.

Η δημόσια εκδήλωση πάλι είναι κάτι διαφορετικό. Όχι πως πρέπει να ντραπείς για αυτό που κάνεις ως μειοψηφία (που ειδικά για τη σαρκοφαγία δεν είναι τόσο μικρή, ίσως ούτε καν μειοψηφία), αλλά το ζήτημα είναι να μην κάνεις κάτι επιδεικτικά, προκαλώντας τον άλλο και τις πεποιθήσεις του. Άλλο ζήτημα να ικανοποιήσεις μια υπαρκτή, πραγματική ανάγκη (επειδή πχ δε βρίσκεις γυράδικο ανοιχτό γιορτάρες μέρες, που ‘ναι όντως σοβαρό θέμα) κι άλλο να κάνεις κάτι για την καφρίλα του πράγματος και για να απολαύσεις τον αποτροπιασμό και την κατακραυγή στο βλέμμα του πιστού.

Δεν είναι λίγο υποκριτικό όμως να κρίνεις τα χρηστά ήθη με όρους πλειοψηφίας; Μήπως δηλ να προσέχουμε και κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού πχ, για να μην προκαλέσουμε τους Μουσουλμάνους, τρώγοντας σε μια ταβέρνα κατά τη διάρκεια της μέρας; Και γιατί να κάνουμε ειδική εξαίρεση για το ορθόδοξο δόγμα και τα δικά του λατρευτικά ήθη και έθιμα;

Κάπως έτσι μπορεί να το σκέφτηκαν και στην Ξάνθη, που έχει πολλούς μουσουλμάνους, κι όπου, σύμφωνα με τις πληροφορίες της κε του μπλοκ, ο Μέτκος που θα φιλοξενήσει το τσιμπούσι είναι μεσήλικας Πομάκος, κοντά στο πίσω μ-λ, και λογικά θα μαζέψει όλες τις φυλές του εξωκοινοβουλίου με αυτό το κάλεσμα (που δεν είναι δα και πολύ μαζικές).

Το πάθος για την ενημέρωση

Σημειώσεις για μια εύθραυστη απεργία

Όπως έχει γραφτεί κι αλλού, οι δημοσιογράφοι είναι σαν ένα μικρό, ανυπότακτο χωριό, που ενώ όλη η Γαλατία παλεύει ενάντια στην Pax Romanica και το νόμο-λαιμητόμο για το Ασφαλιστικό, αυτό είναι ο μόνος κλάδος που παλεύει διεκδικώντας να εξαιρεθεί. Και που θεωρεί μαγικό του ζωμό τη λεγόμενη τέταρτη εξουσία, αν και στην πραγματικότητα έχει πέσει μικρός στη χύτρα με τη διαπλοκή και το σύστημα (όχι όλοι, αλλά κάποιοι που δίνουν τον τόνο). Σαν να πιστεύεις δηλ ότι η κατάσταση εξαίρεσης (που ακούγεται και ωραία, ψαγμένη φράση), γύρω-γύρω Σάββατο και στη μέση Κυριακή, και το χωριό του Αστερίξ, αποκύημα της φαντασίας του Γκοσινί, υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο.

Να δεις που υπάρχει τελικά. Θα βρούνε και την Αλεζία, σαν τη νίλα στο ασφαλιστικό που έρχεται, με μαθηματική ακρίβεια.

-Σύνταξη; Ποια σύνταξη; Δε θυμάμαι καμία σύνταξη; Τι τη θέλετε τέλος πάντων αυτή τη σύνταξη, ε;

Αρχικά βέβαια το κλίμα παρέπεμπε στη Ζεγκόβια και σε έναν περιφανή θρίαμβο, με πολλούς φλογερούς Βερσινζετορίξ, που όχι μόνο δε θα κατέθεταν τα όπλα (πάνω) στα πόδια του Καίσαρα, αλλά έμοιαζαν σχεδόν πρόθυμοι να τα μοιράσουν στις μάζες, για να τις εξοπλίσουν και να σαλπίσουν το κάλεσμα της εξέγερσης. Γιατί, όπως είπε και μια Ανταρσυα, χρειάζεται κάτι παραπάνω από μια απεργία διαρκείας.

Δηλαδή τι φάση; Ένοπλη;

Παρίσι και Μόσχα βαθιά τιμημένα

Αθήνα, ΕΣΗΕΑ που βάφτηκαν με αίμα

Να ακούς πύρινους λόγους ψημένων, ηλιοκαμένων αγωνιστών (που δεν μπορούν να κινητοποιήσουν ούτε το ψηφοδέλτιό τους αλλά ζητάνε πάντα από τους άλλους τα ρέστα) και να τσουτσουρώνεις από επαναστατικό ρίγος. Ιδίως όταν κάτι δεξιοί εγκατέλειψαν την αίθουσα της ΕΣΗΕΑ, συνοδεία λίγων εξωκοινοβουλευτικών, για να καταλάβουν τα γραφεία του ΕΔΟΕΑΠ (δηλ του ταμείου των δημοσιογράφων).

Το πάθος για τη λευτεριά…

Δεν έχασαν και τίποτα βέβαια, παρατώντας τη διαδικασία, που δεν ήταν συνέλευση, αλλά είχε ενημερωτικό χαρακτήρα. Την απόφαση για απεργία την είχε πάρει το ΔΣ, άλλο αν ένα από τα μέλη του δεν έκρινε σκόπιμο να παραβρεθεί στην ενημέρωση για την απεργία, εφόσον βρισκόταν στη δουλειά του. Το πάθος για την ενημέρωση… (Που θα παίξει καθοριστικό ρόλο, όπως θα δούμε και στη συνέχεια). Εδώ ο κλάδος δεν μπορεί (;) να κάνει γενική συνέλευση και κάποιοι θέλουν (κάτι παραπάνω από) γενική απεργία διαρκείας.

Εφόσον ο σκοπός καθορίζει διαλεκτικά τα μέσα, η απεργία διαρκείας της ΕΣΗΕΑ ήταν μια διαρκής κατάσταση εξαίρεσης, για να καταλήξει ελβετικό τυρί από τις τόσες τρύπες και να γίνει ο κανόνας.

Τα κυριακάτικα φύλλα (που έχουν και το μεγαλύτερο τιράζ) κυκλοφόρησαν κανονικά, με όση ύλη είχαν κλείσει ως την Τετάρτη. Χτες κυκλοφόρησαν μερικά απεργοσπαστικά φύλλα, ενώ η (πάντα πρωτοπόρα σε απεργίες) Καθημερινή έβγαλε το φύλλο της στο διαδίκτυο. Ο όμιλος Αλαφούζου πήγε κι ένα βήμα πιο πέρα στήνοντας μια συνέλευση εργαζομένων ΣΚΑΙ, που πίεζαν για τη λύση της απεργίας (το πάθος για την ενημέρωση) κι ο (ούτως ή άλλως διαγραμμένος από την ΕΣΗΕΑ) Πορτοσάλτε έκανε ένα πανηγυρικό τιτίβισμα για τη δημοσιογραφία που γίνεται πιο δυνατή κι επικίνδυνη για την κυβέρνηση, όταν δεν απεργεί, αλλά ασκεί το λειτούργημά της. Οι αστοί τρομάξανε…

Η ΕΡΤ έδωσε επίσης το καλό παράδειγμα, όπως και πολλοί από τους φλογερούς Βερσιγκετόριγες της ενημέρωσης: πρώτοι στα λόγια, πρώτοι στην απεργοσπασία. Οι οδηγίες-εξαιρέσεις της ΕΣΗΕΑ θύμιζαν ιατρικές συνταγές: ένα τέταρτο (λειτουργίας) το πρωί, κι άλλο ένα το βράδυ. Τα κανάλια κι οι ραδιοσταθμοί έβγαζαν σύντομα δελτία, χωρίς να δεσμεύονται καν για απεργιακό περιεχόμενο, και τα διάφορα site μπορούσαν να ανεβάσουν κανονικά όλη την ειδησεογραφία της ημέρας (που θα ήταν έτοιμη από πριν) σε αυτό το τέταρτο. Αλλά επικράτησε το αγωνιστικό πάθος για ενημέρωση και λειτουργούσαν κανονικά –με προσωπικό ασφαλείας, υποτίθεται- σε 24ωρη βάση.

Την πιο καλή εξαίρεση όμως δε στην έχω πει ακόμα. Την αφήσαμε στο τέλος, γιατί κρύβει την ουσία του πράγματος. Η ΕΣΗΕΑ με τη συντεχνιακή λογική μιας κλειστής λέσχης (κλαμπ) έχει εκατοντάδες μέλη, αλλά δεν εκπροσωπεί τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων που βγάζουν τη λάντζα: τα μπλοκάκια, τους πρακτικάριους, τους εξωτερικούς συνεργάτες με το κομμάτι, τους ρεπόρτερ του διαδικτύου, όσους μένουν εκτός μισθολογίου. Όλους αυτούς δηλαδή που δεν ένιωσαν ποτέ την απεργία δική τους υπόθεση, όχι μόνο γιατί δεν ξέρουν πότε (και αν) θα πάρουν σύνταξη (και πόση) αλλά  γιατί είναι σε διαφορετικό ταμείο και δεν τους αφορά η εξαίρεση (ή μη) του ταμείου των δημοσιογράφων, που ήταν και το βασικό αίτημα της απεργίας, με βάση το κυρίαρχο πλαίσιο και το χαρακτήρα που της δόθηκε.

Παρεμπιπτόντως. Ένα κλαδικό σωματείο τύπου, που δε θα αφήνει έξω την πλειοψηφία των εργαζόμενων στο χώρο, δεν είναι απλώς επιτακτική ανάγκη, έπρεπε να έχει γίνει ήδη χτες. Για να περάσει στο Μουσείο (στο χρονοντούλαπο βασικά) της ιστορίας το σημερινό μόρφωμα, όπου συνυπάρχουν εκδότες, συνταξιούχοι, ε και λίγοι εργαζόμενοι για το ντεκόρ. Εκεί που θα καταλήξει ούτως ή άλλως δηλ, μόλις τελειώσει το καρότο του ΕΔΟΕΑΠ (του ταμείου).

Ο κόσμος το ‘χε τούμπανο ότι η απεργία όδευε προς της λύση της κι η ΕΣΗΕΑ κρυφό καμάρι. Στη συνάντησή της με τους εργοδότες, η διοίκηση πρότεινε να βγάλει όποιος θέλει απεργοσπαστικό φύλλο, αρκεί να έπαιρνε θέση κατά της ψήφισης του νόμου στο πρωτοσέλιδο.

Οι λιθογράφοι (με πλειοψηφία ΠΑΜΕ) είπαν στο διασωματειακό και στην ανακοίνωσή τους το αυτονόητο: απεργία διαρκείας χωρίς απεργούς δε γίνεται. Τώρα λοιπόν, ξέρετε τι έφταιξε και δεν πέτυχε η απεργία διαρκείας (ως την ψήφιση του νόμου). Το ΠΑΜΕ και η ηττοπάθεια των κομμουνιστών, που απέργησαν και δεν παρώδησαν, όπως άλλοι, την απόφαση του σωματείου τους, παρά το συντεχνιακό της σκεπτικό. Και κερατάδες και δαρμένοι. Απόλυτος σεβασμός σε αυτούς, όπως και σε όσους δημοσιογράφους απέργησαν με συνέπεια, παρά και ενάντια στις πιέσεις, χωρίς καμία ουσιαστική στήριξη από το συνδικαλιστικό όργανό τους.

Τελικά η παρωδία έληξε εσπευσμένα, προτού καν συμπληρωθεί η χτεσινή απ-εργάσιμη μέρα, στις 6 το απόγευμα, αντί για τις 6 το πρωί της επομένης (δηλ σήμερα). Η ΠΟΕΣΥ πλειοδότησε άλλη μια ώρα και την έληξε από τις 5, ενημερώνοντας μάλιστα τα μέλη των σωματείων μισή ώρα μετά την λήξη της απεργίας! Έβγαλε όμως ανακοίνωση ότι ο αγώνας δε σταματά εδώ, απλώς μεταβάλλεται η μορφή του (και ξανά προς τη δόξα τραβά-τραβά-τραβά). Και δεσμεύτηκε να διαγράψει όσα μέλη της δεν τήρησαν την απεργία.

Τόλμη, βούληση, πράξεις. Και τα μούτρα κρέας…

Και χάπι εντ για το χειροκρότημα. Η ΕΣΗΕΑ έχει πάρει την τρίμηνη παράταση του αγγελιόσημου, για να μη φύγει με άδεια χέρια. Η απεργία λύθηκε, η κυβέρνηση ίσως φεύγει, το ασφαλιστικό έρχεται, και στο βάθος οι κάλπες μας χαμογελάνε ειρωνικά. Κι ο δρόμος μας δεν έχει τελειωμό. Keep walking…

Ευχαριστούμε που επιλέξατε την κε του μπλοκ για την ενημέρωσή σας. Μόνο αγάπη. Και πάθος για ενημέρωση…

Τσέρνομπιλ - 30 χρόνια μετά

Σκόρπιες σημειώσεις

-Θυμάμαι στα παιδικά μου χρόνια, τον καρκίνο να θερίζει τον αγροτικό πληθυσμό στη Μακεδονία και πολλούς να αποδίδουν το μαζικό θανατικό στις συνέπειες του Τσέρνομπιλ (που έχει τον τόνο στο "ο" για την ακρίβεια, αλλά επικράτησε να το λέμε αλλιώς, όπως κάποτε τον αγαθό γίγαντα Τκατσένκο), παρά κι ενάντια στους ηρωικούς συντρόφους, που σύμφωνα με τον (μη) αστικό μύθο, έτρωγαν λέει φράουλες από την Ουκρανία, για να δείξουν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Και ποιος να ξέρει πού βρίσκονται σήμερα (πολιτικά εννοώ, όχι βιολογικά).

-Την Πρωτοχρονιά του 09', λίγο πριν-λίγο μετά, η Αυγή κυκλοφορούσε στον απόηχο του Δεκέμβρη, με ένα ημερολόγιο από τις μέρες της... μεγάλης εξέγερσης, και το πολιτικό σύνθημα: είμαστε η γενιά του Τσέρνομπιλ, που εννοούσε πως δε φοβόμαστε τα χημικά των κατασταλτικών μηχανισμών της χούντας του Καραμανλή. Ποιος να το έλεγε τότε στους εναλλακτικούς Συριζαίους, με πολιτικά η χωρίς, πως ο Καραμανλής (και η χούντα του) είναι φίλος μας, κι οι ψεκασμένοι (όχι από χημικά, του Καμμένου) επίσης, ο θείος του εθνάρχης κι η άλλη χούντα, η κανονική, δεν ήταν αμερικανοκίνητη.

-Ο αντιδραστήρας νο 4 ήταν αντιδραστικός, όργανο της αντίδρασης και της διεθνούς καπιταλιστικής μεθοδολογίας που σαμποτάρει την πρωτοβουλία της κολχόζνικης ιδιοκτησίας... Εξερράγη τον Απρίλη του 86', ένα χρόνο κι ένα μήνα μετά την ανάδειξη του Γκορμπατσόφ στη θέση του ΓΓ του ΚΚΣΕ και δύο μόλις μήνες μετά από το 27ο Συνέδριο του κόμματος, που ορίστηκε να γίνει ακριβώς 30 χρόνια μετά από το διαβόητο 20ό, για να καταδείξει την ιστορική συνέχεια, κι έθεσε τις βάσεις της (εξίσου διαβόητης) Περεστρόικα και των αρχών της: δηλ της χωρίς αρχές (αλλά με τέλος=σκοπό, της ιστορίας) αντεπανάστασης.

Κι ήταν παράλληλα, όχι ακριβώς το Βατερλώ της, αλλά το σημαδιακό γεγονός που ξεγύμνωσε τις προθέσεις της και την ειλικρίνεια των αρχών της, πχ της διαφάνειας (γκλάσνοστ) που υποσχόταν άπλετο φως (μη σου πω και το μαχαίρι στο κόκαλο) σε όλες τις υποθέσεις για την ενημέρωση των πολιτών-ταβάριτς. Τελικά η γκλάσνοστ αποδείχτηκε όπλο για τη... διαλεύκανση των μαύρων κηλίδων του 'επαίσχυντου' σταλινικού παρελθόντος και για τον παραγκωνισμό των πολιτικών αντιπάλων του Γκόρμπι και της Περεστρόικα. Ενώ η έκρηξη στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσέρνομπιλ ανακοινώθηκε εκ των υστέρων κι αφού οι Σουηδοί είχαν μετρήσει (κι ανακοινώσει επισήμως) αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας στην ατμόσφαιρα, η οποία προερχόταν από τα ανατολικά.

-Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό έχει δύο σκέλη: το ειδικό και το γενικό.
Το πυρηνικό ατύχημα στην Ουκρανία ήταν μια άτυχη στιγμή (όπως το λέει η λέξη) που μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε εργοστάσιο; Ή ένα στοιχείο που επιβεβαιώνει με τον πιο οδυνηρό τρόπο τη στροφή της σοβιετικής οικονομίας σε αγοραία κριτήρια και τις καταστροφικές της συνέπειες, με τα κριτήρια ασφαλείας να θυσιάζονται για να επιτευχθεί χαμηλότερο κόστος; Μόνο στην καπιταλιστική λογική του κέρδους όμως, το οικονομικό κόστος μπορεί να βαραίνει περισσότερο από τις ανθρώπινες ζωής και την οικολογική καταστροφή.

Και σε ευρύτερη κλίμακα: η πυρηνική ενέργεια είναι μια ασφαλής και συμφέρουσα μορφή στην οποία θα μπορεί/θα πρέπει να βασιστεί η κοινωνία του μέλλοντος (λαμβάνοντας πάντα υπόψη τη συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα περί σχάσης, σύντηξης, κτλ, τους προβληματισμούς για την ασφάλεια σε μια εξαιρετικά σεισμογενή περιοχή σαν την Ελλάδα, κι όλες τις παραμέτρους που θα αποτρέπουν το ενδεχόμενο ενός ατυχήματος); Ή μήπως είναι ένα ρίσκο που δεν αξίζει να πάρουμε από τη στιγμή που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ανθρώπινο λάθος ή μια ανυπολόγιστη φυσική καταστροφή;

Για την υποκρισία των αστικών ΜΜΕ και τα διαφορετικά σταθμά με τα οποία αντιμετωπίζουν τα πράγματα, μπορείτε να πατήσετε αυτό το σύνδεσμο και να διαβάσετε ένα θέμα που ανέβηκε χτες στο Ατέχνως. Όπου μες στη μέρα θα ανέβει ένα άλλο θέμα για την άλλη σημαντική επέτειο της ημέρας, το βομβαρδισμό της Γκερνίκα (που κι αυτήν αλλιώς έχει μάθει να τη λέει ο κόσμος, αλλά δεν μπορώ να την πω αλλιώς).

Μπορείτε επίσης να δείτε διάφορους συνδέσμους (1, 2, 3) με εντυπωσιακό φωτογραφικό υλικό από την επιστροφή της χλωρίδας και της πανίδας στην αποκλεισμένη περιοχή γύρω από το Τσέρνομπιλ, που δείχνει (λένε) ότι ο άνθρωπος είναι χειρότερος κι από πυρηνική καταστροφή (που κι αυτή με τον άνθρωπο έχει να κάνει).

Τα κέρατα της σοβιετικής εξουσίας από τις παραβιάσεις
των σοσιαλιστικών νομοτελειών επί Περεστρόικα

Μπορείτε επίσης να δείτε με χιουμοριστική διάθεση ένα θέμα για την Αποκάλυψη που αναφέρει επί λέξει το Τσέρνομπιλ στα ελληνικά, δηλ Άψινθος. Αν και στα σχόλια υπάρχουν κι οι άπιστοι Θωμάδες που δίνουν διαφορετικές ερμηνείες, πχ:

Η λέξη «Τσέρνομπιλ» στα ουκρανικά προφέρεται «Τσορνόμπιλ» (Чорнобиль) και είναι σύνθετη λέξη από τη λέξη «τσόρνυυ» (черный) που σημαίναι «μαύρο» και τη λέξη «μπίλλια» (билля) που σημαίνει χόρτο. Καμία σχέση με την Άψινθο. Το φυτό Artemisia absinthium που χρησιμοποιείται για το «αψέντι» στα ουκρανικά είναι «Πόλυν Γκίρκιι» (Полин гіркий).

Α, κι ένα παλιότερο του Κάπυμπάρα, στην 25η επέτειο, που είχε λέει και μπλουζάκι Μίσα. Όχι, δε θα ζηλέψω, εξάλλου δεν το έχει πια.

Κάτι παράξενα πράγματα

Εδώ και μερικές ημέρες συμβαίνουν κάτι παράξενα πράγματα, που είναι σχετικά δύσκολο να τα παρακολουθήσει κανείς και να συλλάβει όλες τις πτυχές τους, καθώς ένα μεγάλο μέρος τους εκτυλίσσεται διαδικτυακά, στα προφίλ διάφορων προσωπικών λογαριασμών σε ΜΚΔ (μέσα κοινωνικής δικτύωσης), πόσο μάλλον να τα μεταφέρει σε κάποιον τρίτο, ανυποψίαστο. Με κίνδυνο λοιπόν να παραλείπω ή να παρεξηγώ κάτι, σημειώνω τι περίπου έχω καταλάβει μέχρι τώρα, με κάθε επιφύλαξη.

Τις προάλλες μια ομάδα... (εδώ θα κολλούσε να πούμε οπορτουνιστών, κατά το αντιεξουσιαστών που λένε οι δημοσιογράφοι, αλλά ας πούμε) αλληλέγγυων κατέλαβε το Cit Plaza, ένα ξενοδοχείο στην Αχαρνών, για την εγκατάσταση προσφύγων, με τους οποίους είχαν επαφές. Εδώ και κάποιο καιρό το ξενοδοχείο δε βρισκόταν σε λειτουργία, αλλά ο χώρος όπου στεγαζόταν δεν ήταν εγκαταλειμμένος κι η ιδιοκτήτριά του ισχυρίζεται ότι προσπαθεί να το πουλήσει, για να γλιτώσει τη χρεοκοπία. Όταν εμφανίστηκε για να διαμαρτυρηθεί και να ζητήσει την αποχώρηση προσφύγων κι αλληλέγγυων, υπήρξε ένταση και φραστικό επεισόδιο (αν και υπάρχουν διάφορες αντικρουόμενες εκδοχές για τις λεπτομέρειες). Το θέμα σταδιακά πήρε διαστάσεις κι απασχόλησε τα ΜΜΕ, που αντιμετωπίζουν το θέμα με την ελαφρότητα τουιτερά ή και με μια σειρά τιτιβίσματα που σχολιάζουν το θέμα.

Ποια είναι όμως η ιδιαίτερη σημασία αυτής της υπόθεσης;
Καταρχάς, ενάντια στο γενικό κανόνα και το παράδειγμα άλλων αντίστοιχων καταλήψεων, οι συγκεκριμένοι αλληλέγγυοι δεν πήραν ένα κτίριο που ανήκει στο δημόσιο ή σε κάποιον άλλο φορέα που σχετίζεται μαζί του (Πανεπιστήμιο, Εκκλησία, κτλ), όπως πχ η κατάληψη για τη φιλοξενία προσφύγων στη Νοταρά, στα Εξάρχεια, αλλά κατέλαβαν έναν ιδιωτικό χώρο.

Δεύτερο και σημαντικότερο: κατά τα φαινόμενα, η συγκεκριμένη κίνηση δεν έχει απλά την ανοχή της κυβέρνησης, αλλά και μια υπόγεια στήριξη, αν όχι κάτι παραπάνω από αυτό. Η αστυνομία έχει εντολή να μην επέμβει, μολονότι έχει γίνει σχετική καταγγελία. Το Left προβάλλει ζεστά το θέμα, ενώ πολλοί Συριζαίοι (με πολιτικά ή χωρίς) δραστηριοποιούνται ενεργά μεταξύ των αλληλέγγυων. Οι οποίοι ήταν καλά διαβασμένοι, έδρασαν στοχευμένα κι ήξεραν πολύ καλά πού πήγαιναν (δεν πρέπει να είναι τυχαίο πως μια βδομάδα πριν μια ΜΚΟ είχε ζητήσει από την ιδιοκτήτρια για τον ίδιο λόγο το ξενοδοχείο της). Ενώ είχαν (εσωτερική;) πληροφόρηση ακόμα και για τα χρέη της Παπαχελά στο δημόσιο (σύμφωνα με την ίδια έχει απλήρωτο τον ΕΝΦΙΑ, όπως και πολύς κόσμος που αδυνατεί να τον πληρώσει), έλεγαν πως το ξενοδοχείο ανήκει για αυτό το λόγο στο ΙΚΑ και μετά ανακάλυψαν τα χρέη προς τους εργαζόμενους (βλέπε και παρακάτω).

Τι μέρος του λόγου είναι οι αλληλέγγυοι; Παλιοί και νυν συριζαίοι (με πολιτικά ή χωρίς), Αρανίτες από τη ΛαΕ του Λαφαζάνη (που 'χει διχαστεί για το θέμα) και Ροσινάντε, δηλ το τμήμα της αναρχίας που διατηρεί ανοιχτό δίαυλο (για να τεθεί κομψά) με το κυβερνών κόμμα. Και αυτή η σύνδεση είναι που κάνει ακόμα πιο περίεργες κάποιες... συμπτωματικές συμπτώσεις, που θα έλεγε κι ο Γιατζόγλου.

Τι μέρος του λόγου είναι η ιδιοκτήτρια; Μπερδεμένη, απογοητευμένη Συριζαία, που έφαγε την κατραπακιά μετά το δημοψήφισμα και της έγινε μάθημα, για να δέσει το γλυκό με την τελευταία εξέλιξη. Είναι γνωστή (διαδικτυακά και μη) σε αρκετές προσωπικότητες του ευρύτερου συριζογενούς κόσμου που την υπερασπίζονται στα ΜΚΔ, ενώ η ίδια έκανε διάφορες αναρτήσεις στο Facebook, προσπαθώντας να βρει το δίκιο της και να αντιμετωπίσει έναν επικοινωνιακό πόλεμο όπου βάλλεται πανταχόθεν, από αλληλέγγυους μέχρι φιλελέδες που διέδιδαν ψευδώς πως είχε πατήσει like σε αυτήν την κατάληψη, μέχρι που κατάλαβε ότι κινδυνεύει η περιουσία της. Κάπου το έχασε όμως (λογικά ως ένα βαθμό) και έκανε μερικά τραβηγμένα σχόλια. Ενώ αυτό που την καταδίκασε οριστικά κι ερέθισε τα εξεγερμένα, αλληλέγγυα πνεύματα φαίνεται να είναι η μετατόπισή της προς το ΚΚΕ (κόκκινο πανί στην κυριολεξία) κι ένα σχόλιό της για την εύστοχη (και προφητική στην περίπτωσή της) ομιλία του ΓΓ στη βουλή για τις ΜΚΟ και τους αλληλέγγυους: α ρε Κουτσούμπα τα έλεγες...

Ποιος άλλος εμπλέκεται σε αυτήν την... πολύκροτη υπόθεση;
Η δικηγόρος Λεγάκη, από το παλιό (κατά άλλους μεταμοντέρνο) Ναρ που γνωρίσαμε, εκπρόσωπος κάποιων εργαζόμενων, που δούλευαν στο City Plaza και διεκδικούν τα δεδουλευμένα που τους οφείλονται. Έχω πάντως την εντύπωση ότι η πλειοψηφία των υπαλλήλων έχει επαφή με το ΠΑΜΕ και τη θρυλική (λόγω ονόματος κι όχι μόνο) ΠΚΞ. Σε κάθε περίπτωση αυτός που χρωστάει λεφτά, είναι το αφεντικό που διεύθυνε το ξενοδοχείο κι όχι η ιδιοκτήτρια που το μίσθωνε, όπως αρχικά είχε διαδοθεί.

Ποιος άλλος; Εσχάτως οι φιλελέδες με την φιλελεύθερη προβιά, που ειρωνεύονται όσους αριστερούς θέλουν τους μετανάστες στην πατρίδα μας, μέχρι να λουστούν και οι ίδιοι τις συνέπειες. Το οποίο μοιάζει συγκλονιστικά με τη γνωστή χρυσαυγίτικη εξυπνάδα: όποιος θέλει ξένους, να τους πάρει στο σπίτι του. Αν και το καλύτερο θα ήταν να τους ανταλλάξουμε με τους σκατόψυχους Αίλειναιςς και το μισό εκατομμύριο ψηφοφόρων των νεοναζί.

Το νήμα περιπλέκεται σε ένα κουβάρι λεπτομέρειες και γίνεται δύσκολο να το ξετυλίξουμε και να κρατήσουμε την ουσία. Η οποία πάντως δεν είναι να πάρουμε το μέρος της μίας ή της άλλης πλευράς και να υπερασπιστούμε την (όποια) Αλίκη Παπαχελά, ή τους μικροαστούς και την ιδιοκτησία τους, αλλά να δούμε πίσω από την επιφάνεια, τι παιχνίδι παίζεται και πού το πάνε.

Έχουμε την περίπτωση μιας κατάληψης που δεν παίρνει ένα δημόσιο χώρο ή κτίριο, για να ασκήσει εμμέσως πίεση στην πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, αλλά απαλλοτριώνει έναν ιδιωτικό χώρο. Όχι όμως το Mirage πχ που βρίσκεται λίγο παραπέρα, ανήκει στην Εκκλησία και το διαχειριζόταν ο Δασκαλαντωνάκης. Κι η οποία επί της ουσίας (και πίσω από τις γραμμές των ανακοινώσεων) όχι μόνο δε στρέφεται κατά της κυβέρνησης για την εγκληματική της αμέλεια στο θέμα των προσφύγων, αλλά έχει την ανοχή και βασικά τη στήριξή της.

Παράλληλα ανοίγει το ζήτημα της ιδιοκτησίας (όχι μέσων παραγωγής, αλλά της ιδιοκτησίας γενικά) και μπαίνει αυτομάτως το ερώτημα, αν βρισκόμαστε σε προχωρημένη επαναστατική κατάσταση, για να αρχίσουμε τις απαλλοτριώσεις (επαναστατικώ δικαίω). Κι αν ναι, γιατί δεν ξεκινάμε από μερικά μονοπώλια και μπαίνουν στο στόχαστρο οι μικροαστοί; Εκτός κι αν είναι κάποιο (σατανικό σίγουρα) σχέδιο, να τους βοηθήσουμε να φαλιρίσουν μια ώρα αρχύτερα, για να αφήσουμε χωρίς κοινωνικούς συμμάχους την αστική τάξη και να την απομονώσουμε.

Πρώτα ήρθαν και απαλλοτρίωσαν το City Plaza. Δε μίλησαν, γιατί δεν πειράζαμε ούτε τρίχα από τη δική τους περιουσία.
Κι όταν ήρθε η δική τους ώρα, δεν είχε μείνει κανείς μικροαστός να διαμαρτυρηθεί και να το παίξει αγανακτισμένος πολίτης ενάντια στην παραβίαση της ιερής ιδιοκτησίας.

Κι όλα αυτά, όλως τυχαίως, λίγες μόνο μέρες μετά από τον (καθόλου ανεξήγητο πια) ντόρο που προκάλεσε το σχόλιο του Κουτσούμπα στη Βουλή για τις ΜΚΟ και τις κινηματικές μεταμφιέσεις τους. Και (κοίτα να δεις...) πάνω στην ώρα που η κυβέρνηση ετοιμάζεται να φέρει την ανατροπή της κοινωνικής ασφάλισης, πιέζεται να πάρει κι άλλα μέτρα, νιώθει στριμωγμένη, σκέφτεται τις εκλογές ως διέξοδο και αναζητά εναγωνίως αριστερά, εναλλακτικά λίφτινγκ στο γερασμένο αντιλαϊκό της προφίλ.

Αλλά όποιος τολμήσει να αναρωτηθεί τα αυτονόητα, είναι ενάντια στους πρόσφυγες, τους αλληλέγγυους, υπέρ των μικροαστών, της αστυνομικής επέμβασης και δε συμμαζεύεται. Το έχουμε ξαναδεί άλλωστε το έργο (και πολύ πρόσφατα μάλιστα) για να ξεχαστεί, έτσι απλά.

Κάτι παράξενα πράγματα, ε...;

Επανάσταση είναι

Επανάσταση είναι ο συνειδητός μετασχηματισμός της κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, η αλλαγή τάξης στην εξουσία κι η αλλαγή των σχέσεων παραγωγής. Τίποτα λιγότερο που να μην παίρνει υπόψη του αυτά τα δύο σημεία. Και συνάμα πολύ περισσότερα, που αφορούν τις αντικειμενικές προϋποθέσεις (επαναστατική κατάσταση) και τους υποκειμενικούς όρους, που δεν είναι μόνο η πρωτοπορία και το δικό της επίπεδο ωρίμανσης, αλλά κι ο μαχόμενος λαός, γιατί τίποτα δεν μπορεί να γίνει στο όνομά του, ερήμην του.

Η επανάσταση δεν είναι πόλεμος ή ειρήνη, αλλά και τα δυο μαζί. Δεν είναι μόνο τα όπλα κι η στιγμή της κατάκτησης της εξουσίας, η συντριβή του αστικού κράτους, αλλά κι αυτό που θα φέρει στη θέση του, δημιουργία ενός νέου κόσμου, ο επαναστατικός μετασχηματισμός της κοινωνίας. Δεν είναι ούτε πολεμικός κομμουνισμός (κατάργηση του εμπορίου με διατάγματα) ούτε... ειρηνικός κομμουνισμός, με ειρηνικό, κοινοβουλευτικό πέρασμα στην κοινωνία του μέλλοντος. Είναι ο κομμουνισμός, χωρίς άλλους επιθετικούς προσδιορισμούς.

Η βίαια κατάληψη της εξουσίας δεν είναι παρά μια (διαλεκτική) στιγμή έξαρσης σε μια μακροχρόνια διαδικασία, που δε συμβιβάζεται με τη δύναμη της (αγαπο)συνήθειας, αλλά δεν είναι περιπέτεια της μιας βραδιάς, μια κι έξω, μια ξεπέτα. Η στασιμότητα την αναιρεί τη σκοτώνει, κι όταν δεν προχωρά, πισωγυρίζει και χάνει/χάνεται. Αλλά δεν είναι κεραυνοβόλα, με μια ματιά στα ξαφνικά. Θέλει σύστημα, τακτική και πολιορκία, για να πέσει ο στόχος.

Η επανάσταση μοιάζει με το μεγάλο μας έρωτα, όπου νιώθουμε γεμάτοι, δυνατοί, άτρωτοι και κάθε μέρα μετράει σαν μήνας. Μια εμπειρία ζωής, όπου υπερβαίνουμε τον εαυτό μας, τα όριά μας, και γινόμαστε ένα με το άλλο, με κάτι έξω από εμάς.

Αλλά ο έρωτας είναι τελείωση, ολοκλήρωση, εξιδανίκευση, που δε γνωρίζει ή παραγνωρίζει τα στραβά και τις αδυναμίες.
Η επανάσταση αντιθέτως είναι μια διαδικασία γεμάτη αντιφάσεις, που κινείται καθώς τις υπερνικά και προχωράει, για να σκοντάψει παρακάτω σε άλλα λάθη, με την αφηρημάδα του ερωτευμένου ή του μεγάλου επαναστάτη.

Η εξουσία δεν υποκαθιστά τον έρωτα, δεν παραδίδεται εύκολα και δεν πέφτει οικειοθελώς. Και δεν είναι πουθενά γραμμένο ότι υπάρχει μία επανάσταση εκεί έξω που μας περιμένει, αν δεν τραβήξουμε εμείς για να τη βρούμε (και πάλι δεν είναι σίγουρο ότι αυτό φτάνει).

Οι αποτυχημένοι έρωτες γίνονται απωθημένα, αλλά το τυφλό πάθος δεν μπορεί να σε οδηγήσει σε μια πραγματική επανάσταση, που είναι το πιο ώριμο, το πιο φυσικό και συνειδητό πράγμα, που μπορεί να δει κανείς. Οι αποτυχημένες επαναστάσεις, που δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμες, για να πετύχουν, λέγονται εξεγέρσεις, με εξαίρεση με αυτήν του 05' που προετοίμασε το νικηφόρο 17'.

Όσοι δεν έζησαν ποτέ καμία επανάσταση (δηλ όλοι μας) δε δικαιούνται να ομιλούν (περισσότερο απ' όσο πράττουν), παρά μόνο να κάνουν μία.
Όποιος μιλάει συνέχεια για αυτήν, δε βρίσκει παρά ένα φτηνό υποκατάστατο για να ξεγελάει τον εαυτό του και να εξασφαλίζει την (επαναστατικώ δικαίω) σωτηρία της εξεγερμένης του ψυχής, που βολεύεται.
Κι όποιος φαντασιώνεται ότι την ξεκινά ή την κάνει μόνος του, κάθε μέρα, είναι εξίσου επικίνδυνος. Κι έχει τόση σχέση με την επανάσταση, όση και τα επαναστατικά προϊόντα των διαφημιστών ή αυτό το τραγούδι της Αρβανίτη.



Είναι πολύ λογικό να θέλουμε να τραβήξουμε το (επαναστατικό) μέλλον στον καιρό μας, με το φόβο ότι δε θα το ζήσουμε ποτέ, αλλά αυτό δε μας απαλλάσσει από την ευθύνη να σκεφτούμε σοβαρά πώς μπορεί να συμβεί αυτό στην πραγματική ζωή και όχι στη φαντασία μας που ανεβαίνει μόνη της στην εξουσία και πιάνει το Μάη (του 68') ενώ απέχει πχ από την πορεία της Πρωτομαγιάς.

Η επανάσταση δεν είναι μόνο η τέχνης της επικράτησης, πώς να νικήσεις σε ένα παιχνίδι, αλλά πώς να αλλάξεις τους κανόνες του, τον τρόπο που παίζεται κι επιβάλλεται ασυνείδητα αλλά καθολικά.

Σε κάθε περίπτωση το να ζεις ή να κάνεις μια επανάσταση, είναι πολύ προτιμότερο απ' το να γράφεις για αυτήν. Κι έτσι ο Βλαδίμηρος άφησε στη μέση το Κράτος κι Επανάσταση και μας άφησε χωρίς βασικές απαντήσεις.

Αλλά η επανάσταση δε θα γίνει σύμφωνα με τις γραφές, ούτε κι ενάντια σε αυτές, παρά πλουτίζοντάς τες, γιατί συμπυκνώνει την πιο πλούσια πείρα, είναι το πιο πρωτότυπο γεγονός που δεν μπορεί να μπει σε καλούπια, αλλά ακολουθεί γενικές νομοτέλειες. Και περιμένει να τη γράψουμε στην πράξη...

Το ΚΚ Κούβας κι η κριτική της κριτικής

Τα τελευταία χρόνια, που η ηρωική Κούβα αναγκάζεται να προχωρά σε ορισμένες αναδιπλώσεις, αναπαράγονται κάποιες στερεότυπες συμπεριφορές, που περισσότερο κι από την ίδια την Κούβα αδικούν τους συντρόφους που τις υιοθετούν. Το ένα άκρο μπορεί να συνοψιστεί στην ανομολόγητη, ενδόμυχη σκέψη πολλών συντρόφων μπριγαδίστας, που επισκέπτονται το νησί της επανάστασης: ας πάμε τώρα, όσο προλαβαίνουμε να δούμε κάποια πράγματα, προτού χαθούν ή εκφυλιστούν από την αντεπανάσταση. Στον αντίποδα, όσοι επιχειρούν να αρθρώσουν κριτικό λόγο για όσα εκτυλίσσονται στην Κούβα, συναντούν συχνά μια καχύποπτη ως επιθετική αντιμετώπιση από σφους αυτόκλητους θεματοφύλακες, που τους κατηγορούν για ελαφρά αντιμετώπιση του θέματος κι εύκολη κριτική που επηρεάζεται από την προπαγάνδα του αντιπάλου, ενώ πολλές φορές επικαλούνται την αδιαμφισβήτητη επαναστατική πείρα και τα 'παράσημα' των Κουβανών κομμουνιστών, που σίγουρα γνωρίζουν πολύ καλύτερα από εμάς τι προβλήματα έχουν να λύσουν και πώς θα χειριστούν τις δικές τους υποθέσεις.

Δεν είναι θέμα μέσου όρου, χρυσής τομής ή να στήσουμε ένα αδιέξοδο δίπολο, για να φανούμε η φωνή της λογικής που αίρει διαλεκτικά τις αντιθέσεις. Αλλά η όποια κριτική προσέγγιση της Κούβας και των εκεί εξελίξεων είναι δύσκολο καθήκον, που πρέπει να περάσει από Συμπληγάδες, αποφεύγοντας αυτούς τους σκοπέλους. Ο μηδενισμός κι η εξιδανίκευση είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος κι ο δρόμος προς αυτές μπορεί να είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις και με την κατάλληλη θεωρητική κάλυψη.

Πρόσφατα ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 7ου Συνεδριου του ΚΚ Κούβας και πιστεύω πως θα είχε ξεχωριστό ενδιαφέρον να γίνει μια προσπάθεια εκτενούς κριτικής-παρουσίασης των υλικών και των αποφάσεων στις οποίες κατέληξε. Ελλείψει αυτής της δυνατότητας, μπορούμε να σταθούμε στα δύο χαρακτηριστικά στιγμιότυπα, που γνώρισαν και τη μεγαλύτερη δημοσιότητα, δίνοντας τον τόνο των εργασιών του Συνεδρίου.

Το πρώτο ήταν ο συγκινητικός χαιρετισμός του 90χρονου Φιντέλ και η κατηγορηματική διαβεβαίωση ότι ο ίδιος μπορεί να φύγει σχετικά σύντομα από τη ζωή, αλλά ο κομμουνισμός θα ζήσει! Μια φράση που θυμίζει πολύ το αντίστοιχο απόφθεγμα του Χαρίλαου για τους ζευγάδες που φεύγουν και για τη σπορά που αφήνουν πίσω τους. Κι η οποία [φράση] απαντά στο καίριο ερώτημα που ανησυχεί ακόμα και πολλούς κομμουνιστές για το μέλλον της σοσιαλιστικής προοπτικής στο νησί μετά το βιολογικό τέλος του ηγέτη της επανάστασης και την αποχώρηση αυτής της γενιάς από το ιστορικό προσκήνιο.

Το δεύτερο είναι κάποια αποσπάσματα από την ομιλία του Ραούλ Κάστρο, ΓΓ του κομμουνιστικού κόμματος, στο άνοιγμα των εργασιών και τα σημεία που τόνισε κριτικά και το ρεπορτάζ του 902.

Για το πλαίσιο λειτουργίας των ιδιωτικών επιχειρήσεων είπε πως «η ιδιωτική επιχειρηματικότητα θα αναπτυχθεί μέσα σε ένα καλά ορισμένο πλαίσιο και θα αποτελέσει συμπληρωματικό στοιχείο της οικονομίας της χώρας», ενώ εκτίμησε πως ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης δεν είναι ενάντια στο σχέδιο της κουβανικής κυβέρνησης που περιλαμβάνει 313 μέτρα εκσυγχρονισμού της οικονομίας. Δίνοντας ένα στοιχείο προσανατολισμού είπε πως ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης εφαρμόζεται επιτυχημένα στη Κίνα και στο Βιετνάμ.

Δεν ξέρω πόσο ωφέλιμο είναι να βγάλει κανείς γενικά συμπεράσματα για την πορεία των πραγμάτων συνολικά, από αυτές τις αναφορές. Δεν ξέρω όμως πόσο ωφέλιμο θα ήταν να τις αγνοήσουμε ή να τις υπερασπιστούμε και να τις δικαιολογήσουμε με βάση τις συνθήκες, τον αποκλεισμό και τη διεθνή απομόνωση του νησιού. Η κριτική αυτή είναι δίκοπο μαχαίρι και στις άκρες του κρύβονται δύο από τα πιο συχνά 'αμαρτήματα' του κομμουνιστικού κινήματος.

Το ένα είναι να κρίνουμε αφηρημένα, εξωιστορικά, χωρίς να παίρνουμε υπόψη σε ποιες συνθήκες, ποια συγκυρία και σε ποιο περιβάλλον καλούνται να δράσουν τα ιστορικά υποκείμενα (οι κουβανοί επαναστάτες στη συγκεκριμένη περίπτωση). Με βάση αυτήν την απλοϊκή λογική, που εκλαμβάνει τους ελιγμούς ως στρατηγικές υποχωρήσεις, η ΝΕΠ πχ θα ήταν ένα ασυγχώρητο πισωγύρισμα από τις σωστές αρχές της περιόδου του πολεμικού κομμουνισμού -και με αυτό δεν υπονοώ απαραίτητα ότι η πολιτική που ακολουθεί το ΚΚ Κούβας είναι μια κουβανική εκδοχή της ΝΕΠ, ότι είναι σωστή ή επιβεβλημένη από τα πράγματα.

Από την άλλη, η ένθερμη υπεράσπιση μιας επανάστασης που αγνοεί ή πολύ περισσότερο αποθαρρύνει στην πράξη την κριτική (με τη λογική: ποιοι είμαστε εμείς οι άκαπνοι για να κρίνουμε αφ' υψηλού κι από την ασφάλεια του πληκτρολογίου μας τους μπαρουτοκαπνισμένους επαναστάτες της Κούβας) αντιγράφει δυστυχώς ένα σοβαρό λάθος και μία από τις παθογένειες του κομμουνιστικού κινήματος, στις σχέσεις των οργανικών του μελών. Η κριτική είναι το οξυγόνο της επανάστασης, χωρίς το οποίο είναι καταδικασμένο να ατροφήσει και να πεθάνει.

Αυτά μοιάζουν ίσως γενικά κι αυτονόητα. Οπότε πάμε επί του συγκεκριμένου.

Το πιο ανησυχητικό σημείο κατά τη γνώμη μου, δεν είναι ο ένας ή άλλος ελιγμός σε ένα δεδομένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον με συντριπτικά δυσμενείς συσχετισμούς, αλλά η προβληματική (αν όχι ανύπαρκτη) σύνδεσή τους με τη στρατηγική. Οι κουβανοί σύντροφοι οφείλουν να εξηγήσουν (όχι σε εμάς αλλά στον κουβανικό λαό) τον υποχρεωτικό χαρακτήρα κάποιων μέτρων, την ανάγκη να δοθούν κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα, τα οφέλη που προσδοκά η σοσιαλιστική εξουσία από αυτές τις κινήσεις, αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε αυτή τη διαδρομή. Το ΚΚ Κούβας οφείλει να αναλύσει ανοιχτά τις δυσκολίες που υπάρχουν ή που μπορεί να προκύψουν, τα βήματα που θα γίνουν (στο βαθμό που μπορεί να προβλεφθούν) και ποιο είναι το βήμα πίσω, που θα γίνει φόρα για να 'ρθουν ακολούθως δύο βήματα-άλματα μπρος. Τι γίνεται, για ποιο λόγο και με ποιο στόχο;

Το πρόβλημα συνεπώς δε βρίσκεται στο αν υπάρχει ιδιωτικός τομέας κι η ανάγκη καταφυγής σε αυτόν (ή ανοχής των δραστηριοτήτων του), αλλά η φαινομενική θεωρητικοποίηση της κατάστασης ως έχει, του ήδη υπάρχοντος. Η θεωρία που έρχεται εκ των υστέρων να δικαιολογήσει την πράξη κι ορίζει τον ιδιωτικό τομέα ως συμπληρωματικό στοιχείο της σοσιαλιστικής οικονομίας, εκτιμώντας πως στην Κίνα και το Βιετνάμ λειτουργεί σωστά ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης, προβάλλοντάς τα ενδεχομένως ως πρότυπα παραδείγματα προς μίμηση.

Σε αυτό το σημείο χρειάζεται κατά τη γνώμη μου, η πιο προσεκτική, η πιο καλοπροαίρετη, η πιο συντροφική και δημιουργική, αντικειμενική κριτική, που δεν είναι παραδοχή αδυναμίας, αλλά σημάδι της δύναμης των κομμουνιστών να συνδιαλέγονται ανοιχτά και να ανταλλάσσουν απόψεις. Βασική προϋπόθεση των παραπάνω βέβαια είναι να μελετηθεί το σύνολο των υλικών του Συνεδρίου (ακόμα και τυχόν αντιπαραθέσεις που αποτυπώνουν κάποια διαπάλη) και όχι μερικά αποσπάσματά του.

Το ΚΚΕ είναι γαμάτο

Αντικειμενικά μιλώντας. Σκέψου μόνο τι έχεις ακούσει κατά καιρούς γι' αυτό, πόσο αντιφατικά είναι όλα αυτά, ποια στοιχεία καταφέρνει να συγκεντρώνει ένας μόνο φορέας...
Έχουμε και λέμε.

Το ΚΚΕ είναι εθνοπροδοτικό, υποχείριο της Μόσχας, αλλά ταυτόχρονα και εθνοπατριωτικό, που υποτάσσει το ταξικό στις εθνικές επιδιώξεις της αστικής τάξης, γι' αυτό κι έχει στην κοινοβουλευτική του ομάδα τη Λιάνα Κανέλλη, ενώ παλιότερα είχε συνεργαστεί και με τον πυρίκαυστο Ζουράρι, που τώρα είναι στους Ανελ.

Το ΚΚΕ ήταν με το δικτάτορα Μιλόσεβιτς, στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας, στο όνομα ενός αντινατοϊκού, αντιιμπεριαλιστικού μετώπου. Σήμερα όμως αθωώνει τον ευρωνατοϊκό και βασικά τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, τηρώντας εγκληματική στάση των ίσων αποστάσεων στη Συρία, την Ουκρανία, κτλ.

Το ΚΚΕ είναι ρωσόδουλο, στην κλίκα του ιμπεριαλιστή Πούτιν, αλλά θεωρεί τελείως λανθασμένα τη σημερινή Ρωσία ιμπεριαλιστική δύναμη.

Το ΚΚΕ παραλύει τη χώρα με απεργίες και πορείες, αλλά δεν κάνει τίποτα πέρα από κάποιους εθιμοτυπικούς, υγιεινούς περιπάτους, για να οργανώσει τη λαϊκή πάλη.

Το ΚΚΕ τα παραπέμπει όλα στη Δευτέρα Παρουσία του σοσιαλισμού, αλλά έχει μόνο οικονομίστικα αιτήματα και στόχους πάλης, που δε ριζοσπαστικοποιούν τις συνειδήσεις.

Το ΚΚΕ δε θέλει να κυβερνήσει και δεν μπήκε σε μια κυβέρνηση της αριστεράς να βάλει πέντε όρους για να συνεργαστεί (ιστορική χαμένη ευκαιρία). Αλλά δεν ξεχνάμε το 89' και τη συνεργασία με τη Δεξιά.

Το ΚΚΕ είναι κόμμα ολοκληρωτικό και αντικοινοβουλευτικό, αλλά περιφρουρεί το αστικό κοινοβούλιο.
Το ΚΚΕ είναι στα όρια του συνταγματικού τόξου και της νομιμότητας, αλλά έχει υπογράψει ότι θα σεβαστεί και θα τηρήσει το αστικό σύνταγμα, συνεπώς...

Η ιδεολογία του ΚΚΕ είναι η μήτρα (ούτε καν μαμή) της βίας, που είναι η μαμή της ιστορίας (κι όχι ποντικομαμή, σαν τις στρακαστρούκες των μπαχαλάκηδων και τον κλεφτοπόλεμο με τους μπάτσους) αλλά είναι με το ειρηνικό πέρασμα, το λεγκαλισμό και λέει ότι στην επανάσταση δε θα σπάσει ούτε ένα τζάμι. Ενώ ως γνωστόν δε θα μείνει τζάμι για τζάμι, να σου δώσω μια να σπάσεις, αχ βρε κόσμε γυάλινε...

Οι κομμουνιστές θα μας πάρουν τις γυναίκες και θα διαλύσουν την οικογένεια, αλλά είναι συντηρητικοί πολέμιοι της σεξουαλικής επανάστασης, των ομοφυλόφφιλων κι υπέρμαχοι της πυρηνικής οικογένειας.

Το ΚΚΕ είναι σεχταριστικό, με απογειωμένους στόχους, αλλά κι οπορτουνιστικό, ενσωματωμένο στα όρια του συστήματος. Αυτό το περιβόητο δίπολο σεχταρισμού-οπορτουνισμού νομίζω πως το 'γραψε πρώτος ο ευρωκομμουνιστής Ελεφάντης στην επαγγελία της αδύνατης επανάστασης (που γιατί να το παλεύουμε, άμα είναι εξ αρχής αδύνατη;) για το ΚΚΕ στην περίοδο του μεσοπολέμου. Κι από εκεί το αντέγραψαν όλοι (πχ Μπιτσάκης) για να βγαίνουν πάντα από πάνω, είτε έτσι είτε αλλιώς. Αν το ΚΚΕ είναι πολύ αριστερό για τα γούστα τους, τότε είναι σεχταριστικό, αλλιώς είναι οπορτουνιστικό, μία ή η άλλη, φράγκο δύο, κορώνα χάνεις, γράμματα κερδίζω. Ενώ αυτοί έχουν πάντα δίκιο, καλή ώρα ο Μπιτσάκης, και το 89' που καταγγέλλει τον αριστερό κυβερνητισμό και τώρα που τον υποστήριζε αναφανδόν (κράτα Αλέξη γερά).

Το τελευταίο που μάθαμε και προστέθηκε σαν κρίκος στην αλυσίδα είναι πως το ΚΚΕ θέλει να γεμίσει η χώρα "λαθρομετανάστες", για να μας αφελληνίσουν, αλλά είναι ενάντια στους αλληλέγγυους μη σου πω και στους μετανάστες γενικότερα (θυμήσου πχ σφε αναγνώστη πώς πήγαν να πλασάρουν την περίπτωση στη Λέσβου, με το κτίριο του Εργατικού Κέντρου). Και να πεις ότι καταφερόταν ενάντια σε αυτούς. Στις ΜΚΟ αναφερόταν, που βαφτίζονται αλληλέγγυοι για να κάνουν μπίζνες.

Έλα τώρα που δεν το είπε ο Κουτσούμπας, αφού όλοι το ακούσαμε...
Δημιουργούνται επιπλέον προβλήματα και από την ασύδοτη και ύποπτη δράση των δεκάδων ΜΚΟ που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια έξω και μέσα στα κέντρα προσωρινής φιλοξενίας, αλλά και εκεί που κατασκηνώνουν χωρίς άλλες δομές οι πρόσφυγες όπως στην Ειδομένη, στον Πειραιά κ.α.
Από την πρώτη στιγμή έχουμε θέσει το ζήτημα.
Αυτό όντως δημιουργεί σειρά ζητημάτων. Είναι και αυτό μέγιστο θέμα και ασφάλειας. Παίζουν επικίνδυνο ρόλο.
Μπορεί να βρεθεί ανάμεσά τους κάθε καρυδιάς καρύδι. Από καλοστημένες επιχειρήσεις, από πράκτορες μυστικών υπηρεσιών όλων των ηπείρων, μέχρι λαθρέμποροι, διακινητές ναρκωτικών, όπλων, εμπορίου οργάνων, λευκής σαρκός και δεν συμμαζεύεται.
Φοράνε τη μάσκα πότε του αναρχοαυτόνομου αλληλέγγυου, πότε του καλυμμένου φασίστα ναζιστή. Και τέτοιοι βρίσκονται ανάμεσά τους από τις βόρειες χώρες της Ευρώπης και από όλον τον κόσμο.

Α δεν το είπε. Έλα μωρέ, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα.

Εκτιμήσεις - Απορίες

Σχεδόν κανείς δε θα δει τι πραγματικά είπε ο ΓΓ. Θα πάρουν όμως έτοιμο το συμπέρασμα (το ΚΚΕ είναι ενάντια στους αλληλέγγυους) να το αναμασήσουν και να το πετάξουν θριαμβευτικά σε κάποια συζήτηση. Πόσο αισιόδοξος μπορεί να είναι κανείς άραγε για την κριτική ικανότητα του μέσου καταναλωτή ειδήσεων, στην "εποχή της πληροφορίας", σε μια "κοινωνία της γνώσης";
Ποιος ένιωσε να θίγεται από την επίθεση στις ΜΚΟ και ενορχήστρωσε την οργανωμένη ηλιθιότητα;

Το ωραίο της υπόθεσης δεν είναι ότι υπάρχουν αντιφατικές εκτιμήσεις για το ίδιο πράγμα (αυτό είναι ως ένα βαθμό φυσιολογικό). Το πραγματικά γαμάτο είναι να ακούς το ίδιο ακριβώς πρόσωπο να λέει πότε το ένα και πότε το άλλο ως καταναλωτής και φορέας κλισέ, που αποδεικνύει πως το μυαλό του έχει χτυπηθεί στο μίξερ των ΜΜΕ (δε λέω τηλεόρασης, γιατί υπάρχουν κι αυτοί που απέχουν περήφανα από την τηλεθέαση, και πιστεύουν πως για αυτό ακριβώς δεν τρώνε σανό).

Κι ας επιστρέψουμε στο αρχικό ερώτημα: πόσο γαμάτο είναι ένα κόμμα που καταφέρνει να είναι τα πάντα και τα αντίθετά τους;
Αντικειμενικά μιλώντας...

Για το Απριλιανό πραξικόπημα

Παρ' ότι εκ των υστέρων επικράτησε η αντίληψη πως το πραξικόπημα υποκινήθηκε και οργανώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η ερμηνεία αυτή δεν τεκμηριώνεται.

Αυτό ισχυρίζεται τουλάχιστον, όπως είδαμε σε μια πρόσφατη ανάρτηση, ο (γνωστός και μη εξαιρετέος) ιστορικός Καλύβας. Κι εμείς καλούμαστε να βασιστούμε στην αυθεντία του, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις, εφόσον το βιβλίο είναι μια μορφή ιστορικής επισκόπησης και δεν έχει την πολυτέλεια του χώρου για εξηγήσεις και περιττές λεπτομέρειες. Συνεπώς αρκούμαστε στην υπεύθυνη διαβεβαίωσή του (μπέσα, λέμε), όπως σε κάποια ντοκιμαντέρ-αφιερώματα, όπου βάζεις τον Ταδόπουλο να πει μια φράση από το σενάριο, πχ "ο Στάλιν ήταν δικτάτορας" (τυχαίο παράδειγμα) κι αυτή αποκτά αυτομάτων την αδιάψευστη εγκυρότητα ενός μάρτυρα, που επιβεβαιώνει το προκαθορισμένο συμπέρασμα. Δεν ξέρω μάλιστα αν αυτό συμπεριλαμβάνεται επισήμως και στη σύγχρονη επιστημονική μεθοδολογία του νέου αναθεωρητικού κύματος (Κανελλίδου, Χωματά, κτλ).

Το χειρότερο βέβαια δεν είναι οι αυταπόδεικτες αξιωματικές αλήθειες του Καλύβα, αλλά η έμμεση νομιμοποίησή τους από δυνάμεις που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερές, πχ από μια σχετικά πρόσφατη ανακοίνωση (το 13' ή το 14' που έβγαλαν διπλή ανακοίνωση με ορθή επανάληψη;) του νυν κυβερνώντος κόμματος για το Πολυτεχνείο, όπου δεν υπήρχε η παραμικρή αιχμή ή απλή αναφορά έστω στο ρόλο των ΗΠΑ και των μυστικών τους υπηρεσιών. Πάνω κάτω δηλ ό,τι είχε κάνει κι η ΠΑΣΠάρα παλιότερα, οπτικοποιημένο σε μια αφίσα της, με την Πύλη του Πολυτεχνείου και τις δύο στήλες από τις οποίες είχαν σβήσει με φότοσοπ (ή κάποιο πρόδρομό του) τα συνθήματα: έξω αι ΗΠΑ, έξω το ΝΑΤΟ. Μία εικόνα, χίλιες λέξεις που έγιναν γαργάρα...

Το παλιό ΠαΣοΚ ένιωθε πάντως την ανάγκη να κρύβεται πίσω από μερικές αντι-ιμπεριαλιστικές κορόνες κι αστερίσκους σε κοινά ανακοινωθέντα. Τα σημερινά του κακέκτυπα έχουν απαλλαχθεί από τέτοιου είδους ιδεολογικές αγκυλώσεις και τύψεις.

Παρά τις... αυθεντικές διαβεβαιώσεις πάντως είναι πρακτικά αδύνατο να μιλήσει κανείς για το Απριλιανό πραξικόπημα, τα αίτια και τις κινητήριες δυνάμεις του, αγνοώντας ή παρακάμπτοντας συνειδητά τον αμερικάνικο παράγοντα, τη μόλις συγκαλυμμένη (;) επέμβασή του και τη σφραγίδα του στις κατοπινές εξελίξεις. Τα στοιχεία που τεκμηριώνουν αυτό το συμπέρασμα είναι αναρίθμητα και συντριπτικά, και παρατίθενται ακόμα και από αστούς μελετητές (βλέπε πχ το βιβλίο του Κάτρη "η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα" ή ακόμα και τις ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις-ομολογίες του ανθρώπου των Αμερικών. Παπαχελά -που αρνείται πάντως την ανάμειξη της πρεσβεία και της CIA στα σχέδια της "μικρής χούντας"): από το ότι ο Παπαδόπουλος ήταν πράκτορας της CIA και ότι η μισθοδοσία των πρακτόρων της ΚΥΠ γινόταν απευθείας από την άλλη όχθη του Ατλαντικού, μέχρι αυτό καθαυτό το πραξικόπημα με εκτελεστή τη μικρή χούντα των Συνταγματαρχών, που πρόλαβε το μεγάλο αδελφάκι της των Στρατηγών και του βασιλιά, κι είχε άμεση πληροφόρηση για κάθε τους βήμα. Μια ενημέρωση που εξασφάλισε προφανώς από τις γερές πλάτες στις οποίες βασιζόταν, χωρίς τις οποίες δε θα μπορούσε να σταθεί ούτε μια μέρα στην εξουσία.

Μήπως όμως αυτή η ερμηνεία της αμερικανοκίνητης χούντας είναι μονόπλευρη και παρουσιάζει την ελληνική αστική τάξη τελείως άβουλη κι εξαρτημένη, σα μαριονέτα στα χέρια της μεγάλης, ιμπεριαλιστικής δύναμης; Μήπως ήταν πρωτίστως εσωτερικές οι δυνάμεις που επέλεξαν, προώθησαν κι επέβαλαν τη "λύση" του πραξικοπήματος;

Κατά τη δική μου αντίληψη (που είναι υποκειμενική, ενδεχομένως λανθασμένη κι εκφράζει απλώς εμένα κι όχι κάτι ευρύτερο, συλλογικό), η αλληλεξάρτηση εμπεριέχει (και δεν αποκλείει) την εξάρτηση. Και είναι αφελές να πιστεύει κανείς πως στον αληλλ-εξαρτημένο καπιταλιστικό κόσμο και τα ασφυκτικά πλαίσια του "ψυχρού πολέμου", όπως πέρασε στην ιστορία, οι ΗΠΑ ως επικεφαλής του ιμπεριαλιστικού μπλοκ θα παρακολουθούσαν παθητικά τα πράγματα χωρίς να τα ορίζουν και χωρίς να κινούν τα νήματα. Χαρακτηριστικό του βαθμού ανάμειξής τους είναι ότι οι σχεδιασμοί των συστατικών φορέων του αμερικάνικου παράγοντα αυτονομούνταν σχετικά κι έρχονταν μεταξύ τους σε μερική (δευτερεύουσα αλλά υπαρκτή) αντιπαράθεση.

Ποιος ήταν όμως ο ρόλος της εγχώριας αστικής τάξης στα γεγονότα; Και ποιοι ήταν τελικά οι λόγοι που οδήγησαν στο πραξικόπημα; Τι ήταν αυτό που επέβαλε τη στρατιωτική οδό, εφόσον το μαζικό κίνημα δεν ήταν σε θέση να απειλήσει την αστική εξουσία κι η πολιτική πρωτοπορία ακολουθούσε πολιτική ουράς απέναντι στην Ένωση Κέντρου, εγκλωβισμένη σε στρατηγικά αδιέξοδα (και την καταλυτική απόφαση για διάλυση των παράνομων οργανώσεων);

Ο Κάτρης γράφει ότι η χούντα επιβλήθηκε για να αποτρέψει τη βέβαιη εκλογική νίκη της ΕΚ στην επικείμενη αναμέτρηση του Μαΐου. Και προπαντός τη δυναμική του λαϊκού παράγοντα, που ναι μεν εμπιστευόταν εκλογικά την ΕΚ, αλλά μπορεί να ξέφευγε από τον έλεγχό της και να ανέπτυσσε τη δράση του με γεωμετρική πρόοδο.

Υπάρχει επίσης η άποψη που λέει ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που αλώνιζαν εκείνη την εποχή την ευρωπαϊκή ήπειρο έκαναν στην Ελλάδα κάτι σαν γενική δοκιμή για την εγκατάσταση μιας Μπανανίας στον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο. Δε νομίζω όμως ότι η επταετία ήταν απλώς καρπός ενός πειράματος και ότι αυτό αρκεί να εξηγήσει την τροπή των γεγονότων και κυρίως την αναγκαιότητα - σκοπιμότητα που υπηρετούσαν.

Το κλειδί για μια σωστή ερμηνεία βρίσκεται ακριβώς στην εγχώρια άρχουσα τάξη και τις αντιθέσεις που αναπτύσσονταν στο εσωτερικό της, μεταξύ του εφοπλιστικού και του βιομηχανικού της τμήματος. Αντιθέσεις που αφορούσαν τις διεθνείς συμμαχίες και τον ευρύτερο γεωπολιτικό προσανατολισμό του ελληνικού καπιταλισμού και εκδηλώνονταν με τάσεις μερικής αυτονόμησης από την ασφυκτική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ, για να συνδεθούν πιο στενά με την ΕΚΑΧ και την εκκολαπτόμενη ΕΟΚ. Σε αυτό το φόντο έλαβαν μέρος πολιτικές κρίσεις κι επεισόδια-σταθμοί εκείνης της δεκαετίας (απομάκρυνση του φιλοευρωπαίου Καραμανλή που αναρωτιόταν ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο, Ιουλιανά, κτλ) για να φτάσουμε στην επιβολή της δικτατορίας το 67'.

Περισσότερες λεπτομέρειες για το οικονομικό υπόβαθρο αυτών των αντιθέσεων και τα διαφορετικά στρατηγικά σχέδια για την ανάπτυξη του ελληνικού καπιταλισμού (με κύριους πρεσβευτές το Ζολώτα και το Βαρβαρέσο) ο σφος αναγνώστης μπορεί να βρει στο δεύτερο τόμο του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ.

Κάτσε καλά Γεράσιμε

Τέλος ο Πογέτ από την ΑΕΚ, τέλος ο Τζόρτζεβιτς από τον ΠΑΟ, τέλος κι ο Διαμαντίδης από την Ευρωλίγκα...! Πέθανε κι ο Γεράσιμος Αρσένης...
-Ναι, αλλά η δημοσίευση κι η επικείμενη κατάθεση του φορολογικού κι ασφαλιστικού νομοσχεδίου;
-Εντάξει, υπήρχαν και μερικά ευχάριστα στη χτεσινή μέρα, αποφασιστικό βήμα για μεταρρυθμίσεις, αλλά ας μην αφήσουμε δευτερεύοντα πράγματα να μας αποπροσανατολίσουν από την ουσία.

Ο θάνατος του Αρσένη προσφέρεται για μια σειρά συνειρμούς. Ιδίως για τη δική μου γενιά, που πήρε το κινηματικό βάπτισμα του πυρός στο κύμα των μαθητικών καταλήψεων ενάντια στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (πήξαμε στις μεταρρυθμίσεις και τους σωτήρες) που συνδέθηκε με το όνομά του και με το σύνθημα: κάτσε καλά Γεράσιμε! Που το πήραν (ή το βρήκαν από αλλού έτοιμο και απλώς το αξιοποίησαν) τα λάιφ-στάιλ έντυπα, για να το κάνουν: κάτσε καλά Γεράσιμε!

Να βλέπεις κάτι 'φλώρους αντικαταληψίες' να το αναμασάν και να χαχανίζουν, για να συμφωνήσεις τελικά μαζί τους ότι τα σκουριασμένα μυαλά δεν είναι προνόμιο των μεγαλύτερων και δε συνδέονται απαραίτητα με την ηλικία. Αλλά το σκέφτεσαι σήμερα, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά, καταλήγοντας με τρόμο στο συμπέρασμα πως τελικά όντως γερνάμε. Γιατί αν ο Αρσένης ήταν 85, εμείς τότε είμαστε... (α-πα-πα). Πού και να κάνουμε ένα συντροφικό προσκλητήριο, πόσοι έχουν μείνει από τότε συνεπείς κοντά μας και πόσοι παρασύρθηκαν από τη ροζ λαίλαπα και έφυγαν, χωρίς επιστροφή. Εκεί να δεις κατήφεια...

Στη δεκαετία που γεννηθήκαμε πάντως, στα χρόνια της Αλλαγής, ο Αρσένης είχε μια δαιδαλώδη διαδρομή πολιτικού εκκρεμούς: πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος, τσάρος της οικονομίας στην "καλή τετραετία" του ΠαΣοΚ, αντικαταστάθηκε από το Σημίτη, με τη στροφή στη λιτότητα και την οικονομική σταθερότητα για ακόμα καλύτερες ημέρες, τέθηκε εκτός κινήματος, πήγε να φτιάξει το δικό του, το αλήστου μνήμης Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, ίσως να φλέρταρε θεωρητικά και ως υποψήφιος σύμμαχος-συνεργαζόμενος του ενιαίου Συνασπισμού, αλλά επέστρεψε στο ΠαΣοΚ το 89'. Ενδιάμεσα είχε προλάβει να γράψει την "Πολιτική Κατάθεσή" του, όπου εκθέτει κάποια κακώς κείμενα της Αλλαγής και προβαίνει σε μερικές ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις-ομολογίες, παρά τους δεδομένους περιορισμούς του.

Την επόμενη δεκαετία, αφού απέτυχε να εκλεγεί πρωθυπουργός ή πρόεδρος του ΠαΣοΚ (Γιώργο, χάσαμε), επαιξε καθοριστικό ρόλο στην επικράτηση του Σημίτη και του εκσυγχρονιστικού ρεύματος. Ήταν υπουργός Άμυνας στην κρίση των Ιμίων, κάηκε οριστικά ως υπουργός Παιδείας και σταδιακά παρέδωσε τη σκυτάλη στη σύζυγό του, Λούκα, για να προωθήσει τη δική της πολιτική καριέρα και να στήσει κι αυτή τελικά το δικό της (απο)κομμα: την Κοινωνική Συμφωνία, προτού φλερτάρει με τη μετεξέλιξη του Συνασπισμού, το σημερινό Σύριζα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φαρσοτραγωδία. Και κάθε εποχή έχει το ΠαΣοΚ που της αξίζει. Η (κοινωνική) συμφωνία νομίζω πως αποτυπώνεται στην εκλογική καταγραφή του Σύριζα στην Κεφαλονιά (αν και δεν έχω πρόχειρο το στατιστικό που την τεκμηριώνει). Ενώ η τελευταία φορά που απασχολεί την πολιτική σκηνή το όνομα του Αρσένη, ήταν, νομίζω, όταν προτάθηκε από τον Τσίπρα για υπηρεσιακός πρωθυπουργός (για να γίνει τελικά ο Πικραμμένος, αν θυμάμαι καλά).

Κάθε τέλος είναι και μια νέα αρχή.
Ο θάνατος του Αρσένη συνέπεσε χρονικά με τη χτεσινή παρουσίαση της Πλεύσης Ελευθερίας με τα έξι δέλτα (δύο φορές σαν τον 3D Διαμαντίδη), του προσωπικού κόμματος της Κωνσταντοπούλου, που παραδέχτηκε αυτοκριτικά (έστω κι από σπόντα για τον Τσίπρα) πως "αριστερός δεν είναι κανείς, επειδή έτσι δηλώνει". Συμφώνησε από δίπλα της και η Ρέιτσελ, που έδωσε και μια αριστερή νότα σε αυτή την εκδήλωση, μαζί με τη σφιγμένη γροθιά της Πασιονάριας Ζωής. Ξέχασε όμως να βάλει στα δέλτα και τη δικτατορία του προλεταριάτου. Ή έστω, τη διαφάνεια του Γκόρμπι...

Κι αυτές ήταν οι μόνες αριστερές νότες της παρουσίασης ενός κόμματος που απέφυγε ευλαβικά τους συμβολισμούς, τόσο στο όνομα όσο και στο πολιτικό του σήμα (ένα μικρό καράβι) και θυμίζει με την προσωποπαγή δομή του, περισσότερο κινήσεις τύπου Μόσιαλου, Ζώη (προσοχή στον τόνο, ε;), κτλ, που είναι κινήσεις νέου αστικού τύπου, σαν τηλεοπτικά προϊόντα, σε αντίθεση με τα παλαιού τύπου μαζικά αστικά κόμματα, που δανείζονταν ή προσπαθούσαν να αντιγράψουν κάποια στοιχεία από τη δομή του κόμματος νέου τύπου του Λένιν (κεντρικά όργανα, οργανώσεις, συνέδρια, κτλ). Αλλά αν δεν τους βγουν τα κουκιά, όπως καλή ώρα με το ρεζίλεμα της ΟΝΝΕΔ, τόσο το χειρότερο για τις συλλογικές διαδικασίες και τα δημοκρατικά προσχήματα.

Αν ο Αρσένης ενσάρκωσε τα όρια και την ουσία του "καλού ΠαΣοΚ", σαν πρόδρομος του ΔΗΚΚΙ (όπου είναι αυτονόητος ο διαχωρισμός της βάσης με τις έντιμες αυταπάτες της, από τα στελέχη που βρήκαν σύντομα το δρόμο τους για το ΠαΣοΚ του ΓΑΠ, όταν "ηττήθηκε" ο κακός εκσυγχρονισμός), η Ζωή είναι κατά μία έννοια, η πολιτική του συνέχεια. Με τη διαφορά ότι κάθε εποχή δεν έχει μόνο το ΠαΣοΚ, αλλά και τις πασοκικές διασπάσεις, που της αξίζουν. (Ο Αρσένης πχ ένιωθε την ανάγκη να προσδιορίσει το κόμμα του ως σοσιαλιστικό, για να επιπλεύσει πολιτικά. Σήμερα ο όρος δεν είναι της μόδας κι αποφεύγεται).

Εμπρός για το ΠαΣοΚ της νέας εποχής, το ΠαΣοΚ του μέλλοντός μας. Και κάποιοι συνεχίζουν να το πιστεύουν, περιμένοντας την έκπληξη, πως το επόμενο ΠαΣοΚ θα είναι καλύτερο, ειλικρινές και θα τους δικαιώσει. αΚι ότι θα βρουν επιτέλους ούριο άνεμο, για να πλεύσει το καραβάκι τους, προς τα... προς... κάπου τέλος πάντων.

Περί δομικής κρίσης

Μπαίνοντας στα χωράφια της πολιτικής οικονομίας, έχω πάντα το φόβο πως τσαλαβουτώ σε πελάγη ημιμάθειας. Το οποίο ισχύει πιθανότατα για όλα τα πεδία, εφόσον η γνώση ποτέ δε σταματά και εξελίσσεται. Αλλά ας μείνουμε σε αυτά που (νομίζουμε πως) γνωρίζουμε.

Ένα από τα πρώτα βασικά πράγματα που μαθαίνει ένας αρχάριος στη μαρξιστική πολιτική οικονομία, είναι ο νομοτελειακός κύκλος των καπιταλιστικών κρίσεων υπερσυσσώρευσης, που εμφανίζονται κάθε τόσο κι απαξιώνουν ένα μέρος των υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων, για να μπορέσουν τα εναπομείναντα κι ισχυρότερα να συνεχίσουν τη διαδικασία διευρυμένης αναπαραγωγής τους.

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη συχνότητα εμφάνισης των κρίσεων και τη δυνατότητα να προβλέψουμε τον ακριβή χρόνο εκδήλωσής της, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την πρώτη, γενική εκτίμηση του Μαρξ (περίπου μία κρίση ανά δεκαετία) και τη θεωρία των κύκλων του Κοντράτιεφ. Αυτό που πρέπει να κρατήσει κανείς είναι ότι η ανάπτυξη είναι στιγμή του κρισιακού κύκλου, που προετοιμάζει την επόμενη φάση ύφεσης. Και ότι οι δύο αυτές στιγμές έχουν σε μεγάλο βαθμό συγκεραστεί, σε μια προσπάθεια των αρχών να μετριάσουν τις συνέπειες της κρίσης, η οποία μακροπρόθεσμα καταλήγει μάλλον στο αντίθετο αποτέλεσμα. Δηλ σε μια παρατεταμένη ύφεση, που την ακολουθεί ή μάλλον τη διακόπτει μια σύντομη περίοδος πρόσκαιρης κι αναιμικής ανάπτυξης.

Από τα παραπάνω προκύπτει ο κυκλικός κι επαναλαμβανόμενος χαρακτήρας των κρίσεων στον καπιταλισμό. Υπάρχει ωστόσο μια προσέγγιση, που χωρίς να αναιρεί αυτή την ανάλυση, κάνει λόγο για δομική κρίση του συστήματος και θεωρεί πως είναι λάθος να μιλάμε σήμερα για μια τυπική, κυκλική καπιταλιστική κρίση. Κάποιες εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις μάλιστα θεωρούσαν πως έχουν πιάσει τον Πάπα από το αλάθητό του, και τόνιζαν το βάθος αυτής της δομικής κρίσης, επαναλαμβάνοντας μονότονα (και κυκλικά, σαν κρίση) πως το ΚΚΕ βλέπει τη σύγχρονη κρίση στατικά, ως μία από τα ίδια, επανάληψη των όσων ήδη γνωρίζαμε από τις γραφές, κτλ.

Και τι είναι τότε, αφού δεν είναι κυκλική κρίση; Μήπως είναι η τελική κρίση του συστήματος, δεύτε τον τελευταίο ασπασμό και πρέπει να την αξιοποιήσουμε για την επαναστατική υπόθεση; Κι επίσης: Από πού βγαίνει ότι η δομική κρίση δεν είναι κυκλική; Και ποιος λέει πως ο κυκλικός χαρακτήρας της κρίσης δεν είναι ταυτόχρονα και δομικός, ότι δεν απορρέει δηλαδή αναπόφευκτα από τα δομικά χαρακτηριστικά του καπιταλιστικού συστήματος (πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους, κτλ); Αυτό το σημείο, ομολογώ πως πάντα με μπέρδευε.

Μέχρι που σχετικά πρόσφατα κατάφερα να βγάλω μια άκρη (έτσι πιστεύω τουλάχιστον) με κάτι που δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο εκφράζει θεωρητικά όλους όσους κάνουν λόγο για δομική κρίση και δεν είναι απαραίτητα σωστό, βγάζει όμως κάποιο νόημα και είναι μια θέση με την οποία μπορεί να αντιπαρατεθεί κανείς.

Μια θέση που εκφράζεται μεταξύ άλλων από το Μαυρουδέα, που σε γενικές γραμμές υποστηρίζει ότι η κρίση του 29' ήταν τόσο βαθιά, που σηματοδότησε συνολικές αλλαγές στην αρχιτεκτονική δομή του συστήματος, τη στροφή προς το new deal και προς κεϊνσιανές, αναδιανεμητικές πολιτικές. Αντιστοίχως, η πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 70' έβαλε τέλος στη 'χρυσή τριακονταετία' του μεταπολεμικού κεϊνσιανισμού και όρισε χρονικά τη στροφή προς το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, που κυριάρχησε μετά την επικράτηση της αντεπανάστασης και τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες. Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν, η σημερινή δομική κρίση που εκδηλώθηκε αρχικά το 08' στις ΗΠΑ, σηματοδοτεί μια αντίστοιχη αλλαγή στο πρότυπο καπιταλιστικό υπόδειγμα, που τα βασικά χαρακτηριστικά του δεν έχουν αναφανεί πλήρως ακόμα.

Η συγκεκριμένη περιοδολόγηση των καπιταλιστικών κρίσεων παρουσιάζει ενδιαφέρον κι ορισμένα ερμηνευτικά πλεονεκτήματα, Υπάρχει όμως και αντίλογος. Καταρχάς το διαφορετικό υπόδειγμα του καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης οφείλεται πρωτίστως, κατά τη γνώμη μου, στον εκάστοτε διεθνή συσχετισμό και τις διαφορετικές ιστορικές συνθήκες που υπαγορεύουν τα χαρακτηριστικά του. Η κεϊνσιανιστική εποχή δεν ήταν μια εποχή ήπιου καπιταλισμού, αλλά η άμυνα του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου ενάντια στο αντίπαλο σοβιετικό δέος και την ισχύ του επαναστατικού κινήματος στις χώρες του δυτικού κόσμου. Οι γενικές τακτικές της άρχουσας τάξης, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, είναι χοντρικά μιλώντας το καρότο και το μαστίγιο. Εφόσον η αστική τάξη δε νιώθει να απειλείται, δεν υπάρχει κανείς λόγος να επιμείνει στο πρώτο και καταφεύγει στο δεύτερο, περικόπτοντας τους μισθούς και τις παραχωρήσεις που αναγκάστηκε να κάνει κατά τη διάρκεια του σύντομου εικοστού αιώνα. Αυτό καθορίζει την υπαρξιακή κρίση της σοσιαλδημοκρατίας, αλλά και τα πενιχρά όρια των διάφορων αναβιώσεών της, από τον ελληνικό Σύριζα και τους Podemos στην Ισπανία, ως τον επικεφαλής των Εργατικών στην Αγγλία και την υποψηφιότητα του δημοκρατικού Σάντερς στις ΗΠΑ.

Πρέπει επίσης να συνυπολογίσουμε πως η ανάλυση του Μαυρουδέα συνδέεται πιθανότατα με την ανάλυση περί ολοκληρωτικού καπιταλισμού, δηλ ενός νέου σταδίου καπιταλιστικής ανάπτυξης μετά τον ιμπεριαλισμό, που αναιρεί την κλασική ανάλυση του Λένιν στη σχετική μπροσούρα του για τον ιμπεριαλισμό (ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, και τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό ως το τελευταίο εκείνο σκαλοπατάκι πριν το άλμα στη σοσιαλιστική κοινωνία). Αν υποθέσουμε βέβαια ότι αυτή η επεξεργασία υπάρχει τουλάχιστον εδώ και είκοσι χρόνια, δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι έχει ήδη παλιώσει, ότι υπάρχουν νέες τάσεις και διεργασίες που την καθιστούν αναχρονιστική και ότι πρέπει να αναζητήσουμε ένα νέο-νέο στάδιο, που διαδέχεται τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό; Γιατί να σταματήσουμε εκεί την αναθεώρηση (επαναθεμελίωση) του Λένιν;

Ας συμφωνήσουμε όμως ότι το πιο σημαντικό δεν είναι μια 'βυζαντινολογία' (που μόνο τέτοια δεν είναι πάντως) για το φύλο των αγγέλων και το στάδιο ανάπτυξης του σύγχρονου καπιταλισμού, αλλά η ουσία του πράγματος και τα βασικά γνωρίσματα που καθορίζουν την εξέλιξή του, οι νέες τάσεις που εμφανίζονται ή που ωριμάζουν στο εσωτερικό του, κτλ. Και σε αυτό το πεδίο υπάρχουν πολλά να επισημανθούν, καθώς πλάι στην τάση ολοκλήρωσης των καπιταλιστικών οικονομιών και τον αναβαθμισμένο ρόλο των διακρατικών, ιμπεριαλιστικών οργανισμών, μπορεί να συμπεριλάβει κανείς την εκτίμηση του κόμματος για το συγχρονισμένο χαρακτήρα αυτής της κρίσης, μια σημείωση σ' ένα άρθρο του Μαργαρίτη για τις οξυμένες αντιθέσεις που οδηγούν ουσιαστικά στη διάλυση των κρατών που βρίσκονταν στον "άξονα του κακού" (Ιράκ, Λιβύη και πρόσφατα Ουκρανία, Συρία). Ακόμα και την (προς συζήτηση) εκτίμηση του Θοδωρή, σε ένα σημερινό ενδιαφέρον άρθρο του, ότι πρώτη φορά η κρίση χτύπησε την καρδιά του καπιταλιστικού συστήματος, δηλ το χρηματοπιστωτικό τομέα.

Είναι προφανές κι αυτονόητο πως πρέπει να παρακολουθούμε διαρκώς τις οικονομικές εξελίξεις στο αντίπαλο, ταξικό στρατόπεδο. Αναρωτιέμαι όμως -κι εδώ σκοντάφτω ξανά στα της δομικής κρίσης- ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της και ποια πρακτικά καθήκοντα απορρέουν από μια τέτοια συγκυρία. Για την ακρίβεια, ποια διαφορετικά πρακτικά καθήκοντα υπαγορεύει, τι νέο, διαφορετικό κομίζει αυτή η ανάλυση στο πεδίο της πράξης, ως προέκταση της θεωρητικής επεξεργασίας της; Και γιατί δε μοιράζονται τις γνώσεις τους μαζί μας, για να φωτίσουν όσους βλέπουν παντού και πάντα μία από τα ίδια;

Περισσότερα για αυτό όμως, σε κάποιο από τα επόμενα σημειώματα.

Σηκωθείτε ρε

Τα παραλειπόμενα μιας πορείας

Είχε μείνει ως άρρητη υποχρέωση να εκκρεμεί. Κάλλιο αργά παρά ποτέ, νενίκηκά σε ΕΤΕ. Το φωτογραφικό υλικό από την τελευταία μέρα της μαραθώνιας πορείας κατά της ανεργίας.

Καταρχάς, το θεϊκό, προλεκαλτ καπελάκι με το κοινωνικό μήνυμα που σκέφτηκε κι έφτιαξε ένας σφος.

Οι χαρές που έκανε η Τιτίκα Σαριγκούλη, όταν συνάντησε στην πορεία στο Μεταξουργείο, κι όλοι έσπευδαν να τη χαιρετήσουν.

Το σύνθημα για τη λαϊκή εξουσία στην άσφαλτο της λεωφόρου Αμαλίας

Η τροτσκιστική συνάντηση κορυφής. Οι εισοδιστές σπαρτακιστές, που έρχονται σε κάθε πορεία να πουλήσουν τα υλικά τους, είκοσι λεπτά την προκήρυξη (γιατί δε βγαίνουν μάτια μου). Και ο ένας και μοναδικός ποσαδιστής, που πανηγυρίζει από το 09', γιατί η αριστερά συγκεντρώνει 60% στις εκλογές και ο ΓΑΠ είχε πει "σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα", και που είχε πάει σε συγκέντρωση της Ανταρσυα, προεκλογική, να μοιράζει υλικό για ψήφο στο ΚΚΕ, αλλά μετά μας τον πήρε ο Σύριζα, αλλά τώρα να που ξανάρθε μαζί μας, αλλά ένας Ποσάδας ξέρει τι υλικό μοίραζε...

Μια άλλη συνάντηση κορυφής, όταν η κε του μπλοκ συνάντησε, αλλά δε χαιρέτησε, παρόλα αυτά φωτογράφισε, για να έχει τεκμήρια, τον τραγουδόσαυρο, που βρέθηκε στο Σύνταγμα.

Ο κόσμος στα μπαλκόνια κι οι μαθητές στα παράθυρα των ξενοδοχείων που χαζεύουν το πλήθος και χειροκροτούν τους πεζοπόρους.

Και μερικές σκηνές κατά τη διάρκεια της πορείας, χωρίς να καταφέρουν ποτέ να πιάσουν το βάθος της, ως την ουρά της.

Στα ζουμερά υστερόγραφα, μεταφέρω την εικόνα που μου διηγήθηκαν για την υποδοχή της πορείας στην Κινέτα, αν δεν κάνω λάθος, και τον αυτοσχεδιασμό δύο συναγωνιστών, που τραγούδησαν από/με καραόκε! Ω ναι...

Αλλά και την πολύ συγκινητική εκδήλωση που είχαν ετοιμάσει τα παιδιά του σχολείου της Νέας Περάμου, που καταγράφεται στις καλύτερες στιγμές του μαραθωνίου.

Και επειδή ο δρόμος δεν έχει τελειωμό, και γενικώς τίποτα δεν τελείωσε. Μην ξεχνάτε να μεταδίδετε το κοινωνικό μήνυμα της πρώτης φωτογραφίας.

Σηκωθείτε ρε...

Τα τρία χρόνια ήταν η αρχή

Αλήθεια, δε σου έχει λείψει, σφε αναγνώστη, αυτή η διαδοχολογία για την Αλέκα, οι γκαραντί πληροφορίες από τα μέσα, από "στελέχη που γνωρίζουν πολλά...", ακόμα και τα υστερικά σχόλια ότι είναι ισόβια, την έχουμε βαλσαμώσει, έχει στην τσάντα της το μουστάκι του Στάλιν και δε συμμαζεύεται; Όχι, ε; Ούτε κι εμένα. Νομίζω όμως ότι είναι θέμα χρόνου να ξαναρχίσουν, καθώς μες στη βδομάδα συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από το 19ο Συνέδριο και την ανάδειξη του νέου ΓΓ. Τους λείπει βέβαια κι ένα άσχημο εκλογικό αποτέλεσμα, για να δέσει το γλυκό, αλλά αν δεν έρθει, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Εκτός πια, κι αν έπαψαν να ενδιαφέρονται άμεσα για το κόμμα από τη στιγμή που πέτυχαν τη βασική αναμόρφωση που επιδίωκαν και μια σχετική σταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος.

Τρία βασικά σημεία μπορεί να ξεχωρίσει κανείς για αυτή την επέτειο των τριών χρόνων.

Το πρώτο έχει να κάνει με τα πρόσωπα, που είναι κι ο αγαπημένος (αν όχι ο μοναδικός) τρόπος των αστικών ΜΜΕ να προσεγγίζουν ένα κόμμα και το χαρακτήρα του, κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια. Για εμάς το ζήτημα περνάει σε δεύτερη μοίρα, κάτι που φαινόταν και σε διάφορες απαντήσεις της Αλέκας, όσο ήταν ακόμα γγ, που χρησιμοποιούσε την υπερβολή ως όπλο απέναντι σε αυτό το βιολί, όταν έλεγε πχ πως θα έκανε ότι της όριζε η κετουκε, ακόμα και καθαρίστρια στον Περισσό. Το θετικό είναι πως μετά το συνέδριο, δεν 'αποστρατεύτηκε', αλλά συνεχίζει να αξιοποιείται με διάφορους τρόπους (εκτός από καθαρίστρια): είναι πχ στην κοινοβουλευτική ομάδα, όπου εκτός από τη δεδομένη εμπειρία της, είναι μία από τους καλύτερους ομιλητές, με τις πιο ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις. Ενώ ανέλαβε και μια σειρά εκδηλώσεων-βιβλιοπαρουσιάσεων ανά την Ελλάδα, πχ με την μπροσούρα για το κόμμα παντός καιρού. Και γενικώς παραμένει, κατά τη γνώμη μου, ένα μεγάλο κεφάλαιο που έχει πολλά να προσφέρει, ιδίως στο κομμάτι της παραγωγής θεωρίας και γραπτού έργου. Ακόμα κι αν ήταν να γράψει απλώς μια μονογραφία με πολιτικές αναμνήσεις για την περίοδο που θα εξετάσει ο τρίτος τόμος του δοκιμίου ιστορίας του κόμματος.

Κι επειδή είναι ίσως άχαρο και βασικά χωρίς νόημα να γίνει μια πρόωρη κρίση εν είδει αποτίμησης για τον Κουτσούμπα (που αποδεικνύεται πάντως πολύ καλύτερος από όσο φοβόντουσαν ή έλπιζαν κάποιοι), θα επιμείνω σε αυτό το τελευταίο, μεταφέροντας την αποστροφή μιας κουβέντας που είχαμε με ένα σφο και τη "νοσταλγία" για την εποχή, που οι ΓΓ των ΚΚ ήταν γεροί θεωρητικοί, με συχνές καίριες παρεμβάσεις στον κομματικό τύπο -ένα χαρακτηριστικό που φαίνεται να εκλείπει με το πέρασμα του χρόνου, χωρίς να υπάρχει ωστόσο κάποια προφανής εξήγηση για αυτό.

Το δεύτερο και το τρίτο σημείο είνα το πριν και το μετά, όσα προηγήθηκαν κι αυτά που έρχονται, και μπορούν να εξεταστούν μαζί. Πόσα βήματα έχουν γίνει για το χτίσιμο της λαϊκής συμμαχίας; Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο να απαντηθεί σε μια σειρά ή σε μια παράγραφο (πολύ περισσότερο από εμένα). Υπάρχουν πάντως κάποια χρήσιμα και ενδιαφέροντα στοιχεία για το εργατικό κίνημα στο τρέχον τεύχος της ΚΟΜΕΠ, που πρέπει να αξιοποιηθούν και να συνεκτιμηθούν (λογικά θα υπάρξει σχετική ανάρτηση στο άμεσο μέλλον).

Σε κάθε περίπτωση, το βασικό για πολλούς συντρόφους, δεν είναι το ποσοτικό κομμάτι, ότι καταγράφουμε δηλ μεγαλύτερη επιρροή κι υψηλότερους δείκτες σε κάποιους τομείς της δουλειάς μας, αλλά το ποιοτικό. Θεωρούν δηλ ότι τα βήματα που γίνονται τώρα, είναι πολύ πιο στέρεα και σίγουρα (χωρίς να θεωρείται βέβαια τίποτα δεδομένο) μετά κι από το διδακτικό χαρακτήρα που είχε η υποχώρηση στις διπλές εκλογές του 12' και βασικά η γενική υποχώρηση του κινήματος, που σφραγίστηκε με την άνοδο των εκλογικών αυταπατών για μια εύκολη νίκη από τα πάνω.

Το τι μέλλει γενέσθαι το επόμενο χρονικό διάστημα είναι σε ευθεία συνάρτηση με όσα έγιναν ή δεν έγιναν τα προηγούμενα τρία χρόνια, τα συμπεράσματα από την πρακτική πείρα, τις δυσκολίες που προέκυψαν, τα μέτρα που θα παρθούν για να τις αντιμετωπίσουν, με δυο λόγια τον έλεγχο δράσης και το σχέδιο που διαμορφώνεται βάση του ελέγχου, την αυτοκριτική, την ανάλυση των αδυναμιών, την προσαρμογή στα καινούρια δεδομένα. Κι αν οι αποφάσεις των συνεδρίων είναι κάτι σαν την ειδική, ευέλικτη εφαρμογή των γενικών προγραμματικών αρχών στις διακυμάνσεις της εκάστοτε συγκυρίας, η σύνδεση της τακτικής με τη στρατηγική, κατά τη δική μου τουλάχιστον αντίληψη, θα είχε ένα νόημα να γίνονται σε πιο τακτική βάση κι όχι μόνο κάθε τέσσερα χρόνια.

Αλλά αυτά θα έχουμε χρόνο (έναν για την ακρίβεια) να τα δούμε αναλυτικά στο δρόμο προς το 20ό Συνέδριο, όσο άσχημους ιστορικούς συνειρμούς κι αν προκαλεί το 56' και ο Νικήτας. Ο οποίος αποδεικνύει, παρεμπιπτόντως, ότι τα πρόσωπα δεν είναι ασήμαντα, ούτε όμως κι "αυθύπαρκτα", καθώς αντανακλούν το δοσμένο συσχετισμό και τις διεργασίες που τα ανέδειξαν σε πρωταγωνιστικό ρόλο.