Οι Ποδέμος (με δέλτα παιδιά, αλλιώς είναι σα να ακούς τον Γκέραρντ να μιλάει για "ποντόσφαιρο") δεν είναι Σύριζα και δε νιώθουν την ανάγκη να παίξουν αντάρτικα για εξωτερική κατανάλωση, πχ την Καρμέλα ή το Ρεχιμιέντο Κίντο (βένγκα χαλέο, χαλέο). Αλλά η επιλογή του τραγουδιού των Ghostbusters (κυνηγοί φαντασμάτων) από την ομώνυμη εϊτίλα ταινία, το βράδυ των εκλογών, δε στερείται σημειολογίας.
Είσαι το αστικό σύστημα, βλέπεις ένα απειλητικό φάντασμα να πλανάται πάνω σου (έχοντας πάρει σάρκα και οστά μάλιστα στο ενδιάμεσο) και τα παλιά σου εργαλεία να ξεφτίζουν.
Who you gonna call;
Μα φυσικά τους καλούς, αναβαπτισμένους σοσιαλδημοκράτες να το ξορκίσουν. Ποδέμος στην Ισπανία, Σύριζα στην Ελλάδα, κτλ.
Οι ομοιότητες των δύο χωρών στα άκρα της Μεσογείου δεν εξα;ντλούνται στο ιστορικό παρελθόν, στους δυο εμφύλιους πολέμους με παρεμφερείς χρονολογίες (36-39 σε αυτούς, 46-49 εμείς) και τους δύο δημοκρατικούς στρατούς, με τις σημαντικές διαφορές στο αξιόμαχό τους, τις δυνατότητες (τακτικός ή παρτιζάνικος στρατός) και την πολιτική γραμμή που εξέφραζαν. Ούτε στις μακροχρόνιες δικτατορίες (καχεκτική δημοκρατία βάφτισε ο Νικολακόπουλος την ελληνική περίπτωση) που έπεσαν σχεδόν ταυτόχρονα (σέβεντι φορ-σέβεντι φάιβ) και την παράλληλη άνοδο των "σοσιαλιστών" το 81', σε ένα άτυπο μέτωπο του Νότου, που θα προσαρμοζόταν με μικρή χρονοκαθυστέρηση στον καλπάζοντα νεοφιλελευθερισμό.
Σε όλα τα παραπάνω υπάρχει βεβαίως μια ουσιαστική διαφορά που καθορίζει τις εξελίξεις μέχρι σήμερα: η παρακμή και η χρεοκοπία του ευρωκομμουνιστικού ΚΚ Ισπανίας, σε αντίθεση με την αντοχή του ΚΚΕ που κατάφερε να κολυμπήσει ενάντια στο κύμα της αντεπανάστασης, χωρίς να πνιγεί.
Οι πλατείες των αγανακτισμένων (εστάμος ντεσπιέρτος για - ουστ) σηματοδότησαν επίσης παρόμοιες τάσεις κι εξελίξεις στις δύο χώρες. Μπορεί να μην είχαμε ακριβώς το τέλος του δικομματισμού στην Ισπανία, όπως μεταδίδουν με πομπώδεις τίτλους κάποια ΜΜΕ (κι όσοι τυχόν πίστευαν κάτι τέτοιο για την Ελλάδα, μπορούν πλέον ψύχραιμα να κάνουν μια αποτίμηση και να δουν κατά πόσο συνέβη κάτι τέτοιο. Αλλά είχαμε μια ανερχόμενη δύναμη να ξεπετιέται από το πουθενά με τη συνταγή του Σύριζα: κούφια, αντινεοφιλελεύθερη ρητορική και ο ατσαλάκωτος συμπαθής ηγέτης (που φαίνεται πολύ καλό παιδί).
Το ξεπέταγμα αυτό αντιστοιχεί ίσως στην πρώτη μεγάλη άνοδο του Σύριζα το 12', με τη διαφορά πως οι Ποδέμος μπορεί να κληθούν να συνεργαστούν με το "παλιό" (με το οποίο υποτίθεται πως ξεμπέρδεψε ο Σύριζα) και να καούν πολύ πιο γρήγορα σε ένα κεντροαριστερό κυβερνητικό σχήμα αλά Πορτογαλία.
Ρόλο σε αυτό το τελευταίο έπαιξαν κι οι Ποταμίσιοι Θιουδαδάνος, που είχαν βασικά ως κύρια αποστολή τους να κόψουν τη φόρα του ισπανικού Σύριζα και τα κατάφεραν μάλλον πολύ καλύτερα απ' ό,τι εδώ ο Θεοδωράκης.
Πρωτίστως όμως, το κατάφερε ο ίδιος ο Σύριζα και το τρίτο μνημόνιό του, που έδωσε τα πιο ισχυρά επιχειρήματα στους αντίπαλους του Ποδέμος κι απέδειξε πόσο βάσιμη και ρεαλιστική ήταν η πολιτική πρόταση κι η προοπτική ενός (πιο) δίκαιου και καλύτερου καπιταλισμού -ουτοπική σαν παράλληλη πραγματικότητα, κατά το παράλληλο πρόγραμμα της κυβέρνησης.
Αν ο Σύριζα περίμενε πώς και πώς τις ισπανικές εκλογές, με επιχειρήματα του στιλ ότι για να επικρατήσει η επανάσταση πρέπει να είναι παγκόσμια (δε γίνεται σοσιαλισμός σε μια χώρα, κτλ), στην Ισπανία από την άλλη, θα περίμεναν να δουν κάτι διαφορετικό στην πράξη, για να τους φωτίσει το δρόμο και να τους εμπνεύσει να το ακολουθήσουν. Πιθανόν να μην κατάλαβαν όμως πού διαφέρει ποιοτικά το τρίτο μνημόνιο από τα προηγούμενα, ότι είναι πιο ήπιο και γενικά τα σπάει.
Σημειώνω, παρεμπιπτόντως, κάτι άλλο με σημειολογικό ενδιαφέρον από τα ισπανικά: το "ποδέμος" ως γραμματικός τύπος σχηματίζεται από το απαρέμφατο "ποδέρ" που ως ουσιαστικό σημαίνει "εξουσία". Αυτό δηλ που δε θα άλλαζε στο παραμικρό, ως προς το ταξικό της πρόσημο' ακόμα και με μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των Ποδέμος, που προτίμησαν στον τίτλο τους το α' πληθυντικό, για να παραπέμπει περισσότερο στο "γιες γουί κεν" του Ομπάμα.
Κατά τα άλλα, η ανάλυση της ψήφου δείχνει πως ο φτωχός ανδαλουσιάνικος νότος ψήφισε ξανά το ισπανικό Πασόκ, ενώ οι Ποδέμος έχουν μεγάλη εκλογική επιρροή σε περιφέρειες όπως η Καταλονία και η χώρα των Βάσκων, όπου υπάρχει εθνικό ζήτημα (που φτάνει ως και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλ ανεξαρτητοποίησης) και όπου έχουν πολλούς ανεξάρτητους συνεργαζόμενους, όπως τη δήμαρχο της Βαρκελώνης, που έγινε δημοφιλής από την καμπάνια της ενάντια στις δημοπρατήσεις της πρώτης κατοικίας.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως το ελληνικό αντίστοιχο είναι η πρωτιά του Σύριζα στη Ροδόπη, με το μουσουλμάνο υποψήφιο, μόνο που αυτή είναι αρκετά διαφορετική περίπτωση, κι ίσως είναι αρκετά δύσκολο για εμάς να καταλάβουμε πώς το εθνικό ζήτημα τέμνει με ποικίλους τρόπους όλους τους πολιτικούς χώρους. Στα καθ' ημάς πχ είχε γίνει πρόσφατα μια εκδήλωση της Οκδε Σπάρτακος (τροτσκιστές, οργάνωση της Ανταρσυα) για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, από την οποία καταλαβαίνει κανείς πως δεν είναι κοινός τόπος (για όσους έχουν μια οποιαδήποτε μαρξιστική αναφορά) πως; αυτό το ζήτημα θα λυθεί σε μια ενιαία, σοσιαλιστική Ισπανία.
Όσο για το ΚΚ των Λαών της Ισπανίας, κατέγραψε μικρή άνοδο σε ποσοστά και ψήφους (7χιλιάδες πάνω, φτάνοντας στο 0,12%), αλλά παραμένει μια κατά βάση αμελητέα δύναμη. Κι η ζωή τραβάει την ανηφόρα...
Είσαι το αστικό σύστημα, βλέπεις ένα απειλητικό φάντασμα να πλανάται πάνω σου (έχοντας πάρει σάρκα και οστά μάλιστα στο ενδιάμεσο) και τα παλιά σου εργαλεία να ξεφτίζουν.
Who you gonna call;
Μα φυσικά τους καλούς, αναβαπτισμένους σοσιαλδημοκράτες να το ξορκίσουν. Ποδέμος στην Ισπανία, Σύριζα στην Ελλάδα, κτλ.
Οι ομοιότητες των δύο χωρών στα άκρα της Μεσογείου δεν εξα;ντλούνται στο ιστορικό παρελθόν, στους δυο εμφύλιους πολέμους με παρεμφερείς χρονολογίες (36-39 σε αυτούς, 46-49 εμείς) και τους δύο δημοκρατικούς στρατούς, με τις σημαντικές διαφορές στο αξιόμαχό τους, τις δυνατότητες (τακτικός ή παρτιζάνικος στρατός) και την πολιτική γραμμή που εξέφραζαν. Ούτε στις μακροχρόνιες δικτατορίες (καχεκτική δημοκρατία βάφτισε ο Νικολακόπουλος την ελληνική περίπτωση) που έπεσαν σχεδόν ταυτόχρονα (σέβεντι φορ-σέβεντι φάιβ) και την παράλληλη άνοδο των "σοσιαλιστών" το 81', σε ένα άτυπο μέτωπο του Νότου, που θα προσαρμοζόταν με μικρή χρονοκαθυστέρηση στον καλπάζοντα νεοφιλελευθερισμό.
Σε όλα τα παραπάνω υπάρχει βεβαίως μια ουσιαστική διαφορά που καθορίζει τις εξελίξεις μέχρι σήμερα: η παρακμή και η χρεοκοπία του ευρωκομμουνιστικού ΚΚ Ισπανίας, σε αντίθεση με την αντοχή του ΚΚΕ που κατάφερε να κολυμπήσει ενάντια στο κύμα της αντεπανάστασης, χωρίς να πνιγεί.
Οι πλατείες των αγανακτισμένων (εστάμος ντεσπιέρτος για - ουστ) σηματοδότησαν επίσης παρόμοιες τάσεις κι εξελίξεις στις δύο χώρες. Μπορεί να μην είχαμε ακριβώς το τέλος του δικομματισμού στην Ισπανία, όπως μεταδίδουν με πομπώδεις τίτλους κάποια ΜΜΕ (κι όσοι τυχόν πίστευαν κάτι τέτοιο για την Ελλάδα, μπορούν πλέον ψύχραιμα να κάνουν μια αποτίμηση και να δουν κατά πόσο συνέβη κάτι τέτοιο. Αλλά είχαμε μια ανερχόμενη δύναμη να ξεπετιέται από το πουθενά με τη συνταγή του Σύριζα: κούφια, αντινεοφιλελεύθερη ρητορική και ο ατσαλάκωτος συμπαθής ηγέτης (που φαίνεται πολύ καλό παιδί).
Το ξεπέταγμα αυτό αντιστοιχεί ίσως στην πρώτη μεγάλη άνοδο του Σύριζα το 12', με τη διαφορά πως οι Ποδέμος μπορεί να κληθούν να συνεργαστούν με το "παλιό" (με το οποίο υποτίθεται πως ξεμπέρδεψε ο Σύριζα) και να καούν πολύ πιο γρήγορα σε ένα κεντροαριστερό κυβερνητικό σχήμα αλά Πορτογαλία.
Ρόλο σε αυτό το τελευταίο έπαιξαν κι οι Ποταμίσιοι Θιουδαδάνος, που είχαν βασικά ως κύρια αποστολή τους να κόψουν τη φόρα του ισπανικού Σύριζα και τα κατάφεραν μάλλον πολύ καλύτερα απ' ό,τι εδώ ο Θεοδωράκης.
Πρωτίστως όμως, το κατάφερε ο ίδιος ο Σύριζα και το τρίτο μνημόνιό του, που έδωσε τα πιο ισχυρά επιχειρήματα στους αντίπαλους του Ποδέμος κι απέδειξε πόσο βάσιμη και ρεαλιστική ήταν η πολιτική πρόταση κι η προοπτική ενός (πιο) δίκαιου και καλύτερου καπιταλισμού -ουτοπική σαν παράλληλη πραγματικότητα, κατά το παράλληλο πρόγραμμα της κυβέρνησης.
Αν ο Σύριζα περίμενε πώς και πώς τις ισπανικές εκλογές, με επιχειρήματα του στιλ ότι για να επικρατήσει η επανάσταση πρέπει να είναι παγκόσμια (δε γίνεται σοσιαλισμός σε μια χώρα, κτλ), στην Ισπανία από την άλλη, θα περίμεναν να δουν κάτι διαφορετικό στην πράξη, για να τους φωτίσει το δρόμο και να τους εμπνεύσει να το ακολουθήσουν. Πιθανόν να μην κατάλαβαν όμως πού διαφέρει ποιοτικά το τρίτο μνημόνιο από τα προηγούμενα, ότι είναι πιο ήπιο και γενικά τα σπάει.
Σημειώνω, παρεμπιπτόντως, κάτι άλλο με σημειολογικό ενδιαφέρον από τα ισπανικά: το "ποδέμος" ως γραμματικός τύπος σχηματίζεται από το απαρέμφατο "ποδέρ" που ως ουσιαστικό σημαίνει "εξουσία". Αυτό δηλ που δε θα άλλαζε στο παραμικρό, ως προς το ταξικό της πρόσημο' ακόμα και με μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των Ποδέμος, που προτίμησαν στον τίτλο τους το α' πληθυντικό, για να παραπέμπει περισσότερο στο "γιες γουί κεν" του Ομπάμα.
Κατά τα άλλα, η ανάλυση της ψήφου δείχνει πως ο φτωχός ανδαλουσιάνικος νότος ψήφισε ξανά το ισπανικό Πασόκ, ενώ οι Ποδέμος έχουν μεγάλη εκλογική επιρροή σε περιφέρειες όπως η Καταλονία και η χώρα των Βάσκων, όπου υπάρχει εθνικό ζήτημα (που φτάνει ως και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, δηλ ανεξαρτητοποίησης) και όπου έχουν πολλούς ανεξάρτητους συνεργαζόμενους, όπως τη δήμαρχο της Βαρκελώνης, που έγινε δημοφιλής από την καμπάνια της ενάντια στις δημοπρατήσεις της πρώτης κατοικίας.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως το ελληνικό αντίστοιχο είναι η πρωτιά του Σύριζα στη Ροδόπη, με το μουσουλμάνο υποψήφιο, μόνο που αυτή είναι αρκετά διαφορετική περίπτωση, κι ίσως είναι αρκετά δύσκολο για εμάς να καταλάβουμε πώς το εθνικό ζήτημα τέμνει με ποικίλους τρόπους όλους τους πολιτικούς χώρους. Στα καθ' ημάς πχ είχε γίνει πρόσφατα μια εκδήλωση της Οκδε Σπάρτακος (τροτσκιστές, οργάνωση της Ανταρσυα) για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, από την οποία καταλαβαίνει κανείς πως δεν είναι κοινός τόπος (για όσους έχουν μια οποιαδήποτε μαρξιστική αναφορά) πως; αυτό το ζήτημα θα λυθεί σε μια ενιαία, σοσιαλιστική Ισπανία.
Όσο για το ΚΚ των Λαών της Ισπανίας, κατέγραψε μικρή άνοδο σε ποσοστά και ψήφους (7χιλιάδες πάνω, φτάνοντας στο 0,12%), αλλά παραμένει μια κατά βάση αμελητέα δύναμη. Κι η ζωή τραβάει την ανηφόρα...
2 σχόλια:
Για τις πλατείες των αγανακτίστας, να θυμήσω και το εν τέλει ανύπαρκτο (όπως απεδείχθη) πανώ των ισπανών που αναρωτιόταν τι κάνουν οι έλληνες (που πλην λακεδαιμονίων την έβγαζαν στον καναπέ μέχρι τότε). Το θέμα του μούφα πανώ έγινε viral και μετά πήραν κι οι δικοί μας μικροαστοί τα όπλα.
Πάντως πέραν των άλλων διαφορών, παρά το ότι ακόμη και στην φρασεολογία του το Ποδέμος είναι πιο συντηρητικό από τον συριζα, την άνοδό του δεν την οφείλει μόνο στις πλατείες αλλά και στον κίνημα εναντίον των εξώσεων. Έτσι έχει ένα κινηματικό δεκανίκι παραπάνω από τους συριζαίους που το μόνο που έχουν να επιδείξουν είναι τις αντικαπιταλιστικές τους πατάτες (της κοινωνικής οικονομίας, μην υπάρξει μπέρδεμα).
Κάποια άλλα ζητήματα:
1) Δεν έχουν ΧΑ στην Ισπανία. Ίσως λόγω του ότι όλα τα φασισταριά είναι στο Λαϊκό Κόμμα.
2) Για την χώρα των Βάσκων: ισχύει ιστορικά ότι γενικώς η δεξιά δεν τα πάει και τόσο καλά εκεί ή η μετατόπιση προς τους σοσιαλδημοκράτες είναι κάτι πρόσφατο; Πάντως από συζητήσεις με Ισπανούς (μεταξύ των οποίων κάποιοι Βάσκοι) μου είχε γίνει γνωστό ότι στο οικονομικό επίπεδο η βάσκικη κοινωνία είναι αρκετά συντηρητική (δλδ κυριαρχούν οι φιλελεύθερες απόψεις). Δεν ξέρω αν ισχύει. Αυτό που μου ανέφεραν είναι ότι αυτό οφείλεται στο ότι η περιοχή είναι βιομηχανικό κέντρο, απ'την άλλη βέβαια αυτό συνεπάγεται και την ύπαρξη ισχυρής εργατικής τάξης. Αν μπορεί κάποιος ας δώσει περισσότερες πληροφορίες.
Τέλος όπως και να'χει αυτό που αποδεικνύεται στην πράξη είναι ότι οι σοσιαλδημοκράτες εν καιρώ κρίσης είναι απείρως ικανότεροι (για το κεφάλαιο) από τους δεξιούς. Μ'αυτά και μ'αυτά συγκροτείται σιγά σιγά αυτή η περίφημη συμμαχία του νότου, στον οποίον πλέον τα μνημόνια και όλα τα αντιλαϊκά μέτρα περνάνε και θα περνάνε χωρίς να σπάσει τζάμι (ε αφού αυτή η φράση είναι η αγαπημένη τους), με μόνους διαμαρτυρόμενους τους συνήθεις "γραφικούς" που έτσι κι αλλιώς φώναζαν κι όταν "τρώγαμε με χρυσά κουτάλια". Ζήτω η σοσιαλδημοκρατία!
Ijon Tichy
"Οι ομοιότητες των δύο χωρών στα άκρα της Μεσογείου (...)"
Από την αρκετά περιορισμένη προσωπική μου εμπειρία, έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι με τους Ισπανούς και τους ισπανόφωνους της Λατινικής Αμερικής μοιάζουμε περισσότερο οι Έλληνες σε σύγκριση με άλλους λαούς με τους οποίους έχουμε πιο μακρόχρονη κοινή ιστορία. Έχω ας πούμε την εντύπωση ότι μοιάζουμε περισσότερο με τους Ισπανούς παρά με τους Ιταλούς κι ας υπάρχει το ούνα φάτσα, ούνα ράτσα. Δεν έχω καταλάβει πού οφείλεται αυτό, αυτήν όμως την εντύπωση έχω σχηματίσει.
ρα
Δημοσίευση σχολίου