Κι αν φτωχική την βρήκες, δε σε γέλασε

Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη
Είσαι τόσο ηλίθιος, που θα βρεθείς στη Θράκη
(Αρκάς)

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, θα ’ναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος Κίκονες (από τη Θράκη), Κίρκες, τετράποδα γουρούνια (σαν αυτά που κολυμπούν δίπλα σου στην Άτοκο), τετράτροχες γουρούνες-σκοτώστρες, Λαιστρυγόνες, διόδια και πανάκριβα ακτοπλοϊκά. Το πλοίο θα πηγαίνει αργά, περιμένοντας να θυσιάσεις στο κυλικείο το εισόδημά σου, προτού καν φτάσεις στο νησί, κερατάς και σφαγμένος, σαν το ελάφι της Άρτεμης. Αλλά τα μεταφορικά είναι κάπως φτηνότερα -όλα θέμα σύγκρισης είναι- κι ίσως περισσέψει ένα νεφρό για τις διακοπές του χρόνου. Που δεν ξαναφυτρώνει σαν το συκώτι του Προμηθέα, γιατί εδώ παίζει άλλος πρωταγωνιστής, που έκανε είκοσι χρόνια να βρει τον δρόμο για το Νόστο -πού και να μην ήταν πολυμήχανος-, λες και έπαιζε στη Λάμψη, ένας (Χρήστος) πολίτης του -τότε γνωστού- κόσμου.

Ίσως όμως τον ξεγέλασε το GPS του, που ζει τον μύθο του στο νησί της Ιθάκης, και σε κατευθύνει παρ-άλογα να κόψεις δρόμο από κάτι σκαλοπατάκια, λες και καβαλάς τετράποδα οχήματα. Απελπισία, σκέψεις να πετάς πετραδάκια πίσω για την επιστροφή -σε ένα νησί γεμάτο βότσαλα, με ελάχιστες αμμουδιές και διαβρωμένες συνειδήσεις- αλλά στο τέλος κάθαρσις, '89, και φτάνεις ανακουφισμένος εκεί που θες. Και πουθενά αλλού δεν αποκτά τέτοιο απόλυτο νόημα η φράση από την ψηφιακή φωνή: Ιθάκη - Φτάσατε στον προορισμό σας.

Μετά από λίγες μόλις μέρες, αντιλαμβάνεσαι πλήρως γιατί ο Οδυσσέας επέμεινε τόσα χρόνια για να γυρίσει σε ένα μυθικό μέρος -σαν Παραμ-Ιθάκη. Και γιατί άργησε τόσο να βρει τον δρόμο προς ένα ανεμοδαρμένο νησί, όπου οι Φρίκες (μυθικά τέρατα μεταμφιεσμένα σε ανεμοριπές) μπορεί να σε πάρουν, να σε σηκώσουν και να σε στείλουν για τον γύρο της Μεσογείου στα πέρατα του (τότε γνωστού και επίπεδου) κόσμου. Εξ ου κι όσοι σου νοικιάζουν πλεούμενα για τις παραλίες που είναι προσβάσιμες μόνο δια θαλάσσης -ικανοί να σε γδύσουν για ένα καρυδότσουφλο ή να σου πουλήσουν ακόμα και τη σχεδία που θα σε βουλιάξει-, σου δίνουν αυστηρές οδηγίες για να μη βρεθείς στο Φισκάρδο, στα ανοιχτά της Αδριατικής ή κάπου στο Γιβραλτάρ, με τους υπόλοιπους συντρόφους του Οδυσσέα, που φυλλορρόησαν σε διασπάσεις.

Το ομηρικό Θιάκι είναι το νησί των αντιθέσεων, που σοβούν κραυγαλέα και διαλεκτικά. Κατάφυτο και καταπράσινο -με παρενέργεια τις πολλές σφήκες-, με γαλαζοπράσινα νερά, τυπικά για Ιόνιο, που δε θολώνουν ποτέ, και κατακόκκινη ψυχή - επικράτεια, με το ΚΚΕ να φτάνει είκοσι ψήφους μακριά από την πρωτιά στις περσινές ευρωεκλογές. Μια «Ικαρία» του Ιονίου, που σχεδόν προσφέρεται για κινηματικό τουρισμό και είναι ζήτημα πώς δεν την έχουν οικειοποιηθεί μαζικά ορδές Φασαίων και Γκρούβαλων.

Παίρνεις μια πρόγευση ήδη από το λιμάνι της Σάμης, απέναντι, όπου η ομορφιά κρύβεται στις λεπτομέρειες. Παίρνεις μια πρώτη γεύση, με το πανό της ΚΟΒ Ιθάκης για την Παλαιστίνη, στο λιμάνι του Πίσω Αετού, άτυπη επιτροπή υποδοχής για τους επισκέπτες. Και συνεχίζεις δυναμικά, με μνημεία για τον ΕΛΑΣ και μια ναυμαχία του ΕΛΑΝ, με τα γραφεία του ΚΚΕ, με άλλα πανό, μικρές πλακέτες (πχ για τον Καρβούνη και την παγκόσμια ειρήνη), αφίσες για την Παλαιστίνη, κινηματογραφικές προβολές (για την Παλαιστίνη) ή το κομματικό ντοκιμαντέρ για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Το ΚΚΕ είναι παντού, σαν τις πέτρες του νησιού -μπόλικη πέτρα, μπόλικη καρδιά- και όποια πέτρα κι αν σηκώσεις, θα βρεις κάτω ίχνη του, χωρίς ίχνος διάβρωσης. Στο τέλος, σε παρασέρνει το κλίμα και το κύμα, κι αρχίζεις να τραγουδάς τον Ελανίτικο ύμνο, σαν θαλασσομάχος της λευτεριάς, ενώ χτενίζεις με το βλέμμα το σκάφος σου, να βρεις μέρος να αφήσεις το κολονάτο ποτήρι με το Άπερολ.

Απ’ την Αντίκερα προβάλλει ο Ζαχαριάς...

Το Κόμμα είναι βασικά ο μόνος ζωντανός (πολιτικός) οργανισμός του νησιού -όλοι οι άλλοι κρύβονται πίσω από τη μάσκα του ανεξάρτητου κέρδους. Κι όποιος αναζητά μια δημόσια πολιτική διαφοροποίηση, θα την βρει απρόσμενα στις Φρίκες, κοντά στο Ελανίτικο μνημείο, όπου αχνοφαίνεται ένα σύνθημα από τον καιρό της χούντας: Ζήτω η Επανάστασις. Δεν έχει μείνει ως άλλοθι πολυφωνίας ή για το «επαναστατικό» του περιεχόμενο, αλλά κατά λάθος, επειδή το ξέθαψε το κύμα, ο Λεβάντες και η κακοκαιρία του Ιανού, πριν λίγα χρόνια...

Μια άλλη βασική αντίθεση είναι ανάμεσα στην «πλέμπα» που δουλεύει σεζόν -ντόπια παιδιά, φοιτητές από την Πάτρα κτλ- και τους δεκάδες -ίσως και εκατοντάδες- σκαφάτους που πολιορκούν το νησί και τις παραλίες του. Είναι τόσο πολλοί που στο Βαθύ (την πρωτεύουσα) μπορείς να βρεις σπίτια που νοικιάζουν ντουζιέρες στους σκαφάτους! Και όπως βλέπεις το πανέμορφο -πλην τουριστικό- Κιόνι, με τόσα σκάφη στη σειρά, σκέφτεσαι πως αν δεν υπήρχε το ΕΑΜ θα είχαμε γίνει Μονακό -χωρίς Ανρί και Μάικ Τζέιμς. 

Αλλά αν κάνεις μια αφαίρεση (διαλεκτική ή με φότοσοπ) από τα σκάφη και τις άθλιες φωτεινές επιγραφές, σου μένει μια ειδυλλιακή εικόνα, από άλλες εποχές -πχ το 1917, τυχαία χρονολογία.

Στον πυρήνα της αντίθεσης, βρίσκουμε ένα νησί που ζει τον μύθο της τουριστικής ανάπτυξης, ψάχνοντας τον μήνα -ή έστω δίμηνο- που τρέφει τους 11 (10), με τιμές ακριβής Αθήνας, ενώ παλεύει να κρατήσει τον αυθεντικό χαρακτήρα του και να μην πουλήσει την ψυχή του στον διάβολο του εύκολου κέρδους, που λειτουργεί σαν Δούρειος Ίππος για τις λαϊκές συνειδήσεις. 

Φοβού τον τουρισμό και ανάπτυξη φέροντα. 

Και αν τα σκάφη και οι σχεδίες είναι το μόνο σχέδιο για να μην ερημώσει το νησί, δεν είναι παράξενο να θες κεντρικό σχεδιασμό για τον τόπο σου, αντί για ερζάτς Μονακό. Ίσως μοιάζει μάχη οπισθοφυλακών, ώρες-ώρες, αλλά στην Ιθάκη δίνεται από (πολύ) καλύτερες θέσεις, συγκριτικά με άλλα νησιά. Και μακάρι να μη φτάσει ποτέ η άσφαλτος στον εξωτικό Μαρμάγκα, για να μην τον φάει η μαρμάγκα του μαζικού τουρισμού -και τότε μόνο το μεθάνιο από τα γειτονικά λασπόλουτρα θα κρατάει μακριά τις ορδές των βαρβάρων με το συνάλλαγμα.

Το αποτέλεσμα είναι μια σειρά γοητευτικές, αντιφατικές εικόνες. Πχ η δεύτερη παραλία στο δημοφιλές Σαρακήνικο, όπου η «Κτηματική Κεφαλλονιάς» έβαλε απαγορευτική κορδέλα για καταπάτηση αιγιαλού, αλλά έχουν μείνει οι ξαπλώστρες και οι ομπρέλες και ο κόσμος μπορεί να καθίσει εντελώς δωρεάν! Ή κάποιοι σουρεάλ ελληνο-τουριστικοί διάλογοι, όπως της κυρα-Παναγιώτας με τις πίτες στο Κιόνι, που μιλάει μόνο ελληνικά, οι (δυο) ξένοι της απαντάν στα αγγλικά, αλλά βγαίνει παραδόξως άψογη συνεννόηση, χωρίς υπότιτλους. Ό,τι πιο κοντινό μπορεί να δει κανείς σε σκηνή της γκασπαζά Ντένης Μαρκορά με τη Μαρούσκα...

Γλώσσα μου έδωσαν τουριστική, σε συσκευασία κολιέ
Αλλά όπως και να είναι τα άστρα 
Εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω 

Τα μυθολογικά στοιχεία βρίσκονται ούτως ή άλλως παντού στο νησί. Στο άγαλμα του πολυμήχανου -χωρίς τον Άργο-, σε μπλούζες, σουβενίρ και μαγνητάκια, στα εμπνευσμένα ονόματα αναρίθμητων συλλόγων και μαγαζιών (από Οδυσσέας και Οδύσσεια, μέχρι την ταβέρνα «Κανένας», που θα μπορούσε να πληρώσει και τον λογαριασμό), ακόμα και στις οδούς -του Οδυσσέα, της Πηνελόπης, του Τηλέμαχου, του Λαέρτου -sic-, ακόμα και του Εύμαιου-, με ζήλο που μόνο με το ομηρικό Ίλιον θα μπορούσε να συγκριθεί -αλλά αυτό έχει μεγάλη έκταση, χωρώντας τα πάντα, από Βυζαντινούς αυτοκράτορες, μέχρι ήρωες της Αντίστασης.

Αχ βρε Κυκλωπάκι μου
Εσύ είσαι η Ιθάκη μου
Ξώκειλα στην αγκαλιά σου σώος και ένας
Και έγινα μες στα φιλιά σου ο Κανένας

Η προσπάθεια να παρουσιαστούν «ιστορικά τεκμήρια» για τις μυθολογικές αναφορές -όπως το παλάτι του Οδυσσέα ή το χαμένο βυθισμένο άστυ στην παραλία της Πόλης, είναι ασφαλώς αβάσιμη και φαιδρή. Εκτός και αν πέσεις σε μια σοβαρή επιστημονική επιτροπή συνταξιούχων λουόμενων, που δε βλέπουν τίποτα κωλυόμενο και το έμπειρο μάτι τους ξεχωρίζει τα πάντα, από το αρχαίο λιμάνι μέχρι λυόμενες εγκαταστάσεις και τον αργαλειό της Πηνελόπης, δίπλα από το βέλος και τους 12 πελέκεις, με τα προφυλακτικά των μνηστήρων.

Όλους τους ξέμπαρκους τους τρώει το σαράκι
Κι όσοι ταξίδεψαν, γυρεύουν την Ιθάκη

Μα για στάσου, κε του μπλοκ, αφού εσύ δεν ακούς τέτοια
Ναι, βάση, έχεις δίκιο.

Κάνε λοιπόν τον κύκλο σου Οδυσσέα
Κι όσο λείπεις θα είμαι εδώ, να υφαίνω ατέλειωτο πανί
Ώσπου να βρεις τον δρόμο σου μοιραία
Στης Ιθάκης το νησί να ξαναβγείς

Στο τέλος των διακοπών -που κοντεύουν να γίνουν μυθολογικό στοιχείο για τους περισσότερους Έλληνες-, το ερώτημα τίθεται ρητορικά. Κι αν φτωχική τη βρήκες, η Ιθάκη δε σε γέλασε -εκτός κι αν δεν αντέχεις τα βότσαλα και τις κροκάλες. Τίποτα δεν είναι φτωχικό εξάλλου, στις διακοπές μας, όσο σύντομα και αν είναι. Κι αν βρεθείς στην αγκαλιά της, σώος και ένας, εύχεσαι να είναι μακρά η παραμονή και μακριά η μέρα του γυρισμού στην καθημερινή σου Οδύσσεια, γιατί δεν είναι κάθε μέρα του Οδυσσέα -και βασικά κανείς δεν ξέρει πότε γιορτάζουν οι Οδυσσείς αυτού του («επίπεδου» και άχρωμου) σύγχρονου κόσμου.

Γιατί είναι ένα νησί που τα έχει όλα και συμφέρει -σε αποστάσεις, σε τιμές όχι τόσο. Ακόμα και ορεινά χωριά, αγριογούρουνα και μικρά μενίρ -κοντά στην Ανωγή-, σφε Οβελίξ. Δεν ξέρω αν είναι το καλύτερο που έχεις πάει. Κάθε νησί, άλλωστε, έχει τη δική του ομορφιά. Το ζήτημα είναι να βρεις τι σου πάει καλύτερα, καλή παρέα για να πας, και βασικά λεφτά για να πας και να μείνεις όσο γίνεται περισσότερο...

Μια τρύπα στο νερό - Δέκα χρόνια μετά...

Φοβερό, ψηφίζουμε και κάνουμε
Μια τρύπα στο νερό, μωρό μου τι μας κάνουνε.
(Ναι, η Πωλίνα είχε πει και γι’ αυτό).

Φοβερό! Τρομερό! Και κάθε άλλο παρά πάρα πολύ ωραίο -που είναι μικρή λογοτεχνική άσκηση για να παρατεθούν στη σειρά δυο «παρα» που τονίζονται διαφορετικά.

Το δημοψήφισμα του ’15 ήταν κάπως σαν τραγούδι της Πωλίνας. Κι όσοι χλευάζουν την καλτ αναφορά, ίσως αγνοούν τον όψιμο ριζοσπαστισμό της ύστερης κ. Μισαηλίδου (ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ το κατάφερε και αυτό), που μελαγχολούσε με την ντεκαντάνς -ακόμα και του ΚΚΕ- και έγραφε στον τοίχο της πως η ιστορία γράφεται με ανυπακοή -γιατί το είδε γραμμένο κάπου στα Εξάρχεια. Τρομερό!

Ή κάπως σαν την ατάκα-παρηγοριά του Μπονάτσου (Φοβερό - Τρομερό) στις «Κόντρες» προς την ηττημένη ομάδα.
Χάσατε, δεν έχει καμία σημασία! Όπως ακριβώς στο δημοψήφισμα.

Όχι, δεν έχει σημασία. Εκτός και αν είσαι ο χαμένος που τα παίρνει όλα -γιατί άμα χάνεις εκλογές, κερδίζεις στην απάτη. Ή εκτός αν νομίζεις πως κέρδισες και στήνεις χορό (του Ζαλόγγου) στην πλατεία Συντάγματος -είμαστε κάθε λέξη του. Και αν φοβάσαι μήπως βγούμε από την Ευρρώπη, χαλάρωσε, τραγούδα «Μιντιβίλι» και άκου τον Βλάσση.
-Γιατί; Σιγά την ήπειρο...

Μετά το εισαγωγικό, ακολουθούν μερικά ακόμα σημεία για τη σημερινή επέτειο.

Ο χαμένος χρόνος του Προυστ

Δέκα χρόνια μετά, το δημοψήφισμα φαίνεται σαν χθες, μα τόσο μακρινό. Ο ιστορικός χρόνος που περνά και χάνεται. Κι έπαψε να είναι πυκνός, γεμάτος κινηματικά γεγονότα, και ξαναρχίσαμε να τον μετράμε με εκλογικές θητείες. Δεύτερη τετραετία Μητσοτάκη -και ίσως τριτώσει το κακό. Ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ το κατάφερε και αυτό. Να ξαναβγάλει στον αφρό τη ΝΔ με κραταιά ποσοστά, μα πρωτίστως να αραιώσει τον ιστορικό χρόνο, κλείνοντας κάθε πιθανό ρήγμα...

Σας παρακαλώ, δε θα ’θελα...

Ακτοπλοϊκά κλείσαμε, δωμάτια τσεκ, όλα έτοιμα, μια βδομάδα διακοπές και ηρεμία. (Έκτακτο δελτίο, πρωθυπουργικό διάγγελμα, αναγγελία δημοψηφίσματος, capital controls). Ή και όχι...

Το νησί ήταν έρημο (και πανέμορφο), η σύνδεση στο διαδίκτυο δύσκολη και περιστασιακή. Αλλά το χειρότερο ήταν να βγαίνεις σαν τον κλέφτη, να στήνεσαι στην ουρά του ΑΤΜ, να κρύβεσαι πίσω απ’ την κολόνα και να παρακαλάς να μην εμφανιστούν από το πουθενά οι κάμερες και γίνεις ρεζίλι ή ντεκόρ σε ρεπορτάζ τρομολαγνίας.

Αυτή ήταν και η τελευταία χρονιά που είδαμε τα ΜΜΕ να επηρεάζουν αντίστροφα τις κάλπες και να βγαίνει το αντίθετο από αυτό που (μας) υπαγόρευαν. Το βασικό επίτευγμα της ΠΦΑ δεν ήταν ότι έστησε ένα διήμερο ριάλιτι με καναλάρχες για τις δημόσιες τηλεοπτικές συχνότητες. Αλλά ότι ανέκτησαν τα κανάλια τη χαμένη τους αξιοπιστία. Ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ το κατάφερε και αυτό...

-Το εξωκοινοβούλιο στον ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου

Χειροκροτητής της κυβέρνησης και του Καμμένου (τσεκ). Χορευτικό συγκρότημα το βράδυ της Κυριακής (τσεκ). Μπράβος έξω από τα εκλογικά τμήματα (τσεκ). Θεατής της κωλοτούμπας, με κομμένη την ανάσα (αξιοπρέπειας) -τσεκ. Περνώντας όλα τα στάδια του πένθους -τσεκ. Με έμφαση στην άρνηση -να δει την πραγματικότητα. Χαρτομάντιλο για τα ετήσια δάκρυα της Περιστέρας -τσεκ. Αλλά πάντα σε ρόλο αθώας περιστεράς, που απαλλάσσεται λόγω βλακείας. Και με εμμονική προσκόλληση στον ρόλο του ΚΚΕ -πρώτη αντεστραμμένη αγάπη και παντοτινή. Και το καλύτερο; Τότε δεν είχε κανείς τους πρόβλημα με τις μαζικές συναυλίες. Πώς αλλάζουν οι καιροί...

Εν κατακλείδι, το μεγάλο πρόβλημα για το εξωκοινοβούλιο και τη στάση του δεν ήταν αυτό το... αγγελοπουλικό «μέχρι τέλους», μετά τη θρυλική κωλοτούμπα. Αλλά ότι κάπου εκεί τελείωσε η ουσιαστική παρουσία του στον δρόμο και πέρασε αρκετά χρόνια, γλείφοντας τις πληγές του από την απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα.

-Σόλων, Σόλων, πόσο δίκαιο είχες...

Όπου Σόλων, το ΚΚΕ. Δεν ξέρω πώς λειτουργείς εσύ, σφε αναγνώστη, και τι φαίνεται για μένα από όσα γράφω -τα οποία βγαίνουν με φίλτρα, σαν εικόνα στο Ίνσταγκραμ, αν και καμιά φορά τα προσθέτει μόνος του ο αναγνώστης. Σε κάθε περίπτωση, νιώθω συχνά αντιδραστικό άτομο -χωρίς να ανήκω στην αντίδραση. Δε δέχομαι εύκολα τις εύκολες εξηγήσεις, ψάχνω πάντα τα αδύναμα σημεία τους, ακόμα και με τον διάβολο θα συμμαχήσουμε για την αλήθεια -κάνοντας πχ τον δικηγόρο του. Ναι αλλά μήπως έτσι... Κάπως αλλιώς...; Και ας συμφωνούμε στα βασικά.

Δέκα χρόνια πριν, εν όψει του δημοψηφίσματος, έβλεπα το είδος μου να αντιδρά, να προβληματίζεται και να σκέφτεται να παίξει διπλή παραλλαγή, Χ2 -είτε όχι, είτε άκυρο, το καθένα με το δικό τους σκεπτικό. Κάποιοι σφοι αναρωτιούνταν μήπως κάνουμε τακτικά λάθος -και εγώ ήμουν ανοιχτός να το συζητήσουμε και ας μη συμφωνούσα απαραίτητα. Εκ των υστέρων, δεν είμαι απλώς πεισμένος για τη σωστή θέση του ΚΚΕ, αλλά είναι από τις σπάνιες φορές που το παραδέχομαι με θαυμασμό: για την πείρα του, το οξυμένο κριτήριο, τη συλλογική του αντίδραση, σε μια δύσκολη, πιεστική και αρκετά πρωτότυπη συγκυρία. Γιατί δεν παρασύρθηκε και δεν έπεσε οικειοθελώς στον γκρεμό.

-Το σύνδρομο του ξυπνητηριού

Ναι αλλά δεν τιμωρήθηκε για τη στάση του το ΚΚΕ; Ασφαλώς και το πλήρωσε, όπως συμβαίνει με κάθε δύσκολη θέση-επεξεργασία. Φάνηκε στις δεύτερες εκλογές, τον Σεπτέμβρη του ’15, στο στάσιμο ποσοστό και την αδυναμία να εισπράξει τη φθορά του μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ, μολονότι κάμποσοι επέστρεψαν στα πάτρια ιδεολογικά εδάφη -και δεν πρέπει να υπήρχε σύντροφος (μέλος ή μη) που να μη γνώριζε προσωπικά άσωτους ψηφοφόρους που διακατέχονταν από εκλογικό νόστο και άλγος -λόγω του τραυματικού τρίτου μνημονίου.

Για τη μεγάλη πλειοψηφία, όμως, το ΚΚΕ ήταν κάτι σαν ξυπνητήρι. Χρήσιμο, απαραίτητο, καλούσε σε αφύπνιση, αλλά συνάμα ενοχλητικό και σίγουρα όχι η πρώτη επιλογή τους στην κάλπη. Σε κανέναν δεν αρέσει να του θυμίζουν τα λάθη του και το ΚΚΕ έκανε ακριβώς αυτό, απλά επειδή υπήρχε, και ας ήταν ελάχιστοι οι σφοι που υπέκυψαν στον ανθρώπινο πειρασμό να ξεσπάσουν από τη συσσωρευμένη πίεση των ημερών και να φωνάξουν κατάμουτρα: ΣΑΣ ΤΑ ’ΛΕΓΑ...

Πολλοί πάτησαν «αναβολή» στην αφύπνιση και συμπορεύτηκαν με μια μικρή καθυστέρηση. Οι υπόλοιποι συνεχίζουν τον μακάριο ύπνο τους, περιμένοντας την επόμενη γλυκιά αυταπάτη, που θα εξελιχθεί σε Εφιάλτη -και προδοσία. Ενώ κάποιοι σφοι αναρωτιούνται ρητορικά στο διηνεκές τι άλλο/διαφορετικό έπρεπε να κάνουμε, για να αποφύγουμε αυτή την κατάληξη.

Πλην Λακεδαιμονίων

Κι όμως. Το ΚΚΕ ήταν το μόνο (κοινοβουλευτικό) κόμμα που υπερασπίστηκε στην πράξη την ετυμηγορία και το «ΟΧΙ» του «κυρίαρχου» λαού, την αμέσως επόμενη μέρα, στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, που φρόντισαν να αποκοιμηθεί στην αγκαλιά του ΝΑΙ και το μετέφρασαν ως διαπραγματευτικό χαρτί σε ένα στημένο παζάρι, όπου το ξεπούλησαν πριν προλάβεις να πεις «έρπης».

Κάποιοι δυσκολεύονται ίσως να το πιστέψουν, αλλά θα το διαπιστώσουν όταν δημοσιευτούν τα πρακτικά εκείνης της σύσκεψης, από την οποία αποχώρησε ο ΓΓ, για να ομοφωνήσουν οι υπόλοιποι -πλην Λακεδαιμονίων. Και ίσως τώρα, που θυμήθηκε και ο (αναβαπτισμένος in USA) Τσίπρας να θέσει το ζήτημα (που θέτει εξ αρχής το ΚΚΕ), να έχουν ωριμάσει επιτέλους οι συνθήκες για να βγουν στη δημοσιότητα όσα ειπώθηκαν εκείνη τη μέρα. Και πάσα μονομερής ενέργεια επ’ αυτού, καλοδεχούμενη...

Το πραγματικό διακύβευμα

Τα γεγονότα είναι νωπά -από τη σκοπιά της ιστορίας-, οι γραπτές μαρτυρίες των πρωταγωνιστών λιγοστές, αλλά ο αστικός τύπος φιλοξενεί μια σειρά επετειακά αφιερώματα, με ενδιαφέρουσες πτυχές, διάφορα -γνωστά και μη- αφηγήματα και διαφορετικά επίπεδα «εξομολόγησης» και απεικόνισης της αλήθειας. Διαβάουμε πχ μεταξύ άλλων.

-Ότι ζήσαμε δραματικές στιγμές και φτάσαμε μια ανάσα από το GRexit.

-Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κρυφή ατζέντα, με την έξοδο στο τραπέζι -ως «ατύχημα» ή πιθανό ενδεχόμενο- υπηρετώντας τα σχέδια του Σόιμπλε.

-Ότι το σχέδιο Β ήταν ανύπαρκτο έως ανεφάρμοστο και ότι ο Πούτιν μας ήθελε εντός της στρούγκας της ΕΕ.

-Ότι η ύπαρξη της ευρωζώνης κρεμόταν από μια κλωστή. Και ότι μια πιθανή έξοδος της Ελλάδας, θα είχε ως επόμενα επεισόδια και άλλα γουρουνάκια (από τα PIGS και τους σφους του Οδυσσέα).

-Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε μαχόμενος, μετά από 17 ηρωικές ώρες, φέρνοντας ένα πιο ήπιο μνημόνιο και την προοπτική μιας οριστικής εξόδου από αυτό.

-Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπολόγιζε να βγει το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, για να έχει λυμένα χέρια -αλλά όχι καθαρά από μνηνόνια.

-Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύτηκε -και έχασε- για την πλευρά των εφοπλιστών, των φαρμακοβιομήχανων και λοιπών «ευεργετικών ομάδων».

-Ότι η ρίζα της κρίσης ήταν η έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και γι’ αυτό βίωσε πιο έντονους τριγμούς, πχ συγκριτικά με τη Γερμανία.

Και τέλος, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε σε πέρας τη βρώμικη δουλειά, που δεν μπορούσαν να κάνουν τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, τη δεδομένη στιγμή. Ότι επιχείρησε να διαπραγματευτεί για τα επιμέρους -δηλαδή για συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα- χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Ότι η χούντα δεν τελείωσε το ’73 (αλλά ένα χρόνο μετά) και πάντως τα μνημόνια δεν τελείωσαν το ’18. Η ΕΕ και το Σύμφωνο Σταθερότητγας είναι ένα μνημόνιο διαρκείας και μαρτύριο χωρίς τέλος για τους λαούς.

Πέραν αυτού, η κε του μπλοκ είναι ανοιχτή σε οποιοδήποτε ερμηνευτικό σχήμα για τις λεπτομέρειες και το ουσιαστικό διακύβευμα της διαπραγμάτευσης ή την κατανομή των ρόλων. Αρκεί να μην ξεχνάμε την ουσία και αυτά που ξέρουμε για τις ενδοαστικές αντιθέσεις -σαν τους «μαρξιστές αναλυτές» που έβρισκαν συμμάχους πότε στη Λαγκάρντ, πότε στη Μέρκελ και πότε στον Μοσκοβισί.

-Και εσύ λαέ βασανισμένε...

Μην ξεχνάς τον Ωρωπό, τον φασισμό και τα διδάγματα της κρίσης για την ΕΕ και το σύστημα. Είναι ζήτημα πόσοι ήταν θύματα (αδέρφια εσείς) της κωλοτούμπας του ΣΥΡΙΖΑ, πόσοι γνώριζαν εξ αρχής ότι έδιναν εντολή για διαπραγμάτευση εντός του γνωστού ασφυκτικού πλαισίου -όπου δεν υπάρχουν περιθώρια για αποκλίσεις- και πόσοι ήταν έτοιμοι για κάτι παραπάνω, αν έβγαινε μπροστά το ΚΚΕ -ή όποιος άλλος στη θέση του.

Αλλά αυτή είναι μια συζήτηση που έχει ξαναγίνει...

Δέκα χρόνια μετά

Ένα πράγμα ποτέ δε θα αλλάξει, δέκα χρόνια μετά
Η δική μου καρδιά στον δικό σου ρυθμό θα χτυπά
(Ναι, η Πωλίνα έχει πει και για αυτό)

Δέκα (και άλλα τόσα και άλλα τόσα) χρόνια μετά, ένα πράγμα ποτέ δε θα αλλάξει. Ο καπιταλισμός. Και οι Πασοκιές (που θέλουν να τον κάνουν ανθρώπινο). Και ο δικός μας αγώνας για να τον ανατρέψουμε. Και οι αυταπάτες για τα δημοψηφίσματα. Που αν μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομα. Και όχι, η αστική τάξη δε θα μας δώσει το σχοινί και τα εργαλεία για να την κρεμάσουμε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Θα φροντίσουμε εμείς για αυτό...

Και τέλος πάντων, τίποτα δεν πάει χαμένο (αρκεί να το αξιοποιούμε ως πείρα).
Ούτε καν τα δημοψηφίσματα και οι τρύπες που ανοίγουμε -στο νερό ή όπου αλλού.

Όταν οι φονιάδες πατάνε το κουμπί

Αν υπήρχε ένα αντι-ιμπεριαλιστικό κίνημα αντίστοιχο με τους antifa, ίσως λεγόταν αντι-μπα. Που προκαλεί διάφορους ηχητικούς συνειρμούς, σαν την Ολιμπίκ Αντίμπ, την πρώτη ευρωπαϊκή ομάδα του Ντέιβιντ Ρίβερς, γιατί μεγάλο ποτάμι φουσκωμένο η οργή του λαού για τον ιμπεριαλισμό. Και δε γυρίζει πίσω πια.

Ασφαλώς ο αντιφασιστικός αγώνας είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, για να τον αφήσουμε σε όσους δηλώνουν antifa με όρους του συρμού, χωρίς να συνοδεύουν με πολλές πράξεις τις δηλώσεις, τα σπρέι και τα αυτοκολλητάκια τους. Κι αν δεν έχει γίνει τόσο της μόδας να δηλώνει κανείς αντι-ιμπεριαλιστής (μολονότι ο φασισμός ευδοκιμεί ακριβώς εκεί όπου υπάρχει ιμπεριαλισμός και μονοπώλια -δηλαδή καπιταλισμός που σαπίζει και νιώθει να απειλείται), αυτό έχει διάφορες πιθανές εξηγήσεις.

Είτε πως οι κατά καιρούς εναλλακτικοί είναι (συνειδητά ή μη) ρηχές ,φτηνές απομιμήσεις όσων συμβαίνουν στον «δυτικό κόσμο» και τις ΗΠΑ, όπου κάθε ριζοσπαστική φωνή θα έπρεπε υποχρεωτικά να είναι αντι-ιμπεριαλιστική (δηλαδή ενάντια στο δικό της κράτος) αλλά αυτό το τελευταίο έχει φροντίσει να τις βάλει στο περιθώριο ή να τσακίσει την έκφρασή τους -όπως έκανε στον πόλεμο του Βιετνάμ, κατά την «ανήσυχη» δεκαετία του ’60, και πολύ πιο αποτελεσματικά μετά από αυτήν.

Είτε γιατί -πάντα κατ’ εικόνα και ομοίωση του δυτικού κόσμου- έχει γίνει και στη χώρα μας μια οργανωμένη προσπάθεια να ξεριζώσουν το βαθύ αντι-ιμπεριαλιστικό ρεύμα στην ελληνική κοινωνία, που βρέθηκε στο απόγειό του λίγο μετά τη χούντα (το Πολυτεχνείο και το έγκλημα κατά της Κύπρου), το ’99 (με τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία και την επίσκεψη Κλίντον) ή ακόμα και τον καιρό των μνημονίων, με έναν τρόπο.

Η ανάδειξη μιας κατ’ εξοχήν Νατοϊκής Αριστεράς -χωρίς καν πειστικά προσχήματα- δίνει το μέτρο της επιτυχίας αυτής της καμπάνιας, που έχει ωστόσο αμφίβολα - επισφαλή αποτελέσματα, αν υπολογίσουμε τα ευρήματα μιας πρόσφατης έρευνας και την ελληνική πρωτιά (μεταξύ διαφόρων χωρών) στις αρνητικές κρίσεις για τον οργανισμό του ΝΑΤΟ. Μια πρωτιά που φέρει τη σφραγίδα της δράσης και των αντανακλαστικών των κομμουνιστών. Τα οποία πάντα χρειάζονται όξυνση αλλά φάνηκαν για άλλη μια φορά στην πράξη, την περασμένη βδομάδα, μετά τον made in USA βομβαρδισμό του Ιράν.

Τι έμεινε, δέκα μέρες μετά (που δε συγκλόνισαν τον κόσμο ούτε άφησαν όμως την ψευδαίσθηση της σταθερής ειρήνης), στην κε του μπλοκ από την κινητοποίηση της περασμένης Δευτέρας;

Οι χιλιάδες κόσμου που κατέβηκαν μια Δευτέρα απόγευμα, με μέτριο καύσωνα (όπως λέμε μέτριο χιούμορ), για μια θέση στον ήλιο. Η χωροταξία των δύο πρώτων προσυγκεντρώσεων, που άφησαν κενό χώρο στην πλατεία, σα να επέλεγαν να μείνουν στον ίσκιο, αλλά τελικά προοριζόταν για την τρίτη (και μεγαλύτερη) που κατέφτασε λίγο αργότερα. Η πλατεία ήταν γεμάτη και παντός καιρού.

Η θλιβερή αντίθεση με το ΣΕΚ, που είχε ιρανικές σημαίες (άραγε να είχαν και της Γιουγκοσλαβίας του Μιλόσεβιτς το ’99;), το μπλοκάκι (γιατί μπλοκ κανονικό δεν το λες) του ΜεΡΑ25 με τα 25 άτομα και της ΝεΑΡ, που έχει επιλεκτική αμνησία για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και για τη στρατηγική συμμαχία με το κράτος δολοφόνο του Ισραήλ. Κι αφού το ξύλο είναι αντιπαιδαγωγική μέθοδος, για να καταπολεμήσεις την αμνησία, ας αφήσουμε άλλους χώρους να τους δείξουν τη γαλατική τους αβρότητα και πόσο ευγενικοί μπορούν να γίνουν, Οβελίξ.

Ο μοναχικός καβαλάρης - διαδηλωτής, που δε φώναζε τα συνθήματα (πιθανότατα γιατί δε γνώριζε τη γλώσσα), με το αυτοσχέδιο πλακάτ και το λιτό σύνθημα για την πατρίδα του. Η παρέμβαση του φαντάρου (με πολιτικά) από την ΕΛΔΥΚ, που παραδόξως διέφυγε από την προσοχή των ακροδεξιών τρολ του διαδικτύου.

Η εξέλιξη ανακωχής που ανακοίνωσε μονομερώς -σαν αποκλειστική είδηση- ο Τραμπ. Την οποία περιγράφει πολύ καλά μια φράση από τα υλικά του 19ου Συνεδρίου του ΚΚΕ: «ειρήνη με το πιστόλι στον κρόταφο», που στην πλήρη αναλυτική εκδοχή της δεν είναι ακριβώς υπόδειγμα συμπύκνωσης - κωδικοποιημένου συνθήματος, αλλά σημασία έχει ότι συμπυκνώνει την ουσία.

Το πανέξυπνο σύνθημα στον τίτλο της ανάρτησης, που ξεκινά ως εξής: Όταν οι φονιάδες πατάνε το κουμπί... (και ριμάρει στο δεύτερο σκέλος με την αντίσταση που προβάλλουν οι λαοί). Που πιθανότατα (ίσως και υποσυνείδητα) παίζει με το στερεότυπο/ανέκδοτο για τη ΛΔ Κορέας και την ατάκα «Κιμ πάτα το», δείχνοντας ποιος τελικά απειλεί την ειρήνη και τους λαούς.

-.-

Η ιστορία δεν έχει επαναλήψεις (σαν το Ρετιρέ), προσφέρει όμως πολλά ντεζαβού και υλικό για διδάγματα. Και αν μας εξέταζε με ερωτήσεις κλειστού τύπου (που σε αντίθεση με τις ερωτήσεις ανάπτυξης, επιχειρούν να κλείσουν την πλούσια, αντιφατική πραγματικότητα σε φτωχά πλαίσια), μια ερώτηση - sos θα ήταν.

Ποια περίοδο σας θυμίζει η σημερινή συγκυρία;

Α. το τέλος της μπελ-επόκ, πριν τον Α’ ΠΠ ή
Β. το τέλος του Μεσπολέμου, πριν τον Β’ ΠΠ

Κι όσοι απαντήσουν το Β, μηδενίζονται και μένουν μετεξεταστέοι, ως μαρξιστικά αναλφάβητοι. Γιατί ξέχασαν πως στον Β ΠΠ υπήρχε Σοβιετική Ένωση. Ή ακόμα χειρότερα πιστεύουν πως υπάρχει κάτι αντίστοιχο τώρα. Ένα φάντασμα πλανάται πλάνην οικτράν...

Αλλά ας δούμε πρώτα το Α και μερικά υπο-ερωτήματα, για καλά διαβασμένους -που μπορεί να στερούνται πολλά, αλλά έχει μεγάλη σημασία να έχουν πρόγραμμα, σωστά επεξεργασμένο.

Αν η σημερινή εποχή θυμίζει τις παραμονές του 1914, τις αντιθέσεις για το μοίρασμα σφαιρών επιρροής και χρειάζεται απλώς μια αφορμή-θρυαλλίδα (όπως η δολοφονία του Φερδινάνδου) για να γενικευτεί η σύγκρουση, οδεύουμε προς έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, που απειλεί τους λαούς με μακελειό. Ποια είναι λοιπόν τα δικά μας καθήκοντα σε αυτήν την περίπτωση;

Α) Να αποτρέψουμε το σφαγείο - Και (αν δεν πετύχουμε το πρώτο) να μετατρέψουμε τον πόλεμο σε εμφύλιο -δηλαδή σε επαναστατική κατάσταση. 

Ή Β) κατά μια άλλη εκδοχή, να παλέψουμε να ηττηθεί το πιο επικίνδυνο-επιθετικό στρατόπεδο, υποστηρίζοντας ενεργά το άλλο;

Όσοι δηλώνουν μαρξιστές και απαντούν το Β, μηδενίζονται πανηγυρικά και δε διεκδικούν καν βραβείο πρωτοτυπίας. Το 1914, υπήρχαν κι άλλες «μαρξιστικές» φωνές, που νομιμοποίησαν το σφαγείο, με τις αγαθότερες των προθέσεων -να ηττηθεί ο αντιδραστικός τσαρισμός ή οι αναχρονιστικές αυτοκρατορίες της Ευρώπης (Πρωσία, Αυστρο-ουγγαρία) ή ο επιθετικός ιμπεριαλισμός της Αγγλίας και της Γαλλίας. Μόνο που χρεοκόπησαν πολιτικά, μαζί με τη Β’ Διεθνή (και όσους επέλεξαν το Β στα παραπάνω). Και πάντως δεν είχαν πολλή σχέση με τους μπολσεβίκους του Λένιν.

Ερώτηση: αν ο επικείμενος πόλεμος είναι ιμπεριαλιστικός, δηλαδή έχει δοσμένους σκοπούς, περιεχόμενο και χαρακτήρα, έχει άραγε σημασία ποιο κράτος επιτίθεται (πρώτο); Καλό ερώτημα, με ευχαριστώ που μου το έκανα. Ας μείνει ρητορικό, ως τροφή για σκέψη.

Οι Β-μαρξιστές, λοιπόν (κατά το Β movies), δε χάνουν απλώς από το στόχαστρο την ήττα της δικής τους αστικής τάξης (η οποία μπορεί να είναι στη λάθος πλευρά της ιστορίας, δεν παύει όμως να είναι και «εξαρτημένη») αλλά παλεύουν στην πράξη για τη νίκη μιας άλλης αστικής τάξης. Αυτό στη δική μας διάλεκτο λέγεται πάλη «κάτω από ξένες σημαίες» -«ξένες» ταξικά και όχι εθνικά μιλώντας. Ή αλλιώς, επιλογή ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου.

Κι εδώ φτάνουμε στην κορύφωση της βηταμαρξιστικής σκέψης (τεύχος 19).

Γιατί πατώντας στην μπροσούρα του Βλαδίμηρου και το σημείο για μια χούφτα κράτη-τοκογλύφους (σε αντίθεση με τα κράτη - οφειλέτες), κάνουν μια σειρά λογικά άλματα στο κενό. Πχ ότι οι υπόλοιπες χώρες, ως μη ιμπεριαλιστικές, δε διεξάγουν ακριβώς άδικο πόλεμο. Ότι αυτή η χούφτα κράτη είναι το εξής ένα, βασικά οι ΗΠΑ -ίσως και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ, αλλά σε συμπληρωματικό πάντα ρόλο. Κατά συνέπεια, ο επικείμενος ιμπεριαλιστικός πόλεμος έχει μόνο μια ιμπεριαλιστική πλευρά. Συνεπώς πρέπει να αγωνιστούμε για την ήττα των ιμπεριαλιστών από τα καπιταλιστικά κράτη, με τις... συμβατικές αστικές τάξεις. Κι αν ξύσουμε λίγο την επιφάνεια αυτού του σχήματος, δε θα βρούμε απλά τον «δημοκρατικό καπιταλισμό» που λανσάρει ο Αλέξης, αλλά μέχρι και αντι-ιμπεριαλιστικά, αντιφασιστικά, ενίοτε και κομμουνιστικά παράσημα και δάφνες για τις χώρες των BRICs, και τον Πούτιν. Τον ίδιο ηγέτη που 20 χρόνια πριν επιχείρησε να αφαιρέσει τα λάβαρα του Κόκκινου Στρατού από το τελετουργικό της παρέλασης της 9ης Μάη, πριν υποχρεωθεί σε αναδίπλωση λόγω των αντιδράσεων...

Κι ενώ το όργανο θέτει ρητορικά το ερώτημα, αν υπάρχουν καλοί ιμπεριαλιστές, η... ελληνική εκδοχή της Περεστρόικα (=αναδόμηση, ανασυγκρότηση) απαντά ειρωνικά με το ερώτημα αν υπάρχουν καλοί και κακοί κομμουνιστές (ενώ το ενοποιημένο Πατελιστάν μεταφράζει και δημοσιεύει αναλυσάρες για τον κομμουνιστικό φασισμό του ΚΚΕ). Πριν 110 χρόνια ίσως αναρωτιόταν αν υπάρχουν καλοί και κακοί σοσιαλιστές, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε λίγο θα μας πουν κάποιοι ότι υπάρχουν και μεταλλαγμένα ΚΚ, που κράτησαν το όνομα χωρίς τη χάρη...

Σε κάθε περίπτωση, τους «καλούς κομμουνιστές» τους συσπειρώνει η Κομιντέρν του Πούτιν, που ξέρει να φτιάχνει τα Λαϊκά Μέτωπα της εποχής μας. Αλλά το ωραίο είναι πως ακόμα και το ΚΕΚΡ του Τιούλκιν -που κάποτε ήταν και για εμάς ίσως οι καλοί σφοι, σε σχέση με το πολιτικά πλαδαρό ΚΚΡΟ- παραδεχόταν προγραμματικά, στην αρχή του πολέμου, ότι η Ρωσία είναι ιμπεριαλιστική δύναμη (!) αλλά είναι «αδύναμο κι εξαρτημένο ιμπεριαλιστικό κράτος» (;) -ό,τι και αν σημαίνει αυτό στη δική τους "μαρξιστική" διάλεκτο-, οπότε πρέπει να νικήσει. Επιβεβαιώνουν δηλαδή αυτό που λέγαμε προηγουμένως: ότι επιλέγουν ιμπεριαλιστή -απλώς με «ναι μεν αλλά»...

Γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι αλλά ευτυχώς δεν πάσχουμε από γεροντική άνοια για να ξεχάσουμε και αυτά που ξέραμε από μαρξισμό... Κι ο έρωτας με τον καλό Βλαδίμηρο (όχι τον Λένιν) ξελόγιασε αρκετούς, αποδεικνύοντας πως ου γαρ έρχεται μόνον.

Μη χάσετε στο επόμενο επεισόδιο: υπάρχουν καλοί και κακοί Βλαδίμηροι...;

Υστερόγραφο 

Μας μένει το Β σκέλος από το αρχικό ερώτημα και η διαφωνία σχετικά με τον χαρακτήρα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αν δηλαδή ήταν ιμπεριαλιστικός ή μετατράπηκε σε αντιφασιστικό με τη συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης. Αφενός είναι κοινή παραδοχή πως ο Β’ Π.Π. πυροδοτήθηκε από τους ανοιχτούς λογαριασμούς που είχε αφήσει ο πρώτος και ήταν ιστορική συνέχειά του -άρα ιμπεριαλιστικός. Παράλληλα, όμως, είναι γνωστό πως η πρώτη φάση των (μη) συγκρούσεων πέρασε στην ιστορία ως «φαιδρός-παράξενος πόλεμος», ότι το ουσιαστικό διακύβευμα ήταν η τύχη της ΕΣΣΔ και ότι οι επιχειρήσεις στο ανατολικό (γερμανοσοβιετικό) μέτωπο ήταν συντριπτικά πολλαπλάσιας κλίμακας.

Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι αν το ΚΚΕ σήμερα θεωρεί τον χαρακτήρα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ιμπεριαλιστικό. Το πρόβλημα είναι ότι κάποιοι θεωρούν τον επικείμενο ιμπεριαλιστικό πόλεμο ως αντιφασιστικό και κατά συνέπεια κάποιες δυνάμεις των BRICs ως ιστορική συνέχεια της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή είναι η ουσία του πράγματος κι ας μην την ομολογούν ανοιχτά...

Σε αυτά τα Καλλιμάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει

Παραφράζοντας τον Βασίλη Ραφαηλίδη, θα λέγαμε πως στο ΚΚΕ της (χρυσής) εποχής του, μπορούσε να βρει κανείς τα πάντα, ακόμα και τον Μίκη Θεοδωράκη. Που ίσως κάποιοι εκ των δικών μας «γενίτσαρων» -που τους πήραν από την αγκαλιά της δεξιάς μάνας τους στο παιδομάζωμα και έγιναν κομμούνια στα αμφιθέατρα- δεν τον θεωρούσαν και τόσο κομμουνιστή, βάσει λόγων και πράξεων πολιτικών. Τον έκανε όμως το (μουσικό) έργο του.

Γιατί όπως γράφει ο Μίκης στους «δρόμους του Αρχαγγέλου», στα χρόνια της αποστασιοποίησής του -που δεν ήταν καν μπρεχτική αλλά πολιτική- τότε είχαν δαγκώσει όλοι τη λαμαρίνα και πίστευαν πως θα χτίσουν από αύριο τον κομμουνισμό -ο καθένας με τον τρόπο του. Και ο τρόπος του Μίκη ήταν μουσικός, εμβληματικός και ο πλέον διαχρονικός. Κανείς άλλος στη χώρα μας -άντε ο Θάνος- δεν μπορεί να παινευτεί πως συσκεύασε τον κομμουνισμό σε νότες και στίχους, όσο αυτός.

Γι’ αυτό κι οι δικοί μας «γενίτσαροι» δεν αλλαξοπίστησαν ποτέ και συνεχίζουν να τον λατρεύουν ως θεό, συγχωρώντας του μια σειρά -όχι τόσο στιγμιαία- λάθη και παραστρατήματα με τον εξαποδώ -είτε λέγεται Μητσοτάκης, είτε αδέλφια μου χρυσαυγίτες. Και δεν τον λατρεύουν δογματικά, εν είδει θρησκευτικής εμμονής ή γιατί διαθέτει κάποιο αλάθητο, αλλά με κινηματικούς, σχεδόν υλικούς όρους, γνωρίζοντας πως η τέχνη του καταλαμβάνει τις μάζες και γίνεται δύναμη στους δρόμους. Όπως στην προχτεσινή συναυλία, που πήρε μορφή παλλαϊκής διαδήλωσης για την Παλαιστίνη, μακριά από κάθε έννοια μνημόσυνου για τον Θεοδωράκη.

Παραφράζοντας τον τίτλο ενός βιβλίου του Μίκη (όχι αυτό που συνέγραψε με τον Γουλιάμο -!- όπως μάθαμε από την ομιλία του ΓΓ), ήταν μια συναυλία για τις μάζες. Που ήταν κοινό παντός καύσωνα, με όπλα παρά πόδας, βεντάλιες-προγράμματα ανά χείρας, γέμισε κάθε γωνιά του Σταδίου, δεν έσπασε ως το τέλος -μολονότι ακολουθούσε εργάσιμη, κι αν ερχόταν ο Ζαχαριάδης, θα τον σήκωνε στα χέρια, όπως παλιά. Κι όσοι μιλάνε για 50 χιλιάδες κόσμου, δεν κάνουν μετριοπαθείς εκτιμήσεις, αλλά υποτιμούν τα πραγματικά μεγέθη.

Κι αν κάποιοι γκρινιάζουν πως το Κόμμα τείνει να γίνει οργανισμός παραγωγής συναυλιών και αφιερωμάτων, είναι κι αυτό μέρος του κομμουνισμού που χτίζουμε όλοι μαζί -ο καθένας με τον τρόπο του. Εκεί όπου -παραφράζοντας τους κλασικούς- οι συνθέτες θα παράγουν πολιτική και τα Κόμματα (ένα θα ’ναι) Πολιτισμό, οι φιλόσοφοι θα ψαρεύουν, οι χορτοφάγοι θα κυνηγούν κοκ...

Η μέρα ήταν μοναδική, η ιστορία πηχτή στην ατμόσφαιρα, από τις μέρες που θα λες κάποτε, σε απογόνους ή επιγόνους, πως ήσουν κι εσύ εκεί. Είναι συγκλονιστικό και επιτέλους το ζούμε, όπως ειπώθηκε και από μικροφώνου. Και ίσως το μόνο που έλειπε να ήταν ο ηλεκτρισμός των πρώτων συναυλιών της Μεταπολίτευσης ή το κάτι παραπάνω που θα έκανε την έκπληξη. Ένα άβαταρ του Μίκη -και ο Ευαγγελάτος δίπλα του-, μια μεταμελημένη δήλωση της Γλυκερίας, να βγουν ξανά οι χορδές του Βασίλη -σαν τα μαλλιά του-, να εμφανιζόταν στο Στάδιο ο Ζαχαριάδης, να κάναμε ένα συλλογικό οργανωμένο ντου -στο Μαξίμου ή στο άγαλμα του Τρούμαν.

Ακόμα κι έτσι όμως, φεύγοντας κουβαλούσαμε ένα μικρό μωσαϊκό με αναμνήσεις.

Τους ΚΘ στον πιο απαιτητικό (κόντρα) ρόλο της σύντομης διαδρομής τους. Και τον μετανάστη Φωτιά να φλέγεται από πάθος.
Τον εγγονό του Θεοδωράκη να αποδεικνύει πως έχει το φωνητικό DNA του παππού του -κάπως σαν μίμηση σε τηλεπαιχνίδι -your face sounds familiar...

Την Τουμπανάκη με φωνή - τούμπανο (όλοι το σκέφτηκαν, αλλά κάποιος έπρεπε να το γράψει), ευχάριστη έκπληξη για όσους δεν την ήξερα από τη θητεία της ως ντουντουκέρισσα στις πορείες της Πάτρας.
Τον Πετράκη να ανατρέπει παγκόσμιες σταθερές. Περάσαμε όμορφα και ευτυχισμένα χρόνια μιλώντας για τον Ναζίμ Χικμέτ, και έρχεσαι τώρα αυτός να μας πει με Νάζι(μ) πως τονίζονται και τα δύο στην παραλήγουσα; 

Την ομιλία του ΓΓ. Που ξεκίνησε ως παιχνίδι με σφηνάκια για κάθε στίχο που θα αξιοποιούσε το κείμενο. Αλλά είχε ουσία, βάθος, σεβασμό στον Μίκη, την παλλόμενη προσωπικότητά του (παλλόμενη; -Καρακαταπαλλόμενη) που δεν παρακολουθούσε απλώς το πνεύμα της ιστορίας, αναφορά στις διαφωνίες μας. Ακόμα και μια αποστροφή του, που έκλεινε το μάτι στα BRICs.

Ήδη έχει αποκαλυφθεί ότι μετά τον Άξονα του Κακού, όπως τον βάφτισε ο Μπους, δηλαδή το Ιράκ, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, σειρά έχουν η Κίνα και η Ρωσία".

Η αξιοπρεπής παρουσία της Μαργαρίτας, που όλοι λένε ότι είναι δύσκολος χαρακτήρας, αλλά στάθηκε πολύ καλά, επιλέγοντας να δώσει βάρος στον αγώνα των Παλαιστίνιων, ακόμα και με σημαία επί σκηνής.

Τον ύμνο της Παλαιστίνης. Γιατί ακούμε πολλές υπερβολές για σουξεδάκια-«ύμνους», αλλά κάποιοι συνθέτες έχουν άλλο μέγεθος και έχουν γράψει κυριολεκτικά τέτοιους. Κρίμα που δεν ήταν η Γλυκερία να τον τραγουδήσει...

Η καθολική παρουσία της Παλαιστίνη. Στις ομιλίες, τις αφιερώσεις, τα λάβαρα και τα σημαιάκια στην κερκίδα, τα πλάνα με τον παλαιστίνιο πρέσβη, ο ύμνος, οι συνειρμοί με τα τραγούδια του Θεοδωράκη. Μίκη στην Ιντιφάντα...

Ο Φραγκούλης που κατέπνιγε τον σοπράνο μέσα του, αλλά του ξέφυγαν δυο ξεσπάσματα και δυο «χρόνια πολλά Μίκη» -ευτυχώς που δεν πρόσθεσε «να μας ζήσεις». Μια διαφορετική νότα, σε κάθε περίπτωση, πέρα από τις σταθερές αξίες, σαν τον Θαλασσινό και τον Μπάση -ίσως η καλύτερη παρουσία μαζί με τον Νταλάρα. Και η πιο ξεσηκωτική, μαζί με τον Μίλτο.

Ο Λέκκας, που μοίρασε συχαρίκια σε όλους -σε εσάς και σε εμάς- θυμίζοντας άθελά του κάτι από Αγραβάνη (να πω ένα μπράβο στον εαυτό μου).

Η μουδιασμένη υποδοχή στην Πρωτοψάλτη, που την άντεξε το σκοινί, στο χειροκρότημα στο τέλος. Αρκεί να μην υπάρξει συνέχεια στις εκπλήξεις. Να μπορούσα στο Φεστιβάλ να ’χα εγώ βενιζνάδικο...

Ο Βασίλης που είναι πια σαν έφηβο γεράκι στη σκηνή. Κι ίσως η επόμενη φορά που θα γεμίσει το Καλλιμάρμαρο, να είναι για τα δικά του 100 χρόνια, με αυτόν επί σκηνής σαν Ελ Σιντ, στη γνωστή στάση του Εσταυρωμένου. Αλλά ως τότε θα γεμίζουμε και το ΟΑΚΑ ή κάτι ακόμα μεγαλύτερο.
Κι όταν είπε την «Όμορφη Πόλη», που θέλει λιγότερα ντεσιμπέλ, το έβγαλε αξιοπρεπώς, κάνοντας ρεκόρ αναμμένων φακών στα κινητά του κοινού.

Ο Νταλάρας, που είναι έναν χρόνο μεγαλύτερος από τον Βασίλη, αλλά ο αληθινός αιώνιος έφηβος, γιατί αυτός τις μ-λ-κίες στη ζωή του δεν τις έκανε, απλώς τις έλεγε. Κι έκλεψε αντικειμενικά την παράσταση με τους «Τεκετζήδες», γεφυρώνοντας το χάσμα των γενεών -αντί για το ταξικό- αλλά η ειρωνεία της τύχης (;) του όρισε να τραγουδήσει: είσαι ΠΑΣΟΚ και δε χωρά-ά-ά-άς, στον σοσια-στον σοσιαλισμό μου...
Αλλά αυτά τα λέω σχεδόν με αγάπη, γιατί είναι η μόνη μας ελπίδα να ακούσουμε κάτι καλό στη συναυλία τους με τον Βασίλη στη Νίκαια.

Κι η Φαραντούρη, συγκινητική και βαθιά συγκινημένη, ζωντανή ενσάρκωση της παρακαταθήκης του Μίκη, να μας λέει «ίσως να μην το ξέρετε» για την «Λαμπρή», που έχει σημαδέψει ακόμα και φιλελέ ασπόνδυλα, σαν τους Πανουτσοκαρπετόπουλους -όλοι στην πλατεία Ταπητουργείου.

Μόνο ο Βουλαρίνος κατάφερε να παραμείνει πιστός στα κόμπλεξ του -συγχαίροντας το ΚΚΕ που τίμησε έναν πρώην υπουργό της ΝΔ. Αλλά το αποτύπωμα της συναυλίας στον αστικό τύπο και τα διθυραμβικά σχόλια από μέσα υπεράνω υποψίας είναι ενδεικτικά της αίσθησης που προκάλεσε. Κι ίσως γράφουν τον καλύτερο επίλογο.

Ο δικός μου όμως θα είναι για τον Μίκη -και ίσως θα έπρεπε να είναι ένα ξεχωριστό δεύτερο μέρος, αντί να στριμωχτεί σε λίγα υστερόγραφα. Ο Μίκης ήταν φωτοδότης ήλιος, με ένα σωρό κηλίδες, αλλά είναι ανόητο να απαρνείσαι για αυτές τη λάμψη του, που έσπαγε τα σκοτάδια της εποχής του. Ήταν μεγάλος, ακόμα και στα λάθη του. Αλλά στο τέλος μένουν πίσω μόνο τα πιο σημαντικά κεφάλαια της ζωής του. Και αυτά ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας και δίπλα στο Κόμμα, όπως σημείωσε ο ίδιος στη διαθήκη του. Ο μόνος που μπορούσε να μειώσει την προσφορά του, ήταν τελικά ο ίδιος. Αλλά ήταν τόσο λαμπρό το έργο του, που απέδειξε πως σε αυτά τα Καλλιμάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει...

Υστερόγραφο για όσα θα μπορούσε να έχει ένα δεύτερο μέρος

Αυτός που έκανε μόδα τη μεταπολιτευτική ειρωνεία προς τον Θεοδωράκη, ήταν ο Σαββόπουλος -με τους Αχαρνείς του. Που δεν αγάπησε απλώς τη δόξα, αλλά την εξουσία.

Ο Σιδηρόπουλος έκανε μια πικρόχολη σύγκριση με τον Μίκυ Μάους. Αλλά ο Μίκης, μες στις αντιφάσεις και τα λάθη του, δεν ήταν μες στα ποντίκια που πήδηξαν από το καράβι, όταν βούλιαζε. Ήταν απλώς «κάποιος που πολέμησε τον Δεκέμβρη», όπως διάλεξε να γράφει στο μνήμα του. Και το θυμόταν με περηφάνια, όχι ως μπανανόφλουδα...

Τα πιο πολλά στραβά του Μίκη -από τον φιλοκυβερνητισμό και την αγάπη για την προσωπική προβολή έως τον υπέρμετρο πατριωτισμό- ήταν λάθη που εν μέρει «τα κάναμε μαζί», πχ την εποχή της ΕΔΑ. Αλλά αν κάποιος είχε δικαίωμα «να την ψωνίσει», ίσως ήταν αυτός. Δεν είναι λίγο να συμπυκνώνεις την ιστορία, τους πόθους μιας γενιάς, να στήνεις οργανώσεις νεολαίας από την αρχή. Αν μη τι άλλο ο Μίκης ήταν η προσωποποίηση της δικής μας ιδεολογικής ηγεμονίας. Και το ξεθώριασμα της δικής του ακτινοβολίας αντανακλά ίσως τα δικά μας όρια και αντιφάσεις, της δικής μας ήττας -και- σε αυτό το πεδίο, μετά τα πρώτα ένδοξα χρόνια της Μεταπολίτευσης.

Σε κάθε περίπτωση, ο Μίκης παραμένει ένα παιδί αστικών καταβολών που αφιερώθηκε στο κίνημα. Ένας καλλιτέχνης που είχε μια έτοιμη -ή έστω πολλά υποσχόμενη- σταδιοδρομία ως πρωτοπόρος συνθέτης, αλλά επέλεξε να αφιερωθεί στον λαό, κερδιζοντας έτσι την αθανασία από τον δύσκολο δρόμο της Αρετής. Και ένας συνθέτης που κατάφερε όσο κανείς να εξοικειώσει έναν λαό με τις καλύτερες στιγμές της ποίησης -που δε θυμίζουν Βάνα Καρούλου Λέκκα. Και για όλα αυτά είναι η πιο ψηλή κορυφή, πετάει σε ύψη που κανείς άλλος δεν έχει αντικρίσει.

Η μεταθανάτια επιστροφή του στον γενέθλιο τόπο του, το ΚΚΕ, όπως εκφράστηκε με τη Διαθήκη του, και τα αντίστοιχα παραδείγματα άλλων καλλιτεχνών, μπορεί να θυμίζουν σε κάποιους τα συγχωροχάρτια που μοίραζε η παπική Εκκλησία, αλλά είναι ένα συγκλονιστικό φαινόμενο, πολύ πλούσιο για να χωρέσει σε τόσο φτωχά θρησκευτικά σχήματα.

Δημόσιο φορέβα;

Ο πατέρας του ήταν τελωνειακός. Είχε σταθερό μισθό και τα «τυχερά» του επαγγέλματος. Πρόλαβε τα «ωραία χρόνια ΠΑΣΟΚ» και τις αυταπάτες-ψευδαισθήσεις για ακόμα καλύτερες μέρες. Και μετά, το βιοτικό επίπεδο πήγε και έπεσε στον γκρεμό. Μνημόνια, ενιαίο μισθολόγιο, πετσοκομμένη σύνταξη. Πάει να πει, δεν είχε το άλλοθι της άγνοιας. Και δεν του έλειπε υλικό για να γεμίσει το άδειο βλέμμα του.

-Ρε συ, τα μεγάλα βύσματα πάνε στον Παράδεισο, όχι στο Δημόσιο. Αυτό είναι Παράδεισος για κρατικοδίαιτους εργολάβους. Πιο πολύ κρατικό χρήμα τρώνε αυτοί από τους ΔΥ. Αν ψάχνεις το βόλεμα, θα πας αλλού. Και αν δεν έχεις τόσο καλό χαρτί, καταλήγεις γραμματειακή υποστήριξη σε ιδιωτικό γραφείο, όχι κλητήρας σε υπουργείο.

Το άδειο βλέμμα γέμισε δυσπιστία. Αν συνέχιζα, θα ήταν ύποπτο και θα γυρνούσε μπούμερανγκ. Σα να είχα κρυφή woke ατζέντα υπέρ των ΔΥ ή πατέρα τελωνειακό. Διάολε, αν δεν μπορώ να πείσω αυτόν, τι θα λένε δηλαδή οι άλλοι; Παπαγαλία, όσα ακούν απ’ τα παπαγαλάκια στα δελτία. Αγκυλώσεις, ρετιρέ, να τελειώνουμε με τη μονιμότητα (προσοχή στα ένρινα, μην καρφωθείτε). Τα στερεότυπα είναι αήττητα σαν τους βλάκες που τα πιστεύουν.

Ναι αλλά εδώ δεν είναι απλός κοινωνικός αυτοματισμός -που αν δε θες να σε πουν «ξύλινο», λες για την κατσίκα του γείτονα. Εδώ μιλάμε για άγριο μαζοχισμό, να κλαίει και το παρδαλό κατσίκι (του γείτονα), με την κατάντια τους. Γιατί, αν στο δημόσιο παίρνουν χίλια ευρώ, ο βασικός θα πέσει στα 700. Και αν οι ΔΥ δουλεύουν 40 ώρες τη βδομάδα, το οκτάωρο θα καταργηθεί σχεδόν παντού. Κι αν αρχίσουν απολύσεις στο δημόσιο, στον ιδιωτικό θα πέφτουν κεφάλια (που σηκώθηκαν και αντιμίλησαν στο αφεντικό).

Κι όμως, είναι απλά στοιχεία, μετρημένα κουκιά.

Ο μέσος ΔΥ σήμερα έχει χαμηλότερο (ονομαστικό) μισθό από ό,τι 15 χρόνια πριν. Επί 12 φορές τον χρόνο -αντί για 14. Και για πιο πολλές ώρες δουλειά (40 τη βδομάδα αντί για 37,5). Κι όλα αυτά, χωρίς να υπολογίσουμε την ακρίβεια (που θερίζει) και το πραγματικό εισόδημα που κατρακυλά, σαν σειρά του Δαλιανίδη: από το Ρετιρέ στους Μικρομεσαίους.
Ε, όχι και βολεμένοι. Ε, όχι και βολεμένοι!

Έλα όμως που ο κόσμος πιστεύει ότι βλέπει ακόμα το ίδιο έργο. Σε λίγο θα παίξει και το σκετσάκι με τη διαθήκη του θείου Βλαδίμηρου (που είναι ο Τρικαμηνάς), που μας άφησε απλώς ένα χρέος -στον αγώνα, στη ζωή.

Αυτό δεν είναι απλό στερεότυπο, σαν τις αποδείξεις στις τυρόπιτες και τις καταλήψεις -όταν δεν είναι τρίγωνες. Λαμβάνει πλέον διαστάσεις ιδεολογικού πογκρόμ, με όχημα τον χαβαλέ, τα ανέκδοτα για ΠΑΣΟΚ και δημόσιο (με τους ΔΥ στο ρόλο των Ποντίων) -μπαίνει ένας δημόσιος υπάλληλος σε ένα μπαρ... Με «χιούμορ Κανάκη» ή και ανάλαφρα τραγουδάκια των Ημίζ: γιατί τα ξύνω μόνιμα, δημόσιο φορέβα.

Που αν ήταν στρατευμένη τέχνη από τη δική μας σκοπιά (όλοι στρατευμένοι είναι στον ακήρυχτο κοινωνικό πόλεμο) θα έλεγε για το αστικό κράτος, που είναι εχθρικό στον λαό, γιατί έχει άλλες ταξικές προτεραιότητες.
Με εργατική διεύθυνση, προς τον σοσιαλισμό;
Πάει η ευκαιρία, φύγετε από εδώ - ΟΥΣΤ!

Το χειρότερο είναι πως το ’χουν χάψει και μερικοί ΔΥ πως τρώνει παντεσπάνι, με εντολή Λουδοβίκου (όχι των Ανωγείων, αυτός αποκοιμήθηκε στην αγκαλιά του ΝΑΙ και την αυλή του «βασιλιά ήλιου» Καραμανλή -«ωραία χρόνια»). Και συμφωνούν-συναινούν με τις αλλαγές, γιατί πιστεύουν πως δε θα τους πιάσουν και θα είναι μόνο για τους νεότερους. Τόση ταξική Αλληλεγγύη από την εποχή του Βαλέσα είχαμε να δούμε.

Τι μπορεί να πει, λοιπόν, κανείς αφοριστικά και κωδικοποιημένα για τη γενική κατάσταση στον Δημόσιο Τομέα; Πολλά και διάφορα.

-Πολλοί πιστεύουν πως το Δημόσιο «σε κάνει άνθρωπο», γιατί σε βοηθά να γλιτώσεις από την εργασιακή ζούγκλα, να δουλεύεις χωρίς άγχος και με στοιχειώδη δικαιώματα. Αλλά αν θες να λέγεσαι άνθρωπος, δε γίνεται να αρκείσαι σε αυτά. Γιατί «κι εδώ που μένεις είναι ζούγκλα, πολιτισμένη μα κακούργα». Και οι ιστορίες από την κρύπτη του δημοσίου είναι ίσως το κλειδί για τον εκ-πιθηκισμό του ανθρώπου. Έλα γοριλάκι...

-Κανείς δε θέλει να δουλέψει στο δημόσιο, εφόσον μπορεί να βρει αλλού μια αξιοπρεπή δουλειά. Αν τόσα άτομα συμμετέχουν κάθε φορά στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης (ένα σίγμα μακριά από τον στόχο της ΕΣΣΔ) κτλ, δε δείχνει πόσο λατρεύει ο νεοέλληνας το βόλεμα, αλλά το μέγεθος της απελπισίας του.

-Όσα ακούμε για το μπάχαλο και την έλλειψη οργάνωσης, είναι κατά βάση αλήθεια. Αυτό που δεν αντέχεται είναι το στερεότυπο για την αξιοκρατία και την αποτελεσματικότητα ενός κρατικοδίαιτου ιδιωτικού τομέα, γεμάτου βύσματα.

-Όσα ακούμε για τους βολεμένους και τους εργατοπατέρες είναι περίπου αλήθεια. Δεν είναι πλάκα, αλλά πλακάκια (με την εξουσία), για όσους δε θέλουν να κουνιέται φύλλο -για να μην ξεκουνηθούν από τη θέση τους και τη βολή τους. Δεν αφορά αυτούς που αντιδρούν και απεργούν. Του βολεμένου το ένσημο δεν κόπηκε ποτέ...

-Οι βολεμένοι δεν έχουν ιδεολογίες και κομματικές παρωπίδες. Ψηφίζουν όποιον τους βολέψει και λατρεύουν την εξουσία από όπου και αν προέρχεται. Ο στρατός των γαλάζιων παιδιών συνυπάρχει ειρηνικά με την κυβερνητική ΠΑΣΚΕ, όπως ακριβώς στο υπουργικό συμβούλιο του Μητσοτάκη. Του μόνου που έκανε απολύσεις ΔΥ, πριν καν υπάρξει αντίστοιχο πλαίσιο -και του κλέψει τη δόξα η τρόικα, όπως λέει και ο αντιπρόεδρός του.

-Η μονιμότητα έχει αρθεί στην πράξη. Πολλές δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν κυρίως με συμβασιούχους και εργολαβίες -φορέβα. Και με έναν μικρό πυρήνα μόνιμων υπαλλήλων (ή αορίστου χρόνου), σαν κατάλοιπο του παρελθόντος που χάνεται.

-Αυτοί κάνουν πως πληρώνουν/δίνουν πόρους για το δημόσιο, οι ΔΥ δουλεύουν κανονικά. Αλλά οι συνεχόμενες «αξιολογήσεις» έχουν έναν βασικό στόχο: να εμπεδώσουμε πως για το μαύρο χάλι φταίνε κάποιοι κακοί υπάλληλοι, που είναι βολεμένοι και δεν έχουν αξιολογηθεί-τιμωρηθεί.

-Η μόνη πιθανότητα (μιας κάποιας) βελτίωσης για τους ΔΥ, είναι τα επιδόματα και τα δώρα. Που δε δωρίζονται, αλλά μπορούν κάλλιστα να κοπούν -γιατί δεν είναι κεκτημένα δικαιώματα. Όπως ακριβώς έγινε με τον 13ο και 14ο μισθό.

-Ο περιβόητος κανόνας 1:1 (αποχωρήσεις-νέες προσλήψεις) αφορά τον Δημόσιο Τομέα ως σύνολο. Που σημαίνει βασικά ότι μπορούν να παίρνουν έναν ιερέα ή αστυνομικό στη θέση κάθε εκπαιδευτικού - υγειονομικού που συνταξιοδοτείται -με κουτσουρεμένο εφάπαξ. Κι ίσως μια μέρα γίνει πράξη η έκθεση του μαθητή Καλογερόπουλου στο ΜΠΜΓ για τον τόπο του, που παράγει κυρίως παπάδες (και μπάτσους). Μάθε παιδί μου γράμματα...

-Όποιος πιστεύει ότι με μικρές αλλαγές, αυτό το κράτος μπορεί να λειτουργήσει αλλιώς (χωρίς κόστος-όφελος, υποστελέχωση κτλ), χαραμίζεται μακριά από τον κόσμο του φανταστικού (βιβλία, ταινίες κτλ). Η επιστημονική φαντασία στην εξουσία. (Μην τον πιστεύεις, θα σε φάει...)
Εξάλλου, η βασική κατεύθυνση του κράτους δεν είναι (απλά και μόνο) εργολαβία φορέβα, αλλά η... «σύμπραξη» ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, για να συνεχίσουμε να πληρώνουμε τις ασύμφορες λειτουργίες, που δεν αποφέρουν εύκολο και άμεσο κέρδος.

-Κάποια κομμάτια της ΑΔΕΔΥ βγαίνουν κατά καιρούς στα κεραμίδια, ζητώντας ακόμα και «αποδέσμευση από την ΕΕ», χάρη σε διάφορες περίεργες «ριζοσπαστικές συμμαχίες» με το «καλό ΠΑΣΟΚ». Αλλά στην πρόσφατη συζήτηση στο ΣτΕ για την επιστροφή των «δώρων», οι συνδικαλιστές τοποθετήθηκαν υπεύθυνα, με βάση την «κοινή λογική». Να επιστραφούν, γιατί δε συντρέχουν πλέον οι λόγοι για την περικοπή τους -κρίση, μνημόνια κτλ. Και άμα ξανάρθει κρίση, βλέπουμε...

-Κι όμως, μες σε όλη αυτή τη σαπίλα, κάτι κινείται. Κυρίως στους υγειονομικούς και τους εκπαιδευτικούς -όπως δείχνουν και τα τελευταία αποτελέσματα. Κι ας ξέρουμε καλά πως το Δημόσιο -με τόσα βύσματα, μετακλητούς, εργατοπατέρες, την παραλυτική δύναμη της συνήθειας και της σαπίλας του βαθέως κράτους- θα είναι μάλλον ο τελευταίος κλάδος που θα ταρακουνηθεί.

Και ενώ φτάνεις στον επίλογο, έρχεται η πρωτιά της ΔΑΣ στην ΕΔΟΘ (το μεγαλύτερο πανελλαδικά παράρτημα της ΑΔΕΔΥ) να σου χαλάσει έναν ωραίο συλλογισμό. Χαλάλι, όμως. Πάντα τέτοιες διαψεύσεις να έχουμε...

Αν ξυπνήσεις μονομιάς, upside-down ο Ντουνιάς

Σύντροφοι, στον βαθμό που θερμαίνονται για τα καλά οι μηχανές του πολέμου, ανεβαίνει το γεωπολιτικό θερμόμετρο και χτυπάμε 35άρια, δε βλέπω γιατί να μην κάνουμε μια πικετοφορία στην Ερμού, ντάλα μεσημέρι. Και την κάναμε -εδώ η κατάληξη στο Μοναστήριον...

Με αφετηρία το περίπτερο του κόμματος για τον Μίκη στο Σύνταγμα, ακριβώς απέναντι από τους πάγκους του Pride, που ήταν γεμάτοι χρώμα και διαφημίσεις μονοπωλίων.
-Θέλετε να μάθετε για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ;
-Ναι γενικά, αλλά όχι από τους χορηγούς σας.

Στήσαμε πηγαδάκια (για φασίστες), με φόντο το λάβαρο του Νίκη, από το οποίο έχουν αφαιρεθεί μαεστρικά οι μελανές κηλίδες της διαδρομής του (στην ίδια πλατεία και στο κτίριο στο βάθος) και προ παντός το όνομα της Γλυκερίας. Που ξέμεινε με κάτι δεύτερα ονόματα στο Τελ Αβίβ, γιατί (δεν) υπάρχει θεός και ώρες-ώρες δοκιμάζει την πίστη μας στον διαλεκτικό υλισμό με το κάρμα.

Γιατί τα πεντοχίλιαρα δεν είναι πετσετάκια. Ούτε μαντιλάκια (παλαιστινιακά) και τώρα κανείς δε θα κλάψει στη μαντίλα του για την απουσία της. Το πολύ-πολύ για αυτήν της Νατάσσας, που τραγουδά με το πάθος της Μαρίας και στη σωστή πλευρά της ιστορίας, όπως έδειξε και η συναυλία της στον Λυκαβηττό για τον Μίκη -που λειτουργεί ως ορεκτικό για το Καλλιμάρμαρο, όχι λικβινταριστικά.

Άντε και για τον θάνατο της Γιουλάκη, που στήριζε λέει το ΚΚΕ από τα νεανικά της χρόνια, κι ας μην το ήξερε ούτε η ίδια καλά-καλά, που λέει ο λόγος. Κλείνει η Γλυκερή παρένθεση.

Όταν μαζεύτηκε ο κόσμος, φωνάξαμε πετυχημένες διασκευές συνθημάτων. ΝΑΤΟ-Ευρωπαίοι και Ισραηλινοί (το έγκλημα αυτό έχει υπογραφή). Και «ο ιμπεριαλισμός τη γη ξαναμοιράζει...» (αντί για «οι ιμπεριαλιστές»). Μα γιατί ενικός; Γιατί ένας είναι ο εχθρός. Άλλο αν κάποιοι παρανόησαν και λένε πως ένας (μόνο) είναι ο ιμπεριαλιστής ανά την υφήλιο, και οι απέναντι είναι περίπου φίλοι μας, σύμμαχοι αντι-ιμπεριαλιστές, και ιδανικό οικοσύστημα για να αναπτυχθεί σαν ξενιστής μια «νέα Κομιντέρν», με περίεργα ιδεολογικά σχήματα και χωρίς προσχήματα -δίχως ιδέες, με ξένες σημαίες, αλλά με ρωσική καβάτζα...

Και τότε οι απέναντι (όχι οι Ρώσοι) έβαλαν τα ποπ τραγούδια τους στη διαπασών, για να μην τους χαλάμε την αισθητική και τα «απολίτικα» vibes. Και στον αέρα πάνω, ντίσκο μουσική, σταλμένη πάντα από την Αμερική, που λέει ο Λάκης με τα ψηλά ρεβέρ στα αμερικάνικα τζιν. Κι αν τους απαντούσαμε με Μίκη για σπάσιμο; Η ζωή τραβά την ανηφόρα (2), με σημαίες (3) και με ταμπούρλα.

Και δώστου τραγούδια αυτοί, συνθήματα εμείς, τικ-τοκ εσύ, τακ-τακ εγώ, παλμός - φωνή, φωνή - παλμός, Φαραντούρη-Ντόνα Σάμερ, Φαραντούρη - Ντόνα Σάμερ, σαν επεισόδιο των Απαράδεκτων -με την κατάληψη. Κι ο Σπύρος να ρωτάει τον Παπασταύρου (Κύριλλε, εσύ;) για το γιαούρτι, αλλά τελικά να γίνεται Πασόκος, και Κνίτης ο Ζαραλίκος απ’ τα φρικιά, και οι μάζες -για τις οποίες έγραφε μουσική ο Μίκης- να πλέουν αμήχανες σε ένα τέλμα ιδεολογικής σύγχυσης.

Η ιστορία έχει μια σωστή πλευρά. Ποια;
More-More-More. (Φέρτε και την Τζελσομίνα να πει τη διασκευή).
Μα, αν ξυπνήσεις μονομιάς, upside down θα ’ρθει ο Ντουνιάς.

Ένα χάσμα, δύο κόσμοι και άντε να τους ενώσεις. Να κατέβουν στον δρόμο με ένα πολύχρωμο καρπούζι για την Παλαιστίνη; Να γίνει ένα κόκκινο, ταξικό pride -από τους χορηγούς και την Πρεσβεία του Ισραήλ; Μόνο εμείς θα μπορούσαμε να το γεφυρώσουμε, ίσως με μια καλύτερη επεξεργασία και μια συναυλία της Νατάσσας.

Φαντάσου λέει ένα δικό μας pride. Μπλουζάκια Τσε, κονκάρδες, λαμπάδες από το «Λειρί του Κόκορα». Αφίσες με τον Ατσάλινο, αποκριάτικες μουτσούνες Πέλε (με μουστάκι και ποντιακή μύτη), μάγουλα βαμμένα με σφυροδρέπανα. Και ταξικά τατού, σαν τη σφισσα που χτύπησε τον Πύργο του Τάτλιν, λίγο πάνω από τη σιδερένια-ατσαλένια φτέρνα, με την οποία θα πατήσουμε (στην Τριπολιτσά και) τον εχθρό. (Λογοκριμένη φωτό...)

Κι όμως. Δύο παιδιά έρχονται από απέναντι, με καρδούλες pride και βαμμένα μάγουλα. Ανοίξαμε την αλυσίδα και έγιναν έν@ δύ@ από μας. Φωνάζουν συνθήματα, ξεδιπλώνουν μια παλαιστινιακή σημαία (το απόγευμα στον δρόμο θα είχε και άλλες, το βράδυ στη Νατάσσα μία ακόμα επί σκηνής). Κερδάμε συνειδήσεις...

Κατεβαίνοντας την Ερμού, συναντάμε διάφορες φυλές, τουριστών, καταναλωτών, εκτός από τις 12 του Ισραήλ, που έχουν κατακλύσει τους τελευταίους μήνες το κέντρο αλλά λουφάζουν προνοητικά στη γωνία και δεν εκδηλώνονται.

Σε Ερμού, Μοναστηράκι, Παλαιστίνη, Σιωνιστής φασίστας δε θα μείνει...

Ένας γραφικός παππούς αντιδρά με «τα κουκούδια» και φωνάζει πως «η Ελλάδα είναι σκλαβωμ...» -Λε-Λε-Λευτεριά στην Παλαιστίνη, είναι η δική μας απάντηση, κάτι αντίστοιχο με το «επόμενη γραμμούλα» στο ραδιόφωνο, με τους περίεργους ακροατές.
Α, παραδέχεσαι δηλαδή ότι αλλάξαμε γραμμούλα και εγκαταλείψαμε την προηγούμενη αντι-ιμπεριαλ... Λε-Λε-Λευτεριά!

Αλλά ο παππούς ήταν η γραφική εξαίρεση στον κανόνα. Οι πιο πολλοί έπαιρναν πρόθυμα την ανακοίνωση, χειροκροτούσαν, φώναζαν Free Palestine -ακόμα και οι τουρίστες. Τόση δεκτικότητα και προθυμία, από τα Τέμπη είχαμε να δούμε...

Στην κεφαλή, η μπάντα των πλανόδιων πρέπει να χτυπούσε ρυθμικά για «Λευτεριά στην Παλαιστίνη». Αλλά εμείς ήμασταν πίσω, με τον σφο-ντουντούκα, που την είχε ενσωματωμένη κάπου στις χορδές του και μάλλον μπήκε σε όλα τα στόριζ των εντυπωσιασμένων τουριστών. Γιατί... δεν υπάρχει ντεσιμπέλ άπαρτο για τους μπολσεβίκους.

Και το Ιράν; Που ήταν τα συνθήματα για το Ιράν -Τούμπα, Καμπότζη, Βιετνάμ -και της Κορέας; Οκ, έλεγε για το Ιράν η ανακοίνωση που μοιράζαμε. Αλλά τώρα που είπες «Κορέα», αξίζει να δει κανείς όσα λέει η Φραγκίσκα Μεγαλούδη -συγγραφέας ενός αξιόλογου βιβλίου για τη «χώρα των Κιμ»- που εξηγεί ήρεμα και απλά γιατί η επίθεση στο Ιράν της θυμίζει την αντίστοιχη επιχείρηση κατά της ΛΔ. Καθώς και μια προηγούμενη ανάρτησή της, όπου παραθέτει έγκαιρα -και όχι κατόπιν εορτής- κάποιους προβληματισμούς για την πορεία ειρήνης-αλληλεγγύης στην Αίγυπτο για τη Γάζα.

Το θέμα αυτό παραείναι σοβαρό για να σηκώσει χαβαλέ. Αλλά όσα βγαίνουν (σε ΜΚΔ και γενικώς) για την ελληνική αποστολή και τον συντονισμό της, δε σε αφήνουν να αγιάσεις εύκολα. Κάποιοι λένε για το καπέλωμα του ΝΑΡ και για «μεταλλαγμένους Κνίτες», αλλά το πολυδιασπασμένο αριστεροχώρι (από δέκα χωριά αριστεροχωριάτες) θυμίζει μάλλον «μεταλλαγμένους Μόντι Πάιθον», που είναι Βρετανοί και ίσως κολλούσαν καλύτερα με το ΣΕΚ. Κι ύστερα ήρθαν τα δεξιά τρολ, κι η ειρωνεία στους συλληφθέντες που ζητάνε την παρέμβαση του κράτους που μισούν, και σου ’ρχεται να τους υπερασπιστείς ως δικούς σου συντρόφους, μέτωπο κατά της βλακείας που γίνεται οργανωμένη προπαγάνδα.

Εν τω μεταξύ, η ΝΑΤΟϊκή Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ -που κάποτε λογιζόταν ως κοινότητα στο αριστεροχώρι- δείχνει πως τα άσχημα αριστεροχώρια άσχημα καίγονται, με την εικόνα διάλυσης που της αξίζει, σε ένα Συνέδριο που μοιάζει με επιθανάτιο ρόγχο. Κι όσοι μένουν στην εικόνα του κάθιδρου συνέδρου με το φανελάκι, χάνουν το δάσος που καίγεται.

Αλλά από τη στάχτη του θα ξαναβγεί το φυντάνι του Τσίπρα, που ήρθε δασκαλεμένος εξ Αμερικής -και με προκλητική αβάντα από τα πιο συστηματικά εγχώρια ΜΜΕ- να μας πει σαν καλός Democrat για τον «δημοκρατικό καπιταλισμό» -επιτέλους χωρίς περιττά ψευδώνυμα περί «δημοκρατικού σοσιαλισμού κτλ»- και να κλείσει μεταγραφή αεροδρομίου για το υπό διαμόρφωση κόμμα του ανατέλλοντος λέοντος - ηλίου, με την Όλγα Τρέμη, που είχε πει όμως κάποτε στον Δανίκα πως το ρίχνει ακόμα στο Κόμμα -αυτή, ο Σπύρος και ο Κούγιας, ο λόγος τους συμβόλαιο.

Η γη να τρέμει, ο λέων να ανατέλλει...

Γιατί η ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνεται, δυο φορές, σαν φάρσα και τραγωδία, όπως στο τσιτάτο του Μαρξ και τις ατάκες της Γιουλάκη στο τέλος της ιστορίας κάθε επεισοδίου, στο Ρετιρέ.

Ε, όχι πάλι Τσίπρας! Ε, όχι πάλι Τσίπρας!

Τουρου-ρουρου-ρουρου-ρουρου...

Έλα στο φως και φύγε απ’ το σκοτάδι

Σημειώσεις με Ζουλομανδύα

Δεν είμαστε Ζουλού, δεν είμαστε Παπούα. Δεν έχουμε μικρά μπιζέλια να χορεύουν τσιφτετέλια, εκτός και αν βγει η νέα δουλειά του στιχουργού του Noor1, κάπως σαν τον Καββαδία -η Gate 7 στο SS Cyrenia κι ένα σωρό νάνοι που ψηλώνουν ένα μπόι με τους θριάμβους του αφεντικού, για έναν καπιταλιστή στο μπόι των ονείρων μας. Δεν είμαστε Ουγκάντα, τριτοκοσμικό κράτος -όλα ενταγμένα στην ίδια αλυσίδα είναι άλλωστε και εμείς ψάχνουμε να βρούμε τον κρίκο που θα σπάσουμε την άτιμη.

Η καφρίλα των ιδιωτικών στρατών στα γήπεδα δεν είναι καρπός τριτοκοσμικής υπανάπτυξης. Είναι το ακριβώς αντίθετο -κάπως σαν το ανέκδοτο του Ψάλτη στο «Βασικά καλησπέρα σας», με το ΙΚΑ και τα ζώα: κανένα ζώο δε θα δεχόταν να πληρώνει εισφορές για το ΙΚΑ.

Η καφρίλα δηλώνει έμμεσα την ύπαρξη μονοπωλίων (δηλαδή ενός καπιταλισμού που σαπίζει -και απειλεί να μας πνίξει στην μπόχα του), καπιταλιστών, που γίνονται ιδιοκτήτες ομάδων και έχουν στην υπηρεσία τους ένα στρατό έμμισθους υπαλλήλους, από τα κεφάλια των οργανωμένων συνδέσμων ως τα πρωτοπαλίκαρά τους στα courtseat -ενίοτε ταυτίζονται. Προϋποθέτει την ύπαρξη και δράση ανώνυμων εταιρειών (ΚΑΕ, ΠΑΕ κτλ), συμφερόντων που λυμαίνονται τον χώρο. Αν δεν υπήρχαν όλα αυτά, οι βαρύμαγκες φανατικοί θα ’ταν ακέφαλες πάπιες, χωρίς καθοδήγηση και βασικά πλάτες για να δρουν με όρους συμμορίας. Δεν είναι απλώς γραφικοί και ακίνδυνοι, γιατί βρίσκουν (ανοχή) και κάνουν, υπό την υψηλή εποπτεία του κράτους -όπως ακριβώς και οι φασίστες. Και ενίοτε -κοίτα να δεις σύμπτωση- ταυτίζονται...

Ο Βρούτσης εκτέθηκε, η κυβέρνηση γελοιοποιήθηκε, η ζωή συνεχίζεται. Το ρεζιλίκι δεν αφορά τον ρόλο της ως διαιτητή ανάμεσα στα αντικρουόμενα καπιταλιστικά συμφέροντα -αυτό είναι η περιγραφή δουλειάς του αστικού κράτους. Η πρωτοβουλία κρίνεται όμως και εκ του αποτελέσματος. Δηλαδή αν η απειλή για οριστική διακοπή του πρωταθλήματος, έφερε όσα είδαμε στον τρίτο και τον τέταρτο τελικό, σκέφτεσαι τι θα γινόταν με κλιμάκωση του κλίματος. Είδαμε κάτι κωλοδάχτυλα, ζαριές εκσπερμάτισης (σαν παντομίμα τσόντας), εμπρηστικές δηλώσεις, πανό, μπουζουξούδες, εθνικιστική έξαρση κατά των Τουρκαλάδων (ο Ναν, οι νάνοι και η Κυρήνεια), διαγωνισμό τζάμπα μαγκιάς εντός και εκτός παρκέ, ακόμα και στα σύνορα με τις πολυθρόνες της πρώτης σειράς. Νικητής το άθλημα, θα λέγαμε. Ευτυχώς, δεν πάθαμε και τίποτα, που θα έγραφε και ο Σκουντής...

Παρεμπιπτόντως, όσοι ονειρεύονται μια καλή (αριστερή, εργατική, αντι-ιμπεριαλιστική ή όπως αλλιώς την πούνε) κυβέρνηση σε αυτό το πλαίσιο, ας σκεφτούν το αθλητικό της αντίστοιχο: είναι σα να περιμένουν μια καλή -έστω ευμενώς ουδέτερη- διαιτησία, ενώ ο εχθρός ελέγχει την Ομοσπονδία και τους ορισμούς. Στα όρια της ουτοπίας...

Στον αθλητισμό, βέβαια, όλα γίνονται και στη ζωή (δηλαδή την ταξική πάλη), επίσης. Ποτέ και πουθενά, όμως, δε νίκησε κανείς χωρίς να γνωρίζει τον αντίπαλο, πού μπορεί να τον χτυπήσει, πού αξίζει να ποντάρει και πότε παίζει εκτός έδρας. Κανένα υποκείμενο -αθλητικό ή πολιτικό- δε νίκησε κατά λάθος, σαν ατύχημα της ιστορίας.

Ναι αλλά ο Χουάντσο έδειξε επίπεδο και ο Φουρνιέ με τον Ναν αγκαλιάστηκαν αγαπημένοι στο ηλιοβασίλεμα μετά την κλοτσοπατινάδα και τα βρωμόλογα (trash talking) τις προάλλες. Στο τέλος της βραδιάς, πήγαν σπίτι τους μερικά εκατομμύρια πλουσιότεροι, ενώ οι οπαδοί που τους πήραν σοβαρά και παθιάστηκαν, κάτι εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα φτωχότεροι, για τη συμπαντική ισορροπία. Κι αν έχετε γύρω σας οπαδούς να πανηγυρίζουν χαρούμενοι θριάμβους και νίκες, ενώ το μπάσκετ βουλιάζει στα σκατά, είναι ευκαιρία για εκκαθαρίσεις. Κόψτε τις πολλές επαφές -τουλάχιστον για το εν λόγω θέμα- ακόμα και αν είναι σύντροφοι. Ή μάλλον, πρωτίστως τότε. Είναι ζήτημα αρχής, αξιοπρέπειας, αλλά βασικά ψυχικής ηρεμίας.

Όταν μιλάμε για ιδιωτικούς στρατούς, η πρώτη μας σκέψη δεν είναι οι οπαδοί, αλλά οι δημοσιογράφοι που ενεργούν ως υπάλληλοι. Επαγγελματίες γλείφτες, αθλητικά πορτατίφ, που προσκυνούν έξι φορές τη μέρα προς τη μεριά του χεριού που τους ταΐζει, γονυπετείς, αλλά κατά βάση έρποντας, με στόμα που στάζει σάλια -και όχι λόγω κακής άρθρωσης.

Και οι υπόλοιποι; Αυτοί έχουν τα χέρια δεμένα, το στόμα φιμωμένο και μπορούν στην καλύτερη να κάνουν πως δεν είδαν και δεν άκουσαν (και ασφαλώς δεν είπαν ούτε έγραψαν) τίποτα. Φοβούνται να μιλήσουν για ένα κακό σφύριγμα ή μια εξόφθαλμη καφρίλα, μη τυχόν προσβάλουν κάποιον -εξαιρείται η νοημοσύνη του κοινού- αλλά μπορούν στην καλύτερη να γίνουν λάβροι για ψύλλου πήδημα σε μεταδόσεις αγώνων από το εξωτερικό κι άλλες ανώδυνες περιστάσεις. Ή τέλος πάντων -στην καλύτερη πάντα- να μη γλείψουν το αφεντικό πατόκορφα, μονάχα λελογισμένα και με προσχήματα. Έχουν δικαίωμα να πλέξουν αυθόρμητα το εγκώμιο των μεγάλων επενδυτών - ευεργετών που κρατάν το μπάσκετ μας ζωντανό, στην κορυφή της Ευρώπης, αντί να μιλήσουν για τον καρκίνο που το ρίχνει στον βούρκο της ανυποληψίας.

Αλλά όχι. Υπάρχει καλύτερη δημοσιογραφία και την θέλουμε. Θαρραλέες γραφίδες σαν του Παπαδοτζόν, που παίρνει εξ αρχής -και από θέση αρχής- θέση ενάντια στο πανηγύρι των ζουρλών, δε μιλάει (σχεδόν) ποτέ για τη διαιτησία -που γίνεται εύκολο άλλοθι για ήττες και αποτυχίες-, αποκηρύσσει τις «ίσες αποστάσεις» και γράφει άβολες αλήθειες για το πόπολο, όπως στο τελευταίο κείμενο-ποταμός. Που καταλήγει να ξεπλένει τα αφεντικά.

Γιατί, ο Γιαννακόπουλος μπορεί να ήταν ο MVP του Ολυμπιακού αλλά «είναι έξυπνος και οξυδερκής άνθρωπος», οπότε «είμαι βέβαιος ότι έχει μετανιώσει για αυτή τη στρατηγική επιλογή» της έντασης. Και επίσης, δεν είναι όλοι ίδιοι. «Οι πρόεδροι δεν είναι όλοι ίδιοι, οι προπονητές δεν είναι όλοι ίδιοι, οι παίκτες δεν είναι όλοι ίδιοι, οι φίλαθλοι δεν είναι όλοι ίδιοι, αλλά οι φανατικοί οπαδοί, και συγγνώμη εάν σας χαλάω τη ζαχαρένια, είναι όλοι ίδιοι. Ειδικά όταν μένουν ανεξέλεγκτοι και χρεώνονται να κουβαλήσουν τα λάβαρα ολόκληρου συλλόγου...»

Γράφει πολλά -και αρκετά σωστά- για να αποφύγει την ουσία: πως το ψάρι βρωμάει πάντα από το κεφάλι. Αυτοί δίνουν τον τόνο σε προπονητές και παίκτες -που συμμετείχαν με ζήλο στον χορό- ή την... υπέροχη κερκίδα, που ξεκινά από τις πολυθρόνες των VIP, γιατί οι μεγαλύτεροι κάφροι κάθονται πάντα στα επίσημα. Και το δεκαήμερο φεστιβάλ καφρίλας και τοξικότητας φέρει πρωτίστως τη δική τους ταξική σφραγίδα.

Δηλαδή είναι όλοι ίδιοι; (Ντεζαβού με τα αστικά κόμματα, η ερώτηση της μαρμότας).
Δηλαδή είναι όλοι καπιταλιστές. Επιχειρηματίες που δρουν συχνά με όρους μαφίας. Που έχουν (καλο)μάθει από το κράτος να μην πληρώνουν ποτέ (λεφτά ή τις συνέπειες των πράξεών τους), να κερδίζουν κάτι πάση θυσία, με κάθε μέσο, θεμιτό και κυρίως αθέμιτο. Αυτοδημιούργητοι γόνοι δωσίλογων ή συνεργατών της χούντας, με χίλια κόμπλεξ και ξινό υφάκι προς την πλέμπα.

Ναι, ο Τράκης είναι εκτός ανταγωνισμού, προσωποποίηση της λούμπεν αστικής τάξης, ένα ακροδεξιό σκουπίδι -αν και θα είχε πλάκα να το συζητούσαμε δέκα χρόνια πριν, όταν οι φαρμακοβιομηχανίες σήκωναν προσωρινά αντιμνημονιακά λάβαρα. Αλλά όποιος ψάχνει να βρει ίχνος ηθικής ή αστικής παιδείας σε αλαζονικά βουτυρόπαιδα, που τα βρήκαν όλα έτοιμα και ανατράφηκαν σαν Αντουανέτες, αγγίζει τα όρια του θρυλικού ή εφτάστερου βλάκα. Κι αν δεν έχει ψωμί να φάει, ας ζήσει με παντεσπάνι και μπασκετικά θεάματα, στην τηλεοπτική αρένα.
Εγώ δε θέλω μεροκάματο...

Κάθε οπαδός -και εγώ σε αυτούς- πάσχει από μια ανίατη παιδική αρρώστια, με διάφορες φάσεις - διαβαθμίσεις και αξίζει τη συμπάθειά μας. Το πράγμα ξεφεύγει όταν το έθνος δεν προσκυνά μόνο σώβρακα και φανέλες, αλλά τη μαγκιά του αφεντικού της ομάδας, που δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του και τους βλέπει όλους σαν μύγες, από τους αλλόθρησκους, μέχρι τη δημοσιογράφο που τον κρύβει με το μαλλί της.

Μακάριοι, οι πτωχοί τω πνεύματι, που ψάχνουν να βρουν το καλό και το κακό μέσα σε όλη αυτή τη δίνη -όρθιο πες μου τι θα μείνει-, γιατί αυτοί θα κατακτήσουν τη βασιλεία των ουρανών-το πρωτάθλημα. Μακάριοι οι πτωχοί (στο πνεύμα και προπαντός στην τσέπη) που ψάχνουν να βρουν τη συμμαχία του Φωτός (των ΣΠΟΡ) μες στις 50 αποχρώσεις της μαυρίλας, που θα κάνει τα σκοτάδια λάμψη. Πιο φαιδρό και από σενάριο του Δαλιανίδη, αν δεν ήταν τραγικό -και βγαλμένο από τη ζωή. Όταν οι νάνοι χορεύουν...

Κι ας πάρουμε το μικρόφωνο, να τραγουδάμε όλοι μαζί, με τη Βάσια.
-Έλα στο φως και φύγε απ’ το σκοτάδι, έλα στο φως που σε καλεί η ΚΑΕ.
Φώτα. Και άλλα φώτα. Μα καμία φώτιση...

Και όπως πέφτει πάνω μας ο προβολέας, να αρχίσουμε να βλέπουμε οράματα: κουκουλοφόρους τσολιάδες, τον Γαρδέλη Άγιο Παντελεήμονα, έ-λε-ος, έ-λε-ος (εμάς ποιος θα μας λυπηθεί), τον Βρούτση να προσεύχεται «ειρήνη υμίν», τον Φουρνιέ Κολοκοτρώνη να κατατροπώνει την Τουρκιά -και ας πολέμησε στον στρατό του Ιμπραήμ, στην προηγούμενη ζωή του.

Αν δεν καείς εσύ, αν δεν καώ κι εγώ, πώς θα γενούμε Κούγκι;

Βάλτε φωτιά, κάψτε καλά, Ομόνοια και Πειραιά, το Σύνταγμα και τη Βουλή
Στη σάπια κοινωνία αυτή, που ’ναι καπιταλιστική...

Υστερόγραφα

(παράγραφος για προτάσεις περί σάλαρι καπ, αποβολή των δύο και την λύση που ωριμάζει για επιστροφή στο ερασιτεχνικό μπάσκετ. Να δούμε ποιος αγαπά πραγματικά το άθλημα και ποιος τις νίκες -ή τους προέδρους).

(παράγραφος για τον Χατζηχρήστο της Ορίτζιναλ. Το ανοιχτό φέρετρο στη Φιλαδέλφεια και το παιδικό τραύμα με την εικόνα της Αλίκης. Το δωματιάκι της Ορίτζιναλ και τις ανακοινώσεις με την πολιτική εσάνς. Την «οπαδική κουλτούρα» για σεβασμό στον αντίπαλο, μακριά από καφρίλες, ξυλίκια και βρισίδια. Τα όρια της κάθε Ορίτζιναλ με το γήπεδο και τη «Στρούγκα». Το χαμηλό ταβάνι των συνδεσμιτών, που μπαίνουν στη στρούγκα του προέδρου σαν υπάλληλοι).

Και έχει πρόγραμμα Λαοκρατία - Το πρόγραμμα του ΣΕΚΕ

Τις προάλλες στις Πανελλαδικές έπεσε το θέμα «ποιο ήταν το πρόγραμμα του ΣΕΚΕ». Και εμείς πέσαμε από τα σύννεφα -ενώ ετοιμάζαμε την έφοδο στον ουρανό- και αυτό δεν είναι καθόλου ειρωνεία -κανένα από τα δύο σκέλη-, το πολύ-πολύ υπερβολή. Ποια θα μπορούσε να είναι όμως η απάντηση; Λαοκρατία -και ας μην είχε βγει ακόμα ως σύνθημα. Και ποιοι άλλοι άξονες θα μπορούσαν να αναπτύξουν το θέμα. Το Δοκίμιο έχει τις απαντήσεις -αλλά πόσοι το έχουν διαβάσει;- ας κάνουμε και εμείς μια δοκιμαστική προσέγγιση.

Το ΣΕΚΕ ήταν ώριμο τέκνο της ανάγκης των καιρών και της οργής, μια σπίθα από το φως της Οχτωβριανής Επανάστασης, που έσκισε τα σκοτάδια και παραλίγο να εξαπλωθεί σαν πυρκαγιά σε όλο το σαθρό οικοδόμημα της Γηραιάς Ηπείρου. Δεν πρόλαβε την εποχή της Β’ (Σοσιαλιστικής) Διεθνούς, δεν είχε κίτρινο αμαρτωλό παρελθόν και σοσιαλπατριωτικές αποκλίσεις στον Α’ Π.Π. Συνδέθηκε εξ αρχής με τον απόηχο του σοβιετικού Οχτώβρη και αυτό ήταν το «προπατορικό αμάρτημα» (αρετή βασικά) που το συνόδευσε σε όλη τη διαδρομή του, μέχρι και σήμερα.

Ο άλλος οργανικός δεσμός που είχεκ αταστατικά και από τα γεννοφάσκια του ήταν με τη ΓΣΕΕ. Διατηρήθηκε τα πρώτα χρόνια για να διαρραγεί με κρατική παρέμβαση στη συνέχεια και να φτάσει σήμερα, μετά από μια πολυκύμαντη διαδρομή, στο άκρον άωτο και την απουσία οποιασδήποτε σχέσης, που μπορεί να περιγραφεί συνοπτικά ως εξής: κατάντια. Κατάντια προφανώς για τον εργοδοτικό συνδικαλισμό της ΓΣΕΕ που έχει χάσει κάθε επαφή με συνδικάτα και αγωνιστικές διεργασίας και γι’ αυτό κάθε αξία χρήσης για τα αφεντικά (του). Αν τώρα κάποιες εξωκοινοβουλευτικές γκρούπες μιλούν διαχρονικά για την «κατάντια» του ΚΚΕ, ενώ επιλέγουν συνειδητά ρόλο χειροκροτητή στις θλιβερές συγκεντρώσεις των εργατοπατέρων, είναι μια γλαφυρή στάση και για τη δική τους κατάληξη.

Διαβάζοντας σήμερα την μπροσούρα με τα πρακτικά του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΕΚΕ, ίσως νιώσουμε αμηχανία σε κάποια σημεία. Είτε λόγω κάποιων... βάρβαρων εξελληνισμών -όπως το «Χίνδεμπουργκ» και πάλι καλά που δεν ήταν Χινδεμβούργιος- ή ορισμένων καθαρευουσιάνικων τύπων -και ας ήταν πάντα συνδεμένο με μαλλιαρούς διανοούμενους και μουσάτους ορεσίβιους ή σπουδαστές. Είτε τέλος γιατί κάποια σημεία μοιάζουν κάπως παρωχημένα -ικανοποιημένα εδώ και χρόνια- και παλαιακά -πχ το αίτημα να χρησιμοποιηθούν κρατικοί πόροι για παραγωγικούς σκοπούς. Και αν κάποιοι χώροι αναμασούν σήμερα παραλλαγές του ίδιου αιτήματος, δε δείχνουν συνέπεια αλλά το επίπεδο (αν) ωριμότητας. Το δικό τους, όχι του ΣΕΚΕ.

Όπως και να ’χει, τα σημεία αυτά είναι λιγοστά. Τα πιο πολλά μπορούν να συμπεριληφθούν αυτούσια και σε μια σύγχρονη προγραμματική επεξεργασία, και αυτό λέει πολλά: τόσο για το ΣΕΚΕ -τον διορατικό πολιτικό του λόγο, τους διαχρονικούς πόθους της τάξης που εξέφραζε. Όσο και για τους καιρούς μας, όπου η πάλη των τάξεων μένει ιστορικά αδικαίωτη, ενώ κατακτήσεις σαν το 8ωρο και την κυριακάτικη αργία κάθε άλλο παρά αυτονόητες μοιάζουν -και σπανίως εφαρμόζονται στην πράξη. Το ΣΕΚΕ ήταν μπροστά από την εποχή του και την εποχή μας. Και αν έβαζε στόχους και αιτήματα που η ίδια η ζωή είχε θέσει στο ιστορικό προσκήνιο, η επικαιρότητά τους στο παρόν -έναν αιώνα και βάλε μετά- δείχνει ότι έχουμε αργήσει πολύ και ότι επιβάλλεται να καλύψουμε το χαμένο έδαφος, ανατρέποντας τα βαρίδια της προϊστορίας.

Το ζητούμενο για το ΣΕΚΕ ήταν να αποκτήσει στην πράξη τη χάρη που υποδήλωνε το όνομά του -και αυτό μόνο αυτονόητο δεν ήταν. Έπρεπε να αποκτήσει δυνάμεις, βηματισμό, στρατηγική ωριμότητα, οργανικούς δεσμούς με τις (εργατικές και λαϊκές) μάζες. Έπρεπε να υπερνικήσει παιδικές ασθένειες -όχι πάντα αριστερίστικης απόχρωσης-, αφελείς αυταπάτες και αντιφάσεις, την αναπόφευκτη ανομοιογένεια των δυνάμεων που το συγκρότησαν, τον φραξιονισμό μεταξύ τους χωρίς αρχές και τέλος (σφοι, ας μην ξεχνάμε τις αρχές μας, όταν φραξιονίζουμε) και μια σειρά εμπόδια, υποκειμενικά και αντικειμενικά.

Έπρεπε να γίνει κανονικό κόμμα, κατ’ εικόνα και ομοίωση των μπολσεβίκων, να αποδεχτεί - αφομοιώσει τους 21 όρους της Κομιντέρν, για να γίνει το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς. Έπρεπε να πάρει τον δύσκολο δρόμο, σε ένα σύνθετο, εκρηκτικό εθνοτικό τοπίο, με διεθνιστικές και πατριωτικές θέσεις -και τους εχθρούς του να το διώκουν ανηλεώς και με ταξική συνέπεια, και στις δύο περιπτώσεις.

Έπρεπε να πέσει κατευθείαν στα βαθιά -του μικρασιατικού μετώπου- ενώ η ιστορία κυλούσε, χωρίς να κοιτά τις δικές του αδυναμίες, χωρίς περίοδο χάριτος για ένα πολιτικό βρέφος που ακόμα μπουσουλούσε, χωρίς περιθώρια να μείνει στο περιθώριο των εξελίξεων, με μια περίοδο μακράς νόμιμης ύπαρξης ή στη γυάλα κάποιου αναγνωστήριου, για να αποκτήσει θεωρητική επάρκεια προτού ριχτεί στη μάχη -όπου το καμίνι της ταξικής πάλης ατσαλώνει ιδέες και συνειδήσεις. Καθόλου τυχαία τα παραδείγματα. Και σήμερα που αυτά τα κριτήρια πληρούνται, πολλοί (συνήθως οι ίδιοι) γκρινιάζουν για το αντίθετο -ότι κακομάθαμε στη βολή της αστικής νομιμότητας, ότι αναιρούνται παλιά συνθήματα κτλ.

Το ΣΕΚΕ έπρεπε πρωτίστως να αποφύγει τον δόλιο, σφιχτό εναγκαλισμό του Βενιζέλου, που πίστευε πως αν επιτρέψει στους σοσιαλιστές να συγκροτήσουν δικό τους κόμμα, θα μπορούσε να τους προσεταιριστεί και θα τους είχε του χεριού του. Η πράξη τον υποχρέωσε να κάνει την έμπρακτη αυτοκριτική του με το Ιδιώνυμο. Ενώ οι πολιτικοί του απόγονοι φρόντισαν να καλύψουν το κενό των «σοσιαλιστών του σαλονιού», δηλαδή της σοσιαλδημοκρατίας, καθώς δεν είχαν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για την εμφάνισή της μέσα από τις τάξεις των Φιλελεύθερων. Κάποιοι προσπάθησαν να το καλύψουν μέσα από το ΚΚΕ, φέρνοντάς το στα μέτρα τους και βασικά διαλύοντάς το. Κι αν υπάρχει κάτι που εξηγεί το διαχρονικό μίσος τους εναντίον του, είναι ακριβώς η διαχρονική αποτυχία τους να το πετύχουν.

Για αυτό και η δράση του έμεινε πολλά χρόνια εκτός (διδακτέας και εξεταστέας) ύλης. Και τώρα που έσπασε ο πάγος με το ΣΕΚΕ, να δούμε πόσα χρόνια θα περάσουν για να μπει στην ύλη και η Αντίσταση ή ο Εμφύλιος.

Το ΣΕΚΕ πέρασε επιτυχώς τη δοκιμασία των πρώτων βημάτων και έφτασε στην ενηλικίωσή του -με τη μετονομασία του στο γνωστό ΚΚΕ. Όχι χωρίς αντιφάσεις και κλυδωνισμούς. Κι αν τελικά είδε πολλούς ηγέτες του να τραβάνε άλλο δρόμο, κάποια στελέχη του να διαβαίνουν τον ταξικό Ρουβίκωνα και να συμβιβάζονται -ή να μετατρέπονται σε ζηλωτές - διώκτες του-, αν τόσοι και τόσοι αποχώρησαν ή πέρασαν στην άλλη πλευρά, παρόλα αυτά άφησαν πίσω το δικό τους λιθαράκι -όσο ήταν σύντροφοι- κι αυτό κατάφερε να γίνει κάτι.

Γιατί τίποτα δεν πάει χαμένο -στη χαμένη μας ζωή. Τίποτα δε χάνεται -παρά μόνο αν δεν προσπαθούμε να το κερδίσουμε. Ούτε στη φυσική -με τον νόμο διατήρησης της ενέργειας- ούτε στην ταξική πάλη -που έχει τους δικούς της νόμους.

Και εκεί δίνουμε τις πιο κρίσιμες εξετάσεις, όπου δε μας παίρνει να αποτύχουμε...