Η απεργία απελευθερώνει

Άγχος, πίεση για πενταροδεκάρες, μισή άδεια, μισά ένσημα, μισά δικαιώματα, μισή ζωή, διπλάσιος εργάσιμος χρόνος, καθόλου ζωή, φαύλος κύκλος και πάλι από την αρχή, περιμένοντας την έκπληξη: τον κυρ-Μέντιο να κινήσει, τον Σίσυφο να φτάσει τον βράχο στην κορυφή -πριν σαπίσουν οι συνθήκες-, τον φόβο να χαθεί μες στο πλήθος. Αν η μισθωτή σκλαβιά υποδουλώνει σώμα και πνεύμα, αν καίει μυικούς ιστούς και εγκεφαλικά κύτταρα, αν βλάπτει σοβαρά την υγεία (ψυχική και οργανική) τσακίζοντας κορμιά και (ταξικές) συνειδήσεις, τότε η απεργία δεν μπορεί παρά να είναι μια μορφή χειραφέτησης και ελευθερίας. Συνείδηση της αναγκαιότητας να οργανωθούμε και να αντιδράσουμε. Μα πάνω απ’ όλα απελευθέρωση από την αγκύλωση της αδράνειας, από τον φόβο για τους ισχυρούς και το άγνωστο, έξω από τη μίζερη καθημερινότητα, μακριά από τη «ζώνη ασφαλείας» και της εργασιακής ανασφάλειας.

Ακολουθούν μερικά στιγμιότυπα από τη σημερινή απεργία, δύο μέρες μετά την επέτειο της απελευθέρωσης. Η ζωντανή σύνδεση και η παρέμβαση από την ηρωική Παλαιστίνη. Η συνδικαλίστρια απ’ τον Σκλαβενίτη να λέει: «λιποθυμάμε ακόμα και τώρα, με την οκτάωρη βάρδια». Το πλακάτ του εμπορικού συλλόγου: «13 ώρες δουλειά, ποιος θα μεγαλώσει τα παιδιά;» Αυτό που τα αναλαμβάνει και τις μέρες της απεργίες. Όπου αν δεν υπάρχει ο βασικός πυλώνας κοινωνικής μέριμνας -δηλαδή παππούδες, γιαγιάδες- αρχίζουν τα δύσκολα διλήμματα της «απεργοσπασίας». Να μείνει σπίτι ο ένας από τους δυο γονείς ή να φωνάξεις την κυρία που προσέχει το παιδί, για να κατέβουν και οι δύο. Και να σου πω κάτι; Ποτέ δεν είναι νωρίς για το παιδί να αρχίσει το σχολείο της ζωής και του αγώνα.

Αθλητικό πηγαδάκι για τους Αντετοκούνμπο και την ελληνο-νιγηριανή παροικία στο Μιλγουόκι. Ο Κώστας έχει συμβόλαιο, τον μεγάλο αδερφό τον κέρδισε η τραπ -πιο δυσοίωνο και από το «1984»- και τα μικρά ίσως γίνουν ντραφτ κάπου στα δέκα τους, με δυο μέτρα ύψος. Αλλά αν ο Γιάννης είχε την παραμικρή επαφή με το κίνημα -λέμε τώρα-, θα τον φώναζαν Κιμ και θα μάθαινε τι σημαίνει η λέξη «νεποτισμός».

Καταγγελία από τα μεγάφωνα για το αστυνομικό ντου στην Αρχιτεκτονική, για να σπάσουν την κατάληψη και να συλλάβουν όσους ήταν μέσα. Γιατί η κατάληψη ήταν μια αυθαίρετη κίνηση με απόφαση συλλόγου, ενώ τα ΜΑΤ μπήκαν με το σπαθί τους -και το κλομπ τους- με δημοκρατική απόφαση του Πρύτανη (του αίσχους), που τάχθηκε στη σωστή πλευρά της εξουσίας (της δύναμης που παράγει «δίκαιο» κατά το δοκούν και συμφέρον) και κάνει προπόνηση για καριέρα στον ιδιωτικό τομέα. Δημοκρατία είναι, θα περάσει. Άμεσα αντανακλαστικά και συγκέντρωση στη ΓΑΔΑ, για να αφήσουν τα παιδιά ελεύθερα.

Τα μπλοκ μας φωνάζουν «το 13ωρο δε θα εφαρμοστεί». Αλλά το ζήτημα είναι πως θα νομιμοποιήσει τις γαλέρες όπου ήδη εφαρμόζεται -διάφορα κάτεργα της τουριστικής βιομηχανίας, όπου το μόνο «βαρύ» είναι η άγρια εκμετάλλευση. Κανείς δεν έχει αυταπάτες πως δε θα το ψηφίσει ο κυβερνητικός λόχος. Ίσως έπρεπε, όμως, να ’μαστε απέξω την ώρα της ψήφισης, για την τιμή των όπλων και της τάξης μας, με κάποιο κάλεσμα για συλλαλητήριο. Αν δεν το κάνουμε-σηκώσουμε εμείς, τότε ποιος;

Ο κόσμος γεμίζει την Πανεπιστημίου, από την Ομόνοια ως το Σύνταγμα και την αρχή της Αμαλίας. Μαζική και πετυχημένη συγκέντρωση, δεδομένων των συνθηκών και των περιορισμών -η απεργοσπασία της ΓΣΕΕ. Πού να είναι όμως ο κόσμος που είχε κατεβεί για τα Τέμπη; Ένιωσε άραγε κινηματική κόπωση; Ότι δεν είναι δική του η μάχη αυτή; Ή μήπως ξεχνά πως οι 13ωρες σερί βάρδιες φέρνουν με μαθηματική ακρίβεια νέα Τέμπη -και νέους σταθμάρχες ως εξιλαστήρια θύματα;

Ένας σφος φορά μπλουζάκι με καρπούζι και μότο: Smile, tomorrow will be worse -χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε; Δεν είναι ο γνωστός συμβολισμός, αλλά θα κολλούσε για την Παλαιστίνη -και για το μέλλον μας γενικώς, αν δεν το πάρουμε στα χέρια μας και περιμένουμε να μας το βρουν-ορίσουν οι άλλοι. Οι σφοι παραμένουν ιστορικά και κοσμοθεωρητικά αισιόδοξοι πως ο κόσμος αυτός μπορεί και πρέπει να αλλάξει, αν δε θέλει να σβήσει πριν την ώρα του. Αλλά μαζί με τη γνώση, έρχονται τα μελαγχολικά χαμόγελα. Ιδίως όταν ξέρεις πώς θα μπορούσαμε να ζούμε, αντί να παλεύουμε για επιβίωση.

Ένας άλλος φοράει μπλουζάκι του Βάρναλη, ίσως υπαινιγμός για τους μοιραίους -και άβουλους αντάμα- που προσμένουν κάποιο θάμα, χωρίς να κατέβουν στον δρόμο για να το πετύχουν. Δεν μπορεί όμως το «αυθόρμητο» να καλύπτει πάντα την τρύπα της ΓΣΕΕ -ή τις δικές μας αδυναμίες.

Πλησιάζουμε το Σύνταγμα και το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, όπου δεν υπήρχαν τανκ (ακόμα), αλλά τα φαναράκια, τα 57 ονόματα και λίγοι τουρίστες -λίγοι παραπάνω από την απέναντι συγκέντρωση. Οι οποίοι δεν προσβάλλουν κανέναν κυρ-Παντελή, όταν φέρνουν συνάλλαγμα -κι ας έχουν βραχιολάκια, για να μην αφήνουν ποτέ χύμα χρήμα, σε τρίτους.

Είναι δύσκολο να διακρίνεις την ουσία μες σε τόνους υποκρισίας, αλλά ας θυμίσουμε κάποια βασικά πράγματα. Τα ΜΑΤ είναι και αυτά ένα είδος στρατιωτικής δύναμης, με αστυνομικές στολές. Σε μια πραγματική δημοκρατία θα είχαν καταργηθεί. Αν αυτό δεν έχει συμβεί, είναι γιατί έχουμε δικτατορία του κεφαλαίου, δηλαδή μια ταξική εξουσία, που στήνει τείχη με πραιτωριανούς για να οχυρωθεί πίσω τους. Καμία εντύπωση δεν προκαλεί η «παρέκκλιση» της αστικής εξουσίας από το δημοκρατικό ιδεώδες και τις σημαίες της νιότης της. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι βρίσκει πάντα πιστά σκυλιά και άμισθα τρολ, πρόθυμα να δεχτούν και να δικαιολογήσουν τα πάντα: από τανκ στο Σύνταγμα, μέχρι μια ανοιχτή δικτατορία -για να θεραπευτεί ο ασθενής.

Στο Σύνταγμα ένα μεγάλο ποτάμι ενώνεται ή μάλλον περνάει ξώφαλτσα από τον βούρκο της εργατικής γραφειοκρατίας και τις 50 αποχρώσεις της σοσιαλδημοκρατίας - αριστεροχωρίου. Στα μεγάφωνα παίζει ο Μπεζεντάκος ενώ οι παρόντες ψάχνουν τον ένατο -και τους οκτώ- από άποψη μαζικότητας. Οι ΣΕΚίτες βρίσκουν κοινό για να κάνουν... «μαζική δουλειά» και να πείσουν τους πεισμένους που οργάνωσαν την απεργία, χωρίς το απόστημα της ΓΣΕΕ. Ενώ ο εκφωνητής κλείνει λέγοντας «είμαστε ενωμένοι, είμαστε πολλοί», μήπως το πιστέψει και ο ίδιος. Στο φινάλε λέει «ευχαριστούμε πολύ», θυμίζοντας αεροσυνοδό ή παρουσιαστή ειδήσεων.

Δύσκολα μπορείς να βρεις τόσο έντονη αντίθεση σε μια απεργιακή συγκέντρωση. Από τη μια τα «απομονωμένα μπλοκ» του ΠΑΜΕ με χιλιάδες κόσμο και από την άλλη η «πλατιά ενότητα» της ανυπαρξίας, που απλώνεται σε μεγαλύτερο πλάτος, για να πιάνει περισσότερο χώρο. Δυο κόσμοι αντίθετοι, ο ένας με κόσμο και ο άλλος χωρίς. Και μια σημείωση για τους λοβοτομημένους που δυσκολεύονται να πιάσουν το νόημα. Η σύγκριση δε γίνεται για να (ανα)μετρηθούμε με ένα άταφο πτώμα και να χαρούμε, αλλά γιατί δείχνει τις προτεραιότητες κάθε χώρου: ποιος προσπαθεί -με όσες αδυναμίες, αντιφάσεις και ανεπάρκειες- να οργανώσει έναν αγώνα και ποιος κάνει πλάτες στην εργοδοσία, βγάζοντας μια υποχρέωση. Μόνο τυχαίο δεν ήταν, τελικά, το σχετικό σχόλιο του Ρίζου τις προάλλες...

Κατακλείδα: Δεκάδες Σωματεία, Ομοσπονδία και Εργατικά Κέντρα, 38 (αστέρια) σύνολο, τα περισσότερα από κάθε άλλη φορά, χωρίς την κεντρική τριτοβάθμια σφραγίδα, οργάνωσαν υπό σχετική πίεση χρόνου μια μαζική απεργία -τη δεύτερη μες σε λίγες μέρες, με τις οικονομικές αντοχές του εργατόκοσμου να είναι περιορισμένες. Κι αυτή είναι η βασική παρακαταθήκη για τους αγώνες που έρχονται. Οι εργάτες μπορούν χωρίς αφεντικά και εργατοπατέρες, λύκους με προβιά που μας θεωρούν πρόβατα, έτοιμα για σφαγή -για να αγιάσουμε προφανώς. Μπορούν να δίνουν μάχες, να σπάνε το τείχος της συναίνεσης, της ένοχης σιωπής και του φόβου. Έχουν όμως πολύ δρόμο μπροστά τους, μέχρι να μάθουν να νικάνε, να αλλάξουν τον καταθλιπτικό συσχετισμό δύναμης και τους όρους του παιχνιδιού. Και στο πλευρό τους, έχουμε να μάθουμε και εμείς πολλά.

Περισσότερα και καλύτερα

Σε ένα άρθρο του ο Λένιν, προς το τέλος της ζωής του, καλούσε τους μπολσεβίκους και τον ρωσικό λαό να προχωρήσουν στα επόμενα βήματα της οικοδόμησης με το σύνθημα «κάλλιο λιγότερα αλλά καλύτερα». Μπορεί να ήταν σωστό για την εποχή του και για τα καθήκοντα της συγκυρίας ή να σηκώνει συζήτηση. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι αυτό που ταιριάζει στην περίοδο που διανύουμε, για τη δική μας περίπτωση.

Σήμερα καλούμαστε να τρέξουμε μια σειρά απαιτητικά μέτωπα. Να τα αναδείξουμε, να μετρήσουμε βήματα, να ξεφύγουμε από τον βούρκο της στασιμότητας, που μας σπρώχνει νομοτελειακά στον κατήφορο. Να αλλάξουμε τον αρνητικό συσχετισμό -και οι συνειδήσεις αλλάζουν μόνο μες στον αγώνα, όχι σε περιόδους ηρεμίας - παθητικής νιρβάνας. Πρέπει να βγάλουμε στον δρόμο τη σιωπηλή πλειοψηφία, για να βρει τη φωνή της, να την πείσουμε πως δεν αρκεί να πατά σιωπηλά -ή με επικοινωνιακό θόρυβο- fav, like, κοινοποιήσεις για όσα την καίνε. Είτε μιλάμε για το 13ωρο, είτε για τον αγώνα των Παλαιστίνιων για επιβίωση και τη γενοκτονία στη Γάζα.

Η σημασία του Παλαιστινιακού ζητήματος είναι αυτονόητη, υπάρχει όμως και πια επιπλέον διάσταση. Το Παλαιστινιακό είναι ένα αξιόπιστο μέσο για να καταλάβεις με ποιον έχεις να κάνεις, να χαράξεις μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε όσους θέλουν να λέγονται άνθρωποι και τα σκουπίδια που προσκυνούν τον νόμο της ζούγκλας -δηλαδή του ισχυρού- και σε μια ευρύτερη κλίμακα, ανάμεσα στους λαούς και τα κράτη τους.

Μιλάμε για τα κράτη που συνεργάζονται στρατιωτικά και κάνουν μπίζνες με το κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ, που είναι τέτοιο εξ ορισμού, από τη στιγμή της ίδρυσής του -τη Νάκμπα του ’48-, βάσει της (σιωνιστικής) φιλοσοφίας, των στόχων και των μέσων που χρησιμοποιούν: ψέματα, προπαγάνδα, μπόλικο θράσος -όπως κάθε αστικό κράτος. Γενοκτονία, κρατική τρομοκρατία, δολοφονίες βρεφών, απαγωγές πολιτών άλλων χωρών, αποκλεισμός περιοχών, ανθρωπιστικής βοήθειας και οργανωμένη λιμοκτονία -βάσει σχεδίου.

Κι όμως αρχίζεις να αναρωτιέσαι ποιος είναι χειρότερος: ο ένοχος ή όσοι τον συγκαλύπτουν. Το κράτος που ξερνά φασισμό στα μούτρα μας χωρίς προσχήματα ή τα κράτη που το ξεπλένουν, πουλώντας δημοκρατικές ευαισθησίες. Η ελληνική κυβέρνηση που κουνά το δάχτυλο στα μέλη της Flotilla -για να μη διαταράξουν οι κινήσεις τους το ειρηνευτικό σχέδιο- ή η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση της Ισπανίας, που καταγγέλλει χλιαρά στα λόγια τη γενοκτονία, αλλά στο τέλος αφήνει την αποστολή έρμαιο στα νύχια του κράτους-δολοφόνου.

Το Ισραήλ που γιορτάζει το Γιομ Κιπούρ με απαγωγές και γκανγκστερικές συλλήψεις στα διεθνή ύδατα και απαγορεύει στην Ελληνίδα πρέσβη να επισκεφτεί τους Έλληνες συλληφθέντες; Ή το ελληνικό κράτος που καταπίνει τη δικαιολογία πως λόγω γιορτής δεν υπάρχει διαθέσιμος ραβίνος για να δώσει άδεια στο προσωπικό να δουλέψει -για να γίνει η επίσκεψη της πρέσβειρας- και δηλώνει επίσημα πως δεν προκύπτει η άσκηση βίας από το Ισραήλ;

Και εμείς τι κάνουμε για όλα αυτά, σύντροφοι; Μια σειρά κινήσεις, με σχετικά άμεσα αντανακλαστικά. Ανακοινώσεις, καταγγελία στη βουλή, διαβήματα στο ΥΠΕΞ και σε επίπεδο ΕΕ. Έλειπε όμως κάτι βασικό: το κάλεσμα στον κόσμο, εκεί που είναι η πραγματική μας δύναμη, ο μόνος παράγοντας που μπορεί να δώσει άλλο τόνο, να αλλάξει τους σικέ κανόνες του παιχνιδιού. Έλειπε ένα κεντρικό κάλεσμα -πέρα από το γενικό «όλοι-ες στους δρόμους».

Κι επιβαλλόταν να γίνει, μετά από όλα αυτά. Όχι για την Πέρκα, την Τούμπεργκ και τις ΜΚΟ, αλλά για τους αγωνιστές που συμμετείχαν, τη θαρραλέα στάση τους και τη αυτονόητο αίτημα να μη διανοηθούν να αγγίξουν ούτε τρίχα τους οι σιωνιστικές αρχές -και ας μη συγκρίνεται η δική τους «περιπέτεια» με την καθημερινή γενοκτονία στη Γάζα. Ούτε για να κλείσει κακόβουλα στόματα -πχ εκείνων που βρήκαν πολιτικό σωσίβιο (αλλά και ελεύθερο πεδίο) για τα υπαρξιακά τους αδιέξοδα στο κίνημα αλληλεγγύης. Ή των ανύπαρκτων αντι-ιμπεριαλιστών του πληκτρολογίου, που ψάχνουν πάτημα για να συρθούν στην επιφάνεια (πχ στα σημεία στίξης όσων λέει το Κόμμα) ενώ κάνουν γαργάρα την εκκωφαντική σιωπή των BRICs και των κατά φαντασίαν συμμάχων τους, που έχουν αφήσει τους Παλαιστίνιους χωρίς ουσιαστικό στήριγμα -πέρα από τον αγώνα των λαών.

Επιβαλλόταν να γίνει γιατί είσαι η πρώτη δύναμη στο μαζικό κίνημα, στα Πανεπιστήμια, σε μια σειρά Εργατικά Κέντρα, η μόνη αντιπολίτευση στον δρόμο, το μόνο πραγματικό αντίπαλο δέος, που μπορεί να κάνει τη διαφορά, κινητοποιώντας χιλιάδες κόσμου μες σε λίγες ώρες -όπως έκανε στο πρόσφατο παρελθόν για την Παλαιστίνη, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Γιουγκοσλαβία. Και αυτό σημαίνει πως έχεις μια ευθύνη παραπάνω για όλα: να οργανώσεις αντιστάσεις, να έχεις ένα συνολικό σχέδιο, να δεις πώς μπορείς να νικήσεις. Και τι άλλο-παραπάνω μπορείς να κάνεις, γιατί το απαιτούν οι καιροί και όσα κάνουμε ποτέ δεν είναι αρκετά -ιδίως για την Παλαιστίνη. Να ανεβάζεις ψηλά τον πήχη, παίρνοντας ως τέτοιον την απεργία στη Γένοβα, των αποκλεισμό ισραηλινών πλοίων, τη μαζική φοιτητική-μαθητική απεργία στην Ισπανία. Και να προσπαθείς να «αντιγράψεις», ό,τι καλό συμβαίνει εκτός συνόρων. Χρειάζονται πάντα περισσότερα -και καλύτερα...

Γιατί καλείσαι να δείξεις στην πράξη ότι είσαι κόμμα παντός καιρού, έτοιμο για όλα, σε συνεχή εγρήγορση. Να έχεις την ευελιξία να οργανώνεις απεργιακές συγκεντρώσεις το πρωί, να αποκλείεις ισραηλινό ξενοδοχείο με απεργιακή φρουρά και να συνεχίζεις με κινητοποίηση το βράδυ της ίδιας μέρας και κάλεσμα για συνέχεια την επόμενη. Να έχεις πάντα στο νου τη δραματική έκκληση του Παλαιστίνιου συναγωνιστή στη συγκέντρωση στα Προπύλαια: «Μην αφήνετε μόνη της τη Γάζα». Και να λειτουργείς όπως η σειρήνα που χτυπούσε χτες -στο πλαίσιο άσκησης- για τις βολεμένες συνειδήσεις, που κάνουν πως δε βλέπουν - δεν ξέρουν τίποτα. (Ό,τι θα κληθούμε δηλαδή να κάνουμε ενάντια στο 13ωρο, αν θέλουμε να σπάσουμε τον φαύλο αντεργατικό κύκλο: μαζικές απεργίες που δεν αγγίζουν τα πολιτικά παχύδερμα και δεν ακυρώνουν τα σχέδιά τους).

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, πρέπει να τρέμεις από οργή για την αδικία, σε όποιο σημείο του κόσμου και αν υπάρχει. Και αν θες να λέγεσαι σύντροφος, δεν αρκεί απλά να ανεβάζεις πίεση με αυτές τις εικόνες και τα πολιτικά παχύδερμα που κυβερνάν τη χώρα σου, αλλά να κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου, για να μεταφέρεις αυτή την πίεση στις πλάτες τους, για να μην μπορούν να σταθούν πουθενά.

Και -για να κλείσουμε αισιόδοξα- δεν υπάρχει τίποτα πιο ευχάριστο από το να βλέπεις τις αποφάσεις των Σωματείων -το ΣΕΤΗΠ, το Σωματείο Επισιτισμού, η ΕΝΕΔΕΠ που βάζει απεργία για αύριο- που προλαβαίνουν το λόγο ύπαρξης αυτού του κειμένου, δείχνουν κάποια αντανακλαστικά και είναι ουσιαστικά βήματα στη σωστή κατεύθυνση.

Τα υπόλοιπα θα τα βρούμε από κοντά στους δρόμους και στη συγκέντρωση...

Όσα δε φέρνει ο χρόνος

-Καλημέρα. Είναι μόνο αυτή που σε βρίσκει στον δρόμο να παλεύεις.
-Και καλό μήνα. Μόνο σε αυτούς που απέργησαν και αγωνίζονται στον δρόμο. Στους υπόλοιπους 13ωρο, με διάλειμμα εκτός εργάσιμου χρόνου. Εντάξει αλλά δεν πάει έτσι. Διεκδικούμε για το σύνολο της τάξης μας. Όλοι μαζί νικάμε ή χάνουμε και...
-Πάτε στην πορεία; Μακάρι να μπορούσαμε και εμείς; -Γιατί δεν απεργείτε; -...
Τι λέγαμε; Ναι. Μακάρι 13ωρο σπαστό, 7/7 και άδεια ένα ΣΚ κάθε τρίμηνο. 

Ξέρω πολλούς που εύχονται να κρατούσε το Φεστιβάλ κάνα δεκαήμερο -χωρίς να σκέφτονται τις πρακτικές συνέπειες και το λούκι που θα τραβούσαν οι σφοι διοργανωτές. Δεν ξέρω όμως ούτε έναν εργαζόμενο που να επιθυμεί το 13ωρο. Και βασικά ούτε έναν που θα δούλευε καθημερινά, αν δεν είχε ανάγκη τα λεφτά.

Σε αυτό το σύστημα, η εργασία δεν είναι κάτι που εξανθρωπίζει το είδος μας, του χαρίζει συνείδηση και το ξεχωρίζει από το ζωικό βασίλειο. Είναι βραχνάς, αγγαρεία που αποκτηνώνει και αποβλακώνει, που διασφαλίζει πως θα γυρνάμε σκυφτοί στα τέσσερα χωρίς όνειρα και επιθυμίες, άβουλα βλίτα σε διαμαντένια προβλήτα. Κι ο χειραφετητικός της χαρακτήρας καταντάει μια παρωδία, σαν την ειρωνική επιγραφή στο Άουσβιτς «η εργασία απελευθερώνει».

13 ώρες... Δε χωράνε ούτε στο ρολόι της ταξικής πάλης, που κινεί τα γρανάζια της ιστορίας προς το μέλλον. Και αν δεν τα κινήσουμε εμείς, γυρίζουν πίσω ολοταχώς, μετά τις 12 -και ούτε ένα τηλεφώνημα ή ένα γοβάκι παρηγοριά-, στα μεσάνυχτα του κόσμου και τον εργασιακό μεσαίωνα.

Όσο τον νου μου λερώνω
Δίπλα σε εκείνους που δεν ξέρουν τίποτα για τον φόνο
Τον δολοφόνο κατηγορώ με μανία
Μα τον φυλάει στρατός, Βουλή και αστυνομία
Δε με ακούει κανείς, νιώθω σαν σχιζοφρενής...

Μαζευόμαστε για να κάνουμε τη φωνή μας (πιο) δυνατή και ας μας περνάνε ενίοτε για τους τρελούς του χωριού. Είμαστε οι μουρλοί που θέλουν να νεκρώσουν τα πάντα για μια μέρα, για να έχουμε δικαίωμα στη ζωή. Για να μη δουλεύουμε ήλιο με ήλιο, σαν ζωντανοί - νεκροί, σε ένα ανοιχτό κλουβί με σιγή νεκροταφείου, όπου κανείς δε θα έχει ελεύθερο χρόνο. Είμαστε αυτοί που δε σταυρώνουμε τα χέρια μας, αλλά παίρνουμε σε αυτά τις τύχες μας και δεν γκρινιάζουμε κατόπιν εορτής για όσα συμβαίνουν -γαμώ την ατυχία μας και την «γκαντεμιά» που μας δέρνει.

Θεωρείς το 13 παρεξηγημένο αριθμό; Είναι το τυχερό σου νούμερο; Κυνηγούσες πάντα το χρυσό 13άρι; Τέλεια! Παίξε ΠΡΟ-ΠΟ -το παλιό, το πατροπαράδοτο. Πάρε φανέλα του Διαμαντίδη ή του Φασούλα. Γράψου στη Θύρα 13, μα πάνω από όλα στο Σωματείο σου. Και για 13ωρη δουλειά ούτε σκέψη!

Πατρίς-θρησκεία-οικογένεια, σου λένε. Αλλά δουλειά τις Κυριακές (τη μέρα του... Κυρίου), 13ωρη εργασία -να μη σε βλέπει το σπίτι σου. Τι άλλο θες για να καταλάβεις ότι η μόνη πατρίδα είναι τα κέρδη του αφεντικού σου, μόνος θεός το χρήμα και όλοι εδώ είμαστε μια οικογένεια για να το υπηρετούμε πιστά;

Ένας σφος λέει πως οι καπιταλιστές συσσωρεύουν υπεραξία, αλλά θα έχουν σοβαρές δυσκολίες να πραγματοποιήσουν τα κέρδη τους στην αγορά, αν δουλεύουμε 13ωρα σαν μηχανές, γιατί μας χρειάζονται και ως καταναλωτές, να αγοράζει κάποιος τα προϊόντα τους. Κι αυτή την αντίφαση θα την βρουν μπροστά τους -όπως και τόσες άλλες.
Εγώ λέω πως η αύξηση του ωραρίου, χωρίς υπερωρίες και περιττά έξοδα για οικονομικά κίνητρα, είναι μονόδρομος για να πετύχουν απόλυτη αύξηση στην απόσπαση υπεραξίας και να αντιμετωπίσουν την πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους.
Και η πείρα από την πραγματική ζωή λέει πως το 13ωρο το θέλουν κυρίως οι ξενοδόχοι και οι καπιταλιστές σε διάφορες γαλέρες (τουριστικά κάτεργα κ.ά.), όπου το 13ωρο/7ήμερο εφαρμόζεται ήδη de facto και θέλουν το νομικό πλαίσιο που θα το κατοχυρώνει de jure και θα το νομιμοποιεί ως βάση για να πάμε πιο κάτω στον πάτο του βαρελιού.

Ένας άλλος σφος αναρωτιέται μήπως η τεχνητή νοημοσύνη πλησιάζει στο σημείο να κατασκευάζει μηχανές-τεχνητούς εργάτες που θα... παράγουν υπεραξία χωρίς το είδος μας και θα ανατρέψει όσα ξέρουμε για τις βάσεις της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας. Και εγώ αναρωτιέμαι αν αλλάζει κάτι στην ουσία του θέματος (της αντικατάστασης του ανθρώπου από μηχανές) από την εποχή του Ιλιένκοφ (και όσων σπουδαίων έγραφε σχετικά και μπορεί να διαβάσει κανείς στο «Μαύρο Κουτί της Νοημοσύνης»), των κλασικών και της πρώτης εμφάνισης των μηχανών με τους Λουδίτες. Κι (αναρωτιέμαι) αν όντως οι ποσοτικές αλλαγές που συσσωρεύτηκαν μες στα χρόνια εισάγουν πλέον μια νέα ποιότητα.

Αλλά αυτή είναι μια κουβέντα για τον ελεύθερο χρόνο μας -αυτόν που δε θα έχουμε με την 13ωρη εργασία. Και το βασικό είναι πως η ΤΝ μάς προσφέρει τη δυνατότητα για δραστική μείωση της εργάσιμης ημέρας κι εδώ συζητάμε για το 13ωρο και τις στρατιές ανέργων που έρχονται, ακριβώς γιατί η τεχνολογία δεν υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες, σε μια ταξική κοινωνία.

Τις σκέψεις σου διακόπτει η απεργιακή αφίσα της ΓΣΕΕ: ο χρόνος εργασίας δεν είναι εμπόρευμα, είναι η ζωή μας! Τότε πάρε άλλες πέντε ώρες ζωή-δικαίωμα, να φτάσεις τις 13. Και να απορείς μετά τι έχουν τα έρμα και πέφτουν σαν κοτόπουλα - παθαίνουν εργατικά ατυχήματα.

Το πλάνο ανοίγει, ένα αγγελάκι-τρολ εμφανίζεται πάνω από τον ώμο σου.
-Καλά, σας είδαμε στο Φεστιβάλ -στα πανηγύρια πρώτοι. Αλλά πού είναι αυτός ο κόσμος στο κίνημα; Οι μισοί από αυτούς να απεργούσαν σήμερα...
Μάντεψε, αυτό ακριβώς έκαναν. Απέργησαν και κατέβηκαν στον δρόμο. Όχι όλοι, αλλά δεκάδες χιλιάδες, που γέμισαν τα Προπύλαια, μεγάλο μέρος της Πανεπιστημίου, και την άλλη φορά θα είναι ακόμα περισσότεροι. Τους πανηγυρτζήδες του πληκτρολογίου δεν ξέρω πότε θα βρούμε στους δρόμους -τόσα χρόνια τους ψάχνουμε...

Οι ομιλητές της συγκέντρωσης ήταν στοχευμένα επιλεγμένοι. Από τις σχολικές καθαρίστριες, όπου τα φιλικά χτυπήματα στην πλάτη, επί πανδημίας, έγιναν απόλυση για μια συνάδελφο που δήλωσε πως θα απεργήσει. Από τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, που κέρδισαν ως παράσημο άλλη μια δικαστική απόφαση για «παράνομη και καταχρηστική» απεργία. Ένας σμήναρχος εν αποστρατεία που μας πήγε πέρα από το τυράκι για τις αυξήσεις στις απολαβές των στρατιωτικών και είπε ότι η κυβέρνηση επιχειρεί ουσιαστικά να διαλύσει τις ένοπλες δυνάμεις.

Μα πάνω απ’ όλα ο εκπρόσωπος της Ένωσης Παλαιστίνιων εργατών, που σκόρπισε ρίγη συγκίνησης -και όχι απλώς με την υπερτίμια προσπάθειά του να ξεπεράσει το εμπόδιο της γλώσσας- κλείνοντας με μια δραματική έκκληση, «μην αφήνετε τη Γάζα μόνη της!». Σε μια ομιλία που θύμιζε συνειρμικά «μήνυμα από την άλλη πλευρά», για έναν λαό που μάχεται αλλά τον έχουν εγκαταλείψει σχεδόν όλοι -πχ ο διαφημισμένος συνασπισμός των BRICs- και καλείται να αποφασίσει με το πιστόλι στον κρόταφο, με ποιον τρόπο θέλει να πεθάνει και αν θα δεχτεί να τον σφάξουν ή να αυτοκτονήσει (πολιτικά) οικειοθελώς.

Στο τέλος ο Τασούλας από τους Οικοδόμους εξήγησε πως το 13ωρο δεν είναι ο πάτος του βαρελιού -ήδη γίνεται λόγος για σπαστό 13ωρο, που ισοδυναμεί πρακτικά με 16ωρο!- και σημείωσε τους βασικούς σταθμούς προσεχώς.

-Την εκδήλωση του Σωματείου Μισθωτών Δικηγόρων για τα 5 χρόνια από την 7η Οκτώβρη του 2020 και την καταδίκη της νεοναζιστικής συμμορίας της ΧΑ -μια πενταετία στην οποία είχαμε αρκετές αλλαγές προς το χειρότερο.
-Την κινητοποίηση των Σωματείων για την Παλαιστίνη την επόμενη βδομάδα.
-Τον σχεδιασμό για νέα απεργία, όταν κατατεθεί το εκτρωματικό νομοσχέδιο από την κυβέρνηση.

Και ως τότε τρέχουμε. Και αν έχουμε κάποια ευχάριστη δράση -όπως στη Γένοβα-, τόσο το καλύτερο.

Φτάνοντας στο Σύνταγμα άρχισαν να ηχούν οι Σειρήνες. Συναγερμός για το 13ωρο; Άσκηση εναντίον του εσωτερικού εχθρού -δηλαδή εμάς; Μάλλον κάτι σαν το δεύτερο, προγραμματισμένο για εκείνη την ώρα, αλλά ήταν ωραίος ο συγχρονισμός και ο συμβολισμός του πράγματος.

Από συλλογικές κινηματικές παρουσίες, ξεχώρισα αυτό του Σωματείου στη Γραμμή 4 του Μετρό -όπου οι εργαζόμενοι δεν ακολούθησαν τον παλιό τους γραμματέα, ίσως γιατί ούτε ο ίδιος δεν κατάλαβε όσα μπερδεμένα έγραφε στο Πριν για την αποχώρησή του από το κόμμα. Και το Σωματείο των εργαζόμενων στην e-traveli -και όποιος γελάσει ομοφοβικά, να του καεί η οθόνη.

Μα δεν πρέπει επιτέλους το ΠΑΜΕ να εντάξει στον λόγο του τη συμπερίληψη; Να συμπεριλάβει τις αγωνίες και τη σκέψη του απεργοσπάστη, του μέσου κυρ-Παντελή και του χαφιέ της εταιρείας; Να μιλήσει στη γλώσσα όσων βαριούνται να ξυπνήσουν χαράματα για περιφρούρηση ή όσων πιστεύουν πως δε βγαίνει τίποτα με τις απεργίες και ότι είναι τουφεκιές στον αέρα;

Όχι, αρκεί που το έκανε με τα μέλη του March to Gaza -που μοίραζαν το υλικό τους- και με την εγρήγορση για να μην χτυπήσει τον στολίσκο αλληλεγγύης το κράτος-δολοφόνος. Και σε ένα άλλο (υποδεέστερο γκεστάλτ) με τους συναγωνιστές που ήρθαν όπως είναι, με τα μπλουζάκια τους για τον Σόκρατες (και την «Κορινθιακή Δημοκρατία») και για τον Gangster...

Παρεμπιπτόντως, χτες ο μπασκετικός Άρης πέτυχε κάτι που δεν είχε καταφέρει ούτε με το δίδυμο Γκάλη-Γιαννάκη, ένα διπλό επί ιταλικής ομάδας, δείχνοντας πως οι συνθήκες ωριμάζουν γρήγορα, όσα δε φέρνει ο (εργάσιμος) χρόνος τα φέρνει η στιγμή και ο καιρός γαρ εγγύς για τις πιο ενδιαφέρουσες διαδικασίες που αναμένουμε. Ως τότε δε γίνονται ούτε τα αυτονόητα -που είναι τα πιο δύσκολα να γίνουν. Οι ομάδες από το Ισραήλ παίζουν κανονικά και με τον νόμο, η ΦΙΦΑ και η Ευρωλίγκα κάνουν την πάπια για να μην τις αποκλείσουν, η Χάποελ του Ιτούδη παίζει στη Σόφια με χιλιάδες κόσμο, ενώ η Εφές κάνει εξορία για «λόγους ασφαλείας» στο ματς με τη Μακάμπι. Και η υποκρισία με τα διπλά σταθμά συνεχίζεται...

Εν τω μεταξύ, ο ΓΓ άφησε ένα λιτό, καλλιγραφικό μήνυμα για τον απεργό πείνας Πάνο Ρούτσι, ανθρώπινο και χωρίς ανορθογραφίες -κι ας μην είναι απόφοιτος του Χάρβαρντ. Μέχρι την τελική δικαίωση! Μέχρι να καθίσουν όλοι οι ένοχοι στο σκαμνί. Για να μην έχουμε ξανά τέτοια εγκλήματα! Με εκτίμηση και αλληλεγγύη.

Λίγες μέρες πριν, στον ίδιο χώρο, έλαβε χώρα μια ένταση κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης, που μπορεί να μοιάζει με τρικυμία σε ποτήρι, αλλά ανέδειξε διάφορες αντιφάσεις και παθογένειες, ένθεν και ένθεν. Κι είναι μια ένοχη απόλαυση να βλέπεις τους μισούς να ανακαλύπτουν προβοκάτορες και τους άλλους μισούς να φρικάρουν με το χαζοχαρούμενο χυμαδιό -που κατά κανόνα το αποθεώνουν στο όνομα του αυθόρμητου- ή να βάζεις αθώα το ερώτημα πού κοιτούσε η περιφρούρηση -και αν είχε μέτωπο στη Βουλή ή στον χύμα κόσμο. Αλλά η ουσία βρίσκεται πάντα σε μεγαλύτερο βάθος. Κι αυτοί που αναμασάν μια φράση του Λένιν, για αυτούς που δε θα δουν ποτέ μια επανάσταση, αν περιμένουν να την βρουν στην «καθαρή μορφή» της, πρέπει κάποτε να μας πουν πού λέει ο Βλαδίμηρος ότι πρέπει να σέρνεσαι άκριτα πίσω από μικτές, αντιφατικές μορφές κινήματος και να μην παρεμβαίνεις με τους δικούς σου όρους.

Οι άλλες δύο απεργιακές συγκεντρώσεις ήταν ένας διαρκής κλαυσίγελως, ταξίδι στο φάσμα της χαρμολύπης. Η θλιβερή συγκέντρωση της ΓΣΕΕ, με ελάχιστα σωματεία, δεκάδες γκρούπες και τις 50 αποχρώσεις-ψευδώνυμα του ΣΕΚ, την ΕΡΓΑΣ του ΜΛ-ΚΚΕ, τη ΝεΑΡ κι έναν τύπο με μπλουζάκι «πας μη Έλλην βάρβαρος», που ήταν μες στο κλίμα. Και οι λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις, που δε θα γίνουν ποτέ 3ος πόλος -ούτε καν 2,5 Διεθνής- όσο λειτουργούν ως δορυφόρος της ΓΣΕΕ και περιμένουν να ξεκινήσει η δική της πορεία, κρατώντας απλώς κάποιες αποστάσεις -όχι πολιτικές, αλλά χιλιομετρικές, επί της Σταδίου. Κάπου στο 2 και κάτι ήταν το ΜεΡΑ25 και η ΑΡΑΣ στον ρόλο της νεολαίας του Βαρουφάκη, λίγο μετά η υπόλοιπη ΑΝΤΑΡΣΥΑ -και ένα μπλουζάκι «η καρέκλα είναι πρέζα», του Μητσοτάκη που δε γαμιέται. Και προς το τέλος, οι διάφορες αποχρώσεις του μαύρου, όπου παραδόξως έπαιζε Νταλάρας. «Αναρχία στην αναρχία» που θα έλεγε και το αντίστοιχο μπλουζάκι.

Ένα κομμάτι αυτού του (2,5) πόλου θέλει να ξαναγυρίσει την ίδια σκηνή της γέννας μιας άλλης -και όχι άλλης μιας- ελπιδοφόρας εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Ένοχη απόλαυση για ένα φανατικό σινεφίλ κοινό, που έχει χάσει το μέτρημα στις συνέχειες (σίκουελ) αλλά δεν θυμάται πλέον το πρώτο μέρος της απειρολογίας και κρατά ανά χείρας πατατάκια και ποπ κορν για αντίστοιχες διαδικασίες.

Όλα τα υπόλοιπα, που δε φέρνει ο χρόνος, θα τα φέρει μια στιγμή, διαλεκτική και αντιφατική σαν εμάς. Μην περιμένεις να την δεις σε καθαρή μορφή, γιατί δε θα την ζήσεις ποτέ. Και αν η κε του μπλοκ έχασε τελικά κάποιο σπουδαίο στιγμιότυπο, θα το έχει συλλάβει ο φακός του ακροβάτη φωτογρά(σ)φου, που σκαρφαλώνει παντού, κερδίζοντας και το αυθόρμητο χειροκρότημα του Τσουβέλα τις προάλλες...

Τα καλοκαίρια μας μικρά, τα φεστιβάλ επίσης

Αν το φεστιβάλ είχε ζωντανή ραδιοφωνική κάλυψη (λέμε τώρα), η φωνή του εκφωνητή θα μας καλωσόριζε στην αποψινή τελευταία βραδιά, με ένα αθλητικό κλισέ: κυρίες και κύριοι, συναγωνιστές και σύντροφοι, καλησπέρα από το πάρκο Τρίτση, όπου επικρατούν ιδανικές συνθήκες για ποδόσφαιρο τις σημερινές φεστιβαλικές εκδηλώσεις. (Όχι τόσο ιδανικές για να κυκλοφορείς με βερμούδα και ανοιχτό πέδιλο, όπως οι Γερμανοί σφοι βέβαια, τουλάχιστον όμως δεν το συνόδευσαν με κάλτσα, που είναι μια μικρή νίκη του κινήματος και της αισθητικής, ως μιας μορφής (ταξικής) συνείδησης -που αφυπνίζεται. Και θα ακολουθούσαν βασικά, εισαγωγικά στοιχεία για τις (μουσικές) συνθέσεις, τους καλλιτέχνες που παρατάσσονται στον αγωνιστικό χώρο και την προσέλευση του κόσμου, κατά προσέγγιση και με μια νότα αισιόδοξης υπερβολής. 100 χιλιάδες να το αφήσω; Κόψε κάτι -αλλά όχι πολύ...

Ο κόσμος του Σαββάτου ήταν όντως από άλλο ανέκδοτο, βγαλμένος από εφέ ΑΙ και κάποια μυθοπλασία. «Πέρα απ’ τις ράγες» -για να παραφράσουμε την Άλκη Ζέη- στους ΚΘ, πέρα από τα βιβλιοπωλεία και τη λίμνη στον Κουτσούμπα, πέρα από κάθε φαντασία στο χατσαπούρι (που οι σφοι της ΑΜΘ δε θα θέλουν να το δουν για κάνα χρόνο μπροστά τους), πέρα στους πέρα κάμπους -κι αυτοί γεμάτοι θα ήταν, αν είχαμε βάλει μια σκηνή-, πέρα από το δρομάκι της εξόδου στον Φάκαρο, πέρα από τη γέφυρα και τους πάγκους των μεταναστών στον Τσουβέλα.

Που ένιωσε ροκ-σταρ για μια μέρα με τόσο κόσμο και ανέβασε ενθουσιασμένος τα πανοραμικά πλάνα από το... τετρακόπτερο-δρόνο της ΚΝΕ -εσείς γνωρίζατε ότι πρέπει να λέμε «γιορτή» και όχι το ξενόφερτο «Φεστιβάλ»;-, για να του την πέσουν από κάτω τρολ και μονοκύτταρα φασιστοειδή: γιατί πήγε στους σταλίνες, γιατί τους ευχαρίστησε και μήπως είναι και αυτός κομμούνι; Γνώρισε έτσι από πρώτο χέρι τον βόθρο που έχουμε καθημερινά απέναντί μας, χωρίς να είναι καν δικός μας.

Μα όταν κοιτάς από ψηλά, μοιάζουν τα τρολ με ζωγραφιά και τα βλέπεις στην πραγματική τους, αμελητέα διάσταση. Άσε που μας ρώτησε στο τέλος αν θέλουμε να ξανάρθει. Κομμούνι αμετανόητο... Τι Τσούβης, τι Κούτβης!

(Τελικά, καλό είναι να τα έχεις καλά με το κόμμα-με τον Μπάμπη.
Γιατί; -Για να έχεις κάποιες προσβάσεις; -Πού; -Ξέρω ’γω; Στον Τσουβέλα...)

Οκ, ο Τσούβι ενθουσιάστηκε, αλλά αν το βίωνες από κάτω, ήταν λίγο συνωστισμός στην προκυμαία και εισαγωγικό σεμινάριο στην αγοραφοβία. Κι όσο τον περιμέναμε να βγει -ενώ έπαιζε κυνηγητό στις αλέες με έναν σκύλο-, η σφισσα στο μικρόφωνο έδινε πόνο (στα αυτιά) για να καλύψει το κενό -κι ας μην έπεφτε ούτε (σχέδιο) Καρφίτσα. Ανακοίνωση και κόντρα ανακοίνωση, 51ο Φεστιβάλ ΚΝΕ, σε λίγο στη σκηνή ο Τσουβέλας, ανακοίνωση για την απεργία, για το Συνέδριο και λούπα από την αρχή. Οι πρώτες 20 φορές κύλησαν ομαλά, σαν ανακοινώσεις του Μετρό. Οι επόμενες, με την αναμονή στο κόκκινο, έπαιζαν με τα νεύρα του χύμα κόσμου κι ήταν σαν την αγωνία του Χλαπάτσα-Ρωμαίου στους Απαράδεκτους (σχολές Ζούλοβιτς) που περίμενε μάταια την Ιουλιέτα του στην σκηνή και έλεγε την ίδια ατάκα: μα να την, έρχεται που ξεπροβάλλει, σαν ποδοβολητό Σελήνης (χωρίς ποδοβολητό, γιατί αρκετή σκόνη φάγαμε). Κι ας μην ακούει κανείς τον Σπύρο, που βρίσκει το τέλος απαισιόδοξο και φαντάζεται επαναστάτες το ζευγάρι της Βερόνα. Αλλά έστω κι ένας από τους χύμα αν απεργήσει, κέρδος θα ’ναι...

Ο Τσουβέλας δεν έχει πολιτική σάτιρα, βγάζει όμως περισσότερο γέλιο από όλο το σταντ-απ της μαθητικής μαζί (Μαλιάτσης κτλ) κι έριξε ωραία σπόντα για τους παπάδες (που έχουν εσωτερική άμιλλα μεσαιωνικών μηνύσεων) και το τείχος της περιφρούρησης -που είναι πρωτίστως πολιτική έννοια. Κι αν στοχεύει λίγο εμμονικά - μονοθεματικά στο χάσμα γενεών, μπορεί την άλλη φορά -εννοείται θα υπάρξει- να το προσαρμόσει στα συμφραζόμενα: πώς ήταν τα Φεστιβάλ του ’80 και πώς είναι σήμερα, τους τύπους που συναντάς κοκ. Κι ίσως γίνει το πρώτο σταντ-απ που θα (πρέπει να) πάει στην κεντρική σκηνή, για να χωράνε τα πλήθη.

Δίνε το χέρι σου σε όποιον -κωμικό- διώκεται. Και τέλος πάντων, πού μπαίνουν τα όρια στη διακωμώδηση και τη σάτιρα; Καλή ερώτηση. Έπρεπε να την κάνουμε στον Νταλάρα, όταν έπαιρνε το βραβείο. Ποτέ δεν είναι αργά βέβαια να επιστρέψεις στη σωστή πλευρά της ιστορίας, ιδίως όταν βλέπεις το τέλος να έρχεται και σκέφτεσαι την υστεροφημία σου. Μέχρι και ο Τζίμης μπορεί να το σκεφτόταν, αν ζούσε ακόμα.

Στην ομιλία του ο ΓΓ είπε κι αυτός ένα καλό, για τον Μητσοτάκη που είδε τελικά τον τζιχαντιστή στον ΟΗΕ, για να μη νιώθει διακοσμητική γλάστρα. Μεστή ομιλία, πήρε κι επιπλέον πόντους με την αναφορά στον Πάνο Ρούτσι, αλλά ξέχασε να πει κάτι για το ΕΑΜ -λόγω της ημέρας. Κάλυψε μετά το κενό ο Μίλτος, που τραγούδησε τον ύμνο του.

Στη Λαϊκή ο Φάκαρος έλεγε ζήτω το ΚΚΕ, το Φεστιβάλ και η Ικαρία (ζήτω, εγώ δεν έχω πρόβλημα) και μας μετέφερε τα χαιρετίσματα του δημάρχου. Που είναι μια καλή αφορμή να πω ότι οι ανταποκρίσεις της κε του μπλοκ ήταν συνειδητά ανισοβαρείς κι ελλιπείς, γιατί κινήθηκα κυρίως στον δυτικό άξονα Κεντρικής-Νεανικής (με ενδιάμεσο σταθμό τη μαθητική) και δε βρέθηκα πολλές φορές ανατολικά (της Εδέμ και) του Κόκκινου Αερόστατου. Το οποίο μου φάνηκε καλός προγραμματισμός, αλλά ίσως ήταν λάθος από θέση αρχής. Στο Βερολίνο πχ αν δεν περάσεις στην ανατολική μεριά, είναι σα να μην πήγες. Χάνεις τα καλύτερα...

Και τότε θα ’σαι σαν τουρίστας, που πας στα γνωστά και τετριμμένα, δηλαδή τις παγίδες με τις μεγάλες ουρές -πχ το χατσαπούρι. Ή σαν ρεπόρτερ του ΣΚΑΪ, που νομίζει: α) ότι έχει χιούμορ και β) ότι το Φεστιβάλ είναι ο Βασίλης και οι ζεϊμπεκιές του Κουτσούμπα -και το κάνει ερώτηση και στη σφισσα που του έστειλαν για συνέντευξη. Κοίτα να δεις, όμως, πού φτάνει η χάρη του φεστιβάλ και πόσα άβατα ρίχνει.

Όσοι ψάχνουν καρτ-ποστάλ, πάντως, δε θα βρουν καλύτερη από αυτές της ΚΝΕ, με τα κόκκινα πανό για την Παλαιστίνη στην Ακρόπολη. Άσε που -το βασικότερο- ήταν και δωρεάν...

Αν σνόμπαρες το Κόκκινο Αερόστατο, τότε έχασες μεγάλες ατάκες, από Μπαντιού μέχρι Παλαιστίνη, 13ωρο και την ταξική γονεϊκότητα. Που δεν ήταν από κάποια πολιτική εκδήλωση, αλλά από το σταντ-απ του Ελευθερίου (babaka.gr). Έχει δυσκολέψει το σταντ-απ και το Κόκκινο Αερόστατο στις μέρες μας. Πού να φέρναμε δηλαδή και τον Αλεβίζο -για να γίνει πράξη το σύνθημα: ή με την ΑΡΑΝ ή με την Πίτσα Φαν.

Σε αυτό το σημείο, ας κρατήσουμε νοερά ένα λεπτό σιγής προς τιμήν όσων είχαν χρέωση «γονεϊκότητα», εγγονάκι - ανιψάκι κτλ, έτρεχαν από νωρίς το απόγευμα στο πάρκο, για να φύγουν πριν αρχίσουν οι συναυλίες που τους άρεσαν και η καλύτερη ανάμνησή τους από το φετινό τετραήμερο είναι η Τενεκεδούπολη, ο Καραγκιόζης ή οι σαπουνόφουσκες κάποιου μάγου. Ούτε καν ο Φοίβος και το ελεφαντάκι... Πέσατε θύματα συντρόφια εσείς, σε άνιση μάχη και αγώνα. Δεν πειράζει όμως, του χρόνου πάλι το ίδιο θα γίνει...

Με τόσα πολιτικά εφόδια, το ξυπόλητο τάγμα του Αερόστατου έκανε πορεία στον χώρο του Φεστιβάλ, με πρώτο σταθμό τον πάγκο του συλλόγου «Παύλος Φύσσας». Πολλοί σφοι είδαν τις ουρές του κόσμου που περίμενε να μιλήσει στη Μάγδα ή τις δηλώσεις που έκανε συγκινημένη «εδώ -στο Φεστιβάλ- είναι δικοί μας άνθρωποι». Αλλά η μεγαλύτερη συγκίνηση ήρθε όταν οι επιβάτες του Κ.Α. της χάρισαν ένα βιβλίο για την Αντιφασιστική Νίκη -στην οποία ήταν αφιερωμένο και το φετινό μπλουζάκι του Φεστιβάλ- ενώ αυτή τους έδινε για αντίδωρο καραμελίτσες...

Πέρσι, οι Υπεραστικοί άρχισαν να παίζουν ακριβώς μόλις έκλεισε την ομιλία ο ΓΓ και είχαν σχεδόν τελειώσει, μέχρι να μαζευτεί ο κόσμος. Φέτος, για να αποφύγουν μια αντίστοιχη εξέλιξη, μπήκε σφήνα ένα μαθητικό συγκρότημα, που είχε το δικό του (πίτσα) φαν κλαμπ, μια δική του αίσθηση του χρόνου (hands of time, όνομα και πράγμα), κυριολεκτικές εκτελέσεις τραγουδιών όπως το Trooper -όπου μια γάτα που της πατάνε την ουρά, ίσως πετύχαινε περισσότερες νότες τραγουδώντας- και ακολούθως κάτι απροσδιόριστους μουσικούς θορύβους, που θα ήταν τέλειοι για ακουστικές ασκήσεις (listening) -η εφαρμογή στο κινητό πάντως δεν το έπιανε και θα κοβόταν.

Το βασικό όμως ήταν ότι δεν πείθονταν να κατέβουν, ούτε καν όταν έδωσε η σφισσα το σύνθημα στο μικρόφωνο «51ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή...» και επέβαλαν μόνοι τους ντε φάκτο το «ανκόρ», ενώ μετά φώναζαν στην παρέα τους «μας κλείνουν». Το portal αντιμετώπισε το ζήτημα με ψύχραιμο χιούμορ, γράφοντας «ανέλαβαν να ξεσηκώσουν το κοινό με τους metal ήχους και τα τραγούδια τους και το κατάφεραν...». Οι «Υπεραστικοί» έβγαιναν αμέσως μετά και έπρεπε να αντέξουν την άμεση σύγκριση και να κρατήσουν το ξεσηκωμένο κοινό. Δε μάθαμε ποτέ αν το κατάφεραν, γιατί φύγαμε αναγκαστικά μια ώρα αρχύτερα...

Όσο για τη σταθερά των ΚΘ, αν πίστευες ότι σου είχε λείψει ο Φωτιάς από τις συναυλίες τους, έπρεπε να δεις πώς το ζούσε αυτός επί σκηνής, για να καταλάβεις πως του είχε λείψει λίγο περισσότερο -η μπάντα, το Φεστιβάλ κτλ. Ακόμα κι αν κάποιοι λιλιπούτειοι φίλοι -που θα έλεγε και ο εκφωνητής στη ραδιοφωνική μετάδοση- είχαν φουλάρει το ντεπόζιτο των συγκινήσεων και έβλεπαν έναν κόσμο στο μπόι των ονείρων τους -μεταξύ πέμπτου και έκτου.

Πού 'σαι Τσούβη για να δεις...

Κλείσιμο με το πέρασμα από την κατασκευή - προσομοίωση για τα χαλάσματα στη Γάζα. Όπου όσοι έμπαιναν, έβγαιναν μες σε λίγα δευτερόλεπτα άλλοι άνθρωποι, βουρκωμένοι, με σκοτεινό βλέμμα. Και άφηναν το δικό τους μικρό λιθαράκι στον σωρό με την υλική βοήθεια (τετράδια, σχολικά είδη κτλ) για τα παιδιά των Παλαιστίνιων. Κρίμα που τα αντανακλαστικά των τρολ της κακιάς ώρας δεν ήταν οξυμένα για να δουν τις σακούλες Μουστάκα, Σκλαβενίτη και άλλες φίρμες, για να συνεχίσουν το βιολί με τους χορηγούς της ΚΝΕ. Δεν πρόσεξαν καν το σύνθημα για το «έλλειμμα δημοκρατίας» στον πάγκο της νεολαίας από τη Βενεζουέλα. Νισάφι πια, όλα μασημένη τροφή; Ας κάνουν κάτι έξυπνο και μόνοι τους...

Διάλογος πατέρα-γιου στην κεντρική ομιλία.
-Άκου τον Κουτσούμπα. Είναι ο γραμματέας του ΚΚΕ.
-Αυτός δηλαδή δεν έχει ψηφίσει ποτέ Μητσοτάκη;

Προφανώς όχι, άλλοι μιλάνε για δεκανίκια, ψηφίζοντας τα μισά (και παραπάνω) νομοσχέδιά του. Θα τα μάθει όταν φτάσει σε ηλικία για το Κόκκινο Αερόστατο -μαζί με το «συμβάν» του Μπαντιού και την ταξική γονεϊκότητα...

Κερασάκι στην τούρτα, οι σφοι με τα κουπόνια για την εκδρομή-προσκύνημα στη Γυάρο και τη Μακρόνησο. Κάποτε μας πήγαιναν εκεί τζάμπα, σχολιάζει η Mariori δίπλα -και όχι αυθημερόν. Αχ, ωραία χρόνια...

Πάει κι αυτό το Φεστιβάλ κι ας καρτερούμε ένα άλλο. Ίσως χρειαζόταν μια ακόμα ανάρτηση εν είδει απολογισμού, αλλά διακρίνω κάποια φεστιβαλική κόπωση. Ας μη δίνουμε εξάλλου πάτημα να μας λένε πανηγυρτζήδες. Δεν είναι δα και το κέντρο του κόσμου το Φεστιβάλ. Μάλλον...

Το φετινό ήταν ωραίο, γεμάτο, όχι απλά μεταβατικό -όπως φοβόμασταν, μετά το περσινό ορόσημο. Κι είχαμε τέλεια συμφωνία με τον καιρό: όχι βροχή, κρύο και ισχυροί άνεμοι (αλλαγής και αντεπανάστασης). Από σήμερα ας βρέχει όσο θέλει στη διψασμένη αττική γη -εκτός από την Τετάρτη. Κι είναι χρήσιμο που πέφτει η αυλαία Σάββατο, για να μαζέψουν τα υλικά οι μάστορες και τα κομμάτια τους οι αιώνιοι μεταφοιτητές που έκαναν τέσσερα ξενύχτια στη σειρά, για να αποδείξουν πως παραμένουν ακόμα νέοι στην ψυχή. Πρώτοι στον αγώνα, πρώτοι στα ξενύχτια...

Το φετινό ταξίδι είχε ωραίες στιγμές, σε όλους τους σταθμούς του -και ας μην τις μάθαμε ποτέ. Και δεν είναι πως δεν προσπάθησα, αλλά όταν ρώτησαν τον Sniper για τη ΛΔ του Βορρά -«πώς πήγε; Μεγαλειώδες;», μου είπε για τη συναυλία των Mother of Millions, που ήταν στις τρεις καλύτερες στα φεστιβαλικά χρονικά και την είδαν περίπου 100 άτομα. Και δεν αγνοώ τα υποκειμενικά κριτήρια και τις προσλαμβάνουσες που ορίζουν ως έννοια το «μεγαλείο», αλλά 100 άτομα δεν είναι μεγαλειώδες πλήθος ούτε για προφεστιβαλική στη Ναύπακτο -ή για φεστιβάλ εξωκοινοβουλευτικής γκρούπας.

Έχει περιθώρια βελτίωσης το Φεστιβάλ, για να γίνει πιο μεγαλειώδες -200 και πάνω άτομα; Ασφαλώς και έχει. Αρκεί να ακολουθήσουμε τις συμβουλές του προπονητή-ινστρούκτορα της κερκίδας μέσα μας και το παρεξηγημένο ταλέντο του που κατεβάζει τέλειες ιδέες, που κανείς δεν πρόσεξε όπως έπρεπε. Φέρτε Θανάση, Λεξ (θα δεχτεί, καλό παιδί φαίνεται). Κόψε μερικά δέντρα -που είχαν δικαίωμα ψήφου κάποτε και τώρα κόβουν τη θέα προβοκατόρικα στις σκηνές. Κάνε και μια γαστριμαργική γιορτή, με τοπικές σπεσιαλιτέ από όλη τη χώρα, γουρνοπούλες, αντικριστά, πίτες, μπουγάτσες κτλ, σαν τον γύρο της Γαλατίας. Να θυμηθεί κάποιος να φέρει και σάχλες...

Το πιο εκπληκτικό -μυστηριακό και πιο μεγάλο- δεν είναι η οργάνωση της Οργάνωσης (την οργάνωση, ω Οργάνωση) αλλά οι στόχοι της, ακόμα και αν τύχει μια αναποδιά. Οι ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα πχ -«το όχημα με αθηναϊκές πινακίδες τάδε...»- δεν ήταν μόνο για όσα εμποδίζουν τη διέλευση, αλλά και για κάποια που είχαν αναμμένα φώτα και θα τους έκλεινε η μπαταρία! Και μια μέρα που έπεσε το σύστημα (ωσαννά!) στις ταμειακές του βιβλιοπωλείου, μπορεί να είχες βρει τα βιβλία που ήθελες, το ακριβές ποσό στα μετρητά και τον γνωστό σφο που θα σου έκοβε χειρόγραφη απόδειξη. Αλλά έτρωγες πόρτα και σου έλεγε να περιμένεις, για να επανέλθει η σύνδεση και να γίνει η νόμιμη διαδικασία -ακόμα και αν έχανε η οργάνωση λίγα έσοδα, από κάτι πατερ-ανυπόμονους που έτρεχαν να σταθούν σε άλλες ουρές.

Και τώρα, τα κεφάλια μέσα και καλό φθινόπωρο. Τα καλοκαίρια μας μικρά. Τα φεστιβάλ επίσης -και ας γιγαντώνονται χρόνο με τον χρόνο. Κι αν το κάναμε 30ήμερο του χρόνου;

51 στιγμές του φθινοπώρου

51 φεστιβαλικές ψηφίδες, χωρίς εισαγωγές και προσχήματα.

-Ουρές παντού, στα πιροσκί, τους λουκουμάδες, τα σουβλάκια, τις τουαλέτες, το βιβλιοπωλείο, ακόμα και στη σκηνή για τη Γάζα. Και ούτε μια ιδιωτική πλατφόρμα για online παραγγελίες και διανομές, με επιπλέον γαμησιάτικη χρέωση. Εκεί μας κατάντησαν, τελευταία Σοβιετία της Ευρώπης...

-Περάσαμε όμορφες και ευτυχισμένες φεστιβαλικές στιγμές με το χατσαπούρι της ΑΜΘ, αλλά όλα τα ωραία έχουν ένα τέλος, που έρχεται όταν βλέπεις μια ουρά να -με το συμπάθιο- ήδη από τις 7 το απόγευμα. Το καλύτερο θα είναι σήμερα, όταν οι σφοι θα ανακοινώσουν στις ουρές ότι δε σερβίρεται τίποτα στη διάρκεια της ομιλίας, αφήνοντας το πόπολο άναυδο και λιμασμένο. Κι όσοι δε βρουν χατσαπούρι να φάνε, ας βολευτούν με πιροσκί...

-Παρηγοριά (στον νηστικό) μπορεί να βρει κανείς στους πάγκους των μεταναστών, με φαλάφελ ορεκτικό, νιγηριανό κυρίως πιάτο και μπακλαβαδάκια από τους Ιρακινούς για φινάλε. Σβήσιμο στο ενδιάμεσο με μια μπίρα άνευ, που κάνει πρώτη φεστιβαλική εμφάνιση στα δικά μας βαρέλια. Κι ας λένε κάποιοι σφοι πως μπίρα χωρίς αλκοόλ είναι σαν Φεστιβάλ χωρίς σουβλάκια και Βασίλη...

-(Τυχαίο όνομα, πραγματικός διάλογος -μαμάς με ανήσυχο παιδί).

-Γιωργάκη, αυτός που βγήκε τώρα είναι ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Άκουσέ τον, γιατί σε λίγα χρόνια μπορεί να μην υπάρχει.
Υπάρχω λες και ύστερα δεν υπάρχεις. Δεν υπάρχεις και είσαι εδώ.

Ναι, η μουσική εξημερώνει τα ήθη, ενίοτε και μικρά ζιζάνια. Αλλά δε φανταζόμουν ποτέ τον Βασίλη σε τέτοια πρόταση, σε ρόλο αντίστροφου μπαμπούλα...

-Λίγη ώρα πριν, ο ίδιος μικρός Σκύθης έπαιζε με τον φίλο του... «ποπομαχίες», ένα ιδιαίτερο αγώνισμα δικής του έμπνευσης, όπου πας τον αντίπαλο «κωλοφεράντζα» και δεν αποκλείεται να το δούμε ολυμπιακό αγώνισμα σε μερικά χρόνια. Αλλά ο μικρός είχε λάβει κλασική μουσική παιδεία και ποπομαχούσε τραγουδώντας Θήτα Μι, μαζί με τα μεγάφωνα:

Πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο...

-Το μαλλί του Βασίλη -σας αγαπάω, μα δεν κουρεύομαι- έχει αποκτήσει αυτόνομη προσωπικότητα και υπόσταση. Αυτή τη φορά θύμιζε κάτι από τα ένδοξα χρόνια της Μεταπολίτευσης, όταν ήταν ισιωμένο και ατένιζε τον κόσμο με αγωνιστική αισιοδοξία, πριν αρχίσει να νιώθει στο ίδιο έργο θεατής. Πού ’ναι τα χρόνια, ωραία χρόνια, που τραγουδά και μια άλλη ψυχή.

-Ο Βασίλης είναι πλέον ένα έφηβο γεράκι, που κινδυνεύει με πτώση επί σκηνής (κατάρρευση ή ανατροπή) και δεν είναι για πολλά, αλλά αυτά τα λίγα φτάνουν να κινήσουν γη και ουρανό για το πιστό κοινό του, που γέμισε ασφυκτικά τον χώρο -τη λίμνη, τα βιβλιοπωλεία, τις ταβέρνες και κάνα δυο βολεύτηκαν στην κονσόλα του ήχου ή πάνω στα δέντρα. Και ανήκει σε ένα πολύ κλειστό κλαμπ τραγουδιστών που μπορούν να κινήσουν τέτοια πλήθη πιστών -άντε μαζί με τον Λεξ και την Άννα Βίσση, που θα είχε μια θέση και στο αφιέρωμα για τον Κουγιουμτζή. Κι αν κάποιοι πιστοί του στενοχωριούνται για τα περασμένα μεγαλεία της φωνής του, αυτός μας απειλεί πως θα (ξαν)ανταμώσουμε και του χρόνου.
Κράτα, ρε φίλε, γερά...

-Λίγο πριν, στη νεανική σκηνή ο Ζαραλίκος αποκάλυπτε, μες στο σπιτάκι μας, ότι ο Κουτσούμπας είναι πράκτορας του Λούμπεν -κάποιος έπρεπε επιτέλους να το πει. Και ότι αν μπορούσε να γίνει θεός για μια βδομάδα -που ήταν το θέμα συζήτησης στη μαθητική σκηνή- αυτός θα προτιμούσε να γίνει ΓΓ, για να πάρει μερικά κεφάλια -και άντε να τα ξανακολλήσει μετά ο θεός. Κι αν είχε τόσο κόσμο ο Ζαρα, φαντάσου τι θα γίνει στον Τσουβέλα σήμερα...

-Δε θα δήλωνα θερμός οπαδός της μουσικής παράδοσης, των νόθων τέκνων της με σύγχρονους ήχους και όλα τα παρακλάδια τους -και αν δεν είμαι ροκ, να με φοβάσαι. Αλλά έμεινα με την απορία γιατί κράτησε τόσο λίγο το χτεσινό αφιέρωμα στη νεανική. Μέχρι που έμαθα ότι η συναυλία των PAGAN είχε μέχρι και χορό της κοιλιάς. Φεστιβάλ σε άλλο επίπεδο, που δεν ενδείκνυται για δυσκοίλιους -καλή ώρα...

-Από χιπ-χοπ πήρα μόνο μια τζούρα Σφαλμάνη (και της Αναστασίας, σε μια σκηνή όπου δεν σπάνε εύκολα τα έμφυλα στερεότυπα). Και αργότερα από τον πόνο που μοίρασε σε ασπόνδυλα φασιστοειδή. Το καλύτερο, όμως, είναι πως το Σφάλμα είδε στίχους του να μπαίνουν σε μια ανακοίνωση Σωματείου για το 13ωρο. Και δε νομίζω πως υπάρχει μεγαλύτερο παράσημο από αυτό...
Μιλάνε για δεκάωρα χωρίς αναστολές
Εγώ θα έλεγα πέντ'.-έξι και τους είναι και πολλές

-Δεν πήρε κάπου το μάτι μου τον Σερίφη, που πρόλαβε να γυρίσει τρέιλερ για την εκπομπή του πολιτικού νάνου Μπογδάνου, αλλά δε θα τον δούμε τελικά στο πάνελ του, δίπλα στον Μπαλάσκα, να μετράει τις τρίχες στο στήθος του. Κι αν είπε ότι αποχώρησε για προσωπικούς λόγους, ας μην ξεχνάμε μια παλιά βασική αλήθεια: το προσωπικό είναι (πρωτίστως) πολιτικό!

-Δεν πρόλαβα λέξη από όσα είπε ο Κουβανός πρέσβης στην εκδήλωση για το εμπάργκο, τον πέτυχα όμως στο ζέσταμα να ποζάρει αγκαλιά με τον Ρίζο και ένα τεράστιο χαμόγελο.

Μια μέρα πριν, στο ίδιο σημείο, ήταν οι παλαίμαχοι από το «Σπίτι του Αγωνιστή». Τρομερή στιγμή και τρίχα κάγκελο, όπου από σεβασμό δε φωτογράφιζες τίποτα και απλώς στεκόσουν προσοχή, ενώ υποκλινόσουν νοερά.

-Η εικαστική έκθεση για την Παλαιστίνη ήταν πολύ αξιόλογη, με πολύ καλή ισορροπία ανάμεσα σε μορφή και περιεχόμενο (τα μηνύματα και την καλλιτεχνική αφαίρεση). Χτες λόγω αέρα κάποια έργα μπήκαν στη θέση τους με μικρή καθυστέρηση, αφήνοντας προσωρινά ένα κενό, που αν το πετύχαινες, νόμιζες πως τα είχε αγοράσει κάποιος και έλεγες κρίμα, γιατί δεν ήξερες πως ήταν διαθέσιμα προς πώληση...

-Αυτή τη φορά η Μηλιαρονικολάκη έκανε σαν «θεατρικό» την καθιερωμένη της ετήσια εισήγηση, με απαγγελίες αποσπασμάτων από ηθοποιούς και την ίδια στον ρόλο της «αφηγήτριας». Ήταν ενδιαφέρουσα εισήγηση, ιδανική ίσως για audio book, αλλά -κρίνοντας εξ ιδίων- κάπου έχανε στην παρουσίαση στο ευρύ κοινό και παρέμεινε ένοχλη φεστιβαλική απόλαυση για (σχετικά) λίγους, σαν τον Κομάντο Φεστιβαλικής Εντροπίας, που έχει πάψει από καιρό να μας διαβάζει...

-Την ίδια ώρα, ο Κύριλλος στην κεντρική σκηνή, ακουγόταν από μακριά σαν να μιλάει ο Μάκης Παπαδόπουλος. Όχι, δεν το παθαίνεις μόνο με την Μποφίλιου και τη Ζουγανέλη. Και όχι, δεν τους κάνει μαθήματα ορθοφωνίας ο -βραχνιασμένος χτες- Κολοβός.

-Ο Γ. Μαρίνος, που έχει την ευθύνη για τις διεθνείς σχέσεις από το ΠΓ, όσο πάει αποκτά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά σοβιετικού κυριούλη, σαν κούκλα από ματριόσκα. Κι αν είχαμε (περισσότερο) χιούμορ, θα πουλούσαμε τέτοιες, με τους εκάστοτε ΓΓ, και θα γίνονταν ανάρπαστες...

-Οι σφοι από τις μικρότερες οργανώσεις του εξωτερικού πρέπει να μας βλέπουν με δέος, όπως οι δικοί μας τη γιορτή της Humanite, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Βλέπουν άπειρο κόσμο, μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν την αγοραφοβία, πρωτόγνωρες εμπειρίες, ξεναγήσεις σε απεργιακές κινητοποιήσεις. Ένας κινηματικός τουρισμός στο μπόι των ονείρων τους...

-Οι Βραζιλιάνοι είχαν φέρει μια βαλίτσα πράγματα και έγραψαν για πλάκα «βοηθήστε μας να γυρίσουμε πίσω», προκαλώντας κύμα αλληλεγγύης και παρεξηγήσεων.

-Αντιμετωπίζετε διώξεις; Είστε εξόριστοι; Υπό καθεστώς παρανομίας ελέω Μπολσονάρου;
-Όχι, εμείς μια πλάκα κάναμε...

-Ωραία συζήτηση μπορούσες να κάνεις με τον Ιταλό σφο, που λογικά ήρθε γιατί ξέρει καλύτερα αγγλικά από κάθε άλλο σφο της μπότας. Και μπορούσε να μιλήσει για τα πάντα, χωρίς να κουνά χέρια: από τη μαζική απεργία της περασμένης Δευτέρας, μέχρι το διαζύγιο με τον κλόουν Ρίτσο και το μέτωπο που κυοφορεί το νέο κόμμα. Πάνω-κάτω δηλαδή ό,τι μπορούσες να συζητήσεις και με τον Γάλλο σφο δίπλα του, με λίγο χειρότερα αγγλικά αλλά την ίδια ανυπαρξία οργανωμένης πρωτοπορίας.
Είδες ο ευρωκομμουνισμός;

-Θα συζητούσαμε και για την ταινία για τον Μπερλινγκουέρ, αλλά δεν είχα προλάβει να δω το τρέιλερ, που μας προετοιμάζει για μια μεγαλειώδη μούφα. Σε άλλες εποχές, θα βγαίναμε εξορμήσεις έξω απ’ τις κινηματογραφικές αίθουσες, πχ με τον «Ευρωκομμουνισμό» του Σκολαρίκου ή την παλιότερη αντίστοιχη μελέτη του Φώντα Λάδη.

-Τι μπορεί να σημαίνει 26+6, τυπωμένο σε μπλουζάκι; Δεν είναι λογοτεχνική αναφορά (του λείπουν δέκα μονάδες για να παραπέμπει στο «γυρίστε τον Γαλαξία με οτο-στοπ»). Σημαίνει απλώς ενιαίο Έιρε, με ελεύθερες όλες τις επαρχίες του, νότιες και βόρειες, δηλαδή και τις έξι που τελούν υπό βρετανική κατοχή.

Οι σμαραγδένιοι σφοι από τη νεολαία Κόνολι είχαν μπλουζάκια για την Ιρλανδία που είναι η Κούβα της Βρετανίας, τη φιγούρα του Κόνολι δίπλα στους κλασικούς, στο κλασικό σήμα με τις κεφαλές -ως συνεχιστής του έργου και της μαρξιστικής παράδοσης- αλλά δεν ξέρω αν ήταν ενήμεροι για το παλιό σύνθημα «εδώ υπάρχει ΠΑΜΕ, δεν είναι Ιρλανδία...»

-Κάποιες φορές στη Διεθνούπολη, η αλληλεγγύη στις οργανώσεις μετατρέπεται σε έναν μόλις συγκαλυμμένο καταναλωτισμό.

-Να πάρουμε το μπλουζάκι με την Τερένσκοβα;
-Όχι, έχεις του Γκαγκάριν.
-Μα αυτό είναι σεξισμός και πατριαρχία...

-Ένα μπρελόκ Λένιν; Μια κονκάρδα Στάλιν έστω;
-Όχι, δεν τα χρειάζεσαι. Έχεις πάρα πολλά.
-Και οι συνεχώς διευρυνόμενες ανάγκες μας;
-Είναι για τον σοσιαλισμό.

Ναι αλλά το μπλουζάκι της ΕΔΟΝ με τον Χριστόφια; Ποιο λαϊκό νοικοκυριό δε χρειάζεται, δηλαδή, ένα τέτοιο; Και γιατί δεν έχουν βγει μπλουζάκια με τον Χαρίλαο -αν όχι από εμάς, από το «Λειρί του Κόκκορα»;

-Αλλά αν έπρεπε να ξεχωρίσεις ένα μόνο μπλουζάκι, ήταν των Αυστριακών και δεν ήταν για ενήλικες, ούτε καν για παιδιά που θα έχουν ενεργές μνήμες από αυτό το Φεστιβάλ. Εννοώ τα κόκκινα βρεφικά μπλουζάκια με τη Λάικα. Κι αν θες να γίνεις η ψυχή του πάρτι, λες πως το πραγματικό της όνομα ήταν Σγουρομάλλα (Κοντριάφκα ή κάπως έτσι) ενώ η Λάικα είναι μάλλον η ράτσα - το γενικό είδος...

-Εκατοντάδες κεφίγιες, καρπούζια με υπονοούμενο -αν δεν το πιάσεις, το έχασες-, μενταγιόν, κοσμήματα, τα αραβικά μπλουζάκια στους μετανάστες, οι σημαίες, οι κάλτσες στα χρώματα της Παλαιστίνης. Όλα καλά και χρήσιμα. Αυτή η πλωτή εντυπωσιακή σημαία της Παλαιστίνης στη λίμνη του πάρκου, πού στα κομμάτια ήταν και δεν την είδε κανείς σφος, παρά μόνο αργότερα, στις φωτογραφίες του Πόρταλ;

-Οι Βραζιλιάνοι έχουν (μεταξύ άλλων) τον Μαριγκέλα, οι Παραγουανοί τον Αντόνιο Μαϊντάνα (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον Τόνι Μοντάνα από τον «Σημαδεμένο), οι Ιρλανδοί τον Κόνολι και κάθε οργάνωση τον δικό της ήρωα.

Και οι Ισραηλινοί σύντροφοι, κύριε;

Αμήχανο χαμόγελο του ισραηλινού σφου, το σκέφτεται λίγο ακόμα. Καταλήγει: δεν έχουμε.
Όχι ακόμα, δηλαδή, γιατί δε θα μένουν πολύ ακόμα στο απυρόβλητο, με τη γενναία στάση τους.

-Με ένα στόμα, μια φωνή: ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

Από την «ήμουν η Χρύσα Κατσαρίνη» (λευτεριά στην Παλαιστίνη), ως τα Καλογεράκια, που ήθελαν να «το βγάλουν από μέσα τους» (Λευτεριά στην Παλαιστίνη) και έκλεισαν τη συναυλία λέγοντας «Πανώλη...!» -πού πάνε λέει;- «Πανώλη στο IDF!».

-Και από τον Μυστακίδη και τη Νατάσσα (που ανέβασε στη σκηνή τον πρόεδρο του ΠΜΣ) ως τον Βασίλη στη Κεντρική και τον Μαγαλιό στη νεανική, υπήρχε μία κοινή συνισταμένη: κάλεσμα για την απεργία της 1ης Οκτώβρη!

Και εσύ να ανακαλείς από κάποιο σκονισμένο συρτάρι της μνήμης σου ένα παλιό απεργιακό Φεστιβάλ, όπου έπεσαν όλοι μαζί και στο τέλος ήσουν χίλια κομμάτια, ευτυχισμένα και συνδεμένα με το νόημα που έχει κάτι απ’ τις φωτιές και τους σεισμούς που μέλλονται να έρθουν.

-Καταλαβαίνεις τους καλλιτέχνες που γουστάρουν πραγματικά το Φεστιβάλ, όταν τους βλέπεις να έρχονται δεύτερη και τρίτη μέρα, εκτός προγράμματος, ως θεατές και όχι επειδή παίζουν. Και δεν εννοώ τους δικούς μας, πεισμένους και συνήθεις υπόπτους, αλλά τις ευχάριστες εκπλήξεις τύπου Papazo, που ήταν και χτες. Και σκέψου, τι ευχάριστη έκπληξη θα ήμασταν εμείς για αυτόν...

-Αν έρθεις μια φορά στο Φεστιβάλ, θα ξανάρθεις. Νόμος -ο 4ος της διαλεκτικής.
Ακόμα κι αν είσαι εκείνος ο μπάρμπας, χωρίς χιούμορ, που λέει «εγώ θα έρθω μόνο για τα σουβλάκια». Και γελάει μόνος του -ίσως με τα χάλια του.

-Ή με την ΑΡΑΝ ή με Πίτσα Φαν.

Δε χαρίζω σε κανέναν τον Πάρη (και το μήλο του), αλλά το πάλευα όλη μέρα χτες και δε βρήκα κάτι καλύτερο, οπότε το παραδίδω στη βάση του μπλοκ για τις δικές της προτάσεις.

-Και όπως λέει αντικειμενικά η Φριντζήλα, είναι το καλύτερο Φεστιβάλ (μέχρι το επόμενο).

Prove her wrong, ρε, άμα μπορείς...

Έλα να λήξει το γλέντι της βάπτισης, έχει φεστιβάλ να πάμε

— Εμένα βρήκες? 🔴⚪ (@kostaslympi) September 27, 2025

Έχω πλήρη επίγνωση πως δεν πλησιάσαμε τις 51 στιγμές που υποσχόταν ο τίτλος, αλλά αν τις κατέγραφα (τώρα) όλες, θα έχανα την ομιλία του ΓΓ. Περισσεύουν καμιά 17 στιγμές της άνοιξης: για τη Σύγχρονη Εποχή, τη Γυάρο, την οργάνωση, τη Γάζα, τον καιρό που είναι μαζί μας, τα δέντρα, το σύστημα κ.ά.

Τα κρατάμε κάβα για τον φεστιβαλικό επίλογο και την τελευταία ανταπόκριση -όποτε και αν ανέβει στον διαδικτυακό αέρα.

Στη σωστή πλευρά της κωμωδίας

Ποιο είναι το μεγαλύτερο δίλημμα των καιρών μας;
Το αιώνιο ερώτημα, πίτσα ή σουβλάκια.
Σιγά μην είναι και η βασική αντίθεση της εποχής.

Καταρχάς, δεν μπορεί να είναι απόλυτο δίλημμα, γιατί δε συμφωνούμε στα βασικά: πχ τι ορίζουμε ως σουβλάκι.
Ας ρωτήσουμε κάποιον τρίτο, πχ τους Σκύθες συντρόφους από την ΑΜΘ (Ανατολική Μακεδονία - Θράκη) και την παλιννοστούσα κυρία με το χατσαπούρι. Ή τους Ιταλούς σφους να μας πουν, κουνώντας θυμωμένοι τα χέρια τους, αν είναι αληθινή πίτσα ή ιεροσυλία αυτό που τρώμε.

Αλλά όχι, στο Φεστιβάλ είμαστε, όπου οι σφοι είναι λογικοί άνθρωποι και καταλαβαινόμαστε (τώρα). Μάθανε να λένε τα σουβλάκια-σουβλάκια -και ας είναι Αθηνέζοι- και τη γενοκτονία-γενοκτονία -και ας είναι από το Ισραήλ. Δε χρειάζονται περσότερα (λόγια, μόνο πράξεις).

Λέμε τα πράγματα με το όνομά τους -όπως κάποτε τη ΚΝ Μακεδονίας στη Διεθνούπολη, πολλά χρόνια πριν τη ΝΑΤΟ-Συριζαϊκή συμφωνία. Κι αν το δίλημμα της εποχής μας, τέλος πάντων, είναι σουβλάκια ΚΝΕ ή Pizza Fan, η απάντηση είναι μονόδρομος, ακόμα και αν είσαι vegan. Εκτός κι αν είσαι στέλεχος της FAN και της αφάν γκατέ του αντικομμουνισμού -πχ τα εξυπνοπούλια που πιάνουν τη μύτη τους με απέχθεια για ό,τι κάνει το ΚΚΕ, ακόμα και για τα είδη γραφικής ύλης που μαζεύει το Κόμμα για τα παιδιά της Γάζας, γιατί λέει είδαν μια Τζαμποσακούλα, στη φωτό με τον ΓΓ. Τρεις ώρες ελληνικό σταντ-απ να στύψεις, δε θα βρεις τίποτα πιο αστείο από μια δική τους ανάρτηση... 

Λείπουν άλλωστε τέτοια «μαχητικά ρεπορτάζ» και αναρτήσεις για το Φεστιβάλ, πχ για τα αναψυκτικά Βίκος, τις μπίρες «Α» -χωρίς τον κύκλο- ή τις ανατιμήσεις-φωτιά στα σουβλάκια, που έφτασαν 2 ευρώ το ένα, και τα εισιτήρια. Και όλα αυτά τα «αποκαλυπτικά στοιχεία» που δείχνουν ξεκάθαρα ότι α. δεκανίκι και β. ο λόγος αυτός τους ανήκει. Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα!

Στα τριήμερα φεστιβάλ, η δεύτερη μέρα είναι σαν τα παιδιά-σάντουιτς στις τριμελείς οικογένειες: χωρίς τον ενθουσιασμό της πρώτης φοράς και την κορύφωση στο τέλος. Φέτος, η δεύτερη μέρα έχει λίγο-πολύ μεταβατικό χαρακτήρα και μια σχετική άπλα -που θα την νοσταλγήσουμε σήμερα- αλλά έχει πάρα πολύ κόσμο (γιατί η Πέμπτη είναι το νέο Σάββατο), ωραίες στιγμές για το άλμπουμ των αναμνήσεων και υλικό για να διηγούμαστε στις οθόνες μας -για όσους δεν έχουν χρέωση «εγγονάκι» στο Τρίτση αυτές τις μέρες. Ας δούμε ενδεικτικά μερικές θεματικές.

Στα άδυτα του χατσαπουριού: τελικά δεν το φτιάχνουν Γεωργιανοί σφοι από την μεταναστομάνα Καλλιθέα, αλλά οι οργανώσεις της ΑΜΘ, αλυσίδα και μαζική παραγωγή, υπό τη μονοπρόσωπη διεύθυνση της σοβιετο-αναθρεμμένης σφισσας που έχει τη συνταγή και την τεχνογνωσία. Στα υπέρ για τους Σκύθες σφους ότι έχουν βγάλει τα έξοδα του ταξιδιού και για τις αφίσες τους την επόμενη δεκαετία. Στα αρνητικά ότι δεν πρόλαβαν να σηκώσουν κεφάλι, πόσο μάλλον να γυρίσουν τον χώρο του Φεστιβάλ. Και αν δεν το έκαναν τις δυο πρώτες μέρες, οι οιωνοί δεν είναι με το μέρος τους για τις δύο επόμενες. Το Σάββατο, οι ουρές θα πάρουν ιστορική ρεβάνς από τις αντίστοιχες στα εγκαίνια των ΜακΝτόναλντς στη Μόσχα, με βάση τον νόμο των διαρκώς διευρυνόμενων αναγκών στον σοσιαλισμό -και τι να κλάσει και το μπέργκερ, μπροστά στη σέρβικη πλεσκάβιτσα.

Αν η οργάνωση της ΑΜΘ βγει πρώτη στην επόμενη οικονομική εξόρμηση, θα οφείλει τη νίκη της στις εξαγωγές χατσαπουριού -ή και πιροσκί, για να καλύπτει κάθε επιθυμία και λαϊκή ανάγκη. Κι αν ακούσετε, σήμερα-αύριο, τα μεγάφωνα να ζητάνε γιατρό κοντά στον παιδότοπο, θα είναι μάλλον για τον γραμματέα της Οργάνωσης, που πλησιάζει ολοταχώς στην υπερκόπωση.

Μια καλή ιδέα για το επόμενο Φεστιβάλ θα ήταν να φέρουν οι Σκύθες μπουγάτσες ή τους περίφημους λουκουμάδες Λιμεναρίων -με τη μυστική συνταγή που περνά από Δρουίδη σε Δρουίδη, αρκεί το γκι (δρεπάνι) του να μοιάζει με σφυροδρέπανο. Το φαγητό είναι άλλωστε στοιχείο της κουλτούρας μας και ως τέτοια -πολιτιστική αποστολή- πρέπει να δούμε τη σχετική εκστρατεία εισαγωγής εξωτικών γεύσεων από τον εγγύ βορρά στο κλεινόν άστυ, που είναι γεμάτο απολίτιστους βάρβαρους, που λένε κρύα ανέκδοτα με μπουγάτσες, νομίζουν ότι τρώνε τακαμούρι και δεν ξέρουνε σουβλάκι τι θα πει -άλλο αν στο Φεστιβάλ τους έρχεται επιφοίτηση. Και να ετοιμάζονται οι οργανώσεις της Δυτικής Μακεδονίας με τα κεμπάπια και το Ξινό Νερό...

Φαν, φαν, φαν (2), πώς τους παν καλέ τα φαν
Ξύλο που θα φαν, και βραστούς τους αστούς θα φαν
(παιδικό τραγούδι του Λουκιανού, διασκευασμένο)

Κατόπιν ωρίμου σκέψης, ζυμώσεων και διαβουλεύσεων με στενούς συνεργάτες, η κε του μπλοκ καταλήγει στα εξής -ευρύτερης αποδοχής- συμπεράσματα, για την απόλυση του Πάρη Ρούπου.

-Η ανακοίνωση της Πίτσας Φαν λέει ότι «μας ενώνει η καλή πίτσα». Αλλά μας χωρίζει ο φασισμός που ντύθηκε «ΝΟ Politica». Σε κάθε περίπτωση, η Πίτσα Φαν δεν τρώγεται με τίποτα, ακόμα και αν σε πληρώνουν για αυτό, και μπαίνει στους πιο αδύναμους κρίκους της διατροφικής αλυσίδας, λίγο πάνω από τις ζωοτροφές και τα φρέσκα ψάρια του Αλφαβητίξ -ή τις ρυζογκοφρέτες Χανίων.

-Η απόλυση του ΠΡ είναι η καλύτερη διαφήμιση για τον ίδιο και τη δουλειά του, που την έμαθαν άλλοι τόσοι μετά τον σχετικό ντόρο. Κι αν δε γελάς πολύ με όσα λέει, δεν πειράζει, σ’ αυτά δε χωράνε οπαδικά και χιούμορ. Το δροσερό αστειάκι για το ανατολικό cock-block πχ είναι χάσμα γενεών διπλής κατεύθυνσης: οι μεγάλοι δεν πιάνουν τον ξενικό όρο και οι νεότεροι αγνοούν το ανατολικό μπλοκ (το ποιο;). Σε κάθε περίπτωση, τα αφεντικά δείχνουν πως κατέχουν καλύτερα απ’ όλους τα μυστικά του μάρκετινγκ, ακόμα και αν διαφημίζουν τον ταξικό τους αντίπαλο...

-Τα καζάνια του θανάτου στη Δραπετσώνα δεν αποπνέουν πιο μυρωδάτη βρώμα, επειδή τα στολίζει μια ελληνική σημαία. Κι όσοι δεν προσβάλλονται με τον καρκίνο που σκορπάν, αλλά με το χιούμορ του Ρούπου, ας περιμένουν να διαβάσουν τη συνέχεια στις στήλες της μαχητικής ΕφΣυν, που την αγόρασε ο Μελισσανίδης. Για την Κεντροαριστερά αγωνιζόμαστε όλοι, σύντροφοι εφοπλιστές...

-Πολύς κόσμος γέμισε ασφυκτικά τη μαθητική σκηνή για να ακούσει τι θα πει επί σκηνής ο Ρούπος ή οι άλλοι κωμικοί για την απόλυσή του. Τα σκετσάκια δεν είχαν την παραμικρή σχετική αναφορά, αλλά η υπομονή μας επιβραβεύτηκε στο τέλος, με τηνανάγνωση της συλλογικής ανακοίνωσης των ηθοποιών. Κάποιοι ίσως να μη συμφωνούν-με με το αίτημα της επαναπρόσληψης, έχει όμως μια αξία να φανεί αν αυτόν τον τόπο τον κυβερνά ένας πολιτικός νάνος σαν τον Μπογδάνο και τους ομοίους του.

Αλλά ο δρόμος ως εκεί ήταν μακρύς και δύσβατος, γεμάτος αστεία για κλανιές και -χωρίς υπερβολή- «τον πούτσο μου τον πυροσβέστη» -και αυτό να φανταστείς το έλεγε ο σφος από το παρεάκι... Μπορεί ο Ρούπος να 'χε δίκιο για τον Νταλάρα λέγοντας «όπου είναι η κωμωδία, αυτός απέναντι», αλλά είναι ζήτημα για τον χώρο του, αν στέκεται στη σωστή πλευρά της κωμωδίας.

Το βασικό πρόβλημα

Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα, δεν είναι (μόνο) ότι έχουμε ελάχιστη πολιτική σάτιρα. Αλλά ότι έχουμε ελάχιστους καλούς κωμικούς -πόσο μάλλον, με ταξικό κριτήριο. Το πρόβλημα είναι ότι οι ατάκες, στην εκδήλωση των σωματείων, για το μαλλί του Άδωνη και τον εργαζόμενο στο κυλικείο της ΝΔ που ζήτησε 13ωρη βάρδια, είναι μάλλον πιο αστείες από το κωμικό πρόγραμμα που ακολούθησε ή κάτι λογοπαίγνια που είναι σαν το χιούμορ και την (εξουσία στη) φαντασία του Μπογιόπουλου, για την πίτσα ΦΑσίσταΝ. Και του χρόνου με σκετσάκι επί σκηνής...

PIZZA FAσισταN

— Μπογιόπουλος Νίκος (@NMpogiopoulos) September 25, 2025

Ένα άλλο βασικό πρόβλημα είναι ότι πολλοί όρθιοι κωμικοί είναι κακοί ηθοποιοί, γιατί δεν πέρασαν ποτέ από δραματική σχολή. Κι αν το προεκτείνουμε, το βασικό πρόβλημα της χιπ-χοπ σκηνής (που είναι ίσως το μουσικό αντίστοιχο του stand up), μπορεί να είναι ότι πολλά αστέρια της δεν έχουν μουσικές σπουδές. Ή -για να το θέσουμε αλλιώς- ότι αυτοί που έχουν μουσικές γνώσεις και υπόβαθρο, ξεχωρίζουν σαν τη μύγα μες στο γάλα. Ή -από μια άλλη άποψη- ότι ως εκεί φτάνει το μουσικό κριτήριο ενός μπούμερ, όπως εγώ.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι βλέπεις στο σταντ-απ τους διπλανούς σου να λύνονται στα γέλια, αναρωτιέσαι για το γούστο τους, το συνολικό τους κριτήριο στη ζωή, πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει και τι ακριβώς το χωρίζει από την κερκίδα του Σεφερλή. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως είμαστε από θέση αρχής αντιδραστικοί και μεγαλώνουμε. Δε γελάμε εύκολα, ενοχοποιούμε την εύκολη χαρά -σαν συμμορία της μιζέριας- και γκρινιάζουμε για όλα, χάνοντας τον ενθουσιασμό της πρώτης νιότης του κόσμου.

Το βασικό πρόβλημα είναι πως το μάρκετινγκ καθορίζει πολύ περισσότερα από όσα νομίζουμε. Από τη στάση της Pizza Fan, που ζύγισε τις επιλογές της, ταλαντεύτηκε και τώρα θα πληρώσει το λάθος της. Μέχρι τη στάση των καλλιτεχνών, δικών μας και απέναντι, που μπορεί να θέλουν να έρθουν στο Φεστιβάλ αλλά να φοβούνται πως θα ξενερώσουν το κοινό τους -και ίσως αυτό είναι τελικά το μεγαλύτερο πρόβλημα για τις χιπ-χοπ παρουσίες στο Τρίτση. Κι είναι λίγοι αυτοί που έχουν αρχές ή έστω αρκετό μυαλό, για να καταλάβουν πως το καλύτερο μάρκετινγκ -ακόμα και με τέτοια κριτήρια, της αγοράς- είναι να πάψεις να είσαι τόσο mainstream (συμβατικός), για να σε προσέξει-μάθει λίγο ο κόσμος, παίρνοντας θέση για κάποια βασικά πράγματα.

Το βασικό πρόβλημα είναι πως με όλα αυτά, πέρασε στα ψιλά το «Μιστέριο Μπούφο» που έπαιζε η θεατρική ομάδα της ΚΝΕ. Και προπαντός όσα ζουμερά και σημαντικά ειπώθηκαν στις δύο εκδηλώσεις.

Εκεί ακούσαμε τον Ισραηλινό να λέει ότι η οργάνωσή του προσπαθεί, παρόλα τα εμπόδια, και έχει καταφέρει να έχει κάποια στοιχειώδη κοινή δράση με τους Παλαιστίνιους.
Και τον Τσακλίδη να εξηγεί πώς βρέθηκε στο στόχαστρο της διοίκησης της Hellenic Train, επειδή δε δέχτηκε ως εργαζόμενος να μην τηρηθούν τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας. Όλα αυτά, δύο χρόνια μόλις μετά το έγκλημα στα Τέμπη, και ενώ μιλάμε για τον συγγενή ενός από τα θύματα. Τίποτα δεν μπορεί να μας εκπλήξει σε αυτή τη χώρα αυτό το σύστημα, αλλά αυτό ξεπερνά τα εσκαμμένα...

Το βασικό πρόβλημα τελικά είναι ότι έχουμε πολλά βασικά προβλήματα και δεν ξέρουμε από ποιο να ξεκινήσουμε την επίλυσή τους.

Η επιστροφή των ασώτων: δηλαδή αυτών που έλειψαν -συνειδητά και με το δικό τους σκεπτικό- από το περσινό Φεστιβάλ, αλλά ήταν σα να μην έφυγαν μια μέρα. Ο Φοίβος είπε για τον Ρούπο, για τον Ρούτσι και τα Τέμπη, για όλα τα σημαντικά και ανθρώπινα. Και άνοιξε διάλογο με το κοινό για να μάθει ποιος χώρισε πρόσφατα, ποιος είναι στα πατώματα, ποιος έχει σχέση διαρκείας κτλ. Που μπορεί να γίνει πολύ ωραίο σκετσάκι και με οργανώσεις από το αριστεροχώρι, που διασπώνται νομοτελειακά στο όνομα της ενότητας: Love will tear us apart again... Το δείχνει ανάγλυφα ένας πίνακας στο βιβλίο του Γκίκα για τον Μεσοπόλεμο -όταν το μέσο προσδόκιμο της οργανωτικής ζωής ενός αριστεριστή έφτανε τα τρία χρόνια, αν θυμάμαι καλά. Ο οποίος όμως έβγαλε ένα ακόμα καλύτερο βιβλίο για τις ρίζες και την ιστορική διαδρομή του Παλαιστινιακού ζητήματος και την πρώτη μέρα κυκλοφορούσε στον χώρο με μια τεράστια παλαιστινιακή μαντίλα -κινητή διαφήμιση, για όποιον ξέχασε να αγοράσει και να το μελετήσει το βιβλίο.

Η Νατάσσα μάς την έκανε πέρσι, και από τη συναυλία για τον Μίκη, αλλά δε γινόταν να λείπει πάλι, εξάλλου θυμάται εκεί τον εαυτό της από τριών ετών, όπως είπε στο μικρόφωνο για τα παιδικά της χρόνια. Άλλοι την λατρεύουν για τα τραγούδια της, άλλοι για τις φορές που την άκουσαν να λέει τραγούδια άλλων, κάποιοι άλλοι λατρεύουν να την μισούν, και άλλοι την αγαπάνε επειδή την στοχοποιούν τα τρολ. Αλλά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το πάθος της, που την κάνει να τσαλακώνεται κάθε φορά στη σκηνή ή να λέει -στην εκδήλωση για την Παλαιστίνη- μια ιστορία για έναν μικρό που παπαγάλιζε όσα άκουγε από τα κανάλια και την προπαγάνδα του Ισραήλ, στην πορεία όμως άλλαξε γνώμη και αναγνώρισε το δίκιο. Κάτι μεταξύ σχολικής έκθεσης που βραβεύτηκε και εισήγησης στην ΟΒ, που εξηγεί στους σφους ότι καμία συνείδηση δεν είναι χαμένη -αλλά με πιο ποιητικά λόγια.

Αλλά ο βασικός λόγος να αγαπάς τη Νατάσσα είναι η ιδιότητά της ως μαχόμενη συνδικαλίστρια. Και ότι διέκοψε συνειδητά τη συναυλία για να δώσει τον λόγο στον πρόεδρο του ΠΜΣ, για να μιλήσει στο κοινό της (που δεν έχει μόνο Κνίτες και πεισμένους) για την απεργία της 1ης Οκτώβρη. Κι αυτό δεν ξέρω πολλούς που τολμάν να το κάνουν στην πράξη.

Από τους πρώτους «ασώτους» είναι ασφαλώς ο Νταλάρας. Που έχει πατήσει πλέον τα 76 αλλά δεν μπορείς να μην τον θαυμάζεις για τη φωνή του. Αν ο Βασίλης είχε τον μισό «επαγγελματισμό» του Νταλάρα, θα γέμιζε μια δεύτερη λίμνη με δάκρυα στο Τρίτση. Πολύ θα ήθελε όμως και ο Νταλάρας να βιώσει τη μισή αυθόρμητη λατρεία των πιστών του Βασίλη, που ζούνε για να τον ακούνε -και ας μην ακούγεται πια. Είναι απολύτως κατανοητό γιατί επέλεξε το Κόμμα να τιμήσει έναν ερμηνευτή που ανήκει δικαίως στις βασικές κολόνες του ελληνικού τραγουδιού. Αλλά είναι ζήτημα αν ο Νταλάρας θα κέρδιζε ποτέ την ίδια αναγνώριση από τα βραβεία του κοινού. Και δεν αμφιβάλλω πως η συγκίνησή του είναι ειλικρινής -κάθε φορά που έρχεται σε συναυλίες του Κόμματος. Απλώς σου φαίνεται λίγο... «επαγγελματική», όπως και όλα τα άλλα του.

-Σήμερα το πρόγραμμα έχει διάφορες επιλογές για όλα τα γούστα (σε αντίθεση με το χτεσινό, που έβαλε μαζί τραγουδιστές με παρόμοιο κοινό, από την Φασούλη ως τον Φοίβο και τη Νατάσσα). Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα έχουμε φρέσκια ανταπόκριση αύριο, οπότε μπορεί να κλείσουμε την Κυριακή τη φεστιβαλική τριλογία, με το τελευταίο της μέρος...

Όλα είναι αγώνας

Όλα είναι δρόμος, δηλαδή αγώνας -και ας μη βαδίζουν όλοι στον δρόμο του αγώνα, που τους πέφτει μακρύς και ασήκωτος, σαν αγώνας δρόμου, και ας ξεχνάνε ενίοτε να σταθούν στα δυο τους πόδια, όπως κάνει ο homo erectus για να ξεχωρίζει από τα άλλα είδη. Και του πήρε εκατομμύρια χρόνια να το μάθει, για να ξαναγυρίσει οικειοθελώς σκυφτός, στα τέσσερα.

Από χτες όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Τρίτση (Τρίτση μάνα μου) και την κόκκινη Πολιτεία του. Που δε χτίστηκε σε μια μέρα -ούτε θα μείνει στην αιωνιότητα, παρά μόνο στις μνήμες μας. Αλλά φτιάχτηκε σε κάτι παραπάνω από μια βδομάδα, από ανώτερες δυνάμεις, συλλογικές και επίγειες. Τη δε ημέρα εβδόμη οι σφοι γλέντησαν, ξεκουράστηκαν και όρισαν ομάδες περιφρούρησης.

Όλα είναι δρόμος, δηλαδή αγώνας, χωρίς τελειωμό και αδιέξοδα -δεν υπάρχουν τέτοια στην ταξική πάλη. Όλα είναι αγώνας, ακόμα κι αν ρίχνεις κλεφτές ματιές στον αγώνα της ομάδας στο κινητό, για την εξέλιξη του σκορ. Αν και τα καλύτερα γκολ μπαίνουν στην κερκίδα, ακόμα και σε λευκές (αντιδραστικές) ισοπαλίες, όπως στην Τούμπα.

Άσσο ημίχρονο, διπλό τελικό. Ανατροπή (βασικά αντεπανάσταση), με γκολ στο ’89 και το ’91, αλά United (we stand, divided we fall). Το ματς ήταν σικέ και ο σημαδεμένος Γκόρμπι έδενε τα κορδόνια του στη σέντρα -αντί να χτυπά το παπούτσι το στο έδρανο του ΟΗΕ- όσο το ΝΑΤΟ έδενε την υδρόγειο με σκοινιά.

Μα είναι αντιδιαλεκτικό, δεν μπορεί να φταίει μόνο αυτός. Όχι βέβαια, είναι σύνθετο ζήτημα, πολυπαραγοντικό. Ο στίβος ήταν πολύ βαρύς (όπως στο «Μαυροθαλασσίτης» τις προάλλες) και τα αγριογούρουνα είχαν φάει κάτι αηδίες, αντί να φαν χατσαπούρι και ταξικούς λουκουμάδες της ΚΝΕ.

Κι αν έκτοτε, τα χρόνια μας κυλάνε άδεια, σαν πασούλες στη σέντρα και τίκι-τάκα που νανουρίζει την ταξική συνείδηση, μια διαλεκτική στιγμή θα δώσει όσα δε φέρνει η ώρα. Κι αν αναζητάς μια πιστή προσομοίωση του πυκνού ιστορικού χρόνου, θα την βρεις στο τελευταίο λεπτό ενός αγώνα μπάσκετ, όπως έλεγε ο Κάρολος (Μπάρκλεϊ). Πχ η ανατροπή της Εθνικής (επίσημης αγαπημένης, σε αντίθεση με την ανεπίσημη Σοβιετία του Τκατσένκο, τελικός ’87, από εδώ η γυναίκα μου, από εδώ το αίσθημά μου) στο Βελιγράδι, στον ημιτελικό με τη Γαλλία. Ποιος; Ποιος; Βάλ’ το αγόρι μου. Και το έβαλε, σαν Μέλιτον Καντάρια, καρφωτό στη στέγη του Ράιχσταγκ.

Καλά, εντάξει, συνειρμοί τραβηγμένοι από τα μαλλιά. Σε λίγο ο Απολίθωμας θα μας πει ότι ο Πελε(τιδης) είναι ξέρω 'γω ο Γιάννης Αντετοκούνμπο (Ούγκο). Ναι αλλά σε λίγο, όχι τώρα.

Άλλο παράδειγμα συμπυκνωμένου ιστορικού φεστιβαλικού χρόνου. Ο συντονιστής Φιλέρης λέει πως στο τέλος θα συμβάλει το κοινό, με παρεμβάσεις και ερωτήσεις. Λίγο μετά, φιλικό πατ-πατ στην πλάτη, κάτι του ψιθυρίζει ο σφος συντονιστής του Φεστιβάλ, να το μαζεύουμε, αλλά δεν τον αγχώνει αρκετά. Τελειώνουν οι ομιλητές, σηκώνονται χέρια, ο Φιλέρης μετράει τουλάχιστον τρία, τους λέει «ένας-ένας», νέες διαβουλεύσεις, επανέρχεται λέγοντας «έχουμε χρόνο για δύο ερωτήσεις» και σφυράει τη λήξη πριν καλά-καλά αρχίσει η πρώτη, χωρίς κόρνα (και τον Κασσελακικό Νικόλα στις Βρυξέλλες), γιατί άρχισαν απότομα τα όργανα της λαϊκής -σήκω απ’ τη θέση σου- και δεν ακουγόταν τίποτα.
Ως την κόρνα της λήξης, στο Φεστιβάλ μας δε θα πλήξεις...

Αμένσιωτο

Η εισαγωγή είναι σαφώς επηρεασμένη από την εκδήλωση στο Στέκι του Αθλητισμού, με τη Σακοράφα του ΣΕΓΑΣ και τους δύο κόκκινους δημάρχους, για τις αθλητικές υποδομές. Η κε του μπλοκ την επέλεξε συνειδητά, αφήνοντας τις άλλες άλλες με μισή καρδιά (που κάθε αυγή στη Γάζα βομβαρδίζεται) και χωρίς αυταπάτες ότι μπορεί να τις προλάβει όλες. Έρχεται η στιγμή για τις μεγάλες αποφάσεις του φεστιβάλ, σε ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις/ Και ο νόμος του Μέρφι λέει πως ό,τι σε ενδιαφέρει, θα πέσει πάνω σε κάτι άλλο καλό και ζουμερό.

Αν είχαμε χορηγούς και τηλεοπτικά δικαιώματα, θα βάζαμε παράλληλη ζωντανή σύνδεση στις σκηνές, λεπτό προς λεπτό, στα φεστιβαλικά κανάλια της ψηφιακής πλατφόρμας, Fest TV 1, Fest Prime Tv κτλ, για να τα βλέπεις όλα ζωντανά ή σε μαγνητοσκόπηση, με σχολιασμό και συνεντεύξεις. Δεν έχουμε όμως χορηγούς (ευτυχώς Σοφία μου), ούτε πλήρη κάλυψη (δυστυχώς Σοφία μου) και έτσι βολευόμαστε με τα βίντεο από τις συζητήσεις -όταν βγουν με το καλό-, που δίνουν απλώς μια γεύση και δεν αποτυπώνουν το κλίμα, τη δίψα του κοινού και τη μεγάλη προσέλευση.

Για να μην ξεπεράσω τον Σκουντή σε φλυαρία, η πρώτη αγωνιστική παρουσιάζεται κωδικοποιημένα, στο ίδιο αθλητικό κλίμα, του ευ (δηλαδή συλλογικά) αγωνίζεσθαι -εν προκειμένω το «ευ» είναι πάντα «εν τω πολλώ». Και ας αφήσουμε τα συμπεράσματα για γκραν(κινιολικό, χιτσκοκικό) φινάλε.

Πρώτα αναγνωριστικά λεπτά: αμηχανία, νοερές συγκρίσεις με τα περσινά, τα πόδια πιασμένα από την προετοιμασία. Μες σε ένα τέταρτο έχεις μπει στο κλίμα, τραγουδάς στίχους, συνθήματα, ανεβάζεις φουλ φεστιβαλικούς ρυθμούς. Σα να μην πέρασε ούτε μέρα.

Ο καλύτερος του γηπέδου
Βαγγέλης Σίμος. Βρέθηκε στο στοιχείο του, ως παλιός τζουντόκα, και είχε τις πιο μεστές, βιωματικές τοποθετήσεις. Για το οδυνηρό βίωμα ενός παιδιού που σταματά να αθλείται, αν δεν μπορούν να το στηρίξουν οικονομικά οι γονείς του. Για τα χαμένα όνειρα των αθλητών, που είναι σαν χαμένα (ακρωτηριασμένα) μέλη. Και τον Βούλγαρο προπονητή του, που είχε μεγαλώσει σε σοσιαλιστική χώρα, όπου όλοι και όλα ήταν στην υπηρεσία του αθλητή (από τα γήπεδα ως τους υπουργούς).

Άξιος συμπαραστάτης
Κώστας Πελετίδης. Γιατί μιλάει εκτός κειμένου, τα λέει λαϊκά, σταράτα και δίνει ωραίες ατάκες, ακόμα κι όταν δεν έχει αυστηρό ειρμό. Ίσως να μην είναι ο πιο συναρπαστικός ρήτορας, με τις βαθύτερες αναλύσεις, αλλά μιλάνε γι’ αυτόν οι πράξεις του και όσα κάνει ως δήμαρχος. Πχ να κρατά ζωντανό ένα στάδιο για τους Πατρινούς, χωρίς να τους φορτώνει με νέα χαράτσια. 

Κι αν μπήκα λίγο στον ρόλο του Σενγκούν, λέγοντας πως δεν είναι ο πιο χαρισματικός ρήτορας, ήταν δημοσιογραφικό εύρημα, για να του χαρίσω τον τίτλο του Αντετοκούνμπο του Φεστιβάλ, που κερδίζει αυθόρμητα την αγάπη και τον θαυμασμό του κόσμου.
Just a mayor from Patra -και ας έχει ποντιακή καταγωγή από τα βόρεια...

Παραφωνία
Οι κακές στιγμές της Σοφίας Σακοράφα, που ταλαντεύεται διαχρονικά, ΜέΡΑ-δώθε, στα ΠΑΣΟΚ κάθε εποχής. Έτεινε ενίοτε στην περιαυτολογία και είχε κάποιες χτυπητές αστοχίες: πχ ότι ζούμε σε καπιταλιστικό σύστημα αλλά μπορούμε να το βελτιώσουμε. Ή ότι ο ΣΕΓΑΣ αναγκάστηκε, ελλείψει άλλων πόρων, να απευθυνθεί σε χορηγούς, που δεν είναι το επιθυμητό μοντέλο αλλά ευτυχώς ή δυστυχώς (για την ίδια το πρώτο) δίνουν κάποιες λύσεις.

Επίσης, χρειαζόταν μια πειστική-καλύτερη  απάντηση στο ζήτημα για την παρουσία του Ισραήλ στους Βαλκανικούς αγώνες -όπου συμμετέχει αυτοδικαίως ως μέλος της αντίστοιχης Ομοσπονδίας, αλλά το ερώτημα είναι τι πρωτοβουλίες πήρε ο ΣΕΓΑΣ για τον αποκλεισμό του, τα τελευταία χρόνια. Και η δεδομένη ευαισθησία της για την Παλαιστίνη (της οποίας ήταν σημαιοφόρος, το ’04) υπογραμμίζουν διπλά την ευθύνη της.

Σε κάθε περίπτωση, ήταν εμφανώς χαρούμενη, επικροτώντας όσα άκουγε, και κυρίως τα πεπραγμένα των δύο διοικήσεων. Είναι σίγουρα καλών προθέσεων, αλλά αυτό δεν αρκεί πάντα. Και είναι ζήτημα προς εμβάθυνση τι κριτική κάνουν οι δικές μας δυνάμεις στη διοίκηση, όπου συμμετέχει -ως μέλος του ΔΣ- και η σφισσα Λούλα Καρατζά. Γιατί, αν η ρίζα του προβλήματος είναι η υποχρηματοδότηση και η απαξίωση, δεν είναι ίδιες και οι απαντήσεις που δίνει κάθε δύναμη για την αντιμετώπισή του.

Τα στατιστικά του αγώνα:

-Σχεδόν 15 χιλιάδες κάτοικοι της Πάτρας έχουν κάρτα άθλησης για τις εγκαταστάσεις του Παμπελοννησιακού Σταδίου.

-5,5 χιλιάδες παιδιά και ενήλικες συμμετέχουν στα αθλητικά προγράμματα του Δήμου Πετρούπολης, που έχει την καλύτερη αναλογία υποδομών-εγκαταστάσεων ανά κάτοικο και είναι από τους λίγους δήμους που έχει αύξηση πληθυσμού -άρα και αυξημένες ανάγκες για άθληση των κατοίκων, ως μια κατεξοχήν παιδούπολη -sic.

-Μόλις 3 στάδια σε όλη την Ελλάδα μπορούν να φιλοξενήσουν τις δραστηριότητες του ΣΕΓΑΣ, πληρώντας τις προϋποθέσεις. Σε αυτά δε συγκαταλέγεται το ΟΑΚΑ, που παραδίδεται σταδιακά και συστηματικά στα νύχια των ιδιωτών...

-Η είδηση της βραδιάς:

Ο Δήμος Πετρούπολης φιλοδοξεί να έχει μες στα επόμενα χρόνια δικό του στάδιο με ανοιχτό στίβο, για να μπορεί να φιλοξενήσει πχ ένα πανελλήνιο πρωτάθλημα. Δεν είναι εύκολο, αλλά ο Σίμος αισιοδοξεί ότι θα ξεπεραστούν τα σχετικά -γραφειοκρατικά ή μη- εμπόδια.

Το κοντράστ - η (βασική) αντίθεση:

Τι λόγος γίνεται για αθλητισμό και ελεύθερο χρόνο, όταν νομοθετείται η 13ωρη εργασία;

Το ανέδειξε σωστά ο Φιλέρης, που θυμήθηκε τα νιάτα του (στην ΚΝΕ ή στην «Πρώτη», αν δεν κάνω λάθος) και ήταν κάτι παραπάνω από απλός συντονιστής. Η Σακοράφα αναπόλησε τη δική της νιότη, όχι για τα (πανελλήνια και παγκόσμια) ρεκόρ που έκανε, αλλά γιατί το ’74 οι εγκαταστάσεις ήταν σε καλύτερο επίπεδο από ό,τι σήμερα, μισό αιώνα μετά! Ο Πελετίδης σημείωσε εύστοχα ότι παλιότερα η «φτωχή Ελλάδα» -χωρίς τα ματωμένα πλεονάσματα και τα τεράστια έσοδα- μπορούσε να δίνει περισσότερα, συντηρώντας πχ ένα στάδιο, με έναν φύλακα. Κι ο Σίμος σημείωσε ότι αυτό συνέβαινε εν πολλοίς γιατί υπήρχε ένα αντίπαλο δέος, με γυμναστήρια και πισίνες για κάθε οικοδομικό μπλοκ και εγκαταστάσεις που παραμένουν μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς (πχ από τα χρόνια του Ζίβκοβ).
Μόνο που αυτό δεν είναι κάποιο είδος αθλητικής νοσταλγίας (Ostalgie, όπως λένε στη Γερμανία) αλλά ρεαλιστική ματιά, που στρέφει το βλέμμα της στο μέλλον, με βάση τις ανάγκες μας στο παρόν.

Συμπέρασμα: πώς θα βγει ο νέος Τεντόγλου (Μανόλο Καραλής κοκ);

Όχι ως σπορά της τύχης, αλλά αν δώσεις βάρος στους αθλητές, τα σωματεία, τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, τη μαζική άθληση. Κι ας μη σώσει να γίνουν όλοι πρωταθλητές, ας μην παίξουν ποτέ επαγγελματικούς αγώνες, ας κλοτσάνε απλώς μια μπάλα. Για κάθε εκατό τέτοιους -που συνεχίζουν να αθλούνται και δεν τα παρατούν- θα ξεπηδήσει ένα ή περισσότερα μεγάλα ταλέντα...

Ας δούμε και άλλες στιγμές της πρώτης αγωνιστικής ημέρας.

Καλύτερος νεο-εμφανιζόμενος (ρούκι): μπορεί να ήταν ο Papazo ή κάποιος καλλιτέχνης, αλλά εγώ θα πω το χατσαπούρι της ΚΝΕ, δίπλα στον παιδότοπο. Γεωργιανό τυρόψωμο, φτιαγμένο παραδοσιακά, από σφισσες με σοβιετικές φυσιογνωμίες και σταλινική ψυχή-αφοσίωση. Κρατάω μικρή επιφύλαξη για τις κουζίνες των μεταναστών -θα τις δοκιμάσουμε σήμερα.

Παίκτης-αποκάλυψη (για όσους δεν τον ήξεραν).

Ο Δημήτρης Μητσοτάκης και τα τραγούδια του. Που σε αντίθεση με τον συνεπώνυμό του, γ@μ@ει. Όπως και το Φεστιβάλ συνολικά. Όπως και ο συνεπώνυμός του, σε τελική ανάλυση, την τάξη μας. Αλλά αυτό είναι βιασμός, χωρίς συναίνεση -κι η κάλπη δε μετράει ως τέτοια, ιδίως όταν αλλοιώνει το βάρος κάθε ψήφου...

Δεν ήξερες ότι ήθελες/είχες ανάγκη να δεις.

-Τον Γιώργο Σαρρή να εκτελεί τη «Δραπετσώνα», λίγο -με τα ζιγκ-ζαγκ της ιστορίας- στο θρυλικό Νάι-Νάι.

-Τη Ζουγανέλη να ερμηνεύει Ζορμπαλά στο «τικ-τακ του ρολογιού». Για όσους σφους επιμένουν κακόβουλα να την μπερδεύουν με την Μποφίλιου, αυτή φορούσε κόκκινο φουστάνι (εκείνο που την κάνει να μοιάζει Κουκουέ) και τραγουδούσε χτες. Η Νατάσσα είναι αυτή που έχει κάνει λούτρινο-Αγκαλίτσα τον ΓΓ, σε κάθε Φεστιβάλ, εκνευρίζει τους δεξιούς ό,τι και να φορέσει και είναι πρόεδρος του σωματείου της. Και -για αυτό ίσως- η γέφυρα για να επιστρέψει μετά από χρόνια ο Μαραβέγιας...

-Τον Κωστή να μας λέει στο μικρόφωνο πόσο χαρούμενος είναι που ήρθε να τραγουδήσει σε αυτήν την ωραία κοινότητα...

Θα ήθελα να έχω δει -αλλά δεν πρόλαβα.

Μια γεύση από τον Papazo και όσα είπε για την Παλαιστίνη. Και τους «Σακάτηδες» στη μαθητική, που σύμφωνα με το ρεπορτάζ του 902, ήταν όνομα και πράγμα τέτοιοι, καθώς είχαν τραυματίες και μειωμένη σύνθεση...

-Λίγο παραπάνω κόσμο στις «παρέες που ξανασμίγουν», αλλά ήταν λίγο... «τρας» για τους κλασικούς θαμώνες της Λαϊκής Σκηνής (παλιά μέλη των Ζιγκ-Ζαγκ, της Οπισθοδρομικής Κομπανίας κτλ). Όταν μεγαλώσει κι άλλο το Φεστιβάλ και ανοίξει μια «καλτ σκηνή», θα βρουν το κοινό που τους αξίζει και θα είναι τεράστιο.

Η καλύτερη ατάκα

Κώστας Πελετίδης: το σύστημα αυτό συντρίβει την παιδικότητα...

Που μας θυμίζει πως στις χώρες του υπαρκτού η πραγματική προνομιούχος τάξη, που απολάμβανε τα περισσότερα προνόμια, δεν ήταν άλλη από τα μικρά παιδιά...

-Κριντζ αποκορύφωμα - ετεροντροπή.

Ο Μαραβέγιας να λέει πως η πρώτη του δισκογραφική δουλειά κυκλοφόρησε στην Ιταλία, σε είκοσι χιλιάδες αντίτυπα, δώρο με την εφημερίδα «Μανιφέστο», που είναι -λέει- ξαδερφάκι του «Ριζοσπάστη». Όχι;

Όχι, Κωστή, δοκάρι. Αλλά δεν πειράζει, προχωράμε -στη λίμνη, να κάνουμε παρέα στις πάπιες...

Βασικά, έπρεπε να τον φέρουμε Σάββατο, να μη βρίσκει ούτε παγκάκι να κάτσει με το κορίτσι του -που τώρα το ξέρουν όλοι- ή έστω παγάκι για το ποτό του...

Η τραγική ειρωνεία

Ο Μαραβέγιας να τραγουδά: «θέλω να τρέξω, να φύγω από εδώ, σε αυτόν τον καθρέπτη δεν είμαι εγώ» -σε σπάνιες στιγμές ειλικρίνειας. Και να συνεχίζει με τα «μικροπράγματα» -που αναρωτιέμαι αν τα πήρε ως τίτλο αυτός από τον Δημοκίδη ή αντιστρόφως.

Παίκτης-κλειδί: Νατάσσα Μποφίλιου, πολυεργαλείο. Παίζει παντού, σε όλες τις σκηνές, ακόμα και χτες μεταμφιεσμένη σε Ελεωνόρα -που όσο πάει μοιάζει στη Βίσση-, σε πάνελ συζητήσεων, ακόμα και χρέωση στα σουβλάκια αν της ζητηθεί...

Σολντ-άουτ-ξεπούλημα

Όλες οι συζητήσεις είχαν πάρα πολύ κόσμο. Αλλά εκεί που γινόταν το αδιαχώρητο ήταν στη συζήτηση για την σεξουαλικότητα με την Μπέλλου. Δεν ξέρω αν οι σφοι και φίλοι βρήκαν ενδιαφέρον το θέμα ή την ομιλήτρια. Θα υπέθετα ότι δε φταίει η αγριεμένη λίμπιντο και τα οξυμένα επίπεδα οργόνης τους, αλλά ότι διψάν για κάτι τεκμηριωμένο, μια ολοκληρωμένη επεξεργασία, ίσως και για κάτι διαφορετικό σε κάποια κρίσιμα σημεία. Και ξέρω ότι η επανέκδοση ενός παλιού βιβλίου για τη σεξουαλικότητα δεν αρκεί για να καλύψει σύγχρονα ζητήματα και όλες τις απορίες.

Θα έλεγα επίσης ότι ένας άγραφος φεστιβαλικός νόμος λέει πως κάποια πράγματα κινούνται στο γνωστό πλαίσιο -πχ η εισήγηση και οι απαντήσεις της Μπέλλου, χωρίς να έχω ακούσει-διαβάσει ούτε λέξη της. Και κάποια άλλα τείνουν να κινηθούν εκτός -και καλά κάνουν- όπως το τραγούδι του Μητσοτάκη «γυναικοκτονία» ή το σύνθημα «φασίστες κουφάλες έρχονται κρεμάλες», μετά από ένα άλλο τραγούδι. Είναι και οι αντιθέσεις ένα (δευτερεύον) στοιχείο της γοητείας και της φεστιβαλικής ομορφιάς...

Το καλύτερο στιγμιότυπο

-Οι αφίσες και τα συνθήματα, τα Παλαιστινιακά μαντίλια, ακόμα και οι κάλτσες των Πορτογάλων στα ίδια χρώματα. Και ο πάγκος των Παλαιστίνιων, δίπλα στους κομμουνιστές του Ισραήλ, που δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν -όπως ακριβώς άλλες χρονιές ήταν οι Ρώσοι σύντροφοι δίπλα στους Ουκρανούς. Ιδίως όταν έχουν στον πάγκο τους αυτοκόλλητα με συνθήματα κατά του Σιωνισμού!

-Το πανό των ΠΑΟΚτζήδων στην Τούμπα. Μπορεί οι κάφροι να είναι πρώτη ύλη για τα πογκρόμ του μέλλοντος, να τραγουδούν συνθήματα του στιλ «...Εβραίε, τον κ... σου γουστάρω» και να έχουν πολύ χαμηλό ταβάνι. Αλλά είναι σαφώς πάνω από όσους έχουν γίνει ένα με το πάτωμα, υπόδουλα σκυλάκια του συστήματος, και αρνούνται να κάνουν τα αυτονόητα απέναντι στο κράτος - δολοφόνο, έστω για τα προσχήματα.

-Οι ουρές των σφων για να γραφτούν συνδρομητές στην ΚΟΜΕΠ!

Ασύλληπτη εικόνα, από το παρελθόν του μέλλοντός μας, με δυνατούς συμβολισμούς, σαν το βαγόνι του Μετρό στη Ρωσία, όπου όλοι ήταν σκυμμένοι πάνω από ένα βιβλίο, αξιοποιώντας κάθε λεπτό για ψυχαγωγία και αυτομόρφωση. Η ελπίδα είναι εδώ...

Και πολλά ακόμα από τη Διεθνούπολη -που μπορούν να περιμένουν την επόμενη ανταπόκριση.

Το ταμείο της πρώτης μέρας

Μια πρώτη ένεση ενθουσιασμού -εν όψει και της σημερινής απεργίας ή των δύσκολων που έρχονται. Πολύς κόσμος για τέτοια μέρα -και χωρίς τους κλασικούς μαγνήτες, τύπου Βασίλη. Κι αν φεύγει λίγο νωρίτερα, δεν είναι ξενέρωτος. Ξενέρωτη είναι η ζωή μας σε αυτό το σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς. Και το Φεστιβάλ είναι μια παρένθεση που μας το θυμίζει, για να το αλλάξουμε.

Και σήμερα τι θα δούμε;
Ο καθένας ό,τι θέλει και του ταιριάζει. Αφήστε όλα τα γούστα να ανθίσουν. Αλλά ίσως έχει μια αξία παραπάνω -και ας μην ήταν στον αρχικό σχεδιασμό- να ακούσουμε τι θα έχει να πει ο Πάρις Ρούπος, που βρέθηκε στο στόχαστρο ακροδεξιών και εργοδοσίας, γιατί τόλμησε να σατιρίσει το σύμβολο του έθνους των εφοπλιστών, που στόλιζε τη δεξαμενή με τα βοθρολύματα.

"Λιπάσματα".

Απόσπασμα από την παράσταση στο πλαίσιο του Αντιφασιστικού Σεπτέμβρη, τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2025 στα Λιπάσματα.

Follow --> https://t.co/gUUNYSQPQI#lipasmata #antifasistikosseptemvris #antifascist #standupcomedy #roupos #parisroupos #comedygr #comedygreece pic.twitter.com/yFDMx9NZvE

— Paris Roupos (@ParisRoupos) September 17, 2025

        Προφανώς τους φασίστες δεν τους πειράζει το γεγονός, αλλά αυτός που το σατιρίζει. Και δείχνουν αλληλεγγύη στα σκατά, γιατί τα κουβαλούν στο κεφάλι τους...