Οι αριστεριστές

Δεν ξέρω αν έτυχε να διαβάσεις, σφε αναγνώστη, αυτό το κείμενο του Ατέχνως, και τα αποσπάσματα εν είδει βιβλιοπαρουσίασης, μιας βιωματικής αφήγησης για τους αριστεριστές των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, που θα μπορούσε να είναι τα προλεγόμενα ή η προϊστορία στο αφιέρωμα του Λαϊκού Στρώματος στο σύγχρονο αριστερισμό (τις αιρέσεις και τις μεταλλάξεις του), που θα παραμείνει ημιτελές, όπως όλα σχεδόν τα μεγάλα έργα. Μια «μπροσούρα» που ρίχνει μια τρυφερή ματιά στο παρελθόν το συγγραφέα και των συντρόφων/συναγωνιστών του, από την οποία λείπουν οι βαριές πολιτικές αναλύσεις, όχι όμως η ειλικρίνεια κι οι ωραίες πικάντικες ιστορίες –που είναι κι αυτό που μας μένει πολλές φορές στο τέλος.

Αυτή η ειλικρίνεια προχωρά σε μερικές ενδιαφέρουσες ομολογίες, που θα μας απασχολήσουν στο σημερινό κείμενο. Ο Δημήτρης Κουκουλάς ακολουθεί τη σχεδόν στερεοτυπική διαδρομή πολλών αριστερ(ιστ)ών της γενιάς του, από το εργατικό κίνημα (στροφή) στις γειτονιές και την οικολογία, κι από το μαοϊκό χώρο στην αγκαλιά του ρεβιζιονισμού και της ανανεωτικής αριστεράς (τουλάχιστον δεν πήγε στο ΠαΣοΚ)! Το ζουμί όμως βρίσκεται στο υποκεφάλαιο, όπου εξηγεί το ακριβές σκεπτικό της πολιτικής του μετατόπισης.

Το μεγαλύτερο, ίσως, πολιτιστικό και ταυτόχρονο πολιτικό γεγονός εκείνης της εποχής ήταν, νομίζω, το 1ο Φεστιβάλ Αυγής-Θούριου που έγινε στο Άλσος της Νέας Σμύρνης. Κάπου εκεί στο 77’ με 78’ πρέπει να ήτανε. Επήγαμε και εμείς οι άρτι ορφανισθέντες και… άγριοι μαοϊκοί. Επήγαμε στα… ρεβιζιόνια, όπως τους λέγαμε τόσα χρόνια! Καχύποπτοι και επιφυλακτικοί, όχι όμως εχθρικοί όπως στο ΚΚΕ, σαν παλιά που πηγαίναμε εμείς οι ΑΕΚτζήδες σε αγώνες του Παναθηναϊκού με άλλες ομάδες και ερχόντανε και αυτοί σε παρόμοιους δικούς μας αλλά ούτε εμείς ούτε αυτοί πηγαίναμε ποτέ στον Ολυμπιακό. Καχυποψία και επιφυλακτικότητα υποχώρησαν γρήγορα. Εκτός από το περίπτερο της Ρουμανίας που τους τα χώσαμε χοντρά για τον Τσαουσέσκου. Στο τέλος, πάντως, φύγαμε γοητευμένοι. Και δεν ήταν μόνο το υψηλό επίπεδο των πολιτιστικών εκδηλώσεων, το κέφι, τα σουβλάκια, τα κλαρίνα και τα βιολιά, τα κιόσκια με τα έντυπα και οι θεωρητικές συζητήσεις θεματικών ενοτήτων –από τόσο κοντά η «άλλη» άποψη. Ήταν και τα χαμογελαστά πρόσωπα ανθρώπων που δε συναντιόμασταν μέχρι τότε στους δρόμους. Αλλά ας μην κρυβόμαστε: το πιο σημαντικό, νομίζω, για όλους μας ήταν αυτή η διάχυτη αίσθηση ενός απροσδιόριστου ερωτισμού που διαπερνούσε την ατμόσφαιρα. Ερωτεύσιμοι άνθρωποι, γυναίκες και άντρες, με θελκτικά κορμιά σε … χαλαρές εκδοχές! Πρόσχαρες εθελόντριες χωρίς στηθόδεσμο με ανασηκωμένες… μυτούλες! Χαμόγελα, έλξη. Αυτά είναι πράγματα που νομίζω πως δεν τα προσέχουν οι ειδικοί μελετητές των κοινωνικών ανακατατάξεων και των κοινωνικών φαινομένων. Και είμαι σίγουρος ότι δεν έχει αξιολογηθεί ακόμη η ιστορική διάσταση αυτής της γιορτής, που τόσο καταλυτικά επέδρασε σε μια μεγάλη μερίδα κόσμου. Όπως εμείς, οι πρώην μαοϊκοί, που μετέωροι ως εκείνη τη στιγμή ήρθαμε σε επαφή με ανθρώπους που μέχρι τότε σνομπάραμε. Νιώσαμε την ανθρώπινη ζεστασιά. Και σαν ώριμοι από καιρό, δεχτήκαμε μια θετική αύρα από συναίσθημα και θεωρία. Ροζέ Γκαρωντύ, Νικος Πουλαντζάς, Ενρίκο Μπερλινγκουέρ. Και ίσως τότε εκεί να έπεσε ο πρώτος σπόρος για την μετέπειτα σταδιακή στροφή του «χώρου» μας προς ΚΚΕ Εσωτ., Συνασπισμό και Σύριζα.

Μπορεί αυτόν να τον κέρδισαν οι αναθεωρητές Ρηγάδες και να πήγε προς τα δεξιά, αλλά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο συσπειρώνει, οργανώνει κι αναπαράγεται σήμερα ο αριστερισμός των/της Εαακ –που κι αυτός εξάλλου πολιτικά προς τα δεξιά γέρνει. Με την ακατανίκητη γοητεία που ασκούν σε ανώριμες (ή απλά μικροαστικές) συνειδήσεις η αναζήτηση, οι χαλαρές, οργανωτικές δομές, η ελευθεριάζουσα δραστηριότητα, οι ευχάριστες γνωριμίες κι ο υφέρπων παραγοντισμός (socializing), που δεν μπορεί να σου προσφέρει ένα κόμμα με αυστηρή δομή και πολιτικό στίγμα. Κι είναι αρκετά εντυπωσιακό πώς ο αριστερισμός (στη χώρα μας και διεθνώς) πέρασε από το στάδιο του εργατισμού και της εξωτερικής μίμησης του χαρακτήρα της εργατικής τάξης, που τη συναντά σαν εξωτικό είδος, κάτι έξω από αυτόν κι επιχειρεί να αφομοιώσει μηχανιστικά κάποια στοιχεία της (πχ με τους φοιτητές να ακολουθούν τα πρότυπα της κινέζικης πολιτιστικής επανάστασης και να πιάνουν δουλειά σε εργοστάσια) στην άλλη όψη του νομίσματος και την πλήρη σχεδόν άρνηση κάθε εργατικού στοιχείου (που δεν υποδηλώνεται συνήθως ανοιχτά, αλλά με την προσπάθεια να εκφραστεί η νέα βάρδια της εργατικής τάξης, τα νέα δυναμικά στρώματα, και όχι μόνο το παρωχημένο χειρωνακτικό προλεταριάτο).

Αυτός, παρεμπιπτόντως, είναι ένας αρκετά περιεκτικός ορισμός του εργατισμού. Όταν δηλ μη εργατικά στοιχεία, επικαλούνται με ζήλο την εργατική τάξη και προσπαθούν άγαρμπα και επιθετικά να φανούν ως γνήσιοι (αν όχι κι αποκλειστικοί) εκφραστές της.

Μια γκροτέσκα, υπερβολική καρικατούρα, που προβάλλεται μερικές φορές στον αντίποδα, είναι αυτή των σκληρών κι αγέλαστων προσώπων, με τα ροζιασμένα χέρια και τα αλύγιστα χείλη, που δένουν το ατσάλι, με ατσάλινη μηχανική σκέψη, και γίνονται ιμάντες μεταφοράς της σιδερένιας θέλησης του κόμματος, χωρίς ίχνος πρωτόβουλης δημιουργικότητας.

Σε αυτό το τεχνητό, εν πολλοίς, δίπολο, οι σκληραγωγημένοι εργάτες φαίνονται ικανοί και οι πλέον κατάλληλοι, για να κάνουν και να φέρουν εις πέρας την επανάσταση, σε αντίθεση με τους καλλιεργημένους, πλην αμφιταλαντευόμενους, διανοούμενους, που φαίνονται πιο κατάλληλοι για να ενσαρκώσουν το νέο τύπο ανθρώπου, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα, την ευρυμάθεια και τον πλούτο που θα το χαρακτηρίζει και θα προωθήσει την οικοδόμηση της κοινωνίας του μέλλοντος.

Εκτός κι αν προτάξουμε την αρνητική διατύπωση των παραπάνω θέσεων. Ότι δηλ η αφρόκρεμα της πνευματικής ελίτ δε θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις ενός δύσκολου και μακροχρόνιου αγώνα (πόσο μάλλον ενός επαναστατικού ξεσπάσματος κι ενός εμφύλιου, ταξικού πολέμου). Και στον αντίποδα πως μια μονοδιάστατη, αμόρφωτη τάξη δε φαντάζει ικανή να αναλάβει μεγάλες ιστορικές πρωτοβουλίες, να υπηρετήσει δημιουργικά μια μεγαλόπνοη προοπτική και να δώσει ώθηση στο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.

Το παραπάνω δίπολο μπορούμε να το δούμε σε αρκετές παραλλαγές: χειρωνακτική-πνευματική εργασία, θεωρία-δράση, σπουδάζουσα και εργατιά, σφοδρός έρωτας και μεγάλη, μακρόχρονη σχέση (για να πιάσω κι αυτό το «ερωτεύσιμοι» του αποσπάσματος του ΔΚ).

Κάποιοι θεωρούν αυτονόητο (και είναι) ότι χρειάζεται ένας συνδυασμός, που θα ξεπερνά τις παραπάνω μονομέρειες. Κάποιοι άλλοι προσθέτουν (κι έχουν δίκιο) πως το βάρος θα πρέπει να δοθεί παρόλα αυτά στην εργατική τάξη και όχι πχ σε κλάδους με μικροαστικά στοιχεία που προλεταριοποιούνται μεν, αλλά κουβαλάν πολλά στοιχεία της παλιάς τους συνείδησης και αρνούνται να τα αποκηρύξουν ή να νιώσουν τον εαυτό τους ίσα κι όμοια με τους άλλους εργάτες, να κάνουν κάποια χειρωνακτική δουλειά (εάν δε βρίσκουν στο αντικείμενό τους), κτλ. Αλλά αυτή η προτεραιότητα δεν είναι στείρα, αρνητική, βάρος στο ένα από τα δύο, και εις βάρος του δεύτερου. Γιατί, από αυτή την άποψη, το βάρος πρέπει να δοθεί στα καλύτερα στοιχεία και των δύο, με στόχο την αμοιβαία υπέρβαση των ανεπαρκειών τους.

Και αυτός ακριβώς είναι, όπως το αντιλαμβάνομαι τουλάχιστον, κι ένας από τους βασικούς ρόλους που καλείται να επιτελέσει το κόμμα, ως πρωτοπορία της εργατικής τάξης κι ενιαίος εκφραστής των διαφόρων τμημάτων της.

Για τη σύγχρονη, επαναστατική διανόηση

Σήμερα η κε του μπλοκ περιορίζεται σε μια τεμπέλικη ανάρτηση, από το αρχείο του κυριακάτικου ριζοσπάστη και τα περιεχόμενά του σα σήμερα, πριν από εννιά χρόνια. Όπου μπορεί να βρει κανείς κοντά στα άλλα δηλώσεις προσωπικοτήτων για το επικείμενο τότε 17ο συνέδριο κι ανάμεσά τους το γνωστό εγκληματολόγο πανούση –τότε του συνασπισμού και σήμερα της δημάρ, αν δεν κάνω λάθος. Αλλά και προσυνεδριακό διάλογο –για τον οποίο η κανέλλη έγραφε στη στήλη της πως τον διαβάζει με κομμένη ανάσα- με την επιστολή του βασίλη λιόση, που (δεν ασχολείται με την περίφημη θέση εννιά και τη θέση της χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, όπως θα υπέθετε κανείς, αλλά) κάνει μια αρκετά ενδιαφέρουσα ανάλυση και καταλήγει σε ένα εξίσου ενδιαφέρον συμπέρασμα σχετικά με τα περιθώρια που έχει το σύστημα για παραχωρήσεις –προ κρίσης, υπενθυμίζω.

Το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα θέτει σήμερα μια σειρά αιτημάτων που σε άλλες εποχές θα λέγαμε πως είναι «εντός» συστήματος. Αναφερόμαστε στην εποχή των «παχιών αγελάδων» του ιμπεριαλισμού, όπου η ανάγκη συσσώρευσης άφηνε περιθώρια παραχωρήσεων. Σήμερα αυτά τα περιθώρια έχουν στενέψει τόσο, που τα αιτήματα τείνουν να βγουν, αν δεν έχουν ήδη βγει έξω από τα πλαίσια του συστήματος. Αυτή η διαπίστωση σε καμία περίπτωση δεν υπονοεί την ανάγκη αντικατάστασή τους με άλλα πιο «ρεαλιστικά». Απαιτείται, όμως, η κατανόηση του γεγονότος ότι αυτά τα αιτήματα είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατακτηθούν σήμερα, πρέπει, όμως, να αποτελούν γνώμονα για τις κατακτήσεις των εργαζομένων.

Στο ιστορικό ένθετο βρίσκουμε ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα που επιμελήθηκε ο πετρόπουλος και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στον κυριακάτικο ρίζο για τα προηγούμενα συνέδρια του κόμματος. Αλλά αυτά είναι μόνο το ορεκτικό για το κυρίως πιάτο που ακολουθεί: την παρέμβαση της αλέκας σε μια παρουσίαση του βιβλίου του ρούση για τη σύγχρονη επαναστατική διανόηση.

Δεν είναι μόνο πως ο ρούσης είχε ξαναπροσεγγίσει τότε το κόμμα (ήδη από τα χρόνια των νατοϊκών βομβαρδισμών στη γιουγκοσλαβία) κι αρθρογραφούσε συχνά-πυκνά και στο ρίζο. Αλλά διατηρούσε άριστες σχέσεις και με την αλέκα, την οποία είχε συμπεριλάβει στις εισαγωγικές ευχαριστίες εκείνου του βιβλίου, επειδή ξέκλεψε λίγο χρόνο από τις προετοιμασίες του συνεδρίου, για να διαβάσει και να κάνει παρατηρήσεις πάνω στο αρχικό κείμενο.

Σήμερα λοιπόν η κε του μπλοκ αναδημοσιεύει αυτή την παρέμβαση της αλέκας, όχι τόσο για το αξιοπερίεργο (όπως μας φαίνεται με τα σημερινά δεδομένα) του πράγματος, αλλά για αυτό καθαυτό το περιεχόμενο μιας πολύ μεστής παρέμβασης, που σημειώνει πολύ εύστοχα το ρόλο του κόμματος ως συλλογικού διανοούμενου στη σύνδεση θεωρίας και πράξης, κομματικές αδυναμίες και φαινόμενα πρακτικισμού (που λειτουργεί συμπληρωματικά στο διανοουμενισμό), την ευθύνη των διανοούμενων και τον κίνδυνο ενσωμάτωσής τους από μικροαστικά και οπορτουνιστικά κόμματα –άκρως επίκαιρη σημείωση για την πορεία του συγγραφέα κι άλλα σημεία που αξίζει να διαβαστούν προσεκτικά. Καλή ανάγνωση.

Το να εκδίδεται ένα βιβλίο με θέμα την επαναστατική διανόηση, να αναπτύσσεται συζήτηση, διάλογος και αντίλογος είναι εξαιρετικό γεγονός. Διανύουμε μια περίοδο που κυριαρχεί - προς το παρόν - η προσπάθεια να λοιδορηθεί η έννοια της κοινωνικής επανάστασης, προς όφελος της αντεπανάστασης. Η έκδοση του βιβλίου και η συζήτηση που προκαλεί, φέρνει στο νου, τηρουμένων των αναλογιών, τη συμπεριφορά ενός μικρού παιδιού που βγάζει τη γλώσσα του στον ενήλικο που θέλει να τον ποδηγετήσει. Το να βγάζεις τη γλώσσα στην αστική τάξη και στους αστούς διανοούμενους είναι πράξη ευπρέπειας απέναντι στο λαό και στο κίνημά του.

Το βιβλίο του Γιώργου Ρούση θέτει με τη μορφή θέσεων και προβληματισμού ένα ζήτημα ειδικό από τη μια πλευρά αλλά και ενδιαφέρον από την άλλη. Για το ρόλο ενός τμήματος της σύγχρονης διανόησης, που δεν ανήκει ή δεν προσεγγίζει ακόμα ταξικά την εργατική τάξη, όμως υιοθετεί ή επιθυμεί να υιοθετήσει επαναστατικές θέσεις για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό ως κατώτερη βαθμίδα της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Ο Γιώργος Ρούσης υποστηρίζει ότι αυτή η ομάδα των διανοουμένων μπορεί να προέλθει από τους κόλπους της αστικής τάξης, και ακριβώς εδώ βρίσκεται η ιδιαιτερότητα. Η ομάδα των επαναστατών διανοούμενων, των τίμιων και ρομαντικών, όπως περιγράφει στο βιβλίο του ο Γ. Ρούσης, θα συναντήσει τη λυσσαλέα αντίδραση του κράτους και των κατεστημένων μηχανισμών, με στόχο είτε την ενσωμάτωση, είτε την απομόνωση και το τσάκισμά τους. Πέρα από την αξία που έχει για μας η συνεργασία, αποτελεί πρόσθετη πρόκληση να συναντηθούμε μαζί τους. Μια τέτοια ομάδα ανθρώπων, αν καταφέρει να τα βγάλει πέρα και διατηρήσει τη σταθερότητά της στο πλευρό του εργατικού κινήματος, είναι βέβαιο ότι θα βγει νικήτρια. Δε θα είναι μόνη της. Θα μπορεί να προσφέρει πολλά και στην πορεία.

Οι διανοούμενοι αυτοί θα έχουν και άλλες προκλήσεις μπροστά τους, η Κίρκη έχει πολλά πρόσωπα. Γνωρίζουμε πολύ καλά, από το χτες και το σήμερα, ότι και τα αστικά και τα μικροαστικά συντηρητικά κόμματα, αλλά και δυνάμεις οπορτουνιστικού προσανατολισμού, ενδιαφέρονται να έχουν μαζί τους προοδευτικούς και ριζοσπάστες διανοούμενους, επαναστάτες διανοούμενους, προκειμένου να τους χρησιμοποιούν ως αριστερή πτέρυγα κρούσης στην επίθεση ενσωμάτωσης.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι όλοι μαζί μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τέτοια και άλλα ζητήματα. Το εργατικό κίνημα, το ΚΚΕ έχει υποχρέωση να συναντηθεί και με αυτό το τμήμα της διανόησης, ανεξάρτητα αν είναι πολυάριθμο ή όχι, όπως έχει υποχρέωση να έρχεται σε επαφή με ό,τι καινούριο γεννιέται και εμφανίζει θετική τάση και δυναμική.

Η σύνδεση επαναστατικής διανόησης και συλλογικού διανοούμενου

Με την ευκαιρία του βιβλίου και του προβληματισμού που προκαλεί θα ήθελα να θέσω ένα ζήτημα που σχετίζεται με την επαναστατική διανόηση ως ένα βαθμό.

Πιστεύω όμως ότι αυτό το τμήμα της μη προλεταριακής διανόησης που θέλει να έχει μια ουσιαστική σχέση με το εργατικό κίνημα, πρέπει να δει και να εκτιμήσει και το ρόλο της προλεταριακής διανόησης, ανεξάρτητα αν σήμερα είναι και αυτή ολιγάριθμη.

Ο καπιταλισμός γεννά και αναπαράγει πενία και στρεβλή συνείδηση ως προς το τι σημαίνει ικανοποίηση των υλικών και γενικότερα ζωτικών αναγκών. Καλλιεργεί και παράγει, μέσω της απελπιστικής συρρίκνωσης του ελεύθερου χρόνου από την εργασία, πνευματική και πολιτιστική αλλοτρίωση και εξαθλίωση. Ταυτόχρονα, όμως, «παρέχει», παρά τη θέλησή του, τα μέσα και τα όπλα για τη χειραφέτηση και την επαναστατικοποίηση των εργατικών και λαϊκών μαζών, άρα υπάρχει αντικειμενικά έδαφος για την ανάπτυξη της εργατικής διανόησης, σε συνθήκες που διευρύνεται η σύνθεση της εργατικής τάξης και ανεβαίνει σχετικά το μορφωτικό της επίπεδο.

Η έννοια της επαναστατικής διανόησης συνδέεται στενά με την έννοια του συλλογικού διανοούμενου που έχει ξεχαστεί εδώ και πολλά χρόνια, για μια σειρά από λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναπτύξω.

Το κόμμα της εργατικής τάξης είναι συλλογικός διανοούμενος με την έννοια ότι συνενώνει την επαναστατική θεωρία με την επαναστατική πράξη. Είναι φορέας ανάπτυξης της θεωρίας γιατί δίχως ανάπτυξη της θεωρίας δε νοείται και ανάπτυξη της ικανότητας στην πολιτική δράση. Διαμορφώνει τις θέσεις και τις προτάσεις του στηριγμένο στην επιστημονική ερευνητική δουλιά. Το ζήτημα το θέτω και από τη σκοπιά του καθήκοντος που έχει το Κομμουνιστικό Κόμμα να επιβεβαιώνει αυτόν το ρόλο του συνεχώς.

Εδώ ανοίγω μια παρένθεση, και υπενθυμίζω, σε όσους έχουν μελετήσει τις Θέσεις της ΚΕ για το 17ο Συνέδριο, ότι είναι σαφής και σαφώς ειλικρινής η αυτοκριτική που κάνουμε για σοβαρές υποκειμενικές ελλείψεις και καθυστερήσεις στον τομέα αυτό. Έχουμε βάσιμη αισιοδοξία ότι τα επόμενα χρόνια θα γίνουμε καλύτεροι και ότι θα είμαστε σε θέση να ανοίξουμε νέους δεσμούς επικοινωνίας με όσους θέλουν να συνεισφέρουν στην προσπάθεια αυτή.

Όταν αναφερόμαστε στο Κομμουνιστικό Κόμμα ως συλλογικό διανοητή, δε σημαίνει ότι περιορίζουμε τη θεωρητική και επιστημονική έρευνα στις εσωκομματικές διαδικασίες, δεν την ταυτίζουμε αποκλειστικά με τη δράση του Κόμματος.

Όσο ισχυρό και να γίνει το ΚΚΕ στον τομέα αυτό, καθόλου δε θα γίνεται περιττός ο ρόλος της θεωρητικής και επιστημονικής έρευνας και συζήτησης στα πλαίσια ερευνητικών και θεωρητικών κέντρων, ιδιαίτερα εκείνων που αναγνωρίζουν το ρόλο του μαρξισμού, του επιστημονικού σοσιαλισμού, ανεξάρτητα αν υπάρχουν διαφορές σε θέματα της τρέχουσας πολιτικής ή και γενικότερου χαρακτήρα. Ο ρόλος ακόμα και των μεμονωμένων μαρξιστών επιστημόνων, επιστημόνων με εξειδίκευση σε μεγάλα ζητήματα που αφορούν τον εργαζόμενο άνθρωπο, το κίνημα, την εξέλιξη.

Η ταξική σκοπιά, από την οποία βλέπουμε τα ζητήματα, μας βοηθά να προβληματιζόμαστε, να μη φοβόμαστε να αξιοποιούμε χρήσιμες επιστημονικές απόψεις που προσεγγίζουν την αλήθεια χωρίς κατ' ανάγκη να ξεκινάνε από τη δική μας κοσμοθεωρητική αντίληψη.

Μας ενδιαφέρει να κατακτήσουμε υψηλό επίπεδο πρόγνωσης που σημαίνει ολόπλευρη ετοιμότητα. Σήμερα στρέφουμε την προσοχή μας στη μελέτη των ζητημάτων σχετικά με το σοσιαλισμό, την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα και των αιτιών της ανατροπής. Ζητήματα που αφορούν την εργατική τάξη, τη σύνθεσή της και την πορεία της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησής της. Το θέμα του ιμπεριαλισμού και των σύγχρονων εξελίξεων. Μας ενδιαφέρει η μελέτη της ιστορικής πείρας του Κόμματος σε ζητήματα στρατηγικής και τακτικής.

Δραπέτευση από το κλουβί των ιδεών της αστικής τάξης

Στις μέρες μας, παρά την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνικής, τη σχετική βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου, εξακολουθεί να υπάρχει και να αναπαράγεται ανοιχτά, και το κυριότερο συγκαλυμμένα, ο μεγάλος εχθρός του ανθρώπου και του κινήματος, ο διαχωρισμός της χειρωνακτικής και πνευματικής δουλιάς, ο διαχωρισμός της θεωρητικής και πρακτικής δράσης.

Βεβαίως, σήμερα οι διαχωρισμοί χειρωνακτικής και πνευματικής δουλιάς δεν εκφράζονται με τον ίδιο τρόπο όπως στο 19ο αιώνα ή και σε μεγάλο μέρος του 20ού. Ούτε στο επίπεδο της εργασίας, ούτε στο επίπεδο της σκέψης και της δράσης των αγωνιστών, των κομμουνιστών. Ωστόσο, υπάρχει πρόβλημα αρμονικής συνένωσης θεωρίας και πράξης. Υπάρχει πρόβλημα κάποιοι να παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στη διανοητική δουλιά και άλλοι περισσότερο ρόλο στην πρακτική. Σίγουρα δεν είναι δυνατή η εξίσωση των δύο αυτών πλευρών στο επίπεδο του ατόμου, της προσωπικότητας. Παίζει ρόλο και το μορφωτικό επίπεδο, οι προσωπικές ικανότητες και ιδιότητες, ο καταμερισμός δουλιάς στο κόμμα ή στο κίνημα. Ακόμα η ηλικία, που σχετίζεται με την πείρα.

Υπάρχει πρόβλημα, με ποια έννοια: Ο κάθε αγωνιστής, ο κάθε κομμουνιστής και κομμουνίστρια οφείλουμε να έχουμε, να κατακτάμε ένα όσο γίνεται πιο υψηλό θεωρητικό, πολιτικό και πολιτιστικό, μορφωτικό επίπεδο ώστε να φωτίζει η θεωρία και η επιστημονική μέθοδος τη δράση μας. Εχει ανέβει πολύ ψηλά η σημασία του όγκου, του εύρους, της ποιότητας των γενικών θεωρητικών γνώσεων, του πολιτικού και πολιτιστικού μορφωτικού επιπέδου στην αποτελεσματικότητα της δράσης. Εμείς, δε, που μιλάμε για σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, για επαναστατική διαδικασία οφείλουμε να κατακτήσουμε ένα πιο υψηλό θεωρητικό επίπεδο. Η συνειδητή δράση απαιτεί και γνώση και θέληση αυτοθυσίας και αυταπάρνησης. Το καθένα από μόνο του δεν αρκεί.
Τότε μπορεί να ανέβει η συλλογικότητα, η υπεύθυνη σκέψη, η αντικειμενικότητα στην κριτική και στην αυτοκριτική.

Η καταπολέμηση του πρακτικισμού και του εμπειρισμού είναι ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμηθεί ο υποκειμενισμός (άλλο υποκειμενισμός και άλλο προσωπική άποψη). Το ταξικό ένστικτο είναι σημαντικό ζήτημα, αυτό όμως δε φθάνει για να υπάρχει αναπτυγμένη και σταθερή ταξική συνείδηση, ταξική συνειδητότητα. Ο πρακτικισμός κουράζει και αποκαρδιώνει.
Για να είμαι δίκαιη, μπορεί ο πρακτικισμός και ο εμπειρισμός να είναι μαζικό φαινόμενο, όμως δεν πρέπει να υποτιμήσουμε το φαινόμενο του ψευτοδιανοουμενισμού, του εκλεκτικισμού, της επιτήδευσης, της ψευτοεπιστημονικότητας.

Αλλά και σε αυτά τα φαινόμενα μπορεί κανείς να είναι στον ένα ή στον άλλο βαθμό συγκαταβατικός, για ένα διάστημα, όμως σε ένα πράγμα πιστεύω να συμφωνήσουμε: Ότι ο επιστήμονας, ο διανοητής, ιδιαίτερα αυτός που έχει μισθωτή σχέση εργασίας, όταν καταλάβει, αργά ή γρήγορα, ότι οι γνώσεις και ικανότητές του είναι στην υπηρεσία του κεφαλαίου, ότι χρησιμοποιείται για να μένει ο λαός και η νεολαία στην ακινησία της μοιρολατρίας και της αλλοτρίωσης, της αποχαύνωσης, αυτός μια επιλογή έχει: Να δραπετεύσει από το κλουβί των αστικών ιδεών, των ιδεών της αστικής τάξης. Να σταθεί στο πλευρό της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων. Να ξεπεράσει τις προκαταλήψεις απέναντι σ' αυτό που αναφέρεται ως επαναστατική διαδικασία, κοινωνική επανάσταση, σοσιαλιστική και κομμουνιστική κοινωνία. Να στρατευτεί στο κίνημα κατ' αρχήν, στη μελέτη και στην έρευνα για το λαό. Αυτή η στράτευση είναι υποχρεωτική, διαφορετικά θα μείνει αιώνια στρατευμένος στους στόχους του αντίπαλου, είτε με την ενεργητική του συμμετοχή είτε με την αδιαφορία του. Ουδετερότητα δεν υπάρχει. Ο πραγματικός επιστήμονας, ο διανοητής που είναι ευαίσθητος απέναντι στα πάθη του λαού, δεν πρέπει να ανέχεται να μετατρέπεται ο ίδιος σε πρακτικιστή και εκτελεστικό όργανο των διανοουμένων της αστικής τάξης και του συστήματός της. Στις μέρες μας η κατοχή ενός πανεπιστημιακού διπλώματος, ενός πανεπιστημιακού τίτλου, δε σημαίνει καθόλου δυνατότητα επιστημονικής και διανοητικής δουλιάς με όρους ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Σ' αυτό το έδαφος μπορούμε να συζητήσουμε και να δράσουμε από κοινού με πολλούς. Εξαρτάται από εμάς αλλά και από αυτούς.

Η αποχουντοποίηση στα πανεπιστήμια

Η σημερινή ανάρτηση έχει τον εξής χαρακτήρα: να μαζέψει βοηθητικά στοιχεία για έναν φίλο της κε του μπλοκ, που έχει αναλάβει στα πλαίσια του μεταπτυχιακού του μια διπλωματική με θέμα: η αποχουντοποίηση στον χώρο των πανεπιστημίων.
Όταν μιλήσαμε, δύο ήταν οι βασικοί άξονες του προβληματισμού του. Να βρει ένα μαρξιστικό, θεωρητικό πλαίσιο για το ρόλο των διανοούμενων στο επαναστατικό προτσές. Και να βρει κόσμο που να έχει ζήσει τα γεγονότα από τη δική μας σκοπιά και να την υπερασπίζεται ακόμα. Το οποίο μάλλον αποκλείει όσους έφυγαν από το κόμμα το 91 (αλλά όχι απαραίτητα κι όσους έφυγαν δύο χρόνια νωρίτερα). Ο χουντής πχ μπορεί να έχει το όνομα και την χάρη, αλλά δε μας κάνει.

Εγώ θα γράψω εισαγωγικά κάποιες (πολύ) σκόρπιες σκέψεις, που έμειναν μισές και δεν έφτασαν να γίνουν κείμενο. Αλλά το θέμα είναι –περισσότερο από κάθε άλλη φορά- να πάρουν τη σκυτάλη στα σχόλια οι σφοι αναγνώστες, ο καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του, όπως στο σοσιαλισμό.

Η αποχουντοποίηση στα πανεπιστήμια πρέπει να ιδωθεί παράλληλα με τη σημερινή αντίστροφη διαδικασία και με το άσυλο στο οποίο συμπυκνώνεται η ουσία του πράγματος.
Η ελλάς ελλήνων χριστιανών φρίττει με αποτροπιασμό μπροστά στους μετανάστες και κατάληψη πανεπιστημιακών κτιρίων, και δεν ξέρει ποιο από τα δυο αποστρέφεται περισσότερο. Τους μελαψούς μετανάστες ή τις σκοτεινές καταλήψεις;

Κι έτσι αναποφάσιστη, όπως γυρνά απορημένη το κεφάλι δεξιά-αριστερά (για να πάρει περισσότερη φόρα προς τα δεξιά) έρχεται σε επαφή με την λάμα των καναλιών που ακρωτηριάζουν την κριτική της ικανότητα και σταδιακά αποκεφαλίζεται. Μένει ακέφαλη κι ανεγκέφαλη. Πιάνεται για τα καλά στη φάκα της κρατικής προπαγάνδας. Ακόμα κι όταν δεν έχει τυράκι, απλώς από συνήθεια.

Λες οι ποντικοί στην αθήνα, αντί για τυρί να τρων κασέρι; Μικρή σημασία έχει. Σημασία έχει ότι οι φοιτητές έπεσαν με τα μούτρα στο τυράκι της αποχουντοποίησης στον χώρο τους, και δεν μπόρεσαν να την επεκτείνουν πέρα από το πανεπιστήμιο.

Καρπός εκείνου του κινήματος και των συσχετισμών που διαμορφώθηκαν ήταν η κατάκτηση του ασύλου, που σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο. Η δικτατορία του κεφαλαίου επιστρέφει με άλλο πρόσωπο. Δεν ποινικοποιεί την ελεύθερη έκφραση σκέψης, αρκεί να παραμείνει τέτοια και να μη γίνει πράξη. Δεν λογοκρίνει απόψεις (λέμε τώρα) εφόσον παραμένουν στα ασφυκτικά πλαίσια που τους ορίζει. Δεν απαγορεύει τη σκέψη, την εμπορευματοποιεί. Ό,τι δεν πουλάει, πεθαίνει βάση του νόμου της ζούγκλας και του δαρβινισμού της αγοράς.

Το βασικό αίτημα της αποχουντοποίησης ήταν η δημοκρατία. Αλλά καμία δημοκρατία δεν μπορεί να σταθεί αφ’ εαυτής, χωρίς ταξικό περιεχόμενο. Η καλύτερη αστική δημοκρατία δεν παύει να ‘ναι στην ουσία της δικτατορία της αστικής τάξης. (Άλλο αυτό όμως, κι άλλο να λες για χούντα του δντ ή του καραμανλή).

Αυτή την ιδέα την είχε εκφράσει αρκετά καλά κι ο παπατζής ανδρέας με ένα γνωστό τσιτάτο. Δεν το θυμάμαι αυτολεξεί, αλλά θυμάμαι περίπου πώς πήγαινε. Για να έχουμε κάτι πρέπει να υπάρχει κάτι άλλο. Προϋπόθεση της δημοκρατίας είναι η εθνική ανεξαρτησία. Αλλά για να έχουμε εθνική ανεξαρτησία, πρέπει να υπάρχει λαϊκή κυριαρχία. Κι αυτή προϋποθέτει με τη σειρά της κοινωνική δικαιοσύνη. Ώσπου φτάναμε στην καρδιά του ζητήματος και σε ένα ψευδώνυμο του σοσιαλισμού.

Ο σοσιαλισμός είναι η «χούντα του προλεταριάτου» εις βάρος μιας χούφτας εκμεταλλευτών. Είναι δημοκρατία υπέρ της συντριπτικής πλειοψηφίας του κόσμου. Χωρίς αυτόν η δημοκρατία είναι μια κούφια έννοια, χωρίς ουσία και περιεχόμενο.

Απορία στο περιθώριο: σήμερα διάφορα εκφυλιστικά φαινόμενα έχουν καταφέρει αυτό που ούτε η χούντα δεν μπόρεσε να κάνει: να νομιμοποιήσουν στη συνείδηση αρκετού κόσμου την κατάλυση του ασύλου.
Ύστερα κυρ-πρόεδρε, τους λες ή δεν τους λες προβοκάτορες; Κανονικοί ασφαλίτες να ήταν, λιγότερα θα κατάφερναν.

Δεύτερο θέμα: Για τη σχέση πρωτοπορίας και διανοούμενων.

Μία από τις πιο κλασικές προσεγγίσεις είναι αυτή του γκράμσι στα τετράδια της φυλακής, όπου ήταν αναγκασμένος να γράφει με υπονοούμενα για να ξεφύγει από τη λογοκρισία της φυλακής κι ανέφερε τον μαρξισμό ως φιλοσοφία της πράξης. Κι ίσως να μην είναι μακριά η μέρα που εμείς οι πραξιστές θα αναγκαστούμε να μιλάμε πάλι με αλληγορίες και μεταφορές για να πούμε αυτά που θέλουμε. Όπως έκανε ο καμπανέλης στο μεγάλο μας τσίρκο, επί χούντας πάλι.

Άλλοι ανακαλύπτουν το νέο επαναστατικό υποκείμενο της εποχής στη σπουδάζουσα νεολαία. Κάποιοι άλλοι διαφωνούν, αλλά έχουν σχεδόν όλες τους τις δυνάμεις στα πανεπιστήμια. Άλλοι θεωρούν την ανάλυση του κόμματος για τους διανοούμενους ύστερο ζντανοφισμό. Και κάποιοι άλλοι επιχειρούν να αντισταθμίσουν με φτηνό εργατισμό την ανάλυση του λένιν για το απέξω.

Στη βενεζουέλα του τσάβες η πλειοψηφία των φοιτητών ανήκει στα ανώτερα στρώματα κι είναι εναντίον της μπολιβαριανής διαδικασίας. Στην ελλάδα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά, αλλά ο αριθμός των παιδιών που προέρχονται από εργατικές οικογένειες βαίνει μειούμενος. Και το κμε εξακολουθεί να φυτοζωεί, χωρίς να έχει κάποιο έργο στο ενεργητικό του τα τελευταία χρόνια.

Αλλά αν υπάρχει μια σταθερά από τα χρόνια του βλαδίμηρου, είναι το τσιτάτο που λέει ότι χωρίς επαναστατική θεωρία δε μπορεί να υπάρξει επαναστατικό κίνημα.
Αυτά τα λίγα από μένα. Η σκυτάλη στους σφους αναγνώστες.

Κύριλλε ελέησον

Η κε του μπλοκ κράτησε στο ψυγείο την ανταπόκριση της βιργινίας ρίχτερ για την εκδήλωση με τον κύριλλο για τους διανοούμενους και τώρα που οι συνθήκες ωρίμασαν κι η ζέστη χτυπάει κόκκινο, την προσφέρει δροσερό πιάτο στους σφους αναγνώστες.
Το κείμενο αυτό είναι άρθρο συνεργάτη μας κι ως εκ τούτου απηχεί προσωπικές λατρευτικές απόψεις και πεποιθήσεις της συγγραφέα του που βρίσκεται στα πρόθυρα της προσωπολατρίας. Κάποια σκόρπια σχόλια της κε του μπλοκ εντός του κειμένου βρίσκονται εντός αγκύλης και σε πλάγια γραφή για να ξεχωρίζουν και να διαχωρίζουν τη θέση της.

ΚΥΡΙΛΛΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ ΑΠΟΓΕΙΩΣΕ ΜΑΣ

Έτρεχα να φτάσω στην σύγχρονη εποχή, εκεί στην Θεμιστοκλέους πήγε να με φάει άδικα μια TDM κι όχι τίποτα άλλο αλλά θα πήγαινα χωρίς να έχω απολαύσει τον Κύριλλο από κοντά. Μια φορά τον είχα ακούσει (τηλε) και ήταν έρωτας με το πρώτο άκουσμα. “Τι είπε ο άνθρωπος!”
{Η πίστη σου σέσωκέ σε!. Προς το παρόν ο παπασταύρου αναφέρεται ως θνητός –τι είπε ο άνθρωπος- αλλά σύντομα η βιργινία θα εγκαταλείψει το μονοφυσιτισμό και θα ανακαλύψει τη θεία φύση Του}

Πέρα από την επιθυμία μου να τον ακούσω, έπρεπε να κάνω και την ανταπόκριση για τους συντρόφους Θεσσαλονικείς, που ελπίζω να την έχουν διαβάσει την ΚΟΜΕΠ 3/2010 γιατί εγώ θα γράψω τα εκτός αυτής {τη διαβάσαμε}. Λοιπόν για να εξηγήσω , ο Κύριλλος Παπασταύρου, υπεύθυνος της ΙΕ της ΚΕ του ΚΚΕ, θα μιλούσε σε εκδήλωση της Κ.Ο Δικηγόρων (!) για το άρθρο της Ελενης Μπελλου “Η σχέση της διανόησης με το Κόμμα”.

Μαζευτήκαμε σιγά-σιγά, 4-5 οι κάτω των 30 ήτανε, και οι περισσότεροι άνω των 65! Σκεφτόμουν εγώ, ρε τι ξύλο θα χουν φάει. Δυο σύντροφοι πιο πέρα συζητούσαν για την αντισυνταγματικότητα του Μνημονίου και λέγανε κάτι για παραγράφους κι εδάφια (εγώ δεν ξέρω, βοσκούσα τα πρόβατα εκεί κάτω).

Άρχισε ο ΘΕΟΣ (εντάξει απολίθωμα είμαι λίγο biased) και κρεμόμασταν από τα χείλη του.
{Μου το εξήγησε κι από κοντά τι είναι αυτό το biased, αλλά δεν το συγκράτησα. Ο νοών νοείτω}.
Σκοπός είπε του άρθρου είναι να διερευνήσει 3 πράγματα.
Το δύσκολο πρόβλημα της σχέσης των διαφόρων τμημάτων που εντάσσονται στην πνευματική εργασία με την εργατική τάξη
Την συμμαχία της ε.τ. με τους διανοούμενους που δεν εντάσσονται σε αυτήν
Πως συντάσσεται η δουλειά των κομμουνιστών διανοούμενων στην υπόθεση του ΚΚ.
Ας τα πιάσουμε λοιπόν ένα-ένα όπως τα έπιασε και ο ΘΕΟΣ.

1.Τα τελευταία χρόνια έχουν συντελεστεί αλλαγές που αφορούν τους εργαζόμενους της πνευματικής εργασίας. Παλιά ήταν κυρίως κρατικοί λειτουργοί ή αυτοαπασχολούμενοι.
Τώρα μια χούφτα χιόνι δηλαδή όλο και περισσότερα τμήματα εντάσσονται στην μισθωτή εργασία (εκεί πάνω άρχισα να κουνιέμαι εντόνως στην θέση μου, γιατί έλεγα από μέσα μου σαν ξόρκι -αχ που σαι νιότη που ‘λεγες πως θα γινόμουν άλλος- δεν έπιασε όμως γιατί συνέχιζε να παίρνει η διευθύντριά μου στο κινητό και όχι ο KANDEL).

Ανέφερε όλο και περισσότερους κλάδους που οργανώνονται με καπιταλιστική ιδιοκτησία (παροχή νομικών, ιατρικών, επιστημονικών υπηρεσιών), η οποία οργάνωση είναι αντιφατική ως προς την συνειδητοποίηση αυτών των τμημάτων των μεταβολών της κοινωνικής τους ένταξης.

Άνοιγμα παρένθεσης. Πάω σε συναδέλφισσα,
–Πάρε συναδέλφισσα το φυλλάδιο, αύριο έχουμε απεργία.
–Τι απεργία, έχω να τελειώσω την τάδε μελέτη.
–Τι να τελειώσεις την μελέτη, εδώ τελειώνουν την ζωή σου
–Ναι αλλά εγώ είμαι επιστήμονας
–Ναι αλλά εσύ παίρνεις 900 ευρώ
–Ναι αλλά μόλις πάρω την αύξηση, αφού θα δουν ότι κάνω reports στις 3 το βράδυ Κυριακής θα δεις τι μισθό θα μου δώσουν
Τίτλος Κατερίνα Τάδε, ΒΑ, Msc, άνιωθη. Κλείνει η παρένθεση.

2.Ενω παλιότερα η διανόηση απολάμβανε προνόμια που την έφερναν πιο κοντά στην αστική τάξη, πλέον συντελούνται συνθήκες που τείνουν να αποσταθεροποιήσουν αυτήν την σχέση.
Μισθωτά τμήματα της διανόησης εντάσσονται με όλο και χειρότερους όρους στην αγορά εργασίας (ρε μήπως να το βγάλω το διδακτορικό, κανένας δεν με παίρνει), ενώ μικραίνει συνεχώς το ποσοστό που εντάσσεται στην κρατική υπαλληλία (πάλι δεν πέρασα ΑΣΕΠ, το κέρατο μου). Άρα πλησιάζουν στην εργατική τάξη.
Βέβαια η ένταξη αυτή γίνεται με μικροαστικούς όρους, άρα είναι ευάλωτοι σε ρεφορμιστικά και οπορτουνιστικά ρεύματα -δεξιός τε και αριστερός - (νιαρ, νιουρ και ξύριζα, καθώς και το απόλυτο κόμμα της διανόησης ΔΗΑΝ)

Βέβαια εδώ έρχεται και η απόλυτη ατάκα “Η παρέμβαση του ΚΚ δεν μπορεί να έχει σχέση μόνο με την οικονομική σχέση («ένταξη στην καπ. παραγωγή αλλά και τον ρόλο της διανόησης στην βάση και το εποικοδόμημα» -φςςςςςς τι ειπεεεεε!!! Να πάω να το πω στον ξάδερφο μου, που έκανε 10 χρόνια να περάσει και να τελειώσει το πανεπιστήμιο με αντιγραφή και τώρα το παίζει μεγάλος επιστήμονας!!!!)

3.Το πιο μεγάλο θέμα ήταν το 3ο. Ο ρόλος του κομμουνιστή επιστήμονα (ρε μήπως να το κάνω το διδακτορικό?)
Είναι δύσκολη η ένταξη της επιστημονικής εργασίας στα πλαίσια του ΚΚ. Το πανεπιστήμιο σήμερα δεν μπορεί ΟΥΤΕ και θέλει να στηρίξει μια μαρξιστική εργασία, τον μαρξιστικό τρόπο σκέψης, αλλά αξιοποιεί την λεγόμενη μαρξίζουσα σκέψη, ενσωματώνοντας στην δουλειά του τον αναθεωρημένο μαρξισμό.

Ανοίγει παρένθεση. Η μικρή Βιργινία πριν ανακαλύψει τι είναι ο μαρξισμός, συνομιλεί με τον καθηγητή της.
–Κα Καθηγητά, το πείραμα έδειξε το αντίθετο από αυτό που προτείνουμε
–Αποκλείεται κάντο πάλι.
–Μα είναι η τρίτη φορά που το κάνω με στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα και είναι αυτό.
–Δεν γίνεται να πούμε αυτό, μετά δεν θα μας ξαναδώσουν χρηματοδότηση.
–Ναι αλλά αυτό είναι η αλήθεια
–Η αλήθεια δεν είναι μία (!!!!!!!!!!αυτό θα πει επιστήμων-αγνωστικιστής)
Κλείνει η παρένθεση.

Εδώ ο Κύριλλος έπιασε το νόημα της “θυσίας” του επιστήμονα. Ο εργάτης που απεργεί μπορεί να χάσει την δουλειά του, αλλά τον βοηθάει το ταξικό του ένστικτο. Για να μπορεί να κάνει το ίδιο ένας επιστήμονας, όχι μόνο να απεργήσει, αλλά να μη δημοσιεύσει ένα αντιμαρξιστικό άρθρο, πρέπει να έχει βαθιά γνώση του μαρξισμού-λενινισμού. Να είναι έτοιμος να καθυστερήσει 3-4 χρόνια να τελειώσει, και να είναι έτοιμος ότι μπορεί να μην πάρει ποτέ θέση στο πανεπιστήμιο (κοίτα να δεις, εγώ τα ήξερα από πριν!)

Το Κόμμα πρέπει να προσανατολίζεται και στους νέους χώρους που υπάρχουν επιστήμονες οι οποίοι θα στρατεύονται κάτω από την ταξική πάλη, ώστε να απεξαρτητοποιηθεί η σοσιαλιστική οικοδόμηση από τους αστούς ειδικούς. Είναι βασικό λοιπόν για το κόμμα η στρατολόγηση νέων επιστημόνων στα πλαίσια της μισθωτής εργασίας. (Θα πάω να το κάνω το διδακτορικό!)
{Το «απεξαρτητοποιηθεί» μπορεί να κατανοηθεί ως κάτι ανάμεσα στο «ανεξαρτητοποιηθεί» και το «απεξαρτηθεί», συνδυάζοντας και τις δύο έννοιες. Αν και αδόκιμος νεολογισμός, μου άρεσε και τον διατήρησα στο τελικό κείμενο}.

Στις συνθήκες που έρχονται θα είναι πολύ μεγάλος και ο ρόλος των κομμουνιστών επιστημόνων.
Εδώ ο Κύριλλος μας είπε μια πραγματική ιστορία. Καθηγητής “διέταξε” τον διδακτορικό του να γράψει εργασία για τον αντιμαρξιστικο τρόπο δράσης του ΚΚΕ, και του είπε ότι κριτήριο για την λήψη του διδακτορικού διπλώματος θα είναι η διαγραφή του από το Κόμμα.
Αλήθεια? Τραβηγμένο? Θα το κρίνει η ιστορία. (μπα άστο το διδακτορικό)

Όπως και να χει, το Κόμμα πρέπει να έχει ποδιά σε κάθε κάθε ΚΑΘΕ χώρο δουλειάς ώστε να μπορεί να συσπειρώνει της μάζες, να τις καθοδηγεί, ώστε να αντιδράσουν στις συνθήκες που έρχονται.

Για το Σφυροδρέπανο, ανταποκρίτρια Βιργινία Ρίχτερ (ερωτευμένη με τον Κύριλλο)

Η κε του μπλοκ γνωστοποιεί στους επίδοξους σχολιαστές του κειμένου ότι η ανταποκρίτρια βιργινία βρίσκεται σε διακοπές για να ξεπεράσει τον έρωτά της –εκτός κι αν τον έπεισε να την ακολουθήσει- και δε θα μπορεί να απαντήσει άμεσα στα σχόλιά της. Ίσως όμως μπορεί να το κάνει στη θέση της ο μονίμως ερωτευμένος –όχι απαραίτητα με τον κύριλλο- κομμουνάρος ουγκ-ουγκ που παρακολούθησε κι αυτός την εκδήλωση.

Ενδιαφέρον άρθρο για τη διανόηση -με αφορμή την περίπτωση του αϊνστάιν- με καλές παραπομπές στους κλασικούς είχε και το τελευταίο πριν. Ωστόσο η κε του μπλοκ θεωρεί πως το καλύτερο κείμενο που έχει διαβάσει για τη διανόηση είναι το σχετικό βιβλίο του ρούση, το τελευταίο πριν τα σπάσει στο κόμμα με ευχαριστίες στον πρόλογο προς την αλέκα και αναφορά στο 17ο συνέδριο. Στο ίδιο βιβλίο βρίσκει κι ο σκαμπαρδώνης τον αυτοπροσδιορισμό του ρούση ως μικροαστού διανοούμενου που τον χρησιμοποίησε και στον περιβόητο προσυνεδριακό.
Συλλεκτικό από κάθε άποψη..

Υγ: από την επόμενη ανάρτηση η κε του μπλοκ αρχίζει εκτενές αφιέρωμα στα όσα έζησε κατά την παραμονή της στην τουρκία. Υπομονή..