Κομμουνισμός σημαίνει φως…

(…κι είναι καημός πολύ πικρός)

Δεύτε λάβετε φως από το πατριαρχείο της κομμουνιστικής ορθοδοξίας. Αλλά μετά ήρθε το σχίσμα των εκκλησιών με τους κινέζους κι οι αιρετικοί ευρωκομμουνιστές που τους καταδικάσαμε στην τρίτη οικουμενική των κομμουνιστικών κομμάτων. Ετερόφωτα σώματα που έκαναν τη βόλτα τους σαν πλανήτες περιπλανώμενοι κι έφυγαν για τη δύση απ’ τον τρίτο δρόμο για το σοσιαλισμό. Κι είχαμε και τους τρότσκες να λεν πως το φως διαδίδεται σε όλο τον κόσμο ταυτόχρονα κι όχι σε μια μόνο χώρα.
Πώς θα γίνει δηλ; Γύρω-γύρω σκοτάδι και στη μέση φως;

Ο ρόλος του διαφωτιστή είχε νόημα όσο ο κόσμος ζούσε στο σκοτάδια του αναλφαβητισμού και της αμάθειας και διψούσε για εργαλεία που θα τον ‘καναν να φωτίσει το μυστήριο της ζωής κι όσα συμβαίνουν γύρω του.
Σήμερα τον λούζουν ένα σωρό φώτα, εκτυφλωτικά και πολύχρωμα για να μην τον αφήσουν να δει την αλήθεια. Πολύχρωμο life style περιτύλιγμα στη μαυρίλα κι ένας ποταμός άχρηστες πληροφορίες τον πνίγουν μες σε ένα ωκεανό ασημαντότητας και του σβήνουν κάθε δίψα για αλήθειες.

Κι εμείς σα δυο φωτάκια βραδινού αεροπλάνου πάμε να του τραβήξουμε την προσοχή. Και γινόμαστε ενίοτε φορτικοί σα λέιζερ που τον τυφλώνουν –όπως όταν βγαίνεις στο φως μετά από βαρύ ύπνο. Μα πώς αλλιώς θα διαπερνούσαμε τα άλλα φώτα που τον χτυπάν πρωί-βράδυ για να τον φτάσουμε;
-Καλημέρα σας. Ριζοσπάστη θα πάρετε;
Κλείνουν τα παντζούρια μπροστά από μάτια κι αυτιά και συνεχίζουν μακάρια.

Και μετά ψάχνουμε όπως στο στρατό να βρούμε πού βάζουν οι αστοί το αντι-κούκου της ταξικής συνείδησης. Κι αν είναι εγγενές στις σχέσεις παραγωγής και στο φετιχισμό του εμπορεύματος ή το βάζουν στην τηλεόραση και τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους.

Για εβδομήντα χρόνια είχαμε το φάρο της σοβιετικής ένωσης να μας φωτίζει. Ένα από τα θαύματα της παλιάς τάξης πραγμάτων και του κόσμου που χάθηκε. Κι όπως θα έλεγε κι ο κομάντο, το κουκουέ είναι το τελευταίο ύψωμα στο οποίο προλαβαίνεις ακόμα να ανέβεις και να δεις τι ήταν αυτό που αφήσαμε πίσω μας. Κι από εκεί πια αποχαιρέτα τον το φάρο που χάσαμε. Κι αν φτωχικό τον βρήκες δε σε γέλασε.

Κάποιοι λένε ότι ήταν παγίδα, σαν τους δόλ-ιους φάρους*. Τον ακολουθήσαμε και τσακιστήκαμε στα βράχια. Αλλά πιο κοντά στην αλήθεια είναι ο μύθος του ίκαρου που πέταξε για την έφοδο στον ουρανό με δαιδαλώδεις αντιφάσεις και ζιγκ-ζαγκ σαν αυτά της ηγεσίας που μας στοίχισαν την ήττα. Προς τιμήν του βάφτισαν το πέλαγος που έπεσε ικάριο και το δικό μας αρχιπέλαγος γκούλαγκ. Γιατί την ιστορία τη γράφουν οι νικητές όπως θέλουν και διακηρύσσουν το τέλος της.

Αλλά την κομμουνιστική μυθολογία του κινήματος τη γράφουν οι λαοί για τους ήρωές τους που γίνονται είδωλα. Άλλο αν μετά υπογράψαμε καταδίκες της προσωπολατρίας κι οι ρεβιζιονιστές διέγραψαν τους ειδωλολάτρες από το κόμμα. Ώσπου ήρθε η εικονομαχία για το σφυροδρέπανο και τα ‘κονίσματα που έλεγε κι ο χαρίλαος, και ξανάρθαμε στον ίσιο δρόμο.

Και ποιο είναι το επιμύθιο της ιστορίας με τον ίκαρο;
Ο αδύναμος κρίκος είναι εκεί που οι αστοί ήταν αδύναμοι και δεν είχαν καλό αντηλιακό.
Κοίτα, οι άλλοι έχουν κινήσει, έχει η πλάση κοκκινίσει,
άλλος ήλιος έχει βγει, σε άλλη θάλασσα, άλλη γη.

Αν οι εφοδεύοντες στον ουρανό πλησιάσουν πολύ στο άρμα του ήλιου θα γίνουν κατάμαυροι, ασορτί με την αντίδραση που θα νικήσει. Αν μείνουν μακριά του μένουν χλομοί, ασορτί με τις πιθανότητες να νικήσουμε. Κι η ζωή γίνεται απάλευτη όπως στη σουηδία που έχει έξι μήνες νύχτα.

Εμείς στο ηλιακό σύστημα της σοβιετίας είχαμε ρόλο δορυφόρου. Βλαστάρια που φύτρωσαν στραβά προς το παράθυρο ψάχνοντας το λιγοστό φως του φάρου. Κι όταν έσβησε το καντήλι του σε εμάς έμειναν οι στρεβλώσεις κι η ρετσινιά του φυτού.
Αφήστε όλα τα κκ να ανθίσουν.

Η σοβιετία ζει και βασιλεύει μου λέει η γοργόνα κάθε φορά που τη ρωτάω. Αλλά ο ήλιος της βασίλεψε και χάθηκε στη δύση. Το ηλιοβασίλεμα που συγκλόνισε τον κόσμο, όχι επειδή ήταν όμορφο, όσο δραματικό.
Το φως του κομμουνισμού ταξιδεύει παντού, ακόμα και στο κενό ηγεσίας. Το κατάπιε όμως η μαύρη τρύπα της περεστρόικα και της γκλάσνοστ που έριξε φως στις μαύρες κηλίδες της ιστορίας κι αμαύρωσε το σύντροφο με το μουστάκι.

Έκτοτε ζούμε τη μεγάλη νύχτα του κινήματος και περιμένουμε να γυρίσει η περσεφόνη για να τιμωρήσουμε τους περσεφονιάδες που κυνηγάν τη ζωή μας.
Ο πάγος κόλλησε, ο δρόμος που χαράξαμε έσβησε.
Ζούμε στην εποχή των παγετώνων χωρίς τον ήλιο που θέρμαινε την ελπίδα της επανάστασης και ξαφνικά έσβησε όπως στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Η φαντασία κι οι αστοί στην εξουσία.

Αλλά το πιο πηχτό σκοτάδι είναι λίγο πριν ξημερώσει. Και το άστρο της σοβιετίας μένει πυξίδα στον ουρανό να δείχνει την έφοδο. Σα μεγάλη σοβιετική άρκτος με τη μικρή πιο δίπλα για δορυφόρο της, σα ddr.

Κι αν τα ορφανά της πάμε και της ανάβουμε πότε-πότε ένα κεράκι δεν είναι για λιβάνισμα. Είναι το φωτάκι που ξορκίζει τον παιδικό φόβο για το σκοτάδι και μας νανουρίζει για το μακάριο ύπνο του δικαίου όπου θα ονειρευτούμε την επανάσταση.
Το όνειρο πρέπει να ζήσει. Για τα ορφανά μας. Για την εκδίκηση.

Το βάθος του ουρανού είναι πάντα κόκκινο, αλλά από εδώ που είμαστε δε φτάνουμε να το δούμε. Πρέπει να σηκωθούμε όλοι μαζί σαν ανθρώπινη πυραμίδα και να υψώσουμε επιτέλους ταξικό ανάστημα.
Αν δεν καείς εσύ, αν δεν καώ εγώ πώς θα γενούνε τα σκοτάδια φως;

Άλλο αν στο τέλος καήκαμε όλοι μαζί ομαδικώς στον χυλό του συνασπισμού και της περεστρόικα και τώρα φυσάμε και το γιαούρτι στις συμμαχίες. Και γενικώς το φυσάμε (με winds of change και τα ρέστα) και δεν κρυώνει. Κι άντε μετά να βρεις τους καλοπροαίρετους. Και να ξεχωρίσεις τους καλούς απ' τους κακούς.

Το καλό και το κακό. Το καλό και... Έλα ρε ειρήνη, εξήγησέ τους κι εσύ, τι να πω;
http://www.youtube.com/watch?v=T86alHPkCt0

Έλα στο φως και φύγε απ' το σκοτάδι

Υποσημειώσεις

*http://www2.rizospastis.gr/page.do?publDate=25/7/2010&id=12322&pageNo=9&direction=1

Αποκατάσταση

Την κυριακή που μας πέρασε συμπληρώθηκαν 17 χρόνια από την πολιτική κηδεία του νίκου ζαχαριάδη στο πρώτο νεκροταφείο αθηνών. Εκεί όπου -σύμφωνα με το ρεπορτάζ συντάκτη γνωστής αστικής φυλλάδας- παρουσία της ηγεσίας του κκε, ακούστηκε το σύνθημα "Στάλιν ζεις εσύ μας οδηγείς".

Αν οι πληροφορίες είναι σωστές, το γεγονός είναι συγκλονιστικό. Γιατί αν αφαιρέσουμε 17 χρόνια φτάνουμε στο έτος 1991. Όπου κανονικά ταιριάζει το αντώνυμο του σωτήριος, κι όποιος έχει κάποια ιδέα σχετικά ας τη συνεισφέρει.

Οκτώβρης 91.
Είμαστε δυο μόλις μήνες πριν τον επιθανάτιο βρόγχο της εσσδ, την τυπική ληξιαρχική πράξη θανάτου της.
Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Όπου μάνα η μαμά πατρίδα σοβιετική ένωση που χάνουμε για πάντα και παιδιά τα ορφανά της που φεύγουν μαζικά από το κόμμα. Άλλοι στον συν κι άλλοι στο σπίτι τους.
Η ιστορία φτάνει σε τέλμα που πολλοί αστοί βιάστηκαν να βαφτίσουν τέλος της. Δεν τελειώνει βέβαια. Αλλά η εξέλιξή της μοιάζει να σταμάτησε στα τέλη του 80. Κι εμείς ακόμα ψάχνουμε τον πάτο στο πισωγύρισμα.

Οι πολιτικοί ηγέτες κοιμούνται κομμουνιστές και ξυπνάνε θιασώτες της αγοράς και της δημοκρατίας της.
Τα ΚΚ χάνουν τον μπούσουλα, απαρνούνται κονίσματα και σύμβολα, μεταλλάσσονται. Το κκε δείχνει χαρακτήρα και κρατάει. Τη στιγμή που οι άλλοι μεταλλάσσονται σε σοσιαλδημοκράτες νέας κοπής, η δική του μετάλλαξη βγάζει και λίγο ναρ.

Μες στον κακό χαμό, το κριτήριο των μαζών για άλλη μια φορά είναι αλάνθαστο. Δυο μήνες πριν πέσει η αυλαία, ξέρουν ήδη τον δολοφόνο. Τέσσερα χρόνια πριν βγάλει το κόμμα τα πρώτα συμπεράσματα, έχουν βγάλει ήδη τα δικά τους. Κι αποκαθιστούν άτυπα τον σύντροφο από ατσάλι πριν από οποιαδήποτε κομματική συνδιάσκεψη.
Και όχι απλά κι αόριστα τον σύντροφο με το μουστάκι, αλλά το σύστημα και την χώρα που αντιπροσώπευε.
Τη στιγμή που όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά...
Ρίγος...

Επτά χρόνια πριν, κάποιος φίλος μου και βασικός αναγνώστης του μπλοκ, αρνούνταν πεισματικά να ενδώσει στην πίεση να μπει στην κνε κι έπαιζε φουλ άμυνα. Η καλύτερη άμυνα βέβαια ήταν να στείλει τη μπάλα στην εξέδρα κάνοντας χαβαλέ. Έτσι, μεταξύ άλλων μου έλεγε ότι θα έδινε βιογραφικό όταν το κόμμα αποκαθιστούσε τον ζαχαριάδη.

Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι (αν και ο φίλος μου παραμένει ασόβαρος και... ανοργάνωτος). Αυτός έχει ξεχάσει την αστεία δικαιολογία του κι εγώ πλέον δε μπορώ να τον βάλω πουθενά, ακόμα κι αν ήθελα.
Αλλά απάντηση σε αυτό που μου έλεγε ούτε και σήμερα μπορώ να δώσω υπεύθυνα.
Αποκατέστησε το κόμμα τον νίκο ζαχαριάδη;
Έλα ντε. Ιδού η απορία...

Για το τυπικό της υπόθεσης έχω ακούσει γνώμες που διίστανται.
Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι η αποκατάσταση αυτή δεν έγινε ποτέ. Και η μειοψηφούσα λέει ότι η παρουσία της ηγεσίας του κόμματος στην κηδεία του ζαχαριάδη λειτούργησε τρόπον τινά εν είδει αποκατάστασής του.
Το πιο εκπληκτικό είναι ότι τυπικά η μία εκδοχή δεν αποκλείει την άλλη...

Ακόμα όμως κι αν ισχύει η δεύτερη εκδοχή... Αρκεί αυτό;
Αρκεί μια τέτοιου είδους αποκατάσταση σε έναν ηγέτη που σφράγισε με την παρουσία του -ακόμα και με την απουσία του- τη σημαντικότερη περίοδο του κόμματος;
Η απάντηση προφανώς είναι όχι.
Συν τοις άλλοις τέτοιες μετά θάνατον αποκαταστάσεις έχουν λιγότερη αξία, κινούμενες ελαφρώς και στη λογική του "ο νεκρός δεδικαίωται".
Υπάρχουν όμως και ελαφρυντικά. Ας δούμε πρόχειρα τρία από αυτά.

-όσο πιο μεγάλος είναι ένας ηγέτης τόσο πιο αθόρυβα γίνεται η αποκατάστασή του. Άγραφος νόμος για σοβιετικούς και σοβιετόφιλους.
-για τους συγγενείς και τους φανατικούς οπαδούς του ζαχαριάδη -και του όποιου ζαχαριάδη- καμιά αποκατάσταση δεν θα ήταν αρκετή. Όχι όσο γίνεται κριτικά, αντί με τον ν.ζ. -νεκραναστηθέντα- καβάλα στ' άλογο.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου οι συγγενείς έχουν μάλλον δίκιο να διαμαρτύρονται (πχ περίπτωση πλουμπίδη, που έγινε με απόφαση του ΠΓ του υπό παρανομία κόμματος, χωρίς την απαιτούμενη δημοσιότητα).
-πιο σημαντική από το τυπικό κομμάτι είναι η ουσιαστική αποκατάσταση.
Αυτό εν μέρει είναι ζήτημα πολιτικής ερμηνείας αν έχει γίνει ή όχι. Αντικειμενικά όμως και ο στάλιν και ο ζαχαριάδης χαίρουν σήμερα γενικότερης εκτίμησης στις τάξεις του κόμματος από το σύνολο των μελών του.
Και μόνο τα αναρχικά συνθήματα για σκοτάδι κτλ αρκούν να ατσαλώσουν κνίτικες συνειδήσεις απ' την ανάποδη.

Κλείνω το σημείωμα με τρία ακόμη σημεία πάνω στο ζήτημα.
-η αποκατάσταση του πλουμπίδη έγινε στα πλαίσια της αποζαχαριαδοποίησης, της ελληνικής εκδοχής της αποσταλινοποίησης (σ.σ: ωραία γλώσσα τα ελληνικά).
Δε σημαίνει ότι ήταν λάθος. Ουσιαστικά όμως αναγνωρίζει ευθύνες του ζαχαριάδη για το θέμα αυτό.
Από αυτή την άποψη το να αποκατασταθεί σήμερα ο ζαχαριάδης θα ήταν κάπως αντιφατικό. Κατά τη γνώμη μου όμως αναγκαίο.

-οι αποκαταστάσεις και οι επανατοποθετήσεις για παλιότερα ιστορικά ζητήματα είναι μεγάλο ζήτημα.
Κι εγώ θέλω πχ να αποκατασταθεί ο κώστας κάππος και να επανατοποθετηθεί το κόμμα για τα γεγονότα του 89. Πώς και με ποια αφορμή όμως θα ανακινηθεί ένα τέτοιο ζήτημα;
Θέλω να πιστεύω πάντως πως δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε τον τρίτο τόμο του δοκιμίου ιστορίας του κκε για να γίνει αυτό.

-τι ακριβώς σημαίνει τελικά αποκατάσταση;
Ποιος είναι ο ακριβής ορισμός της;
Μια δήλωση της γγ; Μια απόφαση της κε; Του συνεδρίου; Κομματική εκδήλωση τιμής προς το πρόσωπο του αποκατασταθέντα; Συγγραφή κάποιου βιβλίου; Ή τίποτα από όλα αυτά, μιας και η ουσιαστική αποκατάσταση κρίνεται στο παρόν και στην πολιτική που ακολουθείται;

Όποιος γνωρίζει τι ακριβώς σημαίνει αποκατάσταση, ή έχει ζήσει μία κι έχει σχετική εμπειρία ας το κοινοποιήσει και στους υπόλοιπους.
Και άπαξ συμφωνήσουμε περί τίνος ακριβώς πρόκειται, μετά αποκαθιστάμε όποιον θέλετε...