Στα καθ' ημάς, είναι αρκετά εύκολο να αποδείξει κανείς πόσο μεροληπτικά αποδίδονται τα βραβεία Νόμπελ της νορβηγικής Ακαδημίας και ποιες σκοπιμότητες υπηρετούν, με ένα παράδειγμα από την ποίηση. Ο Σεφέρης και ο Ελύτης, που είχαν πολιτική έγκριση ή το άτυπο πιστοποιητικό φρονημάτων και δε θεωρούνταν τόσο επικίνδυνοι για την αστική εξουσία, τιμήθηκαν αμφότεροι με το βραβείο. Αντίθετα, ο Βάρναλης κι ο Ρίτσος που ήταν κομμουνιστές, έμειναν με το βραβείο Λένιν και δε νομίζω να στενοχωρήθηκαν ιδιαίτερα για αυτό.
Εκεί που γίνονται ακόμα πιο ξεκάθαρα τα πράγματα, χωρίς εξαιρέσεις και περιθώρια αμφιβολιών, είναι στην επιλογή των προσώπων ή οργανισμών που τιμώνται με το Νόμπελ Ειρήνης. Και δεν είναι μόνο -ή όχι κυρίως- η βράβευση του Λεό Μπουρζουά το 1920 (προέδρου της Κοινωνίας των Εθνών) κι η σημειολογία του ονόματός του που δίνουν το γενικό τόνο. Αλλά μια σειρά καθάρματα που "κοσμούν" τη σχετική λίστα, δίνοντας το πολιτικό στίγμα και το κριτήριο των επιλογών -στις οποίες δυσκολεύεται να βρει κανείς μερικές διαφοροποιήσεις, όπως ο Μαντέλα (από κοινού με τον Ντε Κλερκ βεβαίως, βεβαίως) κι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Καταρχάς βρίσκουμε πολλούς προέδρους των ΗΠΑ, από το Θίοντορ Ρούζβελτ (ούτε καν τον Φρανκλίνο της αντιφασιστικής συμμαχίας) και τον Ουίλσον (ως πρωτεργάτης της Κοινωνίας των Εθνών) μέχρι τον Ομπάμα, νομίζω όλοι τους όσο ήταν εν ενεργεία πρόεδροι και πολιτικοί, με εξαίρεση τον Κάρτερ.
Συναντάμε επίσης τον Τζ. Μάρσαλ για το σχέδιο Μάρσαλ (!) με τους τόσο αγαθούς, ειρηνευτικούς σκοπούς της ανοικοδόμησης, τον Αλ Γκορ για τις οικολογικές του ανησυχίες-μπίζνες και τον Χένρι Κίσινγκερ για την ειρήνη που έκλεισε στο Βιετνάμ, αφού πρώτα το ματοκύλισαν (ο Βιετναμέζος Θο το αρνήθηκε).
Θα ήταν άδικο και αναληθές όμως να πιστέψουμε πως οι πολιτικές σκοπιμότητες της Ακαδημίας δεν της επέτρεψαν να απονείμει το βραβείο σε προσωπικότητες με καταγωγή από σοσιαλιστικές χώρες. Η αρχή έγινε με τον (ελληνικής καταγωγής) αντιφρονούντα επιστήμονα Αντρέι Ζαχάροφ και την πάλη του για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Για να ακολουθήσει το 83' ο Πολωνός Λεχ Βαλέσα (ηγέτης της Αλληλεγγύης) ένα μόλις χρόνο μετά την επιβολή στρατιωτικού νόμου από το Γιαρουζέλσκι και το 90' ο σοβιετικός πρόεδρος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Είτε γιατί θα ενέκρινε ή είχε ήδη εγκρίνει την αμερικάνικη επέμβαση στον Περσικό κόλπο, με την αιγίδα του ΟΗΕ, είτε γιατί πρωτοστατούσε στο "τιτάνιο έργο" της διάλυσης της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού μπλοκ, που έφτανε προς το τέλος του.
Φέτος το βραβείο Νόμπελ απονεμήθηκε στον πρόεδρο της Κολομβίας Χ.Μ. Σάντος, για τις ειρηνευτικές του προσπάθειες, τον τερματισμό του εμφυλίου και τη συμφωνία οριστικής κατάπαυσης του πυρός, που δεν εγκρίθηκε πάντως στο πρόσφατο συμβουλευτικό δημοψήφισμα. Πέρα από την όποια κριτική μπορεί να κάνουμε εμείς (από τη ζεστασιά και την ασφάλεια του πληκτρολογίου μας ασφαλώς) στο αντάρτικο των FARC για την παράδοση των όπλων, είναι εντυπωσιακό ότι το βραβείο δεν απονέμεται και σε αυτούς (από κοινού με την άλλη πλευρά της διαπραγμάτευσης). Κάτι που αποδεικνύει για πολλοστή φορά το αλάνθαστο ταξικό ένστικτο της νορβηγικής Ακαδημίας.
Υποψήφια για το φετινό βραβείο ήταν κι η συγκλονιστική γιαγιά από τη Λέσβο που έγινε άθελά της διάσημη με το φωτογραφικό στιγμιότυπο, όπου τάιζε με μπιμπερό ένα μωρό προσφύγων. Σήμερα δηλώνει σχεδόν ανακουφισμένη που δεν πήρε τελικά το βραβείο, γιατί δε θα άντεχε τη ζηλοφθονία από το περιβάλλον του χωριού, όπου (θα) έμπαινε το ερώτημα: γιατί αυτοί κι όχι εγώ/εμείς; Κι αυτό από μόνο του θα αρκούσε για να την καταστήσει άξια νικήτρια, γιατί όχι μόνο δεν επιδίωξε κάποια δημοσιότητα για την πράξη της, αλλά (σε αντίθεση με πολλούς συνυποψήφιούς της) τη θεωρεί περίπου ανεπιθύμητη.
Έτσι αυτό που μένει πίσω είναι η ημιανεπίσημη καμπάνια από χρήστες του διαδικτύου (αλλά κάπου εμπλέκονταν και τα κανάλια, αν δεν κάνω λάθος) για την υποστήριξη της ελληνικής υποψηφιότητας, που συγκέντρωνε τα πιο αντιφατικά (αλλά όχι πάντα αντιφασιστικά) χαρακτηριστικά. Φαντάσου πχ σφε αναγνώστη, το μέσο Ελληνάρα που ναι μεν θέλει να κερδίσει η χώρα του -έτσι γενικά κι αόριστα- ένα Νόμπελ, αλλά την ίδια στιγμή έκλεινε το σχολείο του, για να μην πάνε τα παιδιά των προσφύγων στις ίδιες τάξεις με τα δικά του και τα μολύνουν, χαλάσουν τον "πολιτισμό" μας και την "πανανθρώπινη" κουλτούρα μας που αποδεικνύει πως "πας Ελληνάρας" βάρβαρος.
Σκέψου επίσης πόσες αφορμές για Νόμπελ απανθρωπιάς δώσαμε τελευταία: Ωραιόκαστρο, Φιλιππιάδα, ακόμα και στην ίδια τη Λέσβο, που γενικά ξεφεύγει από τον κανόνα των τουριστοθρεμμένων νησιωτών, που δεν ανέχονται να τους χαλάνε τη βιτρίνα.
Καθάρματα, θα μου πεις. Γιατί όχι; Στην τελική αυτοί που παίρνουν τα Νόμπελ Ειρήνης, καλύτεροι είναι; Κι αν δεν είσαι καθίκι του κερατά, πού πας ξιπόλητος στα αγκάθια, να σε τιμήσουν;
Υπάρχει προφανώς κι η Ελλάδα που αντιστέκεται. Η γιαγιά από τη Λέσβο, οι μαθητές που χειροκρότησαν τα προσφυγάκια, καθώς προσέρχονταν στο σχολείο τους. Κι υπάρχουν κι αυτοί που επιχειρούν να κρύψουν πίσω από αυτά, ή πίσω από τη σκατοψυχιά της άλλης πλευράς, τις δικές τους εγκληματικές ευθύνες στο προσφυγικό. Γιατί είναι εύκολο πχ να προβάλλεις και να χειροκροτάς τους πρόσφυγες μαθητές που πήγαν χτες στα σχολεία, για να μη συζητηθεί ποτέ σοβαρά τι γίνεται με τις τάξεις ένταξης, την ενισχυτική διδασκαλία για την εκμάθηση της ελληνικής και φυσικά το επιπλέον προσωπικό που θα απαιτούσαν αυτές οι διαδικασίες.
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία...
Εκεί που γίνονται ακόμα πιο ξεκάθαρα τα πράγματα, χωρίς εξαιρέσεις και περιθώρια αμφιβολιών, είναι στην επιλογή των προσώπων ή οργανισμών που τιμώνται με το Νόμπελ Ειρήνης. Και δεν είναι μόνο -ή όχι κυρίως- η βράβευση του Λεό Μπουρζουά το 1920 (προέδρου της Κοινωνίας των Εθνών) κι η σημειολογία του ονόματός του που δίνουν το γενικό τόνο. Αλλά μια σειρά καθάρματα που "κοσμούν" τη σχετική λίστα, δίνοντας το πολιτικό στίγμα και το κριτήριο των επιλογών -στις οποίες δυσκολεύεται να βρει κανείς μερικές διαφοροποιήσεις, όπως ο Μαντέλα (από κοινού με τον Ντε Κλερκ βεβαίως, βεβαίως) κι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Καταρχάς βρίσκουμε πολλούς προέδρους των ΗΠΑ, από το Θίοντορ Ρούζβελτ (ούτε καν τον Φρανκλίνο της αντιφασιστικής συμμαχίας) και τον Ουίλσον (ως πρωτεργάτης της Κοινωνίας των Εθνών) μέχρι τον Ομπάμα, νομίζω όλοι τους όσο ήταν εν ενεργεία πρόεδροι και πολιτικοί, με εξαίρεση τον Κάρτερ.
Συναντάμε επίσης τον Τζ. Μάρσαλ για το σχέδιο Μάρσαλ (!) με τους τόσο αγαθούς, ειρηνευτικούς σκοπούς της ανοικοδόμησης, τον Αλ Γκορ για τις οικολογικές του ανησυχίες-μπίζνες και τον Χένρι Κίσινγκερ για την ειρήνη που έκλεισε στο Βιετνάμ, αφού πρώτα το ματοκύλισαν (ο Βιετναμέζος Θο το αρνήθηκε).
Θα ήταν άδικο και αναληθές όμως να πιστέψουμε πως οι πολιτικές σκοπιμότητες της Ακαδημίας δεν της επέτρεψαν να απονείμει το βραβείο σε προσωπικότητες με καταγωγή από σοσιαλιστικές χώρες. Η αρχή έγινε με τον (ελληνικής καταγωγής) αντιφρονούντα επιστήμονα Αντρέι Ζαχάροφ και την πάλη του για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Για να ακολουθήσει το 83' ο Πολωνός Λεχ Βαλέσα (ηγέτης της Αλληλεγγύης) ένα μόλις χρόνο μετά την επιβολή στρατιωτικού νόμου από το Γιαρουζέλσκι και το 90' ο σοβιετικός πρόεδρος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Είτε γιατί θα ενέκρινε ή είχε ήδη εγκρίνει την αμερικάνικη επέμβαση στον Περσικό κόλπο, με την αιγίδα του ΟΗΕ, είτε γιατί πρωτοστατούσε στο "τιτάνιο έργο" της διάλυσης της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού μπλοκ, που έφτανε προς το τέλος του.
Φέτος το βραβείο Νόμπελ απονεμήθηκε στον πρόεδρο της Κολομβίας Χ.Μ. Σάντος, για τις ειρηνευτικές του προσπάθειες, τον τερματισμό του εμφυλίου και τη συμφωνία οριστικής κατάπαυσης του πυρός, που δεν εγκρίθηκε πάντως στο πρόσφατο συμβουλευτικό δημοψήφισμα. Πέρα από την όποια κριτική μπορεί να κάνουμε εμείς (από τη ζεστασιά και την ασφάλεια του πληκτρολογίου μας ασφαλώς) στο αντάρτικο των FARC για την παράδοση των όπλων, είναι εντυπωσιακό ότι το βραβείο δεν απονέμεται και σε αυτούς (από κοινού με την άλλη πλευρά της διαπραγμάτευσης). Κάτι που αποδεικνύει για πολλοστή φορά το αλάνθαστο ταξικό ένστικτο της νορβηγικής Ακαδημίας.
Υποψήφια για το φετινό βραβείο ήταν κι η συγκλονιστική γιαγιά από τη Λέσβο που έγινε άθελά της διάσημη με το φωτογραφικό στιγμιότυπο, όπου τάιζε με μπιμπερό ένα μωρό προσφύγων. Σήμερα δηλώνει σχεδόν ανακουφισμένη που δεν πήρε τελικά το βραβείο, γιατί δε θα άντεχε τη ζηλοφθονία από το περιβάλλον του χωριού, όπου (θα) έμπαινε το ερώτημα: γιατί αυτοί κι όχι εγώ/εμείς; Κι αυτό από μόνο του θα αρκούσε για να την καταστήσει άξια νικήτρια, γιατί όχι μόνο δεν επιδίωξε κάποια δημοσιότητα για την πράξη της, αλλά (σε αντίθεση με πολλούς συνυποψήφιούς της) τη θεωρεί περίπου ανεπιθύμητη.
Έτσι αυτό που μένει πίσω είναι η ημιανεπίσημη καμπάνια από χρήστες του διαδικτύου (αλλά κάπου εμπλέκονταν και τα κανάλια, αν δεν κάνω λάθος) για την υποστήριξη της ελληνικής υποψηφιότητας, που συγκέντρωνε τα πιο αντιφατικά (αλλά όχι πάντα αντιφασιστικά) χαρακτηριστικά. Φαντάσου πχ σφε αναγνώστη, το μέσο Ελληνάρα που ναι μεν θέλει να κερδίσει η χώρα του -έτσι γενικά κι αόριστα- ένα Νόμπελ, αλλά την ίδια στιγμή έκλεινε το σχολείο του, για να μην πάνε τα παιδιά των προσφύγων στις ίδιες τάξεις με τα δικά του και τα μολύνουν, χαλάσουν τον "πολιτισμό" μας και την "πανανθρώπινη" κουλτούρα μας που αποδεικνύει πως "πας Ελληνάρας" βάρβαρος.
Σκέψου επίσης πόσες αφορμές για Νόμπελ απανθρωπιάς δώσαμε τελευταία: Ωραιόκαστρο, Φιλιππιάδα, ακόμα και στην ίδια τη Λέσβο, που γενικά ξεφεύγει από τον κανόνα των τουριστοθρεμμένων νησιωτών, που δεν ανέχονται να τους χαλάνε τη βιτρίνα.
Καθάρματα, θα μου πεις. Γιατί όχι; Στην τελική αυτοί που παίρνουν τα Νόμπελ Ειρήνης, καλύτεροι είναι; Κι αν δεν είσαι καθίκι του κερατά, πού πας ξιπόλητος στα αγκάθια, να σε τιμήσουν;
Υπάρχει προφανώς κι η Ελλάδα που αντιστέκεται. Η γιαγιά από τη Λέσβο, οι μαθητές που χειροκρότησαν τα προσφυγάκια, καθώς προσέρχονταν στο σχολείο τους. Κι υπάρχουν κι αυτοί που επιχειρούν να κρύψουν πίσω από αυτά, ή πίσω από τη σκατοψυχιά της άλλης πλευράς, τις δικές τους εγκληματικές ευθύνες στο προσφυγικό. Γιατί είναι εύκολο πχ να προβάλλεις και να χειροκροτάς τους πρόσφυγες μαθητές που πήγαν χτες στα σχολεία, για να μη συζητηθεί ποτέ σοβαρά τι γίνεται με τις τάξεις ένταξης, την ενισχυτική διδασκαλία για την εκμάθηση της ελληνικής και φυσικά το επιπλέον προσωπικό που θα απαιτούσαν αυτές οι διαδικασίες.
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία...
