Κάτσε καλά Γεράσιμε

Τέλος ο Πογέτ από την ΑΕΚ, τέλος ο Τζόρτζεβιτς από τον ΠΑΟ, τέλος κι ο Διαμαντίδης από την Ευρωλίγκα...! Πέθανε κι ο Γεράσιμος Αρσένης...
-Ναι, αλλά η δημοσίευση κι η επικείμενη κατάθεση του φορολογικού κι ασφαλιστικού νομοσχεδίου;
-Εντάξει, υπήρχαν και μερικά ευχάριστα στη χτεσινή μέρα, αποφασιστικό βήμα για μεταρρυθμίσεις, αλλά ας μην αφήσουμε δευτερεύοντα πράγματα να μας αποπροσανατολίσουν από την ουσία.

Ο θάνατος του Αρσένη προσφέρεται για μια σειρά συνειρμούς. Ιδίως για τη δική μου γενιά, που πήρε το κινηματικό βάπτισμα του πυρός στο κύμα των μαθητικών καταλήψεων ενάντια στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (πήξαμε στις μεταρρυθμίσεις και τους σωτήρες) που συνδέθηκε με το όνομά του και με το σύνθημα: κάτσε καλά Γεράσιμε! Που το πήραν (ή το βρήκαν από αλλού έτοιμο και απλώς το αξιοποίησαν) τα λάιφ-στάιλ έντυπα, για να το κάνουν: κάτσε καλά Γεράσιμε!

Να βλέπεις κάτι 'φλώρους αντικαταληψίες' να το αναμασάν και να χαχανίζουν, για να συμφωνήσεις τελικά μαζί τους ότι τα σκουριασμένα μυαλά δεν είναι προνόμιο των μεγαλύτερων και δε συνδέονται απαραίτητα με την ηλικία. Αλλά το σκέφτεσαι σήμερα, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά, καταλήγοντας με τρόμο στο συμπέρασμα πως τελικά όντως γερνάμε. Γιατί αν ο Αρσένης ήταν 85, εμείς τότε είμαστε... (α-πα-πα). Πού και να κάνουμε ένα συντροφικό προσκλητήριο, πόσοι έχουν μείνει από τότε συνεπείς κοντά μας και πόσοι παρασύρθηκαν από τη ροζ λαίλαπα και έφυγαν, χωρίς επιστροφή. Εκεί να δεις κατήφεια...

Στη δεκαετία που γεννηθήκαμε πάντως, στα χρόνια της Αλλαγής, ο Αρσένης είχε μια δαιδαλώδη διαδρομή πολιτικού εκκρεμούς: πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος, τσάρος της οικονομίας στην "καλή τετραετία" του ΠαΣοΚ, αντικαταστάθηκε από το Σημίτη, με τη στροφή στη λιτότητα και την οικονομική σταθερότητα για ακόμα καλύτερες ημέρες, τέθηκε εκτός κινήματος, πήγε να φτιάξει το δικό του, το αλήστου μνήμης Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, ίσως να φλέρταρε θεωρητικά και ως υποψήφιος σύμμαχος-συνεργαζόμενος του ενιαίου Συνασπισμού, αλλά επέστρεψε στο ΠαΣοΚ το 89'. Ενδιάμεσα είχε προλάβει να γράψει την "Πολιτική Κατάθεσή" του, όπου εκθέτει κάποια κακώς κείμενα της Αλλαγής και προβαίνει σε μερικές ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις-ομολογίες, παρά τους δεδομένους περιορισμούς του.

Την επόμενη δεκαετία, αφού απέτυχε να εκλεγεί πρωθυπουργός ή πρόεδρος του ΠαΣοΚ (Γιώργο, χάσαμε), επαιξε καθοριστικό ρόλο στην επικράτηση του Σημίτη και του εκσυγχρονιστικού ρεύματος. Ήταν υπουργός Άμυνας στην κρίση των Ιμίων, κάηκε οριστικά ως υπουργός Παιδείας και σταδιακά παρέδωσε τη σκυτάλη στη σύζυγό του, Λούκα, για να προωθήσει τη δική της πολιτική καριέρα και να στήσει κι αυτή τελικά το δικό της (απο)κομμα: την Κοινωνική Συμφωνία, προτού φλερτάρει με τη μετεξέλιξη του Συνασπισμού, το σημερινό Σύριζα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φαρσοτραγωδία. Και κάθε εποχή έχει το ΠαΣοΚ που της αξίζει. Η (κοινωνική) συμφωνία νομίζω πως αποτυπώνεται στην εκλογική καταγραφή του Σύριζα στην Κεφαλονιά (αν και δεν έχω πρόχειρο το στατιστικό που την τεκμηριώνει). Ενώ η τελευταία φορά που απασχολεί την πολιτική σκηνή το όνομα του Αρσένη, ήταν, νομίζω, όταν προτάθηκε από τον Τσίπρα για υπηρεσιακός πρωθυπουργός (για να γίνει τελικά ο Πικραμμένος, αν θυμάμαι καλά).

Κάθε τέλος είναι και μια νέα αρχή.
Ο θάνατος του Αρσένη συνέπεσε χρονικά με τη χτεσινή παρουσίαση της Πλεύσης Ελευθερίας με τα έξι δέλτα (δύο φορές σαν τον 3D Διαμαντίδη), του προσωπικού κόμματος της Κωνσταντοπούλου, που παραδέχτηκε αυτοκριτικά (έστω κι από σπόντα για τον Τσίπρα) πως "αριστερός δεν είναι κανείς, επειδή έτσι δηλώνει". Συμφώνησε από δίπλα της και η Ρέιτσελ, που έδωσε και μια αριστερή νότα σε αυτή την εκδήλωση, μαζί με τη σφιγμένη γροθιά της Πασιονάριας Ζωής. Ξέχασε όμως να βάλει στα δέλτα και τη δικτατορία του προλεταριάτου. Ή έστω, τη διαφάνεια του Γκόρμπι...

Κι αυτές ήταν οι μόνες αριστερές νότες της παρουσίασης ενός κόμματος που απέφυγε ευλαβικά τους συμβολισμούς, τόσο στο όνομα όσο και στο πολιτικό του σήμα (ένα μικρό καράβι) και θυμίζει με την προσωποπαγή δομή του, περισσότερο κινήσεις τύπου Μόσιαλου, Ζώη (προσοχή στον τόνο, ε;), κτλ, που είναι κινήσεις νέου αστικού τύπου, σαν τηλεοπτικά προϊόντα, σε αντίθεση με τα παλαιού τύπου μαζικά αστικά κόμματα, που δανείζονταν ή προσπαθούσαν να αντιγράψουν κάποια στοιχεία από τη δομή του κόμματος νέου τύπου του Λένιν (κεντρικά όργανα, οργανώσεις, συνέδρια, κτλ). Αλλά αν δεν τους βγουν τα κουκιά, όπως καλή ώρα με το ρεζίλεμα της ΟΝΝΕΔ, τόσο το χειρότερο για τις συλλογικές διαδικασίες και τα δημοκρατικά προσχήματα.

Αν ο Αρσένης ενσάρκωσε τα όρια και την ουσία του "καλού ΠαΣοΚ", σαν πρόδρομος του ΔΗΚΚΙ (όπου είναι αυτονόητος ο διαχωρισμός της βάσης με τις έντιμες αυταπάτες της, από τα στελέχη που βρήκαν σύντομα το δρόμο τους για το ΠαΣοΚ του ΓΑΠ, όταν "ηττήθηκε" ο κακός εκσυγχρονισμός), η Ζωή είναι κατά μία έννοια, η πολιτική του συνέχεια. Με τη διαφορά ότι κάθε εποχή δεν έχει μόνο το ΠαΣοΚ, αλλά και τις πασοκικές διασπάσεις, που της αξίζουν. (Ο Αρσένης πχ ένιωθε την ανάγκη να προσδιορίσει το κόμμα του ως σοσιαλιστικό, για να επιπλεύσει πολιτικά. Σήμερα ο όρος δεν είναι της μόδας κι αποφεύγεται).

Εμπρός για το ΠαΣοΚ της νέας εποχής, το ΠαΣοΚ του μέλλοντός μας. Και κάποιοι συνεχίζουν να το πιστεύουν, περιμένοντας την έκπληξη, πως το επόμενο ΠαΣοΚ θα είναι καλύτερο, ειλικρινές και θα τους δικαιώσει. αΚι ότι θα βρουν επιτέλους ούριο άνεμο, για να πλεύσει το καραβάκι τους, προς τα... προς... κάπου τέλος πάντων.

Γιουγκοσλαβία – 15 χρόνια μετά

Η πρόσφατη μειωμένη επέτειος των βομβαρδισμών στη γιουγκοσλαβία δίνει μια καλή αφορμή για μια σύντομη αναδρομή· να θυμηθούμε πολλές ιδιαίτερες στιγμές και να σημειώσουμε μερικά βασικά σημεία.

Οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί ήταν το αποκορύφωμα του δεκαετούς γιουγκοσλαβικού δράματος, σε μια πάλαι ποτέ ενιαία χώρα, με αμφίβολο σοσιαλιστικό προσανατολισμό, που κρατούσε ωστόσο μονιασμένους τους λαούς της και εν υπνώσει τις μεταξύ τους εθνικές αντιθέσεις. Ταυτόχρονα ήταν η απαρχή μιας σειράς απροκάλυπτων κι αιματηρών ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, που συνεχίστηκαν τα επόμενα χρόνια στο αφγανιστάν και το ιράκ.

Παράλληλα όμως έδωσαν το έναυσμα για τον ξεσηκωμό του ελληνικού λαού, που είδε τα τύμπανα του πολέμου να χτυπάνε στη γειτονιά του, να είναι κάτι πολύ πιο ζωντανό και άμεσο από μια απλή εικόνα στις ειδήσεις, και βγήκε να διαδηλώσει μαζικά στους δρόμους, μόλις δέκα χρόνια από τις χρεοκοπημένες αστικές θεωρίες για το τέλος της ιστορίας (και συνεπώς της ταξικής πάλης).

Ήταν μάλιστα τόσο μαζικές και δυναμικές οι αυθόρμητες αντι-ιμπεριαλιστικές διαθέσεις του ελληνικού λαού, τόσο ευρύ το φάσμα των δυνάμεων που αγκάλιαζαν (από τους κομμουνιστές μέχρι τις παρυφές της εκκλησίας και ένα τμήμα του κατώτερου κλήρου, στα πλαίσια της αλληλεγγύης στους ομόδοξους σέρβους), που ανάγκασαν σε –λιγότερο ή περισσότερο ειλικρινή- αναδίπλωση και αρκετούς αστούς δημοσιολόγους. Τα νέα της εποχής πχ, με το γνωστό στάθη τότε στις τάξεις τους, έμοιαζαν να αντιγράφουν τους τίτλους και το λόγο του ριζοσπάστη –όσο περίεργο κι αν μας φαίνεται αυτό σήμερα.

 Πολύ χαρακτηριστική είναι και η διείσδυση αυτού του πνεύματος ακόμα και σε τηλεοπτικές κωμικές σειρές, όπως για παράδειγμα στην πρώτη σκηνή ενός επεισοδίου των «δύο ξένων», με την τηλεφωνική συνομιλία – αντιιμπεριαλιστικό μονόλογο της ντένης μαρκορά (κατά κόσμο ντίνας κώνστα) -που μάλλον αντανακλά κάτι παραπάνω από την πολιτική τοποθέτηση του σεναριογράφου ρήγα.

Και πώς να ξεχάσεις άραγε εκείνη την ηρωική επίσκεψη της ποδοσφαιρικής αεκ στο μαρτυρικό βελιγράδι για το φιλικό αγώνα με την παρτιζάν;

Αυτό το παλλαϊκό κύμα αλληλεγγύης στη γείτονα χώρα άφησε έκθετη τόσο την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία για το βρώμικο ρόλο που έπαιξε, όσο και τον ποικιλώνυμο οπορτουνιστικό χώρο (χωρίς τη σημερινή ικανότητα προσαρμογής του), από την ευρώδουλη αριστερά μέχρι και τη λογική των ίσων αποστάσεων ενός τμήματος του εξωκοινοβουλίου, που μιλούσε για τον σφαγέα μιλόσεβιτς, επιδεικνύοντας το ακαταμάχητο πολιτικό του κριτήριο.

Οι λίγο παλιότεροι σύντροφοι έχουν να διηγούνται ηρωικές ιστορίες και μικρά ανδραγαθήματα από τις νυχτερινές συνεννοήσεις, τον αποκλεισμό των σιδηροδρομικών γραμμών, τις φλογερές μαχητικές συγκεντρώσεις στο προξενείο στη νίκης τότε (πριν μετακομίσουν έκτοτε στο εμπορικό της τσιμισκή, για να μην τους αγγίζει –έτσι νόμιζαν- οι αποδοκιμασίες και η χλεύη του κόσμου). Και το κόλπο με την αλλαγή των πινακίδων στους οδοδείκτες, που έστειλαν τα νατοϊκά άρματα να κόβουν βόλτες στο λαβύρινθο της λαχαναγοράς για μερικές ώρες. Ένα τέχνασμα βγαλμένο κατευθείαν από τον αστερίξ και την αντιιμπεριαλιστική του περιπέτεια στο γύρο της γαλατίας, με τα στενά του λουγκντουνούμ, αν δεν κάνω λάθος -που δεν αποκλείεται να κάνω. Το οποίο έπιανε το νήμα των καλύτερων παραδόσεων αγωνιστικής αντίστασης, αναδεικνύοντας την αστείρευτη εφευρετικότητα του λαού μας.

Προσωπικά πρόλαβα ως οργανωμένος μόνο τον απόηχο αυτής της εποχής με τις πορείες στο λιμάνι, όταν εμφανιζόταν κάποιο πλοίο από το στόλο των μακελάρηδων και τις δίκες κάποιων συλληφθέντων συντρόφων, που επικαλέστηκαν το ακροτελεύτιο άρθρο του συντάγματος για την υπεράσπιση της πατρίδας από την εισβολή ξένων στρατευμάτων –που είχαν όμως άδεια διέλευσης από το σημίτη. Και τελικά απαλλάχτηκαν από τις κατηγορίες, όχι γιατί είχαν δίκιο, αλλά γιατί τάχα δεν κατάλαβαν καλά το σύνταγμα και την ερμηνεία του. Πώς λέμε ένοχος ή βλαξ; Ε, το δεύτερο..

Προσωπικά λοιπόν θυμάμαι από εκείνη την περίοδο μόνο το αντιπολεμικό κλίμα στο σχολείο μας, που μας έβγαινε αυθόρμητα πιο πολύ κάπως στενά αντι-γιάνκικο, «φονιάδες των λαών αμερικάνοι» κι ήταν φυσικό εν μέρει για την ηλικία μας. Και θυμάμαι να ζωγραφίζουμε στα θρανία αμερικάνικες σημαίες να καίγονται κι εγώ να προσθέτω δίπλα απ’ τους στίχους του la bamba ‘yo no soy marinero’ γιατί (τότε δεν ήξερα ισπανικά ακόμα), νόμιζα πως αντιστοιχεί στο εγγλέζικο ‘marine’ (=πεζοναύτης) κι ότι έτσι πιάναμε και το αντι-μιλιταριστικό κομμάτι της υπόθεσης.

Και όπως το βλέπεις εκ των υστέρων, σκέφτεσαι πως εκείνη ήταν μια μεστή κινηματική χρονιά, που άφησε σπουδαία παρακαταθήκη, σε πολλά μέτωπα.

Στο μαθητικό κίνημα με τις πολύμηνες καταλήψεις ενάντια στη «μεταρρύθμιση αρσένη». Στη στρατολογία της οργάνωσης, που εκείνο το διάστημα διπλασίασε οργανωτικά τις δυνάμεις της. Στο αντιπολεμικό αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο, που κορυφώθηκε με την επίσκεψη κλίντον –δυστυχώς στο αρχείο του ρίζου, την τελευταία φορά που κοίταξα, έλειπαν κάποιες σελίδες από τα επίμαχα φύλλα της περιόδου και το κενό πρέπει να αποκατασταθεί άμεσα. Στο εργατικό κίνημα με τη δημιουργία του παμε, ως ορόσημου για την παραπέρα εξέλιξή του σε ταξική, αγωνιστική κατεύθυνση. Στο λαϊκό κίνημα ευρύτερα, που άρχισε να αφυπνίζεται από τη χειμερία νάρκη της αντεπανάστασης. Εκλογικά με την εκτίναξη των ποσοστών του κόμματος στις ευρωκάλπες, ως επιστέγασμα εκείνου του κλίματος και κερασάκι στην τούρτα –χωρίς να υποκαθιστά την τελευταία- αλλά δε βρήκε άμεση συνέχεια στις εθνικές εκλογές της επόμενης χρονιάς (2000) με το ιστορικό υψηλό του (τότε) δικομματισμού.

Και γενικά με την ευρεία συστράτευση συνεργαζόμενων προσωπικοτήτων που (ξανα)συναντούσαν το κόμμα στο δρόμο του αγώνα και των αντιιμπεριαλιστικών κινητοποιήσεων. Μια αποτυχία για κάθε πετυχημένη συνεργασία κι ένας ζουράρις για κάθε κανέλλη –που τώρα είναι σα να έχει ξαναφορέσει το στόχο από τις κινητοποιήσεις στη γιουγκοσλαβία και συγκεντρώνει συντονισμένα πυρά από όλο το πολιτικό φάσμα των (μικρο)αστικών δυνάμεων. Ο ρούσης που ένιωθε σα να μην είχε περάσει μια μέρα από τότε που ήταν στο κόμμα –και πόσο μακρινή μοιάζει αλήθεια σήμερα αυτή η εποχή. Ο παπακωνσταντίνου, ο μικρούτσικος, ο μητροπάνος κι ο τσακνής –που τον έχω σα θολή ανάμνηση να λέει σε κάποια φάση στο συγκεντρωμένο πλήθος κάτι σαν ‘ελλάς-σερβία-ορθοδοξία’ ως ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει –κι άφηνε αμήχανους εμάς τους ορθόδοξους κομμουνιστές.

Κι ας μη φανταστεί κανείς πως μιλάμε για πολύ διαφορετικές συγκυρίες κι ένα άλλο, ενωτικό κκε του 90’, που όλοι το αγαπούσαν κι αποζητούσαν να φτιάξουνε μαζί μας μέτωπο. Η ίδια σχεδόν πολεμική υπήρχε και τότε για τη θολή λαϊκή εξουσία, το διασπαστικό παμε, τα αγροτικά μπλόκα, την κανέλλη. Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Και εγώ στο σπίτι άκουγα από το ναρίτη άβερελ (εξήντα χρόνια νάτο) τις ίδιες ιστορίες, για τον κόφφα (της κετουκε), την απεργία των καθηγητών και τις ράγες του τρένου, που τις κλείναμε συμβολικά σε μια περίσταση, αλλά τις ανοίξαμε προδοτικά την κρίσιμη ώρα. Και επειδή μετά δεν ήταν το ίδιο ενεργός, έπαψε να ανανεώνει το οπλοστάσιο με καινούριες βιωματικές ιστορίες κι ακούγαμε συνεχώς τις ίδιες (για τον κόφφα, το τρένο, την απεργία των καθηγητών) μέχρι να φάμε όλο το φαγητό μας (και να μας βγει από τη μύτη).

Όχι βέβαια πως ήταν όλα ρόδινα, χωρίς λάθη. Ανέφερα και πριν την περίπτωση του ζουράρι που δένει με τα ποικιλόχρωμα πλήθη και τις σημαίες του (ορθόδοξου) βυζαντίου. Κι ίσως να προσθέσει κανείς κι άλλα τέτοια σημεία –πχ μια μάλλον μηχανική μεταφορά της επονίτικης-εαμικής πείρας και μια κοινή δήλωση αρχικά και συγκέντρωση αργότερα με όλες τις ελληνικές πολιτικές νεολαίες, από την οννεδ μέχρι την εκον ρήγας φεραίος!

Γενικά όμως η πορεία ωρίμανσης των πρώτων αντιπολεμικών, αντιιμπεριαλιστικών σκιρτημάτων στις μάζες, η περαιτέρω συνειδητοποίηση κι η μετατροπή του αντιιμπεριαλιστικού μετώπου σε κρίκο για τη στρατηγική μας, δεν είναι ούτε εύκολη ούτε μονοσήμαντη. Κάτι που δεν αναιρεί στο παραμικρό όμως τα βήματα και τις κατακτήσεις εκείνων των πρώτων γλυκών καρπών της ανασυγκρότησης, που δίνουν εν πολλοίς και τον μπούσουλα για τα καθήκοντά μας στη σημερινή δύσκολη συγκυρία.

Παρουσίαση θέσεων

Το μπρεζνιεφικό απολίθωμα βαδίζει στα τυφλά και με επαναστατική απαισιοδοξία προς το 10ο συνέδριο της οργάνωσης. Η απαισιοδοξία πηγάζει απ’ το ένα βήμα μπρος δύο πίσω που έκανε η οργάνωση στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 9ο συνέδριο. Στο διάστημα αυτό η κε του μπλοκ έγινε ακόμη πιο ανώριμη ενισχύοντας τα οπορτουνιστικά χαρακτηριστικά της και την έμφυτη τάση της να μιζεριάζει.

Γιατί πίσω-μπρος; Γιατί δέκα χρόνια πριν, η οργάνωση μπήκε μπροστά, πρωτοπορία στο ‘κίνημα αρσένη’ κι είδε τα μέλη της να διπλασιάζονται ως το επόμενο συνέδριο. Στο μεσοδιάστημα από το ένατο ξέσπασαν άλλα δύο κινήματα, ένα φοιτητικό κι ένα κατά βάση νεολαιίστικο. Δεν εξετάζω πώς και γιατί, αν μπήκε εξ αρχής ή σύρθηκε. Η ουσία είναι πως δεν ήταν ίδια η συμβολή της. Κι αντί για σταχανοβίτικα πλάνα στη στρατολόγηση, έπεσε μπρεζνιεφική στασιμότητα.

Βάζει και το κείμενο κάποια πράγματα. Διαπίστωση αδυναμιών και το ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας. Αυτό όμως δεν είναι καινούριο. Ενενήντα χρόνια σοσιαλφασίστες είναι, με ένα διάλειμμα για Αλλαγή, δε θα τους μάθουμε τώρα. Το βασικό είναι εμείς τι κάναμε.
Και για το δεκέμβρη ούτε λέξη. Αλεζία; Ποια αλεζία;
Το μόνο χειρότερο από μια χαμένη ευκαιρία στο κίνημα, είναι οι χαμένες ευκαιρίες για κριτική κι αποτίμηση.

Μια σοβαρή αυτοκριτική θα ‘πρεπε να εξηγεί την κακή εικόνα για τις διαθέσεις του κόσμου τον μαϊούνη και να βάζει θέμα γραφειοκρατίας όπως το έπιανε ο μαρξ.
Ποιο είναι το τυπικό χαρακτηριστικό της;
Οι από πάνω γνωρίζουν τον κόσμο μέσα από τις δομές γιατί μόνο αυτές εμπιστεύονται. Οι από κάτω όμως τους ενημερώνουν βάση της επίσημης γραμμής που έχει οριστεί από πάνω. Φαύλος κύκλος που αφήνει απ’ έξω του το καινούριο.
Κι αν κάτι στραβώσει φταίει η βάση, οι απ’ έξω και τα γεγονότα. Και βασικά ο χατζηπετρής.

Η γνωστή καραμέλα για τα γραφειοκρατικά κκ και τα στελέχη γραφειοκράτες; Όχι ακριβώς. Η έννοια δεν είναι μονοσήμαντα φορτισμένη. Κάθε οργάνωση/κόμμα είναι εκ των πραγμάτων μια μορφή γραφειοκρατίας που έχει όργανα και διοικείται (στη διάλεκτό μας καθοδηγείται). Μπορεί να είναι γραφειοκρατία νέου τύπου, όμως η ουσία δεν αλλάζει. Το κόμμα είναι μέσο, όχι αυτοσκοπός –κι ας το ξεχνάμε πολλές φορές.
Θέλει προσοχή να μη γίνει κάτι κλειστό και χάσει τη ζωντανή επαφή του με τον κόσμο. Αυτό το τελευταίο ήταν το ζητούμενο που έλειψε τότε.

Θα πει κάποιος, για στάσου ρε απολίθωμα, τι είναι πιο σημαντικό; Οι εκτονώσεις και τα ξεσπάσματα, ή να έχει συνέχεια ο αγώνας;
Με άλλα λόγια, τι απ’ τα δυο προτιμάμε; Μια ανηφορική ευθεία που θυμίζει το δρομολόγιο του σίσσυφου και καρδιογράφημα ασθενή χωρίς παλμό; Ή μια οροσειρά από κινηματικές κορυφές που την ακολουθεί ο γκρεμός;
Ψευτοδίλημμα. Το σημαντικό είναι η διαλεκτική τους.

Στο κίνημα διαμορφώνονται συσχετισμοί, συνειδήσεις, οι μέρες είναι γεμάτες, μετράνε περισσότερο. Οι αγώνες είναι σχολείο, εκπαιδεύουν τον κόσμο και τις πρωτοπορίες, μας ωριμάζουν για τη μεγάλη στιγμή. Που όταν έρθει, θα πάμε σαν έτοιμοι από καιρό, με λουλούδια στο χέρι, να της πούμε ό,τι κι ο οβελίξ στη φράμπαλα:
-Βφκστφτ…

Γι’ αυτό αναφέρω και τον αρσένη. Ως κίνημα τον άμεσο στόχο του δεν τον πέτυχε. Μπορεί όμως να πει κανείς ότι απ’ αυτόν τον αγώνα δε βγήκαν κερδισμένοι οι μαθητές κι η οργάνωση;

Αυτό δένει και με το βασικό στόχο που μπαίνει στην εισαγωγή.
Βάζουμε στο επίκεντρο του προβληματισμού πώς θα ισχυροποιηθεί ακόμα περισσότερο η κνε ώστε να μάχεται στο πλευρό του κόμματος κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Επειδή η ισχυροποίηση είναι ζητούμενο σε κάθε συνέδριο, το ποιοτικά καινούριο είναι αυτό το κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Να ετοιμαζόμαστε δηλ για τίποτα πιο ενδιαφέρουσες διαδικασίες; Γιατί με τις αδιάφορες πιάσαμε ταβάνι και μας έφαγε η ρουτίνα.

Οι θέσεις βέβαια άλλο εννοούν. Να μάθουμε να μαχόμαστε τόσο σε μη επαναστατικές συνθήκες (όπου η καθημερινή δράση δεν έχει θεαματικά αποτελέσματα) όσο και σε συνθήκες ανόδου του κινήματος (που μπορεί να φέρουν στην ημερήσια διάταξη το θέμα της εξουσίας).
Με παραπάνω έμφαση στις δεύτερες, λέω εγώ. Μην κάνουμε όλη τη δουλειά μυρμηγκιού και χύσουμε στο τέλος την καρδάρα με τις ψήφους.

Στην ίδια παράγραφο της εισαγωγής βρίσκουμε την πάλη για σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Τον κομμουνισμό τον συναντάμε και στο κεντρικό σύνθημα του συνεδρίου ως νιότη του κόσμου.
Στην χώρα του βερμπαλιστάν όπου ο αγωνιστής φαίνεται από τα χτυπήματα του χεριού στο τραπέζι και τις φορές που θα μιλήσει για επανάσταση, οι αναφορές αυτές στερούν ένα βασικό επιχείρημα του εξωκοινοβουλίου.

Η συνήθης κριτική του ανεξάρτητου πριν σε όλα τα κομματικά ντοκουμέντα (από εκλογικές διακηρύξεις μέχρι απλές ανακοινώσεις της κε) είναι καταμέτρηση λέξεων τύπου word που καταλήγει στο συμπέρασμα: ούτε μία, ή μόλις μία φορά στο κείμενο η λέξη κομμουνισμός.
Ενώ αν το βάλεις δέκα φορές σε μία σελίδα, λύνεις τα ξόρκια κι ο κομμουνισμός επικρατεί παγκοσμίως. Στο ιδρυτικό κείμενο του σπόρτιγκ πάντως μετά βίας αναφέρθηκε δυο φορές.

Η δεύτερη πιο συνηθισμένη κριτική είναι για τη λαϊκή εξουσία που θα έρθει χωρίς επανάσταση. Όμως δεν υπάρχει κοινοβουλευτικός ή δεύτερος και τρίτος δρόμος προς το σοσιαλισμό. Η επαναστατική εργατική εξουσία είναι προϊόν της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Πιο πάνω βέβαια μιλάμε καθαρά για δικτατορία του προλεταριάτου. Αλλά είναι τέτοια η χαρά του μέσου ναρίτη για το λεκτικό δάνειο που είναι έτοιμος να ξεχάσει όλες τις διαφορές μας.
Χαρά που γίνεται ενθουσιασμός στο επόμενο δάνειο με την αντιμονοπωλιακή αντικαπιταλιστική γραμμή συσπείρωσης στην ίδια παράγραφο.

Είδα κι έπαθα να εξηγήσω στον εαυτό μου γιατί το αντιμονοπωλιακό αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο είναι πιο προωθημένο από το αντικαπιταλιστικό.
Είναι πιο ευρύ και δυο φορές αντικαπιταλιστικό γιατί τα μονοπώλια είναι η ουσία του ιμπεριαλισμού (άρα δυο φορές αντιιμπεριαλιστικό) κι ο ιμπεριαλισμός ο καπιταλισμός της εποχής μας. Σκέτο αντικαπιταλιστικό είναι τόσο ρηχό που πιάνει και τους σεκίτες.

Ξέρω επίσης πολλά αντάρτικα κείμενα που παρεισέφρησε λαθραία ο αντι-ιμπεριαλισμός για να εξιλεωθούν για παλιές αμαρτίες (γιουγκοσλαβία). Έτσι προέκυψε η αντιιμπεριαλιστική-αντικαπιταλιστική γραμμή.
Αλλά αντιμονοπωλιακή-αντικαπιταλιστική γραμμή τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει;

Ριγμένη από αυτή τη στροφή βγαίνει η μ-λ αντι-ιμπεριαλιστική γραμμή. Η οποία όμως κερδίζει πόντους στο εξώφυλλο. Όπου το λογότυπο του δέκατου έχει σφυροδρέπανο αντί για μηδενικό (υπονοούμενο για το μπλοκ) και από πάνω ένα μικρό όμικρον σαν αστεράκι.

Η ιστορία με τα λεκτικά-πολιτικά δάνεια κι αντιδάνεια κρατάει από πολύ παλιά.
Από την εποχή που το πασοκ έκλεβε τα συνθήματά μας για να λεηλατήσει τον κόσμο του εαμ και (κατόπιν εκλογής) τα αποθεματικά των ταμείων.

Σήμερα ψαγμένοι αναλυτές ψάχνουν να βρουν πίσω απ’ τις γραμμές και τις διατυπώσεις, αλλαγές στη γραμμή του κόμματος (όπως τότε που το κρεμλίνο ανακοίνωνε ότι μια απόφαση πάρθηκε ομόψυχα που είναι άλλο πράγμα από την ομοφωνία). Κι είναι φορές που (θέλουν να) πιστεύουν ότι συνέβαλαν σε αυτό.

Θυμάμαι την χαρά κάποιων βαζιουλινίστας στο κείμενο της κε για το σοσιαλισμό που μιλούσε για πρώιμο κομμουνισμό. Ένα απλό τσιτάρισμα του λένιν, στα μάτια τους έπαιρνε διαστάσεις απόδειξης ότι στο κόμμα διαβάζουν λογική της ιστορίας κι επηρεάζονται.
Ένα είδος αυτοεπιβεβαίωσης ότι υπάρχουμε, μας προσέχουν. Πρέπει να είσαι πολύ κακός για να θες να χαλάσεις τέτοιες αυταπάτες.

Το κυνήγι του κρυφού νοήματος συνεχίζεται με σταχανοβίτικο ζήλο.
Είναι βεβαιωμένο ότι αν πάρει κανείς τις θέσεις τους συνεδρίου για ανθρώπους με προβλήματα όρασης και τις βάλει να παίξουν ανάποδα ακούγεται το όνομα του συντρόφου με το μουστάκι και μια ομιλία του με βαριά γεωργιανή προφορά.
Δεν είναι τυχαίο ότι τις δίνουμε μόνο σε σι-ντι κι όχι σε κασέτα.

Θυμίζει το μάθημα των κειμένων στο λύκειο, όπου ο καθένας πλειοδοτεί σε φαντασία και συνειρμούς μπας κι αρπάξει το βαθμό.
-Με αυτή τη φράση ο ποιητής θέλει να πει…
Εννιά στις δέκα ο ποιητής θα ‘βγαινε απ’ τα ρούχα του αν μπορούσε να ακούσει. Το άλλο ένα δέκατο είναι πράγματα που ούτε καν είχε σκεφτεί κι αν τα είχε υπ’ όψιν του εξαρχής θα έγραφε κάτι πολύ διαφορετικό για να τα χωρέσει.

Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στις κοινές ανακοινώσεις με τα αδελφά κόμματα και τους –ο μαρξ να τους κάνει- συμμάχους μας.
Πιέζουμε τη μύγα να βγάλει ξίγκι, ψάχνουμε να πιαστούμε από σκόρπιες φράσεις και λεξούλες, πανηγυρίζουμε για τα αυτονόητα, ενώ τα υπόλοιπα επαφίενται στην καλή μας πρόθεση κι απλώς τα φανταζόμαστε.

Σαν αρσενικά της προ κομιντέρν εποχής που ολοκλήρωναν στη θέα μιας γάμπας με την υποψία μπουτιού.
Ο αριστερισμός πάλι δεν αφήνει σχεδόν τίποτα στη φαντασία (άλλο αν τα κάνει όλα σε φαντασιακό επίπεδο). Η αλήθεια γυμνή (κι επαναστατική όπως λέει ο γκράμσι), η εξουσία στο πιάτο, πρέπει απλώς να απλώσεις το χέρι να την πιάσεις, σαν φυσική ανάγκη, σα να ξεδιψάς που έλεγε κι η κολοντάι.
Δεν υπάρχει άπαρτο κάστρο για τη φαντασία μας…

Τι άλλο έχουν οι θέσεις μας;
Τη θέση ότι δεν υπάρχει πρόβλημα που να απασχολεί τη νεολαία και να μη συνδέεται με το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, που μου θύμισε μια πρόσφατη κουβέντα που είχαμε στα σχόλια.
Την εκτίμηση, στη δίπλα σελίδα, ότι ο καπιταλισμός έχει σαπίσει. Αυτό ήταν! Μόνο που δε μας παίρνει για τακτική ώριμου φρούτου γιατί θα σαπίσουμε κι εμείς μαζί του.

Και την καλτ φράση για όσους φοράν την προβιά των φίλων του λαού, που καθιστά εκ νέου επίκαιρο το έργο του λένιν τι είναι οι φίλοι του λαού και πώς πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες.
Από τότε όμως έχουν αλλάξει πολλά πράγματα (εκτός απ’ το ότι έχουμε ιμπεριαλισμό). Οι φίλοι του λαού είμαστε εμείς –χωρίς προβιά κι ας μας λένε ποίμνιο- κι οι σοσιαλδημοκράτες είναι οι κακοί.

Ο γκόρμπι μας ξεγέλασε με μια λεοντή κομμουνιστή και γι’ αυτό η αλέκα όταν τον επισκέφτηκε του πήγε το άγαλμα του ημίθεου για το ηράκλειο έργο που επιτελούσε. Τα λιοντάρια που βρυχώνται ότι είναι κομμουνισταράδες είναι εξίσου επικίνδυνα με τα πρόβατα.

Το πιάνουν κι αυτό οι θέσεις του κσ έχοντας για εφόδιο την απόφαση του συνεδρίου του κόμματος για τις αιτίες νίκης της αντεπανάστασης.
Τελικά ρε σύντροφε, ποιες ήταν οι αιτίες;
-Ναι, πείτε μου, ξέρω πως το μυστικό βρίσκεται σε μία λέξη, μην το πάρετε μαζί σας στον τάφο…
-Βα-ζε-λί-νη…

-Μα δεν είναι πολύ απλοϊκό να πεις μόνο το εικοστό συνέδριο ως αιτία;
-Δεν ήταν μόνο μία η αιτία, πρέπει να το δεις διαλεκτικά.
Ραγού, βούτυρο, αλτάνες, βελόνες, διακόπτης, αρθριτικά…
Κι αφού παίξεις με τη γκιλοτίνα της αγοράς και του γκόρμπι, μπορείς να πάρεις το ύφος του μπέκα και να αποφανθείς: πολύ επικίνδυνα πράγματα… να δείτε που θα ‘χουμε κάποιο ατύχημα...

Πάντως, το κομμάτι με την αντίληψή μας για το σοσιαλισμό είναι πολύ καλό, το καλύτερο μαζί με αυτό για την ιδεολογική δουλειά. Καλύτερο σε κάποια σημεία κι από την επεξεργασία του κόμματος(!), γιατί βάζει ότι στο σοσιαλισμό οι ε-χ σχέσεις πρέπει να εξαλείφονται σχεδιασμένα κι ότι δεν είναι δυνατή η καθολική κοινωνικοποίηση γιατί δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς οι παραγωγικές δυνάμεις.
Ρε λες όντως να διαβάζουν βαζιούλιν;

Από πού προκύπτει λοιπόν η επαναστατική απαισιοδοξία;
Σε ένα βαθμό από μια διάχυτη αίσθηση που συνοψίζεται στο σλόγκαν: το μέτωπο φεύγει, η οργάνωση έρχεται και μπαίνει ως αυτοσκοπός. Ίσως κάνω λάθος, αλλά πώς αλλιώς να εξηγήσεις πχ ότι στις περισσότερες σχολές υπάρχουν κυρίως αφίσες της κνε κι ελάχιστες πανσπουδαστική;

Βασικά όμως είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας. Απαισιοδοξία στη σκέψη, αισιοδοξία στην πράξη.
Όχι, στάσου. Αυτό είναι απ’ τους ναρίτες που ντρέπονται να πουν δημοκρατικός συγκεντρωτισμός και το λένε περιφραστικά. Πώς το βάζουν να δεις…
Δημοκρατία στα λόγια, συγκεντρωτισμός στην πράξη; Κάτι τέτοιο…

Η νεολαία τους έχει συνέδριο 26 φλεβάρη, στην επέτειο του 20ού συνεδρίου του κκσε για την αποχαριτακοποίηση.
Αυτά όμως θα τα δούμε σε άλλο κείμενο. Τώρα προέχει να βρω έναν τρόπο να τα πω όλα αυτά με τρόπο και με 800 λέξεις για να τα στείλω στον προσυνεδριακό. Αλλιώς θα γράψω κάτι ανώδυνο για το στρατό να ξεμπερδεύουμε…

Το είναι και το φαίνεσθαι

(ή αλλιώς εντυπώσεις από μια γενική συνέλευση #2
συνέχεια εκ του προηγούμενου...)

Η πασπ στο πολιτικό το παίζει αριστερά. Χαρντκορ.
Εμείς αλά μπογιό ανασύραμε από το αρχείο μια παλιά τους αφίσα για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.
Εκείνη την ιστορική επί σημίτη για το πολυτεχνείο. Όπου έχουν σβήσει με μοντάζ τα συνθήματα ΕΞΩ ΟΙ ΗΠΑ, ΕΞΩ ΤΟ ΝΑΤΟ.

Επειδή την είχαμε σε φωτοτυπία, οι πασπίτες ρώτησαν από πού είναι και μετά αμφισβήτησαν τη γνησιότητα.
Την κάνατε σε φότοσοπ, είπε ένας.
Ναι, αλλά άμα είναι να παιδιαρίζουμε τότε:
α. όποιος το λέει πρώτος είναι, και β. όποιος κοροϊδεύει, κοροϊδεύει τον εαυτό του.
Ε, μα τι να του πεις τώρα...

Στη συνέχεια ο αρχιπασόκος έκανε επίθεση σε δαπ και κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων γιατί οι ευρωβουλευτές της νδ ψήφισαν υπέρ των κες σε μια ψηφοφορία στο ευρωκοινοβούλιο.
-Γιατί ρε αρχηγέ, του πασοκ τι κάναν δηλ; Αποχώρησαν;

Α, όλα κι όλα. Άλλο πασπ, άλλο πασοκ. Δε συμφωνούν πάντα.
Τα παιδιά της πασπ είχαν ένα σωρό παραδείγματα να μας πουν σχετικά. Επί ανδρέα είχαν διαφωνήσει για τη βιβλιοκάρτα. Επί σημίτη με τη μεταρρύθμιση αρσένη ήταν στους δρόμους. Και τώρα επί γιωργάκη διαφωνούν ξανά για το άρθρο 16.
Σκέτο πνεύμα αντιλογίας τα παιδιά της πασπ.

-Κοίτα να δεις συναγωνιστή πασόκε.
Έτσι όπως τα λες κι εμείς έχουμε μια άλφα αυτονομία. Κι ας μας λες πρόβατα μόλις γυρίσουμε την πλάτη μας.
Δε συμφωνούμε σε όλα με το κόμμα. Θυμάσαι που διαφωνήσαμε με τον τζανετάκη και φύγαμε μαζικά; Καμία σχέση βέβαια με τις δικές σου κραυγές για βρώμικο 89 και καθαρό ανδρέα.
Ή πάλι πρόπερσι τον μαϊούνη. Που οι κνίτες δεν θέλαμε καταλήψεις (όχι όλοι) κι ήρθε το κόμμα να αλλάξει τη γραμμή.

Γενικά έχουμε ευρείς ορίζοντες. Αλλά μας έχουν παρεξηγήσει.
Να, για παράδειγμα μας λένε σταλινικούς. Ενώ εμείς κάνουμε σκληρή κριτική σε αυτήν την περίοδο. Και για τις υπερβολές και για τους ρυθμούς της κολεκτιβοποίησης. Άσε που ο στάλιν είχε γράψει ένα άρθρο για τον ίλιγγο της επιτυχίας, όπου προειδοποιούσε για τυχόν υπερβολές.
Αλλά δεν είμαστε σε θέση να μιλήσουμε ακόμα για όλα αυτά. Ψάχνουμε βιβλιογραφία, αλλά δε βρίσκουμε...

Εγώ λοιπόν τα καταλαβαίνω τα νέα παιδιά.
Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί μένουν στο πασοκ άμα διαφωνούν σε τόσο πολλά και κεντρικά θέματα.

Τελικά σε αυτή την κοινωνία κανείς δεν είναι αυτό που φαίνεται. Μέσα του όλοι κρύβουν ένα φλογερό ανεξάρτητο, επαναστατικό πνεύμα.
Οι πασπίτες δε συμφωνούν με το πασοκ, οι δαπίτες δε θέλουν ιδιωτικά πανεπιστήμια (θέλουν μη κρατικά) κι η κοπέλα από τα αριστερά σχήματα δεν έχει σχεση με το σύριζα ή είναι [σύριζα] από το 2004 και μετά.

Μα αν κανείς δεν τους στηρίζει, τότε πώς βγαίνουν κυβέρνηση και τα περνάνε όλα αυτά;
Τι διάολο μόνο εμείς είμαστε (μ-λ)κες και λέμε ότι είμαστε κκε;
Αλλά τι περιμένεις από κολλημένους δογματικούς;
Άμα δεν κολλήσουν μια ταμπέλα στον εαυτό τους και στους υπόλοιπους δε μπορούν.

Αρνούνται να σκεφτούν διαλεκτικά. Το είναι και το μη είναι ενιαία σε μια διαλεκτική ενότητα.
Το είναι πασόκ και το μη είναι πασόκ. Που συνθέτουν το περίφημο όλον πασοκ του μπένι.

Λοιπόν το αποφάσισα.
Αν είναι έτσι θα παίρνω κι εγώ σβάρνα τις συνελεύσεις και να το παίζω ανένταχτος αντικειμενικός. Και θα παίρνω το λόγο να λέω ότι αν και ακηδεμόνευτος και μη οργανωμένος, το πλαίσιο της πανσπουδαστικής με καλύπτει πολιτικά και βάζει σωστά όλα τα ζητήματα.
Στο κάτω-κάτω, την αλήθεια θα λέω.

(Συνεχίζεται...)