Κεμάλ, ο κόσμος αυτός θα αλλάξει

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Συζήτηση με μια συνάδελφο στη δουλειά, τις προάλλες.

-Τι γιορτάζουμε σε λίγες μέρες;
-Τους Μιχάληδες;
-Όχι, στις 7 Νοέμβρη.
-Στις 7 του Νοέμβρη; Δεν ξέρω.
-Δεν είναι θρησκευτική γιορτή, αλλά ιστορικό γεγονός, επέτειος.
-Επέτειος; Μμ, δε μου έρχεται κάτι.

Αρχίζουν οι βοήθειες στο τηλεπαιχνίδι.
-Βασικά, επειδή ήταν με το παλιό ημερολόγιο, δεν έπεφτε Νοέμβρη.
-Α δηλ τον Οκτώβρη. Εε… τα Οκτωβριανά;
-Στον εμφύλιο εννοείς; Αυτό που λες ήταν τα Δεκεμβριανά, όχι Οκτώβρης.
-Α ναι, ε τότε δεν ξέρω. Για πες…

Ας πάρουμε και τις επόμενες βοήθειες.
-Για σκέψου τι έγινε πριν από 100 χρόνια, το 1917;
-Εε… ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος;
-Όχι ακριβώς. Ήταν επιμέρους επεισόδιο του πολέμου.
-Ε τότε η μάχη… η μάχη…
-Όχι, δεν ήταν μάχη, μην το ψάχνεις έτσι.
-Ε τότε να το πάρει το ποτάμι.
-Ε μην τα παρατάς. Είχε πρωταγωνιστή το Λένιν;
-Το Λένιν; Ε… Ε… Δεν ξέρω.

Καληνύχτα Κεμάλ, ο κόσμος αυτός ποτέ δε θα αλλάξει.

Αλλά για στάσου, Κεμάλ. Αυτό δεν είναι κριτήριο. Σάμπως ήξεραν οι Ρώσοι εργάτες που έκαναν τη δική τους έφοδο στον ουρανό, τι είχε γίνει μισό αιώνα πριν στην Παρισινή Κομμούνα; Ήταν ίσως πιο υποψιασμένοι από τους δικούς μας, που πνίγονται σε έναν ωκεανό άχρηστων πληροφοριών, αλλά ήταν γνωστά αυτά τα πράγματα στις μάζες; Τους εμπόδισε αυτό μήπως να δράσουν και να έχουν σωστό ταξικό κριτήριο;

νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί,
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί

Και στη φωτιά της μάχης είναι που αλλάζουν μαζικά οι συνειδήσεις, όχι πριν, όχι έξω από το χορό. Καληνύχτα Κεμάλ, το ζήτημα δεν είναι να εξηγούμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε. Και μπορούμε να το κάνουμε, όσο κι αν φαίνεται πως μένει ακίνητος. Κι όμως κινείται…

Ο Άδωνις Γεωργιάδης και η Οχτωβριανή Επανάσταση

Δημοσιεύτηκε στην Κατιούσα

Σήμερα (σ.σ.: χτες) ο Μπουμπούκος της ΝΔ έχει γενέθλια και γίνεται 45 χρονών, κάτι που σημαίνει πως αν δεν αλλάξουν δραματικά τα πράγματα, θα ακούμε τη γλυκιά τσιρίδα του για αρκετά χρόνια ακόμα. Αν είχε αργήσει πάντως να γεννηθεί μια μέρα, θα είχε γενέθλια μαζί με την Οχτωβριανή Επανάσταση και θα έσκουζε χειρότερα από το κακό του. Ακόμα κι έτσι όμως υπάρχει μια ωραία σημειολογία. Ο Άδωνις και τα γενέθλιά του φεύγουν, οι μπολσεβίκοι έρχονται…

Και να ‘ταν μόνο αυτή η σύμπτωση που ιντριγκάρει.

Στις 7 Νοεμβρίου είχε γενέθλια και ο Λέων Τρότσκι που ήταν πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης την περίοδο που ξέσπασε η επανάσταση. Οι τροτσκιστές καμαρώνουν για αυτή τη σύμπτωση αλλά υπάρχει κι η αντίστροφη ανάγνωση, αν σκεφτούμε πχ πως στις 7 Νοεμβρίου είχε γενέθλια και ο Νέστωρ Μάχνο που συνεργάστηκε προς στιγμήν με τους μπολσεβίκους αλλά έστρεψε σύντομα τα όπλα ενάντια στη σοβιετική εξουσία.

Στις 7 Νοεμβρίου είχε γενέθλια και ο Καμί που έγινε υπαρξιστής και γιόρταζε την ίδια μέρα με τον υπαρκτό σοσιαλισμό -αλλά στην πορεία απέρριψε τον κομμουνισμό.

Αυτός που γεννήθηκε όμως ακριβώς την ίδια μέρα και χρονιά με την επανάσταση είναι ο ηθοποιός Τίτος Βανδής: 7 Νοεμβρίου του 1917. Πώς να μη βγει μετά αγωνιστής και κομμουνιστής;

Ακόμα κι οι θάνατοι αυτής της μέρας έχουν ιδιαίτερη σημειολογία. Ο Άγης Στίνας που ήταν μέλος του ΚΚΕ αλλά μετά έγινε τροτσκιστής, αναρχικός και σφοδρός πολέμιος του ΕΑΜ, πέθανε το 87′ στα 70χρονα της επανάστασης που έπνεε κι αυτή τα λοίσθια αλλά λίγοι το καταλάβαιναν τότε.
Και το 92’ στις 7 Νοεμβρίου, πέθανε ο Αλεξάντερ Ντούπτσεκ, πρωτοστάτης της Άνοιξης της Πράγας που διεκδικούσε θεωρητικά ένα δημοκρατικό σοσιαλισμό αλλά είδε τους κόπους του να δικαιώνονται με την παλινόρθωση του καπιταλισμού και έζησε ακριβώς τόσο ώστε να δει τη σοσιαλιστική κοινότητα της Ευρώπης να διαλύεται.

Τυχαίο κι αυτό λοιπόν; Μπείτε για λίγο κι εσείς στην παρανοϊκή λογική του τηλεβιβλιοπώλη που γιορτάζει σήμερα κι αναρωτηθείτε τι κρύβεται πίσω από τόσες συμπτώσεις.

Τι μας κρύβουν σύντροφοι…;

Βιβλική ανάρτηση

Εν όψει της εκατοστής επετείου της Οκτωβριανής, κάθε χώρος/οργάνωση/εκδοτικός οίκος (πολλές φορές αυτά ταυτίζονται, αλλά όχι απαραίτητα) ετοιμάζουν ή βγάζουν ήδη διάφορες εκδόσεις για να τιμήσουν την επέτειο. Εδώ ισχύει το "ο καθένας ανάλογα με το μέγεθος και τις δυνατότητές του", αλλά απέχουμε πολύ ακόμα από το να φτάσουμε στο "σύμφωνα με τις ανάγκες" και τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου καθήκοντος.

Το οποίο σημαίνει δύο πράγματα: αφενός πως πρέπει να μεγαλώσουμε, για να μπορούμε περισσότερα. Αφετέρου πως δεν πρέπει να σταματήσουμε μετά την εκατοστή επέτειο, που πρέπει να είναι απλώς έναυσμα για να βγουν ακόμα περισσότερες σχετικές εκδόσεις.

Ξεκινάμε από τα δικά μας χωράφια. Εκτός από το πολύ σημαντικό και μεστό κείμενο της διακήρυξης της κετουκε, το τμήμα για τη δουλειά στο συνδικαλισμό επιμελήθηκε μια έκδοση για τις κατακτήσεις της εργατικής τάξης στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, με επίκεντρο τη Σοβιετική Ένωση.

Στα θετικά της έκδοσης συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
-είναι επίκαιρη, αποδεικνύοντας πως ο σοσιαλισμός του εικοστού αιώνα είχε λύσει προβλήματα, όπως την ανεργία, που στον καπιταλισμό παραμένουν ακόμα και σήμερα ανεπίλυτα και οξύνονται, γιατί είναι σύμφυτα με την ύπαρξή του.
-είναι εκλαϊκευτική και προσιτή στον καθένα, θυμίζοντας αρκετά στη μορφή μια σειρά μπροσούρες που είχε επιμεληθεί το ΚΣ της ΚΝΕ με τίτλο "αλήθειες και ψέματα για το σοσιαλισμό".
-είναι πολύτιμο εργαλείο για να ανοίξουν συζητήσεις για το σήμερα και τις δυνατότητες που μένουν αναξιοποίητες.
-είναι φτηνή, συνεπώς προσιτή από κάθε άποψη.
Και ας σημειωθεί παρεμπιπτόντως πως τις προάλλες παρουσιάστηκε στο κατάμεστο δημοτικό θέατρο του Αιγάλεω, δείγμα για το ενδιαφέρον που δείχνει ο κόσμος για αυτό το θέμα και την υπεράσπιση της προσφοράς του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Το αρνητικό κατά τη γνώμη μου είναι πως στηρίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε εκδόσεις και στοιχεία της μπρεζνιεφικής εποχής -όπως το συλλεκτικό βιβλιαράκι "εκατό ερωτήσεις-απαντήσεις για την ΕΣΣΔ- και τα περισσότερα στοιχεία αναφέρονται στην περίοδο μέχρι το 75', ενώ ίσως να 'ταν πιο χρήσιμο να γίνει κάτι διαφορετικό και πιο γόνιμο.

Στο πλαίσιο της επετείου, εντάσσεται η κυκλοφορία της συλλογής κειμένων του Λένιν "απ' τη μαχητική πείρα των μπολσεβίκων", που εστιάζει αρκετά και στο οργανωτικό σκέλος της εξέγερσης ή της προετοιμασίας για επαναστατική δράση, ενώ έρχεται σαν συνέχεια άλλων εκδόσεων, όπως πχ το βιβλίο "η πορεία των μπολσεβίκων προς τη νίκη".

Μια άλλη πρόσφατη έκδοση είναι το βιβλίο για την ελληνικής καταγωγής ουντάρνικα, Πάσα (ή Πάσια) Αγγελίνα (άξιο τέκνο ενός καταξιωμένου λαού), η οποία έγινε οδηγός τρακτέρ κι εκπαίδευε άλλες γυναίκες για αυτή τη θέση, σπάζοντας το φράγμα της προκατάληψης, μαζί με αυτό των παραγωγικών δεικτών. Το βιβλίο συνοδεύεται από ένα ζουμερό πρόλογο του Αναστάση Γκίκα, ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η Πάσα συμπληρώνει το βιογραφικό ερωτηματολόγιο ενός αμερικάνικου περιοδικού (που θέλει να καταγράψει την πορεία της) και διαπιστώνει πως παρά την πληθώρα ερωτήσεων και τις λεπτομέρειες που καλείται να συμπληρώσει, λείπει το πιο σημαντικό. Κι αυτό δεν είναι τα δικά της ατομικά χαρακτηριστικά, αλλά οι κοινωνικές συνθήκες που τα ανέδειξαν στην ίδια και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, σαν τη δική της.

Δεν τις παρουσιάζω αναλυτικά, γιατί θα έβγαινα εκτός θέματος, αλλά σημειώνω παρεμπιπτόντως και μερικές άλλες εκδόσεις:
-το βιβλίο για τα ηρωικά στελέχη του ΚΚΕ και της κεντρικής του επιτροπής που δεν προσκύνησαν το αστικό κράτος και βρήκαν το θάνατο αγωνιζόμενοι κι αλύγιστοι, είτε στο μέτωπο του αγώνα, είτε στις φυλακές, είτε στο εκτελεστικό απόσπασμα. Και μόνο ο τίτλος (παρμένος από την απολογία ενός μέλους της κετουκε) είναι ενδεικτικός για το (πολύ ενδιαφέρον) περιεχόμενο: δεν αναγνωρίζω κανένα νόμο, ούτε το κράτος σας...
-την επανέκδοση του έργου του Θέμου Κορνάρου για το στρατόπεδο Χαϊδαρίου (είχε προηγηθεί η αντίστοιχη επανέκδοση του βιβλίου του-χρονικού για το Μάη του 36' στη Θεσσαλονίκη).
-την έκδοση του ΣΠ Ηπείρου-Κέρκυρας-Λευκάδας της ΚΝΕ για τους ηρωικούς φαντάρους του Καλπακίου, όπου έγινε φέτος, προς τιμήν τους, και το διήμερο της οργάνωσης.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση, ως προς μερικές, ενδεικτικές εκδόσεις του κόμματος σχετικές με την Οχτωβριανή Επανάσταση και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, σημειώνω μια βασική παράμετρο, που είναι κι η πιο σημαντική δυσκολία κατά τη γνώμη μου. Το κόμμα φαίνεται να δίνει -και δικαιολογημένα- βάρος στην επέτειο των δικών του εκατό χρόνων, στην ανάδειξη της ιστορίας του και της ηρωικής του διαδρομής. Συνεπώς υπάρχει μια "διάσπαση δυνάμεων" και κάποιες προτεραιότητες (γιατί προφανώς κι αποτελεί προτεραιότητα) δεν προχωρούν το ίδιο γρήγορα με τις υπόλοιπες.

Αυτή είναι καθαρά προσωπική εκτίμηση-εικασία, αλλά μπορεί να πέφτω τελείως έξω. Όπως δική μου εκτίμηση (που δε βασίζεται προφανώς σε κάποια πληροφόρηση) είναι πως ως το τέλος του 17', θα υπάρξουν και άλλες εκδόσεις, πχ ένα αφιέρωμα της ΚΟΜΕΠ ή κάποια συλλογική έκδοση, όπως αυτές που επιμελήθηκε το τμήμα ιστορίας της κετουκε για τα Δεκεμβριανά ή για τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Πρόσχωμεν...

Στο επόμενο μέρος, θα δούμε αντίστοιχες εκδόσεις και ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες από τον (πολιτικό-εκδοτικό χώρο) του ευρύτερου αριστεροχωρίου -και όχι μόνο...

Συνειρμοί με το 1917

Ο Ραφαηλίδης γράφει κάπου (στην αισθητική του νομίζω) πως ο συνειρμός είναι η πεμπτουσία της τέχνης, αν και δε νομίζω να εννοεί της πολιτικής ή έστω της εξέγερσης. Κι είναι ζητούμενο να κατέχεις και τις προηγούμενες τέσσερις ουσίες, για να έχεις σφαιρική καλλιέργεια. Έτσι κι αλλιώς, οι συνειρμοί τζάμπα είναι, όπως και τα (επαναστατικά) όνειρα, αρκεί να μην καταλήγουν σε εφιάλτες -με μικρό και με κεφαλαίο (και προπαντός με κεφάλαιο)- και να μην εξαντλούνται σε εμπνευσμένες ευχές για... "καλή επανάσταση", όπως την περασμένη πρωτοχρονιά για το 17' (σατανικό), το περασμένο Πάσχα για την (επ)Ανάσταση και βασικά κάθε Πάσχα (σε βαθμό που να θες να πιάσεις τον πρώτο που το σκέφτηκε και το έγραψε, για να του πεις... βασικά τίποτα, τότε ήταν πρωτότυπο και δε φταίει αυτός για τη συνέχεια).
Η εξουσία στη φαντασία. Λες αυτή να είναι η έκτη ουσία μετά την πεμπτουσία και τις άλλες τέσσερις;

Αλλά πάμε στην (πέμπτη) ουσία.
Ξεκινάμε με κάτι εύκολο και ευκοίλιο, σαν τον οπορτουνιστικό χυλό. Ο Τσίπρας είναι ο νέος Κερένσκι (Αλέξη, από εδώ ο Αλεξάντρ), η τελευταία ελπίδα (που ακόμα έρχεται) της αστικής τάξης για να κρατήσει με αριστερό πρόσημο την εξουσία στα χέρια της και σε αυτά του Σύριζα, που είναι χωμένος μες στο βούρκο ως το λαιμό, αλλά πανηγυρίζει γιατί κράτησε τουλάχιστον τα νύχια του καθαρά. Ενώ οι προηγούμενοι...

Ο Τσίπρας, βέβαια, θα ταίριαζε περισσότερο να είναι μενσεβίκος (από τη μειοψηφία των ανανεωτών στη 12η Ολομέλεια το 68' και το 13ο Συνέδριο το 91') κι όχι τρουντοβικος-εσέρος σαν τον Κερένσκι. Αλλά μην αφήνεις μια μικρή λεπτομέρεια να χαλάσει έναν ωραίο συνειρμό.

Ακόμα και το "εσ" (εσωτερικού) θα ταίριαζε πολύ με τους εσ-ερ-ους (από τα αρχικά του κόμματός τους) αλλά πολιτικά ταυτίζεται με τους μενσεβίκους και τη διαχρονική τους διαπίστωση πως δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για επανάσταση και "δεν έπρεπε να πάρουμε τα όπλα", που θα μπορούσε να το λέει ο Πλεχάνοφ στην Πετρούπολη το 1905 ή το Δεκέμβρη του 44' και το Μάρτη του 46' στην Ελλάδα.

Φαντάσου δηλαδή τώρα να ήταν στη βαθιά παρανομία το ΣΔΕΚΡ, ο Λένιν κι οι υπόλοιποι στο εξωτερικό, και να έφτιαχναν οι από μέσα το ΣΔΕΚΡ εσωτερικού, γιατί η καθοδήγηση απέξω είναι απομονωμένη από τη ρώσικη πραγματικότητα και δεν μπορεί να ασκήσει το έργο της... Τρέλα.
Ενώ ο "βάλτος", όπως λεγόταν μια ομάδα μεταξύ μενσεβίκων και μπολσεβίκων, θυμίζει πολύ το αντίστοιχο "χάος", που αρνούνταν να πάρει θέση για τη διάσπαση του 68' και ήταν γενικά με την ΕΔΑ...

Αλλά ας δούμε πιο συνοπτικά τη συνέχεια.
Το ρεύμα του νόμιμου μαρξισμού στην προεπαναστατική Ρωσία, που επιδίωκε την απρόσκοπτη ανάπτυξη του καπιταλισμού, προτού τεθεί ζήτημα σοσιαλιστικού μετασχηματισμού κι επανάστασης, μπορεί να είναι μια πρόδρομη μορφή της ΟΑΚΚΕ. Αν και είναι πολύ διαφορετικό (και πιο γραφικό) να λες σήμερα τα ίδια πράγματα, που εκατό χρόνια πριν μπορεί να φάνταζαν και λογικά.

Η Κόντρα ξεκίνησε για κόμμα, αλλά κατέληξε εφημερίδα -όπου μπορείς να διαγράψεις κάποιον από μέλος της συντακτικής ομάδας, κι όχι της οργάνωσης. Και ψάχνει πώς θα γίνει η "νέα Ίσκρα" για τη συγκρότηση ενός ΣΔΕΚΡ, αλλά έχοντας ανοιχτό μέτωπο στην Ίσκρα του Λαφαζάνη και τις θεωρίες της περί εξάρτησης -ή μάλλον μόνο στο πρώτο, αλλά χωρίς το δεύτερο. Μέχρι τότε, στέκεται θετικά απέναντι στην ατομική τρομοκρατία και απέχει από τις εκλογές για τη Δούμα, όχι από θέση αρχής, αλλά με συγκεκριμένη ανάλυση της κατάστασης. Κι είναι από τους λίγους χώρους που δικαιολογούν -εν μέρει- κάπως το χαρακτηρισμό του "αριστεριστή".

Το Ναρ παραπέμπει συνειρμικά στο ιδεολογικό μωσαϊκό των ναρόντνικων (λαϊκιστών) και το Ναρξισμό, που είναι επαναθεμελιωμένος μαρξισμός. Εκεί όπου μια ντουζίνα πλατφόρμες είναι πιο σημαντικές από την πραγματική κίνηση του κινήματος, κι όπου δε διαγράφεται κανείς ποτέ, για να κυλήσει ελεύθερα προς το βούρκο, αν δε βαρεθεί από μόνος του να σπρώχνει και τους υπόλοιπους προς τα εκεί.

Η Ανταρσυα είναι μετωπικό σχήμα που φαντάζεται πως θα διαγράψει το χρέος (με ή χωρίς τη Ζωή, την ΕΛΕ και τους αριστερούς οικονομολόγους) εφαρμόζοντας ένα ευέλικτο μεταβατικό πρόγραμμα, με επικαιροποίηση του συνθήματος για "γη" και "ειρήνη", αλλά χωρίς το "όλη η εξουσία στα σοβιέτ" που είναι για τη Δευτέρα Παρουσία -λες και πίστεψαν ποτέ στην πρώτη. Εκεί η περίφημη αποστροφή του Βλαδίμηρου "πρέπει να χωρίσουμε, για να ενωθούμε" αντιστρέφεται διαλεκτικά: ας ενωθούμε, για να χωρίσουμε, να γίνουμε ενωτικά από δέκα χωριά χωριάτες, και να 'μαστε και μαζί και χώρια (ίδια η στεναχώρια)...

Τέλος, το αριστεροχώρι στο σύνολό του είναι κάτι σαν τη Δυόμιση Διεθνή, που πληγώθηκε από την προδοσία της 2ης, αλλά μισεί θανάσιμα την 3η, και τους μπολσεβίκους.
Κι οι μπολσεβίκοι (Λούκι Λουκ); Πού/ποιοι είναι οι μπολσεβίκοι (πού πήγε ο Λούκι Λουκ);

Αντικειμενικά (κι ανεξάρτητα από τη θέλησή τους) οι διασπάσεις του κόμματος (το 68' και το 91') κι οι οριακές πλειοψηφίες, του χαρίζουν για ιστορικούς λόγους τον τίτλο. Αλλά μένουν ακόμα πολλά, για να κατακτήσει στην πράξη και τη χάρη -εκτός από το όνομα...

Οι νόμοι του ταξικού πολέμου

Στη σημερινή ανάρτηση, και το κυριακάτικο ιστορικό ένθετο, η κε του μπλοκ παραθέτει ένα απόσπασμα από το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Β. Σερζ (αναρχικός που έγινε κομμουνιστής και μετά πέρασε με την αντιπολίτευση του Τρότσκι, χωρίς να ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις θέσεις του και την πρακτική του όμως) το "Έτος Ένα της Επανάστασης" που κυκλοφόρησε φέτος από το εκδοτικό του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου (με πολιτική αναφορά στο ΣΕΚ). Ένα βιβλίο που αξίζει ίσως να παρουσιαστεί ξεχωριστά σε άλλη ανάρτηση. Είναι εντυπωσιακό όμως ότι η κυκλοφορία του φιλοξενήθηκε ως είδησης και στις σελίδες του Βήματος!

Στο παρακάτω απόσπασμα ο Σερζ μιλάει για τους νόμους του ταξικού πολέμου, την ασυγχώρητη επιείκεια που έδειξαν αρχικά οι μπολσεβίκοι και την αδίστακτη στάση της εκάστοτε άρχουσας τάξης που φέρεται στις υποτελείς κοινωνικές ομάδες ως κατώτερο έθνος.

Αυτές οι πρώτες μέρες σημαδεύτηκαν επίσης από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εμφυλίου πολέμου. Σε αυτό το σημείο, οι Κόκκινοι, αδαείς ακόμα περί την τεχνική της καταστολής και την αναγκαιότητά της, έχοντας την τάση να αυταπατώνται σχετικά με τη φύση της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, είναι ένοχοι για απαράδεκτη επιείκεια. Αρκεί να συγκρίνουμε τους όρους που υπέβαλε η ΣΕΕ της Μόσχας μετά τη νίκη επί της Επιτροπής Δημόσιας Ασφάλειας, με εκείνους που η Λευκή Επιτροπή προσπάθησε να επιβάλει στη ΣΕΕ, όταν η τελευταία απείχε πολύ από τη νίκη. Οι Λευκοί σφαγιάζουν τους εργάτες στο Οπλοστάσιο και στο Κρεμλίνο: οι Κόκκινοι απελευθερώνουν το θανάσιμο εχθρό τους, το στρατηγό Κρασνόφ, με βάση το λόγο της τιμής του. Οι Λευκοί ορκίστηκαν να επαναφέρουν την τάξη με ανελέητες μεθόδους: αλλά οι Κόκκινοι διστάζουν να απαγορεύσουν τον αντιδραστικό Τύπο. Η παντελής απειρία είναι ένας από τους κύριους λόγους αυτής της επικίνδυνης επιείκειας από τη μεριά των Κόκκινων.

Η αντεπανάσταση, από την άλλη μεριά, ανακαλύπτει το χρέος της ενστικτωδώς, άμεσα και απόλυτα. Είναι αλήθεια ότι η πύρινη λαίλαπα του εμφυλίου πολέμου πυροδοτείται σιγά-σιγά, με τη βοήθεια των ξένων δυνάμεων. Αλλά ήδη από τις 26 του Οκτώβρη η πάλη ήταν πολύ πιο άγρια απ' ό,τι στους πολέμους ανάμεσα σε κράτη. Αυτοί οι πόλεμοι περιορίζονται, μιλώντας γενικά, από ορισμένους νόμους και υπάρχουν κανόνες στους οποίους βασίζονται. Αλλά στον πόλεμο ανάμεσα σε τάξεις δεν υπάρχουν κανόνες, ούτε Σύμβαση της Γενεύης, ούτε ιπποτικές συνήθειες, ούτε μη εμπόλεμος πληθυσμός. Από την αρχή κιόλας, η αστική και η μικροαστική τάξη καταφεύγουν στις απεργίες και τη δολιοφθορά σε όλες τις κοινωφελείς υπηρεσίες, σε όλες τις διοικητικές υπηρεσίες: αυτό είναι ένα όπλο εντελώς έξω από τις συνήθειες του πολέμου. Όταν έγινε η εισβολή στο Βέλγιο και τη Γαλλία, πουθενά οι τεχνικοί δεν κατέβηκαν σε απεργία καθώς ο εχθρός έμπαινε στην περιοχή τους. Το σαμποτάζ συνίστατο στην προσπάθεια να προκληθεί πείνα, δηλαδή να πληγεί το σύνολο του πληθυσμού, χωρίς διάκριση ανάμεσα σε μαχητές και μη μαχητές. Εξίσου σημαντική ήταν η χρήση των αλκοολούχων ποτών. Και όλη αυτή η αντεπαναστατική συνωμοσία έστρωσε το δρόμο για τη Λευκή τρομοκρατία.

Διότι οι πόλεμοι μεταξύ κρατών είναι συνήθεις πόλεμοι μεταξύ τοπικών κατεχουσών τάξεων, που διαθέτουν κοινές ταξικές ηθικές αξίες και κοινή αντίληψη περί του τι είναι σωστό και αρμόζον. Κάποιες εποχές μάλιστα υπήρχε η τάση να υποβαθμίζουν την τέχνη του πολέμου σε ένα μάλλον συμβατικό παιχνίδι. Η σύγχρονη τέχνη του πολέμου μετρά τις μέρες της από τη Γαλλική Επανάσταση, που έριξε ένα ένοπλο έθνος υπό αστική ηγεσία ενάντια στους επαγγελματικούς στρατούς των ξεπερασμένων μοναρχιών, στρατούς που βασίζονταν στην καταναγκαστική επιστράτευση και τη χρήση μισθοφόρων και που διοικούνταν από ευγενείς: με αυτόν τον τρόπο η επανάσταση κατέστρεψε άμεσα τις παλιές, ξεπερασμένες συμβάσεις της στρατηγικής και της τακτικής. Οι Ευρωπαίοι παρεκκλίνουν από τους τρέχοντες κανίνες του πολέμου μόνο όταν έχουν να κάνουμε με λαούς που πιστεύουν ότι είναι κατώτεροι*: το ίδιο συμβαίνει και στους πολέμους που κάνουν οι άρχουσες τάξεις ενάντια στην εργατική τάξη, με την πεποίθηση ότι υπερασπίζουν τον 'πολιτισμό' ενάντια στη 'βαρβαρότητα'. Όλα τα μέσα θεωρούνται επιτρεπτά. Τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι τόσο μεγάλα που όλες οι συμβάσεις ακυρώνονται και οι ηθικές αρχές (διότι δεν υπάρχει ανθρώπινη ηθική, μόνο ηθικέ των τάξεων και των κοινωνιών) δεν μπορούν να αμβλύνουν το πάθος με το οποίο πολεμούν οι ανταγωνιζόμενες δυνάμεις: η αντεπανάσταση βλέπει τις εκμεταλλευόμενες τάξεις που εξεγείρονται σαν 'απόβλητα της ανθρωπότητας'.

Αυτές τις αλήθειες μπορούμε να τις δούμε ολοζώντανα στο τέλος της πρώτης βδομάδας της νέας Σοβιετικής εξουσίας. Αργότερα, θα δούμε ότι η σφαγή των αιχμαλώτων γίνεται ρουτίνα στον εμφύλιο πόλεμο. Και, για μια ολόκληρη περίοδο ετών, τα καπιταλιστικά κράτη θα μεταχειριστούν την Κομμουνιστική Ρωσία σαν παράνομο έθνος.


*Οι Γάλλοι ρήμαξαν την Καβυλία (περιοχή της Βόρειας Αλγερίας, ανατολικά της πρωτεύουσας) αρκετές φορές όταν κατακτούσαν τη χώρα. Μπορούμε επίσης να θυμηθούμε τις τεχνικές του πολέμου και του ελέγχου που χρησιμοποίησαν οι Βρετανοί στην Ινδία. Τη λεηλασία του Χειμερινού Ανακτόρου στο Πεκίνο από ευρωπαϊκά στρατεύματα το 1900. Τις ωμότητες των Ιταλών στην Τριπολίτιδα (ΒΔ Λιβύη), των Γάλλων στην Ινδοκίνα και το Μαρόκο, των Βρετανών στο Σουδάν. Και σε κανέναν πόλεμο της σύγχρονης εποχής δεν μεταχειρίστηκαν με τόση αγριότητα τους ηττημένους όσο εκείνους της Παρισινής Κομμούνας του 1871.

Το ημερολόγιο του 2017

Εντάξει, είναι μια τρομερή ιδέα, τόσο πρωτότυπη, που δεν την έχει σκεφτεί κανείς άλλος: ένα ημερολόγιο, αφιερωμένο στο 17' του νου και της καρδιάς μας, του αιώνα των επαναστάσεων στον οποίο "ανήκομεν" -όπως έγραψε για τον εαυτό της η Έρη Ρίτσου- αλλά αυτό δε σημαίνει πως θα γίνουμε οι δούλοι του 21ου αιώνα.

Στην πραγματικότητα, η ιδέα δεν είναι καθόλου πρωτότυπη, μέχρι κι η Αυγή κυκλοφόρησε τις προάλλες με ένα τέτοιο, οκτώ χρόνια μετά το ημερολόγιο που 'χε βγάλει για το Δεκέμβρη και τη... γενιά του Τσέρνομπιλ, που αντέχει στα χημικά. Θα μπορούσαμε να το πούμε δύο τετραετίες πριν, αφού έτσι μετράνε πια οι Συριζαίοι το χρόνο, με κυβερνητικές θητείες, αν και δε μοιάζει πολύ πιθανό να εξαντλήσουν τη δική τους τετραετία. Κι είναι κρίμα, γιατί θα μπορούσαν να γιορτάσουν το 18' πχ, ως κυβέρνηση, τα εκατό χρόνια από τη συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, που έχει γίνει καραμέλα στα χείλη τους ως δικαιολογία για τα δικά τους. Αλλά το πραγματικά πρωτότυπο θα ήταν να κάνουν πχ εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια της Οχτωβριανής, όπως είχαν κάνει δέκα χρόνια πριν για τα 90χρονα. Κι αν ήταν μια φορά προκλητικό τότε -σα να τιμάνε την επέτειο της Οχτωβριανής οι μενσεβίκοι- βάλτα κάτω να δεις πόσες φορές παραπάνω θα είναι τώρα.

Είναι τόσο "πρωτότυπη" λοιπόν η σύνδεση με το 17' που καταλήγει σχεδόν καταθλιπτική, σαν τυπική ευχή, που δε θα γίνει πράξη, όχι φέτος τουλάχιστον, με τέτοιους αρνητικούς συσχετισμούς. Αλλά δεν πρέπει να μας παίρνει από κάτω, γιατί το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή και τους κανονιοβολισμούς του Αβρόρα, που λίγα πράγματα τους προμήνυαν το 1914, στην αρχή του Α' Π.Π.

Κι αν εμείς προσμένουμε φέτος μια επανάληψη του 1917, όχι ως φάρσα ή τραγωδία, αλλά πιο πολύ για να παίρνουμε θάρρος και να συνεχίζουμε, φαντάσου στο τέλος της χρονιάς κάποιους υπονόμους του διαδικτύου να προσμένουν για το 18' την επανίδρυση του κόμματος, εκατό χρόνια μετά από το ιδρυτικό συνέδριο στον Πειραιά.

Θα μπορούσε επίσης να βγει εκ των υστέρων ένα ημερολόγιο για το 16' και τους διάσημους που άφησαν τα εγκόσμια κατά τη διάρκειά του, ένας (τουλάχιστον) κάθε μήνα. Αλλά αντί για αυτό, που είναι μακάβριο και χωρίς νόημα, ας δούμε τι θα μπορούσε να έχει ένα ημερολόγιο του 17', μήνα προς μήνα.

Ιανουάριος

Είναι κρίμα που δεν υπάρχει κάποια φωτογραφία που να δείχνει το Βλαδίμηρο μαζί με τη Ρόζα. Αλλά ο Γενάρης είναι αφιερωμένος στη μνήμη τους, την επέτειο θανάτου του πρώτου και την επέτειο της δολοφονίας της δεύτερης από τους γερμανούς σοσιαλδημοκράτες, που πρόδωσαν την υπόθεση της εργατικής τάξης.

Φεβρουάριος

Ο κουτσοφλέβαρος θα μπορούσε να είναι αφιερωμένος στην πτώση του τσάρου (με το παλιό), αλλά αυτές τις μέρες συμπίπτουν, κατά σατανική σύμπτωση, διάφορα συνέδρια και διαδικασίες, που δεν πέρασαν στην ιστορία, για καλό λόγο. Από το 20ό Συνέδριο (του ΚΚΣΕ), την 7η Ολομέλεια του ΚΚΕ που διαγράφει το Ζαχαριάδη, το πρώτο συνέδριο της Περεστρόικα (που έγινε επίτηδες στα 30 χρόνια από το 20ό Συνέδριο, για να τονίσει την ιστορική συνέχεια) και το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ το 91'. Όπου γιορτάζουμε όμως το ιστορικό 57-53 της Αλέκας ενάντια στο Δραγασάκη.

Μάρτιος

Ο σύντροφος με το μουστάκι. Δε χρειάζονται περσότερα.

Απρίλιος

Είναι οι θέσεις του Απρίλη. Το συνέδριο του Απρίλη. Το Τσέρνομπιλ κι η γενιά του. Η φύση ξυπνάει, ο κόσμος όχι, αλλά η γη θα γίνει πράσινη από το χορτάρι κι αμέσως μετά κόκκινη είτε από ζωή είτε από θάνατο.

Μάιος

Ο κόκκινος Μάης, η Πρωτομαγιά, τα γενέθλια του Μαρξ, μα πάνω από όλα η αντιφασιστική νίκη των λαών και η κόκκινη σημαία στο Ράιχσταγκ, να στοιχειώνει τη συλλογική, ιστορική μνήμη της αστικής τάξης.

Ιούνιος

Θα μπορούσε να είναι πολλά, όπως τα γενέθλια του Τσε. Αλλά βασικά είναι τα 30 χρόνια από το Τιρινίνι και τις δηλώσεις του Γκομέλσκι για τη Μαυριτανία. Έπος, από κάθε άποψη. Ακόμα και της μασκότ που στοιχειώνει τις παιδικές μου μνήμες.

Ιούλιος

Ο Ιούλιος βασικά ξεκινά με το διήμερο της ΚΝΕ. Πού θα είναι φέτος άραγε; Μπορεί να ξεπεράσει τον πήχη που έβαλε το τελευταίο διήμερο στο Βίτσι και τις συγκλονιστικές περιγραφές των σφων για το σύννεφο της ομίχλης που κατέβαινε, θαρρείς περπατώντας, από το βουνό για να τους καταπιεί;

Αύγουστος

Τον Αύγουστο είναι η επέτειος θανάτου του Ένγκελς. Κι ο Αύγουστος σημαίνει παραδοσιακά θάλασσα κι ελαφριά αναγνώσματα στην παραλία. Πχ, όπως το Αντι-Ντίρινγκ.

Σεπτέμβριος

Φεστιβάλ ΚΝΕ. Εδώ είναι το ταξίδι.

Οκτώβριος

Η επέτειος από την εκτέλεση του Τσε. Μα πάνω από όλα η Οχτβριανή -που έγινε Νοέμβριο- και άλλαξε τον κόσμο.

Νοέμβριος

Είναι και το Πολυτεχνείο, και το τείχος του Βερολίνου. Αλλά βασικά είναι ο Φιντέλ και η πρώτη επέτειος από το θάνατό του.

Δεκέμβριος

Τα όπλα που διάλεξε το ΕΑΜ από τις αλυσίδες. Και βασικά η σημαία που μένει πάντα ψηλά και κρατάει ζωντανή την ελπίδα.

Η κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων

Η κε του μπλοκ τιμάει τη σημερινή επέτειο της Οχτωβριανής Επανάστασης με μια μαρτυρία του Ν. Ποντοβοϊσκι* για την έφοδο στα χειμερινά ανάκτορα και την κατάληψή τους, που την αντιγράφω, όπως τη βρήκα σε ένα βιβλίο των εκδόσεων Α/συνέχεια, με τον τίτλο: "Η επανάσταση του Οκτώβρη - Αναμνήσεις και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών". Η μαρτυρία δίνει με ζωντανό, γλαφυρό τρόπο τα γεγονότα, αλλά και το κλίμα της εποχής.

*Νικολάι Ποντβοϊσκι: Γεννήθηκε το 1880. Μέλος του ΣΔΕΚΡ από το 1901. Εργάστηκε στην παρανομία στην Ουκρανία, στο Μπακού και την Πετρούπολη, στο Γιαροσλάβ και στην Κοστρόμα, στο Ιβάνοβο-Βοζνεσένσκι και άλλες πόλεις. Μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου, που έριξε τον τσάρο, εκλέχτηκε μέλος της Επιτροπής Πετρούπολης του Μπολσεβίκικου Κόμματος. Υπήρξε ένας από τους οργανωτές και ηγέτες της στρατιωτικής οργάνωσης της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΔΕΚΡ (μπ). Στο διάστημα της προετοιμασίας και της ένοπλης εξέγερσης του Οκτώβρη ήταν μέλος της Επαναστατικής Στρατιωτικής Επιτροπής κι ένας από τους ηγέτες της εφόδου στα Χειμερινά Ανάκτορα. Το επόμενο διάστημα κατέλαβε υπεύθυνες θέσεις στον πολιτικό και στρατιωτικό τομέα, μέχρι το θάνατό του, το 1948.

Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΩΝ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ

Στις 25 Οκτώβρη ξεκίνησαν οι εργασίες του 2ου Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών. Προτάθηκε να θέσουμε το Συνέδριο μπροστά στο τετελεσμένο γεγονός της πτώσης της Προσωρινής Κυβέρνησης. Η καθυστέρηση στην κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων ανησυχούσε έντονα το Σμόλνι. Κάθε λεπτό αναμονής έμοιαζε μια ώρα. Ο Β. Ι. Λένιν έστειλε σε εμένα, στον Αντόνοφ και στον Τσουντνόβσκι δεκάδες σημειώματα στα οποία μας επέπληττε ότι καθυστερούσαμε την έναρξη του Συνεδρίου: "Είναι δυνατόν να ξεκινήσουν οι εργασίες του Συνεδρίου, τη στιγμή που ακόμα δεν έχουν καταληφθεί τα Χειμερινά Ανάκτορα;"

Με ακόμα μεγαλύτερη αγωνία οι στρατιώτες περιμένουν τη στιγμή της εφόδου. Ζητούσαν συνεχώς διευκρινίσεις για το λόγο που δε δινόταν το σύνθημα να αρχίσει η επιχείρηση. Τα αποσπάσματα των κοκκινοφρουρών, αποτελούμενα από εργάτες, ήταν λιγότερο ανυπόμονα. Είχαν συγκεντρωθεί στην πρώτη γραμμή, μετακινούνταν στοιχημένοι, σίγουροι για τον εαυτό τους και με μεγάλη αξιοπρέπεια, φυλούσαν σκοπιά με μεγάλη προσοχή.

Οι γραμμές των ανδρών ώρα με την ώρα πλησίαζαν όλο και περισσότερο προς την πλατεία των Χειμερινών Ανακτόρων και πύκνωναν όλο και πιο πολύ. Στις 6 το απόγευμα, είχαν καταλάβει όλα τα σταυροδρόμια και τα σημεία άμυνας κατά μήκος του ποταμού Νέβα, του Ναυστάθμου και των Ανακτόρων, της Παραθαλάσσιας οδού, κατά μήκος της λεωφόρου Νιέφσκι και στο βουλεβάρτου Κονογκβαρντέτσκι, που ήταν αναγκαία για να μπορέσει να ξεκινήσει η έφοδος.

Ο κλοιός των ανθρώπων απλωνόταν από τον περίβολο των Χειμερινών Ανακτόρων, ο οποίος έχει πέσει ήδη στα χέρια μας, από το τόξο που από την Παραθαλάσσια οδό καταλήγει στην πλατεία των Χειμερινών Ανακτόρων, από την τάφρο κοντά στο Ερμιτάζ, από την αρχή του κήπου του Αλεξάνδρου, που έφτανε ως την πλατεία των Χειμερινών Ανακτόρων, ως τις γωνιές του Ναυστάθμου και της λεωφόρου Νιέφσκι. Στην οδό Μιλιόναγια, κατά μήκος του ποταμού και στα σημεία τα εκτεθειμένα στα εχθρικά πυρά, οι στρατιώτες μας είχαν καταλάβει κάθε σημείο που θα μπορούσε να τους προστατέψει και είχαν γίνει ένα με τα τοιχώματα από γρανίτη.

Παντού επικρατούσε ένταση και αναμονή της στιγμής της εφόδου. Στα μετόπισθεν οι στρατιώτες ήταν μαζεμένοι γύρω από φωτιές και κάπνιζαν μέσα στο σκοτάδι. Η ανυπομονησία αύξανε όσο περνούσε η ώρα. Άρχισαν να γκρινιάζουν. Ήθελαν να επιτεθούν τώρα αμέσως, πέταγαν κουβέντες περιπαιχτικές:
-Οι μπολσεβίκοι άρχισαν να κάνουν διπλωματία!

Οι γιούνκερ, οχυρωμένοι πίσω από σωρούς ξύλων στις πύλες των Ανακτόρων, παρακολουθούσαν με προσοχή τις κινήσεις της εμπροσθοφυλακής μας και σε κάθε μας μετακίνηση απαντούσαν με τουφεκιές και πυροβολισμούς.

Ενώ εμείς ετοιμαζόμασταν για την έφοδο, μέσα στα Χειμερινά Ανάκτορα ο Π. Ι. Παλτσίνσκι, σαν υπεύθυνος για την προστασία της Προσωρινής Κυβέρνησης, μιλούσε στους γιούνκερ που είχαν αρχίσει να ταλαντεύονται, στους κοζάκους και στους στρατιώτες των ταγμάτων εφόδου του Αγίου Γεωργίου, καθώς και στο τάγμα γυναικών. Τους είπε ότι οι ενισχύσεις έφταναν από στιγμή σε στιγμή, ότι ο Κερένσκι θα έφερνε στρατιωτικές μονάδες από το μέτωπο. Με αυτές τις υποσχέσεις, κατόρθωσε να ξεγελάσει τα μέλη της κυβέρνησης και τους υπερασπιστές των Ανακτόρων. Αυτό όμως κράτησε μόνο λίγες ώρες.

Στις έξι το απόγευμα στάλθηκε στην Προσωρινή Κυβέρνηση το πρώτο τελεσίγραφο παράδοσης. Τα κανόνια του καταδρομικού Αβρόρα και του φρουρίου Πετροπαβλόφσκ σημάδευαν τα Χειμερινά Ανάκτορα, και θα 'πρεπε λογικά να έχουν υπαγορεύσει στους πολιορκημένους την απάντηση.

Αργότερα μου ζήτησαν περισσότερες από μία φορά να ξεκαθαρίσω γιατί, αν και είχα τις δυνάμεις αλλά και τη δυνατότητα να τελειώνω με την Προσωρινή Κυβέρνηση από τις έξι το απόγευμα κιόλας, το καθυστερήσαμε τόσο πολύ. Εγώ απαντούσα ως εξής: σίγουρα, η θέση μας στα Χειμερινά Ανάκτορα ήταν τέτοια, ώστε έφτανε να δοθεί το σύνθημα για επίθεση κι αυτά θα έπεφταν στα χέρια μας. Άξιζε όμως τον κόπο να χυθεί έστω και μια σταγόνα από το αίμα των επαναστατών, εάν μπορούσαμε να έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα αναγκάζοντας τον αντίπαλο να παραδώσει τα όπλα, κι αφού κάθε λεπτό που περνούσε όλο και περισσότερες στρατιωτικές δυνάμεις εγκατέλειπαν τα Χειμερινά Ανάκτορα συνειδητοποιώντας ότι δεν είχαν άλλη λύση; Πράγματι, μετά το πρώτο τελεσίγραφο που απέρριψε η Προσωρινή Κυβέρνηση, έφυγαν οι κοζάκοι, έφυγε και μια πυροβολαρχία της Στρατιωτικής Ακαδημίας Κονσταντίν.

Στις οχτώ το βράδυ τους στείλαμε και δεύτερο τελεσίγραφο. Και πάλι την Προσωρινή Κυβέρνηση την εγκατέλειψε ένα ακόμη μέρος από τους υπερασπιστές της. Αποχώρησαν οι μονάδες του Αγίου Γεωργίου και το τάγμα γυναικών.
Κανένας δεν προσπάθησε να τους εμποδίσει, και τους άφησαν να βγουν από τα Ανάκτορα...

Στις γραμμές μας και στις κοντινές εφεδρείες, στη θέση της ανυπομονησίας, της ανησυχίας, της γκρίνιας κυριάρχησε τώρα ο ενθουσιασμός και η περηφάνεια. Ο ενθουσιασμός της νίκης τιθάσευσε την ψυχή των στρατιωτών.

Οι μαχητές αισθάνονταν ότι ζούσαν τον επίλογο του αγώνα για την εξουσία, που είχε κρατήσει οχτώ μήνες. Ήταν η τελευταία πράξη του αγώνα... Ο παλιός διεφθαρμένος κόσμος πέθαινε και μέσα από τη θύελλα, ξεπρόβαλλε ένας κόσμος νέος, ενθουσιώδης, χαρούμενος, αγαπημένος... δικός μας...

Συμμεριζόμασταν όλοι την καλή διάθεση των μαζών... Μαζί με το μέλος του γραφείου της στρατιωτικής μας οργάνωσης, τον Κ. Σ. Ερεμέεφ, επιθεώρησα τις θέσεις μας. Πλησιάσαμε στα μετόπισθεν. Στην έδρα του Αρχηγείου, γεμάτη συλληφθέντες, όλοι είχαν πέσει πάνω στα τηλέφωνα. Περίμεναν μια απάντηση: τελείωσε ή όχι; Εκεί σώσαμε και τον στρατηγό Μπαγκρατούνι, τον οποίο οι ναύτες κάποιου πληρώματος από τη Βαλτική ήθελαν να εκτελέσουν με συνοπτικές διαδικασίες.

Από το Αρχηγείο των πληρωμάτων της Βαλτικής πήραμε την παραποτάμια οδό του Ναυστάθμου και, μέσω της γέφυρας των Ανακτόρων, πήγαμε στο φρούριο Πετροπαβλόφσκ. Εδώ πήραμε μαζί μας το διοικητή του φρουρίου Γ.Ι. Μπλαγκονράνοφ και με πατημένα τα γκάζια του αυτοκινήτου τρέξαμε, από την οδό Μιλιόναγια, προς τα Χειμερινά Ανάκτορα. Ο ένας έδινε συγχαρητήρια στον άλλο: όλα είχαν τελειώσει χωρίς να πέσει ούτε μια κανονιά.

Το αυτοκίνητο, με πάντα αναμμένα τα φώτα, πέρασε τη γέφυρα της τάφρου του Ερμιτάζ... Ξαφνικά, ένα εκκωφαντικό κροτάλισμα, όμοιο με αυτό μιας μεγάλης ηλεκτρικής εκκένωσης, ο ήχος από τα πολυβόλα και τα ντουφέκια ανακατωμένα... μια βροχή από σφαίρες... μια στιγμή μεταξύ ζωής και θανάτου... Ο οδηγός παρ' όλη την ταχύτητα του αυτοκινήτου έκανε αμέσως όπισθεν και το αυτοκίνητο βρέθηκε στην κατωφέρεια της γέφυρας. Είχαμε σωθεί.

Προφανώς είχαμε βιαστεί να δώσουμε συγχαρητήρια ο ένας στον άλλο, μπερδεύοντας την επιθυμία μας με την πραγματικότητα! Τα "ζήτω!" και το θέαμα των αιχμαλωτισμένων ταγμάτων εφόδου τα οποία οδηγούσαμε στη φυλακή του φρουρίου Πετροπαβλόφσκ, μας είχαν ξεγελάσει. Στα Ανάκτορα βρισκόταν ακόμα το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων της Προσωρινής Κυβέρνησης, οι γιούνκερ, που μας έκαναν να ζήσουμε μερικά λεπτά κάθε άλλο παρά όμορφα.

Έδωσα εντολή στον Γ.Ι. Μπλαγκονράνοφ να κατευθυνθεί στο φρούριο Πετροπαβλόφσκ και να δώσει το προσυμφωνημένο σύνθημα για επίθεση. Την ίδια στιγμή το καταδρομικό Αβρόρα θα 'πρεπε να αρχίσει τον κανονιοβολισμό των Ανακτόρων. Εγώ ο ίδιος κατευθύνθηκα προς τους κοκκινοφρουρούς, που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή.

Στη διαδρομή μου με σταμάτησε μια ομάδα μενσεβίκων, μελών της Δούμας. Παραπονιόντουσαν ότι δεν τους επέτρεπαν να πάνε στο Αρχηγείο, απ' όπου θα τηλεφωνούσαν στα Χειμερινά Ανάκτορα και θα έπειθαν την κυβέρνηση να "μην αφήσει να χυθεί αίμα".

Τους απάντησα ότι ήταν πια αργά για να αλλάξει η ροή των γεγονότων, που είχαν ήδη πάρει ένα δρόμο χωρίς γυρισμό, κι έτσι δεν ήταν ανάγκη να τηλεφωνήσουν. Εξάλλου κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο: οι τηλεφωνικές γραμμές των Χειμερινών Ανακτόρων είχαν κοπεί. Και το να προσπαθήσουν να διασχίσουν την πλατεία ήταν αδύνατο: πυροβολούσαν και επικρατούσε βαθύ σκοτάδι. "Τραβάτε καλύτερα σπίτια σας", τους συμβούλεψα. Οι εκπρόσωποι της "δημοκρατίας" με παρακολουθούσαν με βλέμμα οργίλο και χαμένο.

Λίγες στιγμές... και, για πρώτη φορά μετά τη σύγκρουση των Δεκεμβριστών με την απολυταρχία [εξέγερση ευγενών και στρατιωτικών που κατεστάλη με αγριότητα στις 26 Δεκέμβρη του 1825), μετά από εκατό σχεδόν χρόνια σιωπής, στους δρόμους της Πετρούπολης σφύριζαν τα βλήματα των κανονιών όχι κατά του λαού, αλλά υπέρ του.

Μερικά βλήματα έσκασαν στους διαδρόμους των Χειμερινών Ανακτόρων. Μπήκε ένα τέλος στην αβεβαιότητα. Οι ναύτες, οι κοκκινοφρουροί, οι στρατιώτες, κάτω από τα διασταυρούμενα πυρά των πολυβόλων, διέσχισαν τα οδοφράγματα μπροστά στα Χειμερινά Ανάκτορα, διέλυσαν τους υπερασπιστές τους και ρίχτηκαν πάνω στην πύλη των Ανακτόρων... εισέβαλαν στο προαύλιο... ανέβηκαν σαν αέρας τις σκάλες... στα πλατύσκαλα συγκρούστηκαν με τους γιούνκερ... πέρασαν από πάνω τους... ρίχτηκαν στο δεύτερο πάτωμα.. κυνήγησαν μακριά τους κυβερνητικούς... διασκορπίστηκαν... ανέβηκαν στο τρίτο πάτωμα. Παντού στο πέρασμά τους νίκησαν τους γιούνκερ και τους άφησαν άφωνους... Οι γιούνκερ παρέδωσαν τα όπλα τους... οι στρατιώτες, οι κοκκινοφρουροί, οι ναύτες, σαν χείμαρρος ορμητικός, προχώρησαν ακόμα πιο μπροστά, ψάχνοντας τους ενόχους τόσων δεινών. Έσπασαν τις πόρτες των κλειδωμένων δωματίων... πλησίασαν την πόρτα που φύλαγαν οι τελευταίοι γιούνκερ, καρφωμένοι στη θέση τους λόγω του καθήκοντος, αλλά παράλυτοι από το φόβο.

-Εδώ βρίσκεται η Προσωρινή Κυβέρνηση!

Σημάδεψαν τους γιούνκερ με τις ξιφολόγχες: "Ουστ, δρόμο!". Σε μεγάλες ομάδες μπήκαν στην αίθουσα, ανάμεσά τους και ο Αντόνοφ-Οβσέενκο. Αυτό που ονόμαζαν Προσωρινή Κυβέρνηση βρισκόταν εδώ... σωματικά, αλλά σχεδόν πεθαμένοι... πεθαμένοι από φόβο!...

-Στο όνομα της Επαναστατικής Στρατιωτικής Επιτροπής των Σοβιέτ της Πετρούπολης καθαιρώ την Προσωρινή Κυβέρνηση, δηλώνει ο Β. Α. Αντόνοφ - Οβσέενκο. Είστε όλοι υπό κράτηση!

Οι καθαιρεμένοι κάτι πήγαν να ψελλίσουν περί υπεράσπισης των μαζών. Οι ναύτες τους έβγαλαν έξω από την αίθουσα. Ακούστηκαν φωνές: "Κερένσκι... Κερένσκι...", αυτός όμως την είχε κοπανήσει την παραμονή από την Πετρούπολη, δήθεν για να φέρει στρατεύματα από το μέτωπο.

Στους διαδρόμους ακούγονταν κραυγές αγανάκτησης, οργής, περιφρόνησης. Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν κάτω... στο προαύλιο... στην πύλη... στα οδοφράγματα... στην πλατεία των Χειμερινών Ανακτόρων...

Στην πλατεία οι οργισμένες φωνές αυξήθηκαν, εξαπλώθηκαν...
-Τουφέκισμα... θάνατος... θάνατος...

Ο Τερεστσένκο, ο Κονοβάλοφ και κάποιος άλλος τους αρπάζουν... οι κοκκινοφρουροί ηρεμούν ένα στρατιώτη:
-Ας μην κηλιδώσουμε το θρίαμβο του προλεταριάτου...
Απομάκρυναν τους οργισμένους στρατιώτες από τους συλληφθέντες. Οι κοκκινοφρουροί έφτιαξαν μια προστατευτική αλυσίδα γύρω από την πρώην κυβέρνηση:
-Εμπρός!

Η αλυσίδα ακολούθησε την οδό Μιλιόναγια, προς το φρούριο Πετροπαβλόφσκ. Στα κελιά που προόριζαν για τους επαναστάτες κατέληγαν τώρα οι εχθροί της επανάστασης.
Μια διαταγή: "Στις θέσεις σας!" και ολοκληρώθηκε η νικηφόρα 25η Οκτώβρη.

Το σύνταγμα Εγκέρσκι φρουρούσε τα γενικά επιτελεία και τα κτίρια που γειτονεύουν με την πλατεία των Χειμερινών Ανακτόρων.

Στα Χειμερινά Ανάκτορα ναύτες και στρατιώτες αισθανόντουσαν αφεντικά. Ερεύνησαν όλα τα δωμάτια. Τα πολύτιμα αντικείμενα προκαλούσαν περίεργες σκέψεις. Από το δωμάτιο του Νικολάι Ρομανόφ πήραν τα ξένα βιβλία με ακριβό δέσιμο. Πήραν ό,τι πολύτιμο. Αυτοί που ερευνούσαν το προαύλιο μπήκαν στις καντίνες των Ανακτόρων. Οι πεινασμένοι έπεσαν πάνω στις προμήθειες των τροφίμων: τα χοιρομέρια και τις μποτίλιες τις κουβάλησαν στην πλατεία και στους στρατώνες. Παρόλα αυτά οι πιο συνειδητοί στρατιώτες τους υπενθύμισαν την επαναστατική πειθαρχία. Οργανώθηκε αμέσως η φρουρά των Ανακτόρων. Επικεφαλής τοποθετήθηκε ο ναύτης Πριτσότκο. Η στιβαρή διοίκησή του έγινε αισθητή. Εκκένωσε αμέσως τα Ανάκτορα και τοποθέτησε παντού φρουρούς. Τώρα τα Ανάκτορα βρισκόντουσαν σε χέρια σίγουρα και δυνατά. Μετά από κάποιες ώρες, ο Ιγκνάτι Λβόβιτς Ζεβιαλτόφσκι διορίστηκε διοικητής και επίτροπος των Χειμερινών Ανακτόρων.

Τα μεσάνυχτα, στο Σμόλνι, στο Συνέδριο των Σοβιέτ, έφτασε το νέο της κατάληψης των Χειμερινών Ανακτόρων και της σύλληψης της πρώην Προσωρινής Κυβέρνησης. Δύο ώρες αργότερα ο Β. Α. Αντόνοφ Οβσέενκο ενημέρωσε ο ίδιος για τη μεταφορά των πρώην υπουργών στα κελιά του φρουρίου Πετροπαβλόφσκ.

Η είδηση της κατάληψης των Χειμερινών Ανακτόρων προκάλεσε αισθήματα χαράς και πανηγυρισμούς στο Συνέδριο.

Εγώ παρέμεινα στην πλατεία μέχρι που έφυγαν όλοι οι στρατιώτες. Οι φρουρές είχαν καταλάβει τις θέσεις τους. Τράβηξα προς το Σμόλνι. Ήταν δύο το πρωί. Πήγα στο Βλαντίμιρ Ιλίτς, δίπλα στον οποίο καθόταν ο Β. Ν. Μποντς-Μπρούεβιτς.

Κόκκινος Νοέμβρης

Η ελληνική ιδιαιτερότητα δεν εξαντλείται στο "δεν κάνει κρύο στην Ελλάδα". Έχει και το Πολυτεχνείο (μαζί με τον εκφυλισμό του, ως βασικό πολιτικό γνώρισμα της Μεταπολίτευσης) και την κινηματική φλόγα που δεν έπαψε ποτέ να σιγοκαίει σε αυτή τη γωνιά, όσοι πρόθυμοι και αν ανέλαβαν πυροσβεστική δράση εναντίον της. Κι όλες τις αντιστάσεις και τους αγώνες που την φουντώνουν κατά διαστήματα, την αναθερμαίνουν και την κάνουν να θεριεύει. Κι αυτοί οι αγώνες δε συμπυκνώνονται προφανώς στο δημοψήφισμα και τον έρπη του Τσίπρα, που έφτασε έρποντας σαν οχιά (εκ του "όχι") στην εξουσία. Αλλά δεν τους έχουμε αναγκάσει (τους πιο σύγχρονους τουλάχιστον) ακόμα να ζήσουν τη θανάσιμη αγωνία για το σύστημα που υπηρετούν.
Τον πιο όμορφο έρπη τους δεν τον έχουμε ζήσει ακόμα.

Και τούτο το Νοέμβριο δεν ξέρω τι με πιάνει...
Αλλά ας δούμε πρώτα πώς τελειώνει αυτός ο μήνας. Δεν είναι πως η κε του μπλοκ συμπάθησε ξαφνικά τις μπούρκες και τις παρελάσεις, αλλά δεν μπορείς παρά να χαρείς (για) την αμηχανία που χαρίζουν κάποια στιγμιότυπα στους απανταχού ρατσιστές και "δεν είμαι φασίστας, αλλά...". Αυτούς που έχουν πρόβλημα με την μπούρκα, αλλά όχι με τον εργασιακό Μεσαίωνα και το σκοταδισμό της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Βγάζουν ιλαρά με τα δύο κάπα των κομμουνιστικών κομμάτων, αλλά όχι με τα τρία κάπα της Κου Κλουξ Κλαν και των επίδοξων μιμητών της.

Κι ακόμα περισσότερο χαίρεσαι, όταν βλέπεις βίντεο με πρωτοβουλίες δασκάλων σαν κι αυτό, που ακολουθεί.



Κι είναι τόσο πορωτική η μελωδία, που είναι αδύνατο να μην κάνει γκελ στα μικρά παιδάκια.

Αλλά ας επιστρέψουμε στο γεμάτο, φετινό Νοέμβρη. Έχουμε και λέμε.

Αύριο ξεκινάει η δίκη των φασιστοειδών της ΧΑ για τη δολοφονική επίθεση σε μέλη του ΠΑΜΕ, που έκαναν αφισοκόλληση, στο Πέραμα. Το ΠΑΜΕ καλεί σε αντιφασιστική συγκέντρωση αύριο το πρωί στο σταθμό του Μετρό Αμπελόκηποι, στις 8.30.
Κι επειδή είναι σίγουρο πως οι φασίστες θα επιχειρήσουν να κάνουν το άσπρο μαύρο και το μαύρο μέτωπο της αντίδρασης να φανεί σαν άσπρη, αθώα περιστερά, αξίζει να θυμηθούμε τα αυτονόητα και να τα διαδώσουμε, όπου μπορούμε.

Τη σκυτάλη παίρνουν τις επόμενες ημέρες στο μέτωπο της εκπαίδευσης οι φοιτητές κι οι μαθητές (3 και 7 Νοέμβρη αντίστοιχα). Φαντάσου, σφε αναγνώστη, να θυμηθούμε και σε αυτό το μέτωπο μέρες 99' (Αρσένης, καταλήψεις, κτλ). Ή έστω τα φοιτητικά συλλαλητήρια της προηγούμενης δεκαετίας, που κάθε άλλο παρά αμελητέα ποσότητα ήταν.

Στις 7 Νοέμβρη συμπληρώνονται επίσης 99 χρόνια από την Οχτωβριανή επανάσταση (με χι, όπως και τα φύλλα του Ρίζου κάθε δέκατο μήνα του χρόνου). Και ακολουθεί ένας χρόνος μέχρι τα εκατό, που πρέπει να είναι γεμάτος πολύμορφες εκδηλώσεις και ειδικές εκδόσεις, που να τιμούν την επέτειο. Αλλά η πιο προκλητική ιδέα θα 'ταν να τολμήσει να επαναλάβει ο Σύριζα τις αντίστοιχες εκδηλώσεις που είχε διοργανώσει στα 90χρονα, το 07', λίγο πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Τότε που λίγοι μπορούσαν να φανταστούν την εξέλιξη των διεργασιών στο πολιτικό σκηνικό και στα μάτια πολλών φάνταζαν ως συνωμοσιολόγοι.

Παραμένουμε στο μαγικό αριθμό 99, καθώς στις 15-6 του μήνα είναι η επίσημη επίσκεψη του Ομπάμα, που συμπίπτει χρονικά με τον τριήμερο εορτασμό του Πολυτεχνείου. Κι αφού ο Ομπάμα επιδίδεται το τελευταίο διάστημα σε έναν επικοινωνιακό καταιγισμό, για να φτιάξει την υστεροφημία του και να αποδείξει πόσο cool κι άνετος πρόεδρος είναι (διαβάζοντας τιτιβίσματα εις βάρος του ή απαντώντας σαρκαστικά πως δεν έχει ιδέα γιατί του απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης), μπορεί να παρατείνει για μια μέρα την παραμονή του και να διαδηλώσει στην αμερικάνικη πρεσβεία, φωνάζοντας: GO HOME KILLERS.

Δεν ξέρω αν θα έχουμε και το κλασικό πια σκηνικό σχιζοφρένειας με την κυβέρνηση να υποδέχεται την αμερικάνικη ηγεσία και τη νεολαία της να διαδηλώνει χλιαρά εναντίον της. Θα τους ενώνει όμως πάντα η ανακοίνωση που κάνει γαργάρα το ρόλο του αμερικάνικου παράγοντα στην επταετία της χούντας και τον βγάζει λάδι. Και ο Δραγασάκης να μιμείται το "ευχαριστώ τους Αμερικάνους" του Σημίτη. Τότε για τα Ίμια, τώρα για το χρέος. Τι εκσυγχρονιστές, τι ανανεωτές, όλοι οι Πασόκοι μια γενιά.

Στο εργατικό κίνημα, υπάρχει το ανοιχτό μέτωπο για τα εργασιακά, η ανοιχτή πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΕΦ, ο σχεδιασμός και η πίεση στους γραφειοκράτες της ΓΣΕΕ για προκήρυξη απεργίας στις 24 Νοέμβρη, το τρέξιμο για την οργάνωση και την επιτυχία της.

Ένας κόκκινος Νοέμβρης, που θα μπορούσε να αντιστρέψει τη γενική κατήφεια και το κλασικό ερώτημα "γιατί δεν αντιδρά ο κόσμος", πετώντας το μπαλάκι στην άλλη πλευρά, που θα ανησυχεί πώς να τον συμμαζέψει και να τον κλειδώσει στον καναπέ.

Η ποίηση στην Οκτωβριανή επανάσταση

Την Τετάρτη 29 Απριλίου 2015, στις 20:00, στο Floral (Θεμιστοκλέους 80, Πλατεία Εξαρχείων), θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου του Παναγιώτη Μανιάτη, «Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ», υπό την αιγίδα του antapoCRISIS. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο συγγραφέας και οι:

Μανόλης Αρκολάκης, ιστορικός
Χριστίνα Μπάρτσα, εκπαιδευτικός

Από τη στήλη "σε α' πρόσωπο" στο διάστιχο.

Γράφω ποίηση και δεν συμφιλιώνομαι με την υπάρχουσα κοινωνική πραγματικότητα. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που έγραψα αυτό το βιβλίο.

Χρόνια στο κίνημα και στην αναζήτηση, κατάλαβα πως ήρθε ο καιρός να καλυφθεί το κενό που υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία σχετικά με το ζήτημα της σοβιετικής πρωτοπορίας στον τομέα της τέχνης. Έτσι, ξεκίνησα ένα πολύ όμορφο ταξίδι σε παλιές εικόνες της μελλοντικής ουτοπίας. Έχοντας άγνοια, καβαλούσα μια μηχανή και κάθε μέρα βρισκόμουν σε διαφορετικό αρχείο, για να βρω ξεχασμένους στίχους για την Επανάσταση που:

...πέρασε σαν τη φλόγα
πάνω απ' τα βουνά και τα χωράφια
καίγοντας τους θεούς που μας κρατούσαν στο φόβο
μαζί και τους βωμούς τους... (Σ. Αϊνί)

Το βιβλίο αναφέρεται στην εξέλιξη της ποίησης στη Ρωσία από την προεπαναστατική στη μετεπαναστατική περίοδο και συγκεκριμένα μέχρι και τα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι πρωταγωνιστές, τα κινήματα, η διαπάλη, καθώς και άγνωστες πτυχές της ποιητικής δημιουργίας ιστορούνται μέσα από ένα ταξίδι σε εκείνη την εποχή που η Ιστορία θα διατηρήσει ακέραια την εικόνα της.

Για την ανάδειξη του θέματος, χρησιμοποίησα μεταφράσεις σοβιετικών ποιημάτων που ανακάλυψα έπειτα από έρευνα στις ελληνικές κομμουνιστικές, αριστερές και προοδευτικές πολιτιστικές εκδόσεις. Μια τέτοια όμως χρησιμοποίηση εμπεριείχε τον κίνδυνο να φανεί η σοβιετική ποίηση ως κάτι το παλιακό και η μελέτη ως μια δουλειά μαυσωλείου. Την ποίησή μας όμως την αντλούμε απ' το μέλλον. Γι' αυτόν τον λόγο επέλεξα αποσπάσματα από αρκετά από αυτά, έτσι ώστε να περιορίσω τις όποιες «νεκρές» τάσεις που αντικειμενικά θα υπάρχουν στο έργο. Επίσης, αφιέρωσα ένα κεφάλαιο στον Μαγιακόφσκι, όπου εξετάζεται και το ζήτημα της αυτοκτονίας του, καθώς και ένα κεφάλαιο στην επαναστατική καλλιτεχνική διαπάλη της εποχής και την αντανάκλασή της στην ποίηση. Τα παραπάνω, μαζί με την ανάδειξη της προλεταριακής τάσης στην ποίηση της προεπαναστατικής περιόδου, αλλά και το ίδιο θέμα που δεν υπάρχει συγκεντρωμένο στην ελληνική βιβλιογραφία, αποτελούν τον ελάχιστο φόρο τιμής στους ποιητές που αγωνίστηκαν για μια καλύτερη κοινωνία. Ένας αγώνας που παραμένει επίκαιρος:

«Η θύελλα! Ας έρθει!» Αυτό φωνάζει
ο περήφανος, ο αντάρτης
Άλμπατρος που τριγυρνώντας
στ' οργισμένο κύμα ανάμεσα
και στο μαύρο αστροπελέκι
για τη νίκη προμηνά:
«Ω θύελλα! Ξέσπασε πια!» (Μ. Γκόρκι)

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε

Μια συνέντευξη του συγγραφέα στο περιοδικό βακχικόν

Και λίγα λόγια για το βιβλίο, όταν πρωτοκυκλοφόρησε

Η διάταξη δυνάμεων πριν τον Οχτώβρη

Η κε του μπλοκ παρακάμπτει προσωρινά τα θέματα της επικαιρότητας, αντιγράφοντας, λόγω της ημέρας, ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του λένιν, που ξαναθυμήθηκα διαβάζοντας το αξιόλογο βιβλίο του λάσζλο γκιούργκο «ο λένιν τον οκτώβρη» απ’ τις εκδόσεις σύγχρονη εποχή. Το εν λόγω κείμενο γράφτηκε τον απρίλη του 17’ και μπορεί να το βρει κανείς στον 31^ο τόμο των απάντων, με τίτλο «τα πολιτικά κόμματα της ρωσίας και τα καθήκοντα του προλεταριάτου». Ο γκιούργκο σημειώνει πως συνήθως «η απλότητα αποτελεί προτέρημα για την εξήγηση αλλά μειονέκτημα για τη σκέψη, (...) γιατί όποιος σκέφτεται υπερβολικά απλά απλουστεύει». Εδώ όμως η απλούστευση είναι το βασικό πλεονέκτημα του κειμένου, γιατί στην επανάσταση η ζωή απλοποιείται τόσο, που η ουσία της μπορεί να εκφραστεί με μια θέση, το συμφέρον των τάξεων.

Κατά τη γνώμη μου το κείμενο του λένιν έχει και μια διαχρονική αξία, τόσο στο γενικό του χαρακτήρα, όπου περιγράφει τη διάταξη των δυνάμεων της εποχής του, όσο και σε ειδικές πλευρές του, πχ στις πολύ εύστοχες παρατηρήσεις του σχετικά με τη δυαδική εξουσία, που μπαίνει ως στρατηγικός στόχος από κάποιες δυνάμεις, ενώ δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια προσωρινή εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων –που δεν είναι καν απαραίτητο να προκύψει. Αξίζει συνεπώς να διαβαστεί με προσοχή και με το βλέμμα στραμμένο στην εποχή μας.

Ερωτήσεις:

1. Ποιες είναι οι κύριες ομάδες των πολιτικών κομμάτων στη Ρωσία;

Α. Τα κόμματα και οι ομάδες που είναι δεξιότερα από τους Καντέτους.

Β. Το Συνταγματικό-Δημοκρατικό Κόμμα (Καντέτοι, Κόμμα της Λαϊκής Ελευθερίας) και οι συγγενικές του ομάδες.

Γ. Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες και οι συγγενικές του ομάδες.

Δ. Το κόμμα που θα έπρεπε να λέγεται Κομμουνιστικό Κόμμα και που σήμερα λέγεται «Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα της Ρωσίας, ενωμένο από την Κεντρική Επιτροπή» ή πιο απλά «Μπολσεβίκοι».

2. Ποια τάξη εκπροσωπούν αυτά τα κόμματα; Ποιας τάξης την άποψη εκφράζουν;

Α. (Τα δεξιότερα από τους καντέτους): Των φεουδαρχών-τσιφλικάδων και των πιο καθυστερημένων στρωμάτων της αστικής τάξης.

Β. (Οι καντέτοι): Ολόκληρης της αστικής τάξης, δηλαδή της τάξης των καπιταλιστών και των τσιφλικάδων που αστοποιήθηκαν, που έγιναν καπιταλιστές.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Των μικρών νοικοκυραίων, των μικρών και μεσαίων αγροτών, των μικροαστών, καθώς και μιας μερίδας εργατών που μπήκαν κάτω από την επιρροή της αστικής τάξης.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Των συνειδητών προλετάριων, των μισθωτών εργατών και της μερίδας των φτωχών αγροτών (μισοπρολετάριων), που συγγενεύουν μ’ αυτούς.

3. Ποια είναι η στάση τους απέναντι στο σοσιαλισμό;

Α. (Τα δεξιότερα από τους καντέτους): Όπως το β.

Β. (Οι Καντέτοι): Απόλυτα εχθρική, γιατί ο σοσιαλισμός απειλεί τα κέρδη των καπιταλιστών και των τσιφλικάδων.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Υπέρ του σοσιαλισμού, αλλά είναι ακόμη νωρίς να σκέφτεται κανείς γι’ αυτόν και να κάνει άμεσα πρακτικά βήματα για την πραγματοποίησή του.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Υπέρ του σοσιαλισμού. Είναι απαραίτητο τα σοβιέτ των εργατών κτλ. βουλευτών να κάνουν αμέσως τα βήματα που μπορούν να γίνουν στην πράξη για την πραγματοποίηση του σοσιαλισμού.

4. Ποια κρατική συγκρότηση θέλουν σήμερα;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Συνταγματική μοναρχία, παντοκρατορία της υπαλληλίας και της αστυνομίας.

Β. (Οι Καντέτοι): Αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, δηλαδή σταθεροποίηση της κυριαρχίας των καπιταλιστών με τη διατήρηση της παλιάς υπαλληλίας και της αστυνομίας.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτς): Αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία με μεταρρυθμίσεις υπέρ των εργατών και των αγροτών.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Δημοκρατία των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών, αγροτών, κτλ βουλευτών. Κατάργηση του τακτικού στρατού και της αστυνομίας, αντικατάστασή τους με τον καθολικά εξοπλισμένο λαό, όχι μόνο το αιρετό, αλλά και το ανακλητό των δημόσιων υπαλλήλων, η αμοιβή τους να μην ξεπερνάει την αμοιβή ενός καλού εργάτη.

5. Ποια είναι η στάση τους απέναντι στην παλινόρθωση της μοναρχίας των Ρομανόφ;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Υπέρ της παλινόρθωσης, ενεργούν όμως στα κρυφά και με προφυλάξεις, γιατί φοβούνται το λαό.

Β. (Οι Καντέτοι): Όταν οι Γκουτσκόφ φαίνονταν δυνατοί, οι Καντέτοι ήταν υπέρ της ενθρόνισης του αδελφού ή του γιου του Νικολάου, όταν όμως ο λαός άρχισε να εμφανίζεται ως δύναμη, οι Καντέτοι τάχτηκαν ενάντια.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Βλέπε Δ.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Ανεπιφύλακτα ενάντια σε οποιαδήποτε παλινόρθωση της μοναρχίας.

6. Ποια είναι η στάση τους απέναντι στην κατάληψη της εξουσίας; Τι ονομάζουν τάξη και τι αναρχία;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Αν ο τσάρος ή κάποιος γενναίος στρατηγός αρπάξει την εξουσία, αυτό είναι από το Θεό, είναι τάξη. Όλα τα άλλα είναι αναρχία.

Β. (Οι Καντέτοι): Αν οι καπιταλιστές αρπάξουν την εξουσία, έστω και με τη βία, αυτό είναι τάξη. Το να καταάβει κανείς την εξουσία ενάντια στους καπιταλιστές θα είναι αναρχία.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Αν τα σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών, κτλ βουλευτών πάρουν μόνα τους όλη την εξουσία, μας απειλεί η αναρχία. Για την ώρα, ας έχουμε στην εξουσία τους καπιταλιστές και τα σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών ας έχουν την «Επιτροπή Επαφής».

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Όλη την εξουσία πρέπει να την έχουν μόνο τα σοβιέτ των εργταών, στρατιωτών, αγροτών, εργατών γης, κτλ βουλευτών. Όλη την προπαγάνδα, τη ζύμωση και την οργάνωση εκατομμυρίων κι εκατομμυρίων ανθρώπων πρέπει να την κατευθύνουμε ήδη αμέσως προς αυτόν τον σκοπό.

7. Πρέπει να υποστηρίζουμε την Προσωρινή Κυβέρνηση;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Όπως το Β.

Β. (Οι Καντέτοι): Οπωσδήποτε πρέπει, επειδή τη στιγμή αυτή είναι η μόνη που μπορεί να περιφρουρήσει τα συμφέροντα των καπιταλιστών.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτεες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Πρέπει, αλλά με τον όρο να εκπληρώνει τη συμφωνία με το σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών και να συμμετέχουν στην «Επιτροπή Επαφής».

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Δεν πρέπει, ας την υπσοτηρίζουν οι καπιταλιστές. Εμείς πρέπει να ετοιμάζουμε όλο το λαό για την παντοκρατορία και τη μονοκρατορία των σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και λοιπών βουλευτών.

8. Είναι υπέρ της μονοκρατορίας ή υπέρ της δυαδικής εξουσίας;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Όπως το Β.

Β. (Οι Καντέτοι): Υπέρ της μονοκρατορίας των καπιταλιστών και των τσιφλικάδων.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Υπέρ της δυαδικής εξουσίας: «Έλεγχος» των σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών πάνω στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Το να νομίζει κανείς πως ο έλεγχος δίχως την εξουσία είναι πραγματοποιήσιμος είναι επιζήμιο.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Υπέρ της μονοκρατορίας των σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών, αγροτών, κτλ βουλευτών, από τα κάτω ως τα πάνω σε όλη την χώρα...