Τρίτη 5 Μαΐου 2009

Μια εκδήλωση με τον μηνακάκη

Τώρα κανονικά θα έπρεπε να βρω κανά ψευδώνυμο για τον άνθρωπο να μην τον εκθέσω αλλά δεν είχα τον χρόνο. Κι αυτός δεν με ήξερε να με αποφύγει όπως κάνουν οι υπόλοιποι που φυλάγονται.

Αρχικά σκέφτηκα να παρουσιάσω όσα είπε σε μορφή ρεπορτάζ αναφέροντάς τον ως κύκλοι της χαριλάου τρικούπη, όπου είναι τώρα τα γραφεία τους. Αλλά μετά θα μου λέγαν ότι τους λέω πασόκους κι άντε να ξεμπλέξεις.

Δυστυχώς δε μπόρεσε να έρθει κι ο πελεκούδας και να καεί το πελεκούδι. Δεν τα έχουν όλοι τόσο εύκολα τα ταξίδια όσο οι δημοσιογράφοι. Απ' ό,τι το κόβω το σινάφι μου κάνει κουμάντο μέσα στο ναρ. Αν το ήξερα πιο πριν θα σκεφτόμουν καλύτερα το μέλλον μου.

Αυτά που είπε ο μηνακάκης κινήθηκαν σε άλλο μήκος κύματος από όσα ακούσαμε στην αθήνα στο διήμερο του ομίλου.
Ο λόγος του ήταν πιο πολιτικός παρά θεωρητικός, προσαρμοσμένος στο φοιτητικό του ακροατήριο. Με επιχειρήματα για τους μισθούς που ποτέ δεν αυξάνονται με τους ρυθμούς του αεπ των αναπτυσσόμενων χωρών και για την ανάγκη να προβάλουμε άλλες αξίες κι όχι απλώς μικρο-αιτήματα για την έξοδο από την κρίση όπως οι ρεφορμιστές.

Είχε και ρεπορταζιακά στοιχεία που συνήθως τα βαριέμαι.
Για την εξαγορά της κράισλερ που είναι στις τρεις χρυσές εταιρείες της αμερικής πλάι στις επτά μεγάλες και στις πέντε αδερφές.
Έμαθα επίσης ότι το κκ ηπα ήταν κατ' ουσίαν υπέρ της μεταρρύθμισης του νιου ντιλ του ρούζβελτ.
Μετά τον τζόνι ριντ το χάος στις ηπα.

Πάμε τώρα στο ψητό για την κρίση.
Η οποία σύμφωνα με τον μαρξ έχει δύο όψεις: τις εκρηκτικές αντιθέσεις του συστήματος, αλλά και τη βίαια επίλυσή τους.
Αυτό το συνέδεσα με μια άλλη φράση του ένγκελς που μας είχε πει στην αθήνα (ο μηνακάκης, όχι ο μαρξ). Μετά από κάθε κρίση το κεφάλαιο βγαίνει πιο διεθνοποιημένο από ό,τι πριν.

Το ζουμί όμως το είπαμε πριν την εκδήλωση που του έκανα αλλεπάλληλες ερωτήσεις εν είδει συνέντευξης.
Οι βασικές θεωρίες για την καπιταλιστική κρίση είναι τρεις.
Της ρόζας λούξεμπουργκ για την υποκατανάλωση, η δεύτερη για την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και η τρίτη για την πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους.
Επειδή αυτά τα είχα ξανακούσει σχεδόν καρμπόν από τον μαυρουδέα σε μια εκδήλωση το νοέμβρη, σκέφτηκα μήπως έχουν την ίδια πηγή και τα παίρνουν από εκεί. Από κανά βιβλίο που μιλάει για κρίσεις και χρησιμεύει για (άλλες) κρίσεις...

Ο μηνακάκης λέει ότι στην ουσία έχουμε συνδυασμό και των τριών θεωριών.
Ο γνωστός θεωρητικός με επτά γράμματα (που ο μπιτσάκης τον αποκαλεί και σκληρό διαλεκτικό) το βρίσκει αυτό εξαιρετικά ενδιαφέρον, αν και προσωπικά δε συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό του.
Το κόμμα βλέπει την κρίση βασικά ως προϊόν της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου και δέχεται έντονη κριτική από κάποιους χώρους για αυτό.

Είναι μάλλον αυτονόητο ότι οι τρεις θεωρίες συνδέονται.
Η υπερσυσσώρευση φέρνει υπερπαραγωγή προϊόντων που δε μπορούν να απορροφηθούν από την αγορά. Οι εργαζόμενοι υποκαταναλώνουν γιατί ο μισθός τους φτάνει μόνο για τα βασικά κι αυτό όχι πάντα.
Με αύξηση των μισθών θα αυξανόταν κι η κατανάλωση. Αλλά η πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους κάνει τους καπιταλιστές να ξεζουμίζουν την εργατική δύναμη και να μειώνουν συνεχώς την αξία της.

Αυτό ουδόλως αναιρεί τον κομβικό ρόλο της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Ακόμα κι αν δεν αρκεί από μόνη της για να εξηγήσουμε την πετρελαϊκή κρίση του 73, όπως λέει ο μηνακάκης.

Σε τελική ανάλυση οι κρίσεις του καπιταλισμού είναι προϊόν της βασικής του αντίφασης ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και την ατομική ιδιοποίηση των κερδών που αποφέρει.
Ή όπως έλεγε ένας παλιός γραμματέας του κόμματος στους εργάτες, η κρίση είναι ένα παλούκι που οι αστοί έχουν στον κώλο τους και θέλουν να το βάλουν στο δικό μας.

Το επίδικο της κριτικής είναι αν αυτό το παλούκι είναι τυπικά κυκλικό ή κάτι καινούριο.
Εγώ καταρχήν συμφωνώ ότι όλες οι καπιταλιστικές κρίσεις είναι βασικά κυκλικές ανεξάρτητα από το βάθος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθεμιάς.
Η απάντηση του μηνακάκη, την οποία χωρίς να ασπάζομαι θεωρώ έντιμη, είναι ότι οι κρίσεις σαν τη σημερινή δε μπορούν να θεωρηθούν τυπικά κυκλικές γιατί επιφέρουν βαθιές συνολικές αλλαγές στο μοντέλο ανάπτυξης του καπιταλισμού (πχ ο κεϋνσιανισμός ως απόρροια της κρίσης του 29).
Στην ερώτηση ποιο είναι το καινούριο μοντέλο που φέρνει η σημερινή κρίση μου απάντησε εξίσου έντιμα δεν ξέρω κι αυτό το εκτίμησα ακόμα περισσότερο. Πολύ περισσότερο από τις απαντήσεις του μετά στην εκδήλωση που δεν ήταν πολύ πειστικές.

Αυτό που αντιθέτως δε θεωρώ πολιτικά έντιμο είναι ότι πολλοί σύντροφοί του στο ναρ θεωρούν την παρούσα κρίση απόδειξη της θεωρίας τους περί ολοκληρωτικού και την παρουσιάζουν περίπου σαν τελική (σε αντιδιαστολή με το κυκλική).
Αλλά στον ολοκληρωτικό θα επανέλθουμε στο τέλος.

Πάμε τώρα και στην κριτική γιατί χωρίς αυτή δε γίνεται.
Πρώτο σημείο διαφωνίας σχετικά με την κρίση του 73.
Ο μηνακάκης συνέδεσε -και καλά έκανε- τις βασικές καπιταλιστικές κρίσεις με περιόδους επαναστάσεων κι αγωνιστικής ανάτασης. Η κρίση του 1848 κι οι αστικές επαναστάσεις στην ευρώπη, το 1873 κι η παρισινή κομμούνα, ο πρώτος παγκόσμιος κι η οκτωβριανή κοκ.

Αλλά την κρίση του 1973 τη συνέδεσε περιέργως με το μάη του 68 και τη ριζοσπαστικοποίηση της εργατικής και φοιτητικής αμερικής. Κουβέντα για την κατάρρευση της αποικιοκρατίας.
Στο ναρ, ο αντι-ιμπεριαλισμός και τα παράγωγά του πρέπει να είναι στο index με τις απαγορευμένες φράσεις.

Δεύτερη σοβαρή διαφωνία η ερμηνεία της στροφής στο νεο-φιλελευθερισμό μετά το μπρέτον γουντς.
Ο μηνακάκης την αποδίδει εν πολλοίς στην πάλη των ιδεών, την επικράτηση του χάγιεκ, του φρίντμαν και της θεωρητικής τους σέχτας.
Σα να λέμε δηλ ότι η νεοφιλελεύθερη στροφή ήταν καρπός ιδεολογικής διαπάλης κι όχι αντικειμενική επιλογή του συστήματος για να ξεπεράσει τις αντιφάσεις του στη μετακεϋνσιανή περίοδο.

Ο μηνακάκης λέει επίσης ότι το μοντέλο ανάπτυξης που επέλεξε ο καπιταλισμός μετά το 73 απέτυχε και τον οδήγησε στη σημερινή κρίση. Ιδίως μετά τις ανατροπές του 91 (που ο μηνακάκης τις λέει κάπως αλλιώς, αλλά δεν θα κολλήσουμε εκεί τώρα) η ανάπτυξή του έγινε εκτατική. Για να μπορέσει το σύστημα να συνεχίσει με τέτοιους ρυθμούς στράφηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα που ήταν αναπόφευκτο να σκάσει σα φούσκα.

Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα.
Αλλά να βλέπει κανείς ως λάθος του καπιταλισμού το νεοφιλελευθερισμό (ούτε καν ως ιστορικά σωστό κι αναγκαίο για το κεφάλαιο) και την κρίση ως αποτυχία του κι όχι ως εγγενές στοιχείο του προτσές ανάπτυξής του, είναι τουλάχιστον προβληματικό.
Φαντάζομαι αν τα κουβεντιάζαμε θα έλεγε πως εννοεί κάτι άλλο. Αλλά με όσα είπε αυτό το συμπέρασμα βγαίνει.

Σε αυτό το σημείο σ/φε αναγνώστη θα περάσουμε στο δεύτερο κομμάτι του κειμένου, οπότε αν σου έχει φανεί ήδη μεγάλο, μπορείς να σταματήσεις εδώ και να το διαβάσεις σε συνέχειες.
Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με το πολιτικό παρασκήνιο και τα παραλειπόμενα της εκδήλωσης.

-Σε κάποια φάση ο μηνακάκης είπε για ένα κείμενο των νιου γιορκ τάιμς που αναδημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο: δεν ξέρω πόσοι διαβάζετε ελευθεροτυπία...
Γύρω μου άρχισαν να κουνιούνται κεφάλια που απαντούσαν ναι. Είχα την αίσθηση πως ήμουν ο μόνος που δεν...

-Λίγο πιο πριν είχε πει για τον τσαουσέσκου και την τιεν αν μεν. Αν και δεν ήταν πολύ σαφές ποιο μέρος έπαιρνε κατέληξε τελικά ότι σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, είναι ευκαιρία για ιδεολογική ρεβάνς.
Κι η ψυχή μου πήγε στη θέση της.

Στο ενδιάμεσο είχα προλάβει να σκεφτώ συνειρμικά την αντίδραση που είχαμε τότε.
Για την εκτέλεση του τσαουσέσκου το πγ είχε βγάλει ανακοίνωση που ανήκει στο πάνθεον του καλτ, χαιρετίζοντας τον αγώνα του ρουμάνικου λαού και την πτώση της στυγνής δικτατορίας.
Ανάμεσά μας το τείχος του αίσχους κι οι γούνες της τσαουσέσκου.

Για την τιεν αν μεν, ο κώστας κάππος, σε μία από τις τελευταίες ενέργειές του πριν φύγει από το κόμμα έκανε δηλώσεις βασικά σε πνεύμα υπεράσπισης και κέρδισε την αγάπη του αστικού τύπου που τον στόλισε κανονικά και ζητούσε από τον φλωράκη να τον μαζέψει. Πλησίαζε και για αυτό η ώρα.

-Πριν την εκδήλωση ο μηνακάκης μιλούσε δίπλα μας με την κόρη του (έτσι, για να σκάσει από ζήλεια ο γιούρι κακάριν).
Η κόρη του είναι δευτέρα γυμνασίου και στο μάθημα της τεχνολογίας της έβαλαν πρόβλημα τι πρέπει να κάνει ως υπεύθυνη μιας εταιρείας για να αυξήσει τα κέρδη της.
Όπου αν είσαι κακός άνθρωπος λες ότι πρέπει να μειώσεις το κόστος εργασίας και το προσωπικό. Αλλιώς κάνεις τον καλό πασόκο, ξεπατικώνεις τον κοτζιά (τα καινούρια του) και λες για επένδυση στις τεχνολογίες.

Ο μηνακάκης αξιοποίησε το περιστατικό και το ανέφερε μετά στην εκδήλωση.
Άκου ερώτηση που βάζουν στα παιδιά. Τι πρέπει να κάνει μια εταιρεία για να αυξήσει τα κέρδη της. Τι να απαντήσουν αυτά δηλ;
-Μεταρρυθμίσεις κοσύγκιν! ήθελα να φωνάξω. Αλλά κρατήθηκα και το είπα στο παπαγαλάκι δίπλα μου.

-Μετά είπε και για τη πράσινη ανάπτυξη του ομπάμα και τα λεφτά που δίνει στην παιδεία.
-Ποια πρέπει να είναι η δική μας απάντηση σε αυτό;
-Η κόκκινη ανάπτυξη,
σκέφτηκα να πω, αλλά θα μου άρχιζαν πάλι την καραμέλα για λαϊκή εξουσία με εθνική ανάπτυξη κι αυτολογοκρίθηκα.

-Κάπου εκεί του ήρθε να κολλήσει τη φράση εν πλήρει συγχύσει (ως εδώ όλα εντάξει).
Κι απνευστί στο καπάκι συμπληρώνει: όπως λέει κι ο αγγελόπουλος.
Δεν ξέρω γιατί είναι τόσο περίφημη αυτή η φράση για να του ανήκει η πατρότητα, αλλά έχει παραγίνει το κακό με την αγγελοπουλιάδα και την εξύμνησή του επειδή στηρίζει το ναρ.
Το τελευταίο πριν του είχε πάλι δισέλιδο αφιέρωμα.
Ας τον βάλουν υποψήφιο ευρωβουλευτή να ησυχάσουμε.

-Στην εκδήλωση υπήρχε και μια σεκ νότα, που είναι περίπου ταυτόσημο με το εύθυμη.
Αν κι ο συναγωνιστής δε φταίει σε τίποτα, μου έδωσε και μια καλτ αφίσα τους με το κομμένο κεφάλι του στάλιν, για μια εκδήλωσή τους για τα 20 χρόνια από το 89, οπότε του είμαι ευγνώμων.

Είχε όμως μαζί του εργατική αλληλεγγύη που εξηγούσε γιατί έχασε ο ταλάτ τις εκλογές των τουρκοκύπριων κι έλεγε ότι η κεντροαριστερά πρόδωσε τις προσδοκίες με τις οποίες την είχαν εκλέξει οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα.
Είχα αρχίσει να ανησυχώ μήπως αλλάζουν στα αλήθεια οι σεκίτες και δεν το 'χω πάρει χαμπάρι, αλλά όχι τελικά. Άλλοι είναι αυτοί που αλλάζουν.

Σε άλλη σελίδα η εφημερίδα έγραφε για την οικονομική εξόρμηση του σεκ και το στόχο των 100 χιλιάδων ευρώ που μπαίνει συνολικά.
-Φαντάσου αν το σεκ μαζεύει τόσα, πόσα εκατομμύρια θα βγάζει στις εξορμήσεις το κόμμα, είπε δίπλα μου το παπαγαλάκι του κρεμλίνου.
Δεν το παρεξηγώ. Ήρθε μαζί μας στην πρωτομαγιά με μισή καρδιά (η άλλη μισή στην καμάρα τουφεκίζεται) και του βγήκαν εξαρτημένα αντανακλαστικά. Θα του περάσει.

Πήραμε κι ένα φυλλάδιο για τον μαρξισμό 2009 που μετά από χρόνια είναι ξανά επίκαιρος (ποιος να το πίστευε).
Καλτ εκδηλώσεις με ακόμα πιο καλτ τίτλους.
Ομπάμα, το τέλος του αμερικάνικου αιώνα; (και τι θα κάνουμε τώρα χωρίς τον μπους; ήταν κι αυτός μια κάποια λύσις).
-Η παράδοση του σοσιαλισμού από τα κάτω (ξέχασαν το αριστερά)
-Η σφαγή της τιεν αν μεν (κάππος που σας χρειάζεται)
-Τι κατέρρευσε το 89; (το τείχος του βερολίνου. Τι κερδίζω;)
-Αριστερισμός: ο λένιν κι η παιδική ασθένεια (αυτό πρέπει να είναι εσω-αντάρτικο χιούμορ).
-40 χρόνια από το Stonewall (για τα 30χρονα του αφγανιστάν όμως ούτε κουβέντα. Ούτε καν για τα 60χρονα της DDR).
-Παντελής πουλιόπουλος ή νίκος ζαχαριάδης; (στην τύχη, απαντάω το δεύτερο).

Αλλά τα καλύτερα είναι στο εισαγωγικό σημείωμα που ξεκινάει με τη φράση ο καπιταλισμός δε δουλεύει δίνοντας εξ αρχής το σοβαρό στίγμα του σουαρέ.
Εκεί μαθαίνουμε ότι θα συμμετέχουν ο ευτύχης μπιτσάκης, ο χατζηστεφάνου, ο χάγιος κι ο παπακωνσταντίνου.
Η συμμαχία πηγαίνει πρίμα. Ή μήπως όχι;

Στην πρι γκέιμ συνέντευξη ο μηνακάκης παραδέχτηκε ότι η ανταρσία έχει αντιφάσεις (η τελευταία πρωτομαγιά τις ανέδειξε ανάγλυφα). Ότι αν δεν εξελιχθεί σε κάτι ανώτερο περιμένουν οι συμπληγάδες της αυτοδιάλυσης από τη μια και της συμμαχίας-σούπας από την άλλη. Κι ότι αν δεν είχαν πάει αραν κι αρας με το σεκ δεν θα υπήρχε λόγος ούτε συζήτηση να γίνει.
Επιτέλους κάποιος παραδέχεται τα αυτονόητα. Εκεί που διαφωνήσαμε είναι στο αν υπάρχει κίνδυνος καπελώματος της ανταρσύας από το σεκ.

Είπαμε λίγα πράγματα και για τη σοβιετία.
Για ναρίτης καλά πράγματα είπε. Για τους ειδικούς, τη διεύθυνση της παραγωγής, το βέλος της μετάβασης κ.ά.
Σε άλλη κουβέντα μπορεί κι εγώ τα ίδια να έλεγα, είναι και δικοί μου προβληματισμοί. Αλλά όχι για να βγάλω ότι στη σοβιετία δεν υπήρχε ο υπαρκτός.

Ο μηνακάκης είπε μεταξύ άλλων ότι ανεξάρτητα από το τι πιστεύουμε ότι ήταν η σοβιετική κοινωνία, είναι σκόπιμο από πολιτική άποψη να μην την πούμε σοσιαλιστική!
Σωστά, μη λερώσουμε τις ευγενικές μας ιδέες με αντιφάσεις και διαλεκτική. Δε λέω ότι αυτό είπε, αλλά αν το πάμε μέχρι τέλους το σκεπτικό σε αυτό καταλήγουμε.
Και σε αυτό έχει καταλήξει και το ναρ δηλ. Που στην ανάλυσή του για τη σοβιετία αρχίζει τα ανέκδοτα περί ανέκδοτου σχηματισμού.

Δεν αναλύσαμε όμως επαρκώς τα περί ολοκληρωτικού.
Πρόλαβα να τον ρωτήσω αν συμφωνεί πλήρως με τη θεωρία, ή τη δέχεται με επιφυλάξεις και μου απάντησε γελώντας:
-Είμαι φανατικός...
Ναι, αλλά το εννοούσε ή όχι; (Στην τύχη, μάλλον το δεύτερο).

Εν παρόδω, ο σκληρός διαλεκτικός με επτά γράμματα (που αν ήμουν στη θέση του θα υπέγραφα με ψευδώνυμο γεώργιος σκληρός) λέει για τον ολοκληρωτικό ότι είναι μια ανοησία που παίζει με δυο διαφορετικές έννοιες: του ολοκληρωτισμού και της ολοκλήρωσης.
Στις λατινογενείς γλώσσες οι έννοιες είναι σαφώς διαχωρισμένες (στα αγγλικά νομίζω totalitarian και integrated).
Αλλά στα ελληνικά έχουν την ίδια ρίζα κι οι εμπνευστές του ολοκληρωτικού παίζουν με τις λέξεις και με τη νοημοσύνη μας.

Απ' όσο ξέρω ο γνωστός θεωρητικός (με επτά γράμματα) μιλούσε χτες βράδυ σε αντίστοιχη εκδήλωση για την κρίση.
Φαντάζομαι θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αλλά άντε να βρεις ομιλίτη να στείλει ανταπόκριση.
Πιο εύκολο είναι να πάω εγώ στην κρήτη παρά να καθίσουν αυτοί να γράψουν.

10 σχόλια:

Διονυσης Πολίτης είπε...

Για τις κρίσεις και τις 3 θεωρίες έχει γραψει πχ ο Μηλιός, αν και κάπως σχηματικά. Πιστεύω όπως και ο Μηνακάκης ότι και οι τρείς πλευρές είναι αλληλένδετες, και κυριαρχεί κάποια σε διαφορετική φάση του κύκλου. Πιστεύω όμως ότι η περιγραφή ταιριάζει περισσότερο στον καπιταλισμό του Μαρξ, του ελεύθερου ανταγωνισμού, και σήμερα έχουμε σοβαρές τροποποιήσεις, πχ με την επέκταση της καταναλωτικής πίστης πόσο μπορούμε να μιλήσουμε για υποκατανάλωση; γιαυτό, ενω πρόκειται βέβαια για κρίση του καπιταλισμού, εκδηλώνεται με ειδικές μορφές, σαν κρίση πχ των παραγώγων της κτηματικής πίστης.
Ούτε εμφανίζονται με την τυπική δεκάχρονη κυκλικότητα που παρατήρησε ο Μαρξ. Δυστυχώς και στο θέμα των κρίσεων στηριζόμαστε σε θεωρητικές αποσκευές 150 χρόνων παλιές. Πάντως τον Μηνακάκη τον άκουσα πρώτη φορά στην διημερίδα, και χωρίς να συμφωνώ σε όλα μαζί του μου φάνηκε σοβαρός άνθρωπος. Μακάρι να είχαμε μερικούς τέτοιους μελετητές.
Για το νέο στάδιο του καπιταλισμού πιστεύω ότι ο όρος αδικεί την θεωρητική σύλληψη. Εγώ πχ χρησιμοποιώ τον όρο διεθνικός ή υπερεθνικός καπιταλισμός (συμφωνώ απο χρόνια, ίσως πριν το ΝΑΡ, με την ιδέα νέου σταδίου). Πάντως θα συμφωνείς ότι η όποια κριτική δεν πρέπει να μείνει στον όρο αλλά στην ανάλυση .
Με την ευξαιρία να σε συγχαρώ και πάλι για το blog σου.

Yannis Theocharis είπε...

"Πιο εύκολο είναι να πάω εγώ στην κρήτη παρά να καθίσουν αυτοί να γράψουν."

Αν θες ενημέρωνε με από τα πριν για εκδηλώσεις που γίνονται εδώ και θα κάνω εγώ τον ανταποκριτή. Εγώ συνήθως τις χάνω γιατί είμαι στον κόσμο μου (πρόσφατα έμαθα ότι ο Μπιτσάκης είχε έρθει πριν λίγο καιρό εδώ). Αν οι εκδηλώσεις γίνονται στο Ηράκλειο και δεν είμαι πιεσμένος με προθεσμίες που λήγουν, θα σου κάνω βαρβάτες ανταποκρίσεις:)

g είπε...

θα ηθελα να σε ρωτησω εσενα γιατι εγω δεν μπορεσα να το απαντησω μονος μου...
μιας και το μπλογκ σου εχει μια αναγνωσιμοτητα το θεωρεις σωστο να μιλας με ανθρωπους και μετα να δημοσιευεις εν ειδη απομαγνητοφωνισης μια "φιλικη" κουβεντα και να "προεκτεινεις" τη σκεψη του συνομιλιτη σου?
και δεν αναφερομαι στο Μηνακακη τοσο που δε θεωρω οτι τον εκθετεις...παρολαυτα γνωριζοντας τον προσωπικα νομιζω οτι λαθος εκτιμας τι ηθελε να πει εκει που προσπαθεις να εκτιμησεις...οσο στο post που αναφεροσουν στο γραψα. και θα σου φερω κι ενα υποθετικο παραδειγμα: εγω σε κατα καιρους κουβεντες που για το συνομιλητη μου μπορει να ηταν σοβαρες εχω πει και μαλακιες και καφριλες και συνδυκαλιες. δε θα ηθελα την επομενη να υπαρχει καπου στο internet μια αναφορα σαυτα που ειπα και να βγαινουν χαρακτηρισμοι για χωρους. δε λεω οτι κανεις αυτο αλλα πως μπορεις να ξερεις οτι δε θα συμβει? τελος παντων προβληματισμος οσον αφορα την ιστολογικη ενδοαριστερη δεοντολογια ειναι σκεψου τον και αν θες απαντησε

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Γιώργο θα σου απαντήσω ειλικρινά κι ελπίζω να το εκτιμήσεις.
Δεν έχω απαντήσεις στα ερωτήματά σου. Και μπορεί να μην φαίνεται όταν γράφω αφιλτράριστα, αλλά με προβληματίζει πολύ έντονα αυτό που επισημαίνεις. Κι ίσως να μην σε πείθω, αλλά δεν έγραψα όλα όσα μου είπαν ο μηνακάκης κι ο γράψας. Κάποια πιπεράτα τα κράτησα εκτός κειμένου.

Ο λόγος που δημοσιεύω κάτι είναι ότι μου φαίνεται ενδιαφέρον. Κι αυτό ελπίζω να κολακεύει κάπως τον συνομιλητή μου που θα δει ξαφνικά τα λεγόμενά του στο ίντερνετ.
Το δεύτερο που ελπίζω να μου αναγνωρίσουν για να μη με παρεξηγήσουν είναι η καλή προαίρεση. Αν και από μόνη της καμιά φορά δε φτάνει.

Θα σου πω και κάτι ακόμα. Αν ήξερα όταν ξεκινούσα το μπλοκ ότι δεν θα το διαβάζουν μόνο συγγενείς και φίλοι μπορεί να το σκεφτόμουν αλλιώς και να μην το έκανα καθόλου.
Γενικά στο θέμα αυτό κλίνω μάλλον προς τη λογική της γκλάσνοστ (πλήρης διαφάνεια). Η οποία όμως ήταν αντιδραστική τελικά. Δεν αποκλείω το αυτό και για μένα.

Δε με ενόχλησε η κριτική σου. Αλλά επειδή ούτε εγώ έχω τελειωμένες απαντήσεις και είναι θέμα που με απασχολεί, θα ήθελα να ξέρω και τις δικές σου.
Κι αν ξέρεις (και θέλεις) πες μου αν ενόχλησε τον γράψα.

Υγ: σ/φε κριτία δυστυχώς οι περισσότερες γίνονται στα χανιά όπου κατοικοεδρεύει ο σκληρός διαλεκτικός. Κι από όσο ξέρω οι μετακινήσεις με τα κτελ είναι πικρή και ακατανόητη ιστορία. Παρόλα αυτά για ό,τι μαθαίνω θα ενημερώνω.

Υγ2: θα γράψω και κάποιους προβληματισμούς πάνω στα όσα έγραψε ο σ/φος διονύσης, αλλά είναι πιο ζόρικο για αυτό το αργώ λίγο.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Αφού ανταποδώσω τα συχαρίκια να περάσουμε στην ουσία.
Την οποία δεν θεωρώ ότι έχω τις γνώσεις για να την προσεγγίσω επιστημονικά, οπότε θα αρκεστώ σε ακροθιγείς αναφορές τσαλαβουτώντας από εδώ κι από εκεί.

Κάθε εποχή έχει δικά της καινούρια χαρακτηριστικά και μετά τον μαρξ πολλοί μίλησαν για νέα στάδια (κάποιοι απλώς για να δείξουν ότι ο μαρξισμός έξω από τον 19ο αιώνα είναι σαν ψάρι έξω από το νερό και δεν έχει ερμηνευτική αξία). Αλλά από αυτούς μόνο ο λένιν κατάφερε να το τεκμηριώσει θεωρητικά και να αναπτύξει διαλεκτικά τον μαρξισμό.
Η τεκμηρίωση του ναρ πχ με την αύξηση της απόλυτης υπεραξίας συγκρτικά με τη σχετική κι άλλα δευτερεύοντα στοιχεία είναι τραγικά ανεπαρκής. Πιο πολύ αναδεικνύει μια αγωνία να φανεί ότι παράγεται θεωρητικό έργο, καινούρια πρωτότυπη θεωρία, παρά μια επιστημονική περιγραφή του καινούριου σταδίου και των ειδοποιών χαρακτηριστικών του. Κι η κρίση, περισσότερο από το να αναλύεται, θεωρείται κι αυτή απόδειξη του νέου σταδίου!

Βασικό στοιχείο της εποχής όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον είναι οι ολοκληρώσεις κι οι υπερεθνικοί οργανισμοί. Ένα δεύτερο θα μπορούσε να εντοπιστεί στον τομέα της παραγωγής με την πληροφορική, την εξέλιξη της τεχνολογίας κτλ. Αλλά δεν ξέρω κατά πόσο αυτά τα δύο είναι αρκετά για να συνθέσουμε μια ανάλυση για νέο στάδιο.
Επίσης δεν έχω δει κανέναν να αναλύει πειστικά/επιστημονικά με ποιο τρόπο μπορεί να αξιοποιήσει το κίνημα την κρίση για την περαιτέρω όξυνση των αντιφάσεων και την επαναστατική προοπτική.

Επιπλέον.
Ο πατέλης όταν μιλάει για καινούριο στάδιο εννοεί του ιμπεριαλισμού. Το παρελθόν δεν αναιρείται, μεταφέρεται μετασχηματισμένο στο παρόν.
Το ναρ φραστικά συμφωνεί, στην πράξη δεν είμαι και πολύ σίγουρος.
Τι θέλει να πει ο παπακωνσταντίνου όταν αναλύει ότι σήμερα δεν έχουμε εξαγωγή κεφαλαίου ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό όπως στην εποχή του λένιν; Ότι δεν έχουμε ιμπεριαλισμό;
Τι θέλει να πει ο μηνακάκης όταν λέει ότι η φράση του λένιν για τον κμκ και το τελευταίο σκαλοπατάκι δε μπορεί να θεωρηθεί ως απόδειξη μη ύπαρξης νέου σταδίου; Δεν είχε δίκιο ο λένιν; Είμαστε σήμερα σε άλλο στάδιο όπου δεν υπάρχει σύμφυση κράτους και μονοπωλίων; Την ξεπεράσαμε;
Ενίοτε το καινούριο δε γίνεται αντιληπτό ως διαλεκτική συνέχεια, αλλά ως διαφορά-τομή, για να αποδειχτεί η θεωρητική πρωτοτυπία του νέου σταδίου.

Εν τέλει δεν είμαι πολύ σίγουρος τι έχει καταλάβει το ναρ από τον ιμπεριαλισμό για να τον υπερβεί διαλεκτικά. Ειδικά με τις αναλύσεις του για τη θέση της ελλάδας στο διεθνές σύστημα και με μια υποτίμηση προς τον αντι-ιμπεριαλισμό, όπως είχε εκφραστεί πχ στο γιουγκοσλαβικό προ δεκαετίας.
Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά αυτή είναι η εντύπωσή μου.

ουγκ, ουγκ! είπε...

Ωραίο κριτικό κείμενο. Διαφωνώ πάντως στο οτι το Κόμμα (ένα είν') απορρίπτει τη σύμφυση των τριων θεωριών που ανέφερες. Σίγουρα αναδεικνύει περισσότερο το χαρακτήρα της κρισης, "ως κρισης υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου" σε σχέση για παράδειγμα με την ελλειπέστερα επιστημονικώς τεκμηριωμένη θεωρία της υποκατανάλωσης. Ενώ το ζήτημα της πτωσης του συντελεστή κέρδους άπειρες φορές έχει αναδειχτεί ως αίτιο δημιουργίας κρισιακών φαινομένων και λαμβάνεται θεμελιωδώς υπόψιν σε όλες τις αναλύσεις του Κόμματος (βλ. από την ανάλυσή μας για τη συνθήκη της Λισαβώνας και την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, ως το ζήτημα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και αποδιάρθρωσης των εργασιακών σχέσεων στην ΕΕ και διεθνώς).
Η θεωρία του ολοκληρωτικού πάντως σηκώνει (πέρα απο γέλιο που εγω προσωπικά ρίχνω) και ξέχωρο ποστ σου (σε φάση "είμαι ο καπιταλισμός και μόλις ολοκλήρωσα").

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Δε λέω ότι την απορρίπτει το κόμμα (που ένα είναι, αλλά βγάζει πολλά μέσα από τα σπλάχνα του) αλλά δεν την πολυ-αναφέρει κιόλας. Καλά κάνει κατά τη γνώμη μου και δίνει βάρος στην υπερσυσσώρευση, αρκεί να μη μένει μόνο σε αυτό.

Για την υποκατανάλωση θυμάμαι τον μαυρουδέα να λέει ότι έχει περισσότερο πολιτικό παρά θεωρητικό χαρακτήρα, ως ζήτημα αιχμής δηλ για τη ζύμωση των μαζών.

g είπε...

δεν εχω ουτε εγω απαντησεις...
το ποστ με το μητσο απτο φυσικο με ενοχλησε ενστικτωδως. δεν εχω ιδεα αν το χει διαβασει. και σκεφτηκα οτι δε θα ηθελα να συμβει κατι τετοιο σε μενα.
νομιζω οτι ενα πρωτο επιπεδο ειναι οταν αναφερεσαι σε "επωνυμους" αγωνιστες και "ανεπισημες" αποψεις τους να μην τους λες με ονοματεπωνυμο. προφανως αυτο ουτε κανονας δεοντολογιας ειναι ουτε τιποτα. ενα φιλτραρισμα απλα. τα ξαναλεμε

Ανώνυμος είπε...

...Όπως έχω δείξει και σε προηγούμενα κείμενα, το παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα -όσο κι αν αδυνατούν κάποιοι να το αντιληφθούν λόγω δογματικών αγκυλώσεων- έχει αλλάξει άρδην ως προς τα ποιοτικά και ουσιώδη γνωρίσματά του από τις αρχές του 20ου αι., σε βαθμό που να διανύει ένα νέο στάδιο.

Σύντροφε νομίζω ο Πατέλης στο παρακάτω κείμενο μιλάει για ένα νέο στάδιο συνολικά του καπιταλισμού.

Επισημάνσεις για το χαρακτήρα της εν εξελίξει κρίσης και της εποχής.

http://www.ilhs.tuc.gr/gr/dim_diaplus_29.htm

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Δεν ξέρω αν σεβάστηκε τις δικές μου αγκυλώσεις και μου είπε κάτι διαφορετικό. Μου το είπε απαντώντας διευκρινιστικά σε ερώτηση που του έκανα ειδικά πάνω στο θέμα.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια διαμορφώνω και διατηρώ τις απόψεις μου επί του θέματος, ανεξάρτητα από το τι εννοεί ο πατέλης.
Έπαψε ο κμκ να είναι το τελευταίο σκαλοπατάκι; Είμαστε σε άλλη φάση του ιμπεριαλισμού που δεν υπάρχει σύμφυση κράτους μονοπωλίων; Ποια είναι τα ειδοποιά χαρακτηριστικά της;