Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2008

Απλά μαθήματα διαλεκτικού φορμαλισμού

Η ευτυχία ενός ανθρώπου κατά βάση συνίσταται σε δύο πράγματα: δημιουργική εργασία και ουσιαστικές, βαθιές ανθρώπινες σχέσεις.
Αυτό θα μπορούσε να διατυπωθεί και με τη μορφή εξίσωσης:
ευτυχία = δημιουργική εργασία+ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις.

Βαδίζουμε έτσι στα χνάρια του μαρξισμού-λενινισμού (ακολουθώντας τα πετραδάκια που μας έχει αφήσει η καθοδήγηση) και του λενινιστικού τρόπου σκέψης που φτάνει στο αποκορύφωμά της με τη διατύπωση μιας σειράς από ακατανίκητες και ανυπέρβλητες διαλεκτικές φόρμουλες που επιβεβαιώνονται και θριαμβεύουν στη ζωή.

Είναι περίφημη πχ η φόρμουλα που είχε διατυπώσει ο βλαντιμίρ ιλίτς για τον κομμουνισμό απευθυνόμενος προς τις σοβιετικές μάζες:
Κομμουνισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο εξηλεκτρισμός της χώρας σε συνδυασμό με τη σοβιετική εξουσία.

Κι αυτό το τσιτάτο με τη σειρά του μπορεί να διατυπωθεί με τη μορφή εξίσωσης για να είναι πλατιά κατανοητό από τις μάζες και να γίνει κατάκτηση της λαϊκής συνείδησης.
Κομμουνισμός = εξηλεκτρισμός+εξουσία των σοβιέτ.

Με αυτή τη φόρμουλα δημιουργούνται νέα δεδομένα, τα οποία οφείλουμε να εκλαϊκεύσουμε.
Λύνοντας την εξίσωση ως προς τον εξηλεκτρισμό βρίσκουμε ότι:
εξηλεκτρισμός = κομμουνισμός-σοβιετική εξουσία.

Τι μας δείχνει σε αυτή τη μορφή της η εξίσωση;
Καταρχάς τον εξηλεκτρισμό ας τον εκλάβουμε με την ευρεία του έννοια ως παραγωγικότητα, η αύξηση της οποίας ήταν πρωταρχικός στόχος για τους σοβιετικούς. Όχι μόνο για να οικοδομήσουν σοσιαλισμό, αλλά και για να μπορέσουν να επιβιώσουν.
Αυτό το πέτυχαν με κραταιό ΚΚ αλλά χωρίς πολλή σοβιετική εξουσία.
Κρατήσαν δηλ το κκσε στην εξουσία, τις ωραίες χρουτσωφικές υποσχέσεις για κομμουνισμό μες στα επόμενα 20 χρόνια, αλλά τα σοβιέτ πήγαν κατά διαόλου. Η πολλή δημοκρατία βλάπτει την παραγωγικότητα και τα ομιλούντα εργαλεία παράγουν περισσότερο υπό μονοπρόσωπη διεύθυνση, όχι όταν σκέφτονται και αποφασίζουν μόνα τους.
Βέβαια αν ο εργάτης δε νιώθει δικό του αυτό που γίνεται, τα ρίχνει όλα μια μούτζα κι αυτό σε βάθος χρόνου ρίχνει και την παραγωγικότητα. Και σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος το ΚΚ από την εξουσία.

Υπάρχουν κι αυτοί που ζητάν το ακριβώς αντίθετο.
Δηλαδή, αντί για κομμουνισμό χωρίς ουσιαστική σοβιετική εξουσία, αυτοί θέλουν σοβιέτ χωρίς κομμουνιστές (κατά το σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους στον ρωσικό εμφύλιο).
Αυτό όμως είναι βαθιά αντιδραστικό και συνάγεται και μαθηματικά κι από την εξίσωση.
Όπου αν: κομμουνισμός = σοβιετ+εξηλεκτρισμός
τότε: σοβιέτ = κομμουνισμός-εξηλεκτρισμός
οπότε: σοβιέτ-κομμουνισμός = -εξηλεκτρισμός.
Στην ουσία δηλαδή μιλάμε για εκπληκτικό πισωγύρισμα και επικράτηση του σκοταδισμού από κάθε άποψη.

Για κάποιους ρομαντικούς βέβαια, το ιδανικό αταξικό στάτους κβο είναι η επιστροφή στη φύση.
Όμως, εκτός του ότι αυτός θα ήταν ένας "κομμουνισμός" βασισμένος στη φτώχεια και πολύ σύντομα θα αναπαράγονταν όλες οι παλιές βρωμιές, εκτός του ότι όλα τα ιδεολογήματα περί πρωτόγονου κομμουνισμού είναι καθαρή ουτοπία, υπάρχει και κάτι άλλο.

Αντιδραστικός στην κυριολεξία είναι αυτός που υπερασπίζεται το παλιό και αρνείται να δεχτεί το καινούριο.
Αν και δυσκολεύομαι να χαρακτηρίσω αντιδραστικούς τους ρομαντικούς και μολονότι η νοσταλγία είναι το αγαπημένο μου ίσως συναίσθημα, ο ορισμός του αντιδραστικού με βρίσκει σε γενικές γραμμές σύμφωνο.
Ο οικολογικός, φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος παραγωγής είναι άλλη υπόθεση και σε κάθε περίπτωση στόχος άρρηκτα δεμένος με την κομμουνιστική κοινωνία. Όχι με την ουτοπική επιστροφή σε κάποιο ανύπαρκτο ιδανικό παρελθόν, όπου ο άνθρωπος ζούσε -υποτίθεται- ευτυχισμένος μέσα στη φύση.

Τέλος, αν λύσουμε την εξίσωση ως προς τη σοβιετική εξουσία (= κομμουνισμός-εξηλεκτρισμός), έχουμε μια εικόνα της ιδανικής κοινωνίας του μέλλοντος. Όπου εν πλήρη αφθονία κι ευημερία δε θα μοχθεί κανείς για να αυξήσει την παραγωγικότητα. Αυτό θα είναι κατακτημένο.
Ο καθένας θα κάνει καθημερινή ασχολία το χόμπι και τις ιδιαίτερες κλίσεις του. Και η σοβιετία του μέλλοντος θα είναι απ' άκρη σε άκρη μια απέραντη κομμουνιστική λέσχη συζητήσεων, λαϊκών συνελεύσεων και (αμπελο)φιλοσοφίας. Ειδικά αυτό το τελευταίο ζούμε κι αναπνέουμε να το δούμε στην πράξη.
Επειδή βέβαια αυτό θα θελήσουν όλοι να το κάνουν πράξη πριν την τελική έλευση του κομμουνισμού (που θα έρθει με το τρένο), είναι ένα ζήτημα τι ακριβώς θα γίνει με την οικονομία και την παραγωγικότητα της σοβιετίας στο μεταβατικό διάστημα. Αλλά ως τότε έχουμε μπόλικο καιρό (να κοροϊδεύουμε).

Υστερόγραφα:
-το πόσο δημιουργική μπορεί να είναι η αξιοποίηση τέτοιων τσιτάτων φαίνεται και από το βιβλίο μια άλλη ματιά στο στάλιν, όπου ο μάρτενς βασίζεται στο εν λόγω σύνθημα του λένιν για να φτάσει στο συμπέρασμα ότι ήταν δυνατή η τελική επικράτηση του σοσιαλισμού σε μία χώρα.
Και του κομμουνισμού μη σου πω... (άμα το πάρουμε τοις μετρητοίς αυτό βγαίνει).

-παλιότερα υπήρχε ολόκληρη σειρά με τέτοια απλά μαθήματα. Η ΚΟΑ είχε βγάλει μπροσουρίτσα με απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας που είναι εκ των ων ουκ άνευ σε όλα τα παλιά γραφεία του κόμματος. Ομώνυμο δίσκο είχε βγάλει μέχρι κι ο λουκιανός κηλαηδόνης!
Το προτσές της ιδεολογικής εκλαΐκευσης στα καλύτερά του...

Είναι κάτι παραπάνω από κρίμα που δεν έχει βγει κάτι αντίστοιχο με αναλύσεις πάνω στις λενινιστικές φόρμουλες.
Αν και κάπου στα θρυλικά 80'ς κυκλοφόρησε ένα συλλεκτικό βιβλίο όπου είχε συγκεντρωμένα κατά λήμμα διάφορα λενινιστικά τσιτάτα παρμένα από όλο το φάσμα των απάντων! Πήγαινες ας πούμε στο λήμμα ειρηνική συνύπαρξη και διάλεγες αυτό που σε βόλευε κατά περίπτωση. Κομματάκια των 4-5 σειρών -μικρά κι ευκολομνημόνευτα- αποσπασμένα από λοιπά αχρείαστα συμφραζόμενα. Κατευθείαν στην ουσία.
Το απόλυτο πνευματικό εφόδιο για κάθε ινστρούχτορα νέου τύπου.

-το παραπάνω μάθημα είναι πολύ σοβαρό -ως συνήθως άλλωστε. Αλλά μόνο μέχρι ενός σημείου - ως συνήθως επίσης.
Για όποιον τα παίρνει τοις μετρητοίς και μένει μόνο σε αυτά, να θυμίσω απλώς μια ρήση του ένγκελς (μακάρι να θυμόμουν και από ποιο έργο ακριβώς) όπου έλεγε ότι: αν το ζήτημα της επανάστασης ήταν τόσο απλό όσο το φαντάζονται κάποιοι, τότε δεν θα ήταν δυσκολότερο από μια εξίσωση πρώτου βαθμού. Στην πραγματικότητα όμως έχουμε να κάνουμε με ανώτερα μαθηματικά...

Δεν υπάρχουν σχόλια: